Bezetting van Maagdenhuis
scherp veroordeeld
Verhoging
accijnzen
zal het in
Kanier wel
halen
Meeste r.-k. priesters
willen opheffing van
verplicht celibaat
AMRO-spaarders
profiteren van de volgende
rentepercentages:
6U%
AMRO BANK
Kamer: Democratisering in gevaar gebracht
^i/ïo&cA
Na Maagdenhuis ook aula
(zonder verzet) ontruimd
NIET GOEDSCHIKS, DAN MAAR KWAADSCHIKS
Vakmanschap
is
meesterschap
Roolvink schrapt
in schilders-c.a.o.
/v MJMEGEN
Studenten lopen
weg uit
vergadering
Steenkamp wil
kritischer KVP
Bierkenners
vragen
De 30 miljoen
Muziek
Inspraak
Machtsvertoon
Instemming
Ongeoorloofd
Aanvaard
Wetsontwerp
Vervolging
Bewaking
Nogal vuil
L it bed gebeld
POLITIE EINDHOVEN
LN BURGER NAAR
HET WERK
Uitzonderingen
Op de koop toe
„ASVA MOEILIJK
AANVAARDBAAR
ALS GESPREKS
PARTNER"
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
DONDERDAG 22 MEI 1969
ADVERTENTIE
DEN HAAG De Tweede Kamer
slikt zeer waarschijnlijk de verhoging
van de accijnzen op benzine, bier en
alcohol.
Wel is er een kleine kans, dat deze ver
hogingen een tijdelijke werking krijgen
tot 31 december.
De anti-revolutionair G. A. Kieft zei
gistermiddag, dat hij overweegt een
amendement hiervoor in te dienen.
KVP, VVD en CHU zullen zich, zij het
wellicht niet unaniem, tegen dit amen
dement verzetten. Mr. XV. Scholten
(CHU) en drs. Th. H. Joekes (VVD)
zagen weinig heil in het idee van de
heer Kieft.
Het tijdelijk maken van de verho
ging wekt de verwachting, dat ze op
januari van de baan zal zijn. Daar
is volgens hen echter geen kijk op. Het
resultaat is, dat 't parlement deze ver
velende voorstellen twee keer moet be
handelen: nu, en in het najaar wanneer
de verhogingen moeten worden ver
lengd.
Als de hele oppositie achter het voor
stel van de heer Kieft zou staan dat
overigens nog niet is ingediend wordt
het aangenomen.
Bij de oppositie bestaat echter de
nekiging om alleen voor te stemmen,
als minister Witteveen (financiën) een
„onaanvaardbaar" laat horen.
Daar is bijzonder weinig kans op. De
socialisten, en waarschijnlijk ook de
andere oppositiepartijen, voelen er dan
weinig voor om de heer Kieft te steu
nen. Ze zijn tegen de accijnsverhoging,
zowel tijdelijke als definitieve.
De heer Kieft was minder in de con
tramine dan men verwachtte. Wel stel
de hij de beslissing van zijn fractie af
hankelijk van de reactie van minister
Witteveen op het voorstel tot het tijde
lijk maken en van de vraag of de mi
nister iets kan zeggen over de dertig
miljoen, die hij nog moet zoeken, omdat
de accijnsverhoging op benzine ander
halve cent lager zal worden.
De Kamer heeft gisteren ook gepraat
over andere mogelijkheden om aan ne
gentig miljoen gulden te komen. De op
positie dacht aan verhogingen van ver
mogensbelasting en successierechten.
Een extra lening werd door de rege
ringspartijen afgewezen, met uitzonde
ring van de ARP. De heer Kieft wil we
ten of hier toch nog een mogelijkheid
kan liggen.
Drs. H. A. G. M. Notenboom (KVP)
stond ook niet te trappelen om de ac-
cijzen te verhogen. Hij heeft erover
gedacht om de negentig miljoen gul
den niet te dekken, maar bij nader in
zien was hij daar toch niet gelukkig
mee.
Vandaar dat zijn fractie akkoord zal
gaan met de wetsontwerpen. Drs. No
tenboom en vele anderen vonden de
voorstellen eigenlijk wel in strijd met de
afspraak, dat de accijnzen in de Bene
lux op 1 november 1970 gelijk moeten
zijn.
De heer .V Verlaan (BP) probeerde
wat muziek te brengen in de tamme de
batten door op een bandrecorder een
protestlied af te draaien. „We zijn niet
in een kinderkamer" reageerde Ka
mervoorzitter mr. Van Thiel. Minister
Witteveen en staatssecretaris Grapper-
haus antwoorden vandaag.
IN IEDER HUIS STEUNT
MEN HET RODE KRUIS
DEN HAAG De regering heeft de bezetting van Het Maagdenhuis scherp
veroordeeld. Minister dr. Veringa (Wetenschappen) heeft gisteravond in de
Tweede kamer meegedeeld dat de regering geheel achter het beleid van het
Amsterdamse universiteitsbestuur staat.
Wat in Amsterdam is gebeurd gaat ons hele volk aan. dit is een hoogst ern
stige zaak die niemand onberoerd kan laten. De overgrote meerderheid van ons
volk wil leven in recht, democratie en vrijheid, maar niet in een verstarde sa
menleving.
In Amsterdam zijn echter ultimatie
ve eisen gesteld zonder rekening te
houden met andere, de inspraak die de
studenten voor zich opeisen wordt aan
anderen geweigerd, democratie is voor
hen wat zij eronder verstaan. Dit is
niet te aanvaarden, aldus minister Vé
ringa.
In antwoord op vragen van de paci
fist dr. Van der Lek. die zich geheel
achter de bezetters van het Maagden
huis schaarde, zei dr. Veringa dat de
Amsterdamse werkgroep bestuursstruc
tuur universiteit twee dagen voor de
bezetting nog een uitermate belangrijke
verklaring had afgelegd over het uni
versiteitsbestuur, volgens welke alle
geledingen stemrecht zouden moeten
krijgen, ook in de uitvoerende organen.
De rector-magnificus, prof. dr. Be-
linfante, wil zeer ver gaan en alle ge
ledingen inspraak geven. Minister Ve
ringa deed een dringend beroep op de
studenten weer deel te nemen aan de
werkgroep, waaruit de ASVA zich had
teruggetrokken nadat bekend was ge
worden dat de werkgroep nog vóór 1
juli met voorstellen zou komen. De mi
nister meende dat het daarom volstrekt
ongerechtvaardigd was prof. Belinfante
een „loze kreet" te verwijten.
Niemand behoeft te twijfelen aan de
bereidheid van de regering om mee te
werken aan de vernieuwing van het
universitaire onderwijs, zoals dat na
Tilburg is toegezegd. Die bereidheid is
trouwens overal aanwezig. Bestuurswij
zigingen dienen echter niet te worden
opgelegd. Die moeten in gezamen-
overleg tot stand komen. Onze demo
cratie is die van de discussie, aldus de
minister van onderwijs.
Van der Lek vond dat er voor de
studenten geen ander middel dan een
bezetting overbleef. Niet alles wat on
gewoon is, is daarom ondemocratisch,
meende hij.
De spelregels van de democratie
schoten hier volgens hem tekort. Het
afbreken van de luchtbrug noemde hij
machtsvertoon. Hij meende voorts dat
de zaak niet zo duidelijk is als de mi
nister zegt.
De heer Van der Lek diende een mo
tie in, waarin werd uitgesproken, dat
het optreden van de studenten geen
aanleiding gaf tot het gebruik van po-
litie-geweld. Toch heeft de regering
materiële en morele steun aan de Am
sterdamse autoriteiten gegeven.
De motie kreeg de steun van de com
munisten. Ook D'66 stond achter de
motie, maar alleen om de behandeling
van de kwestie mogelijk te maken.
Minister Beernink (binnenlandse za
ken) zei dat de autoriteiten de ver
eiste maatregelen moeten treffen als
acties zover gaan dat zij in strijd ko
men met de belangen, rechten en vrij
heden van anderen. Hij stemde geheel
in met het beleid van burgemeester
Samkalden. Hij was ook bereid daar
voor de volledige verantwoordelijkheid
te dragen.
..Dit beleid laat de grootste kansen,
zelfs al gebeurde daarbij apert ontoe
laatbare dingen. In Amsterdam is ech
ter duidelijk de grens bereikt. Daar
om heb ik terstond het verzoek om bij
stand ingewilligd".
De ontruiming van het Maagdenhuis
is volgens minister Beernink een juiste
beslissing geweest. Hij roemde het
beheerste optreden van de politie. Tot
deze ingreep was het uiterste gedaan
om een constructieve oplossing met de
bezetters te bereiken.
De regeringsfracties steunden het re
geringsbeleid met een motie van de
KVP-er dr. Van Woorst.
Prof. Diepenhorst (ARP) zei dat de
universiteit geen worsteltent mocht
worden.
De CH-afgevaardigde dr. Schuring
vroeg een voortvarende vervolging en
berechting van de bezetters en hij wil
de weten wat er zou gebeuren als lera
ren eens het ministerie van onderwijs
bezetten.
De liberaal Van Dijk was het eens
met de gereformeerde afgevaardigde
Jongeling, die eiste dat degenen die
de illegale zender van 't Maagdenhuis
hadden bediend even streng worden
UTRECHT Minister Roolvink (so
ciale zken) heeft de c.a.o. voor de
schilders (35.000 man) op één onder
deel na goedgekeurd. Hij heeft de zg.
index-clausule geschrapt.
Deze moest het mogelijk maken de
lonen met 1.5 procent te verhogen als
de prijzen tussen 1 april en 1 septem
ber 1969 met één procent of meer zou
den stijgen. Deze bepaling stond niet
in de eerder goedgekeurde bouw-c.a.o.
waarvan het schildercontract een af
spiegeling was. De bonden zijn nogal
verrast over de gang van zaken. Op
Hemelvaartsdag was de verlengde goed
keuringsperiode van drie weken verlo
pen, zonder dat de minister bericht had
gezpnden. Op grond van de huidige
spelregels leidden zij daaruit af dat het
contract automatisch was goedgekeurd.
Het ministerie zegt dat de minister de
bepaling niet binnen drie weken kon af
keuren omdat de Stichting van de Ar
beid zich nog niet had uitgesproken.
Dit laatste gebeurde vrijdag.
Volgens het Buitengewoon besluit ar
beidsverhoudingen mag de minister nog
binnen drie weken na goedkeuring door
de Stichting een c.a.o. onverbindend
verklaren, aldus het ministerie.
gestraft als „de eerste de beste boeren
jongen".
Heftig aangevallen door de pacifisten
veroordeelde ook de PvdA-fractielei-
der drs. Den Uyl de methode van de
bezetting ten sterkste. Het middel dat
de studenten hanteerden, is volgens
hem slechts geoorloofd als uiterste
middel in een noodsituatie tegen een
onredelijke tegenstander, wanneer de
democratie heeft opgehouden te func
tioneren. Dit was en is in Amsterdam
niet het geval, aldus drs. Den Uyl.
Het optreden van de politie getuigde
volgens hem van een grote mate van
zelfbeheersing. De studenten verweet
hij dwangmethoden en willekeur van 'n
minderheid. Drs. Den Uyl eiste, in een
motie dat de regering spoedig initiatie
ven zal nemen voor democratisering
van het universitair onderwijs. De toe
zeggingen van minister Veringa vond
hij te vrijblijvend.
De motie van de vier regeringspar
tijen werd tenslotte aanvaard. In deze
motie wordt als het oordeel van de
Kamer uitgesproken, dat door het „on
rechtmatig en ongerechtvaardigd" op
treden van bepaalde studenten en met
hen sympathiserende!! de goede naam
van de studenten in het algemeen ern
stig is geschaad en dat daardoor te
vens de verwezenlijking van gerecht
vaardigde wensen tot democratisering
vertraagd dreigen te worden.
Tegen aanvaarding van deze motie-
Ter Woorst spraken zich uit de fracties
van de PvdA. de PSP, CPN. D'66 en
de groep-Aarden.
De twee overige moties werden beide
verworpen. Voor aanvaarding van de
motie-Van der Lek (PSP) stemden al
leen de fracties van de PSP en van de
CPN. De motie-Den Uyl (PvdA) ver
kreeg de steun van alleen de fracties
van PvdA, D'66 en de groep-Aarden.
Minister Veringa (onderwijs en weten
schappen) deelde de Kamer mee, dat
nog dit jaar een ontwerp van wet zal
worden ingediend, waarbij de positie
van burgemeester en tevens president
curator van de gemeentelijke universi
teiten zal worden herzien. Reeds een
jaar geleden had burgemeester dr.
I. Samkalden van Amsterdam op een
dergelijke herziening aangedrongen.
Bij de bezetting van het Maagden
huis waren, naar voorzichtige schat
ting, 570 personen betrokken, waarvan
ongeveer een-derde niet-student. Minis
ter Veringa merkte op, dat het treffen
van maatregelen tegen bursalen onder
de studenten genuanceerd moet worden
bezien.
De student krijgt een beurs voor zijn
studie en eerst wanneer de studie-resu1-
taten niet bevredigend zijn wordt de
beurs-toekenning niet verlengd.
Minister Polak (justitie) deelde de
Kamer mee dat de vervolging van
strafbare feiten met voortvarendheid
zal worden voortgezet. Het opsporings
werk naar de zender „Vrije Maagd"
zal worden voortgezet, nu gisteren de
zender niet werd gevonden.
De uitzendingen via deze zender vor
men, ingevolge dc bepalingen van de
telegraaf- en telefoonwet, een mis
drijf. Bij het onderzoek is de opspo
ringsdienst van de PTT betrokken. De
minister van justitie merkte o.m. op,
dat wanneer hij zou besluiten om tot
niet-vervolging over te gaan, hij zich
zou schuldig maken aan klasse-justitie.
Tijdens het interpellatie -debat wees
de PSP-er Van der Lek er op, dat de
bezetting van het Maagdenhuis nu wel
is beëindigd, maar zo zei hij de
strijd om de democratisering is nog niet
afgelopen. Naar zijn oordeel hebben de
betrokken autoriteiten „met vuur ge
speeld".
Dp CPN-afgeVaardigde Van 't Schip
stelde zich ook op achter de actie van
de studenten. Verdere acties zul'vn z.i.
onvermijdelijk. De overige woordvoer
ders in het debat wezen de actie allen
van de hand.
NIJMEGEN Een delegatie van stu
denten. staf en personeel van de Nij
meegse universiteit is uit protest uit de
eerste openbare vergadering van de fa
culteit van wiskunde en natuurweten
schappen weggelopen.
Ze waren eerst binnengelaten. Ze kre
gen toen echter te horen dat ze geen
spreekrecht zouden krijgen. Eerder deze
week was een resolutie aangenomen dat
alle vergaderingen openbaar moesten
zijn met spreek- en stemrecht.
Intussen wordt de aula van de uni
versiteit nog steeds bezet. De bezetting
duurt nu al twee weken. Ook de leer
lingen van de havo-school in Schijndel
staken nog door. Vandaag valt er een
beslissing van het hoofdbestuur.
DEN HAAG Het overgrote deel van de Nederlandse rooms-katholieke priesters
pleit voor opheffing van het verplichte celibaat. Dat bljjkt uit een onderzoek dat
het Instituut voor Toegepaste Sociologie in Nijmegen heeft ingesteld onder de Ne
derlandse priesters en kloosterlingen.
Aan het onderzoek hebben 7381 priesters en kloosterlingen meegewerkt, ruim 83
procent. Slechts vijf procent wenste de cclibaatswet altijd en voor iedereen ge
handhaafd te zien. terwijl 21 procent onmiddellijke afschaffing wenste. Het groot
ste deel van de ondervraagde priesters gaf een uitermate genuanceerd oordeel.
De enquête leverde globaal drie groe
pen priesters op: een behoudende groep
van 27 procent, een middengroep van
eveneens 27 procent en een vooruitstre
vende groep van 46 procent.
Van de 27 procent behoudsgezinden
vindt zeventien procent dat het losma
ken van celibaat en priesterschap op
dit punt nog niet mogelijk is. Zij achten
overigen opheffing van het celibaat in
de toekomst niet onmogelijk.
AMSTERDAM Zonder moeilijkheden heeft de Amsterdamse politie gisteravond
ook de aula (de Lutherse kerk aan het Spui) ontruimd, waar nog een vergeten
groepje van ongeveer 50 studenten zat.
Dat gebeurde op verzoek van de president-curator van de universiteit, dr. I. Sam
kalden.
Na vijf vermoeiende dagen rukte de
politie om acht uur opnieuw uit voor
het laatste hoofdstuk in de bezettings
actie.
De politie was op alles voorbereid,
maar na een sommatie de aula te ver
laten, vertrok iedereen ogenblikkelijk,
zodat zelfs geen proces-verbaal opge
maakt behoefde te worcfen.
Het universiteitsbestuur heeft er
nooit bezwaar tegen gehad dat de kerk
als permanent discussiecentrum werd
gebruikt. Wel had het kerkbestuur een
protest geuit.
In verband met deze actie werd het
verkeer over het Spui tijdelijk omge
legd. Er waren wel wat groepen belang
stellenden, maar die bleven rustig.
Teneinde nieuwe bezettingen te voor
komen zijn het Maagdenhuis en andere
universitaire gebouwen die daarvoor in
aanmerking komen, onder bewaking ge
steld. Het Maagdenhuis is gistermid
dag leeggehaald.
Het zal enige maanden duren eer in
het Maagdenhuis alles weer op orde is
en het administratieve centrum van de
Universiteit van Amsterdam op volle
toeren draait. Het administratieve per
soneel dat tijdens de bezetting was on
dergebracht in het oude kantoor van de
Koninklijke maatschappij tot bevorde
ring van de geneeskunst aan de Kei
zersgracht, zal wel al eerder naar het
Maagdenhuis terugkeren.
Dat zal de eerste dagen echter nog
niet kunnen gebeuren, vertelde giste-
èren de kanselier-directeur drs. W.
Drechsel. Op een persconferentie op
het s1>$dhuis zei dc rector-magnificus
prof. dr. A. D. Belinfante erbij: „Het
is nogal vuil in het Maagdenhuis en het
staat er allemaal vrij slordig bij. Ik
kreeg niét de indruk dat opzettelijke
vernielingen zijn aangericht, al heb ik
wel kunnen constateren dat kasten zijn
opengebroken en dossiers zijn verdwe
nen".
Onder meet zijn dossiers met per
soonsgegevens zoek. Ook zijn opgaven
voor twaalf tentamens en examens weg,
alsmede de drukproeven voor de Stu
diegids voor het komende studiejaar.
Over de studiegids bestaat een conflict
met een groep jongelui die weigeren de
studiegids te kopen en daardoor niet in
het bezit kunnen komen van een colle
gekaart.
Het hele bestuur van de universiteit
stond achter de ontruimingsactie van
hel Maagdenhuis, gisterochtend. Men
had erop gerekend dat om negen uur
de deur open zou gaan, zoals men
's nachts uit het Maagdenhuis aan de
politie had laten weten. Om vier uur
was burgemeester Samkalden er door
de politieleiding nog voor wakker ge
beld.
„Toen we voor een dichte deur kwa
men", zei dr. Samkalden gisteren,
„konden we niet meer terug. Er zou
een volmaakt onmogelijke situatie zijn
ontstaan, als we toen zouden hebben ge
zegd: Jammer, dan gaan we maar te
rug. De rector heeft de politie toen ge
vraagd naar binnen te gaan. Na over
leg met onder anderen de officier van
Justitie is daarna met de ontruiming
begonnen".
Toen de zachte hand bij het ont
ruimen van het Maapdenhuis door
de politie niet steeds voldoende bleek,
werd hier en daar hard opgetreden om
de studenten buiten de deur te krijgen.
nog langer kan worden erkend als ge
sprekspartner die optreedt namens de
Amsterdamse studentegemeenschap, Al
dus gisteren de rector-magnificus van de
universiteit prof. dr. A. D. Belinfante.
De Asva wordt beheerst door de Studen
tenvakbeweging (S.V.B.)
„Steeds meer groepen van studenten
laten ook weten dat zij zich door de As-
va niet gerepresenteerd voelen", aldus
prof. Belinfante.
Het universiteitsbestuur zal ondertus
sen blijven werken aan democratisering
van de universiteit. „Maar de bezetting
van het Maagdenhuis heeft daar geen
millimeter aan geholpen. Het vinden
van een oplossing zal meer tijd vergen
dan ooit.
„Een ding staat voor mij echter al wel
vast", aldus prof. Belinfante, „het stel
sel van politieke partijvorming onder de
studenten, is failliet gegaan".
EINDHOVEN Volgens hoofdcom
missaris .J Odekerke van de Eindho-
vense politie hebben politieagenten er
recht op in burger van en naar hun
werk te gaan. „In ons huidige bureau
is daarvoor geen accommodatie, maar
bij onze nieuwbouwplannen heb ik
daarmee rekening gehouden", aldus de
Eindhovense hoofdcommissaris. Hij
vindt het uit de tijd, dat agenten nog
in uniform van en naar hun werk rij
den. „Ze hebben ook recht op privacy",
meent de heer Odekerke.
Van de vooruitstrevende groep sprak
26 procent zich uit voor opheffing van
het verplichte celibaat, maar zij willen
een uitzondering maken voor bisschop
pen en kloosterlingen, zoals dat ook de
praktijk is in de oosterse kerken. Som
migen willen geleidelijke opheffing.
De 27 procent sterke middengroep wil
geen algemene uitspraak doen. Zij
pleit uitdrukkelijk voor pluriformiteit.
Uit het onderzoek blijkt dat verre
weg het grootste aantal priesters grote
waarde hecht aan het celibaat als zo
danig, maar bezwaren heeft tegen de
verplichte koppeling van het celibaat
aan het priesterschap.
Vooral onder de groep jonge pries
ters leeft de kritiek tegen de celibaats-
wet het sterkst. Tachtig procent van
hen blijkt er serieus aan gedacht te
hebben om vanwege het celibaat maar
geen priester te worden.
Ruim 49 procent van de ondervraag
den was van oordeel dat het celibaat
afbreuk doet of dreigt te doen aan het
levensgeluk* van de priesters. Twintig
procent van de priesters heeft wel eens
overwogen het ambt neer te leggen.
Een even groot aantal zegt het celibaat
niet als iets echts zinvols aanvaard te
hebben, maar meer op de koop toe te
hebben genomen om priester te kunnen
worden. Ze zouden dat ook niet meer
doen als ze nog eens voor de keuze zou
den worden gesteld.
Bij afschaffing van de celibaatswet
zou zestien procent van de priesters ze
ker trouwen.
AMSTERDAM Het Eerste Kamer
lid voor de KVP prof. dr. P. J. A. M.
AMSTERDAM Het bestuur van de
Universiteit van Amsterdam beraadt
zich na de gebeurtenissen van de laatste
dagen over de vraag of de Algemene
Studentenvereniging Amsterdam (Asva) Steenkamp wil dat zijn partij meer
ties voert, interpellaties aanvraagt en
eventueel een schot voor de boeg lost
in de trant van de anti-revolutionair
mr. Biesheuvel.
Prof. Steenkamp zei op een verga
dering van de KVP in Amsterdam, dat
een kritische opstelling tegenover het
kabinet best mag. Zij vormt geen te
genstelling met het optreden als rege
ringspartij.
De KVP-senator had een snellere
ontwikkeling in de Groep van Achttien
verwacht. Het is nodig dat de partij
raden van de drie partijen in het na
jaar een intentieverklaring afleggen,
waarin zij aangeven welke concrete
stappen in de toekomst moeten volgen.
Het gesprek in de Achttien moet
worden afgerond en op een andere
manier worden voortgezet. Er moeten
op elkaar afgestemde kernprogram
ma's komen.
Daar zou volgens prof. Steenkamp
onder meer in moeten staan: optrek
king van de pensioenen. verbreding
van de loonpolitiek tot inkomenspoli
tiek en door steekproeven nagaan wie
aan de rand van de maatschappij le
ven (daarnaar maatregelen nemen), t
bevorderen van vermogensaanwasde-
ling, een speculatiewinstbelasting en
het verhogen van bepaalde successie
rechten.
BOEKAREST Roemenië zal deel
nemen aan de communistische top
conferentie, die op 15 juni in Moskou
wordt gehouden. Dit heeft de voltallige
vergadering van het centrale comité van
de Roemeense communistische partij
besloten.
ADVERTENTIE
4% 4m
rente op een
AMRO-
renteboekje of
spaarrekening.
rente op een
AMRO-spaarreken ïng
met een opzegtermijn
van 3 maanden.
5%
rente op een
AMRO-
spaarrekening
meteen
opzegtermijn van
6 maanden.
6%
rente op een
AMRO-
spaarrekening
meteen
opzegtermijn van
12 maanden.
rente opeen
AMRO-spaarrekening
met een vaste termijn van
24 maanden.
