Den Toom
aanvaardt
regeling
btw-lasten
defensie
De Jong en Luns gaan bij
Nixon goed woordje
doen voor de KLM
WILDE STAKING BIJ
DE ELTEM IN ALMELO
jvoor^- Anyii moet U bij
■yJ rLUKTW iw slijter zjjn!
Leraren verontrust door
bezuinigingsmaatregelen
VS-ambassadeur Tyler
terug naar universiteit
Wetenschap-staf eist
principiële erkenning
medebeslissingsrecht
PONTIAC
De Block en Roolvink ontvingen directie
blije gezichten, fijne horloges
Ierse parlement
ontbonden
Commissie zal
sluitingen
Verblifa
veroordelen
VANAVOND GESPREK MET VERIN GA
Mammoetwet te vroeg ingevoerd
Kakkerlakken in
Nijmeegse ilats
Fries KI-station
opgelicht
Grafschennis in
Dordrecht
PONTIAC TIJD JUISTE TIJD I
1 wordt tijd, dat u er óók een draagt
Duitse les op
lagere scholen
in Enschede
Extra lasten
„Geen reclame"
WETHOUDER VAN
DELFT STUURT
RESIDENTIE-ORKEST
PLAATJES VOOR
SCHOLIEREN RETOUR
West-Irian
Pinksteren
Feestelijke start
van de Zomermaand.
Volop bloemen.
Laten we 't vieren.
Met boeketten
vol kleur.
Wantmet bloemen
is 't altijd
STAATSMIJNEN STOPT
PRODUKTIE LYSINE
VOORLOPIG
SPEEDBOOT GERAMD:
2.000.- BOETE
Gesprek
Luisterpost
DE BLOCK STAAT DE
UITVOER GRANATEN
NAAR V.S. TOE
MAN RAAKTE TUSSEN
WALS BEKNELD
Studielessen
Probleem
Gezwicht
FUSIE TUSSEN TWEE
DRUKKERIJEN
AFWIJKEN
TIJDSTIP
VRIJDAG 23 MEI 1969
DEN HAAG De ministers Den
Toom (Defensie) en Witteveen (Finan
ciën) zijn het eens geworden over de
tegemoetkoming in de BTW-lasten die
extra op de begroting van defensie
zijn gaan drukken.
Minister Den Toom heeft de voor
gestelde compensatie als „voldoende"
beoordeeld.
Die compensatie komt hier op neer:
44 H miljoen gulden voor 1969, 47%
miljoen gulden voor 1970 en 49V« mil
joen gulden voor 1971. Dat geld zou
kunnen worden gedekt uit de structu
rele opbrengst van de BTW.
Vorige week rei minister Den Toom
ln de Tweede Kamer dat zijn begro
ting door de BTW over de eerste vier
maanden van dit jaar met ongeveer
vijftien miljoen gulden extra is belast.
Over het hele jaar komt dat neer op
45 miljoen gulden.
De minister zei erbij dat het militai
re aankoopbeleid onaanvaardbaar zal
worden aangetast als de BTW-druk op
zijn begroting niet wordt goedge
maakt.
De twee ministers hebben nog geen
oplossing kunnen vinden van de uitke
ringen aan gewezen militairen en van
de verhoging van de wedde eerste oe
fening. Wel zou minister Witteveen in
beginsel bereid zijn om die extra kos
ten boven het plafond van de defensie
uitgaven te plaatsen. Het gaat hier
om een bedrag van 75 miljoen gulden
over drie jaar.
Afgesproken is dat het ministerie
van defensie de accijnsverhogingen en
de normale prijsstijgingen uit eigen
zak zal moeten bekostigen.
DELFT De Delftse wethouder van
Culturele Zaken, de heer N. Hesseler,
heeft het gemeentelijk bureau Jeugdza
ken opdracht gegeven 3000 exem
plaren van een grammofoonplaatje,
waarop een toelichting wordt gegeven
over symfonische muziek terug te stu
ren aan de Vereniging van Vrienden
van het Residentie Orkest.
Deze vereniging heeft het plaatje uit
gegeven ter gelegenheid van de opening
van het Congresgebouw in Den Haag en
het 65-jarig bestaan van het Residentie
Orkest. Van het plaatje zijn 120.000
exemplaren verspreid in vijftien ge
meenten bestemd voor middelbare scho
lieren.
In Delft mag de plaat niet worden
verspreid, omdat de wethouder vindt
dat hij geen reclame kan toestaan voor
evenementen buiten de eigen stad.
DEN HAAG Premier De Jong en minister Luns (buitenlandse zaken) zullen
volgnde week bij de Amerikaanse president Nixon pleiten voor landingsrechten
in Chicago voor de K.L.M. en in San Juan op Porto Rico voor de Antilliaanse
Luchtvaart Maatschappij. Ze hebben dinsdagochtend een gesprek met Nixon op
het Witte Huis in Washington. Zij zijn voor een officieel bezoek uitgenodigd, om
dat de Amerikaanse president op zijn recente Europese reis niet naar Nederland
kon komen.
De KLM vraagt al jarenlang om
landingsrechten in Chicago. De Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappijen vin
den dit echter een ongewenste concur
rentie en hun regering heeft dan ook
steeds de Nederlandse aanvraag afge
houden.
Bij de nieuwe president hoopt men
echter op een nieuwe zienswijze. Het
zelfde geldt voor de Nederlandse wens
om gegevens over de kernvoortstu
wing van onderzeeboten te krijgen.
Premier de Jong heeft vroeger als
minister van defensie hier voortdu
rend op aangedrongen. De Amerikaan
se regering is tot dusver uit concur-
rentie-overwegingen en omdat zij uit
lekking van geheime gegevens vreest,
niet op het verzoek ingegaan.
Andere onderwerpen die in de be
sprekingen aan de orde zullen komen,
zijn onder meer de volksraadpleging
in West-Irian; de Griekse dictatuur,
de Navo, het Midden-Oosten, de oor-
DUBLIN De president van de Ier
se republiek, Eamonn de Valera, heeft
het parlement ontbonden. Er zullen op
18 juni algemene verkiezingen worden
gehouden.
De bekendmaking van de president
heeft weinig opzien gebaard. Ze werd
al enige tijd verwacht.
ADVERTENTIE
een beetje feest?
tio
ALMELO Ongeveer 500 van de 600 personeelsleden van de Eltem, de NV
Leeuwarder Textielmaatschappy gevestigd te Almelo, zyn gisteren in staking
gegaan. Zij eisen een duurtetoeslag van f 50 ineens. In de nevenvestigingen van
het bedryf in Hardenberg, Nieuw-Amsterdam en Apeldoorn is gisteren normaal
doorgewerkt. Deze nevenvestigingen hebben een gezamenlijk personeelsbestand
van rond 500 man. De staking in Almelo is vandaag voortgezet.
De wilde staking ontstond onder het,
voornamelijk vrouwelijk, personeel van
de naaizaal, de snijzaal en de perszaal,
waardoor het gehele produktie-appa-
raat van dit confectiebedrijf werd lam
gelegd. Er is de hele dag gestaakt, het
geen op een produktieverlies van
f 150.000 komt te staan. De directie en
de districtsbestuurders van de drie vak
bonden, hebben de hele dag vergaderd.
Woensdagavond had de ondernemings
raad reeds overleg gepleegd met de di
rectie die zich op net standpunt stelde
dat men eerst de beslissing over deze
duurtetoeslag van de SER op 30 mei
wilde afwachten. De ondernemings
raad ging met dit standpunt van de di
rectie akkoord. Toch ontstond gister
morgen arbeidsonrust onder 'tpersoneel
HEERLEN Staatsmijnen heeft
voorlopig de produktie van lysine ge
stopt. Dit produkt is zeer geschikt om
eiwitten in granen beter te benutten.
Staatsmijnen die dit synthetische pro-
duk als een der eerste op de wereld
maakte, kon geen voldoende afnemers
vinden.
Ondanks pogingen in 68 landen, bleek
de verkoop niet lonend. De Staatsmij
nen blijft overtuigd van het succes van
dit produkt in de toekomst.
wat even later tot staking leidde. Het
personeel verzamelde zich in de kanti
ne en later op de dag in het zonnetje
aan de zijkant van de fabriek waar men
de middag doorbracht.
De directie blijft bereid opnieuw met
de ondernemingsraad te overleggen
over een oplossing als de uitslag van
het SER-overleg negatief mocht zijn
voor het personeel.
DEN HAAG De Haagse rechtbank
heeft gisteren de koopman G. H. A. L.
(56) uit Den Haag veroordeeld tot twee
duizend gulden boete en twee weken
hechtenis voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar.
De rechtbank verbood de man boven
dien, gedurende de proeftijd een race-
of speedboat te besturen.
De koopman ramde 7 juli vorig jaar
op de Kagerplassen in 'n speedboat met
grote snelheid een andere speedboat die
hij voorrang had moeten geven. De
man zou sterke drank hebben gebruikt.
De inzittenden van de geramde boot
werden in het water geslingerd. De on
bestuurde boot bleef in cirkels varen.
Zijn eigenaar G. Buitelaar (44) uit Den
Haag werd overvaren en zodanig ge
wond dat hij overleed.
Een veertienjarige jongen hield er een
zwaar verminkte linkerhand aan over.
De officier van iustitie had vier we
ken gevangenisstraf geëist.
log tussen Nigeria en Biafra, de Eu
ropese problematiek na het aftreden
van president de Gaulle en Vietnam.
Na het gesprek met Nixon wordt het
overleg dinsdagmiddag en woensdag
voortgezet met de waarnemend minis
ter van buitenlandse zaken, Richard
son.
Donderdag zullen de bewindslieden
aan een lunch in New York de secre
taris-generaal van de Verenigde Na
ties, Oe Thant, ontmoeten. Ongetwij
feld zullen zij van gedachten wisselen
over West-Irian.
Vrijdag keren premier de Jong en
minister Luns terug in Nederland.
Foto: v.l.n.r.: staatssecretaris Rool
vink, minister De Block, mr. J. C. van
Alphen de Veer, dir.-gen. van Industrie
en handel van het econ. min., mr.
B. ter Haar, president-directeur en de
heer I. A. Stuit, directeur, beiden van
T D'Verblifa.
DEN HAAG De directie van Tho
massen en Drijver-Verblifa gaat des
kundige buitenstaanders laten oorde
len over de beslissing enkele fabrieken
te sluiten.
De kleine commissie zal worden sa
mengesteld in overleg met de minis
ters van sociale zaken en van econo
mische zaken. Dit is het resultaat van
een gesprek, gisteren, tussen de mi
nisters Roolvink en De Block ener
zijds en de directie van Thomassen en
Drijver anderzijds. De Kamer had om
zo'n gesprek gevraad.
ADVERTENTIE
ZEIST Het gist onder de leraren van de middelbare scholen. Ze vinden dat de
Mammoetwet te vroeg is ingevoerd. Ook treft het ministerie van Onderwys de
laatste tijd te veel bezuinigingsmaatregelen. De normen voor het stichten van
scholen zullen met meer dan 100 procent worden verhoogd, maar vergoeding voor
het aantal leraarslessen wordt geringer.
i
Het vertrouwen van de leraren in de
onderwijsdeskundigen van de Tweede
Kamer is nihil, zeggen drs. H. L. Mi-
chielsen en de heer L. J. Rousseau,
respectievelijk voorzitter en bestuurs
lid voor pers en voorlichting van de
Raad van leraren. Bij de raad zijn der
tienduizend van de vijftienduizend Ne
derlandse leraren aangesloten.
Samen met vertegenwoordigers van
de Verenigingen voor directeuren en
adjunct-directeuren gaan de heren Mi-
chielsen en Rousseau vanavond om zes
uur naar minister Veringa (onderwijs)
en staatssecretaris Grosheide toe. „Zo
als het nu gaat kunnen we niet langer
verantwoord onderwijs geven." Volgens
beide bestuursleden worden de leraren
veel te weinig betrokken bij de veran
deringen. Van de Mammoetwet zegt de
heer Rousseau: „De onderwijskundige
voorbereiding was volmaakt onvoldoen-
hing, toen zij werd aangenomen, finan
ciële berekeningen gemaakt. De wet
hing toen hij v/erd aangenoken fina-
cieel in de lucht. Er was op de begro
ting zelfs geen geld voor uitgetrokken.
Dat de wet desondanks werd aange
nomen typeert hij als verlakkerij van
volk en ouders. Hij zegt dat mevrouw
Haya van Someren-Downer (v.v.d.) er
indertijd terecht op heeft gehamerd,
dat er geen geld voor de uitvoering zou
zijn. Voor het overige was de behande-
William R. Tyler, de Amerikaanse
ambassadeur in Den Haag, verlaat
half juni ons iand en tegelijk de diplo
matieke dienst. Hij nam zijn ontslag
toen president Nixon net president was
geworden, maar dat was zoals de heer
Tyler met een paar Nederlandse woor
den zegt, „een toevallige samenloop
van omstandigheden".
De vroegere kunsthistoricus, omroep
medewerker en specialist voor Europe
se zaken van het Amerikaanse depar
tement van Buitenlandse Zaken keert te
rug naar de academische wereld, waar
hij zijn loopbaan begon.
Hij wordt directeur van het Dumbar
ton Oaks Instituut van de Harvard-uni-
versiteit. Het wordt als een grote eer
beschouwd, in die functie te worden be
noemd. Het instituut is een vermaard
studie- en onderzoekcentrum voor ge
leerden op het gebied van de vroeg
christelijke, byzantijnse en pre-Colum-
biaanse Amerikaanse kunst.
Ambassadeur Tyler: „Ik wordt geen
hoogleraar, er wordt daar geen onder
wijs gegeven. Ik loop dus niet de kans
in een studentenopstand te geraken.
Als de oorlog er niet tussen was geko
men, zou ik overigens waarschijnlijk
nu wèl hoogleraar zijn (in de kunstge
schiedenis)".
In de oorlog was de heer Tyler, die
in Parijs werd geboren en studeerde in
Oxford en in de Verenigde Staten, di
recteur van het radiostation voor oor
logsvoorlichting in Noord-Afrika. Daar
na trad hij in dienst van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken.
Den Haag wordt wel één van de be
langrijkste diplomatieke luisterposten
in West-Europa genoemd. Was dat de
reden om hem, met zijn Europese ach
tergrond, vier jaar geleden hier te be
noemen?
De heer Tyler: „De Nederlanders
hebben een zeer levendige belangstel
ling voor wat er in de wereld gebeurt,
zowel regering, politici, zakenmensen
als de bevolking in het algemeen. Dat
maakt Den Haag een interessante waar
nemingspost.
„Nederlanders reizen over de hele
wereld, ook in de ontwikkelingslanden.
Het is in dit opzicht een „sophisticated
country". Een diplomaat komt hier in
DEN HAAG Minister De Block
(Economische Zaken) zal de Limburgse
vestiging van de Deense fabriek Jör-
gen-Hoyer geen vergunning weigeren
om granaatonderdelen naar Amerika
uit te voeren.
Dit zegt hij ir antwoord op vragen van
het pacifistische Kamerlid Van der
Spek.
Deze had de minister gevraagd of de
Deense fabriek naar Nederland is ge
komen omdat de Deense regering de
uitvoer van wapens zou verbieden.
Daar is de minister niets van bekend.
RENKUM Woensdagavond is de
43-jarige fabrieksarbeider G. B. Mati-
tawaer uit Zevenaar op de fabriek He
veadorp in de gemeente Renkum door
een bedrijfsongeval om het leven geko
men. Het slachtoffer raakte bekneld
tussen een wals en het frame van de
machine waaraan hij werkte. Toen de
ontboden arts ter plaatse kwam was
het slachtoffer reeds overleden.
ling in de Tweede Kamer een lacher
tje. De Kamer had ook de middelen
om de wet uit te voeren moeten ver
schaffen. De nieuwste bezuinigingen van
het ministerie doen de emmer overlo
pen.
Maar de wet is toch een knap stuk
werk?
De heren Michielsen en Rousseau:
„Inhoudelijk hebben we haar nooit be
streden. Maar het ging om de voorbe
reiding en het onderzoek. Die waren
volmaakt onvoldoende. We hebben in
dertijd latere invoering bepleit.
Nu draaien de leraren voor de gevol
gen op. De leraar moet zich weer in
werken, zich de nieuwe aanpak eigen
NIJMEGEN In Nijmegen worden
bewoners van enkele flatgebouwen in de
wijk Groot-Dukenburg geplaagd door
tienduizenden kakkerlakken.
De dieren komen vooral 's nachts te
voorschijn. Ze komen uit de isolerende
laag steenwol onder de betonnen vloer.
Verdelgingsacties van de Nijmeegse
reinigingsdienst hebben tot nu toe niet
geholpen. Wel is door het verdelgings
middel veel schade aan de interieurs
aangebracht.
WYCKEL Na een intensieve con
trole door de Rijksrecherche van het
district Friesland is komen vast te staan
dat de 40-jarige stierenverzorger-ad
ministrateur P. W. uit Wyckel het K.I.-
station Gaasterland en omstreken voor
25.000 gulden heeft opgelicht.
De man, die begin maart werd opge
sloten toen hij bekende in het station
brand te hebben gesticht, heeft deze
fraude over'een aantal jaren uitge
spreid. Als de boeren betaalden tekende
de man dit pas drie maanden of een
half jaar later in de boeken aan.
Toen hij controle vreesde nam hij de
hele administratie uit de kast, overgoot
deze met benzine en stak ze in brand.
Als door een wonder ontstond en geen
brand. Het papier smeulde slechts.
maken, studielessen voor de brugklas
en ander lesmateriaal zelf vervaardi
gen, met anderen overleggen over de
nieuwe methodes, de boeken en de wij
ze van beoordelen".
Maar zo zwaar is de leraarsbaan
toch niet?
De heer Rousseau: „De moeilijkheid
is dat het onderwijs de mensen de kans
geeft de kantjes er af te lopen". Het
neemt niet weg dat wie zijn vak wil
bijhouden veel moet doen. Het bevalt
beide bestuursleden niet dat manke
menten van het huidige onderwijs op
de rug van de leraar worden gescho
ven. Zij menen dat dit ten dele te wij
ten is aan de opvattingen van de peda
gogen die als leraren moeilijkheden
signaleren de publieke opinie voeden met
hun voortdurende: „Hoe kan het ook
anders in een land waar geen goede
leraarsopleiding bestaat?"
De universitaire opleiding laat te
wensen over. Het doctoraal examen
garandeert een wetenschappelijk peil,
maar maakt iemand nog niet tot le
raar. De Raad van Leraren heeft dat
probleem ook zelf aan de orde gesteld.
Beide bestuursleden verwijten het mi
nisterie van onderwijs en wetenschap
pen dat de leraaropleiding nog niet is
verbeterd. Zij zijn ook buitengewoon
sceptisch over een nieuwe regeling die
de vakorganisaties te wachten staat.
Tot nu toe werd het overleg met het
ministerie gevoerd door acht afgevaar
digden van de categorale bonden. Dat
overleg dreigt vervangen te worden
door een algemene commissie waarin
slechts één persoon namens alle lera
ren spreken mag.
Hij wordt niet meer afgevaardigd
door de categorale bonden maar door
de Centrale voor hogere ambtenaren.
De heren Michielsen en Rousseau me
nen dat die regeling afkomstig is van
minister Beernink (Binnenlandse Zaken)
minister Veringa (Onderwijs) is voor
hem gezwicht. Wat nu nog „overleg"
zou kunnen worden genoemd, wordt
dan een hearing en daar voelen wij
niets voor".
DORDRECHT Voor de derde maal
binnen enkele weken tijds is er in
Dordrecht een grafschenner aan het
werk geweest.
Nadat eerst tweemaal graven waren
omgetrokken op de Joodse begraaf
plaats, is nu een zestal stenen op de Al
gemene begraafplaats omgegooid. In
een van de gevallen, op de Joodse be
graafplaats, werden met een viltstift
hakenkruizen aangebracht op de graf
stenen.
AMSTERDAM De wetenschappe
lijke staf van de Universitiet van Am
sterdam heeft zich achter het eerste
deel van de studentenmotie „basis voor
onderhandelen" gesteld.
De leden van de staf hebben met
166 tegen 103 stemmen en twintig ont
houdingen besloten van het curatorium
en het presidium te eisen, dat deze zich
uitspreken voor een principiële erken
ning van het medebeslissingsrecht voor
alle bij de universiteit betrokken gele
dingen op alle niveaus. Het wordt wen-
De scheidende Amerikaanse ambassa
deur William R. Tyler: Den Haag is
een interessante waarnemingspost
door de levendige belangstelling van
de Nederlanders voor alles wat er in
de wereld gebeurt.
aanraking met meningen en opvattin
gen die uitgaan boven de directe Ne
derlands-Amerikaanse betrekkingen".
In zijn vierjarige Nederlandse perio
de heeft de ambassadeur geen grote
problemen in de verhouding tussen de
twee landen meegemaakt. Vragen over
anti-Amerikaanse verschijnselen in Ne
derland omzeilt hij.
Demonstraties waarbij „Johnson
moordenaar" werd geroepen, ziet hij
als uitingen die uitsluitend tegen de
Amerikaanse Vietnam-politiek zijn be
richt. „Er is geen reden, verbaasd of
geërgerd te zijn omdat mensen de po
litiek van de Verenigde Staten niet aan
vaarden", zegt hij.
„Ook in Amerika zijn er menseri die
voor of tegen dat beleid zijn of die het
niets kan schelen. Die mensen zijn niet
anti-Amerikaans. Kritiek op het Ame
rikaanse Vietnambeleid is geen anti-
Amerikanisme".
Over zijn vertrek uit ons land merkt
hij op: „Iedere diplomaat die hier ge
werkt heeft, vindt bij zijn vertrek dat
zijn leven is verrijkt". Voor de heer
Tvler is dat iets meer dan een hoffe
lijke frase. Hij heeft zelfs de moeite
genomen, de afgelopen jaren Neder
lands te leren.
AMSTERDAM Drukkerij C. A.
Spin en Zoon, eigendom van de Uit
geversmaatschappij Trouw, heeft een
bod uitgebracht op de aandelen van de
Boek- en Steendrukkerij De Fakkel, v.h.
B. van Mantgem in Amsterdam.
De Spin bezit al een belang in de
Fakkel en biedt voor de resterende aan
delen f 1565 per aandeel van f 500. Bij
De Spin werken 125 mensen en bij
De Fakkel 50.
ADVERTENTIE
selijk geacht, dat binnen de subfacul
teiten en de faculteiten de algemene
vergadering op basis van gelijkwaar
digheid van alle betrokkenen een bepa
lende instantie voor het beleid Is.
Deze motie wijkt iets af van de stu-
rentenmotie, omdat daarin de algeme
ne vergadering de bepalende instantie
werd genoemd.
De leden van de wetenschappelijke
staf wilden van een studentenvertegen
woordiger, Bertus Hendriks, horen wat
precies met de motie was bedoeld en of
de studenten de motie redelijk of-ultima
tief wilden zien uitgelegd.
Hendriks verklaarde, evenals een
aantal wetenschappelijke stafleden van
faculteiten waarin reeds op basis van
deze motie gewerkt wordt, dat redelijk
heid voorop stond. Hij en drs. mr. J.
Th. Degenkamp zetten uiteen, dat rede
lijkheid vanzelfsprekend is en dat het
iedereen duidelijk is dat in de dagelijk
se gang van zaken veel zal moeten wor
den gedelegeerd.
Drs. Degenkamp, die de motie, zoals
die werd aangenomen, had ingediend,
zette zich tijdens de vergadering af te
gen de van 9 tot 5 uur mentaliteit van
veel leden van de wetenschappelijke
staf, „mensen die eenvoudig weigeren
te komen als op een ander tijdstip wordt
vergaderd over dingen die belangrijk
zijn voor de hele universiteit".
ENSCHEDE Sinds augustus krij
gen alle vijftienhonderd leerlingen van
de twee hoogste klassen van alle lagere
scholen in Enschede Duitse les.
Het accent ligt op mondeling taalge
bruik en niet meer op het leren van
grammatica. Het lesmateriaal is ont
worpen door twee leraren Duits die
nauw hebben samengewerkt met het
Lehrerverband Münster.
Met het invoeren van Duits op de la
gere school is zes jaar geleden voor
zichtig op enkele lagere scholen begon
nen. Volgens het pedagogisch centrum
in Enschede is het experiment geslaagd.
Het centrum meent dat Frans in de
eerste klas van het Mavo als verplicht
vak moet worden afgeschaft.
