Modern controlecentrum houdt inbrekers in de gaten Engeland onder deskundige loep f |Op wacht bij „lekke" brandkasten „Te weinig parlementair tegenspel" Edith Piafs leven in een musical Tsjechische kunst in Zwolle ,Poppetgom': collage van beeld, beweging, tekst en muziek Hoofdinspecteur Heyboer: inbraak in Heerlen net een thriller UIT DE KERKEN WETENSCHAPPELIJKE STEUN NODIG DOORLICHTING MET DE HAND ALARMTOESTAND STIL ALARM NIET IDEAAL ZONDER BUIT PROEVEN PANEEL WAARSCHUWING GEPAKT CODEKAART TERUGBLIK VOOR JONGEREN CMMSDAO- JUNI 1969 GROOT ALARM ROND BANKKLUIZEN ..Lïct is net een detectiveroman", zegt hoofdinspecteur dr». H. J. Heyboer, hoofd van de justitiële dienst van de politie in Heerlen. Hij staat met zijn rechercheurs voor de taak de meest opmerkelijke bankkraak op te lossen. ..Wat ik tot nu toe te weten ben gekomen, zou al een boeiend verhaal ople veren", aldus hoofdinspecteur Heyboer. „Ik kan in dit stadium van het on derzoek echter nog niets zeggen. Bij de lekke kluizen is de wacht betrokken. Overal in het land worden banken en andere gebouwen met brandkasten en kluizen extra bewaakt. De unieke inbraak in de kluis van de Amro-bank te Heerlen heeft bij bankiers en politie groot alarm veroorzaakt. Wat in 1966 slechts een sinistere bedrei ging leek (toen men in Vlaar- dingen twee mannen erop be trapte dat zij een kluisdeur aan het „voorbewerken" waren), is nu harde realiteit. De onderwereld loopt onge hinderd een bank binnen. Een onneembaar verklaarde kluis wordt zonder enige moeite met de hand opengemaakt Het geld, dat lijkt te zijn klaargelegd, wordt in een weekendtas meege nomen. 0 Op de foto hoofdinspecteur H. J. Heyboer te Heerlen. WOUDSCHOTEN De socioloog B. van Ravenswaaij heeft op de voorjaars conferentie van de Nederlandse Socio logische Vereniging gepleit voor het in stellen van wetenschappelijke commis sies ter doorlichting van het regerings beleid. Drs. Van Ravenswaaij meent, dat het parlement te weinig tegenspel kan le veren aan de regering, omdat de rege ring bij het bepalen en het verdedigen van haar beleid de beschikking heeft over een uitgebreid ambtenarenkorps, terwijl het parlement zonder een derge lijke ruggesteun over het regeringsbe leid moet oordelen. Om hieraan tegemoet te komen zou een deel van het wetenschappelijk ap paraat in Nederland blijvend in dienst van de doorlichting van het regerings beleid moeten zijn. De Nederlandse in stituten van wetenschappelijk onder wijs zouden eenheden van alle benodig de wetenschappelijke disciplines moe ten vormen. Uit deze eenheden zouden werkgroe pen moeten worden gevormd, waarvan het werk zou moeten worden gecoördi neerd door een kleine commissie van parlementariërs, ambtenaren en weten schapsmensen. Ned. Herv. Kerk: Beroepen: te Ede: T. Langerak te Veen- endaal; te Abcoude': W. den Toom te Souburg; te Schoonoord: K. A. Clad- der te Dongen (N.B.); te Boven-Har- dinxveld: T. J. Kamerbeek te Rou- veen; te Renkum: drs. S. Meijers te Ermelo. Aangenomen: naar Poortugaal: P. C. Dick te Klooster-Ter Apel; naar Wes- terlee: D. Postma te Oudega (Fr.) (W.). Bedankt: voor Veenwouden: J. Nijen- huis te Scharnegoutum; voor Scher- penzeel (Gld.): G. van Estrik te Ge- nemuiden; voor Ophemert: T. P. Pol te Lage Zwaluwe. Geref. Kerken: Beroepen: te Vlaardingen: H. Langen- burg te Broek op Langedijk; te Has selt. Molenaarsgraaf, Boven-Hardinx- veld, Oldehove, Stellendam-Ouddorp, T wij zei en te Woudsend: R. de Pee, kand. te Dirkshorn. Aangenomen: naar Den Helder (als vlootpred.): E. T. de Haan te Erica. Geref. Kerken Vrijgemaakt: Beroepen: te Kantens en te Middelstum: M. H. Sliggers, kand. te Haarlem. Bedankt: voor Cloverdale (Brits Colum bia) (Can.) (Can. Ref. Church): P. Ded- dens te Rozenburg. Wij zijn druk bezig met alle schijnba re tegenstrijdigheden en moeilijke din gen uit te pluizen. Daar komt veel rou tinewerk bij, maar wij staan telkens voor de grootste verrassingen. Elke gis sing kan niet fantastisch genoeg lij ken. Alles moet worden onderzocht. Een positieve aanwijzing in de zin van die en die hebben het gedaan, heb ben wij nog niet Meer kan ik niet zeg gen." Nederland bevindt zich, waarschijnlijk als enige land ter wereld, in de hache lijke positie, dat de onderwereld weet welke kluizen in welke bankgebouwen zodanig zijn voorbewerkt, dat zij ge woon met de hand te openen zijn. De bankiers vrezen, dat zij zo'n voor bewerkte kluis in huis hebben. De poli tie vindt het maar een onaangename gedachte, dat inbrekers zo maar hun slag kunnen slaan. Vandaar de paniekerig aandoende alarmtoestand in het hele land. Een toestand, die zich ook uit in een grote mate van gereserveerdheid en zwijg zaamheid. De directie van Lips, die de voorbe werkte kluisdeur in de Amro-bank te Heerlen heeft geleverd, zegt dat met de justitie en de bankiers is afgesproken, dat zij geen enkele mededeling zal doen. De veiligheidsmensen zijn opeens on bereikbaar. Een uitzondering daarop maakt drs. J. H. van Amersfoort, ad junct-directeur van de Centrale Boe renleenbank te Eindhoven, die over het hele land vestigingen heeft Ook hij ziet de inbraak te Heerlen als een waarschuwend teken aan de wand. „Tegen overvallen overdag heb ben wij ons kunnen beveiligen", zegt drs. Van Amersfoort. „Daar echter het merendeel van onze banken in platte landsgemeenten is gevestigd, zijn wij niet tevreden met de alarmering des nachts". Niet alleen de Boerenleenbanken, maar ook alle andere banken in klei nere gemeenten kampen op het ogen blik met dezelfde moeilijkheid. In heel veel plaatsen zijn de bureaus van de rijkspolitie onbemand na sluitingstijd. Ons land is voor wat de alarmering van de banken betreft, in twee gebie den verdeeld. De alarminstallaties wor den geleverd door de Nederlandse Huistelefoon Maatschappij in Den Haag of de Electronic Protection Service te Rotterdam. De,eerste levert uitstekende appara tuur voor aansluitingen van z.g. stil- bij de politie. De E.P.S. heeft zelf alarmcentrales ingericht, waar men ge waarschuwd wordt voor elke afwijkende situatie of gebeurtenis. Daartoe heeft E.P.S. in Rotterdam en Amsterdam om vangrijke centrales ingericht In ver schillende andere plaatsen zijn sub-cen trales. Het kardinale verschil in beide syste men is, dat het ene volledig steunt op de hulp en attentie van de politie, ter wijl het andere systeem zelf waak zaam is en alleen bij onraad de politie waarschuwt. Het feit dat de meeste politieposten van de rijkspolitie 's nachts niet bemand zijn, schakelt het alarmsysteem, dat uit sluitend bij de politie is ondergebracht vrijwel geheel uit. Om dit euvel op te vangen hebben achttien banken in 'n deel van Brabant en Limburg een eigen alarmsysteem in gevoerd, waarbij men op elkaar is aan gesloten. Maar ook dat lapmiddel geeft niet de uitkomst die men wenst. „Aansluiting van alarm bij de politie is niet ideaal", zegt drs. Van Amers foort. „Je bent afhankelijk van een in stantie die feitelijk geheel andere ver plichtingen heeft. In de steden gaat het echter prima, omdat daar de bureaus en meldkamers dag en nacht bezet zijn. Daarbuiten is het echter ondoenlijk gebleken om via de politie een afdoen de alarmering tot stand te brengen. Dit probleem wordt op het ogenblik door 'n speciale commissie onderzocht". Bankdirecteur Van Amersfoort vindt, dat de banken er van uit moeten gaan, in eigen huis afdoende beveiligings maatregelen te treffen. „Inbrekers moeten niet bij de kluis kunnen ko men", zegt hij. „Als hun dat ondanks alle beveiligingen toch lukt, moeten zij de kluis niet open kunnen krijgen". Met gerechtvaardigde trots kan h(j zeggen dat een der Boerenleenbanken die krachtproef glansrijk ëeeft door staan. „Dat was in Den Helder", zegt hij. „Daar hebben inbrekers urenlang geprobeerd met moderne apparaten de kluis open te breken. Het is hun niet gelukt. Zij zijn zonder buit weer verdwenen". Drs. Van Amersfoort vindt het een groot mysterie dat de kluisdeur te Heer len was voorbewerkt. „Als je de gede tailleerde voorschriften ziet, voor de fabricage, het vervoer, de opslag en de montage, dan is het menselijkerwijs gesproken onmogelijk dat zo'n kluis deur vooraf voor een inbraak geschikt kan worden gemaakt". „Zo'n kluisdeur weegt tien ton. Je kunt hem met tien man nog niet optil len. Hij moet van de fabriek naar de nieuwe bank op zijn rug worden ver voerd. Dat wil zeggen: de binnenkant van de deur (die geopend moet worden om de voorbewerkingen in aan te brengen) ligt onder. Ik acht het uitgesloten dat onder die omstandighe den onderweg de nokken in de kluis deur kunnen worden doorgezaagd. Op het werk, dus in het nieuwe bankge bouw, moet de deur eveneens op de Na de inbraak via een voorbewerkte kluisdeur in H-eerlen staan de mannen in de beveiligingscentrales „op scherp". Dit is het resul taat van een in braak, waarbij nog echt „ge kraakt" moest worden. De vak lieden, die dit presteerden werk ten met snijbran ders en koevoe ten. In Heerlen kon ongeveer worden volstaan staan met een na- gelvijl en een knopenhaakje. binnenkant moeten worden neergegd. Het moet onmogelijk worden ge acht, dat iemand de deur even op tilt om er van onderen de afdekplaat af te schroeven, teneinde in het mecha nisme te gaan knoeien. Voor de deur wordt opgehangen, wordt hij weer he lemaal gecontroleerd en doorgemeten. Al die voorzorgsmaatregelen maken de zaak van Heerlen nog raadselachti ger." Niettemin bleek de Heerlense kluis deur te zijn voorbewerkt. Daarom wor den nu alle kluizen in het hele land, zon der een utzondering gecontroleerd. Daartoe worden ze allemaal stuk voor stuk door deskundigen van de fa briek geopend om het mechanisme van binnen te controleren. Ook worden al lerlei proeven genomen. „Dit werk zal maanden in beslag nemen", zei drs. v. Amersfoort. „Daar om is de verscherpte waakzaamheid overal noodzakelijk." „Als de kluis van Heerlen op onze centrale was aangesloten, hadden de in brekers geen schijn van kans gehad." De heer F. van der Lijke, directeur van Electronic Protection Service in Rotterdam, kan het met overtuiging zeggen. Sinds 1 januari leidt hij de grote alarmcentrale van E.P.S. in Rotterdam. Sindsdien is er een tweede centra le in Amsterdam bijgekomen. E.P.S. bestrijkt daarmee het hele land. „Wij hebben aansluitingen in Eindhoven en Groningen, in Den Haag, Amsterdam en Rotterdam, maar ook in Roosendaal en op de Veluwe. Alleen voor de ban ken is het land in twee sectoren ver deeld." Voor die honderden bedrijven: ban ken, warenhuizen, kantoren en fabrieken wordt dag en nacht gewaakt in de cen trales van E.P.S. Op het paneel en op een soort ponsbandje die uit de tikker komen, ziet men onmiddellijk wat er aan de hand is. Op het spitsuur van vrijdagavond hebben wij het sluiten meebeleefd. Tussen vijf en zeven uur ging bijna overal de zaak dicht. Dat/ betekende: een signaal waaruit bleek dat de kluis werd gesloten. Een signaal uit de cen trale terug, dat dit ontvangen was en dat van dat moment af de beveiligings installatie in werking was. „Dat laatste piepje is het goeiedag- signaal", zei de heer Van der Lijke, „ze kunnen nu naar huis". Op bijna hetzelfde moment begon er gens op een van de panelen een waar- schuwingssein onrustig aan en uit te gaan. Het was zowel een lichtje als een claontoon. „Daar is iets niet in orde". De bediende belde onmiddelijk op (via de eigen lijn). De klant meldde dat de kluisdeur toch was afgesloten. „Wat kan er aan de hand z(jn?" „Even kijken". Enkele ogenblikken later kwam het bericht: „We hebben vergeten het nood- luik te sluiten." In veel kluizen is een noodluik aange bracht voor het geval iemand er in op gesloten wordt Omdat het warm weer was had men dit overdag open gezet In de centrale van de E.P.S. merkte men dit foutje. „Deuren die niet goed worden afge sloten, brandkasten die men vergeet af te sluiten, het zijn dingen die zo niet dagelijks, dan toch wel wekelijks voor komen". De heer Van der Lijke heeft in de afg- lopen drie jaar al heel wat onheil kun nen voorkomen door het tijdig te signa leren. In Den Boech werden drie inbrekers gevat na een melding van de E.P.S.- centrale. In Roosendaal liepen even eens drie inbrekers tegen de lamp in een fabriek en in een werkplaats. In warenhuizen in Rotterdam, Den Haag en Rijswijk zijn het laatste jaar in totaal acht inbrekers gearresteerd. De merkwaardigste melding kwam het afgelopen jaar uit Den Haag waar overdag een vitrine was beroofd. Tij dens de goud-crisis had een bank een echte baar goud tentoongesteld in de hal van de bank. Een rover had bru taalweg de ruit ingeslagen met een ha mer en was er in een ommezien met de staaf goud vandoor. Nog voor hij zijn buit had gepakt was via het alarm in de Rotterdamse centrale de politie in Den Haag ge waarschuwd. Men wist precies in welk gebouw en in welke straat men moest zijn. Binnen een half uur was de dader gepakt. Het alarmeringssysteem van E.P.S. omvat een heel pakket van waar schuwingen. Opening en sluiting; aanra king; verbreking, brand en zelfs 't ver geten de installatie in te schakelen of kortsluiting. Zelfs als telefoon- en lichtleidingen worden verbroken blijft het alarmsysteem in werking. Ook de mensen die zelf om beveiliging vragen, worden gecontroleerd. „Dat be treft in de eerste plaats eventuele nala tigheden en vergissingen. Maar ook", aldus de heer Van der Lijke, „onbe trouwbaarheden bij vertrouwensman nen". Het meest illustratieve voorbeeld in de Rotterdamse centrale is wel de pro curatiehouder die via zijn eigen bevei ligingssysteem tegen de lamp liep. Drie stafmedewerkers krijgen een code-kaart. Met die pas kunnen zij het alarmsysteem verbreken. Daartoe moe ten zij 'n verzoekje indienen bij de cen trale. Via een code en een extra con trole wordt vastgesteld of het werkelijk New York De Broadwaypro- ducer Claire Nichters heeft meege deeld, dat zij een musical wil bren gen gebaseerd op het leven van Edith Piaf. De show zal „Mus" gaan heten, de naam waaronder de cabaretière bij haar vrienden bekend stond. Miss Nichters die succes heeft gehad met de Broadway produkties Jimmy Shine en de komedie Luv zei dat de nieu we show niet een musical zal worden, maar, dat zij hoopt, door middel van de liedjes van het leven, Piaf te laten aanspreken. Voor de titelrol Is Felicia Sander ge- engageerd die 14 jaar geleden haar carrière begon met het grote succes The song from Moulin Rouge. Verder zullen er vijf mannelijke rollen zijn. de man met de pas is, die verzoekt in gesloten tijd het gebouw te betreden of de kluis te openen. Als dit allemaal in orde is, kan hij zijn gang gaan. Van zijn opdracht gaat echter weer een af schrift naar de hoofddirectie. In het geval van de knoeiende procu ratiehouder, was het de directie opge vallen dat de man vele avonden in de kluis was geweest. Vermist werd er niets, totdat de accountants onregel matigheden in de boeken vonden. tiet tweehonderdste boek van Geonges Simenon, de geestelijke vader van Maigret, ia niet een politieroman waar van er al vele het licht hebben gezien, maar een psychologisch werk, waaruit ondanks tal van tragische beelden toch een zeker optimisme spreekt. In het bij A. W. Bruna en Zoon te Utrecht ver schenen werk „Er zijn nog steeds no te- bomen" beschrijft Simenon met veel zeggingskracht en in vaak bloemrijke taal de overpeinzingen van een oude man, die aan het eind van zijn leven staat en alles wat hij heeft meegemaakt nog eens de revue laat passeren. Het gaat om een oude bankier, die op hoge leeftijd na drie mislukte huwelijken al leen met zijn personeel in een groot huis in Parijs woont. Om zijn leven nog wat te vullen heeft hij een perfecte dag indeling gemaakt die echter doorbro ken wordt door berichten over zijn eer ste vrouw en de komst van zijn klein dochter, die de nieuwe band vormt waarmee hij zich weer aan het leven gaat binden. In het huis waarin de oude Francois Perret Latour woont herinnert eigen lijk ieder voorwerp hem aan het verle den, het verleden waarvan hij echter veel zou willen vergeten. Simenon be schrijft boeiend en met een zekere mild heid wat er al zo in deze man, die zo veel heeft meegemaakt, wel om gaat. Een voor een komen en verdwijnen per sonen en zaken die een rol hebben ge speeld in zijn loopbaan als bankier, zij laten een wat trieste, weemoedige sfeer achter waarin de hoofdpersoon van het verhaal zich dreigt te verlie zen. Totdat de band met het verleden weer levend wordt en de oude man, die al denkt over de verdeling van zijn bezit na zijn dood, weer actief aan het maatschappelijk leven deel gaat ne men. Ongewild misschien heeft Simenon het probleem van het ouder worden aangesneden, een zaak waarbij men niet altijd stil staat doch toch door een ieder onder de ogen moet worden ge zien. Simenon helpt daarbij een handje op een boeiende wijze. |n de Junior Tiener Club-ser», een reeks uitgaven van Wolters-Noord - hoff/Arbeiderspers, verscheen van de hand van Allan Campbell McLean het boeiende verhaal van een opstand van pachters tegen de landheer van een Schots eiland. Hoofdfiguur is de jongen Alisdair wiens vader tot de leiders van de opstandelingen behoort Door die re latie met het verzet tegen willekeur en onrechtvaardigheid komt de jongen al gauw in moeilijkheden, die in het span nende verhaal breed worden uitgeme ten. In „De slang van vuur" wordt be schreven hoe de verhoudingen tussen pachters en landeigenaren aan het eind van de vorige eeuw lagen en hoe door voorzichtigheid en redelijkheid in het stellen van eisen een van velen afhan kelijke bevolking toch een zekere mate van zelfstandigheid kan bereiken. Zonder het plegen van geweld komt de held van het verhaal als overwin naar uit de strijd tevoorschijn, niet zon der tal van moeilijkheden te hebben overwonnen. De beschrijving daarvan maakt het boek tot een aantrekkelijk en spannend verhaal, dat vele jonge ren graag zullen lezen. In de serie „Land-Volk-Cultuur", een reeks uitgaven op toeristisch gebied, waarin wij in het verleden al heel goede reisbeschrijvingen zijn tegenge komen, is onlangs een boek over Engeland verschenen, geschreven door Mathieu Smedtsrdie daarmee de ANWB-prijs ontving voor opvallend goede Nederlandse publicistische prestaties op het gebied van het toerisme. Dat is overigens niet zo verwonderlijk, omdat het boek over Engeland onge twijfeld tot de beste beschrijvingen behoort, die men de laatste tijd is tegengekomen. Het werk van Mathieu Smedts imponeert niet zozeer door de omvang, waarvan de vermelding geen droge opsomming is maar een vlot lo pend verhaal, gekruid met tal van anekdotes. Engeland staat in Europa, mede ook door de verwikkelingen in de EEG die geen enkel rechtgeaard Europaan genoegen doen, de laatste tijd bij mensen die wat verder willen zien in grote aandacht. Wat de détails van het eiland betreft, tasten echter toch velen in het duister. Mathieu Smedts, die eigenlijk een Italiëkenner is. weet van Engeland, waar hij een deel van zijn universitaire studies heeft ge volgd, heel veel te vertellen. Hij was vele jaren correspondent van de Volkskrant in Londen en in een re centere periode vertegenwoordigde hij het toonaangevende blad The Ti mes in ons land. Daardoor wist hij in zijn beschouwin gen de kern van het land en het volk dat hij zo indringend beschreef op de juiste wijze te raken. Dat geldt met name het Engelse karakter, dat door traditie en opvoeding toch wel wat verschilt met dat van de gemiddelde Europeaan van het vasteland. Dat geldt ook voor zijn beschrijvingen van kerk en staat, van de Engelse geschiedenis en vooral van kunst en cultuur, die in Engeland een belang- ZWOLLE Dr. V. Chihék, secretaris bij de ambassade van de Republiek Tsjecho-Slowakije in Den Haag, zal vrij dagavond om half negen in het Hop manshuis aan het Rodetorenplein te Zwolle de expositie openen, die daar tot en met zondag 29 juni a.s. werk laat zien van drie Praagse grafici: Karei Marx, Ruzena Urbanova en Vojtech Kolarik. De tentoonstelling, die wordt georga niseerd in samenwerking met de Stich ting „De Gouden Stad Praag", is dage lijks van tien uur 's morgens tot half tien avonds te bezichtigen. rijker plaats innemen dan wij vaak veronderstellen. Wie „Engeland" gelezen heeft, is er be slist rijker door geworden en heeft zijn blik kunnen verruimen. Daarin ligt naar onze smaak de grote ver dienste van dit kostelijke boek, dat wij gaarne iedere toekomstige Enge landvaarder ter lezing aanbevelen. De NOS-televisie zendt woensdag 4 juni in de kunstserie „Eigentijds" het programma „Poppetgom" uit dat van 22.40 tot 23.10 uur via Nederland 1 op het scherm komt. „Poppetgom" is een collage van beeld, beweging, tekst en muziek. De spelers (geen toneelspelers) vervullen er geen rollen in in de gebruikelijke betekenis van het woord. Ze zijn, net als het de cor en de rekwisitieten, de onderdelen van een reeks schilderkunstige compo sities, die worden onnworpen door een groepje Haagse kunstschilders, Thea ter Scarabee. onder aanvoering van Adri Boon. Een van de optredenden is de Zangeres zonder Naam die het lied „De Soldatenmoeder" zingt. Het programma gaat uit van het ver haal „Het geheime wonder" dat Jorge Luis Borges over een auteur vertelt. Deze auteur staat voor een vuurpeloton. Hij hoort de bevelen, ziet de geweren op zich richten, de arm van de sergeant omhoog gaan. Dan is er geen beweging meer, geen geluid, geen tijd. In die stilte vindt de auteur de beelden en scènes die nog ontbraken in het ver haal waaraan hij bezig was. Poppetgom is geen verbeelding van dit korte verhaal, maar geeft een beel denreeks die eraan terug doet denken. Zo zijn er een familie-tafereel, een angstdroom, de controverse tussen een zekere Airwick en de hoofdfiguur Pop petgom. De teksten voor dit programma zijn van Lucebert, het muzikale basisthe ma van Bruno Maderna. Fred Bosman heeft de oorspronkelijke zaalvoorstelling voor televisie bewerkt. Het geheel staat onder redactie van Jan Venema.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 6