HITLERS REUZENZWAAI:
WAT EEN WON DER WAPEN
rA
Von Braun luisterde
„vol respect"
naar de Führer
A-4 steeg na veel mislukte proeven als een zonnetje
Wat voorafging
Stilte
Wereld te klein
Vernietigend
Woedend
Pochers
Oslo-rapport
Vergroten
Niet geloofd
Onthoofd
Niets bijzonders
Oude truc
Vliegende bom
V u
In Peenemünde komt op 7 juli 1943, om
half twaalf in de late ochtend, een marsbevel
binnen. Dr. Wernher von Braun en kolonel
Dornberger moeten zich om 14.00 uur pre
cies melden in het hoofdkwartier van Hitier.
De raketgeleerden razen in een Heinkel
101 naar Rastenburg. Om één uur landen zij
er op het vliegveld van Hitiers „verblijf" in
de eikenbossen van Rastenburg, de „Wolfs-
sc hanze".
Zes uren laat de machtige man op zich
wachten. Die uren bieden von Braun en
Dornberger gelegenheid hun meegebrachte
„expositie" in te richten in een der gehoor
zalen van het complex en om een film op de
projector te zetten.
Eindelijk wordt om zeven uur de deur
opengeworpen. Een SS-officier knalt het de
zaal in: „Der Führer!
„Ik schrok, toen ik Hitlers gezicht zag",
herinnert zich von Braun. „De laatste maal
dat ik hem had gezien, was die regendag in
Kummersdorf geweest. In 1939.
Nu maakte hij op mij de indruk van een
vermoeid mens. Alleen die magische, demo
nische ogen van hem waren dezelfde geble
ven. Voor de rest leek hij mij een gebroken
man..."
Hitiers demonische ogen kijken naar de
film, waar von Braun het commentaar bij
spreekt. Kijken gespannen naar het doek,
waarop de gebeurtenissen van 3 oktober
1942 in Peenemünde zich herhalen...
„Een fantastische film. Dit zal de Führer overtuigen" stelt kolonel Zanssen tevreden vast. Over zijn schouder kijkt von Braun tevreden mee. De tweede man
in uniform is generaal Dornberger.
Stuwkracht
der verwoesting
De in 1912 in Pruisen geboren
Wernher von Braun blijkt al op
heel jeugdige leeftijd een geniaal
geleerde. Nog geen twintig jaar
oud, heeft hij met twee vrienden
een raket ontwikkeld, die zich 350
meter van de aarde verheft. Von
Braun zweert bij vloeibare brand
stof als stuwkracht van raketten.
In 1932 is Von Braun in dienst
getreden van het Duitse leger. Het
betaalt zijn onderzoekingswerk,
geeft hem raketten-onderzoek-
stations: eerst in Kummersdorf en
later in Peenemünde aan de Oost-
xee.
Tot 1939 werkt Von Braun met
een staf van geleerden aan zijn ra
ketten. Hij boekt succes op succes,
maar Hitier verklaart na zijn blik-
semoorlog in Polen: ..Ik zal in deze
oorlog geen raketten gebruiken."*
Enkele seconden voor vieren, 3
oktober 1942. Het loopt von
Braun koud over de rug, on
danks het warme najaarsweer. Voor
de vierde maal zal een A-4 raket wor
den gelanceerd, nadat de drie vorige
lanceringen geheel of gedeeltelijk op
een fiasco zijn uitgelopen.
Als deze keer de A-4 opnieuw niet
zal doen wat van hem wordt ver
wacht, zullen von Braun en Dornber
ger Berlijn moeten melden, dat hun
hele rakettenidee een vergissing is.
Een kapitale blunder, in alle zwaarte
van het woord.
Om vier uur precies verheft zich de meer
dan dertien ton wegende raket van zijn
landingsgestel. Hij stijgt als een zonnetje:
alles functioneert. De raket draait zich op
tijd in zijn baan, schudt niet zoals zijn
voorganger en komt tweehonderd kilo
meter van Peenemünde in de Oostzee
terecht.
Op de film krijgt Hitier de vochtige ogen
te zien van de trotse, dan dertigjarige von
Braun. De opmerking van von Braun, die hij
na dat enorme succes maakte, hoort de
Führer niet: ,,De enige fout die de raket
heeft gemaakt is, dat hij op de verkeerde
planeet is terechtgekomen".
De film laat dan nog eens stuk voor stuk
de gebouwen zien waar in Peenemünde aan
raketten wordt gewerkt. En in plaats van het
woordje „einde" staat er tot slot: „we
hebben het hem toch maar gelapt!
Het licht in de zaal gaat aan. Hitier noch
zijn generaals, die hebben meegekeken,
zeggen een woord. Er heerst minutenlang
een stilte, die von Braun verbreekt met
nadere verklaringen.
Hij toont modellen op schaal van de
raketten, de brandstofmotoren en alles wat
hij en Dornberger van Peenemünde naar
Rastenburg hebben meegesleept.
Plotseling springt Hitier overeind. Hij
beent op de beide geleerden af, grijpt hun
handen en zegt fluisterend: „Ik dank u,
heren! Waarom heb ik niet aan het succes
van uw arbeid kunnen geloven? Als wij in
1939 deze raketten hadden gehad, dan was
het nooit tot een oorlog gekomen.
Ik kan alleen maar zeggen, dat met deze
raket in onze handen Europa en de wereld
te klein zijn voor een oorlog. Met dit wapen
wordt een oorlog voor de mensheid niet
meer te dragen."
Hitier laat zijn twee geleerde gasten niet
aan het woord komen. ,,U zegt dus, dat deze
raket een ton springstof kan vervoeren. U
zegt, dat u deze lading niet tot het
tienvoudige kunt verhogen, dan na jaren van
onderzoek. Dan moet de ontbranding anders
worden. U zult iets moeten vinden waardoor
de raket ontploft op het moment dat hij zijn
doel raakt en niet, nadat hij zich met zijn
punt al in de grond heeft geboord!
„Ik hoorde vol respect toe", zegt voir
Braun nu. „Ik liet het idee van Hitier door
vakmensen uitwerken en wij ontwikkelden
een volkomen nieuw ontbrandingssysteem
dat aan de verwachtingen beantwoordde."
Na jaren van verachting voor de „dolle
fantasie" van de rakettenbouwers, gelooft
Hitier op 7 juli 1943 op slag in het
raketwapen.
Op slag wenst iedereen te vergeten, hoe
Hitier na de razendsnelle overrompeling van
Polen heeft uitgebreid„Ik zal in deze
oorlog geen raketten gebruiken!
En zoals Goring in 1939 na een bezoek
aan Kummersdorf op hol was geslagen met
zijn ideeën over raketten, laat nu Hitier zich
gaan.
Uit een alleenspraak van de Führer van
tien minuten blijkt wel, dat hij ineens van de
raket wonderen verwacht. De A-4 zal het
alles vernietigende vergeldingswapen moeten
worden, dat de Britten op de knieën zal
drukken.
Dornberger bezweert Hitier dit alles toch
niet door het ministerie van propaganda
naar buiten te laten uitdragen. „Verhindert
u toch, mijn Führer, dat de verschrikkelij
ke werking van dit wonderwapen wordt
opgeblazen, zoals sommigen nu al doen! De
mensen zullen alleen maar teleurgesteld zijn.
Wij hebben dit wapen ontwikkeld. We
kunnen het bedienen en inzetten. Zijn
psychologische werking en militaire beteke
nis kunnen wij niet beoordelen. Toen wij
met de ontwikkeling van deze raket begon
nen, hebben wij niet aan een allesvernieti
gende werking gedacht..."
Dornberger had moeten weten, dat hij dit
niet had mogen zeggen. Woedend brult
Hitler hem in het gezicht: ,,U heeft daaraan
niet gedacht! Maar IK wel
Dornberger zwijgt en Hitier wendt zich tot
von Braun om nog meer bijzonderheden.
Onder de kalme woorden van von Braun
drijft het onweer over.
„Na mijn gesprek met Hitier", zegt von
Braun nu, „zag ik hoe Albert Speer, de
minister voor bewapening, zachtjes iets met
Hitier besprak, 'n Ogenblik later kwam
Hitler op me af, reikte me de hand en zei:
„Professor, ik wil u graag feliciteren met dit
resultaat".
„Op die wel wat ongebruikelijke wijze
kwam ik aan de titel. Een paar "Weken
daarna gaf Dornberger me de oorkonde van
mijn benoeming. Hitiers handtekening stond
onder het stuk".
Dat zij niet meer zoals nog in april van
dat jaar vanuit de „Wolfsschanze" het
bericht krijgen, dat de Führer een droom
heeft gehad, waarin hem is duidelijk gewor
den, dat geen enkele A-4 raket ooit
Engeland zal bereiken...
Maar waar Dornberger Hitier om gesmeekt
heeft, gebeurt niet. De geüniformeerde
pochers van het Derde Rijk denken er niet
aan hun propagandaleuzen in te tomen.
Speer in een rede in het Roergebied: „De
Duitse molens schijnen langzaam te malen,
maar zij malen daarom des te fijner!
In de Völkischer Beobachter: „Als het uur
van de afrekening komt, zullen zij hun
trekken thuis krijgen!
Göbbels in het Berlijnse sportpaleis: „Nog
is het de tijd niet om te spreken. Het is verre
van ons om te pralen of te dreigen. Wij
merken slechts op...op een dag komt het uur
der vergelding!
Hitier voor zijn verzamelde generaals:
„Eind dit jaar wordt Londen met de grond
gelijk gemaakt en zal Engeland tot de
capitulatie worden gedwongen!
Göbbels, de minister van propaganda, in
Heidelberg: „Na de oorlog zal het Duitse
volk zijn technici, constructeurs, uitvinders
en ontdekkers op de knieën moeten dan
ken! De Britten zullen nog verbaasd
staan..."
Het kan -natuurlijk niet uitblijven, dat van
al deze zinnen iets en soms veel doordrup
pelt. Dat de Britten wakker worden en gaan
vermoeden, wat er zich in Duitsland en
speciaal op dat kleine schiereiland in de
Oostzee afspeelt.
Engeland is al veel eerder gewaarschuwd
voor de vreemde experimenten, die in
Peenemünde worden ondernomen. Al in
1939 heeft een onbekende geleerde de
Engelse geheime dienst een document in
handen gespeeld, dat als het „Oslo-rapport"
de geschiedenis is ingegaan.
Het rapport is op 4 november 1939
gevonden in de brievenbus van de Britse
ambassade in Oslo. Wie de bezorger is, weet
men dan nog niet. Een paar dagen later
heeft zich in Londen dr. Reginald Victor
Jones over het dikke pak papier gebogen.
Hij, leider van de wetenschappelijke afdeling
van de geheime dienst, slaat na lezing alarm.
Twee weken na de „bekering" van Hitier
ondertekent deze een document, waarin
staat, dat voortzetting van de oorlog tegen
Engeland het van belang maakt, dat het
project A-4 zo snel mogelijk wordt vergroot.
De vervaardiging in produktie van de A-4
moet de volledige steun en medewerking
hebben van ieder, die ermee te maken
heeft...
De Rijksminister van bewapening heelt
volmachten om, als hij dat nodig vindt,
gelden voor andere wapenprodukten dan die
van de A-4 voor het laatste project te
gebruiken.
Volgens menselijke maatstaven mogen von
Braun en Dornberger aannemen, dat zij er
nu „zijn". Dat zij niet alleen ongehinderd,
maar vooral van alle kanten geholpen,
kunnen verder werken aan de vervolmaking
van hun raket.
Maar Jones kan in Londen op net zoveel
deuren kloppen als hij wil: niemand gelooft
in het ongelooflijke.
Dat de Duitsers al over radar zouden
beschikken, dat zij een nieuw luchtwapen,
een vliegende bom ontwikkelen, dat zij
gifgasssen maken...het wordt allemaal op
rekening van een gewiekste propaganda
geschreven.
Maar als in 1943 de toespelingen op een
vergelding door de Duitsers niet van de lucht
zijn, krijgt toch eindelijk iemand in Enge
land de opdracht uit te gaan vissen over
welke wapens Duitsland op dat moment
beschikt. Duncan Sandys, schoonzoon van
Sir Winston Churchill, krijgt die taak
toebedeeld.
Het eerste dat Sandys doet, is het
Oslo-rapport tevoorschijn halen. Hij weet
niet, dat. de samensteller van dat rapport op
dat ogenblik al door de Gestapo is opgepakt
en enkele maanden later zal worden ont
hoofd.
Maar ook de Gestapo heeft nooit geweten,
dat zij met dr. Hans Heinrich Kummerof,
niet zomaar een geleerde communist had
gedood. Kummerof had het rapport samen
gesteld, dat, als het vroegtijdig in Engeland
op zijn juiste waarde was geschat, heel wat
ellende had kunnen voorkomen.
Belangrijker dan het geschrift van Kum
merof acht Sandys een paar foto's, die de
vliegerkapitein Steventon op 15 mei 1942
toevallig van Peenemünde heeft gemaakt.
Heel toevallig gemaakt, want, na een andere
opdracht te hebben uitgevoerd, had Steven-
ton zijn film alleen maar „volgeschoten"
met wat per ongeluk voor handen was.
Sandys merkt merkwaardige gebouwen,
nieuwe vliegvelden en ringvormige wallen
op. Hij vindt het allemaal belangrijk genoeg
om een piloot naar Peenemünde te sturen.
Op de foto's die de man terugbrengt is niet
veel bijzonders te zien. Vaklui maken uit,
ploma als doctor in de fysika heeft laten
zien, speelt langs veel omwegen de Britten,
heel wat bruikbare gegevens in banden.
En als twee gevangengenomen generaals,
Th oma en Cruewell, van de Duitse legers in
Noord-Afrika, samen in een cel gestopt
worden en daarbij in de oudste spionagetruc
trappen, die de wereld kent met elkaar
over geheimen praten onder het aandachtige
oor van vele microfoons kan Sandys
bewijzen: Duitsland beschikt over vèrdra-
gende raketten.
Dat is voor het ministerie van oorlog in
Londen nog niet genoeg om te besluiten een'
aanval op Peenemünde te doen.
Pas wanneer opnieuw een film van
Peenemünde vanuit de lucht is gemaakt en
een hardnekkige juffrouw van de Britse
luchtmacht in de donkere kamer urenlang
de film heeft zitten bekijken, steeds uit
vergrotend en uitvergrotend, komt de eerste
raket van de Duitsers een Brit onder ogen.
Constance Babington-Smith, door haar
vrienden Babs genoemd, heeft hem gezien:
Beloning voor de breinen achter een wonder
wapenvon Braun spreekt tijdens een bijeen
komst in het casino van Peenemünde. nadat hem
en Dornberger het Ritterkreuz zum Kriegsver-
dienstkreuz is verleend.
Gastrol in uniform": von Braun in het uniform
van de Luftwaffe bij een oefening in Frankfurt aan
de Oder.
Vele malen zag Von Braun zijn raketten brandend neerstorten (vaak tijdens de Start), voor de A-4 (op de joto rechts) feilloos opsteeg.
lil i 'i'—MWB -JflüË i
m
dat er een gemaal is gefotografeerd en niets
anders!
Sandys neemt er geen genoegen mee.
Vooral niet, omdat nu meer en meer
spionageberichten beginnen binnen te ko
men. In Peenemünde tewerkgestelde Polen
smokkelen berichten naar buiten; een Pools
dienstmeisje van een ingenieurs-familie in
Peenemünde, die haar Duitse bazin wei een
huishoudschooldiploma, maar niet haar di-
een staande bom met kleine draagvleugels en
ook de hellingen waarop deze „vliegende
bom" wordt afgevuurd.
Als Sandys de volgende dag zijn schoon
vader de foto's voorlegt, is het pleit
beslecht: Churchill beveelt een aanval op
Peenemünde. Totale vernietiging van het
hele rakettenstation en de dood van zoveel
mogelijk Duitse geleerden, die er aan het
werk zijn, is het doel.
