„Ultracentrifuge kan voor
Nederland economisch
erg belangrijk worden"
Wie zei er ook weer
dat alle verpakte brood
hetzelfde was?
„Er was voor ons niet
veel meer te doen"
Studentenprotest tegen
berechten bezetters
van Maagdenhuis
AMRO - spaarders
profiteren van de volgende
rentepercentages:
4y2%
6%
6M%
AMRO BANK
In Gelderland
dit jaar huren
nog niet vrij
Ir. H. W. Baronpas benoemd tot directeur
ran in Almelo te stichten fabriek:
King Corn .Jt enige dat u weggooit, is de verpakking
BTW-opbrengst
valt tegen
GGD weigerde
gewonde man
te vervoeren
SPECIALE LAGERS
RISICO
GEEN TRILLINGEN
Mariniers terug uit Curasao:
Kamer behandelt
excessen 1 juli
TIEN GEZINNEN
„DROOGGELEGD"
WEGENS GESCHIL
HUISBAAS MET
WATERLEIDING
RUIM MILJOEN SCHADE
BIJ BRAND IN VUGHT
'n Goede tip
voor Vaderdag:
zeg het met bloemen!
Met een
royaal boeket.
Of een potplant
vol kleur.
Goed idee!
Overijsselse Staten
akkoord met centrale
op Kampereiland
NED. RONDVLCHT 69
FELLE TOESPRAKEN
GESEPONEERD
BEZOEK AAN BRITSE
OORLOGSGRAVEN
Minister Schut
AANPASSÏNC
IN AMSTERDAM
Zulphens protest
legen bouw flat
VALREEP
BEGRIP
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
DONDERDAG 12 JUNI 196^9
AMSTERDAM Ir. H. YV. Baron, vorige week benoemd tot directeur van
de centrifugefabriek, die in Almelo onderdeel gaat worden van het ultracen
trifuge-project, wil het gesprek van de aanvang af „mooi" houden: „Ik ben
een arme. hardwerkende technicus". Daarmee poogt hij „politieke" vragen te
voorkomen.
Maar ir. Baron is nu eenmaal benoemd op een post die thans in het centrum
van politieke belangstelling staat. Waarschijnlijk nog deze maand wordt er be
gonnen met een fabriek in Almelo die draaitrommels zal gaan produceren, no
dig voor een tweede fabriek die binnen afzienbare tijd, eveneens in Almelo,
uranium zal gaan verrijken.
Zoudt u de leiding van deze fa
briek hebben aanvaard als het verrijk
te uranium kan worden gebruikt voor
kernwapens?
„Ook technici en wetenschapsmen
sen hebben hun verantwoordelijkheid.
Zij dienen ook de toepassing van hun
werkprodukten te kennen."
Kan de produktie waaraan u
gaat meewerken in kernwapens uitmon
den?
„De verrijking die in Almelo zal ge
schieden, bedraagt drie procent; om ge
schikt te zijn voor kernwapens moet
uranium worden verrijkt tot negentig
procent. Dat zal in Almelo nooit kunnen
beuren zonder dat het bekend wordt."
De spanningen rondom de fabriek die
nog moet worden gebouwd in Almelo,
lopen dwars door politieke en economi
sche scheidslijnen heen. Dank zij prof.
Kistemaker is er in Nederland een me
thode ontwikkeld om uranuim te ver
rijken die veel goedkoper is dan bij
voorbeeld de methoden die worden toe
gepast in Amerika en Frankrijk.
Hoewel in Nederland het ontwikke
len van de goedkope methode het verst
schijnt te zijn, waren er ook onderzoe
kingen met de „Nederlandse methode"
gaande in Engeland en West-Duitsland.
Er wordt thans gepoogd tussen Ne
derland, Engeland en West-Duitsland
een samenwerking te krijgen voor een
op praktische toepassing gerichte pro
duktie van verrijkt uranium.
Deze samenwerking wordt vertraagd
door politieke problemen, want welke
zekerheid heeft Nederland dat de geza
menlijke produktie niet gedeeltelijk zal
worden gebruikt voor het vervaardigen
van kernwapens.
Terwijl ir. Baron, de politiek omzei
lend, zich voorbereidde om in Almelo
de eerste spade voor zijn centrifuge-
fabriek in de grond te steken, waren de
ministers Luns en De Block in Bonn be
zig om de politieke en economische
knopen tussen Nederland, Engeland en
West-Duitsland te ontwarren.
Ir. Baron is 39 jaar. Hij werd in In
donesië geboren en studeerde in Delft
werktuigkunde. Toen hij in 1956 met
als specialiteit „lagers" afstudeerde,
was hij al voorbestemd om in de oude
centrale aan de Hoge Kadijk in Am
sterdam te gaan werken, waar prof.
Kistemaker experimenteerde met zijn
ultra-centrifuge-project. Bij dat project
gaat het om zeer snel draaiende trom
mels tot honderdduizend toeren per
minuut en om dit draaiende te hou
den, zijn zeer speciale lagers onontbeer
lijk.
Heeft de tweede fabriek, waarin
het uranium zal worden verrijkt, dan
zoveel trommels nodig?
„De verrijkingsfabriek zal behoefte
hebben aan tienduizenden centrifuges.
De honderd vijftig mensen die in de
centrifugefabriek zullen werken, zullen
de handen vol hebben om aan de vraag
te voldoen."
„Bovendien staat het onderzoek niet
stil. De Centrifugefabriek is een eerste
begin van een ontwikkeling die een zeer
grote omvang kan krijgen."
„Tenslotte is de mogelijkheid aanwe
zig dat de ultracentrifuge een export
artikel wordt voor Nederland."
Het gesprek nadert weer een „pro
bleemgebied". want het is nog niet uit
gemaakt wat Nederland mogelijk zal
gaan uitvoeren: de ultracentrifuges,
waardoor het buitenland de gelegenheid
krijgt zelf uranium te verrijken of
het verrijkte uranium.
Als Nederland de centrifuges ex
porteert bestaat dan de mogelijkheid
dat in het buitenland met onze centri
fuges uranium voor kernwapens wordt
vervaardigd?
„Laat ik u antwoorden met een voor
beeld: als er in Zeeuws-Vlaanderen ura
nium werd gevonden en Nederland zou
daarin een exportprodukt zien, dan zou
Nederland toch ook het risico lopen dat
dit uranium voor kernwapens zou wor
den gebruikt".
Ir. Baron acht dit echter zijn pro
bleem niet: „Het proces waarin ik een
deeltaak heb, kan niet leiden tot het
vervaardigen van kernwapens. Boven
dien staat onze produktie onder het
Kernreactorcentrum-Nederland dat al
leen voor vredesdoeleinden werkt. De
problemen liggen meer op handelspoli
tiek terrein: de ultracentrifuge kan
voor Nederland economisch erg be
langrijk worden."
De heer Baron is bezig zijn taak als
hoofdingenieur bij Werkspoor over te
dragen. Hij zal zich over enkele maan
den vestigen in Almelo. Zijn vrouw en
drie kinderen vinden het wel een beet
je jammer dat zij niet langer in Monni
kendam zullen wonen, maar de Twentse
bossen zijn ook erg fijn en mevrouw
Baron komt op bekend terrein, want zij
is in Almelo verpleegster geweest.
En waarom deze industrie juist in
Almelo? Omdat de grond daar trilling-
vrij is en omdat sociologen hebben uit
gemaakt dat de Twentenaren zeer ge
schikt zijn om deze nieuwe industrie op
gang te brenggen.
ADVERTENTIE
Zeker niet die mevrouw die vorige week voor de
verandering eens géén King Corn nam.
King Corn wordt elke nacht
overal in .Nederland vers gebakken en
komt dus dagelijks vers op tafel.
King Corn blijft dagen
langer vers.
(alleen King Corn kan dat zeggen)
SCHIPHOL „We hebben zeven blikken zonneschijn opengetrokken, zodat het
jullie hier niet zou tegenvallen. Ik ben blij dat jullie weer terug zijn; je hebt je
werk uitmuntend gedaan".
Met deze woorden ontving de bevelhebber der zeestrijdkrachten vice-admiraal
J. B. M. J. Maas gistermiddag op Schiphol honderdvyftig mariniers, de helft van
het contingent dat anderhalve week geleden naar Curacao vertrok om btf het her
stellen van de rust en de orde op het eiland te helpen.
DEN HAAG De Tweede Kamer zal
in een openbaar debat de regeringsno
ta over de excessen in Indonesië behan
delen op 1 juli. Kamervoorzitter mr. F.
J. F. M. van Thiel heeft dit gistermid
dag bekend gemaakt. Besloten is de be
handeling van deze nota te doen ge
schieden zonder schriftelijke behande
ling vooraf.
KROMMENIE Tien gezinnen uit
Krommeniedijk hebben het gisteren
geruime tijd zonder stromend water
moeten stellen. Het Provinciaal Water
leidingbedrijf had hun huurwoningen
afgesloten van het waterleidingnet.
De bewoners sjouwden met emmers
en teilen om met het warme weer toch
een beetje water in huis te hebben. Na
enige tijd slaagden zij erin enkele wa
terleidingen clandestien aan te sluiten.
Tussen het waterleidingbedrijf en de
huisbaas N. Bos heerst onenigheid
over de vraag wie de kosten van de
aanleg van een watermeterput moet
betalen.
De bewoners namen na het afsluiten
van hun water contact op met het ge
meentebestuur. Zij voerden aan dat de
volksgezondheid werd bedreigd. Een
gemeenteambtenaar gaf na een onder
zoek het waterleidingsbedrijf opdracht
de woningen van water te voorzien. Ook
werd door de gemeente vastgesteld dat
het bedrijf watermeterputten moet aan
leggen. De gemeente zal proberen de
kosten op de huiseigenaar te verhalen.
VUCHT Omstreeks 21.00 uur gis
teravond is 'n felle brand uitgebroken
in een grote wasserij Beks van Nunen
te Vught. Binnen een uur was het hele
gebouw met kostbare machines ver
woest. De schade bedraagt ongeveer
een miljoen gulden, terwijl nog voor
een grote waarde verloren is gegaan
aan linnengoed van cliënten. De brand
weer uit Vught en Den Bosch zijn nog
met de na-blussing bezig. Er werkten
45 mensen bij het bedrijf.
ADVERTENTIE
Hij is er vast blij mee
AMSTERDAM Honderden studen
ten hebben gisteren in Amsterdam ge
protesteerd tegen de berechting van de
ruim zeshonderd bezetters van het
Maagdenhuis, die vanochtend is begon
nen.
Een steeds groeiende groep studen
ten trok van het universitaire centrum
Oudemanhuispoort door de binnenstad
naar Marcanti, waar het woord ge
voerd werd door onder anderen het com
munistische Kamerlid Marcus Bakker.
In optocht trokken de Maagden
huisbezetters door de Jan van
Galenstraat in Amsterdam op weg
naar Marcanti voor een vergadering
over hun houding tijdens het mon
sterproces
ZWOLL EEen meerderheid van de
Overijsselse Staten heeft zich kunnen
verenigen met de vestiging van een
elektrische centrale op het Kamper
eiland ter hoogte van Ramspol. Deze
uitspraak werd gisteravond gedaan na
een langdurige discussie die zich toe
spitste op het vraagstuk van het koel
water.
In een rapport van de rijkswaterstaat
deskundige ir P. J. Wemelsfelder wordt
aagevoerd dat ter hoogte van Rams
pol meer koelwater beschikbaar is dan
bij Schokkerhaven. Volgens prof. ir. W.
Draijer van de Techn. Hogeschool
Twente is evenwel precies het omge
keerde het geval en zal bij Schokker
haven meer koelwater voor handen
zijn.
Tal van statenleden voelden niets
voor een centrale op het Kampereiland
en zij ontketenden een urenlange dis
cussie, die tenslotte uitmondde in een
motie van vertegenwoordigers van de
PvdA, de VVD, de CPN en de ARP.
In deze motie wordt aangedrongen op
een grondig onderzoek van de kwestie
van het koelwater door het Waterloop
kundig Laboratorium in de Noordoost
polder. De motie werd echter verwor
pen met 27 tegen 16 stemmen.
SCHIPHOL Prinses Irene en prins
Carel Hugo zijn in ons land. Ze land
den gisterochtend uit Parijs op Schip
hol. Ze logeren op Paleis Soestdijk.
DEN HAAG In de eerste vier
maanden van het jaar bedroeg de op
brengst van de omzetbelasting f 1429
miljoen. Hiervan werd f 968 miljoen
aan belasting over de toegevoegde waar
de (de BTW) ontvangen.
De BTW is dusdanig bij de schatting
achtergebleven dat met een f 300 mil
joen lagere opbrengst van de omzetbe
lasting over 1969 dan in de Miljoenen
nota rekening moet worden gehouden.
De minister van Financiën, dr. H. J.
Witte veen, heeft dit in een brief aan
de Eerste Kamer meegedeeld.
Volgens de minister zijn de bestedin
gen in de eerste maanden van het jaar
wellicht bij het gemiddelde achtergeble
ven. mede door voorverkopen in het
laatste kwartaal van 1968.
DEN HAAG Vandaag verzamelt
zich, 's middags tussen één en drie, een
twintigtal sport- en zaken vliegtuigen
op het vliegveld Zuid-Limburg om vrij
dag en zaterdag de „Nederlandse rond
vlucht" te houden.
Aan deze vlucht met wedstrijdele
ment nemen deel vijf vliegtuigen met
elf bemanningsleden uit de Bondsrepu
bliek Duitsland, vier met zeven beman
ningsleden uit Groot-Brittannië, twee
met vier bemanningsleden uit Zwitser
land, één met twee inzittenden uit de
VS en tien met achttien bemannings
leden uit Nederland.
Vrijdag maken de deelnemers een
vlucht naar Texel en terug, zaterdag
naar de vliegbasis Eindhoven en terug
naar het vliegveld Zuid-Limburg.
B. v. d. Leek (PSP), Ton Regtien (be-
zettingsraad Maagdenhuis) en A. Voort-
man (gewestelijk bestuurder PvdA).
De CPN heeft zich inmiddels volledig
achter de studentenacties geplaatst.
Hoewel de optocht niet officieel was
aangemeld, greep de mobiele eenheid,
die onder leiding van hoofdinspecteur
Lagerwaard gereed stond, niet in. De
studentenleiders Ton Regtien en Paul
Verheij vormden met de Socialistische
Jeugd voorop de kop van de stoet.
Voor bet Maagdenhuis werd demon
stratief halt gehouden: „Dit is het be
gin. wij gaan door met de strijd".
De demonstranten brachten voor het
gebouw van de Telegraaf de Hitler
groet. „Sieg Heil" roepend. Toen de
studenten het Koninklijk Paleis in zicht
kregen, werd „de Internationale" aan
geheven.
De bijna duizend demonstranten hoor
den in Marcanti felle toespraken aan
waarin de bezetting van het Maagden
huis een gerechtvaardigde daad werd
genoemd in de strijd voor de democra
tisering van de universiteit. Het poli-
tie-optreden tijdens de bezetting werd
scherp veroordeeld.
Ton Regtien kondigde meer protest
acties aan, vanavond om half acht te
beginnen met een grote optocht van de
Westermarkt, uit protest tegen de be
rechting en voor medebeslissingsrecht
van studenten en arbeiders.
Volgens Regtien heeft de politie ge
weigerd om leden van de wetenschap
pelijke staf te verbaliseren, die zich
meldden omdat ze ook in het Maagden
huis waren. De zaken tegen gearres
teerde stafleden zouden al geseponeerd
zijn.
Alle zeshonderd bezetters zullen naar
het paleis van Justitie trekken omdat
ze als „eenheid" behandeld willen wor
den.
In een telegi»am aan minister Polak
(Justitie) werd onmiddellijke stopzet
ting van „het monsterproces" geëist en
ontslag van rechtsvervolging.
NIJMEGEN Op 20 juni arriveert
met de dagboot uit Harwich in Hoek
van Holland een gezelschap van tach
tig Engelsen. Dit zijn nabestaanden
voornamelijk ouders van in de
Tweede Wereldoorlog gesneuvelde
Britse soldaten, die in of nabij ons
land werden begraven.
Zij zullen in Nederland gastvrijheid
genieten op uitnodiging van het Neder
lands Oorlogsgraven Comité, het zoge
naamde „Klaprooscomité", dat de hier
aan verbonden kosten betaalt uit de
opbrengst van de jaarlijkse klaproos
collecte. De nabestaanden zullen tij
dens hun verblijf in ons land vertoe
ven in Nederlandse gezinnen te Nijme
gen en Groesbeek.
Op zaterdag 21 juni zullen zij een
bezoek brengen aan de graven van hun
gesneuvelde familieleden. Deze zijn
ter aarde besteld op twintig oorlogs
kerkhoven, waarvan 18 in Nederland
(te Venray, Bergen op Zoom, Jonker-
bos - Nijmegen, Broesbeek, Eindhoven,
Uden, Renkum, Oosterbeek, Poederoij-
en, Mierlo, Stompetoren, Nederweert,
Vaassen, Mook, Winterswijk, Dor
drecht, Noordwijk en Bergen (N.H.),
en twee juist over de grens bij Nijme
gen, namelijk de geallieerde oorlogs
kerkhoven Reichswald en Rheinberg.
DEN HAAG MsnisUc Schart
(Volkshuisvesting en Ruimtelijk» Or*
dening) heeft zich gisteren fel ver
weerd tegen het socialistische Eerste»
Kamerlid J. Broeksz. Deze had tijden
de behandeling van de begroting ver
weten, dat de minister een onsoetart
beleid voert.
„Het is juist door en door sociaal**,
beet ir. Schut van zich af. „Het is on
juist om bij de beoordeling van een be
leid alleen te kijken naar de minder
draagkrachtige»."
Het gaat er volgens hem om dat
iedereen een passend huis kan krijgen.
De minister wees onder meer op al
lerlei experimenten tot verbetering on
opvoering van de woningbouw.
De huren in de eerste twee gebie
den met een vrij huurbeleid in het
noorden en het zuiden van het land
zijn niet meer omhoog gegaan dan de
landelijke stijging van de huren. Er
zijn zelfs gevallen, waarin de huren in
die „vrije" gebieden werden verlaagd.
Het vMje huurbeleid leidt volgens de
minister tot een betere aanpassing
van de huur aan de waarde van hei
huis. In Gelderland zou dit jaar nog
geen vrij huurbeleid worden ingevoerd?.
Ir. Schut vond niet dat Volkshuievee»,
ting en Ruimtelijke Ordening per se in
één ministerie moeten zijn onderge
bracht. Deze toestand is echter histo^
risch zo gegroeid en er is volgens hem
geen aanleiding om hierin verandering
aan te brengen.
Hij had bezwaar tegen een staatsse
cretaris voor de Volkshuisvesting, zo
als de socialist W. Thomassen had ge
suggereerd. en een minister die zich
alleen met de Ruimtelijke Ordening
bemoeit. Aan het huisvestingsbeleid
zitten nog te veel politieke aspecten.
De begroting werd tenslotte zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
AMSTERDAM Opnieuw w de Ge
meentelijke Gezondheidsdienst v»«
Amsterdam in opspraak, omdat een
ambulance heeft geweigerd een ernstig
gewonde man te vervoeren.
De man, de 58-jarige B. G., werd in
de nacht van dinsdag op woensdag om
3.15 uur door de politie gevonden bij
een urinoir in de Plantage Middenlaan.
Hij was zwaar gewond en kreunde,
vpordat hij het bewustzijn verloor.
Op verzoek van de politie arriveerde
een ambulance van de G.G. en G.D. na
enkele minuten. De broeders hiervan
weigerden echter de man mee te nemen.
Zij dachten dat hij dronken was en zich
alleen maar aanstelde.
Er ontstond een felle discussie tussen
politie en publiek enerzijds en de broe
ders anderzijds. Woedend en ontsteld
zag men de ambulance weer vertrek
ken, terwijl de gewonde man achter
bleef op het trottoir.
Ten einde raad vervoerden de politie
mannen de gewonde voorzichtig in hun
eigen auto naar het bureau Kattenburg,
waar bleek dat de toestand vererger
de. Opnieuw werd de G.G. en G.D.
gewaarschuwd. Om 3.50 uur arriveer
de voor de tweede maal een (andere)
ambulance. De broeders van deze am
bulance oordeelden dat het een ernstig
spoedgeval was.
In het Binnengasthuis bleek, dat de
man zo ernstig gewond was dat hij
daar niet kon worden geholpen. Hij
werd daarna vervoerd naar het Wilhel-
mina Gasthuis, waar zijn toestand thans
redelijk lijkt.
Over de manier waarop de man ge
wond is geraakt, kon de politie nog
niets zeggen. Vast staat dat het om
een gewelddelict gaat. Het slachtoffer
bleek niet beroofd.
De politie is zeer ontstemd over het
gedrag van de G.G. en G.D.-broeders.
De directie van de dienst stelt een on
derzoek in en de betrokken wethouder
de heer A. Verheij, heeft met spoed
een rapport gevraagd.
Over de toedracht kon van gemeen
telijke zijde gisteren nog geen enkel
commentaar worden gegeven.
„We hebben wat wacht moeten lopen
hij gebouwen en bedrijven om jongens
die al op Curacao zaten, ate te lossen.
Maar er was verder niet veel te doen.
Toen wij aankwamen was het rumoer
ook eigenlijk al voorbij", vertelden en
kele van de mariniers.
„In Willemstad was het in een groot
deel van de stad een geweldige ravage
gebouwen uitgebrand, ingestort, leeg
gehaald. Maar het was er verder rustig.
Moeilijk hebben we het helemaal niet
gehad. We hebben trouwens veel in de
ZUTPHEN Bewoners van eenge
zinswoningen in een nieuwbouwwijk in
Zutphen hebben gedreigd de bouw van
een flat te zullen saboteren.
Op het terrein waar de flat moet
komen, hebben zij protestborden ge
plaatst. Zij hebben gedreigd bij het
slaan van de eerste paal een actie te
ondernemen.
De gemeente Zutphen wil pal naast
hun woningen een flat neerzetten. Het
vrije uitzicht van de bewoners van de
eengezinswoningen zal dan verdwijnen.
De gemeente stelt tegenover het on
genoegen van de bewoners: wij kunnen
de opbrengst van de grond in de ge
meentekas niet missen.
AMSTERDAM Op het terrein van
de NDSM in Amsterdam zijn zeventien
ontgassingsafsluiters ter waarde van
102.000 gulden gestolen.
Deze bronzen afsluiters waren afkom
stig van een tankschip dat gedemon
teerd was.
zon gezeten en de laatste twee dagen
is er veel gezwommen".
De vliegtuigtrappen die gistern bij
de terugkeer van de honderdvijftig op
het oude Schiphol tegen de DC-8 van de
KLM werden gezet, hadden voor deze
(marine)gelegenheid de vorm van een
valreep van een schip. Aan de valreep
vice-admiraal Maas.
„Jullie hebben, voor zover we het
hier hebben kunnen bekijken, geen fou
ten gemaakt bij het uitoefenen van jul
lie taak. De zaak is voor elkaar; samen
met jullie collega's die er al waren,
hebben jullie onder leiding van de ver
antwoordelijke burger-autoriteiten 't re
sultaat bereikt waarvoor jullie naar het
eiland toe werden gestuurd. Ik ben blij
dat jullie weer zo vlot terug zijn, dat
jullie, zodra je weer gemist kon worden,
naar huis zijn teruggekeerd".
„Klaar staan om, waar ook ter we
reld, nood te lenigen en rampen te hel
pen bestrijden, dat is de taak van de
marinier", aldus de viceadmiraal.
„Voor Curagao was het een ramp; je
hebt het zelf gezien".
„Bijzonder veel waardering hebben
we voor het begrip dat degenen hadden
die jullie zo plotseling in de steek moes
ten laten om naar Curagao te gaan. Wil
un namens ons van die waardering
doen blijken. Geniet nu van de vrije da
gen die jullie krijgen en vang alsnog de
vis die je door het overhaaste vertrek
moest laten schieten".
De mariniers vertrokken in vier mi
litaire autobussen naar hun kazerne in
Doorn. „Ik hoop dat het nog wat duurt
voordat er weer zo iets nodig is", wens
te e vice-admiraal.
ADVERTENTIE
4%
rente op een
AMRO-
renteboekje of
spaarrekening.
rente op een
AMRO-spaarrekening
met een opzegtermijn
van 3 maanden.
5%
rente op een
AMRO-
spaarrekening
meteen
opzegtermijn van
6 maanden.
rente op een
AMRO-
spaarrekening
meteen
opzegtermijn van
12 maanden
rente op een
AMRO-spaarrekening
met een vaste termijn van
24 maanden.
