Boeiende colleges onder de waterspiegel van het Dolfinarium ZIEZO De traditie gehoorzaam Studenten Protesten Bezorgd Kritiek Scholen Hobby's Geschiedenis Leven Anders Opleiding zaterdag 28 juni 1969 Kroonprins Charles van Engeland (20) zal op 1 juli worden geïnstal leerd als Prins van Wales. Deze installatie, die zal plaatsvinden in een eeuwenoud kasteel, Caernarvon, in Wales, is de officiële en plechtige bevestiging dat Charles' moeder, koningin Elizabeth, hem aanwijst als haar opvolger. De jonge kroonprins heeft zich terdege voorbereid op deze installatie, o.a. door In Aberystwyth in Wales, de taal van Wales, het Welsh, te gaan leren. In een gesprek met een van ome verslaggevers vertelt prins Charles Mi over zichzelf, zijn liefhebberijen en zijn kijk op de wereld. Curator Dudok van Heel Onder de Evoluon-achtige koepel van het inmiddels tot ver in het buitenland ver maard geworden Dolfinarium in Harder wijk zullen dit jaar weer vele honderddui zenden iets gewaar worden vand^jmdere wereld van het water-zoogdi^Êfömfi. Zes keer op een dag spelen pertoire in het telkens vJÊvplle moeiteloos^feilo^^^^^i^ dieren extase. De dolfijn^^^KnBMMjÉmfs sterk aan. omdat het vreemde ele ment van dUSjSpmt fflrn'^elijk gedraagt... Sinds de^Knföwjfer Frits den Herder op het idt^Efafl/fen dergelijke onderne ming als ^^Ktfinarium te beginnen, en mren later^Byd onafhankelijk van het plan in t^mferwijk, de zoöloog dr. Du- dok van UkJ dolfijnen voor 'n proefschrift aan een \Uén.schappelijk onderzoek onder wierp,jUlmkals het ware de „warming-up" tot^fUÊ-J^^^et mooiste en grootste dol- fijnenstjiiotiïn de wereld, waarop nu zelfs de Amerikanen een beetje jaloers zijn. De gelukkige omstandigheid dat commer cie en wetenschap beide tot nauwe samen werking kwamen, heeft tot gevolg gehad dat het Dolfinarium een unieke opzet kreeg Het gros van de bezoekers merkt daar niet veel van. Een enkele maal vraagt er wel eens een gast: „Hoe houden jullie die die ren in leven en hoe léér je ze dat Welaan, dat is dan het begin van een heel lang verhaal waaruit duidelijk wordt dat de wetenschappelijke begeleiding van de dolfijnenshow de basis van het succes is geweest. Een deel van het succes zit in de bezoe kersaantallen. Tot nu toe zagen meer dan twee en een half miljoen mensen de show. Een ander deel van het succes zijn de colleges aan studenten en scholieren. Elke keer als er weer een nieuwe show be gint, ziet men jongelui afdalen in de cata comben van het stadion onder de water spiegel van de bassins. Terwijl dolfijnen en zeehonden boven het water de show stelen, zien de jongelui in de collegezaal wat er al lemaal onder water gebeurt en horen zij het boeiende verhaal van dr. Dudok van Heel over de dolfijnen, dat begint met het primitieve dierenleven van honderden mil joenen jaren geleden en eindigt met enkele aspecten uit het gedragspatroon van de dol fijnen en anekdotes uit het fascinerende le ven van het dier, waarmee de mens nu al bijna praten kan.. Scholieren slaan de verrichtingen van de dolfijnen onder water gade Intussen vliegen door het dikke spiegel glas onder water de fluittonen van de dol fijnen de collegezaal binnen. Het zijn de te kenen van de dolfijnen die doelbewust con tact zoeken met de mens. „Wat ze precies zeggen", vertelt dr. Du dok van Heel, weten we nog niet precies, maar proefnemingen waarbij elektronische apparatuur wordt gebruikt, leren ons, dat er wel degelijk van een intensieve commu nicatie tussen de dieren onderling sprake is. Twee volledig van elkaar gescheiden dol fijnen, die in bassins op verschillend ni veau uitsluitend via 'n buis met water con tact hadden, voerden hele „gesprekken" De moeilijkheid is dat de dolfijnen via zeer hoge frequenties contact hebben. Proefnemingen hebben uitgewezen dat dol fijnen tien maal zo snel sprekenals de mens. Men heeft toen menselijke geluids banden gemaakt en die tien maal zo snel afgedraaid. De reacties van de dolfijnen waren frappant. „Logisch", vertelt dr. Du dok van Heel, „want de dolfijnen horen ons niet anders dan op een hele zeurderi ge toon spreken. Vit de „gespreksonderzoekingen" heeft men veel geleerd. Er is een fnan-dolfin- translator" uit ontwikkeld, dieAonze taal moet gaan vertalen in fluit^Bn in de voor de dolfijn hoqrbajj^frMIBiities en uiteraard and erf het begin". Hij is een 'e wereld v in het de dol- oudt hij i ver on wil hij met. we- zee rek te oor ons fek met mo- wereldruimte. 7 tijdens zijn col- tstinct, leervermogen „We staan nog volledig zegt curator Dudok van van de weinige geleerden die het verst zijn doorged\ mysterie van de intelligentj fijn, maar als wétenscha, duidelijke afstarJAdusserA derstellen. Ei wel zeggen zens uit eé toch in wez$ komen, dat e)j is voor een gelijk andev&fezeü Heelj/tjtf&liik^ leges en inï&ffïgentie en verklaart hij het ver schil tussen bijvoorbeeld het intelligentie niveau van een hond en dat van een dol fijn, die in tegenstellingen tot vele andere dieren voortreffelijk kan generaliseren en objectiveren. Het voortdurende spel waarmee de dol fijn van nature bezig is, is volgens dr. Du dok van Heel, één van de aanwijzingen dat er sprake is van intelligentie. De dolfijn wenst uitdrukkelijk contact met ons en hij geeft daar altijd blijk van door uitnodigin gen. Ons antwoord daarop ervaart de dol fijn vermoedelijk als een wat knullige ma nier van contact, maar enfin, in onze be langstelling voor het dier en onze training voldoen wij waarschijnlijk enigermate aan het sociaal patroon van de dolfijn. rW\jdens de colleges „onder water" voor de studenten en scholieren vertelt de curator van het Dolfinarium de boeiende facetten van het geweldig ontwikkelde ge hoor van de dolfijnen. Terwijl de dolfijnen voor de vensters heen en weer vliegen en vaak speels even binnengluren naar hun baas in de collegezaal hangen de toehoor ders aan zijn lippen. Als er een wordt afge leid door de dolfijnen, vindt dr. Dudok van Heel dat niet erg. In zijn colleges is dat ge woon 'n competitie met de dolfijnen. Is zijn les niet de moeite waard, welnu, dan ziet hij vanzelf wel dat de ogen afdwalen naar het venster,It's the challenge...!" TJo boeiend als de colleges voor de scho- lieren en studenten zijn, zo boeiend zijn de vragen die na de colleges komen van de toehoorders. Het zijn vaak niet eens zuiver biologische onderwerpen waar 't ge hoor van dr. Dudok van Heel zich op vast bijt. 't Is een mengeling van natuur-weten- schap en filosofie. Na de colleges volgt dan voor de leerlin gen de show een prachtige combinatie van theorie en praktijk. Voor de hele spitse leerlingen zal een bezoek aan het Dolfina rium, zowel ónder als bóven water, overi gens misschien wat onbevredigend zijn, want juist dat hele kleine, boeiende beetje dat wij weten van het leven van de dolfijn, daagt uit tot meer en meer.... De show in Volle gang Het einde van uw studietijd in Abe rystwyth komt in zicht en men zegt dat u er behoorlijk wat Welsh hebt geleerd. O Ik heb hier inderdaad wat Welsh ge leerd. Maar dat is niet het enige. Ik heb ook een hoop geleerd over het leven van de Welshmen, de inwoners van Wales. Veel daarvan heeft me verbaasd. Als ik in Cam bridge was gebleven zou ik heel wat heb ben gemist. Zo heb ik eens een boer ontmoet die me vertelde dat zijn familie al sinds de zeven tiende eeuw in deze streek woont en dat de boerderjj in al die tijd niets was veranderd Geweldige mensen, die Welshmen. Die boer moest zijn zoon steeds naar Engelse woor den vragen, hij kende er niet genoeg. Maar wat me van de Welshmen het meest is opgevallen is dat ze zo door en door tra ditioneel zijn zjj volgen radicaal de tra ditie en tegelijkertijd zijn ze per traditie radicaal. Een merkwaardige paradox. Ter wijl ze van ouds de Labourpartij steunen zijn ze op het platteland hier toch erg be houdend. Hoe staat u tegenover studenten protesten? Kunt u zich voorstellen dat u zelf zou deelnemen aan protestmar sen en demonstraties? Nee, ik ben niet het type dat meedoet aan marsen of demonstraties. Ik houd niet van geweld. En ik sta erg wantrouwend te genover grote menigten en de invloed die er vanuit gaat. In een menigte ben je volkomen verloren. .Ie wordt net een schaap in een kudde. Sommige mensen die op Grosvenor Squa re in Londen demonstreerden waren er niet heengegaan om een politie-agent uit te jou wen of om hem op zijn gezicht te slaan. Maar ze deden het wèl en daar waren ze achteraf zelf verbaasd over. Nee, ik zal echt niet gaan demonstreren, of het zou moeten zijn dat dat nu werkelijk de enige mogelijkheid zou zijn om iets nood zakelijks te bereiken. De vorige Prins van Wales heeft bij verscheidene gelegenheden verteld dat hij met zorg zijn installatie in 1911 tegemoet zag. Hoe denkt u over uw installatie 9 Om te beginnen ben ik niet zo bezorgd als de Hertog van Windsor toen was. Dat komt waarschijnlijk omdat hij jonger was dan ik. Hij was pas zeventien. Natuurlijk was hij zenuwachtig en onzeker ook al omdat hij een stel vrienden van dezelfde leeftijd had die hem plaagden omdat hij een lange broek ging dragen en zo. Nee, bang ben ik niet. Ik beschouw die hele installatie als een veelzeggende plechtigheid. Dat neemt niet weg dat ik blij zal zijn als ze voorbij is. Tenslotte is ze nu al ruim een jaar een punt van wrijving tussen voor- en tegen standers. Over demonstraties en dergelijke maak ik me niet veel zorgen. Ik geloof niet dat er veel gedemonstreerd zal worden. Mis schien worden er een paar betogingen op touw gezet, als het dan maar niet in hel kasteel is. Van verscheidene zijden is er kri tiek geoefend op de kosten van de in stallatie. Want denkt u daarvan? I 9 Ik zie het zo: als je zo'n plechtigheid op touw zet dan moet jc dat ook doen op een manier die Groot-Brittannië waardig is. Aan de ene kant moet je niet teveel geld uitgeven omdat dat wel eens zou kunnen worden besteed aan onbelangrijke dingen. Aan de andere kant moet je ook weer niet te zuinig zjjn anders haal je er de room af. bridge, waar u tot nog toe hebt ge studeerd? Is er iets dat u liever an ders had gezien? 9 Op een openbare school leer je in elk geval zelfdiscipline. Verder doe je er heel wat ervaring op en wordt je verantwoorde lijkheidsgevoel er groter. Vooral het laatste is belangrijk. Je krijgt er het gevoel dat Je iets voor anderen kunt doen en dat anderen er op vertrouwen dat je het zult doen. Dat is, dacht ik, erg belangrijk. Zult u in de toekomst nog genoeg tijd overhouden voor uw hobby's mu ziek en toneelspelen? Tja, dat toneelspelen is een probleem. Ik ben er niet zeker van dat het zal lukken. Het is allemaal een stuk gemakkelijker als je lid bent van een vereniging die je in staat stelt om te spelen. Met de muziek zal het wel lukken, denk ik, ook al heb' ik mijn cello de laatste tijd wat verwaarloosd. Hoe is in het algemeen de verhoiL- ding tussen u en de studenten hier? 9 Ze zijn erg sympathiek en we hebben in teressante gesprekken gevoerd. Ik geloof dat ze me hebben geaccepteerd als een deel van vhet décor. Is uw kijk op de dingen door het studentenleven veranderd? 9 Ik 'dacht het niet. Wel geloof ik dat mijn kijk op de dingen in het algemeen, myn ideeën veranderen naarmate ik ouder word en meer ervaring opdoe. Bepaalde zaken interesseren me bijzonder. Ik heb bijvoor beeld uitgesproken ideeën over Wales. Het toerisme interesseert me, volgens mij kan er heel wat meer aan worden gedaan. Ze zouden zich hier vooral met bepaalde ge bieden moeten bezighouden. Wgaraan geeft u In het theater de voorkeur, uw rol in het stuk „Gilbert en Sullivan" of Shakespeare, bijvoor beeld Macbeth? 9 Mijn voorkeur gaat helemaal uit naar Shakespeare. „Gilbert en Sullivan" is heel plezierig, maar lang niet zo fijn als Shake speare. In stukken van Shakespeare krijg ik altijd ernstige rollen terwijl ik zelf altijd heb ge dacht dat ik een komisch karakter ben. In Cambridge heb ik trouwens een komi sche rol gespeeld en hier heb ik nog een dominee op het toneel gezet. Maar ik heb het geweldig fijn gevonden om de Macbeth te doen. Ik ben helemaal weg van de taal van Shakespeare. Het publiek boeien met die prachtige woorden, dat is fantastisch. Kunt u in de Britse geschiedenis vorsten aanwijzen op wie u zou wil len lijken? 9 Ik wist dat u me die vraag zou stellen. Ik denk dat ik een soort mengsel van al mijn voorvaderen ben. Van ieder krijg je wei iets mee en het ene trekje wordt meer geaccentueerd dan het andere. Ik zou eigen lijk het liefst de beste eigenschappen van een heleboel vorsten in me verenigen. Maar zoals zoveel mensen voel ik me toch bijzonder aangetrokken tot Charles II (1630-1685). Vooral wegens zijn bijzondere belangstelling voor het toneel, de muziek en de andere kunsten. Ook Charles I (1600-1649) was trouwens een buitengewoon man. Maar ik moet toe geven dat ik voor wat hem betreft wat van mening ben veranderd nadat ik over Crom well (1599-1658) had gelezen. Charles I was over het algemeen toch niet zo bijzonder en zo onschuldig als ik altijd heb gedacht. Verder heb ik grote bewonde ring voor Cromwell. Kunt u ons vertellen in hoeverre u zelf hebt kunnen beslissen over de ma nier waarop u wilt leven? 9 Ja, een hele hoop mensen denken dat ik zo zit ingekapseld in allerlei gewoonten en voorschriften dat ik zelf niet kan beslissen wat ik wil doen. Dat is helemaal niet waar. Goed, er is een aantal dingen waarbij ik bij voorbaat rekening moet houden, maar ik ben juist van plan een hoop van die gebrui ken van me af te schudden. Als ik zou willen zou ik best op de uni versiteit kunnen blijven. Maar ik denk niet dat het lang zou duren. Zou u niet een ander leven willen leiden? 9 Nee. Gezien mijn achtergrond en mijn opvoeding zou ik niet weten hoe ik dat zou moeten doen. Ik ben hiervoor opgeleid. Het is mijn „job". Ik voel dat het mijn plicht is tegenover Engeland, het Verenigd Koninkrijk en het Gemenebest. Ik zal veel kunnen doen als ik de kans krijg om het te doen. Maar mijn leven veranderen, nee dat wil ik niet. Hoe denkt u over de scholen, Hill House Cheam, Gordonstoun en Cam- Denkt u dat uw universitaire op leiding u in de toekomst zal helpen? Prins Philip heeft eens gezegd: „Ik ben een van die idioten die nooit aan een universiteit hebben gestudeerd en daar heb ik veel last van gehad." 9 Ik ben een van de idioten die wèl aan een universiteit hebben gestudeerd en ik denk dat ik daar nog veel aan zal hebben...

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 13