FINANCIËN en ECONOMIE
Speurtocht
naar schat
van de
Nibelungen
DENK ER EENS OVER NA
J
Boeken overplanten
en dieren
Stijgende lijn
bij Molijn
Bod op aandelen
Kempkes
Met Tricobest
gaat het best
Simon de Wit
hoopt op beier
SCHAKEN
n
§1
f
if
B
H
li
A
H
n
H
i
il
i!
fff
Él
11
Iff
II
8
m
g
f
DAMMEN
BRIDGE
CRYPTOGRAM
SLECHT BETAALD
ONJUIST
DOLBLIJ
Verzwolgen
BIJSPIJKEREN
NEPPEN
MISVATTING
AUTOMATISCHER
MEISJES
door H. KRAMER
m
m\
OPLOSSING
door J. M. BOM
OPLOSSING
Z H6
H<
OPLOSSING
DE GECOMMITTEERDE
DEN HAAG „Als een leraar aan een jongen een hekel heeft, zie je dat al
gauw aan zijn reactie. Die leraar is dan sneller tevreden met een lager cijfer.
Dat gebeurt niet vaak. Het tegenovergestelde komt meer voor. De leraar wil
een hoger cijfer geven dan de gecommitteerde, die toezicht houdt op de gang
van zaken bij het examen. Dat is redelijk van die leraar".
Prof. dr. J. Koning, hoogleraar pedagogiek aan de universiteit van Amsterdam,
wéét waarover hij praat. Al 37 jaar is hij bij eindexamens van middelbare scho
len betrokken. Zeventien jaar was hij leraar (scheikunde). Elf jaar was hij rec
tor van het Haagse Montessorilyceum. Tenslotte werd hij hoogleraar in Amster
dam en Leiden (didactiek van de chemie).
Voortdurend nam hij eindexamens af.
De laatste jaren dan als deskundige of
rijksgecommitteerde voor de vakken
scheikunde, biologie en natuurkunde.
Veel geld levert het niet op. Veertig
galden per dag, plus reis- en verblijf
kosten. Prof. Koning rekent lakoniek
uit dat psychiaters „per patiënt" meer
rekenen.
Over de taak van de gecommitteerde
heeft prof. Koning een uitgesproken me
ning. Hij vindt dat hij er maar niet sla
perig bij moet gaan zitten. Hij dient
ook vragen te stellen. Hij is niet be
nauwd dat zo'n buitenstaander de ex
amenkandidaat van zijn stuk kan bren
gen. „Dan zou hij niet veel weten", zegt
hü.
Zelf vindt hij het leuk als hoogleraar
op die manier toch het contact met het
middelbaar onderwijs te behouden. Voor
de scholen vindt hij controle van buiten
af, „als het goed verloopt" nuttig.
„Men denkt wel eens dat de gecom
mitteerden erop uit zijn om de jongens
te neppen", zegt hij. Hij is al eens op
een school geweest waar op het bord
geschreven stond: „GVD voor de ge
committeerden". Dergelijke verwijten
vindt hij onjuist. Volgens hem zijn er
maar zelden ernstige meningsverschil
len tussen de school en de toezichthou
ders. Hij maakte ze als rector slechts
een enkele keer mee. „Uitzonderingen",
zegt hij. Een gecommitteerde die nooit
leraar is geweest kan wel eens moei
lijkheden opleveren. Zoiets wordt dan
uitgepraat. Ook het omgekeerde ge
brek aan ervaring van de leraar
komt voor. Prof. Koning herinnert zich
hoe bij zijn eerste eindexamens (als le
raar) de gecommitteerde voor alle
schriftelijke werk twee punten minder
gaf. Bij het mondeling ging het er ook
hard van langs. De gecommitteerde
gaf hem zelfs geen hand meer toen het
examen achter de rug was. „Hij dacht
dat ik de zaak beduvelde", zegt hij.
„Later ontdekte ik dat ik te hoog cijfer
de".
Verontschuldigend voegt hij eraan toe
dat hij toen hij nog een jong leraar was
die dolblij was dat hij een baan had
kunnen vinden, zodat hij niet met een
doctoraal chemie op zak tramconduc
teur behoefde te worden (crisestyd).
Maar aan de leraarsopleiding ontbrak
toen ook al veel.
Hij merkte bij de examens nogal
eens dat onervaren leraren veel te hoog
cijferen. „Je zit dan met een conflict",
■egt hij. „Zet ik allemaal drieën en vie
ren neer, dan cijfer ik de leraar, ter
wijl de leerlingen zakken. Dan voer ik
toch maar liever eerst een gesprek".
„Merk ik dat de leraar eerlijk slecht
heeft lesgegeven, dan wil ik niet dat
de leerlingen de dupe worden". Hij
neemt, zodra hij bij de leraar goede
trouw veronderstelt, zelf het examen in
BONN Twee wetenschapsmensen
willen bezuiden Mainz de Rijn gaan uit
baggeren om de legendarische Schat
van de Nibelungen te vinden, die tot
nog toe alleen leek te bestaan in het
middeleeuwse heldendicht en in de ope
racyclus van Wagner.
Na jarenlange studie zijn de locobur
gemeester van Mainz dr. Hans Jacobi
(55) en de landmeetkundige dr. Wil
helm Matthes (62) tot de conclusie ge
komen dat de oeroude schat géén fa
beltje is, maar heel concreet ligt be
graven in de Rijnbedding ter hoogte
van Gernsheim.
De schat massa's goud en edelste
nen zou zijn verborgen bij Lochheim,
een dorp dat in de dertiende eeuw door
de rivier werd verzwolgen. Jacobi en
Matthes hebben op een oude landkaart
de plaats van dit dorp teruggevonden.
De kostbaarheden zouden naar schat
ting op een diepte van zestien meter
moeten liggen.
De Amsterdamse uitgeversmij L. J.
Teen zond ons enkele nieuwe uitgaven
over planten en dieren, in eigen tuin of
in de vrije natuur. Ze zijn alle rijk ge
ïllustreerd met tekeningen en foto's,
waarvan sommige in kleuren. De vogel
kenner R. R. P. van der Mark schreef
een duidelijke verhandeling over het
fokken, uitzetten en bejagen van „Veer-
wild in Nederland en België" (prys:
f 24.50).
Dan is er een overzichtelijk gerubri
ceerde „Natuurgids voor bos en hei"
en alles wat daar leeft en groeit (f 18,50),
een bewerking door J. E. Sluiters van
het Duitse werk „Der Waldwanderer'
van dr. J. Graf en M. Wehner.
Dichter bij huis kunt u blijven met
het nieuwste standaardwerk voor de ko
nijnenliefhebber: „Moderne konijnen
teelt" door F. Witkamp en R. R. P. van
der Mark (f 24,50).
Voorts verschenen zes handboekjes
voor tuinieren onder redactie van Rob
Herwig, in de serie „Veen's Tuintips"
en a raison van f 2,50 per stuk. Ze zijn
achtereenvolgens getiteld: „Ze bemest
U goed", „Hoe onderhoud ik mijn ga
zon", „Tuinvijvers", „Bodembedekken-
de planten", „Bloembollen-kleur in het
voorjaar" en „Perkplanten-kleur in de
xomer".
handen en zoekt uit wat de kandidaat
waard is.
Wat deze dan nog niet weet moet hij
later bijspijkeren. Maar is de school
slecht en heeft de leraar willens en we
tens ternauwernood les gegeven, dan is
ook hij niet soepel. „Dan moet de school
het maar voelen".
Niet alle collega's denken er zo genu
anceerd over. Sommigen staan op het
standpunt dat het cijfer een vaststaand
gegeven is. Overleg vindt prof. Koning
een eerste vereiste bij het eindexamen.
Hij vertelt dat een onervaren collega
gecommitteerde een keer aan een gym
nasiast zowel bij het examen als her-
examenwiskunde een drie gaf. Dat be
tekende dat de jongen een heel jaar
over zou moeten doen. „Dat was wel
heel erg zonde". Er is met de gecom
mitteerde gepraat over de vragen die
waren gesteld. Het resultaat was dat de
ze er een vier van maakte zodat de jon
gen er door kwam. De gecommitteerde
had, en dat begreep hij tenslotte ook
zelf wel, te zware normen aangelegd.
Een ander geval: een leraar probeert
een jongen te „neppen". De deskundige
die iets dergelijks al vermoedde, kreeg
op de vergadering waarin beslist werd
steun omdat een lerares stelde dat de
verhouding bij het eindexamen niet
goed was geweest. De deskundigen na
men toen zelf deze h.b.s.'er eindexa
men af. Hij slaagde.
Grapje: een kandidaat staatsexamen
gymnasium kreeg een stuk Grieks voor
geschoteld. Hij: „Ja, maar dat kan ik
niet lezen." Verbazing over en weer.
Het bleek dat de kandidaat dacht dat
hij één vak onvoldoende mocht maken.
Hij had daarom nooit iets aan Grieks
gedaan.
Dat was een misrekening. Want een
vak onvoldoende houdt dan nog altijd
in dat men ten minste een vier behaalt,
dan wel een drie die wordt gecompen
seerd door twee achten voor andere
groepenvakken. Alle examens zijn aan
-v gebonden.
Prof. Koning zelf is bezijnder gebrand
op ..u .i..imen gymnasium. Dan
heeft in laatste instantie de gecommit
teerde het hele examen in handen. Al
is er in de praktijk altijd overleg met
de leraar, officieel stelt de gecommit
teerde het cijfer vast.
Bij de hbs-examens mag de des
kundige eigenlek niet vragen. Wel kan
hij de leraar verzoeken bepaalde on
derwerpen te behandelen. Die examens
verlopen naar het gevoel van prof. Ko
ning veel „automatischer".
Onlangs leverde dat een gymnasiast
zelfs een tien voor één van de eind
examenvakken op. De leraar had een
acht voorgesteld. De tien kende prof.
Koning toe omdat de jongen beter
was dan een voorganger die al een ne
gen had gescoord. „De jongen hoeft niet
alles te weten" legde hij de leraar uit,
„hij is uitmuntend, dus een tien".
Hoewel prof. Koning zich kan in
denken dat er een tijd komt dat het
eindexamen overbodig is, omdat een
goede inspectie en de school gezamen
lijk een „eindexamen per vak zullen in
stellen", is hij, zolang dat nog niet
bereikt is, vooral voor het handhaven
van het mondelinge eindexamen.
Hij vindt het jammer dat er steeds
meer centrale schriftelijke examens ko
men. Want juist bij het mondeling zou
het inzicht van de leerling beter naar
voren komen.
Wel vindt hij het gewenst dat van de
mondelinge examens eens een aantal
opnamen op de band wordt gemaakt,
opdat de manier van vragen kan wor
den geanalyseerd.
Terloops vertelt hij dat meisjes ver
moedelijk bij mondelinge examens ho
gere cijfers krijgen dan jongens. Er
schijnt in Oostenrijk als eens een on;
derzoek naar te zijn gedaan.
Prof. Koning legt uit: „het meisje ziet
er vriendelijk uit. Ze zegt een paar
aardige dingen. De wat stuursere jon
gens komen er dan net iets bekaaider
af".
Hij vindt dat de manier waarop iets
wordt „gebracht" wel mee mag tellen
bij een mondeling examen. Bij examens
die hij nog onlangs afnam constateerde
hij en dat vond hij toch niet goed
dat een groep jongens veel te gauw be
rustte.
ROTTERDAM Ondanks enige te
genwerkende factoren, voornamelijk be
trekking hebbende op de afzet in het
buitenland, heeft de totaal-omzet van
de groep van bedrijven van de konink
lijke lak-, vernis- en verffabriek Molyn
en Co. nv (incourant) zich in stijgende
lijn ontwikkeld, aldus het jaarverslag
over 1968. Blijkens de verlies- en winst
rekening daalde het voordelig saldo uit
bedrijf tot f 0,64 min. (v.j. f 0,72 min.).
Aan interest en dividend van deelne
mingen werd ontvangen f 0,54 min.
(f 0,44 min.). Voorgesteld wordt zoals
bekend, een dividend van 17V2 pet. waar
van desgewenst tien procent in aande
len (v.j. 15 pet. waarvan tien pet. in
aandelen).
Blijkens de geconsolideerde verlies-
en winstrekening bedroeg het voordelig
saldo uit het bedrijf f 1,32 min. (v.j.
f 1,33 min.) en het voordelig saldo f 0,41
min. (f 0,34 min.). De gang van zaken
in het nieuwe boekjaar geeft de direc
tie vertrouwen, het jaar 1969 met een
goed resultaat te kunnen afsluiten. Dien
tengevolge acht men het verantwoord,
de hogere winst over 1968 niet alleen
tot uitdrukking te brengen in een ver
hoging van het dividend, doch daarvan,
evenals vorig jaar, desgewenst weer
tien pet. in aandelen uit te keren. Hier
aan mag evenwel niet de conclusie wor
den verbonden, dat in de toekomst de
ze uitdelingspol'tiek ongewijzigd zal
kunnen worden gehandhaafd.
i~|NLANGS werd een gecommitteerde die in Den Bosch examen afnam ge-
kritiseerd. Door zyn toedoen zou een meisje zyn gezakt, terwijl een ander
klasgenootje met gelyke cijfers slaagde.
Prof. Koning uit Den Haag, uiterst deskundig in het afnemen van examens,
zegt: „Zoiets kan wel eens voorkomen. Dan is er sprake van een randgeval.
Meestal echter zijn de cijfers niet geheel gelijk! De één kan bijvoorbeeld een
hoger gemiddelde hebben dan de ander, wat net de doorslag geeft."
Alle examens zijn aan reglementen gebonden. Iemand kan reglementair
slagen of zakken. Dan is hy boven of onder de vereiste maat. Over de tussen
gevallen wordt overleg gepleegd.
Het hangt van de school zelf af of gecommitteerden en leraren eerst apart
dan wel meteen gemeenschappelijk vergaderen. Prof. Koning is voorstander
van de aparte vergaderingen vooraf.
Hy is er ook voor dat gecommitteerde en leraar pas het rapport van de leer
ling in de discussie betrekken als beiden in principe het cijfer hebben vastge
steld. Uit jarenlange ervaring vindt hy dat systeem het meest objectief.
Overigens: de toezichthouders by eindexamens gymnasium en middelbare
school voor meisjes heten gecommitteerden. Aan de h.b.s. worden ze deskun
digen genoemd.
Dit jaar deden byna 5700 leerlingen eindexamen gymnasium; 18.417 eind
examen h.b.s.; 6314 eindexamen m.m.s. Naar schatting waren daarbij zestien
honderd gecommitteerden betrokken.
Voor de gymnasia zyn dit gewoonlijk wetenschappelijke ambtenaren en
hoogleraren; by de h.b.s. oud-leraren, ingenieurs en oud-rectoren; bij de
m.m.s. veel dames in het bezit van een bevoegdheid voor het onderwijs.
BOEGRAVEN/WADDINXVEEN
Directie van n.v. Vreeken, houdster
maatschappij van n.v. Eminent, fa
briek van elektronische orgels te Bode
graven, en commissarissen en directie
van Kempkes meubelfabrieken n.v. te
Waddinxveen, zijn tot overeenstem
ming gekomen ten aanzien van een vol
ledige samenwerking tussen beide be
drijven.
In verband hiermede zal n.v. Vree
ken een bod in contanten uitbrengen
van 100 procent, op alle uitstaande
aandelen voorzien van dividendbewijs
32 en volgende van Kempkes meubel
fabrieken n.v.
Verschillende grote aandeelhouders
hebben zich reeds bereid verklaard het
bod te accepteren. Voorzover houders
van prioriteitsaandelen bereikt konden
worden, zijn zij akkoord gegaan, waar
door reeds thans vaststaat dat de
meerderheid van houders van nomi
naal f 25.000 prioriteitsaandelen op het
bod zal ingaan.
NV Vree ken zal het bod gestand
doen, indien een naar haar oordeel vol
doende aantal aandelen wordt aange
boden.
Binnenkort zal een bericht aan aan
deelhouders van Kempkes meubelfa
brieken n.v. worden gepubliceerd met
een nadere toelichting op dit aanbod.
De bedrijven van Kempkes meubel
fabrieken n.v. zullen de werkzaamhe
den onder eigen naam voortzetten. Het
ligt in de bedoeling t.z.t. over te gaan
tot verdere uitbreiding.
Commissarissen en directie van
Kemkes meubelfabrieken n.v. zijn van
oordeel dat gezien de huidige struc
turele moeilijkheden met deze fusie
de continuïteit van het bedrijf gediend
en de werkgelegenheid het best ge
waarborgd is. Tengevolge van deze sa
menwerking zal geen personeel af
vloeien. Integendeel, het samengaan
biedt de medewerkers van beide maat
schappijen verdere mogelijkheden.
Ondernemingsraad van Kempkes
meubelfabrieken n.v. en vakbonden
zijn ingelicht.
De laatstgedane koers van de aande
len was 65 procent, aldus een commu
niqué.
BEST Tricobest nv te Best heeft
een vijftig procent hogere omzet be
haald in de thans verstreken periode
van 1969, in vergelijking met de over
eenkomstige periode van vorig jaar.
Ook het resultaat is belangrijk beter,
zo werd in de jaarvergadering ver
klaard. Het tweede half jaar is echter
verreweg het belangrijkste, maar op
grond van de orderportefeuille is een
volledige bezetting dan verzekerd. On
der het voorbehoud althans, dat de
conjunctuur niet verwakt en de produk-
ten volgens afspraak worden afgeno
men. Bij de verwachting voor het ge
hele jaar wilde men voorzichtigheids
halve echter niet verder gaan dan te
verklaren, dat de winst zeker niet la
ger zou ,zijn.
Aandeelhouders vroegen zich af, of
het wel verstadig was om zeven pro
cent (vorig jaar vijf procent) dividend
uit te keren, gezien het feit, dat mo
menteel geen belasting behoeft te wor
den betaald. Verzekerd werd, dat men
dit voorstel niet gedaan zou hebben, in
dien men niet de verwachting had, dat
de rentabiliteit zodanig zou toenemen,
dat dit dividendniveau gehandhaafd
kan worden als belastingbetaling aan
de orde komt. Dat zal in 1970 zijn. Ook
in 1969 zal nog van het compensabel
verlies gebruik gemaakt kunnen wor
den.
AMSTERDAM Simon de Wit nv
te Zaandam hoopt dat de tweede helft
van 1969 beter zal zijn dan de eerste
helft. Op de jaarvergadering deelde
het bestuur mede, dat door de prijs-
beheersing en de felle concurrentie,
de bedrijfsresultaten tot nu toe zijn
achtergebleven. Wel kon een omzetstij
ging van tien procent worden be
haald.
Betere resultaten hoopt men te be
halen door de opening van elf nieuwe
supermarkten en door diverse filialen
te moderniseren. Kleinere winkels zul
len worden gesloten. Per eind 1969 zal
de totale verkoopoppervlakte toegeno
men zijn met 7000 vierkante meter tot
30.600 vierkante meter. Over de begin
1969 geopende netto markt (verbrui-
kersmarkt) in Amsterdam-Noord, kon
het bestuur nog niets zeggen: „Deze
markt heeft haar aanlooptijd nodig".
Een tweede netto-markt zal binnen
kort in Utrecht worden geopend.
Over de „non food"-sector, werd in
de vergadering opgemerkt, dat deze
sector slechts interessant is, wanneer
de artikelen een grote omloopsnelheid
hebben.
Een aandeelhouder merkte op dat de
loonkosten in 1968 sneller zijn geste
gen dan de totale kostenstijging. Het
bestuur antwoordde dat door het aan
trekken van meer vakbekwaam perso
neel. r 1 moeilijk is het rendement op
gelijke basis te houden.
3
Jléti Studeert wiskunde, zonder een droge wis
kundige te zijn; hiji leeft in Wenen, zonder Wener
te zijn; hij is van geboorte een Slowaak, zonder
Slowakisch te zijn; hij spreekt ongewoon snel,
zonder te snel beslissingen te nemen; hij zal de
beste schaker ter wereld worden, zonder wereld
kampioen te worden".
Deze profetische woorden sprak dr. S. G. Tar-
takower toen men hem in 1906 vroeg wat hij van
|de toekomst dacht van de toen 17-jarige Richard
Réti, de man die op 6 juni 1929, nu dertig jaar
geleden, plotseling kwam te overlijden.
Inderdaad is het moderne schaak zonder Réti
niet denkbaar. Hij heeft, als belangrijkste vaan-
- - i het
3. Lf8-g7 4. Lel—b2,0-0 5. g2-g3, b7-b6
6. Lfl g2, Lc8-b7 7. 0-0, d7-d6 8. d2-d3,-
•Pb8-d7 9. Pbl—d2, e7-e5 10. Ddl-c2, Tf8-e8,
11. Tfl-dl, a7—a5 12. a2-a3, h7-h6 (De «tellin
gen zijn ongeveer in evenwicht).
13. Pd2—fl, c7—c5! 14. b4-b5 (Wit kon hier
een pion winnen door 14. bxa5, Txa5 15. Pxe5,
Lxg2 16. Pxd7. maar na 16. Lc6 17. Pxf6t.
Lxf6 18. Lxf6, Dxf6 krijgt zwart gevaarlijke
aanvalskansen).
14. Pd7-f8 15. e2—e3, Dd8-c7 16. d3-d4,
Lb7-e4 17. Dc2—c3 (Volgens het toernooiboek is
17. Del beter).
17.-..., e5.\d4 18. e3xd4, Pf6-d7 (Juist was-
18..-, Pe6! met goed spel voor zwart).
19. Dc3-d2!, c5xd4 20. Lb2xd4, Dc7xc4 21.
Ld4xg7, Kg8xg7 22. Dd2-b2f! (Dit tussenschaak
EINDSPELSTUDIE VAN RICHARD RÉTI
heeft Capablanca bij de vooruitberekening over
deldrager van de "nieuwe ideeën in het schaak
spel", na de Eerste Wereldoorlog baanbrekend
werk verricht. De Réti-opening, het Konings- en
Dame-indisch zijn openingen, die tloor Réti op
indringende wijzé populair zijn gemaakt. het hoofd gezien).
Daarnaast heeft deze Tsjechisch-Slowaakse» 22. Kg7—g8 23. Tdlxd6, Dc4—cS 24.
grootmeester zicK een grote naam verworven op Tal—dl, Ta8—a7 25. Pfl—e3. Dc5—h5 26.
V P;3—d4!, Lc4xg2 27. Kglxg2» Dh5—e5 (Niet 27.
-., Txe3 28. fxe3, Dxdl wegen» 29. Pf5 en wint,
maar het beste was nog 27. Pe5 geweest).
28. Pe3—c4, Dc5-c5 29. Pd4-c6, Ta7-c7 30.
Pc4—«3, Pd7—e5 31. Tdl-d5! Zwart gaf het op,
met het oog op 31. Pc* 32. Txc5, Pxb2 33. Tc2.
Pa4 34. Pd5 en wint
het gebied van de eindspelstudie. Ter herinnering
aan Réti zal begin volgende maand te Bladel een
klein herdenkingstoernooi worden gehouden
waaraan prof. dr. Euwe, Flohr, Opocensky en
Hans Müller zullen deelnemen. Allemaal speler*
die Réti goed hebben gekend.
Hieronder een van zijn beroemdste partijen en
een fiine eindspelstudie.
WIT: Richard Réti. ZWART: J. ft. Cap»,
blanca. (New York 1924). Réti-opening.
1. Pgl-D, Pg8-f6 2. c2—c4, «7-g6 3. b2-b4
(In de laatste tijd herontdekt Vooral Smyslov
maakt van deze opmars veel gebruik).
f
T
1
t
1
t
b
e
d
9
h
De opgave van de week: wit «peelt en maakt
remise.
De oplossing komt in de volgende rubriek.
N.
WIT (Böhm): Khl, Te2 en fl, Lb5, pionnen a4^
■o4,D,g2,h2.
ZWART (Ligtèrink): Rfb, TaS, Td8, Lb4, Ph*.
pionnen f3 en h4.
Er volgde 32. Ph5-g3fl 33. b2xg3. h4xgj
34. Tfl—el,'Td8—h8f 35. Khl-gl, Lb4-e*t 3*.
Te2—e3, f3—f4 on wit gaf het op.
Wereldkampioen Andris Andreiko is onbetwist
baar de grootmeester van de omsingelingsttrate-
gie. De meesten van zijn partijen dragen daar
door een scherp karakter, omdat zijn tegenstan
ders, vaak onwillens, de aapval moeten hanteren.
Een enkele maal mislukt zijn opzet doch dan
moet er nog heel wat kunde aan te pas komen om
hem een definitieve nederlaag toe te brengen.
Zijn gehele carrière kenmerkt zich door slechts
heel weinig verliespartijen en als houder van de
wereldtitel is hij daardoor in een bevoorrechte
positie, wanneer hij zijn titel in een match moet
verdedigen. Hieronder een fraaie prestatie uit het'
pas beëindigde invitatietoernooi te Samarkand:
'WIT: Agafonov; ZWART: A. Andreiko; Saraas
kand 28 mei 1969. 1. 32-28 20-24; X -37-32
14—19; 3. 41-37 10-14; 4. 34-29 Na (46-41)
5-10 (31-27) 20-25 (37-31) 17-21 (41-37)
21-26 is de "Springqrvariant in de nahand" ont
staan, waarin wit eveneens het initiatief moet ne
men.
4. 18-23; 5.29x18 12*23; 6.46-41 Na (39-34)
volgt een hergroepering door 23—29 (34x23)
24-30 (35x24) 20x18. Op (40-34) kan hetzelfde,
maar ook 24-29 enz.
6. - 7—12; 7. 31-27 17-21; 8. 36-31 21-26; 9.
41-36 5—10; 10.- 33—29? Wit moest zich toch ver
klaren, maar deze voortzetting brengt hem ont
wikkelingsmoeilijkheden. Hij vreesde waarschijn
lijk later problemen aan zijn linkervleugel. Het
beste is vermoedelijk 39—34.
10.24x22; 11. 27x29 13-18. Het volgende par
tijgedeelte staat in het teken van zwarts strategie,
de witte opstelling op 29 tc bevriezen.
12. 39-33 1-7; 13. 44-39 8-13; 14. 50-44
11-17; 15. 33—28 17-21; 16. 39-33 3-8; 17.
44—39 7-11; '18. 49-44 18-22; 19. 28x17 11x22.
Begint hiermee wits linkervleugel te belemmeren;
de geijkte methode tegen het door wit gevolgde
«ysteem.
i0. 32-28 12—18; 21. 28x17 21x12; 22. 33-28
2—7; 23. 38-32 Veiliger, doch veel defensiever is
37-32(26x37)32x41.
23. 20-25; 24. 39-34 6-11. Tot het nitemo
forceert zwart beslissingen aan wits zijde.
25. 43—39 15—20; belet een verdere centrumver
sterking door 39—33 wegens (25—30) 35x15
(14^20) 15x24 (19x50). Om dit toch te kunnen'
verwezenlijken vervolgt wit nu met 26.48-43 (zie
diagram).
Weliswaar is de directe aanval door .28-23
(19x28) 32x23 niet aan te bevelen wegens (20-24)
29x20 (18x29) 34x23 (10-15) en wits voorpost op*
23 is zeer zwak, maar veel beter was hier direct:
31-27! Na (18- of 19-23) staat wit uitstekend.
Op (19—24) krijgt zwart de moeilijkheden bV.
39-33 (14-19) 44-39 (10—15) 28—23! (19x28)
32x23 en zowel 23-19 als 48-43 en 34-30 dreigt.
Dus na 31-27: (10-15) 48-43 (4-10) 43-38
(20-24) 29x20 (15x24) 29x20 (15x24) en nu
28—23 waarna wit nog wel zeer precair staat,
maar misschien een houdbare verdediging kan
vinden.
26. 10-15; 27.39-33 11-17; 28. 43-39 17-21;
29.31-27 4-10; 30.28-23.
Op 47-41 wint zwart door (19-23) 28x19 (13x24)
42-38 (8-13) 36-31 (7-11) 41-36 (12-17)
27-22 (18x27) 31x22 (17x28) 32x23 (11-17) en
binnen weinige zetten verliest wit een stuk.
30. 19x28; 31. 33x22 Wit schijnt zich weer wat
lucht te hebben verschaft, maar... 31. 18—23M'
32.29x18 12x23; Er dreigt nu (13-19) en (23-29)
33.47-41
DEZE WEEK ALS; OPGAVE VOOR ONZE LE
ZERS: Met welke combinatie maakte zwart een.
eind aan de partij?
WIT: Mogiljanski: 24, 26, 29. 31, 33, 34, 35, 3d,
37,38, 39,40,42,44.45,49 (16 sch.)
ZWART: (Palmer) 1,2,4,8» 11,12,13.1*16,17,
18,20,22,25,27,28 16 sch.) jf
Op (4-9) of (2-7) volgt 24-19 (13x24) W-23 al-
tijd dam. Op (4-10) volgt dezelfde cMjjiflïui®
met schijfwinst, evenals op (186 of 187) Na
(16-21) volgt: 24-19 (13x24) 29-23 (18x29)
34x32 dreigt 33-28 (1-6) 33-29 (24x33) 39x28.
(22x33) 31x22 (17x28) 38x29 en schijf 28 gaat ven-
loren.
door H. W. F1LARSKI
Tellen en kijken vormen de twee factoren die ïn
vele bridgespellen het gewenste resultaat kunnen
opleveren en in het bijzonder in het fascine
rende spel dat ik u vorige week voorlegde:
52
HB9742
32
•fr 10/7 3
V V 10863
O A
A A965 2
A 74 3
A
VB 10975
VB 109 8
5
H 8 6 4
A VB 8
Oost gever, OW kwetsbaar. Nadat oost mét één
ruiten opende en zuid met één schoppen gevolgd
had, bereikten OW zonder verder bicden van NZ
een eindcontract van vijf ruiten.
Zuid speelde schoppenvrouw voor en de vraag
was hoe of OW wel down gegaan zouden kunnen
zijn. Na schoppenheer op tafel (west) te hebben
genomen, speelde de spelleider schoppen na, nam
het aas én troefde een derde schoppen af met rui
tenaas. Uiteraard meende hij veilig naar zijn
hand terug te kunnen keren met hartenaas, waar
na oost ruiten negen voorspeelde die zuid met
.ruitenheer nam.
Zuid speelde nu schoppen en noord die had kun
nen zien dat oost nog de schoppen zeven moest
hebben troefde de "vrije" slag van zijn partner af
met ruiten drie. Dit deed hij niet zomaar noord
had namelijk goed geteld dat oost en zuid beiden
géén hartewens meer konden hebben.
Noord was dus aan slag gekomen en speelde een
kleine harten wat oost nü ook dóet, hij gaat
één down, dèar thans de ruiten acht van zuid
vroeger of later promoveert tot een slag. Natuur
lijk merkt u op, dat "als" oost naar eigen hand
was gegaan met klaverheer, dit allemaal niet kon
zijn gebeurd - maar met dichte kaarten lijkt het
minder gevaarlijk de hartens aan te spelen waar
van men er slechts zes samen heeft, dan klaver
waarin men zeven kaarten bezit
OVERTROEFD!
De Napolitaan Pietro Forquet, sinds lange jaren
één der uitblinkers en steunpilaren van het Ita
liaanse team van wereldkampioenen, staat in de
bridgewereld bekend als de "menselijke machi
ne". Zeer zelden maakt Forquet een verkeerde
taxatie bij het spelen en nog zeldzamer zijn zijn
speelfouten. Niettemin werd hij tijdens de we
reldkampioenschappen te Rio éénmaal verslagen
.door de Fransman Henri Svarc, vermoedelijk de
beste Franse speler der laatste vijf jaren.
Ik geef u hier het spel waarin deze unieke gebeur
tenis plaats vond voorlopig de OW spellen en
de volgende week krijgt u de rest te zien:
West
VBI097S
V AVB42
O io
3
Oost
A H 6
C? .8765
O HB
V 8 7 6
West gever, allen kwetsbaar. Op de OW-plaatse«
zaten de Fransen Boulenger-Svarc, in NZ warca,
de Italianen Belladonna-Avarelli opgesteld. West
opende met één schoppen noord doublet
oost redoublet - zuid twee harten (conventioneel,
n.l. de kleur dié zuid bepaald niet wil spelen!)
west doublet - noord twee schoppen (Belladonna
tracht een korreltje zand in de Franse machineri®
te werpen, bovendien laat hij met dit bod zijn
partner de keuze tussen drie klaver of ruiten)
zuid drie ruiten west drie harten noord past®
oost vier harten allen pasten.
Tegen vier harten kwam Belladonna (noord) uit
met klaverheer en in slag 2 speelde noord schop
pen twee terug. Hoe zou u denken dat Hcnrt
Svarc (west) dit speelde en wat de grote Forquet
over het hoofd gezien heeft?
FIL
S<
HORIZONTAAL:
I.Huildier (8)
5. Notenprikker (8)
11. Al is het aanvankelijk nog maar kort aan de.
Sng, het is toch belachelijk (7)
ozikalc pijpenstandaard (5)
13. Hierlangs kan je nauwlijks binnenkomen (7)
14. Thans noemt men het dikwijls flat (5)
16. Voorstellen rüsten op vruchten (7)
18. Vreemd ziekelijk verlangen naar huis (9)
22. Hierop is de luis een slak (7)
23. Hierbij is de wil weg
26Zo is het in de city niet (9)
30. Zij brengen de waarheid aan het licht (7)
32. Men maakt jacht op haar (5)
33. Columbus wist niet wat hij zag toen hij dit zag
(7)
35. Dans voor aanstaande vaders (5)
36. Onnederlandse bijeenkomst (7)
37. Zij werden tijdens of kort na de oorlog gebo
ren (8)
38. Sinterklaas is zijn voorman (8)
VERTICAAL:
1. Wie hier binnen gaat laat alle haar hopen (8)
2. Zij die het eten uitdelen zijn wel verwaand
(11)
3. Volgt het licht (7)
4. Bij het naar binnengaan wordt een achter
stand weggewerkt (7)
6. Daar zit men beter voor dan achter (7)
7. Slecht lied (7)
8. Zo mag men zeker niet in gezelschap zijn (5)
9. Vallende muren (8)
10. Met medelijden bedrijven (6)
15. Zulk een vrouw is niet van deze wereld (5)
17. Een jong dier kan rente opleveren (5)
19. Lift yoor mankracht (5).
20. Hij bezorgt ons koude rillingen voor ons ple
zier (11)
21. Mijn schoonzus kan zeer gespannen zijn (5)
24. Hij is vaak e«n varken (8)
25. Deftig zijn plaats opzoeken (8)
27. Hij komt altijd net te laat voor het verhaal (7)
28. Daar mogen de anderen nooit bij zijn (7)
29. In die plaats is men niet zo gebonden (6)
30. Hiermee haalt men zich een extra-schoonmoe
der op de hals (7)
31. Deel van het gelaat dat aanduidingen geef)
34. Upper-ten (5)
Horizontaal:
1. siroop; 5. speels; 11. appel; 13. apert; 14.
aap; 16. eronder; 17. iso; 19. td.; 20. snit; 21. rest;
23. te; 24. Erin; 26. meter; 28. egel; 30. leder; 32/
Nes; 33. zeelt; 34.' melig; 36. gerst; 37. aardrijk;
38. glans; 40. Sedan; 43. leest; 44. S.G.P.: 46. re
net; 48. Arne; 49. Geert; 51. Edda; 52. S.E.: 53.
raad; 55. uien; 57. e.k.; 58. sip; 60. Vlaming; 61.
are; 62. A9ron; 64. steel; 66. Nelson; 67. ellips.
Verticaal:
1. spatel; 2. rap; 3. op; 4. open; 5. Perim; 6L
speer; 7. Pers; 8. er; 9. E.T.I.; 10. stoelt; 12. loten;
13. adres; 15. ad rem; 18. stelt; 20. snel; 22. teer;
25. idealen; 27. terdege; 29. gestand; 31. riant; 33.
zeker; 35. gas; 36. Gijs; 38.. gerei; 39. Ascr; 41."
Deen: 42. neder; 43. lassen; 44. Sedan; 45. Pruis;
47. takels; 49~gaïon; 50. Tintc; 54. AVRO; 56*.
egel; 59. pal; 61. Ali; 63. as; 65. el:
