WATERZUIVERINGSLASTEN TE HOOG VOOR BEDRIJFSLEVEN Streven naar beter werknemersvervoer Veenendaal-Betuwe Organist Hessels Mulder start met serie concerten in Gereformeerde kerk Blouse met verrassing Geestelijke met meisje en 43 gevangenen aan de wandel VEILING SEPTER TIEL K. v. K. Telefoon in Veenendaal functioneert nog steeds niet goed Motorrijder ernstig gewond Zaterdag in Leersum Gevangenisdirecteur kwam zelf in de cel Kettingbotsing in Kesteren Hengelsport voor oud en jong Belt u dan even a.u.b. Ytj?- 11079 Ruimte Industrie Vervoer Arbeidsmarkt Schutter Waar verhaal door Rik Valkenburg Bij A/urm Organisatie van warme bakkers m... DONDERDAG 10 JULI 1969 - - ~?§M 2V-.-> .'*2* f?. .#7 ADVERTENTIE Als u Beko ziet staan, zit daar een warme bakker achter. RESTEREN Dinsdagavond laat vond op de kruising Stationsstraat - Boveneindsestraat een ernstig ongeluk plaats. De heer H. V. (76) uit Ophe- mert, die vanuit de Stationsstraat de Spoorstraat op wilde rijden, merkte een motorrijder M. V., die uit de rich ting Opheusden kwam, niet snel ge noeg op, zodat de motor de auto aan de zijkant ramde. De motorrijder moest in zorgwekkende toestand naar het ziekenhuis in Bennekom worden vervoerd. De motor was total-loss, ter wijl ook de auto flink was beschadigd. RESTEREN Gisteren vond een kleine kettingbotsing plaats op de Provinciale weg te Resteren. De heer M- K. uit Ede, rijdende uit de richting Ochten, geraakte met de rechterwielen van zijn auto van de weg. De auto raakte in een slip en ramde de Fiat van D. R. uit Heer. Een derde auto raakte door stevig remmen even eens in een slip en belandde na eerst een heg en een verkeersbord geraakt te hebben in de tuin van de heer G. de Witt. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. De blikschade was aan zienlijk. RHENEN. De hengelaars vereniging „De Voorn" organiseert zaterdag 12 juli een hengelwedstrijd voor bejaarden boven de 60 jaar. Lid of geen lid ieder een kan meedoen, maar men moet zich wel even opgeven en wel uiterlijk zater dagmiddag 12 uur bij één van de be stuursleden of in café H. P. v. Noort- De deelneming is geheel gratis. Dat geldt ook voor de jeugdleden van de vereniging. Die komen zaterdag ook weer bijeen en wel om half drie in de Koningstraat. voor Veenendaal 17.30 uu! 1055j 's Zaterd. v. 16.30-17.30 u. Voor Rhenen 3328 Nwe Veenendaalseweg I59 VEENENDAAL Bij het Veenendaalse industriële bedrijfsleven rezen ook het afgelopen jaar weer ernstige bezwaren tegen de hoge waterzuiveringstarie ven. Vooral de toch al kwetsbare textielindustrie ziet zich hierdoor voor aan zienlijke kostenverhogingen geplaatst. Een en ander staat in het jaarverslag van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Utrecht en Omstreken, dat dezer dagen verscheen. Over de waterzuiveringstarieven werd contact opgeno men met Gedeputeerde Staten. Met de Veenendaalse Fabrikantenvereniging tracht de Kamer te bereiken, dat een meer aanvaardbare regeling zal worden getroffen. Tijdens het afgelopen jaar werden door vertegenwoordigers van de Kamer voorts besprekingen gevoerd met Betuwse autobusmaatschappijen, teneinde de mogelijkheden te onderzoeken van een meer aan de wensen van de Veenendaalse industrieën beantwoordend werknemersvervoer. Aan de Vee nendaalse Fabrikantenvereniging werd verslag uitgebracht en deze zal deze aangelegenheid nu rechtstreeks verder behandelen. Ook werd aangedrongen bij de centrale directie van de PTT op een spoedige inschakeling van Veenen daal bij het automatische internationale telefoonverkeer, terwijl tevens op het gebrekkig functioneren van de nieuwe telefooncentrale in Veenendaal werd ge wezen. Uit-een overzicht van de gang van zaken in het bedrijfsleven in het res sort van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Utrecht en Omstre ken blijkt, dat het bedrijfsleven zich in het algemeen in 1968 heeft hersteld van de tijdelijke conjunctuurinzinking. De omzetten verbeterden vaak, doch in vele gevallen kwamen de winstmar ges verder onder druk te staan als ge volg van de voortgaande stijging der kosten; in het bijzonder de arbeidskos ten. Dit is vooral voor de arbeidsinten sieve bedrijven een grote zorg. De personeelsvoorziening levert in vele gevallen grote moeilijkheden op, vooral in kwalitatief opzicht. Het aan tal tewerkgestelde buitenlandse arbeids krachten nam o.a. in 1968 weer toe ten gevolge van onvoldoende aanbod van ongeschoolde Nederlandse arbeidskrach ten. De personeelsvoorzining wordt ver der nog extra bemoeilijkt door het te kort aan woningen in de lagere huur- klassen. Is dus het totale werkgelegenheids- beeld in deze regio bevredigend, wel verdient het blijkens het jaarverslag de aandacht dat zich in het werkgele- genheidspatroon een voortdurende en zelfs vrij snelle verschuiving van de nijverheids- naar de dienstensector vol trekt. Voor een speciale poussering vhn de dienstensector bestaat volgens de Kamer geen aanleiding. Ook zonder dat openen diverse nieuwe ontwikke lingen wijde perspectieven voor een verdere krachtige groei van de diensten sector in met name Midden-Utrecht en Veenendaal. De Kamer juicht dit toe, doch naar haar oordeel is het wel van belang dat daarnaast ook een voldoen de brede basis voor industriële werk gelegenheid aanwezig blijft. Daarvoor is een geleidelijke aanvulling van de sectoren middelzware industrie en lich te industrie van hoogwaardige kwali- teitsprodukten gewenst. Evenals in 1967 wordt ook ditmaal weer de aandacht gevraagd voor het isolement van Veenendaal op verkeers technisch gebied en op het gebied van het openbaar vervoer, alsmede voor het gemis van een ontvangkantoor der invoerrechten en accijnzen in Veenen daal. De verdeling van de beperkte ruimte in de provincie Utrecht is een zaak van groot belang, zo wordt in het jaarverslag opgemerkt. Enerzijds moe ten natuur- en stedeschoon bewaard blijven en moeten er de nodige moge lijkheden zijn voor de openluchtrecrea tie, anderzijds moeten er grote nieuwe woon- en werkgebieden gecreëerd wor den voor de mede onder invloed van de sterk toenemende immigratie voortdurend groeiende bevolking in het gewest. Weliswaar vertoont de na tuurlijke bevolkingsgroei een vertra ging, doch het is geenszins onwaar schijnlijk, dat tengevolge van de im migratie het bevolkingsaantal zelfs bin nen de komende 30 jaren met een half miljoen inwoners zal zijn toegenomen. Veenendaal belooft, volgens het jaar verslag, een nog veel belangrijker cen trum van nijverheid en handel te wor den. Alle gemeenten in ontwikkeling, dus ook Veenendaal. hebben een ding gemeen: een groot tekort aan woningen in de lagere huur- en prijsklassen. Dit remt de groei van het bedrijfsleven. Ongeveer tweederde van de bedrijven in de textielindustrie in de provincie Utrecht meldde over 1968 een ongunsti ger resultaat dan over 1967. De voor naamste oorzaken die hiervoor werden gememoreerd zijn: een gelijk gebleven of verminderde omzet gekoppeld aan een sterke stijging van loon- en pro ductiekosten, terwijl bovendien sprake was van een niet voldoende bezetting van het produktieapparaat wegens ge brek aan geschoold personeel, met na me aan modinettes. Uit de sector spinnerijen en weverij en werden weinig enquêteformulieren terugontvangen, zodat het moeilijk is een juist beeld te krijgen hoe de gang van zaken daar in het verslagjaar is geweest. De indruk bestaat dat som mige prijzen gedaald zijn, soms ver oorzaakt door verandering van het ver kooppakket. Voor 1969 wordt door en kele bedrijven die antwoorden een on gunstiger resultaat verwacht, omdat men door de invoering van de BTW moeilijkheden verwacht bij de binnen landse verkoop m.b.t. het quantum en men een verdere kwaliteitsverminde ring van het verkooppakket consta teert, waardoor de winstmargees wor den gedrukt. Bij de aannemersbedrijven steeg in het gewest de omzet bij constante prij zen, hetgeen over het algemeen een gunstig bedrijfsresultaat tot gevolg had. Ook voor 1969 wordt een gunstige ont wikkeling van activiteiten verwacht, omdat de orderportefeuille een, soms zeer sterke stijging te zien geeft en de inschrijvingsprijzen stijgen. In de sigarenindustrie verwacht men, dat het bedrijfsresultaat over 1968 ge lijk zal zjjn als over 1967. De binnen landse omzet daalde enkele procenten als gevolg van een algemene daling van de sigarenconsumptie in Neder land, terwijl de prijzen met enkele pro centen stegen. De export naar landen in de EEG en enkele landen verspreid over de hele wereld bleef, evenals de exportprijzen op het zelfde niveau als in 1967. Voor 1969 wordt unaniem een ongun stiger resultaat verwacht. De overwe gingen, die tot deze verwachting geleid hebben zijn: hoogstwaarschijnlijk zul len de sterk stijgende Ionen, de werk tijdverkorting, de verhogingen van de sociale lasten, de abnormaal hoge prijsstijgingen op 1 januari 1969, de invoering van de BTW en de diverse invoerbeperkingen in het buitenland niet kunnen worden opgevangen door een grotere omzetstijging of hogere prij zen of door verdere rationalisering der produktie. De gang van zaken bij het personen vervoer over de weg is in vergelijking met 1967 nog niet veel verbeterd. De omzettën liepen 'in' hét algériiéen iets terug, terwijl bovendien de prijzen een lichte stijging ondergingen. Ook de voornaaVnste oófzak'en zijn nog steeds dezelfde, nl. de toenemendebezit van particuliere voertuigen en de toenemen de concurrentie iin eigen kring, vooral op het gebied van toerwagens. Een en ander leidde er toe dat het bedrijfsresultaat in deze sector over 1968 niet gunstiger was dan in 1967. Het aantrekken van goede chauffeurs bleef een probleem van de eerste orde. Ook de verwachtingen voor 1969 zijn niet bepaald gunstig, omdat de concur rentiepositie ten opzichte van het eigen vervoermiddel zeer zwak is. Men dringt aan op door de Overheid te nemen maatregelen ter bevordering van het openbaar vervoer. Hierbij wordt ge dacht aan voorrang, „buslanes" en spe ciale straten voor dit openbare ver voer. In vergelijking met 1967 Iaat de ar beidsmarkt in de provincie Utrecht dui delijk een gunstige ontwikkeling zien. Het gemiddeld aantal werkloze mannen bedroeg in deze provincie in 1968 59.900 tegen 68.000 in 1967. Eind december 1968 waren er 3700 mannen jonger dan 19 jaar werkloos. Dit is 4200 lager dan ultimo december 1967. De gemiddelde geregistreerde vraag naar mannelijk personeel bedroeg in 1968 50.000 tegen 42.600 in 1967. De ge registreerde arbeidsreserve was pro centueel gezien ultimo 1968 in de pro vincie Utrecht het laagste van Neder land De nieuwe telefooncentrale in Veenendaal, die volgens het jaarver slag van de Kamer van Koophandel en Fabrieken nog steeds niet goed functioneert. Huize ,,De Worms hoef' te Lu n teren was in de oorlogsjaren 1940-1945, toen de Duitse Sicherheitsdienst er in was ondergebracht niets minder dan 'n mar teloord. Talrijke verzetslieden werden er op een gruwelijke S.D.-manier gefol terd. LEERSUM Op zaterdag 12 juli zal op het orgel in de Gereformeerde kerk te Leersum het eerste orgelconcert ge geven worden sinds de ingebruikneming vorig jaar. I)e Veenendaalse organist Jan Hessels Mulder brengt dan een pro gramma waarop werken voorkomen van o.a. Handel, Bach, Franck, en Jan Zwart. Jan Hessels Mulder ontving zijn eer ste muziekonderricht in Amsterdam, waar hij zes jaar orgel en piano stu deerde bij Roelof Temming. Toen deze in 1956 naar Zuid-Afrika vertrok om daar orgel en piano te doceren, wissel de Jan Hessels Mulder van leermeester. Gedurende acht jaar was hij leerling van Henk Loohuys, organist van de Nieuwe Kerk op De Dam te Amster dam. Samen met zijn leermeester verzorg de hij o.a. de muzikaal gezien veel-rou- tine-vergende hoofddiensten in de Am- stelkerk, waarbij een nauwe samen- werking ontstond met de componist en cantor Gerard van Hulst. Inmiddels vond Hessels Mulder ook de weg naar het „concertpodium", voorzover we daarvan kunnen spreken, wanneer het orgelconcerten betreft. Zo o.a. in Amsterdam, Arnhem en Parijs. Sinds verleden jaar verzorgt hij samen met de organisten Gerard Akkerhuis en Jan van Weelden. de zeer in de be langstelling staande jeugddiensten te Apeldoorn. Juist een maand geleden werd hij in zijn nieuwe woonplaats Veenendaal be noemd tot vaste organist van de Vaart- brugkerk. Behalve leraar is hij tevens muziekresencent van det dag blad De Vallei. Het concert in Leersum is het eerste van een serie, waarbij de grensstreek Utrecht-Gelderland kan kennis maken met deze jonge organist, die op be scheiden maar zekere wijze een plaats je poogt te veroveren in de organisten wereld. maar 49 te weinig. De knokploeg kreeg er schik in. In Zutphen zat de districtsleider van de L.O. gevangen, die haalden ze ook maar even af. Het werd deze dag een ware zegetocht. De strate gie van Theodoor Dobbe de ras-ver zetsman, werd machtig bekroond. Hoe het met Dobbe zelf afliep?... Ds. Frits de Zwerver was ontvoerd uit de gevangenis te Arnhem en afge leverd bij de eigenaar van het rusthuis „Hemeldal" te Oosterheek, de heer Swarts. Later werd deze Swarts er van verdacht de aanstichter te zijn van de inval in de gevangenis. Dit was echter Theodoor Dobbe geweest (over wie straks meer) en niet Swarts. Niettemin kwam Swarts in het gevang terecht en zuchtte geboeid in de een of andere cel. Er zaten er nog meer. voldoende voor Dobbe om weer één van zijn befaamde overvallen te bera men. Hij dacht een genieus, onfeilbaar plan uit dat weer zou uitgevoerd men. Hij dacht een ingenieus onfeilbaar plan uit dat weer zou worden uit gevoerd door dezelfde knokploeg, onder leiding van Johan van Twente. Langs een weg in Arnhem, liepen op een zondag in de zomer van 1944 een geestelijke met een jongedame, richting gevangenis. Zo omstreeks half een belden zdj aan bij de direc teur van de gevangenis. Het bezoek werd in de werkkamer gelaten, sa men met de directeur, die het twee tal juist aan het observeren was. De jongedame, Lies geheten, droeg een eigenaardige blouse. De directeur kon er uiteraard niet te lang naar kijken, want dan ontmoette hij de blik van Lies. Terwijl zijn oge^ even later toch weer naar de blouse gleden, trok Lies zelf plotseling de rits naar be neden.-Heer directeur wilde juist- kies en gepast een andere kant uit kijken toen hij plots gedwongen werd voor zich uit te kijken. „Lies" haal de namelijk een pistool uit haar blouse en gaf de gevangenisbaas toe stemming even in de loop te turen, ter bevordering van zijn gezondheid, De „geestelijke" haalde ook zoiets tevoorschijn en gaf de man eenzelf de kans. De baas stelde deze geste niet zo zeer op prijs, maar koos wel eieren voor zijn geld. Het bezoek wilde geen kwaad, maar wel de sleutels. De man stribbelde tegen, maar toe stemming tot een nieuwe blik in de loop van de pistolen remden deze afweerhouding behoorlijk af, zodat hij hen, via zijn woning, de gevan genis binnenliet, waar hij, tezamen met de bewakers, een leeg te aan vaarden cel toegewezen kreeg, als een hartelijk gebaar van het twee tal. stond om te ontsnappen. Op 5 sep tember werd Dobbe te Avegoor op nieuw ter dood veroordeeld. Wat zal deze rasplannenmaker, niet aan pla- nen uitgedacht hebben om te ont komen. Het lukte niet. Drie S.D. mannen kregen de eer volle opdracht Dobbe te liquideren. Het waren Ahlbrecht (die ook de Veenendaler J. Budding, datzelfde voorjaar neerknalde), Kühnert en Buyink. Ze brachten Dobbe naar landgoed „Het Hof", bij Dieren. Voor zijn ogen groeven ze de kuil, waar hij straks in zou begraven worden. Tijdens dit graven mocht Dobbe 'n brief aan zijn vrouw schrij ven. Razendsnel flitsten er gedach ten en plannen door zijn hoofd. Er moest wat gebeuren. Hij zou zich tot het uiterste verzetten. Al schrijvende kwam hij op een idee... De „geestelijke" en „Lies" plus de hele knokploeg hadden overigens nog genoeg te doen. Er moesten maar liefst 43 politieke gevangenen bevrijd worden. Nu zaten er echter ook een aantal gewone gevangenen: misda digers en boeven. Die dachten ook bevrijd te worden en stonden daar zeer welwillend tegenover. Toen zij in de gaten kregen dat hun vakantie geprolongeerd zou wor den, werd hun houding terstond an ders. Zij begonnen kabaal te maken en herrie te schoppen. Ze rukten zelfs op de elektrische schellen, die haastig moesten worden uitgeschakeld, want de overvallers vonden terecht, dat dit niet tot bevordering was voor het uitvoeren van hun plannen. Voorzichtig werden de gevangenen in groepjes van 2 a 3 man onge merkt afgevoerd, voorzien van een tientje en een bonkaart, terwijl voor Swart een fiets beschikbaar was. Een op de zolder slapende bewaker werd na enige tijd wakker van het lawaai, kwam naar beneden, maar hij vond niemand. Toen begon hij te roepen. Hij kreeg antwoord uit een bepaalde cel. Dat was de stem van de directeur. Wat moest die daar?... Ook de bewakers gaven geluid. Toen wist de man wel, hoe laat het was. Hij kon hen echter niet de hel pende hand reiken, want de knok- oloeg had het beter gevonden de sleutels onder eigen hoede te hou den. Zelf kon de man dus ook niet naar buiten. Maar hij was vinding rijk en sloeg een ruit stuk. Daarna riep hij om hulp. Er woonde in deze contreien een zqkere. Johnny de Drqö£, d\e in Arn hem'oorspronkelijk pon fictsenzaak- je had. Hij dreef er ook een rijwiel stalling. De man was een eerste klas schutter. Zijn kogel miste prak tisch nooit. Er waren zoveel mogelijk heden voor dit slag mensen. Toen de S.D. zich in Arnhem vestigde, bood deze Droog deze instantie droog weg zijn diensten aan, waardoor hij niet langer op een droogje behoefde te zitten. Het „vak" werd goed be taald. Vele goede vaderlanders wer den zijn slachtoffer. Hij werd een begerige prooi voor de illegale wereld. Vele aanslagen werden op hem gepleegd, maar zon der resultaat. Men beweerde tenslot te dat hij een kogel-vrij vest droeg. Op deze bandiet liet Dobbe zijn keus vallen. Hij zou hem afrekenen, of... zelf eraan gaan! Er was verder geen keus. Theodoor Dobbe zou niet rusten voor hij met Droog had af gerekend. Met een paar man ging Dobbe er op af. De Droog woonde toen al in een villa bij de Leeren Doedel. Op z'n eentje ging Dobbe zelf de naaste omgeving verkennen. De villa was echter bijzonder goed bewaakt en... Dobbe werd gegrepen. Hij werd zo zwaar bewaakt dat er dit keer geen schijn van kans be- Het graf wagedolven en de brief geschreven... -Dobbe liep op '.ijn beulen toe om Kühnert 't brief je te overhandigen. Kühnert wilde het pakken en ontving gelijk een ra zendsnelle opstopper van Dobbe. Vliegensvlug graaide Dobbe's hand naar Kühnert's revolver. Bijna luk te het... Terwijl zijn handen het moordwa pen reeds omvatten knalden plotse ling twee schoten. Dodelijk getrof fen stortte Dobbe neer. Zijn handen klauwden in de lucht, maar vonden geen houvast. Hij had zijn laatste verzetsdaad gepleegd. Ahlbrecht en Buyink wreven zich vergenoegd in de handen. Dat was op het nipper tje!... Samen stopten zij even later het dode lichaam in de kuil... Na de bevrijding werd Buyink ge dwongen "dit graf aan te wijzen. Toen waren de rollen omgekeerd. Maar Dobbe was niet meer... Zijn lichaam werd gevonden en herkend. Het lijkt jepaald niet overdreven, nu, na 25 jaar, even aan hem terug te denken. Het station Ede-W agening en, waar na de bevrijding van een aan tal verzetsstrijders strenge con trole op het reizigersvervoer werd uitgeoefend. De gevangenen waren inmiddels bevrijd en liepen reeds in en om Arnhem. De bewaker had geluk. Er liepen 'n paar Duitsers en die zorg den dat de heren ontzet werden. De S.D. en de Wehrmacht werden gealarmeerd. Direct werd de hele binnenstad afgezet en kort daarna undergingen de toegangswegen tot de stad hetzelfde lot. Nog weer later werden ook de plaatsen in de omtrek in staat van alarm gebracht, zelfs in Ede stond men op het perron reizigers te con troleren. Het hielp de Duitsers wei nig. Van alle ontvluchten werden er slechts vier gepakt. Vier te veel, Veilbericht van de Tielse veiling Septer van woensdag 9-7-1969. Opgave na klasse mm maat. Appelen 75/op 70/75 65/70 60/65 x Golden Delicious k.2 97—110 91—102 71—89 68—70 Jonathan k.2 6267 x Aardbeien per doosje van 250 gr 4062 2750. x Aardbeiden 1.301.60113144. Senga Sengana gedopt 140. Kersen: meikersen b 111 b/c 103 c 13; Beyerlanders 160—165; Hollanders 220— 234 162190; x zwarte kersen 146206 121148 b 107 b/c 103 c 19; x varikse zwarte 168—227 119161; x wijnkersen 169250 136165; inspecteur Lohnis 179—220 117—140. x Rode bessen per doosje 250 gr 2440; rode bessen 6393; fabriek 5960. x Zwarte bessen 168220; fabriek 148153. Kruisbessen blonde 127170 74110. Frambozen per doosje van 250 gr 5883 1354. Groenten: andijvie 2830; bloemkool 3565 2533; doperwten 65110; peulen 290300; tuinbonen 1840; komkommers groene per stuk 2024; savooiekool 2629; spitskool 2132; rode kool 3645; sla per 100 krop 500800; prinsesse- bonen 180—230; kassnijbonen 130160; uien 4055; kroten per bosje 1618; Wortelen 3259; wortelen per bosje 4550; tomaten per bakje e.a. 640650, eb 630—640. ec 510—520. x Aardappelen nieuwe middel 1439, kriel 913. x hoofdaanvoer. Alles in centen per kg tenzij anders vermeld.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 3