Veenendaals
dagblad
Buiten
Engeland laat spionnen-
echtpaar Kroger vrij
Warmte plaatselijk door
noodweer verdreven
Hevige gevechten
aan Suezkanaal
Gelders-Utrechtse streekeourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Prins Claus in Suriname
Toeslag voor
anderhalf
miljoen man
KVP en D'66
in Veenendaal
samen in de
verkiezingen
Meer zon
JAMIN
WERNHER VON BRAVN: „BINEEN JAAR BEMANDE
VLECHT NAAR MARS MOGELIJK"
Apollo-12 vertrekt 14 november
Ernstige botsing
in Lelystad
Messteek omdat
eten te Iaat
op tafel kwam
Zes Migs neergeschoten
Geen remolie
maar licht
ontvlambare
vloeistof
KUNSTROOF
BINNEN EEN JAAR
DRIE UUR
Pijpekoppen
morgen
melkhazelnootjes
MENSELIJK
LASAPPARAAT STOND
ONDER STROOM
DREIGING
„GEEN ZWAKTE"
zingende
dolfijnen
...in het
dolfinarium
Harderwijk.
VTB Harderwijk-Tel.03410-2569.
IN DE BOUW
Bur. voor radactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w„ 4,15 p. m., 12.35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad ,,De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
VRIJDAG 25 JULI I94? 43» JAARGANG no. I72
ASTRONAUTEN GEZOND TERUG
r|e grootste reis in de geschiedenis
van de mensheid is volbracht.
De ruimtevaarders Neil Armstrong,
F.dwin Aldrin en Michael Collins zijn
gistermiddag in goede gezondheid te
ruggekeerd van hun reis naar de maan.
Zij kwamen bij het ochtendgrauwen
(17.50 uur Nederlandse tijd) in de Stil
le Oceaan terecht en kwamen een uur
en zeven minuten daarna aan op het
Amerikaanse vliegdekschip Hornet.
De president van de Verenigde Sta
ten, Richard Nixon, sprak hen via een
microfoon toe nadat zij in een mobiel
quarantainestation eerst op verhaal
waren gekomen. Nixon noemde hun
reis een „fantastische en grootse" pres
tatie waarmee al meer dan honderd
staatshoofden hem hadden gelukge
wenst.
Amiens, de geboorteplaats van Ju
les Verne, besloot de drie maanvaar-
ders ereburgers te maken.
Dr. Wernher von Braun, directeur
van bet NASA-centrum in Huntsville
voor liet voorbereiden van ruimte-
vluchten, heeft gisteren verklaard
dat onbemande verkenningsvluchten
naar Mars vóór het einde van deze
maand meer zullen onthullen, dan
ooit bekend is geworden omtrent de
buitenkant van die planeet. „Als de
beelden aantonen dat Mars belang
wekkend genoeg is, geloof ik dat er
binnen een jaar opdracht gegeven
zal worden voor een bemande vlucht
naar Mars", aldus Von Braun.
Michael Collins zal met ingang van
5 september bevorderd worden tot ko
lonel. Dit nieuws werd hem vanmor
gen op de Hornet meegedeeld.
De Apollo-12, die een landing gaat
ondernemen in de op de maan gele
gen „Oceaan der Stormen", gaat ver
trekken op 14 november. De beman
ning, geheel behorend tot de Ameri
kaanse marine, zal bestaan uit Char
les Conrad, Richard Gordon en Alan
Bean. Conrad en Bean zullen op de
maan landen, terwijl Gordon om de
maan zal blijven cirkelen, zoals Col
lins dit heeft gedaan bij de vlucht van
de Apollo-11.
De nieuwe landing zal plaatsvinden
ten westen van de plaats waar de
mannen van de Apollo-11 zijn geweest,
en wel op een deel van de maan dat
geologisch ouder is. Het is van groot
belang om de stenen en stof, die door
Aldrin en Armstrong zijn verzameld
te vergelijken met die welke men uit
de „Oceaan der Stormen" zal probe
ren mee te nemen.
De plaats waar de Apollo-12 heen
gaat op dè maan ligt dicht bij het
punt, waar een onbemand Amerikaans
ruimteschip van het type Surveyor in
april 1967 is gedaald.
Het ligt in de bedoeling, dat Conrad
en Bean enkele malen uit hun maan
landingsvaartuig op de maan zullen
Corns zien we op een oud, verlaten
kwekerijtje, zo maar middenin
't bos of op een achterafhoek van
een tot verval neigend buitengoed
de schone kleuren van hoog-oprij-
zende vingerhoedskruiden. Ze pron
ken in wit en zalm, geranium en
coral-rose, champagnelila en bis
cuit, welke kleuren een fraaie con
trastwerking geven met het loof
hout en naaldenbrans rondom. De
digitalis verrukken het oog door
hun rijzige verschijningen? en hun
spontane presentie, als wilgeroosjes
op een kaalslag. Haast altoos ziin
het verwilderde exemplaren, m.aar
dat hindert niet. Ze slaan gemak
kelijk t.an, uit de zaaddozen ver
spreidt de plant zich door de wind
en voorts worden de zaadjes ver
sleept door vogels, muizen en soms
ook door mensen. Het volgend jaar
treffen we vooreerst bladrozetten
aan, want de pijpekop is 2-jarig
en bloeit dus pas het tweede jaar.
Digitalis vormt een waardevol ge
neeskruid en wordt voor onze far-
macopie veel geteeld. Verder kun
nen we van deze welkome decora
tie lang genieten, want ze bloeien
..van onderen op", zoals de platte
landstuinman zegt, zodat van de
zeer lange tros de bovenste bloe
men nog in de knop zitten, terwijl
onderaan de stengel de zaaddoosjes
reeds openspringen. Parterre trek
ken ze de aandacht van pimpeltjes
en zwartkopmezen, terwijl enkele
verdiepingen hoger de tuinhommels
te gast gaan. Niettemin vormen de
bladeren („folia digitalis" in de apo
theek) een sterk werkend vergij,
doch de zaden lijken onschadelijk.
Pas in de loop' van juli en later
raken de pijpekoppen uitgebloeid,
evenals de lantaarns der St. Teunis
bloemen, maar eindelijk kunnen
we toch met Wordsworth in „The
Prelude" spreken:
„Stood of all dismantled,
save the last
left at the tapering .ladders top
25-7-1969 A. B. WIGMAN
afdalen en daar elke keer misschien
wel drie uur achtereen zullen blijven.
In tegenstelling tot AkVrin en Arm
strong van de Apollo-Jl zullen C'onrad
en Bean zich veel verder van de L.M.
af bewegen.
Amerika wil in totaal tien maan
landingen ondernemen.
Kort na hun aankomst op de Hornet
heeft president Nixon de drie astrona-
ten als volgt toegesproken: „Dit is de
grootste week uit de geschiedenis van
de wereld sedert de schepping ge
wéést. Als resultaat van wat u drieën
hebt gedaan is de wereld kleiner ge
worden en kunnen wij in Washington
ons werk gemakkelijker doen en nu
gaan reiken naar de sterren."
Toen nodigde hij de drie astronauten
uit voor een groot erediner, dat op 13
augustus in Los Angeles zal worden
gehouden en waarop een groot aantal
gasten aanwezig zal zijn. In de eerste
plaats de echtgenotes van de astronau
ten en verder diplomaten, hogere re
geringsfunctionarissen en alle Ameri
kaanse ruimtevaarders voor zover die
niet door werk verhinderd zullen zijn
om te komen.
Na het eerste medische onderzoek,
dat de ruimtevaarders hebben on
dergaan, werd meegedeeld, dat de drie
mannen van de Apollo-11 zich in een
uitstekende conditie bevinden. Er zijn
geen aanwijzingen dat de astronauten
op de maan een ziekte hebben opge
lopen. Wel heeft een van de drie wat
Gestoken in groene isolatie pakken
en met zwemvesten aan wachten de
drie maanvaarders totdat een van
de kikvorsmanne(links) het luik
van de Apollo-11 heeft gesloten.
last van oorontsteking. Wie dat is werd
niet bekend gemaakt.
Zie ook elders in dit blad.
LELYSTAD Donderdag omstreeks
drie uur verleende in Lelystad een
vrachtauto geen voorrang aan 'n perso
nenauto. De vier inzittenden van dit
laatste voertuig werden gewond. Een
van hen, de 73-jarige heer L. Marrink
uit Drachten, is in de loop van de dag in
het ziekenhuis te Harderwijk overleden.
EMMELOORD Donderdagmiddag
is in Emmeloord de 74-jarige M. Koop
man uit Kampen om het leven geko
men. Hij stak op zijn bromfiets een
drukke voorrangsweg over zonder vol
doende op het verkeer te letten. Hij
werd door een vrachtauto aangereden
en zwaar gewond opgenomen in het Dr.
Jansenziekenhuis in Emmeloord, waar
hij in de loop van de avond overleed.
BRAXDEX EX 'ZEESCHADE
LONDEN Engeland zal .het spionnencchtpaar Peter en Helen Kroger vrij
laten. Daarover is een akkoord met de Sovjet-Unie gesloten. Dit heeft mi
nister van Buitenlandse Zaken Stewart gisteren in het Britse parlement meege
deeld. De spionnenruil Rusland liet gisteren de in 1965 in Moskou gearres
teerde Gerald Brooke vrij is het resultaat van Brits-Russische onderhande
lingen.
De Krogers kregen in 1961 twintig
jaar gevangenisstraf voor het doorge
ven van geheime documenten van de
Britse marine aan de Russen. Zij zul
len binnen drie maanden op vrije voe
ten worden gesteld en mogen dan gaan
waarheen zij willen. Volgens Engeland
zijn Kroger en zijn echtgenote Ameri
kaanse staatsburgers, doch de Sovjet-
Unie en Polen beschouwen hen als
Pools.
Brooke werd op 25 april 1965 in Mos
kou gearresteerd. Een rechtbank ver
oordeelde hem wegens anti-Russische
propaganda en agitatie tot vijf jaar
werkkamp. De Brit bekende gewerkt te
hebben voor een organisatie, die de
Russische regering omver wilde wer
pen.
Minister Stewart maakte voorts be
kend, dat de Russische autoriteiten heb
ben toegezegd, dat zij na de vrijlating
van het echtpaar Kroger twee Britten,
Parsons en Lorraine, uit gevangenis
schap zullen ontslaan. Zij zijn in 1968
tot respectievelijk vier en drie jaar ge-
ADVERTENTIE
150 gram van 124 voor 114
niet te geloven voor die prijst
vangenisstraf veroordeeld wegens het
smokkelen van verdovende middelen
naar de Sovjet-Unie.
Voorts krijgen drie Britse onderda
nen, die al geruime tijd wachten op toe
lating tot de Sovjet-Unie om daar met
Russen in het huwelijk te treden, nu
spoedig een visum. Hun partners zul
len daarna vrij zijn het land te ver
laten.
Minister Stewart rechtvaardigde de
ruil op drie gronden, n.l. uit menselijk
oogpunt, omdat de Sovjet-Unie Enge
land op 28 april had laten weten dat een
nieuw proces tegen Brooke in voorbe
reiding was en dat op grond van de
daar ingebracht beschuldigingen
waarschijnlijk een zwaardere veroorde
ling zou volgen. In verband met de
slechte gezondheid van de Brit zou zulks
ernstige consequenties kunnen hebben.
Het tweede argument was, dat de Kro
gers ruim achteneenhalf jaar gevangen
hebben gezeten en dus al in aanzien
lijke mate voor hun daden hebben ge
boet. Tenslotte gold het perspectief op
een soepelere Russische houding wat
betreft contacten van de Britse diploma
tieke vertegenwoordigingen met in de
Sovjet-Unie gevangen gehouden Britse
onderdanen.
Tot Lagerhuisleden, die hadden op
gemerkt dat Engeland voor Russische
chantage is bezweken, hetgeen huns
inziens onvoorstelbare gevolgen voor
de toekomst zou kunnen hebben, zei mi
nister Stewart dat naar zijn mening de
handelwijze van zijn regering juist is
geweest
DE BILT Hevige hagel- en on
weersbuien hebben gisteren in het noor
den, oosten en zuiden van het land de
warmte met geweld verdrongen.
Door het onderlopen van huizen en
het platslaan van gewassen is daarbij
heel wat schade ontstaan. Ook ontston
den door blikseminslag diverse branden.
Omstreeks half drie in de middag heb
ben korte maar hevige hagelbuien,
waarbij hagelstenen van een gemiddel
de grootte van twee cm vielen, gepaard
gaande met onweersbuien, in Zuid-Lim
burg vooral in de plaatsen Noorbeek,
Wijlre, Heer en omgeving, vrij ernstige
schade toegebracht aan de appel-, pe
ren- en kersenkweek.
De schade aan de appel- en peren-
oogst zal pas over enkele dagen vast
gesteld kunnen worden aan de hand
van bruine plekken op de vruchten,
die daarna gaan rotten. Wat de kersen-
oogst betreft, heeft de aangerichte scha
de betrekking op de zogenaamde mo-
rellenkweek. Op verscheidene velden
werd de morel!enoogst door de grote
hagelstenen volledig vernield. De scha
de loopt in de tienduizenden guldens.
In het midden van Friesland zijn een
molen en een boerderij door de blik
sem getroffen. In Tijnje bij Heerenveen
werd een oude door een familie be
woonde molen door het vuur volkomen
verwoest. De bewoners konden zich
in veiligheid stellen. De inboedel ging
geheel verloren.
In Rotstergaast (gem. Haskerland)
bij het Tjeukermeer sloeg de bliksem
in in een boerderij. De brandweren van
Joure en Heerenveen wisten een totaal
uitbranden van de veestal te voorko
men. Ook een boerderij in Koufurder-
rige werd door de bliksem getroffen.
Het betrof hier een vuurbol, die scha
de aanrichtte in een kast.
Op landerijen in de buurt van Balk
en van Sint-Johannesga werden twee
koeien door het hemelvuur gedood.
Tijdens hevige slagregens in Friesland
viel op sommige plaatsen meer dan
LEEUWARDEN De 48-jarige los
werk man G. M. uit Leeuwarden heeft
zijn huisgenote, Grietje H. met een
zakmes in het gezicht verwond. Toen de
politie van Leeuwarden d eman wilde
arresteren, bedreigde hij een agent met
het mes.
Pas toen deze zijn wapenstok tevoor
schijn haalde, koos M. eieren voor
zijn geld. Hij liet zich toen gewillig
meevoeren naar het politiebureau. Hij
zal zich moeten verantwoorden wegens
een poging tot doodslag.
De werkman maakte ruzie met zijn
vrouw en huisgenote, omdat het eten te
laat zou zijn opgediend. De echtgenote
en de huisgenote, een zuster van de
vrouw, vluchtten naar de buren en slo
ten zich daar op. M. vernielde echter de
grendel van de deur en sleepte zijn
schoonzuster mee onder bedreiging mqt
een mes. Zij kreeg hierbij een snij-
wond.
tien millimeter water in tien minuten
tijd.
ACHTERHOEK
Tijdens een hevig onweer, dat don
derdagmiddag langer dan een uur bo
ven Varsseveld en omgeving woedde,
is de bliksem ingeslagen in de boerde
rij van de familie Pennings in de buurt
schap Sinderen. De boerderij ging ge
heel verloren. Hiermee is een bedrag
gemoeid, dat naar schatting rond de
honderdduizend gulden ligt.
Op het moment van de inslag was op
de boerderij alleen een familielid van
het gezin Pennings als oppas aanwe
zig. De familie Pennings was een dagje
uit met de kinderen. De veestapel kon
door de oppas en gealarmeerde buren
worden gered.
Op verschillende andere plaatsen in
en om Varsseveld deed zich bliksem
inslag voor, evenwel zonder ernstige
schade te veroorzaken. Vele straten
stonden urenlang tientallen centimeters
onder water.
CUYK In Cuyk is donderdag de
twaalfjarige Gerard van Keysteren
door een schok van elektrische stroom
gedood. Op de boerderij van zijn vader
kwam hij in de schuur in aanraking
met een elektrisch lasapparaat, dat on
der stroom stond.
^TVEL AVIV In alle hevigheid laaide gisteren de strijd tussen Israël en
Egypte aan weerszijden van het Suezkanaal op. Israël liet weten, dat
het tijdens deze gevechten zes Egyptische Migs uit het luchtruim had gescho
ten.
Volgens een militaire woordvoerder in Tel Aviv werden de Migs omlaag ge
haald, toen de Egyptische luchtstrijdkrachten aanvallen uitvoerden op Is
raëlische posities in de Sinaï. Die aanvallen volgden twee uur, nadat Israël
zelf een aanval had gedaan op militaire doelen in Egypte in het gebied van
Suez.
Ook op de groad werd over het Suez
kanaal heen felle strijd geleverd. Daar
bij werden zwaar geschut, tanks en ra
ketwapens gebruikt, aldus een melding
uit Cairo. Egypte meldde ook, dat het
zes Israëlische vliegtuigen had neer
geschoten, maar Tel Aviv heeft dit ont
kend.
De verwoede aanvallen van giste
ren volgden op een verklaring van de
Egyptische president, Nasser, eergis
teren, dat de Egyptische strijdkrach
ten nu gereed en in staat waren om
Israël op grote schaal klappen toe te
brengen.
Generaal Mosje Dajan, de Israëli
sche minister van Defensie, verklaar
de gisteren in Hebron tegenover jour
nalisten, dat Nassers woorden de drei
ging inhielden, dat Egypte wel eens
Tel Aviv tot doelwit van een bombar
dement zou kunnen uitkiezen.
Hij voegde eraan toe, dat hij echter
niet in een directe hervatting van de
oorlog geloofde. Mosje Dajan bezocht
Hebron om zich op de hoogte te stel
len van de guerrilla-activiteiten, die
daar de laatste tijd hoe langer hoe meer
door de Palestijnen aan de dag worden
gelegd. Gisteren is opnieuw voor dit ge
bied een uitgangsverbod ingesteld.
Premier Golda Meir van Israël heeft
et gisteravond bij Egypte en de andere
Arabische buurlanden op aangedron
gen zich te houden aan de overeenkomst
tot een staakt-het-vuren. Mevrouw
Meir zei dat de Arabieren best zouden
begrijpen, dar ze deze uitspraak niet
deed omdat Israël zich zwak zou voe
len. „Na de gebeurtenissen van van
daag mag ik dit wel zeggen", voegde zij
er aan toe.
ADVERTENTIE
In het grootste overdekte Dolfijnen
stadion ter wereld met 2500 zit
plaatsen ziet u een unieke show van
zeeleeuwen en dolfijnen in één pro
gramma, tijden: 10.00 - 11.30 -
13.00 -14.30 - 16.00 - 17.30 uur.
(op zondag niet om 10 uur).
SPEELTUIN
VELUWESTRAND RONDVAART
VERDROXKEX
BOEKEL Donderdagmiddag is in
het recreatieoord „Boekels Ven" in Boe
kei de 22-jarige M. Nedermowe, patiënt
van de psychiatrische inrichting „Hui
ze Padua" verdronken. De man was
met enkele andere patiënten, onder toe
zicht van een paar verplegers, in het
recreatieoord gaan zwemmen. Men ver
moedt, dat hij in het water een toeval
heeft gekregen. De werd naar het zie
kenhuis in Veghel overgebracht, waar
hij kort na aankomst is overleden.
Prins Claus vertoeft momenteel in Suriname. Bij zijn aankomst op het
vliegveld Zanderij werd hij onder meer begroet door gouverneur
Ferrier (op de foto links).
UTRECHT. - Anderhalf miljoen werk
nemers in ons land krijgen een uitke
ring ineens van één procent van het
jaarloon.
Dit heeft het loonbureau van het Ne
derlands Katholiek Vakverbond bekend
gemaakt.
Volgens het NKV. zal het hele be
drijfsleven zich houden aan het advies
waarin de uitkering werd aanbevolen.
In de bouwnijverheid wordt het extra-
tje gegeven uit het vakantiefonds. Te
gen inlevering van vakantiezegels krij
gen de werknemers hun uitkering van
het sociaal Fonds Bouwbedrijf.
Voor bijna twee miljoen werknemers
zijn inmiddels nieuwe c.a.o's afgesloten.
De stijging van de loonkosten Is ge
middeld 8,8 procent. Voor 75.000 werk
nemers moeten de contracten nog wor
den goedgekeurd.
O
VEENENDAAL Op basis van een
gezamenlijk minimum-program, gaan
de Veenendaalse afdelingen van de
KVP en D'66 de gemeenteraadsverkie
zingen van 1970 tegemoet. Een twee
maanden durend overleg voerde de par
tijen tot overeenstemming over een aan
tal kernpunten, die nog niet openbaar
zijn gemaakt, in afwachting van de de
finitieve beslissing, die eind augustus
wordt verwacht.
D '66 doet in Veenendaal voor het
eerst mee aan de verkiezingen voor de
gemeenteraad. De partij heeft zich in
het afgelopen jaar door middel van
een werkgroep op de plaatselijke poli
tieke situatie georiënteerd.
De combinatie rekent op drie zetels
in de nieuwe raad (21 leden), uitgaan
de van de verwachting, dat de enige
KVP-vertegenwoordiger zich zal hand
haven.
ARNHEM Uit het politie-onderzoek
is gebleken dat de vaten, waarmee de
vrachtwagen was geladen, die woens
dag op Rijksweg 12 bij Arnhem in
brand vloog geen remolie bevatten.
De 130 vaten waren gevuld met een
nauw aan aceton verwante, zeer licht
brandbare vloeistof. Deze vloeistof komt
voor op de lijst van gevaarlijke stoffen.
De auto was niet voorzien van twee
brandblusapparaten, zoals voor het ver
voer van deze stof is voorgeschreven.
IZMIR Uit het archeologisch mu
seum in Izmir (Turkije) is voor ruim
twintig miljoen gulden aan antieke ju
welen etc. gestolen. De dieven had
den eerst de nachtwaker gebonden en
gewurgd. Het museum ligt en een groot
park waar ieder jaar een internationa
le beurs wordt gehouden. De collectie
antieke voorwerpen die het bevat, is we
reldberoemd.
T angs de oostflank van een hoge-
drukgebied, dat zich van de
Azoren naar de Britse eilanden uit
breidde, is in de nacht van donder
dag op vrijdag koele lucht ons land
binnengestroomd.
In de warme continentale lucht
kwamen donderdag plaatselijk
hagel- en omveersbuien tot ontwik
keling, waarbij hier en daar meer
dan 10 mm regen is gevallen. De
as van het hogedrukgebied zal
morgen dicht bij ons land liggen,
waardoor er weinig wind zal zijn.
Er worden zonnige perioden ver
wacht, waarbij de temperatuien
dezelfde waarden zullen bercii.'n
als vandaag of iets hoger w<
Morgen: Zon op: 04.52 onde 0
Maan op: 19.22 ondc 11