Amerikanen steken steeds meer
geld in Europese
N.O.P. heeft bijzonder
verkeersprobleem
Pleisterplaatsen voor chauffeurs
Onderlinge afstand van
40 kilometer is ideaal
Per huisarts
meer fonds
patiënten
JAN BEREND BOLHUIS: HANDEN UIT DE MOUWEN VOOR HET TE LAAT IS
Kindercircus
kan het niet
bolwerken
PLAN VAN RIJKSWATERSTAAT BEOOGT VOORAL DE VEILIGHEID
B.T.W. biedt
geen grotere
fraudekans
Planeten toer
voorgesteld
IN ZES JAAR HO DODEN
Snelheid van automobilisten
en mentaliteit van bewoners
zijn sterk botsende factoren
Verband in auto
niet verplicht
EENVOUDIG
MILITAIR
FACTOREN
CHECK-OUT
HILTON
FUSIES
HOGE SNELHEID
VERKEERSLES
STOPZETTING DKEIGT
DOOK HOGE LASTEN
VRAGEN OVER HUIZEN
IN HUURKOOP
Omrijden
Eren wassen
Niet duur
MOSSELVLOÖT
UITGEVAREN
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1969
T TENGELO Toen de Groningse
boerenzoon Jan Berend Bolhuis
vertelde, dat hij veearts noch dominee
noch landbouwingenieur wilde wor
den, was dat een teleurstelling voor
zijn ouders. Onlangs liet Jan Berend
in zijn geboortedorp Haren de eerste
paal slaan voor een nieuw motel, zijn
zevende. Ondanks het ontbreken van
theologische, agrarische of andere
academische aspiraties is hij er toch
gekomen.
De nu 42-jarige algemeen directeur
van de Postiljon Pleisterplaatsen is een
van de groten in het in Nederland nog
jonge motelvak. ..De motor van het
bedrijf" zeggen zijn medewerkers.
Een bedrijf met motels, hotels en
restaurants in Arnhem, Hengelo, Alme
lo, Den Haag, Enschede, Heerenveen
en een heel kleintje in Madurodam.
Met het vooruitzicht op nieuwe vestigin
gen in Haaren, bij de Technische Hoge
school Twente (in 1972 klaar) en in Nul
de. bij het Veluwe Randmeer.
Een personeel van bijna driehonderd
man, een omzet van acht miljoen gul
den per jaar en een streven om binnen
de komende tien jaar tot in totaal zo'n
twintig bedrijven te komen.
Jan Berend is toch de eenvoudige,
recht door zee pratende Groninger ge
bleven. Hij zit op deze warme dag in
overhemd zonder stropdas achter zijn
bureau in het zeer bescheiden directie
kantoor en heeft, zo deelt hij desge
vraagd mee, geen chauffeur, want „daar
ben ik geen type voor".
Maar hij is gezien zijn lange, voor
al ook internationale, ervaring in het
horecavak wel het type om een ge
fundeerd oordeel te geven over het mo
telwezen in Europa.
Het komt er onopgesmukt uit: „Als
we zelf niet de handen uit de mouwen
steken, is binnen tien jaar ook de mo
tellerie in Europa verloren". Hij doelt
daarmee op een overspoeling van door.
Amerikaans geld geïnjecteerde motels
op ons continent. „Daarom is voor de
toekomst een verbreding van de parti
cipatie grotere en kapitaalkrachtiger
concerns aan te bevelen. Economisch
zijn ze ons ver voor; vaktechnisch in de
horecabranche niet".
Voordat de heer Bolhuis zich in staat
achtte om over dergelijke zaken te oor
delen, was er veel gebeurd. Het begon
in Indonesië, waar hij als militair de
leiding kreeg van de officiersmess en
een beetje van het hotelvak ging hou
den. Na de repatriëring de hogere ho
telschool, het diploma, anderhalf jaar
Frankrijk, een jaar varen, anderhalf
jaar Milaan, assistent in het Oranjeho
tel in Leeuwarden en tenslotte in de di
rectie van het Amstelhotel nu ook
Postiljon Pleisterplaats in Hengelo.
Daar kwam het idee om, zoals hij het
zelf zegt, „de wegkant op te gaan" en
bij gebrek aan belangstelling van de
anderen begon hij in zijn eentje met
motel Arnhem. Van toen af is het steeds
in stijgende lijn gegaan.
Waaraan is dat succes te danken?
Het antwoord blijkt niet in een paar
woorden samen te vatten. Jan Bolhuis
noemt een serie factoren op. „Bij de
wegmotels zijn belangrijk: het punt
van vestiging, een groot parkeerterrein,
accommodatie voor toeristenbussen en
In de nieuwste loot aan de. „Postiljon-boom"in het motel in Almelo, kun
nen de gasten zelf aan tafel met barbecue en fonduepan hun gerechten be
reiden.
natuurlijk een zo breed mogelijk servi
cepakket voor de gasten. De stadsmo-
tels hebben ook nog een locale func
tie. Ze moeten in het maatschappelijk
leven in de stad ingepast worden en ze
moeten meer service bieden zoals een
kapper en een sauna".
Een sprekend voorbeeld van deze laat
ste stelling is het motel in Almelo, jong
ste loot aan de Postiljonboom.
Er is een kapper, er is een filiaal
van een grote bankinstelling in geves
tigd en de gasten kunnen zelf aan tafel
met barbecue en fonduepan hun ge
rechten bereiden.
Maar ook voor de stadsmotels is rui
me parkeergelegenheid belangrijk. Jan
Bolhuis: „Een Amerikaan schreef al
in 1959 in een vaktijdschrift: „Parking
is business, no parking is no business".
En dat heb ik goed in mijn oren ge
knoopt."
De klant is koning, elke klant, zowel
de fabrieksarbeider als de grootindus-
strieel, die soms in een van de motels
aan een tafeltje zitten. Volgens de Pos
tiljondirecteur wil die klant: snel ge
holpen worden, voor een redelijke pi-ijs
een goede maaltijd hebben en correct
behandeld worden.
„Wc doen er veel aan. We hebben
service-managers en een klaehtenser-
vice. Binnenkort krijgen we misschien
nog een check-out aan de buitendeur.
Allemaal om te voorkomen dat ie
mand met een klacht, hoe klein ook,
de deur uitgaat".
Sprekend over de financiële opzet
(zo laag mogelijke prijzen, zo hoog
mogelijke omzet): „In Nederland, dat
niet horeca-ininded is, kwam de
BTW veel erger aan dan in andere
landen.
Het is niet te merken aan het aan
tal gasten, maar wel aan het geld dat
ze besteden. Ze eten iets goedkoper.
Het zou beter geweest zijn als de BTW
tot vijftig gulden vrijgehouden was. Als
men tenminste Nederland aantrekke
lijk wil houden voor de toeristen".
Over de toekomst van het Neder
landse horecawezen valt heel wat te
filosoferen. De heer Bolhuis ziet dui
delijk vpor zich hoe het moet, een beet
je made in-USA, maar wel aangepast
aan de Europese sm^ak.
„In def provinciesteden halen de ou
de hotels het nu al niet meer. We moe
ten af van het idee, dat het hotel een
soort heilige plaats is. De ou.de, tra-
cern? Behalve de geplande uitbreiding
nog activiteiten in het buitenland? „Als
we een grotere groep kunnen gaan vor-
ditionele sfeer zal gepopulariseerd moe
ten worden door bijvoorbeeld counter
service en plate-service".
„In de grote steden zullen grote ho-
telkasten komen, vaak verbonden met
vliegmaatschappijen en reisbureaus. En
met het all-in-one-systeem natuurlijk".
Met dat laatste denkt hij duidelijk
aan de hotels van het Hiltonconcern,
waarin zowel de arbeiders van de
Chevroletfabrieken als zijn landgenoot
miljonair een kamer naar zijn porte-
monnaie vindt en zich thuisvoelt.
En de toekomst van zijn eigen con-
men zou dat wel mogelijk zijn". Ter
verduidelijking van deze zin, met een
glimlach vol understatement: „Oriënta
tie is altijd nuttig".
„In Frankrijk is op het gebied van
motels nog weinig. Het terrein ligt daar
helemaal braak, evenals in Italië en
Spanje".
Het streven naar samenwerking is
er, volgens hem, in Nederland sterk en
hij verwacht ook wel fusies. Maar de
realisering is vaak moeilijk. „We moe
ten gewoon proberen economischer te
denken dan aan kleedjes, versierseltjes
en schilderijtjes".
Tenslotte de brandende vraag wat het
lievelingsgerecht is van de man in wiens
bedrijven jaarlijks anderhalf miljoen
eieren en 200.000 Wiener Schnitzels wor
den verorberd.
„Nog steeds tournedos. Je moet zo
dicht mogelijk bij de natuur blijven.
Het beste stukje van het rund wordt
nog steeds erg' gewaardeerd. Kijk maar
naar het succes van de steaks in Ame
rika".
EMMELOORD Tachtig ver
keersdoden in zes jaar. De eer
ste zeven maanden van dit jaar al
dertien. Het zijn trieste cijfers die de
rustige Noordoostpolder ons verschaft.
Hoe is het mogelijk, vraagt men
zich af, dat op de kaarsrechte wegen
in het vlakke landschap meer doden
in het verkeer vallen dan in gemeen
ten die qua inwonertal aanzienlijk
groter zijn?
Korpschef van de politie, B. van To
ledo, denkt het antwoord te hebben
gevonden. Volgens hem gaat het om
een situatie, die specifiek is voor de
Twee factoren: automobilisten die
veel te hard rijden on polderbewoners
die zich niet realiseren dat het rijk van
pioniers, langzame tractoren en een
eenzame fietser tot het verleden be
hoort.
Twee letterlijk botsende factoren, die
resulteerden in een ingezonden stuk
van burgemeester F. M. van Pantha-
leon van Eek in de plaatselijke kran
ten, waarin hij, met de angst om het
hart, zijn burgers maant tot voorzich
tigheid.
„Het is hier anders dan in de rest
van Nederland", aldus de heer Van To
ledo. „Uit agrarisch oogpunt is het land
hier opgezet in rechthoeken en daar
om zijn de wegen ook allemaal kaars
recht. Het zijn stille wegen dus er
wordt met hoge snelheden gereden".
„Maar plotseling kan er een jonge
tje oversteken en onder een wagen uit
een zijweg komen. Door de hoge snel
heid komt de klap dan direct erg aan.
Het komt ook door de weidse omgeving:
Het zicht is goed, men kijkt vooruit en
ziet vaak niet wat er dichterbij ge
beurt. Wij hebben hier typische auto
snelwegongevallen, terwijl er helemaal
geen snelwegen zijn'*.
Dat automobilisten over de smalle
polderwegen jakkeren alsof ze op een
Autobahn rijden, blijkt uit de meer
dan 300 bekeuringen die dit jaar al zijn
gevallen voor overschrijding van de
maximumsnelheid.
Aan de andere kant is het de polder
bevolking, waarvan de heer Vai^ Tole
do zegt: „Je vraagt je af of sommigen
wel zijn meegegroeid met de toegeno
men drukte. Ze waren gewend aan de
vrijheid van de tijd toen er zelfs nog
geen openbare wegen waren".
Met verkeerslessen voor de jeugd,
lezingen en instructieavonden voor ou
deren probeert de politie nu deze men
taliteit te bestrijden.
„Maar moet dat te snelle autoverkeer
dan ook niet worden aangepakt door
bijvoorbeeld het instellen van meer
maximumsnelheden?"
Politieman Van Toledo: „Je moet met
borden zo vreselijk oppassen. Je krijgt
zo gauw borden-blindheid. Als men de
noodzaak niet aanvoelt, doet men het
toch niet, ook niet op punten waar het
beslist moet. Volgens mij zou het een
averechtse uitwerking hebben.
De Noordoostpolder is niet meer het
DEN HAAG De aanwezigheid van
een verbandtrommel in personenau
to's wordt in Nederland niet verplicht.
Het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat heeft in overleg met dat van
Sociale Zaken en Volksgezondheid dit
besluit genomen.
HILLEGOM Het circus Rober-
ti een klein Nederlands kindercir
cus overweegt voortijdig zijn zo-
mertournee af te breken en de zeven
werknemers te ontslaan.
Letterlijk: „Als binnen veertien da
gen de toeloop van het publiek niet
groter wordt en de gemeenten vast
olijven houden aan hun onmogelijke ta
rieven en prijzen, dan zien wij ons ge
dwongen onze tournee 1969 af te bre
ken en onze artiesten te ontslaan".
Het circus heeft onder meer leeuwen,
twee panters, paarden en ganzen. Sinds
vijf jaar wordt de 'twee-mast tent met
zevenhonderd zitplaatsen door de fa
milie Roberti geëxploiteerd. Tot dit jaar
met succes.
De heer Roberti Sr: „We hebben in
Zandvoort, gestaan, dat is enorm slecht
geweest. En dan de warmte. Dit jaar
hebben we èn de btw gekregen èn con
currentie van drie grote buitenlandse
circussen. Ga daar maar eens tegen
werken. Heros is ook voortijdig vertrok
ken". „En als je alles gehad hebt zit
je met die soms enorm hoge belastin
gen. Wel tot vijftig procent vermake
lijkheidsbelasting, dat kan toch niet.
Nee, het is echt gemeend wat m'n zoon
zei: Als het zo nog een paar weken
doorgaat, dan moeten we er mee stop-
pen".
DEN HAAG. Het Tweede-Kamer
lid Cornelissen (KVP) heeft de minis
ters Polak (Justitie) en Schut (Volks
huisvesting) vragen gesteld over „het
zich als een olievlek uitbreidende ver
schijnsel, dat veel mensen in Den Haag
een woning in huurkoop kopen op een
contract, dat moeilijk als bona fide
kan worden beschouwd
Zijn de ministers bereid maatrege
len te nemen om ongewenste praktij
ken op dit gebied tegen te gaan, zo
vraagt het Kamerlid.
De regering gaat goed voor onze beroepschauffeurs zorgen. Dit jaar nog
wordt begonnen met de bouw van een chauffeursmotel in de buurt van
Nunspeet, waar tegen billijke prijzen natjes en droogjes worden verstrekt.
Stopcontact je, wastafeltje, douche, rustkamertje en een gezellige eetzaal moeten
het tot een geliefde pleisterplaats voor alle langsd end erende vrachtwagenbe
stuurders maken.
Rijkswaterstaat heeft in nauw over
leg met de stichting Les Routiers Euro-
péens een plan opgesteld om ruim veer
tig van dergelijke motels te gaan bou
wen. In de tachtiger jaren zal, als al
les goed gaat. om de veertig kilometer
rijweg zo'n pleisterplaats te vinden
zijn.
Op dit ogenblik zijn er ongeveer drie
honderd erkende horecabedrijven, die
zich speciaal op de vrachtwagenchauf
feurs richten. Moet het rijk dan zo no
dig ook nog gaan bouwen?
Truck-bestuurder p. J. Brinkman uit
Rotterdam: „Voor mij kunnen er niet ge
noeg bijkomen. Urenlang kun je nu
nog rijden zonder dat je zelfs maar in
de verte een koffiehuisje ziet. Daarbij
komt dat vele van die bedrijfjes niet
direct aan de rijksweg liggen en dik
wijls moeilijk voor ons bereikbaar
zijn.
Met je zware combinatie moet je dan
over secundaire wegen rijden, die daar
vaak niet voor geschikt zijn. Het rijdt
om. kost tijd en daardoor geld en het
is altijd weer een hele hijs om met
je wagen op de rijksweg terug te ko
men".
Rijkswaterstaat beklemtoont dat het
plan om veertig pleisterplaatsen te bou
wen voornamelijk is opgesteld ten dien
ste van de verkeersveiligheid. Of de
vrachtwagens rijden over wegen waar ze
niet thuis horen, óf de chauffeurs blij
ven op de rijksweg maar zouden eigen
lijk iets moeten eten of even moeten
rusten.
De heer Brinkman is het daar vol
komen mee eens. „Het belangrijkste
van zo'n pleisterplaats vind ik dat je je
er even kunt wassen. Van lang achter
elkaar autorijden word je smerig. In
vele van de nu in de buurt van de
weg staande cafeetjes kan dat wel,
maar eigenlijk zijn er nog te weinig.
Ik ben erg blij met de plannen van
Verkeer en Waterstaat".
De NV Maatschappij tot Exploitatie
van Pleisterplaatsen langs Autosnel
wegen gaat de pleisterplaatsen bouwen.
Deze NV is opgericht onder auspiciën
van de Stichting Les Routiers Europé-
ens, waarin alle werkgevers- en werk
nemersorganisaties en toeristische or
ganisaties samenwerken op het gebied
van verkeer en vervoer.
ruige gebied van dertig jaar geleden.
Het vlakke land van korenvelden en
eenzame boerderijen heeft een bijzon
der verkeersprobleem, dat tientallen lé
vens kost.
UTRECHT Het aantal ziekenfonds
verzekerden per huisarts is gestegen
van 1937 in 1967 tot 1960 in 1969. Dat
blijkt uit statistische gegevens, die de
Ziekenfondsraad heeft verzameld over
het afgelopen jaar.
In mei 1968 oefenden 3001 niet-apo-
theekhoudende en 1471 apotheekhouden-
de artsen een ziekenfondspraktijk uit,
tegen 2980, resp. 1491 in mei 1967.
Het aantal ziekenfondsen daalde van
104 in 1967 tot 100 in 1968. Per 100
inwoners bedroeg het aantal verplicht
verzekerden eind vorig jaar 51,1 (tegen
50,9 op 1 januari 1968), het aantal per
sonen in de bejaardenverzekering 5,7
(5,6) en het aantal vrijwillig verzeker
den 13,2 (13,5): in totaal dus 70" van
elke 100 Nederlanders.
Hierbij zijn degenen, die via ziekte
kostenregelingen voor ambtenaren zijn
verzekerd, buiten beschouwing gelaten.
Bij dergelijke regelingen waren eind
1968 naar schatting 180.000 ambtenaren
(inclusief gepensioneerden) en 341.000
gezinsleden aangesloten (1967: resp.
168.000 en 328.000).
Tot de zeer kleine ziekenfondsprak
tijken behoort een relatief groot aantal
praktijken van jonge artsen. De ver
mindering van het aantal behaalde
artsdiploma's heeft, volgens de Zieken
fondsraad, dan ook geleid tot een ver
mindering van het aantal praktijken
met minder dan 500 verzekerden. (Van
616 in 1960 tot 370 in 1967 en 365 in
1968).
Het aantal praktijken met 3000 verze
kerden of meer steeg daarentegen van
576 in 1967 tot 603 in 1968. Er zijn
zelfs 14 praktijken met meer dan 5000
verzekerden, maar hierbij gaat het vaak
om artsen, die de hulp hebben van een
arts-assistent.
De grootste categoriën zijn die van
praktijken met 1500-2000 verzekerden
(20,2 procent), 2000-2500 verzekerden
(20 procent), 2500-3000 verzekerden (14,7
proent) en 1000-150 verzekerden (14,7
procent).
De kosten per verzekerde bedroegen
in 1967 (over 1968 zijn nog geen defini
tieve bedragen bekend) f 222,44; dat
wil zeggen bijna f 35 meer dan in 1966.
Het aantal verpleegdagen in ziekenhui
zen per 1000 verzekerden steeg van 1877
in 1966 tot 1940 in 1967, waarbij dient
te worden aangetekend, dat beroeps
ongevallen sinds juli 1967 voor rekening
van de ziekenfondsverzekering worden
behandeld.
DEN HAAG Het nieuwe stelsel van
omzetbelasting, de BTW, biedt geen
grotere fraudekansen dan voorheen. Er
kan eehter geen belasting worden ge
heven die fraude helemaal uitsluit.
Dat antwoordt staatsecretaris Grap-
perhaus (financiën) op vragen van het
Tweede-Kamerlid Notenboom. Hoewel
op het ogenblik sprake is van een toe
neming van pogingen tot ontduiking van
de BTW, ziet de staatssecretaris geen
reden tot het nemen van bijzondere
maatregelen.
Vrachtwagenchauffeurs kunnen lid
van die stichting worden tegen de prijs
van f 6,per jaar. Werkgevers kunnen
donateur worden. Ongeveer 300 horeca
bedrijven zijn door de stichting erkend
en hebben hun etablissement speciaal
ingericht en afgestemd op de vracht-
wagencshauffeurs. Zij zijn herkenbaar
aan een schildje.
In het blad „Chauffeurswereld", een
uitgave van Les Routiers, vliegen chauf
feurs en horecabeheerders elkaar regel
matig in de haren over de berekende
prijzen en de kwaliteit van de wasge
legenheden.
Grinnekend zegt de heer Brinkman:
„Soms heeft de één. soms heeft de an
der gelijk. Maar het voordeel van de
stichting is dat je het elkaar voor het
hele vervoerdersfront eens even dui
delijk kan vertellen. De prijzen zijn ove
rigens alleszins redelijk. Een kop koffie
kost zo ongeveer tussen de 45 en 70
cent en dat is toch heel matig. Maar
ze moeten natuurlijk niet f 1,75 voor
een broodje kaas gaan vragen en dat
gebeurt ook".
Extra bijschrift
G. J. Brink
man (19) rijdt al
bijna twee jaar
als chauffeur
op een zware
truck. Voor
die tijd was hij
bijrijder. Neder
land kent hij als
zijn broekzak;
dagelijks rijdt hij
van het ene
eind naar het
andere. Zijn
broer zit ook in
het vak, maar
dan uitsluitend
op de buiten
landse routes.
..Het ts een fijn
vak, je bent
vrij en zit
niet steeds
op de klok te kij
ken. De verdien
sten zijn zeer
behoorlijk"
aldus de heer
Brinkman.
De heer Brinkman hoopt dan ook
van harte, en naar zijn zeggen alle
chauffeurs met hem. dat de rjjkswa-
terstaatmotels mooi en leuk worden
maar vooral niet duur. „Wij krijgen
bij ons loon een toelage voor eten en
slapen onderweg maar het is natuur
lijk wel de bedoeling dat we daarmee
uit blijven komen".
HOUSTON Een groep Amerikaan
se ruimtevaartdeskundigen wil dat er
onmiddellijk plannen worden gemaakt
om een onbemand ruimtevaartuig een
tournee te laten maken langs de vijf
buitenste planeten van ons zonnestelsel:
Jupiter. Saturnus, Uranus, Neptunus
en Pluto.
De heren hebben haast omdat zich
aan het eind van de jaren zeventig de
gelegenheid voordoet om van deze vijf
planeten op één ruimtereis gegevens te
verzamelen. Wordt van deze gelegen
heid niet geprofiteerd dan moeten we
wachten tot de zeventiger jaren van de
21-ste eeuw voor we wéér de kans krij
gen, zo lieten ze dit weekeinde ongedul
dig weten. Het zijn zeer vooraanstaan
de ruimtevaartdeskundigen, die met
deze plannen op de proppen zijn geko
men. Ze vestigen er de aandacht op,
omdat president Nixon binnen enkele
maanden beslissingen moet nemen
over de Amerikaanse ruimtevaartplan
nen voor de komende vijftien jaar.
BRUINISSE In Bruinisse is zater
dag het mosselseizoen feestelijk ge
opend.
Vele duizenden maakten, met mossel
koningin Lenie Jumet, de show mee
van de gepavoiseerde vloot, die de tra
ditionele vaartocht maakte over Gre-
velingen en Krammer.
Burgemeester C. H. van de Linde
wees er op, dat Bruinisse bij het ver
loren gaan van zijn mosselcultuur an
dere mogelijkheden moet vinden om
welvaart te scheppen. De burgemeester
dacht aan industrievestiging, recreatie
en de aanleg van een haven voor vijf
honderd jachten.
