verzorade avontuurlijk leven even naar Amerika Vele raadsels rond Alexandrine Tinnes Greetje Kauffeld voor MODE-IMPRESSIES VOOR HERFST EN WINTER Tradities bepalen patroon van oosterse tapijten Verwaarloosd Matteklopper grootste vijand Zangeres gaat weer in Nederland wonen Waarde Aandachtig letten op de prijzen H' ÜUNUtKUAto AUl^Ub I US 1969 ,v\\y\yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy\yyyyyyy\yyyvyyy*\ymi* Als goede leefregel heb ik mij aangewend mij zo weinig mogelijk te ergeren, zowel aan medemensen als toestanden. Nu valt dat met het ouder worden steeds gemakkelijker, doordat de ervaring luider gaat spreken en inderdaad de beste leermeesteres blijkt te zij». En zij vertelt ons op haar kalme manier hoe langer hoe nadrukkelijker dat ergernis een volkomen zinloze en zelfs schadelijke bezigheid is. Zinloos want niemand en niets wordt er ook maar in het minst door verbeterd. Het is mij bijvoorbeeld nog nooit overkomen dat iemand door hardop yit ie barsten: Ik erger me elke dag dóód aan die ellendige brommers ook maar één luid knallend voortrazende jongeling tot remmen en afstappen heeft gebracht. Maar juist dat geliefde bijvoegsel „dood" wijst er al op dat ergernis een schadelijke invloed heeft op ieder die om welke reden ook aan de kant van de levensweg de machteloze vuistjes staat te ballen. Dank zij de verstandige lessen van leermeesteres Ervaring kan men het wel aardig ver brengen in de kunst van het: „Mens, erger je niet". Maar dat wil nog niet zeggen dat ik nu maar alle ergerlijke uitingen zonder weerwerk glimlachend slik, als mijn mening wordt gevraagd. En die situatie deed zich onverwacht voor, toen iemand in een algemeen gesprek over het huwelijk de stelling poneerde, dat een man er altijd wijs aan doet een jongere vrouw te trouwen. De spreker was een vrijgezel die er zogeheten warmpjes bijzat en dienovereenkomstig leefde. Immers, hij was nu nog gezond en fiks en had geen vrouw en kinderen tot zijn last.» Die laatste opmerking schoot mij als een graat in de keel: het spraakgebruik houdt er maar rare uitdrukkingen op na. Alsof echtvriendin en kroost vQor een man niets anders betekenen dan een hinderlijk blok aan zijn vermoeide been. Maar ik kreeg geen tijd op die kleinerende omschrijving in te gaan, want de vrolijke vrijgezel zette breedvoergi zijn levensprogramma uiteen met de zelfverzekerdheid van een man die nooit tegengesproken wordt. Kijk, hij kon het nu, op zijn riante vrijgezellenflat, wel met betaalde hulp af, wat betreft de boel schoon houden en zijn garderobe verzorgen. Eten deed hij het liefst buitenshuis: duur maar vrijblijvend. Iedere dag hetzelfde gezicht tegenover je aan tafel was óók niet alles. Maar als hij ouder werd en de fleur er een beetje afging omdat zelfs de gezondste man, dan wat begint te kraken en voortdurende verzorging nodig had wel dan kon hij zich indenken dat het toch maar het wijste zou zijn tot de huwelijkse staat te besluiten. Een hele waag want een vrouw blijkt na het stadhuis lang niet altijd dezelfde als ervóór. Maar goed, hij zal wel duchtig uit zijn ervaren ogen kijken. Zijn aanstaande behoefde geen schoonheid maar wel presentabel te zijn, een goede kookster en keurige huishoudster die hem vooral niet aan het hoofd zeurde. Zij kon op een royaal huishoudgeld rekenen, en mocht zijnentwegen ook gerust af en toe iets duurs aan haar welgeschapen lijf hangen. Maar één ding stond voor hem als een paal boven water: zij moest een flink stuk jonger zijn dan hij. Want zo'n leeftijdsverschil van 0 zeg tien tot vijftien jaar bood hem redelijkerwijs de garantie dat hij in zijn oude dag geborgen was. Tot zijn dood had hij dan een gezonde kracht in huis die hem in elk geval g een goede verzorging waarborgde, vooral bij ziekte of ouderdomskwalen Met een vrouw van gelijke leeftijd liep je de kans haar op zijn tijd te moeten verplegen of iets uit de hand te nemen. Daar kon ik dan verstandelijk gezien weinig tegenin brengen. Met damesbladenromantiek hield hij zich niet op, maar wel met de realiteit 4 van de gemengde berichten en de huwelijksadvertenties. Je moest ook in de keuze van een partner voor alles zakelijk blijven. Het was onbegonnen werk met hem te debatteren, maar een kleine anekdote uit het volle leven kon hier geen kwaad. Enige dagen geleden was ik toevallig in gesprek gekomen met een wildvreemde oude heer, bij wie ik aanbelde om een informatie over zijn buren. Hij stond mij zo omstandig te woord dat ik sterk de indruk kreeg: hij is deerlijk om een praatje verlegen. Dat was ook zo, want in zijn royale, keurig onderhouden huis dwaalde hij nu al zevenentwintig weken moederziel alleen rond. Zo lang lag zijn vrouw nu al in het ziekenhuis, en het eind was nog lang niet in zicht. O ja, hij redde zich, op zijn tachtigste was hij nog fit genoeg. Dat kon ik met eigen ogen constateren toen ik hem later kwiek in zijn auto zag stappen en wegrijden. Maar dat zij daar zo lag en pijn leed, en hij niets, helemaal niets voor haar kon doen, alleen driemaal per dag aan haar bed gaan zitten. Dat vrat aan hem, dat maakte hem af en toe zo razend, dat hij in zijn eentje hórdöp liep te vloeken. Afwachten en geduld hebben, het kwam langzaam aan wel weer goed, verzekerden de dokters. Hij zou grif een paar jaar van zijn eigen leven ervoor over hebben om haar weer gezond tegenover zich aan tafel te zien. Maar gelukkig had zij haar leeftijd mee, dertien jaar jonger dan hij. SASKIA \*yyyy\yyyyyyyy\\yyyy\yyyyy\y\y\y\yyy\\yyyyyy\yy\yyyyyyyy\\yyyyyyy\yy\yyyyyyy\yyyyyy\yy\yyyyyy\yyyyyyyyy*» DEN HAAG Hippe Haagse Alexandrine Tinne houdt 100 jaar na haar dood de gemoederen nog bezig. Was zij 'n ontdekkings reizigster of niet en waarom moest zij zo nodig donker Afrika in, toen nog wit op de kaart De vragen duiken weer op nu de zer dagen de moord op de freule, die overigens geen freule was, is herdacht, zoals in 1935 haar 100e geboortedag een ceremonie werd met een kranslegging bij het graf van haar vader, omdat zij zelf in de binnenlanden van Tripoli, in N. Afrika ligt begraven. Daar brachten Toearegs de in veel zwart geklede Nederlandse om. Dat betekende het einde van „pro vo" Alexandrine (Alexina, voor inti mi), die behalve de woeste verten ook de verstilde binnenstad van Den Haag tot operatieterrein had. Hier fotografeerde de jonge dochter van een Westindische planter alles wat los en vast zat. Haar koets had zij als donkere kamer ingericht. In tegenstelling tot de onuitputte lijke stroom legendarische verhalen staat het beperkte bewijsmateriaal waaruit evenwel toch nog een beeld van het reislustige wezentje valt te construeren. Vergeelde foto's spiege len een kaarsrechte jonge vrouw af op een vurige hengst tegen een ach tergrond van woest gebergte, Joost mag weten waar. Vast staat dat Alexandrine, gebo ren in 1835, niet alléén was bezeten van het reizen en trekken. Moeder Henriëtte en tante Adriana waren vaak in haar gezelschap. Toen bei den in den vreemde stierven ging mej. Tinne alleen verder. De drie vrouwen hadden behalve in de landen van Europa al rondge zworven in Egypte, Klein-Azië en de Sahara. Niet geheel gebruikelijk voor die tijd overigens. Het lokkende Afrika „deed" Alex andrine alleen. Het kapitaaltje van wijlen vader Tinne stelde haar daar toe in staat. Ze was in 1867 vanuit Algiers op weg naar Afrika gegaan, waarover idyllische verhalen Den Haag bereikten. Het einde was minder idyllisch. Ze sneuvelde op deze reis naar de Saha ra, de wereld achterlatend met vragen als: is het borstbeeld in de tuin van het pand Lange Voorhout 28 (de huidige residentie van de Zweedse ambassadeur) van haar? Waarom staat het dan niet op nr. 32 waar zij verbleef als zij niet rond zwierf? En doolde zij rond uit liefdesver driet? Het is een tweede al even in dringende vraag, die de naam van een Duitse gezantschapsattaché en die van kroonprins Willem naar vo ren brengt. Zelfs de wetenschappelijke waar de van Alexandrine Pieternella Fran- qoise Tinnes reizen zijn in de loop van de jaren onder de loep genomen. In opdracht van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen onder zocht de schrijfster Clara Eggink het nut van die ontdekkingen. Zij slaat ze niet al te hoog aan. Dat was in 1960. Het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap be strijdt dat een jaar later. Ze moeten wel serieus worden genomen, meent het genootschap. Bij de Hagenaars heeft ten slotte de „mobiele freule" de gewetens vraag losgewoeld: waarom hebben wij eigenlijk geen straat die naar Alexandrine Tinne is genoemd? Wanneer u een stofzuiger koopt voor 145 gulden, d<yi is er best kans dat u een week later in een andere winkel precies zo'n zelfde stofzuiger tegenkomt voor maar 120 gulden. Het heeft alles te maken met het loslaten van de „verticale prijsbinding". Ver velend is het wel, want je zou eerst een hele stad moeten afrennen om te zien waar een bepaald produkt dan het goedkoopst wordt verkocht. Wanneer u ook zo denkt, zijn we niet alleen. Er komen over de prijsver schillen voor een zelfde artikel legio telefoontjes binnen bij de Nederlandse Consumentenbond in Den Haag. In het maandblad van die bond De Con sumentengids wordt deze maand uit de doeken gedaan waarom we over deze situatie nu eens niet verontwaar digd zijn. „Die prijsverschillen mogen van ons aldus de Consumentengids. „Hoe meer prijsconcurrentie, hoe beter voor de consument, want hoe meer kans dat de prijs wordt gedrukt. En of dat prijsverschil van de fabrikant mag, hangt er van af of voor het artikel in kwestie het stelsel van de vaste prijzen (verticale prijsbinding) nog is toegestaan." Die verticale prijsbinding geldt nog maar voor een beperkt aantal artike len (levensmiddelen, drogisterijartike len). „Dat voor de meeste duurzame ar tikelen de vaste prijzen sinds enkele jaren verboden zijn is lang niet alge meen bekend", aldus de Consumenten gids, die nog het volgende advies geeft: goed letten op de prijzen en proberen daar te kopen, waar de zaak het goedkoopst is. [ILVERSUM Greetje Kauffeld (29) vierde vorige week haar koperen ju bileum als zangeres. Het werd geen genoeglijke reünie met het dansorkest The Skvmasters de groep waarbij zij in 1957 begon maar een beseheiden feestje in haar flat in Los Angeles, aan Amerika's westkust. Want Greetje Kauf feld vloog vorige week terug naar Hollywood om na een vakantie in Nederland haar contracten na te komen. In het centrum van de Amerikaanse showbusiness wordt zij geïntroduceerd als „the flying Dutch girl". Na een optreden in de Joey Bishop show (een soort Amerikaanse Willem Duys) kreeg zij uitnodigingen van nachtclubs om er op te treden en het verzoek van Joey Bishop nog eens te rug te komen. Eigenlijk had zij al een maand in Amerika moeten zijn. Maar een .venij nige griep en een plotseling agressief geworden poedel, die haar in het gezicht beet, deden Greetjes vakantie bij moe der thuis in Hilversum uitlopen. Vlak voor de reis naar Los Angeles bereidt zij zich ontspannen voor op haar tweede verblijf in Amerika. De wond in haar gezicht is prachtig geheeld, maar toch houdt zij een fotograaf angstval lig buiten de deur. Wil zij na een carrière in Nederland en vooral in Duitsland nu ook in Ame rika een loopbaan opbouwen? Nee, dat is niet mijn bedoeling, zegt Greetje Kauffeld. „Af en toe een paar maanden Amerika is leuk, maar niet om er constant te zijn. Voor mij blijft het optreden in Duitsland en niet te vergeten Nederland het voornaamste." In Duitsland heeft zij het meeste suc ces. Getuige de bijna dertig grammo foonplaten, die zij er-gemaakt heeft en de ontelbare malen dat zij op het Duit se televisie-scherm is verschenen. De laatste zes jaar toen zij in Duits land gevestigd was heeft zij Neder land wat verwaarloosd. „Daar komt verandering in. Ik heb een televisie show opgenomen met Bob Rooyens. Die show zal in september worden uit gezonden. Bovendien is er een langspeel plaat uit met allemaal nieuwe num mers, gezongen in het Engels en Neder lands". „Ik ga trouwens in Nederland wonen, als ik over twee maanden uit Amerika terug ben". Waar weet ik nog niet precies. Wel weet zij dat zjj nooit in Amerika zou willen blijven. „Het is een keihard land. vooral in ons vak. Nou valt het in Los Angeles mee. In New York schijnt het helemaal erg te zijn. Bovendien is de gezelligheid er ver te zoeken." Greetje Kauffeld voelt zich pas drie jaar een „gediplomeerd" zangeres. „Voor een grote zaal met 8000 mensen in Essen merkte ik voor het eerst dat ik het publiek meekreeg. Zij lachten en reageerden tegelijk op wat ik zei of zong." „Het was een zalig gevoel. Ik weet nu dat me niets meer op de „bühne" kan gebeuren." Was Greetje Kauffeld in Nederland gebleven, dan was zij allang in de ver getelheid geraakt. „Ik had het nooit twaalfeneenhalf jaar vol gehouden. Op een goed moment heb je de top van je capaciteiten bereikt. Wil je verder, dan moet je naar het buitenland. Dat was voor mij Duitsland". Weet Greetje waarom zij succes heeft bij haar publiek? Zij moet lang nadenken. „Behalve je stem, is het vooral je persoonlijkheid cp het toneel geloof ik. Ben je niet je- ze'f, dan hoor je de zaal denken: maak maar eens waar wat je daar zegt". En dan voor het eerst is zij fel tijdens het gesprek: „Het is natuurlijk waan zinnig cm te schrijven dat ik het van de sex moet hebben, zoals een Neder landse journalist deed. Je probeert er op het toneel zo voordelig mogelijk uit te zien. Natuurlijk. Och, sommige men sen zien overal sex in", besluit zij. Greetje „mijn naam doet de Ame rikanen denken aan Greta Garbo" heeft haar eerste tweehonderd dollar in Hollywood verdiend. Haar eerste Ame rikaanse langspeelplaat is geperst „allemaal met bossa nova-nummers, die zijn erg populair" en het eerste kus je van een filmster-zanger Gordon Me- Raye heeft zij al binnen. Een goed be gin voor een Amerikaanse carrière. rie hebben vlammende namen als J Beloutch. Muschkabad, Sarouck, Ilamadan, Shiraz, Tschltschi of Me- ched. Wij, meer gewone Nederlanders, vangen ze onder de naam Perzische tapijten of kortweg perzen. We denken dan ook meteen aan een hoop geld. Ten onrechte soms. Het huiskamer karpet is soms duurder dan een goede, kleine (en handgemaakte) pers. Wan neer we praten over die vaak schitte rende (er zijn ook genoeg lelijke te krijgen) tapijten waarin een oosterse Greetje Kauffeld heeft haar eerste dollars verdiend en haar eerste Amerikaanse vrienden gemaakt zoals hier de musicalzanger en filmster Gordon McRaye. vrouw soms tweeduizend knoopjes per vierkante decimeter maakte, dan zeg gen we het eigenlijk fout. Onze perzen komen niet alleen uit Perzië, maar uit veel meer delen van Azië. Onder de misschien duidelijker naam van oosterse tapijten vallen: Perzische tapijten, Turkmeense, Kaukasische en Turkse tapijten, Chinese en Marok kaanse tapijten mag u daar ook nog wel bij rekenen. En wat zijn nu precies oosterse tapijten of perzen? „Kleden die helemaal met de hand worden ge maakt, volgens de oude patronen en kleurstellingen van een bepaald dorp of bepaalde streek", zegt dan in Am sterdam de heer J. A. M. Feiten, be drijfsleider van de perzen-importeur» Con en Verdonck. Hij vertelt ook, dat het alleen vrouwen zijn die deze tapij ten maakten en nog steeds maken. In een doodenkele streek werkt ook wel eens een man mee. In Bidjar bijvoor beeld worden zulke zware tapijten ge maakt, dat er een man nodig is om de rijen knopen, door de vrouw gemaakt, met een hamerzware kam tegen elkaar te timmeren. Vroeger maakten de vrouwen hun ta pijten veelal uit pure noodzaak (de no- madenvrouwen bijvoorbeeld moesten zorgen voor vloerbedekking in de tent en voor ezel- en kamelen tassen). Vors ten hadden privé-tapijtknoperijen, om het eigen paleis rijk te kunnen stoffe ren en om cadeautjes te hebben voor andere vorsten of een moskee. 9 Sinds jaar en dag werkt men nu ook speciaal voor „het westen", want de Nederlanders bijvoorbeeld brachten aan het einde van de vijftiende eeuw uit Turkije al de eerste perzen mee naar het vaderland. Maar dat heeft, wat de werkwijze betreft, niets veran derd. Men werkt nog precies volgens de methoden van eeuwen geleden, met dezelfde patronen, dezelfde kleuren. Alleen de natuurlijke verven die ge bruikt werden om de wol te kleuren (men deed dat onder meer met insec ten) zijn veelal vervangen door che mische kleurstoffen. Ook in die nieuwe tapijten zitten erg vaak nog de bekende kleurverschillen, oosterse tapijten eigen. „Dat komt om dat op een bepaald moment een voor raad wol op is en een nieuwe voorraad een tikkeltje van kleur verschilt", al dus de heer Feiten. „Vroeger maakte men die kleurverschillen soms expres. Een oosterling mocht nu eenmaal niet iets maken dat volkomen volmaakt was, volgens zijn geloof. We moeten met onze Nederlandse sop- en boengeest, nog één ding in de gaten houden. Geen groter vijand van een pers dan de matteklopper. Want dan gebeurt er met de Shiraz of de Beloutch net zoiets als ware u een Rembrandt met vim aan het bewerken. Van de couturier Molyneux deze lange avondjapon in lichtgele crêpe met goudborduursel. Ontwerper Paco Rabanne noem de dit extravagante aluminum pakje ,,Cosmonaute" Een maxi-jas,eveneens van Ra banne, gemaakt van astrakan met brede revers, léren ceintuur, schouderriemen en bijpassende to que. Van Pierre Cardin dit zwarte mini-jurkje met 3 cm brede ban den, die als men ronddraait het idee van een bloemkroon wekken. 9 Een lange japon van gebreide wollen stof in wijnrood, groen en wit, waarop een brede ceintuur wordt gedragen (Cardin). O Veel modenieuws uit Parijs voor herfst en winter; hier twee avondtoiletjes van ontwer per Esterel; links een creatie uitgevoerd in bruin en goud lamé, rechts een tuniek van blauwe jer sey en een broek en sjaal in blauw, wit en goud lamé. Twee bruidsjaponnen van Esterel; links lange japon van witte jersey met een ma effect en rechts een ensemble van jersey een opvallend grote ceintuur. een Volgens de Parijse ontwerper Réal moet u in xtel- de herfst, en winter zo gekleed gaan: links met een zilverkleurige rok met vest en lange laar zen; rechts een jersey-ensemble, geheten ..Pa ris Jour", met eveneens z.g. Francois Villon- laarzen. 9 Uit het modehuis Malhia deze modellen; links een korte met lovertjes bezette zwarte japon, waarvan de franjezoom afneembaar is en waar onder een bermudabroek wordt gedragen; mid den, voor de man, een gevlochten leren vest en rechts een tuniek van bedrukte chenille, die wordt gedragen over een wijde organza-broek.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 8