verzorade
avontuurlijk leven
even naar Amerika
Vele raadsels rond
Alexandrine Tinnes
Greetje Kauffeld voor
MODE-IMPRESSIES VOOR HERFST EN WINTER
Tradities bepalen patroon
van oosterse tapijten
Verwaarloosd
Matteklopper grootste vijand
Zangeres gaat weer in Nederland wonen
Waarde
Aandachtig letten op de prijzen
H'
ÜUNUtKUAto AUl^Ub I US 1969
,v\\y\yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy\yyyyyyy\yyyvyyy*\ymi*
Als goede leefregel heb ik mij aangewend mij zo weinig
mogelijk te ergeren, zowel aan medemensen als toestanden.
Nu valt dat met het ouder worden steeds gemakkelijker, doordat de
ervaring luider gaat spreken en inderdaad de beste leermeesteres blijkt te zij».
En zij vertelt ons op haar kalme manier hoe langer hoe nadrukkelijker
dat ergernis een volkomen zinloze en zelfs schadelijke bezigheid is.
Zinloos want niemand en niets wordt er ook maar in het minst door verbeterd.
Het is mij bijvoorbeeld nog nooit overkomen dat iemand door hardop
yit ie barsten: Ik erger me elke dag dóód aan die ellendige brommers
ook maar één luid knallend voortrazende jongeling tot remmen
en afstappen heeft gebracht.
Maar juist dat geliefde bijvoegsel „dood" wijst er al op dat ergernis
een schadelijke invloed heeft op ieder die om welke reden ook aan
de kant van de levensweg de machteloze vuistjes staat te ballen.
Dank zij de verstandige lessen van leermeesteres Ervaring kan men het
wel aardig ver brengen in de kunst van het: „Mens, erger je niet".
Maar dat wil nog niet zeggen dat ik nu maar alle ergerlijke uitingen zonder
weerwerk glimlachend slik, als mijn mening wordt gevraagd. En die
situatie deed zich onverwacht voor, toen iemand in een algemeen gesprek
over het huwelijk de stelling poneerde, dat een man er altijd wijs
aan doet een jongere vrouw te trouwen.
De spreker was een vrijgezel die er zogeheten warmpjes bijzat en
dienovereenkomstig leefde. Immers, hij was nu nog gezond en fiks en
had geen vrouw en kinderen tot zijn last.»
Die laatste opmerking schoot mij als een graat in de keel: het
spraakgebruik houdt er maar rare uitdrukkingen op na. Alsof echtvriendin
en kroost vQor een man niets anders betekenen dan een hinderlijk blok aan
zijn vermoeide been. Maar ik kreeg geen tijd op die kleinerende
omschrijving in te gaan, want de vrolijke vrijgezel zette breedvoergi zijn
levensprogramma uiteen met de zelfverzekerdheid van een man die
nooit tegengesproken wordt.
Kijk, hij kon het nu, op zijn riante vrijgezellenflat, wel met betaalde
hulp af, wat betreft de boel schoon houden en zijn garderobe verzorgen.
Eten deed hij het liefst buitenshuis: duur maar vrijblijvend.
Iedere dag hetzelfde gezicht tegenover je aan tafel was óók niet alles.
Maar als hij ouder werd en de fleur er een beetje afging omdat zelfs
de gezondste man, dan wat begint te kraken en voortdurende
verzorging nodig had wel dan kon hij zich indenken dat het toch maar
het wijste zou zijn tot de huwelijkse staat te besluiten.
Een hele waag want een vrouw blijkt na het stadhuis lang niet altijd
dezelfde als ervóór. Maar goed, hij zal wel duchtig uit zijn ervaren
ogen kijken. Zijn aanstaande behoefde geen schoonheid maar wel presentabel
te zijn, een goede kookster en keurige huishoudster die hem vooral niet
aan het hoofd zeurde.
Zij kon op een royaal huishoudgeld rekenen, en mocht zijnentwegen
ook gerust af en toe iets duurs aan haar welgeschapen lijf hangen.
Maar één ding stond voor hem als een paal boven water: zij moest
een flink stuk jonger zijn dan hij. Want zo'n leeftijdsverschil van
0 zeg tien tot vijftien jaar bood hem redelijkerwijs de garantie dat hij in
zijn oude dag geborgen was.
Tot zijn dood had hij dan een gezonde kracht in huis die hem in elk geval
g een goede verzorging waarborgde, vooral bij ziekte of ouderdomskwalen
Met een vrouw van gelijke leeftijd liep je de kans haar op zijn tijd
te moeten verplegen of iets uit de hand te nemen.
Daar kon ik dan verstandelijk gezien weinig tegenin brengen. Met
damesbladenromantiek hield hij zich niet op, maar wel met de realiteit
4 van de gemengde berichten en de huwelijksadvertenties. Je moest ook
in de keuze van een partner voor alles zakelijk blijven.
Het was onbegonnen werk met hem te debatteren, maar een kleine anekdote
uit het volle leven kon hier geen kwaad. Enige dagen geleden was
ik toevallig in gesprek gekomen met een wildvreemde oude heer, bij wie
ik aanbelde om een informatie over zijn buren.
Hij stond mij zo omstandig te woord dat ik sterk de indruk kreeg: hij is
deerlijk om een praatje verlegen. Dat was ook zo, want in zijn royale,
keurig onderhouden huis dwaalde hij nu al zevenentwintig weken
moederziel alleen rond. Zo lang lag zijn vrouw nu al in het ziekenhuis, en
het eind was nog lang niet in zicht. O ja, hij redde zich, op zijn
tachtigste was hij nog fit genoeg. Dat kon ik met eigen ogen constateren
toen ik hem later kwiek in zijn auto zag stappen en wegrijden.
Maar dat zij daar zo lag en pijn leed, en hij niets, helemaal niets voor haar
kon doen, alleen driemaal per dag aan haar bed gaan zitten.
Dat vrat aan hem, dat maakte hem af en toe zo razend, dat hij in zijn
eentje hórdöp liep te vloeken. Afwachten en geduld hebben, het kwam
langzaam aan wel weer goed, verzekerden de dokters.
Hij zou grif een paar jaar van zijn eigen leven ervoor over hebben om haar
weer gezond tegenover zich aan tafel te zien. Maar gelukkig had
zij haar leeftijd mee, dertien jaar jonger dan hij.
SASKIA
\*yyyy\yyyyyyyy\\yyyy\yyyyy\y\y\y\yyy\\yyyyyy\yy\yyyyyyyy\\yyyyyyy\yy\yyyyyyy\yyyyyy\yy\yyyyyy\yyyyyyyyy*»
DEN HAAG Hippe Haagse
Alexandrine Tinne houdt 100
jaar na haar dood de gemoederen
nog bezig. Was zij 'n ontdekkings
reizigster of niet en waarom moest
zij zo nodig donker Afrika in, toen
nog wit op de kaart
De vragen duiken weer op nu de
zer dagen de moord op de freule,
die overigens geen freule was, is
herdacht, zoals in 1935 haar 100e
geboortedag een ceremonie werd
met een kranslegging bij het graf
van haar vader, omdat zij zelf in
de binnenlanden van Tripoli, in N.
Afrika ligt begraven. Daar brachten
Toearegs de in veel zwart geklede
Nederlandse om.
Dat betekende het einde van „pro
vo" Alexandrine (Alexina, voor inti
mi), die behalve de woeste verten
ook de verstilde binnenstad van Den
Haag tot operatieterrein had. Hier
fotografeerde de jonge dochter van
een Westindische planter alles wat
los en vast zat. Haar koets had zij
als donkere kamer ingericht.
In tegenstelling tot de onuitputte
lijke stroom legendarische verhalen
staat het beperkte bewijsmateriaal
waaruit evenwel toch nog een beeld
van het reislustige wezentje valt te
construeren. Vergeelde foto's spiege
len een kaarsrechte jonge vrouw af
op een vurige hengst tegen een ach
tergrond van woest gebergte, Joost
mag weten waar.
Vast staat dat Alexandrine, gebo
ren in 1835, niet alléén was bezeten
van het reizen en trekken. Moeder
Henriëtte en tante Adriana waren
vaak in haar gezelschap. Toen bei
den in den vreemde stierven ging
mej. Tinne alleen verder.
De drie vrouwen hadden behalve
in de landen van Europa al rondge
zworven in Egypte, Klein-Azië en de
Sahara. Niet geheel gebruikelijk voor
die tijd overigens.
Het lokkende Afrika „deed" Alex
andrine alleen. Het kapitaaltje van
wijlen vader Tinne stelde haar daar
toe in staat. Ze was in 1867 vanuit
Algiers op weg naar Afrika gegaan,
waarover idyllische verhalen Den
Haag bereikten.
Het einde was minder idyllisch. Ze
sneuvelde op deze reis naar de Saha
ra, de wereld achterlatend met
vragen als: is het borstbeeld in de
tuin van het pand Lange Voorhout
28 (de huidige residentie van de
Zweedse ambassadeur) van haar?
Waarom staat het dan niet op nr. 32
waar zij verbleef als zij niet rond
zwierf?
En doolde zij rond uit liefdesver
driet? Het is een tweede al even in
dringende vraag, die de naam van
een Duitse gezantschapsattaché en
die van kroonprins Willem naar vo
ren brengt.
Zelfs de wetenschappelijke waar
de van Alexandrine Pieternella Fran-
qoise Tinnes reizen zijn in de loop
van de jaren onder de loep genomen.
In opdracht van het ministerie van
Onderwijs en Wetenschappen onder
zocht de schrijfster Clara Eggink het
nut van die ontdekkingen. Zij slaat
ze niet al te hoog aan. Dat was in
1960. Het Koninklijk Nederlands
Aardrijkskundig Genootschap be
strijdt dat een jaar later. Ze moeten
wel serieus worden genomen, meent
het genootschap.
Bij de Hagenaars heeft ten slotte
de „mobiele freule" de gewetens
vraag losgewoeld: waarom hebben
wij eigenlijk geen straat die naar
Alexandrine Tinne is genoemd?
Wanneer u een stofzuiger koopt
voor 145 gulden, d<yi is er best kans
dat u een week later in een andere
winkel precies zo'n zelfde stofzuiger
tegenkomt voor maar 120 gulden. Het
heeft alles te maken met het loslaten
van de „verticale prijsbinding". Ver
velend is het wel, want je zou eerst
een hele stad moeten afrennen om te
zien waar een bepaald produkt dan
het goedkoopst wordt verkocht.
Wanneer u ook zo denkt, zijn we niet
alleen. Er komen over de prijsver
schillen voor een zelfde artikel legio
telefoontjes binnen bij de Nederlandse
Consumentenbond in Den Haag. In het
maandblad van die bond De Con
sumentengids wordt deze maand
uit de doeken gedaan waarom we over
deze situatie nu eens niet verontwaar
digd zijn.
„Die prijsverschillen mogen van
ons aldus de Consumentengids. „Hoe
meer prijsconcurrentie, hoe beter voor
de consument, want hoe meer kans
dat de prijs wordt gedrukt. En of dat
prijsverschil van de fabrikant mag,
hangt er van af of voor het artikel
in kwestie het stelsel van de vaste
prijzen (verticale prijsbinding) nog is
toegestaan."
Die verticale prijsbinding geldt nog
maar voor een beperkt aantal artike
len (levensmiddelen, drogisterijartike
len).
„Dat voor de meeste duurzame ar
tikelen de vaste prijzen sinds enkele
jaren verboden zijn is lang niet alge
meen bekend", aldus de Consumenten
gids, die nog het volgende advies
geeft: goed letten op de prijzen en
proberen daar te kopen, waar de zaak
het goedkoopst is.
[ILVERSUM Greetje Kauffeld (29) vierde vorige week haar koperen ju
bileum als zangeres. Het werd geen genoeglijke reünie met het dansorkest
The Skvmasters de groep waarbij zij in 1957 begon maar een beseheiden
feestje in haar flat in Los Angeles, aan Amerika's westkust. Want Greetje Kauf
feld vloog vorige week terug naar Hollywood om na een vakantie in Nederland
haar contracten na te komen. In het centrum van de Amerikaanse showbusiness
wordt zij geïntroduceerd als „the flying Dutch girl".
Na een optreden in de Joey Bishop
show (een soort Amerikaanse Willem
Duys) kreeg zij uitnodigingen van
nachtclubs om er op te treden en het
verzoek van Joey Bishop nog eens te
rug te komen.
Eigenlijk had zij al een maand in
Amerika moeten zijn. Maar een .venij
nige griep en een plotseling agressief
geworden poedel, die haar in het gezicht
beet, deden Greetjes vakantie bij moe
der thuis in Hilversum uitlopen.
Vlak voor de reis naar Los Angeles
bereidt zij zich ontspannen voor op haar
tweede verblijf in Amerika. De wond in
haar gezicht is prachtig geheeld, maar
toch houdt zij een fotograaf angstval
lig buiten de deur.
Wil zij na een carrière in Nederland
en vooral in Duitsland nu ook in Ame
rika een loopbaan opbouwen?
Nee, dat is niet mijn bedoeling, zegt
Greetje Kauffeld. „Af en toe een paar
maanden Amerika is leuk, maar niet
om er constant te zijn. Voor mij blijft
het optreden in Duitsland en niet te
vergeten Nederland het voornaamste."
In Duitsland heeft zij het meeste suc
ces. Getuige de bijna dertig grammo
foonplaten, die zij er-gemaakt heeft en
de ontelbare malen dat zij op het Duit
se televisie-scherm is verschenen.
De laatste zes jaar toen zij in Duits
land gevestigd was heeft zij Neder
land wat verwaarloosd. „Daar komt
verandering in. Ik heb een televisie
show opgenomen met Bob Rooyens.
Die show zal in september worden uit
gezonden. Bovendien is er een langspeel
plaat uit met allemaal nieuwe num
mers, gezongen in het Engels en Neder
lands".
„Ik ga trouwens in Nederland wonen,
als ik over twee maanden uit Amerika
terug ben". Waar weet ik nog niet
precies. Wel weet zij dat zjj nooit
in Amerika zou willen blijven. „Het is
een keihard land. vooral in ons vak.
Nou valt het in Los Angeles mee. In
New York schijnt het helemaal erg te
zijn. Bovendien is de gezelligheid er ver
te zoeken."
Greetje Kauffeld voelt zich pas drie
jaar een „gediplomeerd" zangeres.
„Voor een grote zaal met 8000 mensen
in Essen merkte ik voor het eerst dat
ik het publiek meekreeg. Zij lachten
en reageerden tegelijk op wat ik zei of
zong."
„Het was een zalig gevoel. Ik weet
nu dat me niets meer op de „bühne"
kan gebeuren."
Was Greetje Kauffeld in Nederland
gebleven, dan was zij allang in de ver
getelheid geraakt. „Ik had het nooit
twaalfeneenhalf jaar vol gehouden. Op
een goed moment heb je de top van je
capaciteiten bereikt. Wil je verder, dan
moet je naar het buitenland. Dat was
voor mij Duitsland".
Weet Greetje waarom zij succes heeft
bij haar publiek?
Zij moet lang nadenken. „Behalve je
stem, is het vooral je persoonlijkheid
cp het toneel geloof ik. Ben je niet je-
ze'f, dan hoor je de zaal denken: maak
maar eens waar wat je daar zegt".
En dan voor het eerst is zij fel tijdens
het gesprek: „Het is natuurlijk waan
zinnig cm te schrijven dat ik het van
de sex moet hebben, zoals een Neder
landse journalist deed. Je probeert er
op het toneel zo voordelig mogelijk uit
te zien. Natuurlijk. Och, sommige men
sen zien overal sex in", besluit zij.
Greetje „mijn naam doet de Ame
rikanen denken aan Greta Garbo"
heeft haar eerste tweehonderd dollar in
Hollywood verdiend. Haar eerste Ame
rikaanse langspeelplaat is geperst
„allemaal met bossa nova-nummers,
die zijn erg populair" en het eerste kus
je van een filmster-zanger Gordon Me-
Raye heeft zij al binnen. Een goed be
gin voor een Amerikaanse carrière.
rie hebben vlammende namen als
J Beloutch. Muschkabad, Sarouck,
Ilamadan, Shiraz, Tschltschi of Me-
ched. Wij, meer gewone Nederlanders,
vangen ze onder de naam Perzische
tapijten of kortweg perzen. We denken
dan ook meteen aan een hoop geld.
Ten onrechte soms. Het huiskamer
karpet is soms duurder dan een goede,
kleine (en handgemaakte) pers. Wan
neer we praten over die vaak schitte
rende (er zijn ook genoeg lelijke te
krijgen) tapijten waarin een oosterse
Greetje Kauffeld heeft haar eerste dollars verdiend en haar eerste Amerikaanse vrienden gemaakt zoals hier
de musicalzanger en filmster Gordon McRaye.
vrouw soms tweeduizend knoopjes per
vierkante decimeter maakte, dan zeg
gen we het eigenlijk fout. Onze perzen
komen niet alleen uit Perzië, maar uit
veel meer delen van Azië.
Onder de misschien duidelijker naam
van oosterse tapijten vallen: Perzische
tapijten, Turkmeense, Kaukasische en
Turkse tapijten, Chinese en Marok
kaanse tapijten mag u daar ook nog
wel bij rekenen. En wat zijn nu precies
oosterse tapijten of perzen? „Kleden
die helemaal met de hand worden ge
maakt, volgens de oude patronen en
kleurstellingen van een bepaald dorp
of bepaalde streek", zegt dan in Am
sterdam de heer J. A. M. Feiten, be
drijfsleider van de perzen-importeur»
Con en Verdonck. Hij vertelt ook, dat
het alleen vrouwen zijn die deze tapij
ten maakten en nog steeds maken. In
een doodenkele streek werkt ook wel
eens een man mee. In Bidjar bijvoor
beeld worden zulke zware tapijten ge
maakt, dat er een man nodig is om de
rijen knopen, door de vrouw gemaakt,
met een hamerzware kam tegen elkaar
te timmeren.
Vroeger maakten de vrouwen hun ta
pijten veelal uit pure noodzaak (de no-
madenvrouwen bijvoorbeeld moesten
zorgen voor vloerbedekking in de tent
en voor ezel- en kamelen tassen). Vors
ten hadden privé-tapijtknoperijen, om
het eigen paleis rijk te kunnen stoffe
ren en om cadeautjes te hebben voor
andere vorsten of een moskee.
9 Sinds jaar en dag werkt men nu
ook speciaal voor „het westen", want
de Nederlanders bijvoorbeeld brachten
aan het einde van de vijftiende eeuw
uit Turkije al de eerste perzen mee
naar het vaderland. Maar dat heeft,
wat de werkwijze betreft, niets veran
derd. Men werkt nog precies volgens
de methoden van eeuwen geleden, met
dezelfde patronen, dezelfde kleuren.
Alleen de natuurlijke verven die ge
bruikt werden om de wol te kleuren
(men deed dat onder meer met insec
ten) zijn veelal vervangen door che
mische kleurstoffen.
Ook in die nieuwe tapijten zitten erg
vaak nog de bekende kleurverschillen,
oosterse tapijten eigen. „Dat komt om
dat op een bepaald moment een voor
raad wol op is en een nieuwe voorraad
een tikkeltje van kleur verschilt", al
dus de heer Feiten. „Vroeger maakte
men die kleurverschillen soms expres.
Een oosterling mocht nu eenmaal niet
iets maken dat volkomen volmaakt
was, volgens zijn geloof.
We moeten met onze Nederlandse
sop- en boengeest, nog één ding in de
gaten houden. Geen groter vijand van
een pers dan de matteklopper. Want
dan gebeurt er met de Shiraz of de
Beloutch net zoiets als ware u een
Rembrandt met vim aan het bewerken.
Van de couturier Molyneux deze
lange avondjapon in lichtgele
crêpe met goudborduursel.
Ontwerper Paco Rabanne noem
de dit extravagante aluminum
pakje ,,Cosmonaute"
Een maxi-jas,eveneens van Ra
banne, gemaakt van astrakan
met brede revers, léren ceintuur,
schouderriemen en bijpassende to
que.
Van Pierre Cardin dit zwarte
mini-jurkje met 3 cm brede ban
den, die als men ronddraait het
idee van een bloemkroon wekken.
9 Een lange japon van gebreide
wollen stof in wijnrood, groen en
wit, waarop een brede ceintuur
wordt gedragen (Cardin).
O Veel modenieuws uit Parijs voor herfst en
winter; hier twee avondtoiletjes van ontwer
per Esterel; links een creatie uitgevoerd in bruin
en goud lamé, rechts een tuniek van blauwe jer
sey en een broek en sjaal in blauw, wit en goud
lamé.
Twee bruidsjaponnen van Esterel; links
lange japon van witte jersey met een ma
effect en rechts een ensemble van jersey
een opvallend grote ceintuur.
een Volgens de Parijse ontwerper Réal moet u in
xtel- de herfst, en winter zo gekleed gaan: links
met een zilverkleurige rok met vest en lange laar
zen; rechts een jersey-ensemble, geheten ..Pa
ris Jour", met eveneens z.g. Francois Villon-
laarzen.
9 Uit het modehuis Malhia deze modellen; links
een korte met lovertjes bezette zwarte japon,
waarvan de franjezoom afneembaar is en waar
onder een bermudabroek wordt gedragen; mid
den, voor de man, een gevlochten leren vest en
rechts een tuniek van bedrukte chenille, die
wordt gedragen over een wijde organza-broek.