lill de Spur
is lekker
niet
duur
„Een streekplan voor
Zuid-Holland-Zuid
is onnodig werk"
Mevr. Gandhi
bedreigd
Politiek spel
van Russen
om Warschau
„Wat duurder en
drukker, maar
verder weini»
veranderd
VERSCHIL VAN
MENING OVER
HOE HARD DE
RODE HAAN
KRAAIDE
Moeder die kind
doodsloeg vrij
DIT SEIZOEN VOOR HET EERST PROBLEMEN
Op de Franse
scholen alleen
in morgenuren
moeiliike stof
Statenlid S. J. van den Bergh:
DEZE MAAND EEN KWART EEUW GELEDEN
Plotseling wilden
velen ondergronds
werk doen...
VOLKSVERHUIZING
VOOR GEZINNEN
MR. C. J. VAN SCHELLE
AMBASSADEUR
TE BRUSSEL
GRATIS VLIEGREIS
1000 GULDEN
GOUDEN TIENTJES
SPAAR MEE! SPAAR DOORIER ZIJN
NOG DUIZENDEN PRIJZEN TE VERGEVEN.
„ONDERDEEL VAN
GROTER GEHEEL"
ERVARING
DE BALKAN
DOORDRIJVEN
GRUWELIJK
TWEESTRIJD
NOG MEER
„TE SNEL
„VERZET"
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1969
Jaarlijks meer kampeerders
op Texel en Vlieland
r^EiV BURG Texel en Vlieland
mogen zich al tientallen jaren ver
heugen in de belangstelling van Ne
derlandse en vooral Duitse vakantie
gangers. Het aantal zon- en zeebezoe
kers (dat helaas meestal meer zee dan
zon aantreft) stijgt ieder jaar en de pro
Nemen om dat enorme leger op te van
gen stijgen mee.
Op Texel was het dit seizoen voor
eerst overvol. Een particuliere cam
ping moest door de politie worden
ontruimd, omdat het voorhanden zijn
de sanitair hij lange na niet toereikend
was voor de aanwezige kampeerders
Ze braken mokkend hun tenten af en
trachtten alsnog een ander kampeer
terrein te vinden. Dat lukte maar een
enkeling, de rest keerde teleurgesteld
naar het vaste land terug.
Een vervelende situatie en geen r»
clame voor het eiland, volgens VW-
directeur J. W. Dekker in Den Burg
De vakantiespreiding dient op Europees
niveau aangepakt te worden, is zijn
mening.
„De Nederlandse vakantie is dit jaar
geconcentreerd tussen 28 juni en 9 au
gustus tgt hi ,,.jln diezelfde periode
vallen ook dc vakanties in het Ruhrge-
bied, in België en in Frankrijk. Het
is één grote volksverhuizing in Euro
pa".
In de maand ]uli valt de grootste
drukte. Vorig jaar debarkeerden
768.000 volksverhuizers in die ene
maand op de rede van Texel. Een aan
tal overnachtingen dat in die vier we
ken tijd hetzelfde is als dat van juni
en augustus samen.
„Het is een moeilijke zaak met de
vakantiespreiding", weet directeur
Dekker, „maar toch moeten we zien
dat we de drukte wat beter over die
drie maanden verdelen. Het grote pro
bleem is de kampeerder. Die heeft
zijn eigen onderdak bij zich en is ge
wend te kunnen gaan en staan waar
wil. Dat is nu niet meer mogelijk."
Overigens was de situatie op Texel al
leen maar urgent in het eerste week
end van de houwvakvakantic. „Nu is
•r voor gezinskampeerders alweer wat
ruimte", meldt de heer Dekker en
daar is hij blij om, want zijn eiland is
bij uitstek een eiland voor gezinskam
peerders.
Jonge gezinnen met kinderen vormen
aJ vele jaren de grootste groep vakan
tiegangers op Texel en ook dit jaar be
staat de meerderheid van de 40.000
gasten op Texel uit deze categorie.
Zestigduizend zijn terug te vinden op
Ook Vlieland is deze zomer zeer
in trek bij de kampeerders.
de kampeerterreinen, de rest in hotels,
pensions, in de zevenhonderd bunga
lows en in de 350 verhuurde vakantie
huisjes en caravans.
Het aantal overnachtingen steeg van
800.000 in 1961 naar 1.600.000 in 1968.
Een op iedere drie gasten is een bui-
lander, vrijwel altijd een Duitser. Het
zit er dik in dat door het fraaie zomer
weer het aantal overnachtingen dit
jaar 2 miljoen zal benaderen.
Op Vlieland kunnen ze niet met der
gelijke cijfers pronken. Rond achtdui
zend vakantieangers trekt dit „schip
vol dennebossen" ieder jaar en daar
mee is het niet overvol.
Het enige kampeerterrein dat Vlie
land rijk is, de camping „Stortemelk"
heeft vorig jaar het jongenskamp en
het meisjeskamp ingekrompen en het
gezinskamp uitgebreid, want ook daar
is de gezinskampeerder de meest ge-
wardeerde gast.. Bijna de helft van de
gasten bestaat uit Duitsers. Hun aan
tal is iets afgenomen, naar de VVV
vermoedt, omdat de Nederlanders er
nu zelf vroeger zijn om een plekje te
reserveren.
Het is allemaal wat duurder gewor
den en wat drukker op Texel en Vlie
land, maar verder is er niet veel ver
anderd en is maar goed, zeggen de
mensen, die al twintig of dertig jaar
op een van deze eilanden doorbrengen.
PARIJS Frankrijk zal ren drasti
sche wijziging brengen in zijn lager en
uitgebreid lager onderwijs. De school
week zal worden teruggebracht van 30
tot 27 uur. Op basis daarvan zullen de
programma's zodanig kunner. worden
gewijzigd, dat de kinderen veel minder
vermoeid uit school zullen komen.
De belangrijkste wijzigingen zijn:
in plaats van op donderdag zal op
woensdag de gehele dag vrijaf worden
gegeven
ook de zaterdagmiddag zal talloze
ouders, die over een buitenhuis be
schikken, in de gelegenheid .stellen
daar met hun kinderen heen te gaan;
de moeilijke vakken zullen slechts
's morgens worden onderwezen:
de lichtere vakken zijn bestemd
voor de middag, die wordt afgesloten
met sport, spel en tekenen;
de vrijgekomen uren zullen door de
onderwijzers moeten worden gebruikt
om zich op de hoogte te stellen van de
moderne pedagogie.
DEN HAAG Binnenkort is de be
noeming te verwachten van mr. C. J.
van Schelle, de' vroegere „mentor" van
prins Claus en momenteel chef van de
directie Buitenlandse, Dienst van het
ministerie van Buitenlandse Zaken, tot
Hare Majesteits buitengewoon en ge
volmachtigd ambassadeur te Brussel.
DEN HAAG De Federatie van On
derlinge Verzekering Maatschappijen
en het ministerie van binnenlandse za
ken verschillen nogal van mening over
de brandschade in 1968. Het verschille
tje bedraagt 175 miljoen gulden.
Volgens de federatie heeft de directe
brandschade 401 miljoen gulden bedra
gen. „Vooral in de sector handel en
industrie is de brandschade toegeno
men. Ook het cijfer in de agrarische
sector blijft onrustbarend hoog", aldus
de federatie
Neen, zegt het ministerie van bin
nenlandse zaken. Volgens de laatste
uitkomsten is de brandschade 226 mil
joen groot, geweest, toch nog altijd 96
miljoen meer dan vorig jaar.
„De federatie heeft haar cijfers ech
ter ontleend aan het maandelijkse me
dedelingenblad van de Inspectie Brand-
wezen. Men heeft de cijfers uit de
twaalf nummers bij elkaar opgeteld.
•Maar deze cijfers waren alle gebaseerd
op eerste ramingen," aldus het minis
terie. n
ROTTERDAM De rechtbank te
Rotterdam heeft de 25-jarige mevrouw
O. uit Rozenburg ontslagen van rechts
vervolging, met voorwaardelijke terbe
schikkingstelling van de regering met
een proeftijd van drie jaar, en de be
paling. dat zij zich onder toezicht zal
stellen van de dr. F. G. Meyers-ver-
eniging te Rotterdam. De rechtbank be
val haar onmiddelijke invrijheidstelling,
ling.
Op 27 februari van dit jaar had de
vrouw haar zeventien maanden oude
zoontje Joachim - naar de rijkspolitie
destijds constateerde in een vlaag van
verstandverbijstering - zodanig mishan
deld. dat de dood erop volgde.
Inmiddels is de vrouw, die haar voor
lopige hechtenis in een psychiatrische
inrichting heeft doorgebracht, opnieuw
bevallen vam een zoontje. Tijdens de
terechtzitting op maandag werd ge
zegd, dat het. er naar uitziet, dat de
verzorging van dit kind normaal en
goed verloopt.
De officier van Justitie had zich in
zijn requisitoir aangesloten bij de con
clusie dat de vrouw in de betrokken
periode sterk verminderd toerekenbaar
was, als gevolg van depressieve stem
mingen. Op grond daarvan vroeg hij
ontslag van rechtsvervolging en maat
regelen in het belang van de vrouw en
haar gezin. o.m. inhoudend dat zij zich
ondér toezicht van een psychiater zal
stellen.
ADVERTENTIE
EEN GREEP
UIT DE PRIJSWINNAARS
Hr. B. W. de Reus, Zandstraat 74,
Gennep
Mevr. F. J. Wijngaards, Wieselse
F.nkweg 17, Apeldoorn
J. de Jong, Boscfijesstraat 30.
Koog a/d Zaan
rso
DEN HAAG Het lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland, de heer
Sidney J. van den Bergh (WD), heeft 't college van Gedeputeerde Staten
en de andere leden een brief gezonden, waarin hij een voorstel van GS om een
streekplan te maken, dat het gehele zuidelijke deel van Zuid-Holland omvat
„onnodig werk" noemt.
„Het heeft geen zin tijd en moeite te besteden om een streekplan te maken voor
een gebied, dat slechts een onderdeel is van een veel groter samenhangend ge
heel". zegt hij.
Dc vraagstukken, die in het ruimte
lijke gebied tussen Rotterdam en Ant
werpen spelen, kunnen naar zijn me
ning alleen door een overkoepelend or
gaan op nationaal niveau behandeld en
beslist worden.
De heer Van den Bergh stemt wel in
met een brief van GS aan de minister
president, waarin de aandacht van de
regering op de problemen in Zuidwest-
Nederland wordt gevestigd.
„Dat is het juiste niveau, waarop de
ze vraagstukken moeten worden behan
deld", meent de heer Van den Bergh.
Rotterdam heeft naar zijn mening in
het verleden alle problemen op het ei
gen gebied steeds voortreffelijk kunnen
oplossen, maar de oplossingen, die Rot
terdam nu moet zien te vinden kunnen
niet meer op het eigen territoir yan
Rotterdam worden gevonden.
Dc heer Van den Bergh komt in zijn
brief verder tot de volgende punten, die
hij vooral ziet vanuit zijn ervaring als
grootindustrieel
1 De neiging* om in een groeiende
zaak tevreden te zijn met wat is be
reikt om grote organisatorische pro
blemen die bij een verdere groei opda
gen, uit de weg te gaan, is een gevaar
lijke neiging. De wereld om ons heen
verandert en stilstand betekent onher
roepelijk achteruitgang.
2 De eis van GS, dat eerst de renta
biliteit berekend moet worden van toe
komstige vestigingen, is een onhoudba
re eis. Niemand kan de technische
vooruitgang voorspellen. Plannen om
eilanden te maken voor de Belgische
kust, om nieuwe havens voor de Duitse
kust te maken en zelfs plannen om de
Noordzee af te dammen tussen Schot
land en Noorwegen maken elke bere
kening van vandaag morgen al nutte
loos.
3 Het is ondenkbaar en onaanvaard
baar. dat de overheid de expansie van
Rotterdam afremt door tegen bedrijven
die er voor honderden miljoenen gul
den hebben geïnvesteerd, te zeggen,
dat zij zich niet mogen aanpassen aan
de moderne techniek, dat zij geen
maatregelen mogen nemen om in de
toekomst de groeiende orders van hun
afnemers uit te voeren.
4 Het is niet de overheid, die ln laat
ste instantie beslist of een bedrijf zich
hier of daar zal vestigen, maar het be
drijf zelf. De enige belemmerende rol,
die de overheid zich kan aanmeten is
de nieuwe bedrijven voorwaarden op
leggen, die een redelijke zekerheid ge
ven dat de arbeiders in de bedrijven en
de bevolking zo min mogelijk overlast
en gevaren worden aangedaan. Geva
ren kunnen echter nooit geheel uitge
bannen worden, zie de doden en gewon
den in het verkeer. Men kan ook thuis
van de trap vallen!
5 Men mag niet als vaststaand aan-
S. J. VAN DEN BERGH
onnodig werk
nemen, dat de huidige hoogconjunctuui
doorgaat. Een economische crisis it
Duitsland kan hier een belangrijk<
werkloosheid veroorzaken.
6 Het tekort aan ongeschoolde arbei
ders zal, als Zuid-Holland en Nederlant
ze niet meer kunnen leveren, voor on
getelde jaren door Zuid-Europa en
Noord-Afrika kunnen worden gedekt
„De laatste tijd spreekt men ook al
over mogelijke aanvoer van arbeids
krachten vanuit Indonesië".
ADVERTENTIE
NEW DELHI Naar aanleiding van
het besluit der Indiase regering om een
aantal banken te naasten heeft me
vrouw Ghandi, de eerste minister, eni
ge dreigbrieven ontvangen. In verband
daarmee is gisteren door de minister
van Binnenlandse Zaken, Chavan, ver
klaard dat er voldoende maatregelen
zijn genomen ter garantie van de vei
ligheid van de minister-president. Mijn
ministerie, zei Chavan, kent zijn ver
antwoordelijkheid en voor de veiligheid
van mevrouw Ghandi zdjn voorzorgs
maatregelen getroffen.
FRANSE VERZET
VEROVERT PARIJS
OP EIGEN KRACHT
Het gevaar van groots opgezette
plannen is dat dergelijke plannen
een eigen leven gaan leiden. Niet /.el-
den wordt dan het doel waarvoor die
plannnen zijn ontworpen, uit het oog
verloren. De landingen in Zuid-Frank
rijk. op 15 augustus 1944. zou men het
resultaat van zo'n plan-met-een-eigen-
leven kunnen noemen.
Tegen de tijd dat het moest worden
uitgevoerd, was het achterhaald in
de nacht van 31 juli op 1 augustus 1944
had het tankleger van de Amerikaan
se generaal Patton het front in Nor-
niandië doorbroken.
De tanks waren met een giganti
sche omsingeling begonnen, die hon
derdduizenden Duitsers zou uitschake
len en die een onverdedigbaar arh-
terland zou openleggen.
Churchill was fel tegen deze landin
gen. Hij meende dat de landingstroe
pen gebruikt moesten worden in Ita
lië. Het front daar was goed in bewe
ging gekomen in juli waren Livor-
no. Florence en Pisa ingenomen
en Churchill bleef hopen, dat de geal
lieerden met een snelle veldtocht door
de Balka' de Russen te vlug af zou
den zijn.
De Amerikaanse oorlogsleiders za
gen dat alles niet zo. Zij hielden in
West-Europa slechts een militaire ex
peditie tegen het nazisme. De Russen
waren in deze strijd hun bondgenoten
en wie in deze strijd nu precies wat
deed, werd door de Amerikanen onbe
langrijk geacht. Hitler-Duitsland
moest zo snel mogelijk worden ver
slagen. want uiteindelijk was Japan
de echte vijand van Amerika. Chur
chill hoopte met de militaire strijd
politieke doelen te bereiken de
Amerikanen waren in 1944 niet in het
minst geïnteresseerd in de Europese
politiek.
De landingen in Zuid-Frankrijk wer-
1en ook nog door een ander politicus
doorgedreven: Charles de Gaulle was
jarenlang door de geallieerden als 'n
lastige marionet beschouwd.
De landingen in Normandië waren
bijna geheel buiten hem om geregeld,
maar in Zuid-F ankrijk zou hij een
belangrijke rol krijgen: generaal Lat-
tre de Tassigny had zich in Noord-
Afrika met een troepenmacht van bij
na 300.000 Franse en koloniale solda
ten ingescheept. Het zouden Franse
troepen troepen van Charles de
Gaulle zijn die vanuit de Rlvièra
Frankrijk zouden bevrijden.
Dc aanval in het zuiden verraste
dc Duitsers volkomen: de geallieer
den waren aan het einde van de
veldtocht 72 dagen op het vastge
stelde tijdschema vooruit zij had
den geen geringe steun gekregen
van de honderdduizenden Franse
verzetsstrijders die overal le voor
schijn waren gekomen om de weg
voor dé geallieerde legers te effe
nen.
Onmiddellijk na de landingen in
het Zuiden had Hitier tegen de zin
van zijn generaals in een groot op
gezette tegenaanval aan het Nor-
mandische front bevolen.
De Duitse aanval richtte ziel het
Franse plaatsje Falaise Een kwart
miljoen Duitse soldaten werden inge
zet. In drie dagen waren deze 250.000
soldaten in een heksenketel van ex-*
ploderende granaten, ratelende rups
banden, onafgebroken luchtaanvallen
en overal vandaan komend mitrail-
leurvuur verdwenen.
Jaren na de oorlog schreef Eisen
hower: „Ik zag tonelen zoals alleen
Dante ze had kunnen beschrijven. Let
terlijk honderden meters achtereen
kon men lopen over niets anders dan
lijken nte dele al in staat var; ont
binding".
Voor de geallieerden stond na deze
mislukte Duitse tegenval de militaire
overwinning in Europa vast. Een
nieuwe strijd ontbrandde nu tussen
de geallieerde legers onderling: de
strijd om de hoofdsteden. De Ameri
kanen wilden niet meedoen aan die
strijd; voor hen gold slechts de mili
taire nederlaag van Duitsland. Daar
om wilde Eisenhower aanvankelijk
om Parijs heentrekken. De in Parijs
aanwezige Duitsers zouden zich na de
omsingeling wel overgeven en de le
gers zouden geen oponthoud hebben
voor een stad die slechts als prestige
object waarde had.
De mensen van het Franse ver
zet. de maquisards. die Parijs als
symbool voor heel Frankrijk zagen,
hadden bij de nadering van de ge
allieerde troepen het heft in handen
genomen. Zij hadden op eigen
kracht de macht in Parijs overge
nomen. Eisenhower geraakte in
grote tweestrijd. Een colerisehe Hit-
ler brulde dat heel Parijs moest
worden verwoest en dat het tot de
laatste steen moest worden verde
digd. Slechts een snelle opmars kon
Parijs van een dreigende ondergang
redden.
Vlak voor Parijs nam Eisenhower
de beslissing: op 25 augustus gaf hij
twee tankcolonnes opdracht tot aan de
rand van Parijs dooi te stoten, waar
na zij ruim baan rppesten maken
voor hel Franse legei an generaal Le-
clerc, dat Parijs zou bevrijden. De
HITLER, woedend over de
slechte berichten van het
front, brulde dat heel Parijs
moest worden verwoest. Generaal
C holt it z weigerde deze opdracht.
Parijs werd zonder veel strijd be
vrijd.
EISENHOWER was hevig
geschokt door de verschrik
kelijke gebeurtenissen in en om
het plaatsje Falaise; „Ik zag to
nelen zoals alleen Dante ze had
kunnen beschrijven zo zei
hij later.
0 CHURCHILL bleef hopen,
dat de geallieerde legers met
een snelle opmars door de Bal
kan de Russen te vlug af zouden
zijn. In Washington werd echter
een andere politieke weg ingesla
gen.
volgende -dag beleefde Charles de
Gaulle alle glorie waarnaar hij vier
lange jaren had verlangd.
De bevrijding van Parijs geschied
de zonder veel strijd. De Duitse gene
raal Choltitz had opdracht Parijs met
de grond gelijk te maken. Hij weiger
de en deelde dit het hoofdkwartier
van Hitier mee toen de geallieerde
troepen voor Parijs stonden. Op Hit-
Iers hoofdkwartier werd dit telefoon
tje aangenomen door generaal Spei-
del, die sidderend elke verantwoorde
lijkheid voor deze daad afwees.
De moed van generaal Hans Spei-
del was in augustus 1944. toen hij nog
braaf naast Hitier zat om diens waan-
znnige bevelen door te geven, niet groot.
In 1954. toen generaal Hans Speidel
bevelhebber van de landmacht van de
NAVO werd, bleek dat geheel onver
wacht anders te zijn.
In 1954. acht jaar na de bevrijding
van Parijs werd plotseling bekend hoe
dapper generaal Speidel tijdens de
oorlog wel was geweest. In zijn hart
was de generaal namelijk altijd té
gen Hitier geweest...
Het ritselde in 1944 np Hitiers
hoofdkwartier trouwens \an de dap
pere generaals. Zo zat daar in 1944
ook een zekere Adolf Heusingcr. Na
20 juli 1944 had hij het even moei
lijk gehad, maar de generaal had
Hitier overtuigd dat hij met de ver
raderlijke samenzwering niets te
maken had gehad en in september
1944 werd Adolf Heusinger door
Adolf Hitler van alle blaam gezui
verd.
Wat bleek echter in 1961? Toen
de generaal in 1961 tot voorzitter
van de permanente raad van de
NAVO werd benoemd, bleek ook de
ze generaal tegen Hitier te zijn ge
weest.
Wij hebben tijdens de oorlog al die
knappe generaals onderschat. Wij
dachten dat ze moordden, brandschat
ten en terroriseerden uit overtuiging,
om Hitier te helpen. Maar na de oor
log bleek, telkens als er een NAVO-
baantje te vergeven was, dat deze ge
neraals weliswaar hadden gemoord,
gebrandschat en geterroriseerd, maar
dat ze diep in hun hart altijd tégen
Hitier waren, zodat ze in feite ver
zetshelden waren geweest tijdens de
oorlog.
Er was in augustus 1944 wellicht nog
een andere reden voor Eisenhower om
zijn plannen te jwijzigen en Parijs wel
te veroveren: op 1 augustus 1944 waren
de Russische troepen zo dicht de Poolse
hoofdstad genaderd, dat de Poolse on
dergrondse ln Warschau het uur geko
men achtte om tegen de Duitsers ln op
stand te komen.
De opstand lukte vrij goed: de pa
nische Duitse troepen verlieten de stad
of gaven zich over. Toen Warschau bij
na geheel ln handen van het verzets
leger was, kreeg het aanstormende Rus-
siche leger bevel om tachtig kilometer
voor Warschau in stelling te gaan. De
Duitsers ontdekten na enkele dagen dat
zij te vroeg de benen hadden geno
men. Zij kwamen terug en een mee
dogenloze strijd met de ondergrondse
van Warschau brak los. De Polen hiel
den het ruim twee maanden vol, maar
op 2 oktober 1944 was hun macht ver
pulverd. Hitier gaf vervolgens op
dracht de stad met de grond gelijk te
maken.
Een onbeweegbaar Russisch leger
bleef op korte afstand toezien en Sta
lin gaf de Duitsers ruim de tijd hun he
le terreurprogramma in Warschau af
te werken. Pas op 17 januari 1945 be
zetten de Russen de puinhopen van
Warschau.
Na dc oorlog ter verantwoording ge
roepen hebben dc Russen verklaard,
dat zij in juli 1944 te snel waren op
gerukt en dat er vlak voor Warschau
aanvoermoeilijkheden waren ontstaan.
Gezien de prestaties van de Russen
aan de andere fronten, moet deze uit
vlucht een brutale leugen worden ge
noemd. De Russen hebben de Duitsers
gelegenheid gegeven het Poolse verzets
leger te vernietigen en de stad te ver
woesten. uit zuiver politieke overwegin
gen.
Het Poolse verzet was het verzamel
punt voor alle klassieke machthebbers
in Polen: aristocratische officieren,
grootgrondbezitters en uiterst rechtse
politici. Rusland wilde van het na-oor-
logse Polen een communistische staat
maken. Nu was het voor Stalin nooit
een groot probleem geweest hoe hij po
litieke of ideologische tegenstanders uit
de weg moest ruimen, maar in augus
tus 1944 kregen de Stalinisten de on
verwachte kans dit vuile werk door
de Duitsers te laten opknappen. De
kortzichtige wraakzucht van de Duit
sers zorgde ervoor dat de Stalinisten
in Polen een gespreid bedje vonden.
Augustus 1944 werd de maand van de
grote ontmaskering. Niet alleen werden
geleidelijk aan de onderling afwijkende
doelen van de geallieerden duidelijk,
ook in het nazikamp kwam grote duide
lijkheid. Hitiers bondgenoot Roemenië
zag er geen brood meer in: op 23 au
gustus 1944 staakten alle Roemeense
troepen die aan Duitse zijde vochten,
de strijd en in Boekarest werd gene
raal Antonesëu, de vriend van Hitier en
de leider der Roemenen, gevangenge
nomen.
Toen de woedende Duitsers de vol
gende dag Boekarest bombardeerden,
verklaarde de nieuwe Roemeense re
gering Duitsland de oorlog.
Ook Bulgarije zag niets meer in het
bondgenootschap met Duitsland: dat
land verklaarde zich op 26 augustus
neutraal.
De ratten gingen het zinkende schip
verlaten: niet alleen de landen die
van Hitiers terreur profijt hadden
verwacht, lieten hem in augustus
1944 in de steek, ook de kleine ratjes
begonnen in augustus 1944 naar een
goed heenkomen te zoeken.
Zo was het opmerkelijk hoeveel Ne
derlanders in augustus 1944 ineens on
dergronds werk wilden gaan doen. Vier
jaar lang had het verzet in Nederland
met kleine groepjes moeten werken.
Vaak waren de verzetsmensen tegenge
werkt door voorzichtige vaderlanders
of waren zij verraden door slimme of
louche vaderlanders.
Terwijl deze kleine groep vier dorre,
eindeloos lange jaren Joodse gezinnen
van onderduikplaats naar onderduik
plaats had gezeuld, persoonsbewijzen
had vervalst en distributiekantoren had
overvallen, waren de andere vaderlan
ders bezig geweest voor de Duitsers
bunkers te bouwen. Die andere vader
landers hadden dank zij Duitse leger-
opdrachten hun fabrieken flink kunnen
uitbouwen of ze waren rijk geworden in
de zwarte handel.
Soms waren ze voor de Duitsers po
litiespion geworden of ze hadden van
de Duitsers een of ander winstgevend
baantje gekregen. In het gunstigste ge
val hadden ze misprijzend langs de kant
gestaan en ze hadden in hun veilige
huiskamer uiteengezet hoe grenzeloos
onverantwoordelijk dat verzet wel te
werk ging.
Maar in augustus 1944 zagen ze het
tij keren. De aanstormende geallieerde
legers schenen elk risico lachwekkend
klein te maken. In de rijen van profi
teurs, collaborateurs, baantjesjagers en
voorzichtige vaderlanders ging in au
gustus 1944 één kreet: Zorg dat je er
bij komt!
Nog ver na de oorlog kon men zekere
autoriteiten, als zij werden aangevallen
op hun oorlogsverleden, verontwaardigd
horen uitroepen, dat zij geen landver
raders maar verzetshelden waren ge
weest. Dikwijs zou dan blijken, dat hun
dappere verzet in augustus 1944 was
begonnen.
Als dat bleek, bleek echter dikwijls
ook dat zij zulke onmisbare autoriteiten
waren geworden, dat men hun activi
teiten van 10 mei 1940 tot augustus 1944
mild met de manntel der liefde bedek
te
