Groeiende onrust rondom
uitvoering Mammoetwet
Luxueus op safari
Verschuiving toerisme
door devaluatie franc
Fransen moeten nu op
de prijzen passen
Harde lijn
LERAREN WIJZEN „PATERNALISME" VAN REGERING AF
Verdeeldheid
over acties
PROF. POSTHUMA OVER DEVALUATIE FRANC:
O
s«gir «-
Vragen over gevolgen van aanleg
militair oefenterrein bij Ter Apel
0 dat de regering de financiële gevolgen van de wet
0 dat de leraren nu overbelast worden.
0 dat de mankementen van het huidige onderwijs
worden afgeschoven op de ruggen van de leraren.
0 dat de universitaire opleiding van leraren te wen
sen overlaat
0 dat de inhoud van de eindexamens onvoldoende
0 vooral: dat de leraren onvoldoende inspraak in al
le veranderingen hebben gehad.
BRIEF
ADVIEZEN
NIET ALLEEN
DEMONSTRATIE
BIJ HET VOLK
TABOE
„Einmalig"
Drinkplaats
Illusies
Spiegel
Balkon
KAMPEERDERS
DUURDER
AUTO'S
ONLUSTEN
WEST-DUITSLAND
BELGIË
"DILTHOVEN De vijftienduizend leraren aan mid-
delbare scholen in ons land zijn het paternalisme,
dat zij onze regering aanwrijven, beu. In hun gelederen
heerst onrust maar ook verdeeldheid.
In hun onrust zijn zij unaniem. De manier, waarop de
regering de lang verbeide Mammoetwet heeft ingevoerd
gaat naar hun mening, alle perken te buiten. Zij vinden
(onder meer):
0 dat de wet té vroeg werd ingevoerd.
0 dat de onderwijskundige voorbereiding onvoldoen
de is geweest.
op hun beloop laat,
vaststaat
Zjj ztfn het er allemaal over eens. dat er een einde moet
worden gemaakt aan deze situatie. Maar dan komt de ver
deeldheid om de hoek kijken. Een probleem dat zo oud is
als de wereld: De jongeren zouden „de botte bijl" willen
hanteren. Zy dringen aan op stakingen en op een specta
culaire houding.
De oudere leraren en de organisaties daarentegen willen
langs rustiger wegen van overleg met de regering en een
subtiele demonstratie tot resultaten proberen te komen.
De jongere leraren staan onder aanvoering van hun
collega's van het Hengelose Twickel-college. De leraren
van ongeveer twintig middelbare scholen hebben zich bij
deze groep aangesloten. Zij hebben bekend gemaakt dat zij
de eerste dag van het nieuwe schooljaar geen les zullen
geven, maar over hun problemen zullen discussiëren met
de leerlingen.
In de meeste gevallen zullen zij bovendien een brief
schrijven naar de ouders van de leerlingen, waarin de
moeilijkheden rondom de pas ingevoerde Mammoetwet
uit de doekén zullen worden gedaan. Tenslotte zullen deze
leraren nog steeds onder aanvoering van hun Hengelose
collega's op 26 augustus in Utrecht een demonstratieve
protestvergadering beleggen. De vier landelijke organisa
ties van leraren hebben met deze vergadering géén be
moeienis.
Toch leeft ook binnen deze organisaties het idee, dat er
iets moet gebeuren. Voorzitter H. C. L. Michielsen (56) van
de Raad van Leraren, voorzitter van de katholieke organi
satie Sint Bonaventura, bestuurslid van de Nederlandse
Schoolraad, rector van een Utrechts avondlyceum en le
raar Duits aan een Utrechts daglyceum, vraagt zich na
drukkelijk af of alle klachten zwaar genoeg zijn voor een
levensgrote staking.
Hij zegt: „In de hele samenleving
heerst onder de bevolking een sfeer van
irritatie. Kijk naar de universiteiten,
maar kijk ook naar het verkeer. Boven
dien is iedereen het erover eens, dat
de regering té paternalistisch is".
„Wanneer ik naar onze gemeenschap
van leraren kijk, dan zijn onze klach
ten vooral gericht tegen de regerings-
politiek, waarin het onderwijs onvol
doende inspraak heeft. De regering-hui-
dige-vorm werkt vanuit haar constitu
tionele verantwoordelijkheid en haar
subsidie-politiek. Dat betekent, dat on
ze regering nog niet toe is aan in
spraak".
'Méitwm
„Het vreemde is", vindt de heer
Michelsen, „dat de regering wél ad
viezen vraagt, maar verder precies
doet wat zij zelf wil. Maar de rege
ring vergeet, dat in het dagelijkse
praktische onderwijs mensen zitten,
die deskundiger zijn dan ambtenaren
op een ministerie, die stomweg van
uit een economische politiek redene
nen. Dat er niets anders is in feite
de basis van alle conflicten die nu de
kop hebben opgestoken".
De heer Michielsen gelooft niet, dat
eenzijdige acties van de jongere lera
ren de situatie zullen kunnen verande
ren. „Een massief departementaal blok
is moeilijk in beweging te krijgen", zegt
hij.
„De jongere leraren willen een spec
taculaire houding, die zij hebben afge
keken van de studenten. Maar zij zijn
in hun houding te wild en hun bezwa
ren zjjn onvoldoende geformuleerd.
Daarmee strijken zy natuurlijk in te
gen de haren van de regering".
„Misschien is de rustiger weg, die de
vakorganisaties willen bewandelen, ook
een langere weg. Maar ik ontken niet,
dat wij de jongere leraren met hun ex
treme houding nodig hebben. De jonge
ren moeten onze rustige, maar lange
re weg bekorten".
Hij licht toe: „Als wij, ik heb het nu
over de organisaties van leraren, de re
gering ervan kunnen overtuigen dat de
jongeren onder ons bereid zijn tot even
tuele krachtige acties, dan kunnen wij
misschin al op kortere termyn succes
hebben. Maar de jongeren moeten niet
denken dat zij het alleen kunnen, even
min als wij dat denken. Het ontbreekt
de jongere leraren vaak nog aan subtiel
en deskundig optreden".
De heer Michielsen geeft toe, dat in
de gemeenschap van vijftienduizend le
raren gebrek aan eenheid heerst. Nie
mand weet precies wat er moet gebeu
ren. Moet er gestaakt worden of is een
demonstratieve dag voldoende?
De heer Michielsen: „Het is natuur
lijk niet reëel om op de eerste dag van
het nieuwe schooljaar geen les te wil
len geven. Dat haalt niets uit, want tot
nu toe werd er op die dag nog nooit les
gegeven".
De Raad van Leraren heelt voorge
steld een dag In het begin van het nieu
we schooljaar aan te wijzen als demon
stratieve dag. Dat is natuurlijk heel
wat anders dan juist de éérste school
dag".
„Misschien wordt dit voorstel nog
aangenomen. De Raad zal dan ook
richtlijnen geven. Trouwens, een aan
tal jongere leraren heeft ons voorstel
om een brief te schrijven aan de ou
ders van de leerlingen al geaccepteerd".
Vindt hij het reëel om anderen in
dit geval de ouders te betrekken
H. MICHIELSEN:
extreme achterban niet ontkrachten
in de problemen van de leraren? Is het
bovendien wel reëel om tijdens zo'n
demonstratieve dag met de leerlingen
te gaan discussiëren over de moeilijk
heden die de leraren met hun baan
hebben?
De heer Michelsen: „Ik zie er in
derdaad niets in om zoals de leraren
van enkele scholen hebben aangekon
digd op de eerste dag van het nieu
we schooljaar met de leerlingen over
deze problemen te gaan discussiëren.
Er zijn leerlingen van twaalf jaar. Wat
wil je dat die kinderen voor zinnigs
aan zo'n discussie bijdragen? Iets an
ders vind ik het met het schrijven van
een brief aan de ouders".
„Een gezonde uitvoering van de
mammoetwet gaat wel degelijk ook
de ouders van schoolgaande kinde
ren aan. Die mammoetwet moet het
onderwijs dichter bij het volk bren
gen".
„Wtf willen de ouders laten we
ten, dat de nieuwe wet door gebrek
aan geld niet goed kan worden uit
gevoerd. I)e bevolking moet toch in
noodgevallen ook voor dat geld zor
gen? Nou, dan heeft diezelfde bevol
king er recht op te weten wat
er aan de hand is".
Hoewel zij niet zijn uitgenodigd zul
len op 26 augustus toch vertegenwoor
digers van de vier landelijke organisa
ties van leraren naar Utrecht reizen,
om de vergadering van ..voorstanders
van een krachtige aanpak" bij te wo
nen.
„Denk niet, dat wij daar onze extre
me achterban willen ontkrachten", zegt
de heer Michielsen nadrukkelijk. „Zo
als gezegd hebben wij elkaar nodig.
Maar de gedachte ontwikkelt zich, dat
onze organisaties tijdens die vergade
ring een schema van mogelijkheden
kunnen opstellen, waaraan iedere on
tevredene ongeacht zijn status of
levensovertuiging zich kan vasthou
den. Noem het een soort krijgsplan".
Met „status" ep „levensovertuiging"
doelt de heer Michielsen op de vele
ambtenaren onder de leraren, die niet
mogen staken en op de protestants-
christelijke collega's, voor wie staken
om principiële redenen taboe is.
„Een staking zit er voorlopig heus
niet in. Een demonstratieve dag lijkt
ons doeltreffender en subtieler. Boven
dien zullen wij onze mensen nooit tot
een staking aanzetten, want de kans
is groot dat je veel collega's in ge
wetensnood brengt".
HENGELO Drs. J. Komen,
een van de „progressieve" leraren
van het Hengelose Twickelcollcgc
verzekerde ons, dat leraren van al
76 van de 526 middelbare scholen in
ons land zich voor een „harde lijn"
hebben uitgesproken.
„Het is per se niet waar. dat al
deze leraren juist op de allereerste
schooldag van het nieuwe jaar een
demonstratieve actie zullen houden.
Sommige scholen zullen dat echter
wél doen. Maar wij hebben veel bij-
v al betuigingen binnengekregen om
tot actie over te gaan", aldus de heer
Komen.
Hij vertelde dat tijdens de op 26
augustus te houden vergadering te
Utrecht zal worden bepaald, wat tij
dens de nog nader te bepalen demon
stratieve dag moet gebeuren.
Eén van de leraren van het Twic-
kelcollege, drs. A. Gordjjn. is door
de staatssecreataris Grosheide uitge
nodigd de bezwaren van de Henge
lose leraren in Den Haag toe te lich
ten.
Van onze correspondent in Bonn
Hoe groter de welvaart en hoe
sterker de welvaartneurose
des te verder naar het zuiden trek
ken onze Oosterburen als ze met
vakantie gaan. Eerst ging de grote
stroom naar het stamverwante
Oostenrijk. Daarna was Italië aan
de beurt, vervolgens Spanje en de
laatste jaren zijn Griekenland, Tu
nesië en de Canarische eilanden
steeds meer in trek.
Gaarne laat men zich duizenden
kilometers vervoeren om na aan
komst met gesloten ogen in de
zon te wachten op de terugvlucht
naar huis. Dan kijkt de melkboer
mij aan met het tanige vissers
bruin dat hij heeft opgedaan aan
de Oceaankust van Portugal en
mijn kioskdame toont de fluweli
ge koffietint van de Arabische kus
ten.
Als je ze dan vraagt hoe ze hei
hebben gehad op vakantie, luidt
het antwoord steevast: Fantas
tisch,,Einmaligweergaloos
of „Sprookjesachtig" en daarbij
gapen ze dan onwillekeurig van
verveling.
Bij een dergelijke overmaat aan
vakantieweelde dwarrelde dezer
dagen op de schrijftafel van uw
correspondent weer een nieuwe
offerte, waarbij dan ook op va-
kantiegebied de vooruitgang zege
vierend voortgaat.
Een Duitse maatschappij, waar
aan ook de Lufthansa, deelneemt,
heeft., zo lezen wij, twee spiksplin
ternieuwe hotels gebouwd (Safari-
lodges) in het natuurreservaat
Tsavo, in Kenia, een van de schit
terendste wildparken van Oost-
Af rika.
In dit 30.000 vierkante kilome
ter grote gebied, zo lezen we ver
der, wemelt het van olifanten, van
neushoorns, nijlpaarden, giraffen
en gazellen, om nog maar te zwij
gen over doodgewone dieren zoals
leeuwen, luipaarden en zestien soor
ten krokodillen.
Deze hotels zijn beide in de wil
dernis gebouwd, vlakbij een
drinkplaats van dieren. De bar
en de eetzaal, zo wordt gemeld,
kijken panoramisch uit op het na
derende wild. Valt de duisternis
over de jungle dan wordt de
drinkplaats verlicht met schijn
werpers die tussen de bossages
zijn verborgen.
Nu, daar kan zelfs de Euro
mast niet tegen op. Bovendien, zo
besluit de offerte, beschikken de
„lodges" uiteraard over een ei
gen zwembad, een badkamer bij
elke kamer en een snelle verbin
ding met de luchthaven van Nai
robi.
giraffen hun lange nekken bogen
bij de drinkplaats.
Toen uw correspondent dit las
heeft hij onwillekeurig even in de
spiegel gekekeii of zijn haar al
erg grijs wordt. Als schooljongen
was een van zijn liefste boeken
Paul Juliens Kampvuren langs de
evenaar". Daarin was sprake van
een wildernis waarin olifantenkud
den dreunen over de savannen en
leeuwen sluipen door lang steppe
gras. Dat woeste gebied kon je al
leen bereiken in lange, uitputtende
dagmarsen, onder de veilige hoe
de van Mbombo, de inheemse gids.
Daar dreigden gele koorts, of groe
ne koorts of iets anders gevaar
lijks en elke avontuurlijke dag
werd besloten met een ongerieflijk
bivak, omwaaid door de geur van
houtsmook en het oorverdovend ge-
sjirp van reuzenkrekels.
Pas na geduldig en eerbiedig af
wachten kon je in het dalende
duister nog juist ontwaren hoe de
Helaas vaarwel, romantische il
lusies van een niet meer zo jonge
generatie. Nu staat blijkbaar op
het vliegveld van Nairobi de limou
sine punctueel gereed. In de ,,Sa-
fariloodsstaat een negerjongen in
een hagelwit vestje achter de bar
en mixt de cocktails. Misschien is
hij wel een zoontje van Mbombo.
In plaats van houtsmook en gele
koorts hebben we nu airconditio
ning en warm en koud stromend
water op alle kamers. Van de kre
kels hoor je niets meer, zodra het
combo'tje bij de dansvloer begint
te spelen.
Langs de evenaar behoeven geen
kampvuren meer te roken. Als het
donker wordt roep je eenvoudig:
..Ober, draai het licht op de oli
fanten eens wat hoger.,,
Ik heb nu maar besloten om dit
jaar met vakantie eens thuis te
blijven, in de zon op het balkon
netje. met een mooi boek. Als de
melkboer dan vraagt hoe ik het ge
had heb zal ik zeggen „Einma-
lig".
¥~)EN HAAG Er zullen in de
toekomst meer Nederlandse va
kantiegangers naar Frankrijk gaan,
dat door de devaluatie voor buiten
landers goedkoper is.geworden. De
belangstelling van Franse toeristen
voor Nederland zal daarentegen ver
der teruglopen. Of dit veel of weinig
zal zijn is een vraag, waarop nie
mand nu al een zinnig antwoord wil
of kan geven.
Volgens de heer C. Roorda, pers
chef van het Nationaal Bureau voor
Toerisme, is het te verwachten dat
vooral volgend jaar, in de bollentijd
minder Fransen dan gebruikelijk
ons land zullen opzoeken. „Dan zal
de devaluatie zich sterker laten gel
den dan in deze maand, nu veel
Fransen al op stap zijn".
Hoge verwachtingen voor dit sei
zoen heeft de heer Roorda niet.
„Door de al veel eerder genomen
deviezenbeperkingen loopt het aan
tal Franse toeristen dat ons land be
zoekt toch al terug".
De heer H. Verdouw, secretaris
van de Nederlandse Kampeerraad,
neemt aan dat volgend jaar nog
meer Nederlandse kampeerders dan
gewoonlijk het zuiden van Frankrijk
zullen opzoeken. Hij verwacht ten
slotte dat de devaluatie een stijging
van prijzen in Frankrijk, ook in de
dienstverlenende sector, tot gevolg
zal hebben.
Een dergelijke consequentie komt
ook de heer J. Kort, adjunct-direc
teur van de Franse Toeristen Ser
vice (FTS) in Amsterdam niet on
waarschijnlijk voor. Hij neemt ook
daarom een afwachtende houding
aan.
De ANWB neemt aan, dat In de
toekomst een groter aantal toeristen
naar Frankrijk zal gaan „waar een
maaltijd niet meer hoeft te kosten
dan acht of negen francs. Vind dat
maar eens in Nederland".
De heer G. E. van Goor, voorzit
ter van de ondernemersorganisatie
Horecaf, gelooft niet dat de devalua
tie ernstige gevolgen zal hebben
voor de hotels en restaurants in Ne
derland. „Alle landen rondom Fran-
rijk worden nu duurder voor de
Franse toerist, die toch ook wel eens
op stap zal willen. Ik neem aan dat
het net zo gaat als in Engeland,
waar het prijspeil overigens snel op
liep: eerst waren de reizen naar het
buitenland iets minder gemakkelijk
te verkopen, maar dit herstelde zich
toch tamelijk snel".
De heer J. United van het reisbu
reau Magneet, noemt Frankrijk een
achtergebleven land op het gebied
van toerisme, „dat dan ook niet al
te interessant is voor de reisbu
reaus". De mogelijkheid dat de si
tuatie door de devaluatie beter wordt
sluit hij niet uit.
Dat de Franse franc 12,5 pet.
minder waard is geworden, houdt
niet automatisch in dat de prijzen
van alle Franse auto's met 12,5 pet.
zullen dalen.
Om te beginnen is de prijs af fa
briek, de zogenaamde exportprijs,
maar ongeveer de helft van de late
re verkoopprijs. De andere helft gaat
zitten in transportkosten, invoerrech
ten, belastingen, marges voor impor
teur en dealer. De 12.5 pet. van de
devaluatie wordt zo dus al min of
meer gehalveerd.
Dat geldt dan voor de Siimca's, die
in Frankrijk worden gebouwd. Al de
andere Franse auto's worden in de
Benelux geassembleerd. Ze krijgen
dan bijvoorbeeld banden, ramen, ac
cu's verf, enz. enzovoorts, uit de
Benelux. Bovendien vervalt een
groot deel van de Franse loonpost.
Voor de Citroëns, de Peugeots en de
Renaults blijft zo van de devaluatie
van 12,5 pot. misschien nog een pro
cent of drie, vier over. Omgerekend
zou dal een prijsverlaging van ruw
weg 150 gulden voor een auto van
plm. vijfduizend gulden tot zeshon
derd gulden voor een auto van 5
mille kunnen betekenen.
Vorige devaluaties lieten zien dat
Importeurs soms van de gelegenheid
gebruik maken om vrij forse prijsda
lingen met veel tam-tam aan te kon
digen. Die dalingen plegen dan groter
te zijn dan de devaluatie rechtvaar
digt en hebben een sterk commer
cieel karakter.
Als dat er niet van komt, gebeurt
er meestal in eerste instantie hele
maal niets. Later wordt de devaluatie
verrekend met zogenaamde prljscor-
recties.
Het gebeurt ook wel dat importeur
'n vollediger uitgeruste auto gaat le
veren voor hetzelfde geld.
De Nederlandse autofabriek DAF
is ook nog betrokken bij de Franse
devaluatie. DAF gebruikt voor de Daf
55 immers motoren van Renault.
Meer dan enkele honderden guldens
zal zo'n motor èf fabriek niet kosten,
maar de devaluatie scheelt toch altijd
wat.
,<y K -■> ""a*
VERVEEN Voor de f mandeel-economi
sche deskundigen, die vaak aan een half
woord genoeg hebben, stond het wel vast, dat de
Franse franc te eniger tijd zou moeten devalueren.
Alleen het tijdstip was een volslagen verrassing.
„Men heeft wel het goede ogenblik uitgekozen.
Midden in de vakanties en net voor de tijd dat de
speculatie weer wat zou gaan denken". Prof. drs.
S. Posthuma zag het ook aankomen, zeker na uit
latingen van de Franse minister van Financiën,
Giscard d'Estaing van half juli.
„Die wees zo nadrukkelijk op een aantal funda
mentele onevenwichtigheden in de Franse econo
mie en hij sprak zo globaal over maatregelen, die
zouden moeten worden genomen, dat de econo
men zichzelf onmiddellijk de vraag stelden:
„Waarom dan geen devaluatie?"
Maar devaluatie is toch eigenlek een hulpmiddel
en geen medicijn.
„Ja, devaluatie geeft, maar voor een ogenblik
lucht. Zij moet onmiddellijk gevolgd worden door
aanvullende en ingrijpende maatregelen, want an
ders verpietert zo'n devaluatie. Als na deze deva
luatie de prijzen weer gaan stijgen, waardoor dit
prijsverhogend voor de industrie gaat werken, dan
is al bij voorbaat een gedeelte van het effect van de
devaluatie verloren".
Maar volgens drs. Posthuma moest er wel wat ge
beuren.
„De teruggang van de deviezenreserves ging ver
bazend hard. In één jaar is een kwart van de zicht
bare reserves verloren gegaan en wanneer we daar
bij rekenen de opgenomen kredieten binnen het ka
der van het Internationale Monetaire Fonds, dan
kun je stellen dat in een jaar de helft van de Fran
se deviezenreserves is verdwenen".
Zou men kunnen stellen dat de onlusten van mei
vorig jaar Frankrijk de das hebben omgedaan?
„Ja, die onlusten hebben Frankrijk een enorme
klap gegeven. Het kwam allemaal bij elkaar: de rel
len, de onlustgevoelens bij de arbeiders en dito bij
de boeren. Daardoor ontstond kortsluiting, die
Frankrijk zeer zware schade heeft berokkend. Wel
licht was dat bij bepaalde groepen ook de opzet".
Wat zou er volgens u nu gaan gebeuren?
„Dat is moeilijk te zeggen, omdat naast economi
sche factoren ook politieke meespelen. Een van de
grote knelpunten is daarbij de landbouw. Een prijs
verlaging in het binnenland, die het gevolg zou moe
ten zijn van de devaluatie, kan gemakkelijk bij de
boeren tot nieuwe ontevredenheid aanleiding geven.
Als Frankrijk de landbouwprijzen omhoog brengt,
bijvoorbeeld door een systeem van subsidies, dan
is al een deel van het effect van de devaluatie ver
dwenen".
Prof. drs. S. Posthuma (69), fi
nancieel deskundige bij uitstek, is
voorstander van het systeem van
vaste wisselkoersen. ,,Bij vrije wis
selkoersen zou de onrust alleen
maar toenemen. Het moet voor
een land mogelijk zijn om bij dui
delijk nadelige ontwikkelingen ze
kere correcties in zijn wisselkoers
aan te brengen. Dat acht ik zeer
wel acceptabel."
Prof. Posthuma was van 1945
tot. 1964 directeur van De Neder-
landsche Bank. Sindsdien is hij ge
woon hoogleraar aan de Economi
sche Hogeschool in Rotterdam in
het geld-, krediet- en bankwezen
en de internationale economische
betrekkingen. Daarvóór was hij bui
tengewoon hoogleraar. Hij is pre
sident-commissaris van de Stoom
vaart-Maatschappij Nederland en
commissaris van de Nederlandsche
Middenstandsbank, HVA en Linde-
teves. Hij heeft na de oorlog alle
internationale monetaire besprekin
gen bijgewoond, waaronder van de
Wereldbank, EEG, Bank voor In
ternationale Betalingen, Benelux en
de organisatie voor Europese Eco
nomische Samenwerking
DEN HAAG De drie centrale land
bouworganisaties hebben het Land
bouw Economisch Instituut in Den
Haag gevraagd na te gaan wat de ge
volgen zijn van de aanleg van een mili
tair oefenterrein bij Ter Apel voor de
Groningse en Drentse boeren. Zij wil
len ook weten welke uitkopregeling de
voordeligste zal zijn.
Onlangs kwam het Tweede-Kamerlid
voor de CHU, de heer H. Kikkert, met
het plan om bij Ter Apel een oefenge
legenheid te scheppen die zo groot
moet zijn dat van het plan-Lauwerszee
kan worden afgezien.
In een nota aan het kabinet spreekt
de heer Kikkert, die de steun kreeg
van de andere regeringsfracties, van
een bedrag van 325 miljoen gulden,
kazernes en terreinen inbegrepen maar
zonder voorzieningen voor een beter
wegen- of spoorwegennet. Die 325 mil
joen gulden zou dan in vijf jaar tijds
moeten worden opgebracht. Omdat in
het plan-Ter Apel ook een stuk werk
gelegenheid zit rekenen de vier fracties
op een bijdrage van minister De Block
(economische zaken) van zo'n honderd
miljoen gulden. Ruw gesproken zou het
hier om tweeduizend arbeidsplaatsen
gaan.
.Daarbij komt dat een prijsdaling in
het hele beleid van de landbouw in de
EEG tot wringing aanleiding kan ge
ven. De Duitse boeren kunnen dan
moeilijker concurreren en als West-
Duitsland te eniger tijd zou besluiten
tot een opwaardering van de mark,
waardoor de import naar West-Dults-
land goedkoper en de export van West-
Duitsland duurder wordt, dan krijg je
een dubbel nadelig effect voor de Duit
sers".
Gelooft u dat West-I)uitsland de
mark eens zal opwaarderen?
„Ook dat is weer een politieke zaak
geworden, zeker met de verkiezingen
in het najaar. Bondskanselier Kiesin-
ger heeft gezegd, dat hij de mark
nooit zou revalueren, maar „nooit" is
politiek gezien een hachelijk woord.
Ik zelf ben geneigd te zeggen, dat
West-Duitsland de mark zal opwaar
deren. Als er één land gevoelig is voor
inflatie dan is dat West-Duitsland weL
Gelukkig, zou ik zeggen, dat er ten»
minste één land is dat daarvoor ge
voelig Is".
Denkt u dat de Franse devaluatie
naar andere landen zou overslaan?
„Ik kan niet koffiedik kijken. Ik zou
denken dat de Franse devaluatie op
zichzelf staat. Maar of België die kan
opvangen, ik weet het niet. België
wordt door de Franse devaluatie het
zwaarst getroffen en de Belgische posi
tie is niet bepaald florissant. Voor Ne
derland zie ik geen devaluatie komen",
aldus drs. Posthuma.
