HISTORIE IN EEN NOTEDOP
NICOLAAS JOUWE:
DR. P. J. PLATTEEL:
AMBASSADEUR TASWIN:
Republiek Indonesië
reikt nu van Sabang
tot Merauke
Regeren met militaire
strafexpedities kan niet
Teleurgesteld
over Nederland
Kwestie
van de
thans
baan
West-Irian opnieuw verbonden
aan „Gordel van Smaragd99
we gaan door tot het einde
met strafexpedities kom je niet verder
.we houden Nederland op de hoogte
AMBASSADEUR TASWIN
IN DEN HAAG:
NICOLAAS JOUWE,
BALLING:
OUD-GOUVERNEUR PLATTEEL:
Lifters hielden
alleen hun
badgoed over
ASTRONAUT
LOVELL IN
DEN HAAG
DEN HAAG Dë republiek Indonesië vierde zondag haar 24ste verjaardag. Ook Ne
derland heeft de republiek moeten erkennen van Sabang tot Merauke. Al moeten Ne
derland, Indonesië en secretaris-generaal Oe Thant van de VN het officiële verslag over
de volksuitspraak in West-Irian nog ratificeren.
KRITIEK
OISHAALBAAR
BIJDRAGEN
KOLONIE
LEVENSKANS
GROTER
VERHOUDING
VRIJ BEWEGEN
STRAFEXPEDITIE
GEEN
GESTEUND
5 GULDEN
V.N.
GROTE ROL
MAANDAG 18 AUGUSTUS 1969
se regering en de Kamer verklaren
dat de bijzondere status van Nieuw-
Guinea ligt besloten in het akkoord
van Linggadjati. Indonesië rekent
het gebied tot zijn souvereinitiet.
November 1949: Ronde Tafel
conferentie: Nederland draagt de
souvereiniteit over Nederlands-In-
dië over aan Indonesië. Het geschil
over West-Irian blijft bestaan. De
status van het gebied moet binnen
een jaar worden vastgesteld door on
derhandelen.
17 augustus 1950: De Indonesi
sche regering roept de eenheids
staat uit.
November 1951: De eerste on
derhandelingen over de status van
West-Irian mislukken. Indonesië
houdt vol dat de souvereiniteit over
het gebied al in 1949 is overgedra
gen.
10 augustus 1954: Djakarta
maakt de kwestie West-Irian aan
hangig bij de VN.
17 december 1955: De onderhan
delingen in Genève over West-Irian
mislukken. Nederland wil voor het
gebied recht van zelfbeschikking.
15 februari 1956: Indonesië zegt
de unie met Nederland op.
17 augustus 1960: Indonesië ver
breekt de diplomatieke betrekkingen
met Nederland. Het Nederlands gou
vernement vormt de Nieuw-Guinea -
raad. die in 1961 wordt geïnstalleerd.
Minister Luns stelt in dat jaar in de
VN voor. het bestuur tot aan de
zelfbeschikking in handen te geven
van de wereldorganisatie.
Begin 1961: Nederland stuurt
troepenversterkingen naar West-
Irian. De Indonesische infiltraties
nemen toe. Er wordt op kleine
schaal gevochten.
15 augustus 1962: Overeenkomst
van New York: Nederland draagt
het bestuur over West-Irian over
aan de VN. De VN zal het bestuur
1 mei 1963 overdragen aan Indone
sië. De Papoea's zullen in 1969 kie
zen of zij al dan niet bij Indonesië
willen blijven.
Mei 1963: Indonesië herstelt de
diplomatieke betrekkingen met Ne
derland.
In het politieke conflict tussen Ne
derland en Indonesië is West-Irian
een heet hangijzer geweest.
De moeilijkheden zijn als volgt
af te vakenen:
De kiesmannen in acht districten in West-Irian hebben unaniem besloten,
dat het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea een onafscheidelijk deel van
Indonesië moet blijven.
mengevoegd met het Australische deel
van Nieuw-Guinea of in 'n melanesisch
verband, moet als onhaalbaar worden
beschouwd.
Het laatste politieke obstakel tussen
Nederland en Indonesië is, langs vreed
zame weg, uit de wereld geholpen.
De volksuitspraak is volgens het op
15 augustus 1945 tussen Nederland en
Indonesië gesloten akkoord van New
York gehouden. Nederland en Indone
sië hebben zich bij het resultaat neer
te leggen.
Ook dat is afgesproken en vastgelegd
in de paragrafen één en twee van de
New Yorkse overeenkomst. Er zal ook
in de algemene vergadering van de VN
niets meer aan te doen zijn.
De uitspraak van de kiesmannen is
van fundamenteel belang voor de toe
komst van de Papoea en zijn gebied.
De kritiek op de manier die de Indo
nesiërs hebben toegepast om West-Irian
over zijn toekomst te laten beslissen,
is Djakarta niet bespaard gebleven.
Het musjawarah-systeem is een was
sen neus genoemd. Een, naar Neder
landse opvattingen ondemocratische
manier, strijdig met wat in de overeen
komst van New York is bepaald.
Indonesië is echter in New York als
enige verantwoordelijk gesteld voor de
manier waarop de Papoea zich zou kun
nen uitspreken. Een alternatief voor het
musjawarah-systeem hebben de Indone
siërs nooit gezien. Of niet willen zien,
zo men wil.
Een feit blijft, dat de kritiek op de uit
voering van de volksuitspraak tot de Ne
derlandse regering behoorde te wor
den gericht, bij de behandeling van de
ontwerp-overeenkomst van New York.
Evenals nu de Indonesische gevol
machtigd minister voor West-Irianzaken
mr. Sudjarwo Tjondronegoro moeilijk
kan worden verweten dat hij dr. Ortiz
Sanz en de missie van Oe Thant bij de
neus heeft genomen. Zo dat al het ge
val zou zijn geweest.
Een in de naaste toekomst te realise
ren levensvatbaarheid voor West-Irian
als onafhankelijke staat eventueel sa-
Het gebied heeft tachtigduizend inwo
ners. Het is even groot als Frankrijk.
Alleen de grote plaatsen langs de kust
zijn door wegen verbonden. De Papoea
leeft van de visserij en de bosbouw. Er
zit nikkel, koper en bauxiet in de grond,
die overigens ongeschikt is voor planta
ges. De telecommunicatie, de land-,
lucht- en zeeverbindingen zijn allerbe
labberdst. Exploitatie van wat de bo
dem van West-Irian oplevert, zodanig
dat er ook deviezen in de la komen,
gaat gigantische kapitalen kosten.
Als Nederland zich moreel verant
woordelijk voelt voor de Papoea, kan
het nu een belangrijke steun bijdragen
in diens ontwikkeling en die van zijn ge
bied. In het raam van de internationale
ontwikkelingssamenwerking. Samen met
Indonesië, dat zelf nog een ontwikke
lingsland is. Maar dat nu toch serieus
en planmatig probeert zijn onoverzien-
lijke moeilijkheden te boven te komen.
17 augustus 1945: Soekarno en
Hatta roepen de republiek Indone
sië uit.
Oktober 1946: Conferentie van
Pangkal Pinang: Nederland wil West
Nieuw-Guinea een bijzondere status
geven. Nederland wil er een bijzon
der toevluchtsoord van maken voor
Indische Nederlanders en minder
heden die tegen de Indonesische re
publiek zijn.
Overeenkomst van Linggadjati:
De Verenigde Staten van Indonesië
omvatten het gehele gebied van Ne
derlands Indië, met uitzondering
van Nieuw-Guinea.
25 maart 1947: Ratificatie in
Den Haag en Djakarta van de over
eenkomst van Linggadjati. Neder
land en Indonesië houden elk vast
aan een eigen interpretatie van het
akkoord wat betreft Nieuw-Guinea.
December 1947: De Nederland-
De heer Nicolaas Jouwe (45) is diep teleurgesteld over het verloop en het
resultaat van de volksuitspraak. Maar hij is niet gebroken.
Nicolaas Jouwe is voorzitter van
het vrijheidscomité West-Papoea. Hij
was ruim twintig jaar Nederlands be
stuursambtenaar in Nieuw-Guinea en
vice-voorzitter van de Nieuw-Guinea-
raad.
„Ik ben vooral teleurgesteld in de
houding van Nederland en die van de
andere westerse landen in de kritie
ke periode die beslissend was voor 't
NICE Twee Nederlandse jongelui
een uit Denekamp en een uit Nijme
gen en een Fransman hebben zich
zaterdag in zwembroek bij de politie
van Nice gemeld. Ze waren door een
„hulpvaardige automobilist" van al hun
bezittingen beroofd.
Ze hadden van hem eeri lift gektv-
sgen. In Nice stelde de automobilist
voor samen te gaan zwemmen. Toen zq
het water uitkwamen zei de man, dat
hij even sigaretten ging halen. Hij ging
er vandoor met zijn auto waarin de
bagage van de lifters lag.
DEN HAAG - De Amerikaanse astro
naut James Lovell zal donderdag een
kort bezoek aan Den Haag brengen.
Hij is op vakantie in Europa. Voor een
aantal genodigden zal hij commentaar
geven bij een kleurenfilm over de reis
met Apollo 11.
Lovell is onlangs tet commandant be
noemd voor de lucht van de Apollo-13
op 6 augustus 1970. Vorig jaar Kerst
mis maakte hij onder leiding van Frank
Borman al een vlucht met de Apollo 8.
lot van mijn land en volk", stelt hij.
„Die hele musjawarah deugde niet".
„Mijn land is een kolonie gewor
den van Indonesië, dat het ontoegan
kelijke gebied nooit tot ontwikkeling
zal kunnen brengen. De Indonesiërs
zien nog niet eens kans, hun eigen ge
bied behoorlijk op poten te zetten".
Nederland moet niet denken dat de
zaak van de Papoea hiermee is afge
lopen. Wij gaan door tot wij onafhan
kelijk zijn geworden. We zullen ons
aansluiten bij de strijdmakkers in
Afrika. Azië en Zuid-Amerika die
zich ook aan het juk van het kolo
nialisme trachten te ontworstelen".
„Ik zie in de toekomst voor mijn
land betere levenskansen dan menige
jonge Afrikaanse staat heeft. Wij heb
ben mineralen en bosprodukten. Die
moeten worden geëxploiteerd. En
waarom kan dat niet even goed met
internationale hulp gebeuren? Via
Australië bijvoorbeeld, Japan of
Nieuw Zeeland? Waarom moet die
hulp speciaal via Indonesië worden
gegeven?
„Bovendien, sinds wanneer moet 'n
volk eerst bewijzen zich economisch
te kunnen bedruipen voor het zijn vrij
heid kan krijgen?"
Nicolaas Jouwe hoopt, dat zijn
Nieuw-Guinea eens aansluiting zal vin
den bij het Australische deel van het
eiland, wanneer dat eenmaal onafhan
kelijk zal zijn geworden. En in groter
verband speelt hij op een Melanesisch
eilandenrijk.
Dr. P. J. Platteel (58) vreest dat de
ontwikkeling van West-Irian en zijn
bevolking, zonder buitenlandse hulp,
een hopeloze zaak zal zijn.
Eenvoudig omdat nu in feite de toe
komst van een ontwikkelingsland in
handen is gelegd van een ontwikke
lingsland.
Dr. Platteel, nu burgemeester van
Hilversum, was van begin 1958 tot
eind september 1962 Nederlands gou
verneur van Nieuw-Guinea. De laat
ste.
„Indonesië mist nu eenmaal de fi
nanciële en andere middelen om
Nieuw-Guinea te ontwikkelen", zegt
hij. „Ik hoop daarom dat de aan
dacht van de landen buiten Indonesië
op het gebied gevestigd zal blijven.
Nederland zou zijn invloed kunnen
aanwenden om het speciaal voor
Nieuw-Guinea gestichte VN-fonds ac
tief te maken".
„De activiteiten moeten daar bij zo
worden gericht, dat rekening wordt ge
houden met de verhouding tussen indo-
nesiërs en Papoea's, zoals de Papoea's
die ervaren."
„In elk geval breekt voor Indonésië
en Nieuw-Guinea een moeilijke periode
aan. De ontwikkeling van land en volk
is een gigantische opgave. Wil de ont
wikkelingshulp tot haar recht komen,
dan zal daarvoor de volledige persoon
lijke inzet van velen nodig zijn".
„De voor de ontwikkelingshulp beschik-
V
bare mensen moeten zich in het gebied
vrij kunnen bewegen. Zij moeten het
vertrouwen hebben van de bevolking.
Ik denk bijvoorbeeld aan functionaris
sen die voorlichting geven over land
bouw, economische en medische pro
blemen".
Voor de ontwikkeling van het gebied
moet een vorm worden gevonden en
ruimte worden geschapen voor de
mogelijkheid dat buitenlanders er kun
nen werken. Ik denk. vanwege het ge
voelige politieke verleden, daarbij niet
aan Nederlanders. Maar andere landen
van de Uno zouden wel mensen kunnen
afstaan om de noodzakelijke sfeer te
scheppen, waarin ontwikkelingshulp
aanslaat".
„Het ziet er niet naar uit dat Indo
nesië in de afgelopen jaren voor dat
doel in Nieuw-Guinea vertrouwen heeft
kunnen winnen. Men kan nu eenmaal
niet besturen per militaire strafexpedi
tie. Dat leidt tot desintegratie van de
samenlevingsbanden van de bevolking.
En gezien de berichten van de laatste
tijd heeft dat al op grote schaal plaats
gehad".
„Het gebied beschikt toch wel over
rijkdommen. Delfstoffen, bijvoorbeeld.
Indonesië heeft voor de exploitatie daar
van al enkele concessies gegeven aan
grote buitenlandse maatschappijen. Ik
geloof echter dat er een breder patroon
van activiteiten voor de ontwikkeling
van het gebied nodig is dan het aan
trekken van concessionarissen voor de
ontginning van de natuurlijke bodem
schatten."
Dr. Platteel is er helemaal niet op
gebrand in de publiciteit te worden ge
bracht met zijn oordeel over Indonesië
en het. lot van West-Irian en de papoea's
Hij is kort geleden in de publiciteit ge
komen als mede-ondertekenaar van een
beroep op het Nederlandse volk van
enkele leden van het VRIJHEIDSCOM
West-Papoea, om financiële steun. De
ze financiën zouden enkele papoea's in
staat moeten stellen de algemene ver
gadering van de Uno bij te wonen wan
neer deze in september het verloop van
de volksuitspraak behandelt.
„Ik vind dat wij moreel verplicht zijn
deze mensen daartoe in staat te stel
len", zegt dr. Platteel. ..Daarom heb
ik het verzoek gesteund. Maar u moet
goed bedenken, dat het daarbij gaat
om een papoeazaak. Het is verder hele
maal hun zaak."
Ambassadeur Taswin Almalik Natadiningrat (47) van Indonesië is opge
lucht. De kwestie West-Irian is van de baan.
„Natuurlijk hebben wij in ons hart
de verjaardag van de onafhankelijke
republiek Indonesië al vanaf 1945 ge
vierd van Sabang tot Merauke", zegt
hij. ..Maar nu vieren wij de dag zon
der gemengde gevoelens tegenover Ne
derland. Met de Nederlandse en in
ternationale erkenning, dat West-Irian
er ook bij hoort".
Het besluit van de kiesmannen om
bij Indonesië te blijven is vooral goed
voor het volk van West-Irian en pas
in de tweede plaats voor de betrek
kingen met Nederland".
„Er wordt in Djakarta nu al hard
gewerkt aan de manier waarop wij *t
onderwijs in het gebied kunnen ver
beteren, de sociale welvaart kunnen
verhogen, de medische verzorging moe
ten aanpakken en de zee-, land- en
luchtverbindingen moeten opbouwen.
In het raam van ons vijfjaren-plan
is voor elke inwoner van West-Irian
voor het belastingjaar 1969-1970 uit
onze totale budget een kleine vijf gul
den uitgetrokken. Voor de ontwikke
ling van land en volk. Per hoofd van
de bevolking elders in Indonesië is
daarvoor ruim één gulden beschik
baar".
„Wij kunnen natuurlijk niet buiten
internationale hulp. Maar Nederland
en Indonesië zullen een beroep doen
op de rijke landen, bijdragen te leve
ren voor West-Irian. Dat kan via het
speciaal voor het gebied gestichte VN-
fonds, dat nu alleen door Nederland
wordt gevoed en met medewerking
van de Aziatische Ontwikkelings
bank".
„Het ontwikkelingsplan voor West-
Irian is in grote lijnen opgesteld met
de staf van het VN-fonds, die in de
gewestelijke hoofdstad Djajapura ze
telt. Dat plan zal ter studie worden
voorgelegd aan de Aziatische Ontwik
kelingsbank".
„Wij hopen volgend jaar te begin
nen met de uitvoering van het plan.
Nederland kan daarin een grote rol
spelen. Wij blijven de Nederlandse re
gering en de Nederlandse politici
nauwkeurig op de hoogte houden van
wat wij in West-Irian presteren".
Ambassadeur Taswin hoopt dat Ne
derland in het resultaat van de volks
uitspraak zal berusten. Hij betreurt
dat ook Nederlandse journalisten in
het recente verleden hebben meege
werkt aan het „scheppen van een ver
trokken beeld van de gang van zaken
en de toestand tijdens de volksuit
spraak in West-Irian".
