IS VERKOPEN
Den Haag bij toerist gewaardeerd
Prummel- Optiek
ADVERTEREN
DE VALLEI
Philips-Duphar neemt
chemische fabriek
N an Schuppen over
abonneert U
MUURKLUIZEN
caissière-administratrice-
telefoniste
Einde van menselijk
communisme
het dagblad
PEDICUREN
MIDDENDORP
CHIROPODY-
Stoeisterke
kwajongensbrillen
Eigenaar van bar
meet haarlengte
van bezoekers
Gorinchem raakt
fabriek kwijt
aan Dongen
Deze generatie zal de Russen
nooit meer vertrouwen
HOOGSTRAAT 5-7
Veilige bergplaats van uw geld
en waardepapieren
GeHa van Leeuwen - Veenendaal
Het
„Valleibad'
te Veenendaal
UIT DE KERKEN
TERUGBETALING
Zonder ons
Waarom
Frustratie
Weg
Steun
Wreed
Nee
ZORGENKIND
AUTOMOBIELBEDRIJF
UITGANGSPUNT
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1969
GEBED
Deponeer ze in uw eigen muurkluis.
Wij leveren uit voorraad
zowel met sleutel als met cijfercombinatie.
Keuze uit 10 mèiten.
Prijzen vanaf 133,- tot 578,-.
BIJ ONS HOEFT U NIET TE VRAGEN
HEEFT U
Hoogstraat 5-7 - Telefoon 10246
heeft plaats voor een
Voor deze functie genieten meisjes met Mulo
of gelijksoortige opleiding de voorkeur.
Schriftelijke sollicitaties binnen 10 dagen na
het verschijnen van dit blad te richten aan
de Stichting voor Lichamelijke Opvoeding
en Sport, p/a Raadhuis, Veenendaal.
Inlichtingen kunnen worden ingewonnen aan het bad
(tel. 10231) of bij de heer E. van Asselt, Nieuweweg 206
(tel. 12410) te Veenendaal.
ST. OEDENRODE —Jan van de
Bosch, eigenaar van de Kingston-bar
in het Brabantse St. Oedenrode, wei
gert jongens met volgenshem te lang
haar in zijn zaak toe te laten.
Bij iedere jongen die de zaak binnen
komt wordt nauwkeurig nagegaan hoe
lang het haar is en of het door de heer
Van de Bosch bepaalde lengte niet
overschrijdt.
De bareigenaar zelf geeft weinig
commentaar. Het enige dat hij wil zeg
gen is: „Ik kan geen verschil maken
tussen nette en slordige langharigen."
Ook vertelt hij dat andere klanten zich
niet op hun gemak voelen in het gezel
schap van jongens met lang haar.
Volgens de rijkspolitie hebben de
jongens tot nu toe nog geen moeilijkhe
den veroorzaakt. Men verwacht ook
niet dat zij dat zullen doen.
DONGEN Den Haan's Staalkabel-
fabrieken in Gorinchem (240 man per
soneel) gaat verhuizen naar het Noord
brabantse Dongen. Het bedrijf maakt
stalen kabels voor de scheepvaart en
voor havenbedrijven.
Den Haan had iti Gorinchem geen
voldoende uitbreidingsmogelijkheden.
Ontslagen zullen er niet vallen. Het per
soneel kan meeverhuizen, maar voor de
werknemers, vdie in Gorinchem willen
blijven wonen, zal tussen de oude en
en de nieuwe plaats van vestiging een
pendeldienst worden onderhouden.
Ned. Herv. Kerk:
Beroepen, te IJsselmuiden: C. Treure te
Hasselt; te Zwartebroek (toez.): T.
Langerak te Veenendaal.
Aangenomen: het beroep van de gene
rale synode tot zendingspredikant voor
de Evanggelische Broedergem. te Su
riname: P. Jansen, laatstelijk predi
kant te Wormerveer; naar Wormer:
M. den Duik, kandidaat te Heemstede.
DEN HAAG Hotelkamers, maal
tijden, service en bediening zijn in
Den Haag overwegend uitstekend,
in veel gevallen goed. enkele malen
matig en hoogstzelden slecht.
Ongeveer de helft van de Neder
landse en buitenlandse toeristen was
vorig jaar tevreden over een bezoek
aan Den Haag. Van de buitenland
se gasten waren de Engelsen en
Amerikanen het meest enthousiast,
gevolgd door Fransen.
Dat zijn slechts enkele conclusies
uit een door het bureau statistiek van
de gemeente Den Haag tussen mei
en september 1968 gehouden enquête
Ongeveer twintig procent van de
7.500 formulieren werd ingevuld te
rug ontvangen, zodat het onderzoek
een redelijk betrouwbaar beeld geeft
hoe toeristen over Den Haag denken
Voor meer dan tachtig procent van
de Nederlandse toeristen was Den
Haag het hoofddoel van het bezoek.
Hetzelfde was het geval bij ruim
zestig procent van de buitenlanders.
Vooral bij de Duitse toeristen was
Den Haag als hoofddoel in trek. Bij
na tachtig procent van onze Ooster
buren hadden Der) Haag bovenaan
staan Bij de Amerikaanse toeristen
was dat maar in ruim dertig pro
cent van de bezoeken het geval.
Den Haag is voor toeristen duide
lijk een stad om nog eens terug te
komen. Vorig jaar bezochten zestien
procent van de Nederlanders de stad
voor de eerste maal en ruim tach
tig procent had Den Haag eerder
bezocht. Bij buitenlanders was die
verhouding 57 en 33 procent.
Naast de Duitse gasten kwam naar
verhouding ook een relatief groot
aantal gasten uit de overige Euro
pese landen voor een herhaald be
zoek naar Den Haag. Uit Frankrijk,
Engeland en Amerika kwam ruim
zestig procent van de bezoekers de
eerste maal in Den Haag en rond
een derde van de gasten bracht een
herhaald bezoek.
Vorig jaar waren de toeristen niet
ontevreden over de prijzen. Dat was
toen de BTW nog niet bestond. Toen
meende ruim vijf en veertig pro
cent van de Nederlandse en vrijwel
hetzelfde percentage van de buiten
landse gasten dat het prijsniveau in
Den Haag gelijk was aan dat in hun
woonplaats.
Wat in Den Haag het aardigste
was gevonden voor een bezoek is
door de enquêteurs ook nauwkeurig
onderzocht. Nederlanders en buiten
landers vonden het Scheveningse
strand het aardigst, Madurodam
viel bij de buitenlanders meer in de
smaak dan bij Nederlanders. Het
zelfde bleek het geval met het Vre
despaleis en het Mauritshuis. Gelijk
waardeerden de bezoekers de Haagse
nachtclubs en de opera.
Het is niet leuk voor kinderen om bij sport
en spel verlegen aan de kant te moeten
staan.
Onder het motto: „Denk om je bril".
Daarom zijn er nu gelukkig fijne en sterke
jongensbrillen. Die zitten als gegoten. Bo
vendien kunnen deze brillen worden voor
zien van onbreekbare glazen. Komt U
eens langs. Wij staan voor U klaar met des
kundige adviezen. Het is ons vak.
Erkend leverancier voor ziekenfondsen
KIES UW NIEUWE BRIL BIJ
KERKEWIJK 17A - TELEFOON
VEENENDAAL
10313
De morgen van 21 augustus 1968. Opnieuw smoren Russische tanks de vrijheid in bloed. Demonstrerende jongeren
op het St. Wenceslausplein.
PRAAG VERBETEN
EN VERBITTERD
(Door Gene Kramer, The Associated Press)
PRAAG Weer is het augustus, de maand die voor Tsjecho-Slowakije spanning, tragedie en invasie betekent.
Het St. Wenceslaus-plein, pronkstuk van Praag en van de republiek, is van de vroege ochtend tot middernacht vol
mensen. Tsjechen uit Bohemen en Moravië en Slowaken uit de oostelijke gewesten zonnen er in korte mouwen en
open hemden, bekijken de etalages en staan in de rij om kleren, ijsjes en bioscoopkaartjes te kopen. De kleuren zijn
schitterend, het verkeer is lawaaiig, met brommende motorfietsen die zich rond de auto's, bussen en knersende trolley
trams slingeren.
Uit de opbrengst van de verkoop van
de chemische fabriek zal Van Schuppen
een terugbetaling op de gewone aande
len doen. Deze zal tussen de 40 en 50
procent liggen.
Ook zal het geld worden gebruikt voor
dekking van de kosten voor heroriënte
ring en voor eventuele investeringen.
Het bestuur is namelijk van plan de
wolsector te reorganiseren, waarvoor
adviseurs zijn aangetrokken. Er wordt
gestreefd de plannen nog dit jaar rond
te krijgen.
Tot nu toe in het boekjaar 1968/'69
heeft de onderneming betere resultaten
behaald dan vorig jaar. Aan de in okto
ber te houden jaarvergadering zal wor
den voorgesteld het dividend te verho
gen van 6 tot 10 procent. Over het boek
jaar 1966/'67 moest het dividend nog
worden gepasseerd.
gische formule om de invasie te recht
vaardigen. Maar dit zal zonder ons,
zonder het volk zijn".
„Zonder ons" is een nieuwe houding
in een land waar de communistische
partij een grote aanhang had. Volgens
gegevens verkregen voor de wederin
voering van de censuur heeft de partij
in het afgelopen jaar duizenden leden
verloren, door officieel bedanken en
nog duizenden meer door royering we
gens contributieschuld.
Deze verkleining van de communis
tische partij in Tsjecho-Slowakije zal
Moskou niet verontrusten. Met haar 1,7
miljoen leden bij de laatste officiële
telling, was zij naar verhouding veel
groter dan de communistische partij
in de Sovjet-Unie, waar meer nadruk
wordt gelegd op een heersende elite.
Wel zal Moskou tobben over het nieu
we anti-communisme op de scholen en
in de fabrieken, de traditionele bolwer
ken van het marxisme.
„Ik heb het gevoel dat ik de jon
gens en meisjes tien jaar lang heb
misleid", zei onlangs, toen zij door
een van haar oud-leerlingen werd be
zocht, een onderwijzeres aan een lagere
school die lange tijd communist en
vriend van de Sovjet-Unie is geweest.
In de fabrieken zijn de anti-Russische
beschilderingen van een jaar geleden
weggewist. Maar dit anti-gevoel leeft
nog sterk onder de arbeiders. Een Rus
sische partij-delegatie werd eind juli met
stenen bekogeld en uitgejouwd toen zij
een vliegtuigfabriek in Praag probeerde
te bezoeken.
De bezetting met naar schatting 70-
duizend a 80duizend Sovjet-troepen en
het verlaten van de economische hervor
mingen, zijn de oorzaak van de scher
pe vermindering van arbeidslust en dis
cipline.
„Waarom harder werken? Waarom?
Om meer voor hen (Russen) te produ
ceren? is het antwoord dat je krijgt dal
je hier krijgt als je naar arbeidsge
woonte vraagt van de mannen, die bier
Bij de onderhandelingen over de over
neming, die enkele maanden hebben ge
duurd, zijn de jarenlange leveranties
van chemische grondstoffen door Van
Schuppen aan Philips-Duphar het uit
gangspunt geweest. Hierbij stond de
continuïteit van deze activiteiten in
Veenendaal beide partijen voor ogen,
aldus wordt meegedeeld.
Philips-Duphar zal de bedrijfsmidde
len en de immateriële activa van Van
Schuppen Chemische Fabriek overne
men. De ondernemingsraad van Van
Schuppen is gisteren op de hoogte ge
steld, evenals het gemeentebestuur van
Veenendaal en de vakbonden.
Het eerste gesprek met het personeel
van de chemische fabriek met het per
soneel van de chemische fabriek is al
gehouden. Op de Amsterdamse beurs
werd gisteren in de aandelen van Van
Schuppen geen notering opgemaakt.
Het Is een typisch grote-stadstoneel totdat men bepaalde dingen gaat opmerken.
Daar is bijvoorbeeld de bewapende pelitie, die in grotere aantallen dan normaal
ervoor moet zorgen dat zich bü het standbeeld van de H. Wenceslaus geen stmen-
scholingen voordoen.
Dat standbeeld was het afgelopen jaar het toneel van betogingen tegen de Sovjet-
Unie, de officiële bondgenoot van Tsjecho-Slowakije. Men ziet littekens van mi-
traiileurvuur in de gevel van het nationale museum, dat aan één eind van het
plein overheerst. Plotseling realiseert men zich, dat er geen mensenstemmen zijn.
Deze gebruinde Tsjechoslowaken in zomertenue die over het plein lopen zijn on
gelooflik stil.
als wij ze kennen, en dat was zijn
fatale fout".
Onderschatte Dubcek de Russen,
maar Moskou van zijn kant had zich
ook verrekend in de grootte van
Dubcek's aanhang en slaagde er niet
in hem na de invasie onmiddellijk af
te zetten. Kandidaatleden voor een
Quisling-bewind kregen ook weinig steun
Terwijl de jonge mensen in de straten
van Praag op de verbijsterde Russische
soldaten neerkeken en hen beschimp
ten, dwong de 72-jarige president Svo
boda Moskou om de geslagen en ver
nederde Dubcek en premier Oldrich
Cernik vrij te laten, omdat hij anders
niet wilde onderhandelen. Het was de
bedoeling van de Russen om hen in
een schijnproces door Quislings te la
ten veroordelen.
„Ja, wij Tsjechen lijken nu een be
teugeld volk", zegt een jonge Praagse
vrouw. „Maar het is nog nooit zo ge
weest als nu. U had moeten zien hoe
levendig en optimistisch we voor augus
tus waren, dan zoudt u nu ook stil
en droef zijn als u de weg terug moet
zoals wij".
Met „voor augustus" bedoelt ze na
tuurlijk voor 21 augustus 1968. Dat is
de ochtend waarop de Tsjechoslowaken
bij hun ontwaken buitenlandse tanks
op het Wenceslavs-plein zagen. Hun
land was overrompeld door de Sovjet-
Unie, Polen, Oost-Duitsland, Hongarije
en Bulgarije. Het woord „invasie"
wordt zelden meer gebruikt. Alleen
„de gebeurtenissen van augustus" of
nog eenvoudiger, „augustus".
De militaire interventie had ten doel
het Tsjechoslowaakse experiment on
der partijleider Alexander Dubcek te
verpletteren. Het was een nieuwe, men
selijke communistische stijl, waarin de
communisten hun machtsmonopolie en
hun controle over de openbare mening
zouden opgeven en zouden streven naar
grotere steun van het gehele volk.
Na een wankelend begin, slaagde de
invasie er tenslotte in een einde te ma
ken aan het experiment en de klok in
Tsjecho-Slowakije terug te zetten. Wat
het de Russen en de Tsjechoslowaken
gekost heeft kan verbijsterend blijken,
op zijn minst een generatie lang.
Voor de Sovjets is het een generatie
van Tsjechoslowaken die, ongeacht de
officiële verklaringen, Moskou nooit
meer zullen vertrouwen of eerbiedigen.
Voor de Tsjechoslowaken, misschien
een verloren gegane generatie, die de
pas markeert tot de Sovjet-communis
ten, politici en modern cn vermetel
genoeg worden om dezelfde experimen
ten te ondernemen die de Tsjechoslo
waken waren begonnen.
Dit gevoel van een verspilde genera
tie of generaties een gevoel van
frustratie bekruipt je, als je met de
droeve, zwijgzame Tsjechoslowaken
praat.
Zo zei een 22-jarige chauffeur: „Het
kan tientallen jaren duren, voor we
weer de kans op vrijheid krijgen, die
we verleden jaar hadden. Gezien de
veranderingen Van de laatste tijd, be
sef ik dat ik met mijn baan lid zal
moeten worden van de partij".
Tegen de tijd dat dit wordt gepubli
ceerd hopen hij en zijn verloofde zich
in Oostenrijk te vestigen, twee van de
ongeveer 50.000 Tsjechoslowaken die
buiten hun land wonen.
Velen hunner die vertrokken zijn of
21 augustus reeds in het buitenland wa
ren en niet zijn teruggekeerd zijn art
sen en wetenschapsmensen. Maar zelfs
ongeschoolde arbeiders bevinden zich
onder de nieuwe emigranten. Uitreis
visa zijn verrassend gemakkelijk te
verkrijgen. De Oostenrijkse en West-
duitse legaties in Praag hebben deze
zomer soms 3000 inreisvisa per dag
verstrekt aan Tsjechen en Slowaken
die van plan waren met vakantie te
gaan en intussen de vooruitzichten in
het westen te bekijken.
Verwacht wordt, dat het na 15 sep-
Alexander Dubcek; de hoop op een
menselijk bestaan verdween met
hem.
tember veel moeilijker zal worden om
het land te verlaten. Dat is voor de
Tsjechoslowaken die in het buitenland
zijn gebleven, de laatste datum om zon
der vrees voor bestraffing terug te
keren.
Een paar vergeelde foto's van
Dubcek ziet men nog in de etalages
van het Wenceslavs-plein. Het vorige
jaar waren de etalages er vol van.
De naam van Dubcek en van presi
dent Ludvik Svoboda ziet men nog ge
schilderd op gebouwen en langs de we
gen, herinneringen aan de historische
week van het volksverzet, nadat de
troepen van het verdrag van War
schau, welker aantal op meer dan een
half miljoen werd geschat, een jaar
geleden ongehinderd het land binnen
vielen.
Er zijn geen foto's van de 56-jarige
Gustav Husak, de man die in april
Dubcek als partijleider is opgevolgd.
Voorzover bekend is, is de enige open
bare plaats waar de naam van Husak
te lezen, is het Vysehrad-park in Praag
waar „Husak-Rusak" („Husak is Rus
sisch") is neergekrabbeld.
Aan de vooravond van de invasie kon
den de toen 46-jarige Dubcek en de
''communistische partij inderdaad bogen
op een steun van het volk, zoals men niet
eerder had gekend. Dubcek was ervan
overtuigd, dat het communisme in
Tsjecho-Slowakije zich als systeem aan
het vernieuwen was. Gedurende de span
nende zomer van 1968 heeft hij tever
geefs getracht de Sovjet-leiders ervan
te overtuigen, dat dit geen gevaar voor
hen betekende en in het belang zou zyn
van het gehele blok.
Degenen die kritiek op hem hadden
zeggen nu, dat Dubcek en zijn aanhan
gers naïef waren en hadden -moeten
beseffen dat de Sovjet-Unie de bedrei
ging van de communistische zeggen
schap over Tsjecho-Slowakije en van de
uiteindelijke controle van de Russen
op Oost-Europa, als uitvloeisel van het
Praagse experiment, nooit zouden heb
ben toegestaan.
Kort na de invasie zei een Poolse
communist tot mij: „Dubcek hield van
de Russen, maar hij kende ze niet zo-
Daarna speelden de bezetters een
wreed spel met Tsjecho-Slowaküe. Zij
ondermijnden de populariteit van het
bewind van Dubcek en Svoboda door
hen tot de ene concessie na de andere
te dwingen. De vrijheid van menings
uiting, in woord, pers en voor de rar
dio, werd beknot. De economische her
vorming en de veranderingen in de be
drijfsleiding verwaterden. Deze conces
sies, zo werd betoogd, waren noodzake
lijk voor de „normalisering", de voor
waarde welke geëist werd voor de te
rugtrekking van alle Sovjet-troepen uit
Tsjecho-Slowakije.
Dit is nooit gebeurd en zal misschien
nooit gebeuren.
Verbeten handhaafde Dubcek zich
zeven en een halve maand, maar ver
loor daarbij geleidelijk het contact met
het volk. De anti-Russische demonstra
ties na de verrassende overwinning in
Stockholm op de Russische ijshockey-
ploeg tijdens de wereldkampioenschap
pen, leverden toen het excuus voor zijn
aftreden als partijleider. Hij kreeg de
grotendeels ceremoniële functie van
president van het parlement.
Husak, een Slowaak die bijna tien
jaar onder de Tsjechoslowaakse stali
nisten in de gevangenis had gezeten,
werd 17 april eerste secretaris van de
partij. Deze benoeming was duidelijk
een compromis tussen de nog steeds
talrijke Dubcek-progressieven en de
pro-Russische oude garde, die liever
een ander hadden gewild zoals de har
de Boheemse partijleider Lubomir
Strougal.
Onder Husak werd stap na stap het
liberale partij-apparaat ontbasterd.
De orthodoxe communisten herwonnen
de zeggenschap over de politieke struc
tuur, pers, radio en televisie. Tiental
len reformistische communisten namen
ontslag of werden ontslagen. Hoofdre
dacteuren en leiders bij radio en tv,
die als pro-Dubcek bekend stonden,
werden tot de zondebokken voor de
moeilijkheden van het land verklaard.
Geen arrestaties werden verricht voor
gedragingen van voor de invasie. Maar
de Tsjechoslowaken vrezen dat re-
vanchisten in Moskou en Praag daar
voor het terrein thans effenen.
Het nieuwe op de Sovjet geënte be
wind is gevormd ten koste van wat
Moskou vanaf de tweede wereldoorlog
in Tsjecho-Slowakije had genoten, de
positieve steun van deze geletterde,
bedreven en talentvolle natie van 14
miljoen mensen. Anders dan de Polen
en Hongaren hadden de Tsjechen
en Slowaken tegen de Russen opgezien
als hun Slavische broeders, cn meer of
minder in het bondgenootschap geloofd.
Deze eens zo oprechte toewyding te
genover de Sovjet-Unie is nu geworden
lot desillusie en wanhoop. Voor iemand
uit het westen is het bijna onmogelijk
om een Tsjechoslowaak te vinden, die
in een particulier gesprek akkoord gaat
met de nieuwe officiële politiek.
Een man die sinds de oorlog com
munist is geweest zei: „Eerst was het
de invasie, daarna het in discrediet
brengen van onze jonge helden van
augustus, vervolgens van de hervor
mingen van januari 1968, en toen van
Dubcek en nu willen ze een ideolo-
De chemische fabriek was al enige
tijd een zórgenkind van Van Schuppen.
In het verslag over het boekjaar 1967/
'68 werd in oktober gemeld, dat deze
afdeling een lager resultaat had be
haald en dat de vooruitzichten onzeker
waren,
drinken in café's bij de CKD-fabrieken
in Praag.
Een vakbondsfunctionaris zei: „Wij
weten dat onze fabrieken ouderwets
zijn en na jaren van slecht beheer in
slechte staat verkeren. Maar opde ma
nier zoals dr. Sik uitlegde, hoe de nieu
we gedecentraliseerde bedrijfsleiding
zou werken, zouden wij in een paar
jaar misschien met een buitenlandse
lening, weer overeind zijn gekomen. En
alle jongens hadden de wil om dit te
proberen. Maar nu is er geen eind aan
deze tunnel, en waarom zouden ze dan
harder gaan werken tegen lagere lonen
en met weinig hoop op een beter leven?"
A Machteloze woede van gebroken Tsjechen: jfluiten en boe-roepen.
SHOWROOM EN WERKPLAATS
STATIONSWEG 54 - EDE - TEL. 08380—12798
welke medio september a.s. zal aanvangen te Arnhem.
Medische leiding; Orthopaedisch verantwoorde opleiding'.
Vraagt vrijblijvend inlichtingen en prospectus aan
Erkend Opleidingsinstituut voor Chiropody
VAN DEN BERG-Regtering, Oosterbeek, Beukenlaan 27
- Telefoon 08307-3706.
Vanaf heden is de inschrijving opengesteld vow de
avondcursus
AMSTERDAM Philips-Duphar zal
op 1 september Van Schuppen Chemi
sche Fabriek in Veenendaal overne
men. Dit bedrijf is een onderdeel van
de Koninklijke Veenendaalsche Sajet-
en Vijfschachtfabriek v/h Wed. D. S.
van Schuppen en Zoon.
De transactie geschiedt tegen beta
ling in contanten. Het bedrag, dat er
mee gemoeid is, wilde men niet be
kendmaken. Het personeel 60 men
sen van de chemische fabriek wordt
aangeboden in dienst van Philips-Du
phar over te gaan.
