Ian Paisley: Arresteer Bernadette Devlin
Noordierse politie onder
toezicht van Britse
„Wij erkennen gevoelens
t.o.v. B-specials"
er
Strauss: mark niet
ondergewaardeerd
Opnieuw een fel Chinees
protest tegen Russen
Vermogen EMS slonk f 15mln
Over de
grenzen
In gareel
WILSON: BURGERVERTEGENWOORDIGERS NAAR BELFAST
384 Papoea's
gevlucht
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
Belgische bus
in Sovjet-Unie
verongelukt
Günther Grass
klaagt minister
Strauss aan
24 doden bij
ramp met
plezierboot
tlae is Iwl
moyel(jk.
Kritiek op Groot-B rittannië
OPVOUWBAAR' BROMMERTJE
HORECA-SECTOR „NOG WEINIG OPWEKKEND"
„LOGISCH"
„ONTEVREDEN"
Tegen I.R.A.
ZES DODEN
HERZIEN
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1969
DELF AST Protestantse extremis
ten en Rooms-Katholieke leiders
hebben gisteravond in Belfast hef
tige woordentwisten gehouden over
de ernstige rellen van vorige week.
Het Genootschap voor Burgerrech
ten, de spreekbuis van vele, achter
gestelde katholieken, dreigde met
een massale campagne van onge
hoorzaamheid, tenzij de regering
van Noord-Ierland aftrad en Londen
het bestuur overnam. Ondertussen
stelde de protestantse extremisten -
leider dominee Ian Paisley voor, dat
Noord-Ierland alle contact met de
Ierse republiek verbreekt, hij eiste
dat het Britse parlementslid voor
Noord-Ierlan^. Bernadette Devlin,
zou worden gearresteerd.
Staande onder een spandoek met
het opschrift „geen overgave" zei
dominee Paisley verder, dat de
grenzen tussen Ulster en Ierland
moeten worden gesloten, dat alle
handelingen van de republiek zou
den worden geboycot en dat in
Noord-Ierland een volkstelling zou
moeten worden gehouden om te on
derzoeken, wie in Noord-Ierland nu
wel burger is van fyet Verenigd Ko
ninkrijk en wie niet. „Ik geloof dat
degenen, die naar Dublin opzien als
naar de hemel blij zouden zijn on
middellijk naar die hemel te gaan",
zei hij.
Hij beschuldigde de Ierse rege
ring van samenwerking met het
verboden Ierse republikeinse leger
en hechtte daar de conclusie aan
vast, dat Noord-Ierland zich in een
toestand van oorlog bevindt met de
republiek.
Het Noordierse Genootschap voor
Burgerrechten zei, dat het land
voortaan bestuurd moet worden door
de regering in Londen. „Wij gelo
ven, dat de aan de macht zijnde
unionisten en het hele wetsbestel to
taal onaanvaardbaar zijn voor de
katholieke gemeenschap in Noord-
Ierland", aldus de verklaring.
Ondertussen begint de toestand »n
Noord-Ierland weer een beetje nor
maal te worden. De Britse troepen
haalden gisteren de prikkeldraadver
sperringen weg, zodat het verkeer
weer gebruik kon maken van de
verwoeste straten. De sfeer in Bel
fast blijft nog gespannen. De door
burgers aangelegde barricaden wor
den angstvallig intact gehouden. De
katholieke wijk van Belfast lag gis
teren onder een dikke laag stof toen
kranen en bulldozers bezie waren
de vernielde huizen tegen de grond
'3 gooien. Sociale werkers in de stad
schatten, dat ongeveer 5.000 men
sen dakloos zijn en dat de totale
schade miljoenen ponden sterling
beloopt.
De eerste 600 man van het Hamp
shire Regiment, die reeds aanwe
zige Britse troepen komen verster
ken bij hun pogingen de protestan
te en katholieke gemeenschappen in
Belfast en Londonderry gescheiden
te houden, kwamen gisteren aan.
Vandaag zijn nog troepen van de
T ONDEN Premier Harold Wilson van Engeland, die gisteren in Lon
den overleg voerde met de Noordierse premier Chichester-Clark, heef
gisteravond in een televisie-interview gezegd, dat de Britse legercommandan
in Noord-Ierland voortaan verantwoordelijk zal zijn voor de algeheje veilig
heid in het gebied. Gewone politie en de zogenaamde „B-specials** (protes
tantse reserve-politie, die fel worden gehaat door de rooms-katholieken) zul
len onder toezicht van de Britten worden geplaatst. „Wij erkennen de gevoe
lens ten opzichte van de B-specials", aldus Wilson.
Volgens de Britse premier betreffen
deze maatregelen natuurlijk uitslui
tend de veiligheid in Ulster. De Britse
legercommandant zal zich niet be
moeien met de normale taken van de
politie inzake verkeer, misdaad c.d.
Wilson kondigde tevens aan, dat be
paalde hervormingen zullen worden
doorgevoerd om tegemoet te komen
aan de wensen van het Genootschap
voor Burgerrechten in Noord-Ierland.
Een nadere omschrijving daarvan wil
de hij niet geven.
Opmerkelijk is ook nog, dat Wilson
aankondigde dat de Britse regering
ADVERTENTIE
Haf is dir
Spar vandaag
iceer voordelig.
PORT MORESBY Uit West-Irian
zijn 384 dorpelingen naar Australisch
Nieuw-Guinea gevlucht, aldus is in de
hoofdstad van dat gebied bekendge
maakt.
De Papoea's overschreden de grens
bij het plaatsje Bosset op 13 augustus,
dus kort nadat de zgn. daad van vrije
keuze in West-Irian was voltooid. Er
was nog nooit eerder een zo grote
groep uit West-Irian uitgeweken.
voor de eerste keer ook burger-verte
genwoordigers in Belfast zal statione
ren. Waarnemers zien hierin een po
ging van de Britten om voortaan be
ter op de hoogte te zijn met de gang
van zaken in Ulster. Diezelfde waarne
mers beschouwen de gehele verklaring
van Wilson als een duidelijke steun
aan de rooms-katholieken in Noord-Ier
land.
Premier Chichester-Clark, ge
vraagd naar zijn reactie op het over
dragen van de verantwoordelijkheid
voor de veiligheid in zijn land zei:
„mijn reactie is volledig positief, om
dat ikzelf de suggestie voor deze
maatregel heb gedaan. De Britse
troepen zijn nu de voornaamste macht
in Noord-Ierland en het is alleen
maar logisch, dat de controle op de
veiligheid in handen is van de Britse
opperbevelhebber".
Over de Britse burger-vertegen
woordigers in Noord-Ierland zei Wil
son nog: „Wij zullen voortaan rege
ringsvertegenwoordigers in Belfast
hebben, die onze mening over bepaal
de problemen aan de Noordierse re
gering bekend kunnen maken. In het
begin zullen hiermee burgers belast
zijn; binnen niet al te lange tijd zal
minister van Binnenlandse Zaken, Ja
mes Callaghan, naar Ulster gaan om
verdere stappen te nemen over een
vertegenwoordiging".
Volgens Wilson was er op dit moment
nog geen sprake van, dat het bestuur
van Noord-Ierland bij de Britse rege
ring komt te berusten.
Hoewel vele waarnemers hebben ge
zegd, dat de verklaring van Wilson een
flinke ruggesteun is voor de rooms-
katholieken in Noord-Ierland, was de
ADVERTENTIE
MMi *J
Er zijn 230u vestigingen. Op de postkantoren kunt u
de hele dag terecht. Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond
of de plaatselijke koopavond geopend.
Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
Royal Green Jacket gearriveerd,
waardoor de totale troepenmacht
rond 6000 man bedraagt.
Eerste minister Jack Lynch van
Ierland heeft verklaard, dat zijn re
gering zich distantieert van de ac
tiviteiten van het verboden republi
keinse leger (IRA). Hij doelde daar
bij met name op de uitlatingen van
de IRA dat het volledig uitgeruste
troepen naar Noord-Ierland heeft ge
stuurd. „De Ierse regering zal niet
dulden, dat haar macht wordt over
genomen door welke groep dan ook",
aldus Lynch.
Een groep van 150 Ieren in To
ronto heeft bekendgemaakt, dat zij
geld zal sturen naar de rooms-ka
tholieken in Noord-Ierland. Het geld
kan daar indien nodig gebruikt wor
den voor het kopen van wapens. De
groep Ieren in Toronto is reeds 15
jaar geleden gevormd met het doel
hulp te verlenen aan verwanten van
politieke gevangenen in Noord-Ier
land.
Het Russische blad Izvestia heeft
in een commentaar op de kwestie-
Noord-Ierland gezegd, dat Enge
land Ulster als een „halve kolonie"
behandelt. Volgens de Russen volgt
Engeland de oude imperialistische
politiek van verdeel en heers.
MOSKOU Twee Australiërs en
een Britse vrouw zijn om het leven,
gekomen, toen zondag een autobus met
42 buitenlandse toeristen tussen Minsk
en Brest-Litowsk in de Sovjet-Uni slip
te en omsloeg. Dit heeft gisteren en
woordvoerder van het Russische reis
bureau Intourist in Moskou bekend ge
maakt. Er waren 27 gewonden.
Volgens hem was het een Belgische
autobus, die werd bestuurd door een
Nederlandse chauffeur, die een hersen
schudding heeft opgelopen. Onder de
passagiers bevonden zich ook Amerika
nen en Fransen. Het gezelschap was
op weg van Moskou naar Warschau.
Een woordvoerder van de Britse am
bassade in Moskou wist mee te delen, dat
na het ongeluk een Russische auto op
de omgeslagen autobus inreed, waar
door drie Russen die hulp verleenden,
om het leven kwamen. De gewonden
werden overgebracht naar een zieken
huis in Baranivici, halverwege tussen
Minsk en Brest-Litowsk.
De autobus was van Nederlandse
makelij en eigendom van de Westbel-
gische A'itobusonderneming te Oosten
de. De toeristen waren na een rond
reis door de Sovjet-Unie op weg naar
huis, toen het ongeluk zich voordeed.
WILSON
hervormingen
eerste reactie van de voorzitter van het
Genootschap voor de Burgerrechten,
Frank Gogarty, dat hij „totaal en ab
soluut ontevreden is". „Wij blijven van
oordeel dat deze regering moreel niet
het recht heeft aan de macht te blij
ven, zij moet verdwijnen", aldus Gogar
ty. Chichester-Clark is inmiddels uit
Londen weer in Belfast aangekomen.
De kwestie Noord-Ierland is vanmid
dag in de veiligheidsraad besproken. Zo
als bekend had Ierland om de spoedzit-
CHICHESTER CLARK
positief
ting gevraagd. Hoewel Engeland reeds
te kennen heeft gegeven, dat het tegen
inmenging is van de Verenigde Naties
in de kwestie-Noord-Ierland zeiden wel
ingelichte kringen in New York giste
ren, dat de Britse bezwaren geen re
sultaat zullen opleveren. Engeland is
volgens deze kringen namelijk partij
in het debat en kan zodoende waar
schijnlijk geen gebruik maken van het
veto-recht. In Britse kringen is deze
stelling echter bestreden.
MüNCHEN Op een verkiezingsbij
eenkomst in Oberammergau in Beieren
heeft de Westduitse minister van Finan
ciën, Franz-Josef Strauss, die tevens
leider is van de Beierse vleugel der
Christendemocraten, verklaard het fou
tief te achten de Duitse mark onderge
waardeerd te noemen. Naar hij zei be
wijzen de verhoudingen tussen de mark
en de Japanse yen, de Italiaanse lire
en de Zwitserse frank, dat men niet
kan spreken van een onderwaardering
PEKING Communistisch China
heeft van de Sovjet-Unie geëist, dat zij
onverwijld haar „gewapende provoca
ties" tegen Chinees gebied staakt. De
regering in Peking deed dit gisteren in
een in krachtige bewoordingen gestelde
protestnota aan de Sovjet-ambassade.
Herhaalde protesten tegen deze pro
vocaties hebben niets uitgehaald, aldus
de nota. Zo had de Sovjet-Unie tussen
1 juni en 31 juli 429 „uitdagende inci
denten" veroorzaakt. Het ernstigste in
cident vond op 13 augustus plaats in
het district Joemin in het noordweste
lijke autonome gebied Sinkiang, waar
Russische hefschroefvliegtuigen en bij
na 100 militairen Chinese soldaten had
den beschoten.
„Komsomolskaja Pravda", het blad
van de communistische jeugd in de Sov
jet-Unie, meldde gisteren dat de in Chi
na bekende persfotograaf Van I Bin
waarschijnlijk gesneuveld is bij het
jongste gevecht aan de grens tussen de
Sovjet-republiek Kazachstan en de Chi
nese provincie Sinkiang.
Russische soldaten hadden na het ge
vecht om een strategische heuvel een
filmcamera met zijn naam erop buitge
maakt. Volgens het blad werkte Van
I Bin voor het persbureau Nieuw-China.
Van I Bin was ook de maker van de
tegen de Sovjet-Unie gerichte documen
taire films, die pas in Peking vertoond
zijn.
Wij weten niet of hij is kunnen ontko
men, maar wij geloven het niet, aldus
„Komsomolskaja Pravda". Bij het ge
vecht aan de grens van Sinkiang zijn
tientallen Chinezen gesneuveld. Intus
sen gaat de campagne tegen China in
de Russische pers door. Zo schreef „Ro
de Ster", het blad van de Sovjet-strijd
krachten, gisteren dat Peking het Chi
nese volk zowel voorbereid op een con
ventionele als kernoorlog tegen de Sov
jet-Unie. Het blad verwijst in dit ver
band naar een recente verklaring van
partijleider Breznjef over de grote
kloof tussen wat de Chinezen beweren
te kunnen op kernwapengebied en waar
toe zij feitelijk in staat zijn.
BONN De Westduitse auteur Güïn-
ther Grass heeft een aanklacht inge
diend tegen de Westduitse minister van
Financiën, Franz-Josef Strauss. Grass
is van mening, dat Strauss artikel 130
van het Wetboek van Strafrecht, dat
het aanwakkerén van haat verbiedt,
heeft overtreden met zijn verklaring,
dat de extremistische studenten van de
buitenparlementaire oppositie geen be
scherming van de wet verdienen, om
dat zij „zich als beesten gedragen".
Strauss heeft deze uitdrukking ge
bruikt in een brief aan premier Alfons
Goppel van Beieren. Günther Grass
heeft een vereniging gesticht ter onder
steuning van de verkiezingscampagne
van de Westduitse sociaal-democraten.
Strauss is de leider van de Beierse vleu
gel van de christen-democratische partij.
Op 28 september worden er in de Bonds
republiek verkiezingen gehouden.
De Japanse Dax Honda ST50 is een motorrijwiel, dat in twee delen uit
elkaar kan worden genomen; het past ir\ de bagageruimte van een auto.
De maximum snelheid van het motortje is 70 km per uur.
van de valuta der Bondsrepubliek. Voor
geven dat de mark 7,5 procent is onder
gewaardeerd is een „mooi wetenschap
pelijk voorwendsel".
De stelling volgens welke de weige
ring de mark te revalueren een stijging
van de prijzen met zich meebrengt, is
volgens de minister een stelselmatige
beweging om de bevolking te mislei
den. Hij noemde het besluit van de
Franse regering om tot devaluatie van
de frank over te gaan een moedige be
slissing, maar leverde kritiek op Groot-
Brittannië, dat zijn huidige moeilijkhe
den te wijten heeft aan zijn interne eco
nomische structuur, zijn permanente
tekort op de betalingsbalans, het over
laden van zijn begroting en de verhou
ding tussen werknemers en werkgevers.
De schuld voor de stakingen in Groot-
Brittannië moet niet op de schouders
van de Westduitse economie worden ge
schoven. Een revaluatie van de mark
zou Groot-Brattannië slechts tijdelijk op
luchting geven, zo verklaarde minister
Strauss die nog opmerkte, dat „de zie
ken de gezonden niet mogen besmet
ten". Hij liet weten dat de Bondsrepu
bliek bereid is Frankrijk en Groot-Brit-
tannië steun te verlenen, opdat zij over
hun economische moeilijkheden heen ko
men.
In een vraaggesprek voor de radio
heeft de president van de Westduitse
centrale bank, dr. Karl Blessing, ver
klaard dat hij na de veranderingen op
internationaal monetair gebied wel
licht zijn standpunt ten gunste van de
revaluatie van de mark zal moeten her
zien.
Tot nu toe is dr. Blessing voorstan
der van revaluatie geweest. Na de de
valuatie van de Franse franc, de maat
regelen in de Verenigde Staten ter be
teugeling van de inflatie, en het stre
ven van Engeland, naar een beter mo
netair beleid, is er wijziging in de toe
stand gekomen, aldus Blessing.
PARIJS De scheepsramp op het
Meer van Genève, op honderd meter
van de haven van Thonon-Ies Bains,
heeft zoals nu blijkt, 24 mensen het le
ven gekost.
Er waren 54 opvarenden aan boord
van de rivierboot Fraidieu, die binnen
drie minuten zonk.
Tot nu toe zijn slechts de lijken ge
borgen van vier volwassenen en vier
kinderen. Naar zestien vermisten, on
der wie elf kinderen, is gisteren de ge
hele dag tevergeefs tot op zeventig me
ter diepte door Franse en Zwitserse
specialisten gezocht.
Aan boord waren drijfkussens en vijf
tig zwemvesten. Door de snelheid
waarmee zich de ramp voltrok was het
niet mogelijk deze uit te delen.
T\EN HAAG Het vermogen van de Exploitatie Maatschappij Scheve-
ningen E.M.S. vertoont over 1968 een achteruitgang van f 15,05 niln.
Dit is het resultaat van een gewijzigde methode van berekening van de her
waarderingsreserve, waarbij rekening is gehouden met de latente belasting
verplichtingen.
De nieuwe commissarissen van de
EMS hebben in overleg met de heer R.
Zwolsman, president-directeur van de
E.M.S., hiertoe besloten om het publiek
meer inzicht en duidelijkheid te geven
over de positie van het concern.
De E.M.S. behaalde over 1968 een
winst van f 3,21 miljoen tegen f 233.000
over 1967. Dit bedrag wordt, gezien de
zeer krappe liquiditeitspositie, toege
voegd aan de algemene reserve, waar
door het vermogens verlies tot f 11,85
miljoen is beperkt.
Een dividend kan er uiteraard niet af.
Ook de onverdeelde winsten van 1964,
1965 en 1967 zullen aan de algemene
reserve worden toegevoegd. Het eigen
vermogen bedroeg eind 1968 na winst
deling f 110 miljoen, waarvan f 60 4 mil
joen aandelenkapitaal f 24,2 miljoen
voorziening voor belas' ■-<gen en f 11,2
miljoen algemene reserve.
De winst op verkopen en ontwikkeling
steeg van f 2,11 tot f 3,54 miljoen; de
exploitatieresultaten daalden van f 8,44
tot f 7,23 miljoen en de resultaten van
niet-geconsolideerde deelnemingen ste
gen van f 64.000 tot f 304.000
De E.M.S. verkocht in 1968 aan on
roerende goederen en deelnemingen,
waaronder het Parijse hotel Continen
tal voor f 33,35 miljoen bij een boek
waarde van f 30,84 miljoen en een ta
xatiewaarde van f 36,43 miljoen. Hoe
wel de liquiditeit daardoor werd ge
steund, blijft zij zorgelijk.
De liquide middelen liepen terug van
f 5,10 miljoen tot f 1,55 miljoen. Vor
deringen stegen van f 6,64 tot f 9,03 mil
joen en te ontvangen koopsommen van
f 7 53 tot f 12.19 m'lioen. De liquiditeit
zal aanmerkelijk worden versterkt door
dat de E.M.S. er in geslaagd is in
West-Duitsland voor f 90 miljoen aan
leningen te krijgen.
De sector horeca was nog weinig
opwekkend. De resultaten lagen bene
den die van 1967 f 2,91 miljoen, te
gen f 3,49 miljoen in 1968. Dit jaar
heeft de EMS te kampen gehad met
vermindering van het bezoek door de
btw, maar afgewacht moet worden of
dit goed is gemaakt door het mooie
zomerweer. De directie Heeft goe
de verwachtingen van het wintersei
zoen.
De onroerende goederen van de EMS
staan te boek met f 143,13 miljoen, zijn
de de taxatiewaarde. De commissaris
sen zeggen hierover dat de taxaties ge
durende de laatste jaren over het alge
meen juist waren. De verkoopprijzen
lagen gemiddeld plm. twee procent bo
ven de taxatiewaarde. Zij tekenen hier
bij aan dat de verkoopopbrengsten on
der druk hebben gestaan door de nood
zaak tot handhaving van de liquiditeit.
„Als het vraagstuk van de liquiditeit
is opgelost mag verwacht worden, dat
of hogere taxatieprijzen tot stand zul
len komen, dan wel bij verkoop grote
re overschotten zullen ontstaan".
De langlopende schulden van het con
cern zijn teruggebracht van f 93,3 tot
f 77,2 miljoen, waarvan f 47,54 (v.j.
f 62,02) miljoen hypotheken. De kort
lopende schulden daalden van f 22,46
tot f 12,65 miljoen.
Ten aanzien van de ontwikkeling
van het onroerend goed zit de EMS
vol plannen.
Het contact met de gemeente 's-Gra-
venhage is voor het zg. Nerviplan in
tensiever geworden. Dit plan heeft
betrekking op sanering van een deel
van de Haagse binnenstad.
Opdracht is gegeven voor uitwer
king van een plan voor een nieuw
hotel op de plaats van Les Galeries
in Scheveningen. Les Galeries zal na
afloop van dit zomerseizoen worden
gesloopt.
Uitgewerkt worden plannen voor de
bebouwing van het Savoy-terrein aan de
boulevard in Scheveningen, alsmede uit
breiding van het Grand Hotel Brittan-
nia in Vlissingen.
Het graan-overslagbedrijf van de doch
teronderneming Spieker en Elferink
wordt gestaakt w waV- taatkun-
dige voorzieningen in Zutphen.
"|Vj"och Alexander Dubcek, noch Josef
Smrkofskv, noch Jan Palach, noch
de verbeten strijdende Tsjechoslo-
waakse ijshockeyers hebben het kun
nen beletten. De Praagse lente heeft
geen zonnige zomer gekend, maar is
teruggedraaid naar een mistige kille
winter.
Een jaar na de brute inval van de War-
schau-Pact-troepen loopt Tsjecho-Slo-
wakije weer in het gareel van het
Kremlin en het ziet er naar uit, dat
het land zich daar niet binnen afzien
bare tijd aan zal kunnen ontworste
len. Het communistisch-partijappa-
raat in Praag zal daartoe ook voorlo
pig geen pogingen ondernemen. Mos
kou is er nu reeds, zo kort na de in
val in geslaagd alle leidende liberale
figuren in de partij uit te rangeren,
of op een lager plan te plaatsen en de
opengevallen plaatsen te doen bezet
ten met „orthodoxe Russisch-gezinde"
communisten.
Onder vrijwel de gehele bevolking ech
ter smeult een vuur. waarvan de om
vang weliswaar niet precies is vast
te stellen, maar dat de Tsjechoslo-
waakse en Russische leiders toch de
nodige angst inboezemt. Waarom an
ders zouden de Russische leiders zo
kort voor de eerste „verjaardag" van
de inval, in de KRIM geheime bespre
kingen hebben gevoerd met president
Svoboda en partijleider Husak, waar
om moeten de Warschau-Pacttroepen
nu juist grote manoeuvres in Tsjecho-
Slowakije houden
In ieder geval de studenten
hebben via hun „tien geboden" de be
volking opgeroepen tot .passieve de
monstraties op 21 augustus door o.m.
het boycotten van het openbaar ver
voer, cafés, bioscopen e.d.
TJet waren ook de studenten die het
eerst pogingen ondernamen een
meer liberale ontwikkeling door te
voeren. Deze ontwikkeling kwam pas
goed op gang toen op 4 januari 1968
de stalinistische Tsjech Novotny zijn
functie van partijleider verloor aan
de Slowaak Alexander Dubcek. Deze
begon met voortvarendheid tegemoet
te komen aan de wensen van tegen
standers van de „oude garde". Hij
kondigde meer openheid in het staats
bestel aan, bevorderde de uitvoering
van bestaande plannen van moderne
economen als professor Ota Sik, zeg
de toe dat de schendingen van het so
cialistisch wetsbestel, onder het oude
regiem zoveel mogelijk ongedaan zou
den worden gemaakt en ijverde voor
meer vrijheid op het gebied van pers
en cultuur.
Toen Novotny ook zijn functie van
staatshoofd verloor en „de held van
de Sovjet-Unie" Ludvik Svoboda zijn
plaats innam, scheen Tsjecho-Slowa-
kije regelrecht op een van Rusland
onafhankelijke politieke status af te
koersen.
Na korte tijd echter werd op pijnlijke
wijze duidelijk dat Rusland deze ont
wikkeling niet wenste te tolereren.
Het vond de andere partners van het
Warschau-Pact (béhrilve Roemenië)
bereid Tsjecho-Slowakije een ultima
tum (de z.g. brief van Warschau) te
stellen: de communistische partij In
Praag moest haar absolute heersers-
rol hervatten, de censuur herstellen
en de rechtse antisocialistische krach
ten resoluut aanpakken. Dubcek wei
gerde daarop in te gaan, maar ver
klaarde zich bereid tot tweezijdige be
sprekingen. Deze hadden plaats van
29 juli tot 1 augustus in het Slowaak
se grensplaatsje Cierna Nad TIsou.
Het compromis dat daar werd bereikt,
en dat allerwegen als een overwin
ning voor Dubcek werd uitgelegd,
werd later in Bratislava bekrachtigd.
Cpoedig daarna echter begon de Sov-
jet-Pers opnieuw anti-socialistische
krachten in Praag ervan te beschul
digen dat zij de „geest van Bratisla
va" schonden. De geruchten over
grotscheepse manoeuvres langs de
Tjechoslowaakse grenzen werden
steeds sterker en nadat vanuit Mos
kou werd vernomen, dat daar het cen
trale partjjeomité in buitengewone zit
ting bijeen was, vielen op 20 augus
tus tegen middernacht strijdkrachten
van Rusland, Polen, Oost-Duitsland,
Hongarije en Bulgarije het land bin
nen.
De Russen verklaarden te hebben ge
handeld op verzoek van „partij- en
staatsfunctionarissen van de Tsjecho-
slowaakse socialistische republiek**,
zonder ooit te onthullen wie dat dan
wel geweest waren.
Dubcek, Cernik, Smrkofsky en anderen
werden weggevoerd, maar toen de
Russen niemand konden vinden om
een marionettenregering te vormen,
waren zij gedwongen Dubcek en de
zijnen als gesprekspartners te erken
nen. Wat er bij de besprekingen in
Moskou is afgesproken is nooit bekend
geworden. Hoewel Dubcek en Svoboda
bij hun terugkeer tot tranen toe be
wogen zeiden dat de in januari inge
slagen koers zou worden voortgezet,
werd al spoedig duidelijk dat ze veel
concessies hadden moeten doen. Een
van de voornaamste concessies was
een verdrag over „tijdelijke legering"
van troepen van het Warschau-Pact.
"Vanaf dat tijdstip ging het bergaf
waarts met de liberale koers in het
land. Aanvankelijk verzekerden de
leiders het Tsjechoslowaakse volk nog
dat de liberalisering zou worden voort
gezet, doch de bevolking scheen er
niet veel vertrouwen in te stellen. De
populariteit van Dubcek en Svoboda
verminderde
Op 16 januari van dit jaar kwam het
land in een nieuwe crisis terecht. De
student Jan Palach stak zichzelf uit
protest tegen de politieke ontwikkeling
op het Wencseslauplein in brand en
werd door zijn dood een levend sym
bool van het verzet tegen de partij en
tegen de Russen.
Begin april kwam het verzet tot een
dramatisch hoogtepunt: de Tsjechoslo
waakse ijshockeyers slaagden er tot
tweemaal toe in de Russen bij de
wereldkampioenschappen te verslaan.
Bij hun terugkeer in het land had
den er heftige anti-Russische demon
straties plaats, waaraan volgens de
Russen ook diverse partijleden deel
namen. Moskou protesteerde krachtig
en slaagde erin een passend ant
woord te vinden:
15 april: Smrkofsky uit zelfkritiek,
16 april: vele „verraders en collabora
teurs" worden gerehabiliteerd,
17 april: Alexander Dubcek wordt als
partijleider vervangen door de meer
Russisch-gezinde Gustav Husak.
In Praag werd meegedeeld dat de ver
vanging „op eigen wens" van Dubcek
plaatsvond. De totale ondergang van
de in januari ingezette liberalisering
werd hiermee een feit.
