Veenendaals
dagblad
Felle gevechten tussen burgers en politie-eenheden
Buiten
Vvcnivocci
Terugtrekking van
troepen geëist
Klant heeft
nu genoeg
suiker
in huis....
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
TIJD OM OP TE STAPPEN, JONGENS....!
VERHOGING VAN BTW
HALFJAAR LATER
bitterkoekjes
JAMIN
Tsjechen uit
protest te voet
naar liet werk
i
Regering maant Guyana na
incidenten in Suriname
m
Dienstweigeraars gaan
niet verder met actie
Brand in moskee
te Jeruzalem
Wereldraad van
Kerken: boycot
Cuba opheffen
I
Wisselvallig
JONGEREN
MILITAIREN
Heidebloei
BARRICADES
JAN PALACH
AUGUSTUS: M ATR ASSENM A AND.
ook Venezuela
KRUIDENIERS SLOTEN
GEWAPENDE VREDE
Slag om de arm
zingende
dolfijnen
...in het
dolfinarium
Harderwijk.
VTB Harder wijk- Tel. 03410 -2569.
definitief
250 gram van 90 voor 80
niet te geloven voor die prijst
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telei, 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w., 4,15 p. m., 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad ,,De Vallei
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
DONDERDAG 21 AUGUSTUS I969 - 43e JAARGANG no. I95
TWEE DODEN BIJ BETOGING IN PRAAG
PRAAG Bij de ernstige incidenten van gisteren in Praag zijn, aan de
vooravond van de „verjaardag" van de invasie der Warschaupactlan-
den. twee doden gevallen en verscheidene gewonden. Dit is vanmorgen mee
gedeeld in een officieel communiqué van het gemeentebestuur, dat via luid
sprekers werd bekendgemaakt Volgens de bekendmaking hebben „misdadige
elementen op weerloze burgers geschoten".
Het Tsjechoslowaakse ministerie van Binnenlandse Zaken deelde mee, dat er
320 mensen zijn aangehouden. „De daden van agressie en vandalisme waren
het werk van buiten de maatschappij staande en misdadige elementen, die
niet geaarzeld hebben zich van vuurwapens te bedienen tegen de politie
mannen, die probeerden de orde te bewaren". Onder de aangehoudenen be
vonden zich talrijke personen „die al meer met de strafrechter in aanraking
waren geweest".
In de bekendmaking van het ge
meentebestuur van Praag worden de
gebeurtenissen van gistermiddag en
-avond zeer betreurd. Misdadige perso
nen, zo wordt gezegd, hebben ruiten in
gegooid, barricades opgeworpen en ver
nielingen aangericht in het centrum
van de stad. „ZU hebben ook niet ge
schroomd vuurwapens te gebruiken te
gen ongewapende burgers". De mani
festanten wordt verweten, dat zij alles
in het werk hebben gesteld om de voor
bijgangers in hun betoging te betrek
ken. De autoriteiten zullen de organisa
toren van deze incidenten zeer streng
straffen, aldus de bekendmaking.
Het partijblad „Rude Pravo", dat
geen melding maakte van de ongere
geldheden, deed vanochtend een be
roep op de bevolking, niet uit sensatie
zucht te gaan kijken naar „het spel
van saboteurs en vijanden van alle
fatsoenlijke mensen". Volgens het blad
zijn het weliswaar hoofdzakelijk jonge
ren die zich laten meeslepen, maar er
zouden ook ouders komen die hun kin
deren meenemen om maar niets van
het schouwspel te missen. Rude Pravo
raadde zijn lezers aan, liever in de rus
tiger wijken te gaan wandelen.
Vanochtend waren vele autobussen
en trams uit de buitenwijken vrijwel
leeg. De bevolking had gehoor gegeven
aan de oproep in illegale vlugschriften
om op 21 augustus geen gebruik te ma
ken van het openbaar vervoer en te
voet naar het werk te gaan. Ook was
opgeroepen bij wijze van rouw donkere
kleding te dragen, maar dat hadden
slechts weinig mensen gedaan.
Het Wenceslasplein was normaal
open voor het verkeer, evenals de
Narodnijstraat, die gisteravond het to
neel van felle strijd was.
Militairen en politie-eenheden be
heersten vanochtend in Praag het
straatbeeld na een avond van felle
jVu ik nog altoos niet zo goed uit j
A r% 1 ,-» /-ï n** Ir rt w n I t* no* t*nr\n i i L*
de voeten kan als gewoonlijk,
moet ik mij noodgedwongen bepa
len tot de tuin en omgeving. Zo zag
ik aan ons vogelvijvertje de eerste
0 bloei van de struikhei: een rose pol
0 en een purperen. Ge behoeft mij
deswege niet te beklagen; zeide
Dickens niet reeds: „There is ro
mance enough at home, without
going half a mile for it", en daar is
veel van aan. De calluna in onze
hof staat er op vochtige bodem en
krijgt op de hete droge dagen ge
riefelijke halfschaduw van berk en
eik. Zo hadden de oude bijenhou
ders en schapenboeren het graag:
water aan de voet en zon op de kop,
doch deze langdurige vochtloze zo
mer kreeg de rishei van het laatste
te veel en van het eerste te weinig.
Toch zullen de immen weer bij on
getelde honderdduizenden naar het
bloeiende veld worden gebracht en
ziet de laatste pensiongast op tal
van plaatsen de kleurige kasten in
een dal of langs de bosrand staan.
Ik herinner mij, dat mijn grootva-
der vrijwel iedere zomer de bijen
J naar de omgeving van Hoenderloo
bracht, want daar honing dede
heide het best. Ik heb daar nooit zo
echt in kunnen geloven, doch het
frappeerde mij niettemin dezer da
gen van dominee Heldring te hebben
gelezen (niet in zijn pas herdrukte
boekje Ao I84l), dat de Streek om
Hoenderloo en Hoog Barel eene der
beste landsdouwen van de Veluwe
was, als wordende daar op sommi
ge plaatsen de zwarte aarde ter
diepte van 2 voeten gevonden. Op
j de gansche Veluwe wordt geen punt
0 aangetroffen waar de heide zo over
vloedig en goed groeit als in de
omstreken van Hoenderloo"Jaar
op jaar maaide men er „heet" voor
bezems en zo zal mijn grootvader
wel gelijk hebben gehad. Nooit is
het veld zo bevolkt als in augustus
en Vondel zou thans niet hebben
kunnen dichten: „Dees' wilde
woeste Hey kent dieren nochte
menschen." (Joseph in Dothan).
1 21-8-1969, A. B. WIGMAN.
straatgevechten. Vandaag worden
nieuwe massale betogingen verwacht
tegen de invasie van Warschaupact-
landen, nu een jaar geleden.
Tegen middernacht hadden politie,
legereenheden en de volksmilitie de
heftige demonstraties onderdrukt, die
de gehele avond in vele delen van de
hoofdstad waren gehouden. Militairen
met de bajonet op het geweer stonden
op zeker ogenblik tegenover de beto
gers. Verder zijn traangas, waterka
nonnen en gummiknuppels tegen hen
gebruikt. Men gelooft dat tussen 50
en 100 mensen gewond zijn geraakt.
In de Narodnystraat bij het Wences
lasplein in Praag hadden demonstran
ten gisteravond barricades opgeworpen
in een poging politie- en legervoertuigen
de doorgang te beletten. Een houten
huisje, vanwaaruit de politie het ver
keer controleert, was tevoren omge
worpen; een konvooi gepantserde perso-
neelsvoertuigen reed het husije plat.
Toen drongen de demonstranten een
bouwterrein op en plaatsten 'n vorkhef
truck, parkbanken en grote houten ka-
belrollen op de weg. Twee Britse journa
listen werden door de politie met gum-
miestokken geslagen toen zij trachtten
hun hotel over het Wenceslasplein te
bereiken.
Zware gepantserde voertuigen bra
ken later door de barricades heen
en militairen met de bajonet op het
geweer ruimden de brokstukken op.
De mensen vluchtten door steegjes,
scheldwoorden naar de militairen
roepend.
Het graf van Jan Palach, de student
die begin dit jaar uit protest tegen de
Russische inval zelfmoord pleegde door
verbranding, is met honderden bloe
men en kaarsen bedekt.
Zestien intellectuelen in Moskou heb
ben gisteren de invasie van Tsjecho-
Slowakije door de landen van het War
schaupact veroordeed. Deze invasie
wordt een bedreiging van de toekomst
van het socialisme genoemd. In een
schriftelijke verklaring herhalen zij,
hun verzet tegen deze „tragische ge
beurtenis".
Tot de ondertekenaars behoort o.a. de
46-jarige historicus Pjotr Jakir, zoon
van genraal Ion Jakir, die in 1937 tij
dens de stalinistische zuiveringen werd
geëxecuteerd.
Dreigend beeld uit Praag. Op
het Wenceslasplein kwamen
gisteren grote groepen betogers te
genover politie-eenheden, uitgerust
met pantservoertuigen, te staan.
Het kwam op verschillende plaat
sen in het stadscentrum tot hevige
gevechten, waarbij twee personen
het leven verloren. Men houdt er
rekening mee, dat er tientallen ge
wonden zijn. Vanmorgen was de
toestand in de Tsjecho-Slowaakse
hoofdstad gespannen; er worden
weer demonstraties verwacht.
In Bonn heeft een toneelgezelschap
aangekondigd, dat het een toneel
stuk over de zaak-Defregger zal bren
gen, waarin de executie in Filetto zal
worden weergegeven. Ook zal in het
stuk een film uit die tijd worden ver
toond, waarop een dergelijke terecht
stelling als represaille voor aanslagen
op Duitse militairen te zien is.
ADVERTENTIE
DEN HAAG De koninkrijksregering heeft gisteren geëist, dat Guyana zijn
troepen terugtrekt uit het gebied, dat dit land en Suriname elkaar betwisten.
De regering heeft de Guyanese ambassadeur in Londen. Sir Lionel Luchhoo,
laten weten „zeer ernstig verontrust" te zijn over de Guyanese overval van de
Surinaamse post Tigri.
In een communiqué stelt dc ko
ninkrijksregering in Den Haag dat
„dc handelwijze van Gyana in strijd
is met de beiderzijds herhaaldelijk uit
gesproken wens het bestaande geschil
langs vreedzame weg op to lossen, in
overeenstemming waarmede Suriname
reeds geruime tijd een de-escalatie
van het conflict heeft getracht te be
vorderen.
De koninkrijksregering verwacht dat
Guyana op korte termijn de status
quo zal herstellen door een terug
trekking van de bezetting van de post
Tigri", zo besluit het communiqué.
V
VLEDDER De dienstweigeraars in het kamp Vledder
hebben besloten hun acties op te schorten. Z(j hebben mee
gedeeld dit te hebben gedaan gezien de openheid en bereid
willigheid van de ministers Udink en Polak en de toezog-
ging, dat op ll september de wensen van de dienstweige
raars in openbare vergadering zullen worden besproken
door de vaste kamercommissie voor Defensie.
Een uit zes man bestaande delegatie van in kamp „Vled
der" tewerkgestelde erkende gewetensbezwaarden had gis
teravond minister Udink (minister van Defensie a.i.) een
open brief aangeboden, en wel in zijn woning te Rotterdam.
De voornaamste wensen, die de tewerkgestelden in de
brief hadden geformuleerd, waren: betere aanpassing van
Enige dienstweigeraars uit het kamp Vledder zijn
woensdagavond naar Rotterdam gereisd om daar
minister Udink een open brief te overhandigen. Nadat
het bezoek een tiental minuien had geduurd, achtte de
bewindsman het tijd voor hen om op te stappen.
het tewerkstellingsbeleid aan persoonlijke capaciteiten en
opleiding, een beter leefklimaat in Vledder, opheffing van
het „crypto militaire" reglement en opheffing van de
„ambivalente" rechtspositie.
Een groep van in totaal 35 gewetensbezwaarden uit
kamp Vledder en acht in Den Haag tewerkgestelden trok
later op de avond naar Den Haag en naar Oegstgeest, waar
resp. een bezoek werd gebracht aan de privé^adressen van
de ministers Klompé en Polak. Drie van de gewetensbe
zwaarden hadden 's middags in Den Haag gesproken met
de Tweede-Kamerleden Wieldraaijer en Dankert, leden van
de vaste commissie voor Defensie.
De koninkrijksregering is betrokken
geraakt bij het Surinaams-Guyanese
conflict, doordat zij de aangelegenhe
den de defensie en buitenlandse zaken
van Suriname (en de Nederlandse An
tillen betreffende) behartigt. De ko
ninkrijksregering bestaat uit de Ne
derlandse regering versterkt met twee
gevolmachtigd ministers: voor Surina
me en de Antillen ieder één.
De gisteren aangekondigde nota van
de regering van Guyana over het in
cident in het „betwiste gebied" tussen
de „Nieuwe Rivier" en de Coeroeni
was 's middags in Den Haag ontvan
gen, aldus een regeringswoordvoerder.
De nota was eerder op de dag te Lon
den door de ambassadeur van Guya
na, Sir Lionel Luckhoo, overhandigd
aan de Nederlandse ambassadeur al
daar, dr. J. H. van Roijen, die het
stuk naar Den Haag heeft doorgezon
den. Sir Lionel, hoge commissaris te
Londen, is tevens als ambassadeur in
Nederland geaccrediteerd.
Venezuela heeft Guyana beschuldigd
van een oorlogszuchtige en provoca
tieve houding door zijn troepen aan de
gemeenschappelijke grens te verster
ken. Guyana doet dit, zo wordt ge
zegd, onder het mom van voorkoming
van een Venezolaanse invasie in een
omstreden gebied ten westen van de
rivier de Essequibo. Venezuela maakt
aanspraak op dit gebied van 150.000
vierkante kilometer, dat in het jaar
1899 bij arbitrale uitspraak in Parijs
aan (toen nog Brits-Guyana) is toe
gewezen.
De Venezolaanse minister van Bui
tenlandse Zaken. Calvani, zei op een
persconferentie, dat Venezuela genood
zaakt is haar vreedzame houding te
laten varen door de voortdurende po
gingen van Guyana om Venezuela het
oorlogspad op te drijven.
De minister veroordeelde ook het
Guyanese optreden in het conflict met
Suriname.
JERUZALEM In de oude stad
van Jeruzalem is door onbekende oor
zaak brand ontstaan in de Al-Aksa-
moskee, die nabij de Klaagmuur ligt.
De brandweer stelt alles in het werk
om te voorkomen, dat het vuur over
slaat naar het gebouwencomplex, dat
o.a. de moskee van Omar omvat. Toen
de brand uitbrak bevonden zich hon
derden Joden bij de Klaagmuur.
CANTERBURY De Wereldraad
van Kerken heeft verklaard, dat de
Verenigde Staten snel de diplomatieke
betrekkingen met Cuba dienen te her
stellen en de economische boycot te
gen het eiland moeten opheffen.
De raad drong er bij de Zuidameri-
kaanse regeringen op aan de diploma
tieke en handelscontacten weer met
Cuba op te nemen om de economische
moeilijkheden van het Cubaanse volk
te verminderen.
De 120 leden, die het centrale comi
té van de raad vormen, namen met
een overweldigende meerderheid van
stemmen de verklaring over Cuba aan.
Twee Amerikanen stemden tegen.
ROTTERDAM De grote kruide
niers hebben een gewapende vrede ge
sloten in de suikeroorlog. In hun aan
biedingen van deze week komt de sui
ker niet meer voor. Co-op en Simon de
Wit hebben hun prijzen teruggebracht
tot het oude niveau van 1.17 gulden.
Ook de vrijwillige filiaalbedrijven: Vé-
gé, Spar, Centra, Vivo, Kroon, Tip.
A O en IFA) handhaven deze prijs.
Albert Heijn en de Gruyter verkopen
de suiker tegen de kostprijs van
1,05 gulden. Zij zullen dat blijven doen
tot er een waterdichte regeling is ge
troffen, die prijzenoorlogen moet uit
sluiten.
Daarover zal het Centraal bureau
voor levensmiddelenbedrijven waar
in alle partijen verenigd zijn worden
overlegd. De kruideniers houden dan
nog wel een slag om de arm: als het
weer gaat rommelen aan het prijzen-
front, komen de stuntacties weer uit de
ijskast.
Het besluit tot een stapje terug heb
ben de kruideniers afzonderlijk geno
men. Volgens ingewijden is in deze sui
keroorlog de prijs echter niet meer van
belang: door de grote aankopen van de
laatste week puilen de vaderlandse kas
ten uit van de suiker. De komende tijd
zal er weinig suiker meer worden ver-
kocht.En niemand verbruikt immers
meer suiker omdat het zo goedkoop is.
Daarom wachten de kruideniers maar
af en houden elkaar voorlopig nog
scherp in de gaten.
ADVERTENTIE
In het grootste overdekte Dolfijnen-
stadion ter wereld met 2500 zit
plaatsen ziet u een unieke show van
zeeleeuwen en dolfijnen.in één pro
gramma. Tijden: 10.00 - 11.30 -
13.00-14.30 - 16.00 - 17.30 uur.
(op zondag niet om 10 uur).
SPEELTUIN
VELUWESTRAND RONDVAART
DEN HAAG Het kabinet wil dc
verhoging van dc BTW met een half
jaar uitstellen. Zc zal niet op 1 januari
maar op 1 juli 1970 moeten ingaan.
Om te voorkomen, dat deze verhoging
het leven veel duurder zal maken, wil
minister Witteveen (Financiën) een
aantal artikelen, dat tot de dagelijkse
levensbehoeften behoort, van het duur
dere tarief nu twaalf procent
brengen naar het goedkopere tarief, dat
nu nog vier procent is.
Bovendien wordt overwogen enkele
artikelen zoals gas, water en elektrici
teit, in te delen in het 0-tarief, zodat,
hierover geen BTW behoeft te worden
betaald.
Het staat wel vast dat de accijnsver
hoging op alcohol, bier en benzine, die
tot 1 januari geldt, definitief zal wor
den.
Minister Witteveen en staatssecreta
ris Grapperhaus wilden die accijnzen
reeds op 1 juli definitief verhogen,
maar zij werden door amendement van
de heer G. A. Kieft (AR) tijdelijk ge
maakt.
Er is geen enkele aanwijzing dat het
kabinet verandering wil brengen in zijn
plannen voor de correctie van de loon-
en inkomstenbelasting.
Dit betekent dat deze correctie voor
tweederde in 1970 en voor eenderde in
1971 wordt doorgevoerd. Zoals bekend
zal de huurverhoging met zes procent
ook een half jaar tot 1 juli 1970
worden uitgesteld.
De regering komt, als deze voorne
mens onveranderd in de miljoenenno
ta worden opgenomen, een heel eind te
gemoet aan de verlangens, die de So
ciaal Economische Raad (S.E.R.) heeft
neergelegd in zijn advies om lonen en
prijzen in de hand te houden.
Alle wensen van de SER worden ech
ter niet geheel ingewilligd. De raad
wil geen enkele verhoging van de
BTW. Bovendien zou de belastingcor
rectie in twee gelijke delen over het
volgend jaar en 1971 moeten worden
uitgesmeerd.
De heer A. H. Kloos, voorzitter van
het NVV, en tweede voorzitter van de
SER, heeft in een eerste reactie op het
bericht over het uitstel van de BTW-
verhoging met een half jaar gezegd, dal
het kabinet het gehele advies van de
raad moet volgen.
Als het dit niet doet, acht de vakbe
weging zich niet meer gebonden aan d<
belofte de looneisen voor het volgend
jaar te matigen.
ADVERTENTIE
morgen
Aan de zuidflank van een lage-
drukgebied, dat zich over de
Noordzee en Scandinavië uitstrekt,
werd het afgelopen etmaal onsta
biele lucht naar ons land getrans
porteerd. Deze aanvoer werd nog
versterkt door een hogedrukgebied
waarvan het centrum zich in hei
zeegebied ten noorden van de
Azoren bevond. In ons land kwa
men veel buien voor, waarvan
sommige van onweer vergezeld
gingen. Zo werd vanmorgen in he;
zuidwesten van ons land op ver
schillende plaatsen 25 millimeter
regen afgetapt.
In het algemene weerbeeld komt
de eerste 24 uur nog niet veel ver
andering. De wind zal in het alge
meen uit een richting tussen west
en noordwest waaien, waarbij op
nieuw op vele plaatsen buien' zullen
vallen.
Morgen Zon op: 05.35 onder: 19.5'
Maan op: 17.06 onder: 23.26
