Veenendaals
dagblad
Islamitische landen
willen onderzoek VN
Jeruzalem
nog onrustig
Buiten
nieuwe
Kleine Limburgse
beleggers de dupe
Tanks keerden terug
in centrum Brno
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
NIXON'S VAKANTIEWAGENTJE"
Spaarbankbeheerder drukte
vier ton achterover
Suriname wil Guyanezen
beperkingen opleggen
Australiër zou brand in moskee
Al-Aksa hebben aangestoken
Balkon bezweek
bij huldiging:
Vijf gewonden
Gevechten rond
N.P.D.-
vergadering
geld
Insluiper stal
uit kassa
en vocht met
radiomonteur
Onrust na faillissement
Neberu te Heerlen
Maatschappij
in beroep
JONGEMAN STAK ZICHZELF IN BRAND
Levenslang voor
vijf Afrikanen
Later minder
buien
Spijskaart
LEEDWEZEN
DAYAN
„EEN RAMP"
NEGEN PROCENT
zingende
dolfijnen.
...in het
dolfinarium
Harderwijk.
VTB Harderwijk. TeL 03410-2569.
VIJFDUBBELE BOEKHOUDING
ONTSLAGEN
GEEN HAAGS PROTEST
TEGEN GIFGASSEN
„VIJANDIGE BEDOELINGEN"
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w„ 4,15 p. m., 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS I969 - 43e JAARGANG no. I97
"JVFEW YORK/CAIRO Vertegenwoordigers van 29 Islamitische landen
hebben de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Oe Thant, ge
vraagd een onpartijdig onderzoek te laten instellen naar de oorzaak van de
brand in de Al-Aksa-moskee te Jeruzalem. Een delegatie van zeven ambas
sadeurs eiste van Oe Thant, dat hij maatregelen zou nemen ter bescherming
van de heilige plaatsen in de door Israël bezette gebieden.
VN-waarnemers hebben naar aanlei
ding van deze verzoeken reeds te ken
nen gegeven, dat de secretaris-generaal
geen onderzoek kan laten instellen. Hij
kan hoogstens de Veiligheidsraad van
het verzoek in kennis stellen. Bovendien
vraagt men zich af hoe maatregelen
tot bescherming van de heilige plaatsen
genomen kunnen worden zonder dat de
kwestie formeel is voorgelegd aan de
Veiligheidsraad.
Het bericht van de arrestatie van een
Australiër, Michael Rohen, 28 jaar, die
verdacht wordt van brandstichting in de
moskee heeft in de Arabische wereld
reeds tot diverse commentaren geleid.
ENTER Tijdens de huldiging van de
wereldkampioen stayers Bert Boom in
zijn woonplaats Enter stortte gister
avond in een overvolle straat met jui
chende mensen het balkon tegenover
het huis van de wereldkampioen in.
Op het balkon stonden twaalf vrou
wen, van wie een groot aantal werd be
dolven onder de brokstukken. Vijf vrou
wen zijn naar een ziekenhuis gebracht
in Almelo, twee van hen zijn zwaar ge
wond.
FLENSBURG In Flensburg heeft
de politie gisteren waterkanonnen en
traangas gebruikt om te verhinderen,
dat een vergadering van de uiterst
rechtse NPD werd verstoord. Mensen
betoogden tegen de bijeenkomst en
wierpen stenen naar de vergaderzaal.
Boven de stad vlogen twee vliegtuigen
met sleepdoeken, waarop stond „NPD -
veiligheid door orde en recht". Partij
leider Adolf von Thadden kwam in zijn
gepantserde auto bij de achteringang
van de zaal aan.
Later op de avond liepen de betogin
gen uit op een complete veldslag met de
politie. Zes personen moesten met ver
wondingen in het ziekenhuis worden op
genomen, maar volgens een woordvoer
der van de politie is het totaal aantal
gewonden veel groter.
In de loop van enige eeuwen zijn
de viervoetige gebruikers van
'if veld, bos en hei voortdurend terug-
gedrongen naar de gedeelten waar J
zij de mens geen schade toebrach
ten en uiteindelijk bleven er weinig
anders over dan wat heipercelen en
buntgrassteppen, waar ze met een
scheel oog nog net getolereerd
werden. Op zulke plaatsen vinden
de dieren er de tot lichaamsbehoud
noodzakelijke eiwitten, koolhydraen
en mineralen, welke zich in een ge-
varieerd victualie van grassen, t
kruiden, bladeren, knoppen, boom-
bast, paddestoelen, eikels, beuke-
noten enz. bevinden. Deskundigen J
hebben uitgedokterd, dat een hert
dagelijks 400 a 450 gr. eiwit moet
kunnen opnemen, welke hoeveel
heid tijdens de geweivorming van
mid-januari tot eind juni verhoogd
wordt met 200 gr. per dag, alzo in
deze periode totaal 600 a 650 gr. De
behoefte aan kalk en fosforzuur ge-
durende dezelfde tijd bedraagt 100
j| gr. p. dier en p. dag. Het is duide-
t lijk, dat onze flora hoogst zelden in
t staat zal zijn zulk een assortiment
j dat overigens nog veel meer stof-
fen bevat, welke voor het welbe-
hagen der grote viervoeters nodig
is te leveren en daarom is het t
verheugend, dat de vindingrijke
mens in de zg. sesam-koek wegen j
en middelen tof een onwaardeer- J
bare aanvulling heeft ontdekt, al t
vormen de hiermee bereikte veel-
endige kapitale geweien min of
meer een gedwongen fraaiheid. Er
werden opzienbarende record-tro
feeën mee behaald, doch overdaad V
schaadt en menigeen vindt ze over- t
done.
23-8-1969A. B. yVIGMAN
j
Radio-Cairo zei: „Israël proheert op
nieuw de verantwoordelijkheid van de
ze misdaad af te schuiven en beweert
nu dat een Australiër de brand heeft
gesticht, nadat het vlak na de ramp als
oorzaak kortsluiting aangaf".
De Amerikaanse regering heeft giste
ren haar leedwezen geuit over de brand
in de Al-Aksa-moskee.
„De moskee is een van de heiligste
plaatsen van de Islam en de schade die
zij heeft opgelopen betekent een verlies
voor de gehele mensheid", aldus woord
voerder Robert McCloskey. De verdach
te Australiër kwam vier maanden gele
den als boer naar Israël. Hij is geen
Jood of Australiër, m^ar lid van de
Christelijke sekte.
Een woordvoerder van de Israëlische
vertegenwoordiging bij de Verenigde
Naties heeft in een commentaar op het
verzoek van de Islamitische landen ge
zegd, dat de jongste brand in de mos
kee niet de eerste is, dit in tegenstelling
tot wat de Arabieren beweren. Volgens
zijn zeggen heeft het getroffen gedeelte
van de moskee in 1963 reeds enkele
uren in brand gestaan. Hij voegde daar
aan toe, dat in 1949 de kerk van het
Heilige Graf een etmaal lang in brand
heeft gestaan. De Jordaanse autoritei
ten hadden toen de door Israël aange
boden hulp voor het bestrijden van de
brand geweigerd.
Voor de tweede achtereenvolgende
dag is het gisteren onrustig geweest
in Jeruzalem na de brand in de mos
kee. Zwaarbewapende Israëlische pa
rachutisten hebben posities ingeno
men in de oude stad, waar stenen
gooiende Arabische jongeren opnieuw
demonstreerden. De twee parachutis
ten-eenheden hebben zich gevoegd bij
Israëlische veiligheidstroepen en
grenspolitie, die al eerder strategi
sche plaatsen in de stad hadden be
zet. Op de oude stadsmuren en bij de
toegangspoorten waren wachtposten
opgesteld, ingeval zich nieuwe ongere
geldheden zouden voordoen.
De minister van Defensie, Mosje Da-
yan, heeft zich persoonlijk belast met
het handhaven van de veiligheid.
De troepen moesten vandaag de orde
herstellen door over de hoofden te vu
ren van ongeveer 200 tot 300 demon
stranten, die hen bekogelden met ste
nen, waardoor een Israëlisch officier
een hoofdwond opliep.
Israëls opperrabijn Isser Yehoeda
Oenterman heeft de mohammedaanse
gemeenschap zijn leedwezen betuigd
met de schade die is aangericht bij de
brand in de Al-Aksa-moskee en tegelij
kertijd beschuldigingen van de hand ge
wezen volgens welke Joden verantwoor
delijk 'zouden zijn voor de brand.
De hoogste Islamitische leider in Li
banon, Sjeik Hassan Chaled, heeft in
een radiorede de Islamieten en Chris
tenen opgeroepen gezamenlijk in een
heilige oorlog de heilige plaatsen op de
Israëliërs te heroveren. Hij gaf de Israë
liërs de schuld van de brand.
ZWOLLE Omstreeks kwart voor
zeven vrijdagavond is in het filiaal van
de N.V. Suctor in Zwolle, een cash en
carrybedryf in elektrische en radio
apparatuur diefstal met geweld ge
pleegd.
In Zwolle is op vrydag een koopavond.
Het bedrijf was tussen half zeven en
zeven uur gesloten om het personeel
gelegenheid te geven een maaltyd te
nuttigen.
In die tijd bevond zich in de winkel
de 24-jarige radiomonteur H. Kamphuis.
Deze man was op de eerste verdieping
aan het werk en had op een gegeven
ogenblik een soldeerbout nodig. Hij heeft
toen het pand verlaten, omdat de sol
deerbout in zijn auto lag. Daar hij geen
sleutel van de winkel had liet hij de deur
aanstaan.
Toen hij even later terug kwam en
zijn werk boven had verricht, ontdekte
hij plotseling een man in de winkel,
die in zijn hand een hoeveelheid bank
biljetten had.
Het was de heer Kamphuis volkomen
duidelijk, dat deze man een greep in de
kassa had gedaan en hij probeerde de
man dan ook te beletten het pand te ver
laten. Daarbij ontstond een worsteling,
waarbij de indringer plotseling een mes
tevoorschijn haalde en Kamphuis licht
verwondde.
Het volgende ogenblik kreeg de radio
monteur een harde klap in zijn gezicht,
waardoor het hem onmogelijk werd de
indringer te beletten de benen te nemen.
De heer Kamphuis is er niet ernstig
aan toe en hij zal weldra van de schrik
bekomen zijn. De indringer bleek er
vandoor te zijn gegaan met een bedrag
van 3850 gulden aan bankbiljetten.
De uit 1620 daterende molen in Maassluis wordt op het ogenblik r
gerestaureerd. Dezer dagen werd met een hoge kraan de kap geplaatst.
S De totale kosten van de restauratie bedragen f175.000.
WW
MAASTRICHT De rechtbank in Maastricht heeft de Algemene Neder
landse Spaar- en Beleggings Unie Neberu in Heerlen failliet verklaard. Hier
door dreigen honderden kleine spaarders en huizenbezitters in Limburg, die
hun geld aan dit bedrijf hadden toevertrouwd, ernstig te worden gedupeerd.
Na het bekend worden van het faillissement, regende het telefoontjes van onge
ruste spaarders bij het kantoor van de curator, mr. A. Lückers in Heerlen. Hij
kon nog geen overzicht geven van het aantal schuldeisers, dat een vordering
zal indienen.
De faillissementsprocedure is ingezet
op verzoek van het loodgietersbedryf
P. van Dosselaar in Hoensbroek, dat een
bedrag vordert van meer dan negentig
duizend gulden voor de aanleg van cen
trale verwarming en sanitair in de door
Neberu gebouwde huizen.
Neberu betwist de gehele vordering.
De raadsman van de Heerlense beleg
gingsmaatschappij, mr. M. Moszkowicz,
zal maandag bij het Hof in Den Bosch
appèl aantekenen tegen de uitspraak
van de Maastrichtse rechtbank.
„Het is belangrijk dat een vrij groot
aantal derden heeft verzocht bij de
rechtbank in verzet te gaan tegen het
faillissement. Zij vinden, naar mijn me
ning terecht, dat het faillissement hele
maal niet nodig is. Neberu bezit voor
tonnen en misschien wel voor een mil
joen aan onroerend goed", aldus mr.
Moszkowicz.
„Een faillissement zou een ramp be
tekenen voor de vele mensen die by
Neberu een huis hebben gekocht en
daarop aanbetalingen hebben gedaan.
Op dit ogenblik zijn een honderdvyftig
woningen in aanbouw. Neberu telt wei
nig spaarders, maar veel kleine inves
teerders die een huis willen verwerven."
Het faillissement heeft Limburg ver
rast. Het komt enkele dagen nadat het
Tweede-Kamerlid mr. A. Geurtsen
(WD) de minister van Financiën heeft
gevraagd of het waar is, dat Neberu
niet wordt gecontroleerd op grond van
de Wet Toezicht Kredietwezen. Mr.
Geurtsen had gevraagd welke zeker
heid het sparend publiek dan had voor
zijn bij Neberu ingelegde spaargeld.
De Consumentenbond waarschuwde
er nog deze maand voor, dat spaarders
bij Neberu, in ruil voor de hogere rente,
een aantal waarborgen opofferen die bij
gecontroleerde banken wel bestaan.
Neberu werd enkele jaren geleden
opgericht door de heer G. J. Heyboer
in Heerlen. Zijn éénmans spaar- en be
leggingsbankje groeide snel omdat hy
negen procent rente over het spaargeld
betaalde.
Na verloop van tijd begon Neberu
huizen te financieren. Later bood de in
stelling zelf goedkope, maar degelijke
huizen aan. De aflossing van de hypo
theekleningen werd veelal door gemeen
ten gegarandeerd.
Neberu fungeerde tijdelijk als aan
nemer, makelaar en financier en telde
meer dan honderd man personeel. Er
was zelfs een architect in vaste dienst.
Neberu heeft onlangs het voormalige
gebouw van het Algemeen Mijnwerkers
Fonds in Heerlen gekocht en als hoofd
kantoor in gebruikgenomen.
ADVERTENTIE
In het grootste overdekte Dolfijnen,
stadion ter wereld met 2500 zit
plaatsen ziet u een unieke show van
zeeleeuwen en dolfijnen.in één pro
gramma. Tijden: 10.00 - 11.30 -
13.00-14.30 -16.00 -17.30 uur.
(op zondag niet om 10 uur).
SPEELTUIN
VELUWESTRAND RONDVAART
- V
EINDHOVEN De 42-jarige beheer
der van een bijkantoor van de Eindho-
vense Nutsspaarbank, F. T. heeft be
kend in enkele jaren tyds drie tot vier
ton te hebben ontvreemd.
Van het geld is niets teruggevonden.
Het zou in het gezin van T„ die ge
trouwd is en drie kinderen heeft zyn
opgemaakt.
De fraude kwam aan het licht bij een
interne controle. T. moet op zeer geraf
fineerde wijze te werk zijn gegaan.
Experts zijn aan het uitzoeken hoe hij
de fraude heeft kunnen plegen. Vast
staat dat hij tenminste een vijfdubbele
boekhouding heeft gevoerd en allerlei
vervalsingen heeft gepleegd.
T. was vijftien jaar beheerder van het
bijkantoor. Hij zou volgend jaar 25 jaar
bij de bank in dienst zijn geweest.
Zijn manipulaties kwamen aan het
licht door de aansluiting van de admi
nistratie op een centraal computersy
steem vorig jaar. T. had zich fel verzet.
Toch werd het doorgezet. Toen de admi
nistratie hem dan ook uit handen werd
genomen, was T. niet meer in staat zijn
fraude te verbergen. Hij wist dat hij elk
moment door de mand kon vallen en hij
gunde zich daarom ook geen dag vakan
tie.
T. stond bekend als een rustig man.
Hij zal maandag in Den Bosch aan de
officier van justitie worden voorgeleid.
5 SAN CLEMENTE De Ame
rikaanse president Richard
j Nixon verblijft op het ogenblik voor
een zgn. werkvakantie" in Cali-
fornië. Op de foto het Amerikaanse
staatshoofd in een ,,vakantie-
j autootje" onderweg van de heli-
g kopter naar zijn verblijfplaats in
S San Clemente.
WINDHOEK Vijf Afrikanen zijn
gisteren in Windhoek, Zuidwest- Afrika,
tot levenslang veroordeeld. Een zesde
neger kreeg achttien jaar gevangenis
straf. De mannen waren schuldig be
vonden aan terroristische activiteiten.
De zes Afrikanen, allen leden van de
Ovambo-stam in het noorden van Zuid-
west-Afrika, zouden gewapenderhand
het bestuur hebben willen vervangen
door mensen van de volksbeweging in
Zuidwest-Afrika.
BRNO Terwijl enkele kilometers
buiten de stad de wielrenners
hun strijd om de wereldkampioen
schappen voortzetten en geruchten de
ronde deden dat er gisteren bij beto
gingen nog een dode is gevallen (een
jongen van 16 jaar), laaide gisteravond
de anti-Russische onrust in de Tsje-
choslowaakse industriestad Brno weer
op. Het uitgaansverbod, dat gisteren
van 's avonds acht uur tot 's morgens
vijf uur gold, werd verlengd.
De ongeveer tachtig pantservoertui
gen en tanks, die donderdag tydens de
ongeregeldheden de stad waren binnen
getrokken, maar die zich gisterochtend
tot op enkele kilometers van Brno had
den teruggetrokken, verschenen tegen
acht uur 's avonds weer in het cen
trum. Zij namen de bewaking van het
Vrijheidsplein, donderdag het toneel
van felle anti-Russische betogingen, van
de politie over.
Voorts had een jongeman, die de
naam Jan Polazek droeg, zichzelf voor
de ogen van verbijsterde toeschouwers
in brand gestoken. Verminkt werd hy
naar een ziekenhuis gereden, waar hy
zyn doodstrijd streed zonder dat de bui
tenwereld iets over zijp toestand te
weten kwam.
De vrijdag was in Brno rustig be
gonnen. De auto's, die donderdag bij de
monstraties in vlammen opgingen, wa
ren opgeruimd. Slechts zwartgeblaker
de plekken herinnerden aan wat was
gebeurd, zoals ook de sporen van rups
banden op de straten een stille getui
genis waren.
Het presidium van de Tsjechoslo-
waakse federale assemblee heeft giste-,
ren een verzoek van de regering om
tijdelijke maatregelen ter bescherming
van de openbare orde goedgekeurd.
Premier Cernik bracht het presidium
verslag uit over het beraad, dat het
kabinet over de toestand heeft gehou
den. De buitengewone maatregelen be
treffen het stellen van gevangenis
straffen op verstoring van de openbare
orde of het uitlokken van ordeversto
ringen. Met gevangenisstraf of geld
boeten worden voorts degenen bedreigd,
die weigeren taken te vervullen die aan
hun functies of werkkring verbonden
zijn. Op gron0 van de buitengewone
maatregelen kunnen hogere straffen dan
waarin de wet voorziet worden opge
legd wegens opruiing, belediging van de
republiek of haar vertegenwoordigers,
belediging van socialistische staten en
aanvallen op staatsfunctionarissen.
Personen die door hun activiteit het
socialistische bewind tegenwerken kun
nen van hun functies ontheven of uit
hun werkkring ontslagen worden. Stu
denten kunnen van het volgen van de
colleges worden uitgesloten en hoog
leraren geschorst. De buitengewone
maatregelen zullen tot eind 1969 van
kracht zijn.
Bij de betogingen van donderdag in
Praag heeft de politie 1.377 perso
nen aangehouden. Daaronder waren 66
buitenlanders, zo meldde het Praagse
avondblad „Vacerni Praha".
DEN HAAG De regering is niet
van plan bij de Verenigde Staten te
protesteren tegen het in voorraad heb
ben van gifgassen. Het Eerste-Kamer-
lid Van Wijk had premier De Jong
en minister Den Toom hierom gevraag
De regering stelt zich op het stand
punt, dat in afwachting van de eventue
le resultaten van de ontwapeningscom
missie in Genève de dreiging van ver
gelding het gebruik van gifgassen kan
voorkomen.
(Van onze weerkundige medewer- j
ker).
TVt weekend zal er eerst nog wei-
nig verandering komen in het
buiige weertype. De neerslag van
de polaire buien is bijzonder over-
vloedig en intensief. Zondag en
maandag zullen de buien geleide-
5 lijk aan minder talrijk worden en
l zullen er vermoedelijk wat bredere
opklaringen komen. Dit houdt ver-
band met het langzaam naderbij-
komen van een Atlantisch hoge- S
komen van een Atlantische hoge- j
druk-zone. Het blijft dan echter nog
koel weer. Het aantal uren zonne-
schijn in De Bilt van 1 tot 10 augus-
tus is 100 (40 te veel). Van 11 tot
20 augustus 46 (11 te weinig).
PARAMARIBO De Surinaamse regering overweegt na de overval van Guyane
zen op de Surinaamse post Tigri tegenmaatregelen te nemen. Suriname zou
voortaan zijn rechten op de Corantyn, de rivier die de grens tussen de twee
landen vormt, volledig laten gelden.
Dat zou erop neerkomen dat Guyanezen niet meer op deze rivier mogen komen
met houtvlotten afkomstig uit Guyanese bossen. Ook andere transporten van
groenten en fruit zouden worden verboden. Verder zouden maatregelen genomen
kunnen worden, waarbij vergunningen e.d. aan Guyanezen worden ingetrokken.
Guyana heeft opnieuw een nota naar de koninkrijksregering in Den Haag ge
stuurd waarin het opnieuw zijn visie op het grensincident uiteenzet, In de nota
wordt gezegd dat de Guyanese militairen bij de overval één Surinamer, Margo
van Dams, gevangen hebben genomen. De man zal als ongewenste vreemdeling
uit Guyana worden gezet.
In het omtreden gebied aan de grens van Guyana met Suriname, dat dinsdag door
Guyanese troepen is bezet, is „een uitstekend ingericht militair kamp" aange
troffen, aldus een vrijdag in Georgetown uitgegeven regeringsverklaring. „Het is
duidelijk met vijandige bedoelingen aangelegd".
Dit „Kamp Jaguar" heeft, volgens de verklaring, onderaardse bunkers, die spe
ciaal zijn gebouwd voor aanvallen met mortieren en granaten. Er zijn torens met
plaatsingsmogelijkheden voor mitrailleurs. „Uit kaarten, die „op Surinamers zijn
gevonden", zo gaat de regeringsverklaring verder, „blijkt dat men van plan was
in het gehele omstreden gebied dergelijke militaire kampen aan te leggen".
