PANORAMA
Corrosie verslindt voor
f 400 min per jaar
Uniek contactadres voor
jongelui met problemen
„Weer reserve
arbeidskrachten
in de bouw"
Boerenleenbank
Blunders bij
presentatie
van beleid
Initiatief van dr. Mik in Groningen
ONDANKS HARDE POLITIEKE TEGENWIND
VERDWEEN ER NIET ÉÉN MINISTER
staat niet in de krant
komt niet op de t.v.
fc\ n.
Het leven werd
weer duurder
Beurs voor oppervlaktetechniek
Werkplan hond
metaalbedrijf
Banque de Paris
koopt Preanger
Vragen over
Tapt oe Delft
Spoorwegen
ronselen
geen Turken
Nieuw beeld
van Rembrandt
in Amsterdam
GEHARREWAR
WERKLOOSHEID
PRESENTATIE
B.T.W.
lees het nieuwe nummer van
losse nrs. 80 ct.
Breëd teld
BEDENKELIJK
RENTESTAND
de bank voor iedereen
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1969
Het kabinet-De Jong bevindt zich op de drempel van ztfn derde zittings
jaar, in de merkwaardige positie dat vriend en vijand er eigenlijk wel rekening
mee houden dat het aanblijft tot 1971. Ook in de oppositie twijfelt niemand er
meer aan.
In deze situatie, aan de vooravond van de Miljoenennota en de Troonrede, wil
len we in een aantal artikelen een overzicht geven van wat er op enkele be
langrijke beleidsterreinen ia bereikt en enig inzicht verschaffen in de taken die
nog voor de boeg liggen. De politieke positie van het kabinet-De Jong is het
onderwerp van het eerste, Inleidende artikel dat hierbij ls afgedrukt.
KABINET-DE JONG ONGESCHONDEN
T\EN HAAG Een jaar geleden genoot het kabinet-De
U Jong minder populariteit dan toen het de rit begon, in
april 1967. Thans is het politieke klimaat, halverwege de
rit, heel wat gunstiger, al valt dit dan niet te bewijzen aan
de hand van een opiniepeiling, zoals die van verleden jaar
juli. Toen was er nog werkloosheid en lag de misère met de
beruchte loonnota nog vers in het geheugen. Dit jaar was
het de slag om de prijzen, maar die loopt op zijn eind.
Er is hoogstens nog sprake van achterhoedegevechten.
Het kabinet heeft zich, ondanks tegenwind welke overi
gens heftig werd aangewakkerd door een verscherpte oppo
sitie ongeschonden weten te handhaven, tweeëneenhalf
jaar lang. Dat is op zichzelf al een bijzonderheid. Zoiets heeft
nog geen enkel na-oorlogs kabinet gepresteerd. Altijd was er
wel binnen twee jaar een minister verdwenen of zelfs een heel
kabinet. De ploeg van premier De Jong is nog precies dezelfde
als in april 1967.
Na alle politiek geharrewar ais ge
volg van het mislukken van de rooms-
rode combinatie Cals-Vondeling werd
het kabinet-De Jong smalend verwel
komd als overgangskabinet. Thans ma
ken de confessionele partyen zich op om
de Ijjn die toen werd opgezet, door te
trekken tot 1975.
Toen het kabinet-De Quay in 1959
zijn werk begon, was het ongeveer ook
zo.
De oppositie stelde het zijn aanhang
voor als een stelletje stakkerds en dat
kreeg dan ook overal de schuld van.
Het kabinet-De Jong kreeg ook
stempels opgedrukt: rechts, conser
vatief, reactionair. Het heeft echter
de erfenis van de Amsterdamse affai
re deugdelijk afgewikkeld. Er zijn in
ieder geval in de hoofdstad geen lange
hete zomers meer geweest. Na de
Maagdenhuis-affaire heeft minister
Polak niet wakker gelegen van de
Dam-slapers.
Van de linkse anti-revolutionair dr.
Boertien kreeg dit kabinet het com
pliment, dat het zich met de rege
ling van verkoop van voorbehoed
middelen progressiever had betoond
dan het kabinet-Cals. Het is het con
fessioneel-liberale kabinet-De Jong
geweest, dat de staatsprijs voor de let
terkunde toekende aan Van het Reve.
Reve.
Over de honderden miljoenen die er
zijn besteed aan de bestrijding van de
werkeloosheid praat niemand meer en
in Zd-Lirnburg werd de diep ingrijpen-
0 Het kabinet-De Jong achter de regeringstafel in de Tweede Kamer. Van links af de ministers: Klompé, Veringa, Roolvink, Den Toom, De Block, Witte-
veen, De Jong, Bakker, Polak, Beernink, Udink, Lardinois en Schut. Minister Luns was toen de foto werd gemaakt op een van zijn vele buitenlandse reizen.
de operatie der mijnsluiting bijna zon
der pijn en geruisloos uitgevoerd.
Het zelfde is het geval geweest met
de afschuwelijke zaak van de militai
re wandaden in de jaren 1946-1950 in
Indonesië. Voor een oplossing van het
tientallen jaren slepende probleem van
de echtscheiding ligt er thans van dit
kabinet een voorstel bij de Tweede Ka
mer.
De eerste aanzet van de democrati
sering van het bedrijfsleven is gedaan:
het wettelijk recht van de werknemers
om een onderzoek in te stellen naar
misstanden in de onderneming.
Openheid en doorzichtigheid in het
beleid, inspraak en duidelijker verant
woordelijkheid, vernieuwing van onze
democratie, het zijn allemaal zaken die
in de afgelopen twee jaren zijn aange
pakt.
Degene die niet leeft bij de waan van
de dag zal bij het opmaken van de
balans van die twee jaren tot de slot
som komen dat het heel populair ge
zegd toch niet zo gek is geweest. Er
zijn blunders gemaakt, ook in de pre
sentatie van het beleid en waarschijn
lijk zullen weinigen zich hierover zoveel
zorgen maken als de minister zelf.
Drs. Schmelzer heeft als politiek lei
der van de grootse regeringspartij de
eis gesteld, dat het beleid in de komen
de twee jaar beter over het voetlicht
moet komen, opdat na afloop de winst
meer aansprekend geadverteerd kan
worden. Maar er zijn ook bewindslie
den die zich afvragen waarom een goed
beleid ook nog op een speciale manier
moet worden „verkocht".
Met de BTW waarvoor dr. Vonde
ling als minister van Financiën in de
EEG de afspraak maakte! is wat
het „verkopen" betreft inderdaad een
ernstige poging ondernomen. Dat was
echter meer technische voorlichting aan
het bedrijfsleven en deze verzwaring
van de indirecte lasten viel ongelukki
gerwijs economisch en politiek uiterma
te slecht in een periode van opgaande
conjunctuur.
De verhoging van de belastingvrije
voet per 1 januari 1969, als voorschot
op de komende belastingcorrectie, is
echter helemaal in het vergeetboek ge
raakt.
Dit is ook het geval met de dertigste
mei op Curasao en het zenden van de
mariniers, die daar een tijdje hebben
gezten zonder dat er iets is gebeurd
en welke verschrikkelijke verwachtin
gen zijn daar niet over uitgesproken,
ADVERTENTIE
Barbra Streisand is aardiger dan u denkt__
7WT,
VlU q+CMj*
U»
jn* ofyz a*.
«cl
Een bloeiende bisnis
Rdatfiiw ttamnt Fipsta Citaru rfe urnnd in
0e onnozele droom van Dubcek
DEN HAAG —Het prijsindexcijfer
van de gezinsconsumptie, zoals dit
maandelijks door het Centraal Bureau
voor de Statistiék wordt samengesteld
op basis 1964 100 steeg - na van juni
op juli gedaald te zijn van 127,11 tot
126,0 in augustus tot 126,7.
Deze stijging werd in hoofdzaak ver
oorzaakt door het gedeeltelijk verdwij
nen van het uitverkoopeffect, dat in de
vorige maand in belangrijke mate bij
droeg tot een daling van het index
cijfer. Voor kleding en schoeisel steeg
het indexcijfer in verband hiermede
van 120,9 tot 125,1. Ook voor woningtex
tiel werd een stijging waargenomen.
Het indexcijfer voor voeding gaf een
stijging te zien van 121,6 tot 122,0.
Voor aardappelen, groenten en fruit
liep het indexcijfer sterk op. Daar
tegenover stonden prijsdalingen voor
suiker, margarine en niet-alcoholhou-
dende dranken.
UTRECHT „Deze vakbeurs behan
delt de oppervlaktebehandeling van me
talen. Deze nog jonge technische
branche voorziet in een niet te onder
schatten behoefte, vooral als men weet
dat van de jaarlijkse omzet van de Ne
derlandse staalproduktie (16,5 miljard
gulden) wel 1 miljard gulden voor re
kening van deze branche komt. Onze
grootste vijand is ongetwijfeld de cor
rosie: jaarlijks verslindt dit aantas
tingsverschijnsel ruim f 400.000.000. Het
is echter bijzonder jammer, dat het
onderwijs in Nederland technisch ach
terloopt als gevolg van de overladen
lesprogramma's".
Dit zei donderdag in Utrecht de heer
W. B. P. Borghardt van de Vereniging
voor oppervlaktechnieken van metalen
(VOM) ter gelegenheid van de komen
de vijfde internationale vakbeurs voor
oppervlaktetechnieken van metalen
„Euro Finish VOM '69". Deze sterk ge
specialiseerde vakbeurs wordt van 9
tot en met 13 september in de Irenehal
van de jaarbeurs in Utrecht gehouden
en is op dit terrein de grootste expositie
in Europa. Er zijn inzendingen van
ruim 250 ondernemingen uit onder
meer Nederland, België, Canada,
Frankrijk, West-Duitsland, Zwitserland,
V.S. en Engeland.
De beurs is in het bijzonder be
doeld voor vaktechnici, maar ook
voor architecten, technische inkopers
en constructeurs. Het karakter van
de beurs is sterk ingesteld op het ge
ven van voorlichting en informatie
over het al hetgeen op het gebied
van de oppervlaktebehandelingen
DEN HAAG De metaalbedrijfsbond
NVV heeft voor de periode van 1 okto
ber a.s. tot 1 oktober 1970 een werkplan
laten verschijnen, waarin o.m. aan
dacht wordt besteed aan de arbeids
voorwaarden.
Dit onderdeel van het werkplan is ge
grondvest op het actieprogramma van
de drie vakcentrales en op de uitspra
ken van de bondscongressen van 1965
en 1968. Het houdt voorts o.m. rekening
met de cao-onderhandelingen van 1968
als gevolg waarvan eenjarige collectie
ve arbeidscontracten moesten worden
afgesloten in plaats van driejarige con
tracten.
Het werkplan geeft, volgens de bond,
een antwoord op de vraag „wat wij wil
len doen, maar ook hoe wij het willen.
Daarbij is rekening gehouden met de
mogelijkheden en moeilijkheden die we
de komende periode kunnen verwach
ten. Het is de uitwerking en de verdui
delijking van een „verlanglijst", die op
zichzelf niet nieuw is".
In het werkplan wordt o.a. meege
deeld, dat de bond voorstander is van
een vrije loonvorming: partijen bij een
cao moeten zelf beslissen wat wel en
wat niet in de cao moet worden opge
nomen. Mocht de Wet op de Loonvor
ming niet de vrijheid blijken te geven
die de bond voorstaat, dan zal hij, in
nauwe samenwerking met het NW,
zijn uiterste best blijven doen het doel
toch te bereiken.
van metalen aan nieuws en wetens
waardigheden te zien is. Maar de ex
positie omvat tevens het complete in
ternationale aanbod van technische
apparatuur, processen, hulpmiddelen
en meetindustrumenten.
Volgens de heer Borghardt bezit Ne
derland veel te weinig vakmensen om
de oppervlaktetechnieken te doceren.
Vele deskundigen moeten naar zijn oor
deel dagelijks over oppervlaktebehan
delingen beslissen nemen, maar zij kun
nen op geen enkele manier hiervoor
verantwoordelijkheid dragen. „Er ko
men dan ook regelmatig miskleunen
voor", zo zei hij. De heer Borghardt
acht meer specialisatie in het onderwijs
zeer gewenst, bijvoorbeeld op de tech
nische hogescholen. Afgestudeerde inge
nieurs zouden dan meer van de keuze
techniek af moeten weten en datzelfde
geldt ook voor HTS'ers en MTS'ers, al
dus de heer Borghardt.
Iedere maandagmiddag tussen vijf en
zeven houdt dr. G. Mik aan de
Grote Markt in Groningen spreekuur.
Een uniek spreekuur voor jonge men
sen, die desgewenst anoniem met deze
kinder- en jeugdpsychiater kunnen ko
men praten over hun problemen.
Zelf noemt de 47-jarige wetenschappe
lijk hoofdmedewerker van de Groning
se Universiteit het liever geen spreek
uur. „Het is meer een contactadres, 'n
informeel ontmoetingspunt, waar men
sen op het grensvlak tussen jeugd en
volwassenheid tegen mij kunnen aan
praten".
Uit persoonlijke en uit wetenschap
pelijke belangstelling is dr. Mik altijd
sterk betrokken geweest bij de jeugd.
Vroeger, toen hij nog praktijk hield,
verwezen zyn collega's hun jonge pa
tiënten vaak naar hem. Toen htf met de
praktik was gestopt, kreeg hij nog
regelmatig telefoontjes van jongelui die
ergens mee zaten. Het werd hem
duidelijk dat er een grote groep jonge
ren bestaat, die met moeilijkheden
kampt, maar die er niet mee naar
een psychiater wil stappen.
„Ze voelen zich geen patiënten, zijn
dat vaak ook niet, maar hebben wel
problemen. Ze willen liever niet ge
stuurd worden en zijn meestal in een
strijd om zelfstandigheid met hun
ouders gewikkeld, of hebben moeite zich
in de maatschappij aan te passen".
Dr. Mik, die in Groningen ook voor
zitter is van D'66 kwam op het idee om
een vrijblijvend ontmoetingspunt te
creëren waar iedereen die dat wilde
zijn hart eens kon uitstorten zonder on
middellijk als patiënt van een psychia
ter geregistreerd te worden, zelfs zon
der verder echt behandeld te worden.
Universiteit, gemeente en provinciale
stichting voor geestelijke gezondheids
zorg steunen nu het initiatief van dr.
Mix, dat bij wijze van experiment voor
lopig een jaar zal bestaan.
Vier maanden houdt hij dit „spreek
uur" nu en het loopt best. „Het laat
zich aanzien dat er een breed veld is
van problematiek die normaal niet op
het spreekuur van een psychiater ter
sprake komt. Het gaat meestal om ge
wone menselijke problemen, die vaak
niet eens pathologisch zijn. Veel jonge
lui willen gewoon eens praten van mens
tot mens en dan niet tegen iemand die
vanuit zijn verhevèn status die lastige
lieden weieens even zal helpen.
Er leven veel spanningen onder de
jeugd; onvrede is er het gevolg van.
Dr. Mik ziet een duidelijke golfbewe
ging in de spanningen die in de geschie
denis voorkomen. Op het ogenblik be
vinden wij ons op de top van een hoge
golf en de Groningse psychiater acht
een stabilisering in de toekomst in rus
tiger vaarwater zeer wel mogelijk.
„Mits de maatschappij haar taak ver
staat om deze nieuwe tijd leefbaar te
maken. Als de democratie werkelijk
als democratie gaat functioneren, niet
alleen in de politiek, maar ook in de be
drijven, in het onderwijs en op het ter
rein van de militaire dienstplicht. In ons
hele leven is thans concurrentie de
drijfveer en de jongeren vragen zich af:
„moet ik daar in?" De aanzetten van
die nieuwe tijd zijn zo hier en daar al
duidelijk merkbaar en dr. Mik levert er
met zijn vrijblijvend spreekuur een bij
drage aan.
AMSTERDAM De Banque de Pa
ris et des Pays-Bas N.V. ls door op
drachtgevers gemachtigd, op de uit
staande aandelen in de N.V. Preanger
Rubber maatschappij een bod uit te
brengen van 60 pet. in contanten.
De raad van beheer van deze maat
schappij beveelt dit bod aan aandeel
houders aan.
Nadere bijzonderheden zullen worden
gepubliceerd in een bericht dat binnen
kort bij de kantoren te Amsterdam,
Rotterdam en 's-Gravenhage van de
Banque de Paris et des Pays-Bas n.v.
verkrijgbaar zal zijn. (op 24 juli be
droeg de koers 39).
DEN HAAG Is een deel van de
Delftse bevolking allerminst gelukkig
met de jaarlijkse taptoe? Bestaat het
merendeel van de toeschouwers uit
buitenlandse (lees: Duitse) toeristen en
familieleden van de optredenden? Als
dat zo is, waarom moet dan het fraaie
marktplein van Delft daarvoor worden
gebruikt?
Deze vragen heeft het PSP-lid van
Provinciale Staten van Zuid-Holland,
drs. R. M. de Waaij, aan gedeputeer
den voorgelegd. Hij informeert o.m. ook
of meegedeeld kan worden welke be
langen met de Taptoe Delft worden
gediend. Hij wil voorts weten of het col
lege van G.S. bereid is zijn invloed bij
burgerlijke en militaire autoriteiten
aan te wenden om te komen „tot een
beëindiging van dit jaarlijks terugke
rende gebeuren, eventueel een ver
plaatsing naar een omgeving, waar dit
optreden als minder storend wordt er
varen".
UTRECHT „Het is beslist niet waar
dat wij Turken ronselen. Maar de bui
tenlanders horen via „mond-tot-mond-
reclame", dat de regelingen bij ons erg
goed zijn en daardoor komen ze uit
zichzelf naar ons toe". Dit verklaarde
een woordvoerder van de Nederlandse
Spoorwegen gisteren naar aanleiding
van de kritiek van een aantal Utrecht
se bedrijven, dat N.S. buitenlanders en
met name Turken „wegkoopt" met een
hoge kostgeldvergoeding. De Spoorwe
gen geven personeelsleden, die in ver
band met hun werk gescheiden van
hun gezin moeten wonen, een kostgeld
vergoeding van zeven gulden per dag
en past deze regel ook toe op de bui
tenlanders. De extra f 210,per maand
trekt de Turken uiteraard wel aan.
TTTRECHT „De verminderde bouw-
activiteit is tot dusver niet van in
vloed geweest op de arbeidersbezet
ting, die volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek in de eerste zes
maanden van dit jaar zelfs negen
procent hoger was dan in de eerste
helft van 1968. Een hogere arbeiders
bezetting bij een teruglopende activi
teit in de bouw en een nog altijd toe
nemende rationalisatie in de produk-
tiemethoden duidt er echter op, dat
momenteel in de bouwnijverheid weer
een niet onbelangrijke reserve aan
arbeidskrachten wordt aangehouden.
Als er niet vrij snel een opleving in
de bouwactiviteit komt, kan deze
„verborgen werkloosheid", evenals
enkele jaren geleden, gemakkelijk in
een echte werkloosheid omslaan". Al
dus de Nederlandse katholieke bond
voor werknemers in de bouwnijver
heid „St. Joseph" in zjjn blad „Op da
steiger".
Uitermate bedenkelijk noemt de bond
de achteruitgang met betrekking tot
de bouw van woningwetwoningen.
Volgens de CBS-cijfers is het aantal
woningwetwoningen, waarvoor een
bouwvergunning werd verleend met
25 procent teruggelopen en het aan
tal woningwetwoningen dat in produk-
tie werd genomen met 27 procent.
Het gaat hierbij om de woningen met
de laagste huren, aldus „St. Joseph".
De oplopende woningreserve, die nu
al 50.000 woningen omvat, kan de
schijn wekken dat de woningnood is
overwonnen, maar de feitelijke situa
tie zal zijn, dat er alleen maar meer
woningen leeg komen te staan, omdat
de huren voor de lagere inkomsten-
groep niet te betalen zijn.
Als de rentestand zo hoog blijft als hij
nu is, dan zal volgens de bond ook
de bouw van premie- en vrije-sector-
woningen worden afgeremd en moet
tevens rekening worden gehouden
met een stagnatie in de sector be
drijfsgebouwen. Dit laatste kan tot
gevolg hebben, dat de werkvoorraad
in de bouw niet tijdig wordt aange
vuld, iets dat beslist noodzakelijk is.
Er zijn volgens „St. Joseph" duide
lijk tekenen die erop wijzen, dat de
voorraad op dit ogenblik gaat inte
ren, doordat juist nu een aantal gro
te bouwobjecten in verschillende de
len van het land op het punt staan
gereed te komen. Als aanvulling uit
blijft, zal ook de bestaande reserve
aan arbeidskrachten niet te handha
ven zijn.
De bond is dan ook erg benieuwd naar
het toekomstperspectief, dat de zit
tende regering op de derde dinsdag
in septemver aan de bouwnijverheid
en aan de honderdduizenden die er
hun brood in verdienen, gaat voor
houden.
AMSTERDAM Amsterdam krijgt
een nieuw beeld van Rembrandt, dat
zal worden geplaatst aan de Amstel in
Buitenveldert, tussen de Riekermolen
en de voormalige uitspanning 't Kalfje.
Het twee meter hoge uit brons gegoten
beeld, vervaardigd door de Amsterdam
se beeldhouwer H. M. Wezelaar, stelt
de zeventiende-eeuwse meester voor,
terwijl hij knielend bezig is een land-
schapsschets te maken, uitkijkend over
de Amstel. De stad Amsterdam krijgt
het beeld aangeboden door het ge
nootschap Amstelodamum, het Prins
Bernhard Fonds en Bijenkorf Beheer
NV. Donderdag 25 september zal bur
gemeester Samkalden het Rembrandt-
beeld officieel namens het gemeente
bestuur in ontvangst nemen.
De plaats voor het beeld is welbe
wust gekozen, omdat Rembrandt, blij
kens door hem gemaakte schetsen van
het voormalige landhuis Kostverloren,
hier inderdaad moet hebben gewerkt.
ADVERTENTIE
Kies rente
voor uw geld
Spaargelden geplaatst
voor 24 maanden vast,
minimum inleg f 5.000,-.
Spaargelden met een op
zegtermijn van 12 maan
den, minimum eerste in
leg f 1 .000,-. verdere stor
tingen minimum f 100,-.
Over het gehele tegoed ken steeds
direkt worden beschikt voor de
aankoop ol de bouw van een eigen
woning, voor de aankoop van
ellekten en voor de aanschaf van
een huwelijksuitzet.
Spaargelden met een op
zegtermijn van 6 maan
den, minimum eerste in
leg f 1.000,-, verdere stor
tingen minimum f 100,-.
Over het gehele tegoed kan steeds
direkt worden beschikt voor de
aankoop ol de bouw van een eigen
woning, voor de aankoop van
ellekten en voor de aanschaf van
een huwelijksuitzet.
4K
Spaargelden met een op
zegtermijn van 3 maan
den, minimum eerste in
leg f 500,-, verdere stor
tingen minimum f 100,-
Over het gehele tegoed kan steeds
direkt worden beschikt voor de
aankoop of de bouw van een eigen
woning, voor de aankoop van
ellekten en voor de aanschaf van
een huwelijksuitzet.
4%
Spaargelden waarop een
maal per kalendermaand
tot f 2.000,- direkt kan
worden opgenomen, mini
mum eerste inleg f 100,-.
5% voor Bedrijf5-, Ambtenaren- en „Zilvervloot" sparen. 3V2ö/o op privé-rekeningen en geheel vrije spaarrekeningen.
