Roolvinks Loonwet ontmoet
in Tweede Kamer
van vele zijden flink kritiek
fijnste
koffie
gezond
KDFFIE
IF HAG
Jvoorr—- Apyul moet U bij
=2 Uw slijter zjjn!
Voorkeur voor
koninkrijk
boven republiek
toegenomen
Vrouwen houden optocht
voor vervroegd AOW
Verdierf
geld
Kamerlid
orgelman
en
Zorg dat je
erbij komt
P.v.d.A.: „TE STRENG
EN TE BEDILLERIG"
Jaar langer
recht op
lniur-
bescherming
Wetsontwerp wil
leerkrachten in
Gemeenteraad
toelaten
PufOlb,eng>
Jeugd Nijverdal
oproerig na
opening nieuw
gemeentehuis
„Verdubbeling van stroom
verbruik, maar toch
minder vervuiling
MOTIE OVER
ONDERDRUK
KING VAN
GEKLEURDEN
VERWORPEN
CHU schrijft
hoofdbestuur
over geldnood
Enquête toont aan:
*1 j de enige zeem.
li 11Q ff Q die uitgekookt kan worden en
i V11 u U U bestand is tegen wasmiddelen
INITIATIEFWET
AANGENOMEN
„SER HOREN"
BEGRENZEN
WAARSCHUWING
Kakkerlakken belagen
Soesterberg
echte koffie^onen-
CUfrcjHtVrtlJ
Eindelijk oplossing
voor bekend probleem!
Bisschoppen blijven
in Rome opheffing
van Het celibaat
bepleiten
BIJ DE
SPAR
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1969
ADVERTENTIE
Drs. J. van den Doel
O
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gisteren zonder hoofdelijke stem
ming en met alleen de stem van mr. H.
Ch. J. M. Kronenburg tegen een ini
tiatiefwetsontwerp van de socialisten
drs. J. van den Doel en drs. H. Wieren-
ga aanvaard.
De bedoeling hiervan is om huur
ders in gebieden met een vrij huur
beleid een jaar langer recht op huur-
bescherming te geven.\Tot nu toe heb
ben ze hierop twee jaar na het in
werkingtreden van de huurliberalisatie
recht.
Voor het noorden loopt de termijn
op 1 oktober af. Het is de bedoeling
dat de huurbescherming in het Bur
gerlijk Wetboek beter wordt geregeld.
Om de impasse tussen 1 oktober en
het inwerking treden van deze verbete
ring te overbruggen zijn de socialisten
met deze „noodwet" gekomen.
De Kamer heeft het wetsontwerp door
amendementen zeer ingrijpend ver
anderd. Een amendement van de heer
H. Wiegel (v.v.d.) brengt niet alleen
huurders van woningen maar inwer-
huurders van woningen maar ook die
van bedrijfspanden onder het wetje.
Bovendien is de procedure veran
derd om uitstel van ontruiming te
krijgen.
DEN HAAG De socialistische
Tweede Kamerleden Laban en Frans-
•en hebben/ een initiatief wetsontwerp
Ingediend dat het voor onderwijzers
en leraren aan gemeentelijke scholen
mogelijk moet maken om lid van de
gemeenteraad te worden.
Zij mogen dit nu alleen, als ze in
een andere gemeente wonen. De socia
listen vinden dit een ongelijke behan
deling voor deze onderwijskrachten,
omdat leraren en onderwijzers aan
bijzondere en aan rijksscholen wel
raadslid kunnen worden.
Een verdere uitbouw van de demo
cratie vraagt volgens de heren Laban
en Franssen dat deze discriminerende
bepaling wordt opgeheven.
ADVERTENTIE
.in de huid gezondheid en zuiverheid
NIJVERDAL Uit protest tegen het
ontbreken van een behoorlijk ziekenver-
voer en een riolering hebben honderden
jongelui gisteravond Nijverdal op stel
ten gezet. Ze staken onder andere een
auto in brand. De politie moest de wa
penstok hanteren. De moeilijkheden ont
stonden na de officiële opening van het
nieuwe raadhuis. Aanvankelijk protes
teerden de jongelui met een „symboli
sche begrafenis van Jan Sali". Ze trok
ken door het dorp met een lijkkist
waarin „het stoffelijk overschot van de
Jan Sali-mentaliteit in de gemeente"
lag. Voor het nieuwe raadhuis werd de
kist geopend. Er kwam een aantal bal
lonnen uit.
DEN HAAG De Tweede Kamer is gisteren begonnen met de behandeling
van minister Roolvinks «Wet op de Loonvorming", die de voorschriften van
het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945 zal moeten vervangen.
Evenals vorig jaar, bij de indiening van de «Wet op het Minimumloon", liet de
PvdA-fractie duidelijk blijken niets voor dit westontwerp te voelen. De socia
listische woordvoerder, mr. Van Lier. noemde minister Roolvink in dit geval
te streng en te bedillerig.
„Het wetsontwerp brengt niet wat het beloofteen beperking van de vergaan
de en gedetailleerde beslissingsmacht van de overheid op het gebied van de
loonpolitiek. Het legt te veel dingen vast die nu zo niet vastgelegd behoren te
worden". n
Mr. Van Lier vroeg de bewindsman
hoe hij met de nieuwe wet denkt te
werken, terwijl deze voor minstens de
helft van het bedrijfsleven, nl. voor de
gehele vakbeweging, onaanvaardbaar
is. Het wetsontwerp is z.i. een bewijs
voor de juistheid van de stelling dat de
stem van de werkgevers zwaarder telt
bij economische zaken dan die van de
werknemers bij sociale zaken.
De grootste bezwaren van mr. Van
Lier, bij wie zich de radicaal drs. P.
Janssen (groep Aarden) aansloot, wa
ren gericht tegen art. 8 van het
wetsontwerp, waarin de overheid de
mogelijkheid krijgt in te grijpen in af
zonderlijke cao's door middel van de
onverbindendverklaring. Ook art. 11,
volgens hetwelk de minister bij alge
mene maatregel van bestuur het hele
wettelijke stelsel aan de kant kan zet
ten en vervangen door een of ander
systeem van straf geleide loonpolitiek
zal naar de mening van de PvdA-af-
afgevaardigde uit het wetsontwerp
moeten verdwijnen.
Mr. Van Lier voelde meer voor een
systeem van loonpolitiek dat wél op de
instemming van het hele bedrijfsle
ven kan rekenen, waarbij met erken
ning van de centrale normen de eer
ste verantwoordelijkheid bij het be
drijfsleven komt te liggen en het in
grijpen van overheidswege beperkt
blijft tot wat werkelijk uit nationaal-
economisch oogpunt geboden is.
Mr. Van Lier kwam met enkele
amendementen die, veelal gesteund
door PSP, groep-Aarden en D'66, be
ogen de Sociaal-Economische Raad
steeds te doen horen alvorens een al
gemene loonmaatregel wordt genomen
en voor de algemene loonmaatregel
meer mogelijkheden te bieden dan in
het wetsontwerp neergelegd.
De SER zal, zo hij dit wenst, hier
over moeten kunnen adviseren. Verder
wil de heer Van Lier bij amendement
vastgelegd zien dat in geval van een
algemene loonmaatregel tevoren over
eengekomen tussentijdse verbeteringen
van arbeidsvoorwaarden in principe on
aangetast blijven tenzij in uitzonde
ringsgevallen en niet zonder dat de
SER gehoord is.
De heer Nypels van D'66 acht het
wetsontwerp aanvaardbaar mits, ter be
scherming van de werknemersbelan-
gen, het gebruik van de overheidsbe-
voegdheden wordt begrensd.
Bij amendement wilde hij bepaald
zien dat deze bevoegdheden alleen ge
bruikt mogen worden in het kader van
de conjunctuurpolitiek van de over
heid, verder dat de omstandigheden
waaronder de bevoegdheden gehan
teerd kunnen worden concreet moeten
worden aangegeven in een algemene
maatregel van bestuur en dat de in
spraak van het parlement bij het
hanteren van deze bevoegdheid wordt
vergroot.
Van de zijde der regeringspartijen
kwamen aanzienlijk minder bezwaren
tegen het wetsontwerp naar voren. De
anti-revolutionaire afgevaardigde Boer-
sma waarschuwde minister Roolvink
straks niet op zo grote schaal als tot
dusver in de totstandkoming van cao's
in te grjjpen.
De heer Kikkert (CHU) zag in het
wetsontwerp, vergeleken bij het BBA
in wetgevend en in materieel opzicht
een verbetering. „Dit ontwerp geeft in
het kader van de vrije loonpolitiek
duidelijke normen aan", zo meende hij.
Naar zijn smaak is art. 11, hoewel het
„wezensvreemd" mag worden ge
noemd, een principieel toch niet onaan
vaardbaar artikel. Ten aanzien van de
mogelijkheid tot overheidsingrijpen
keurde hij het goed dat, na overleg
tussen de drie christelijke partijen on
derling en met de vierde regeringspar
tij men o.a. tot een beperking van art.
8 is gekomen en een inschakeling van
het parlement.
Niet alle partijen kwamen aan het
woord. De behandeling van het wets
ontwerp zal volgende week woensdag
worden voortgezet. Dan moet o.a. nog
de woordvoerder van de KVP zijn me
ning over' het wetsontwerp geven.
SOESTERBERG Soesterberg
wordt geteisterd door legers kakker
lakken. De dieren hebben zich op de
plaatselijke vuilnisbelt waarschijn
lijk dank zij het warme zomerweer,
sterk vermenigvuldigd. Sinds enkele
dagen zijn duizenden kakkerlakken de
bij de vuilnisbelt gelegen rijksweg
overgetrokken en de woonwijken bin
nengedrongen. Bestrijdingsmiddelen
hebben tot nu toe weinig vat gehad op
de dieren.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Het V.V.D.-Kamer
lid H. Wiegel trok donderdag op het
Binnenhof veel belangstellingniet
wegens politieke activiteiten, doch
op het muzikale vlak. Hij demon
streerde vakkundig en met pleziex
zijn kunnen op het draaiorgel ten
dienste van een binnenkort uit te
zenden televisieprogramma.
ARNHEM Het elektriciteitsverbruik
in ons land is vorig jaar met 13,6
pet. gestegen. Ondanks een verdubbe
ling van het verbruik en een grote
stijging van het produktievermogen in
de komende acht tot tien jaar, zal de
luchtverontreiniging door de elektrici
teitscentrales dalen.
Dat is een stelling van professor dr.
J. J. Went, directeur van de KEMA in
Arnhem, die meent dat kernenergie
de aangewezen bron is voor de elek-
triciteitsproduktie. Met het gebruik van
deze grondstof is de vervuiling van de
lucht miniem.
Prof. Went verwacht dat een of
twee van de elektriciteitscentrales, die
op het ogenblik gepland zijn, uit
gevoerd als kernenergiecentrales.
Het verrijkte uranium dat nodig is
voor de centrale in Doodewaard wordt
op het ogenblik betrokken uit!
Amerika. Die grondstof zal in de toe
komst kunnen worden geleverd door
de ultracentrifugefabriek in Almelo,
tenminste als de prijzen gelijk of lager
zijn dan die van de buitenlandse con
currenten.
Ook het probleem van het koelwa
tersysteem is momenteel in studie. Prof.
Went verwacht dat er in de toekomst
génoeg koelwater gevonden zal kun
nen worden langs de grote rivieren,
het IJsselmeer, de Eemsmond en in het
Deltagebied. De toelaatbare grens voor
de verwarming van het water wordt
onderzocht door een studiegroep van
biologen.
De stijging van de vraag naar elek
triciteit houdt ook in dat de KEMA
zijn speurwerkmogelijkheden moet
vergroten.
De commissaris van de koningin in
Gelderland sloeg gisteren de eerste paal
voor een nieuw kortsluitlaboratorium,
dat 50 miljoen gulden gaat kosten.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Dc Tweede Kamer
heeft gisteren met 42 voor en 68 stem
men tegen 'n-motie van socialist drs.
H. Wierenga verworpen over de on
derdrukking van de niet-blanke be
volking in zuidelijk Afrika.
In de motie, die enige maanden gele
den werd ingediend, vroeg de so
cialist om een strenge handhaving
van de wapenembargo's, om mee le
werken aan hel versterken van po
litieke druk op Portugal, Zuid-Rho-
desië en Zuid-Aïrika, en om bij te
dragen aan het fonds van de Ver
enigde Naties voor de slachtoffers
van de apartheidspolitiek.
ADVERTENTIE
Als li geen koffie drinkt, bijvoorbeeld
's morgens, wat is dan de oorzaak Hebt
u geen tjjd of bekomt koffie u niet goed
Wat uw probleem ook is, de ideale op
lossing ligt voor de hand.
Die ideale oplossing is Hag-Oploskoffie.
Hiervoor worden de beste koffiebonen
gebruikt, maar dan vrij van eoffeïne en
van andere schadelijke stoffen. Hag-Op-
loskoffie spaart hart, zenuwen, bloeds
omloop en maag, letfer en gal. Lekkere,
geurige koffie, maar dan zonder nadelen
voor uw gezondheid. U knapt er helemaal
van op.
DEN HAAG Dat de Christelijke
Historische Unie in grote financiële
nood verkeert stipt het dagelijks be
stuur nog eens extra aan in een ont
werp open brief aan de leden en advi
serende leden van het hoofdbestuur die
zaterdag in Utrecht bijeen zullen ko
men.
In de brief spreekt het dagelijks be
stuur van een harde waarheid. „De
geldmiddelen zijn benauwend geslon
ken, juister gezegd: de financiën van
de CHU zijn nagenoeg uitgeput. Van
de 28.000 leden van de Unie moet over
1969 van achttienduizend leden nog de
contributie binnenkomen, dat is 162.000
gulden.
Wil de CHU haar activiteiten in het
najaar voortzetten dan moet ernstig re
kening worden gehouden met een gro
ter tekort dan de begroting 1969 (lees:
56.000 gulden) aangeeft. Het dagelijks
bestuur heeft al saneringsplannen in
studie", aldus de open brief.
ARNHEM Gretige vrouwenhan
den tastten gisteren begerig naar de
nylonkousen voor één cent" die
een Arnhemse supermarkt de klan
ten aanbood als nieuw lokmiddel.
Van de suiker- en koffie oorlog en
schijnt de aardigheid namelijk al
weer een beetje af te zijn. De Arn
hemse ondernemer mikt met zijn
nieuwe stunt eigenlijk in de eerste
plaats op de Duitse klanten.
Koningin Juliana:
53 pet.
Prinses
46 pet.
Beatrix:
Prins Willem-
Alexander:
15 pet.
Prins Claus:
44 pet.
*\wvw\w^\*\nw»»
AMSTERDAM
procent van de
Vijfentachtig
Nederlanders wil
dat Nederland een koninkrijk blijft.
Dat is de conclusie v^n een „natio-
naal-representatief' onderzoek dat
het Nederlands Instituut voor de
Publieke Opinie in opdracht van
Elseviers Weekblad heeft ingesteld.
Slechts tien procent van de onder
vraagden sprak zich uit voor de re
publiek. Vijf procent had geen me
ning. Eenzelfde onderzoek van het
Nipo in juli 1965 leverde de volgen
de cijfers op: 74 procent voor een
koninkrijk, negen procent voor de re
publiek en zeventien procent geen
mening.
Het protestantse volksdeel blijkt het
meest positief tegenover de monar
chie te staan. Van de aanhangers van
ARP en CHU onder de ondervraagden
sprak 96 procent zich uit voor de mo
narchie (KVP: 93, VVD: 86, D'66: 82,
PvdA: 81).
Op de vraag wie president zou moe
ten worden voor het geval Nederland
nu een republiek zou worden, vielen
de volgende namen: Luns 12 procent,
De Jong 4, Biesheuvel 3, Zijlstra,
Drees, Van Mierlo, Den Uyl ieder 2,
Vondeling, Cais, Schmelzer, Toxopeus,
Kloos 1 procent. Andere genoemden
was de eer Lu de meetnnsh
kregen allen minder dan één procent.
Zelfs onder aanhangers van de PvdA
was1 dé heer Luns de meest genoem
de man.
Negentig procent van de onder
vraagden verwachtte dat prinses
Beatrix nog koningin zal worden en
54 procent dacht dat ook prins ^Wil
lem Alexander nog wel de troon zou
bestijgen.
Van de ondervraagden verwachtte
89 procent dat koningin Juliana te
enigen tijd afstand van de troon zal
doen ten behoeve van prinses Bea
trix. 87 procent zou dat ook wel goed
vinden. Iets meer dan de helft van
de ondervraagden verwacht dat het
binnen vijf jaar zo ver zal zijn.
Het gaat bij ons beter dan in an
dere Westeuropese koninkrijken, vond
48 procent van de ondervraagden;
44 procent zag niet veel verschil. Ver
geleken met Westeuropese republie
ken, ging het voor 66 procent in ons
land beter; 24 procent zag weinig
verschil.
De koningin vervult haar taak goed,
vond 91 procent van de ondervraag
den volgens 29 procent zeer goed.
Zeventig procent van „de republikei
nen" vond eveneens dat de koningin
het „goed" of „bijzonder goed" doet.
Wel vond 82 procent van de onder
vraagden dat de koningin belasting
moet betalen.
Voor handhaving van Koninginne
dag was 83 procent. Het lijstje v van
leden van het koninklijk huis voor
wie de meeste sympathie bestaat,
kwam er zo uit te zien:
Koningin Juliana 53 procent, prin
ses Beatrix 46, prins Bernhard 44,
prins Claus 44, prinses Irene 23, prin
ses Margriet 20, prins Willem Alexan
der 15 procent.
Voorts prins Friso en prins Maurits
ieder acht procent, prinses Christina
en mr. Pieter van Vollenhoven ieder
zeven procent en ten slotte prins Ka-
rel Hugo vier procent.
Negentig procent van de onder
vraagden vond dat prins Claus het
goed doet, veertig procent zelfs: bij
zonder goed. Vijfenzestig procent zou
het goed vinden alfj prinses Irene
weer in Nederland-zou komen wonen;
28 procent had daar bezwaar tegen.
Slechts 53 procent zou het evenwel
goed vinden dat ook prins Carel Hu-
go zich in Nederland zou vestigen;
41 procent was er tegen.
AMSTERDAM Het vrouwen actie
comité voor vervroegd aow pensioen
organiseert morgen in Amsterdam
een demonstratieve tocht, waaraan
alleen door vrouwen mag worden
deelgenomen.
De tocht, van het Museumplein naar
het Beursplein, maakt deel uit van
de strijd die ertoe moet leiden dat
ongehuwde en gescheiden vrouwen
een aow-pensioen krijgen.
Het vrouwen actiecomité is van me
ning dat de bevoorrechting van de
gehuwde vrouw in Nederland op
sociaal en fiscaal terrein en de
daarmee gepaard gaande discrimina
tie van de ongehuwde vrouwen
uniek is. Men vindt haar, aldus het
comité, in geen ander land.
In Nederland krijgt de gehuwde vrouw
aow-pensioen zodra de echtgenoot 65
jaar wordt, ook a! is ze zelf tien,
twintig of dertig jaar jonger. De
ongehuwde vrouw betaalt dezelfde
aow-premie als de man en moet t<?t
65-jarige leeftijd werken.
Zij betaalt aww-premie voor een ver
zekering, waaraan zij zelf geen en
kel recht kan ontlenen omdat ze
geen weduwen of wezen kan achter
laten.
Volgens het actiecomité hebben vrou
wen in andere landen ongeacht hun
status dezelfde rechten op ouder
domspensioen onder precies dezelfde
voorwaarden.
UTRECHT De Nederlandse bis
schoppen zullen bljjven proberen
voor de wensen van de priesters in Ro
me gehoor te vinden, met n^me over
de ontkoppeling van ambt en celibaat
(het ongehuwd blijven van priesters).
Dit schrijven de bisschoppen in een
brief aan de priesters ter inleiding op
het beraad dat zij in november zullen
houden met de Nederlandse priesters
over het concilierapport ,jOver een
vruchtbaar en vernieuwd functioneren
van de ambtsbediening".
Voor de ontkoppeling van ambt en ce
libaat is vooralsnog weinig gehoor te
vinden bij vele collega's in het bis
schopsambt, zo schrijft het Nederland
se episcopaat. Het heeft er echter op
aangedrongen dat ook elders een eerlijk
onbevooroordeeld onderzoek zal plaats
hebben naar de feitelijke stand van za
ken. „Elke vorm van struisvogelpolitiek
dient vermeden te worden", aldus de
Nederlandse bisschoppen.
De bisschoppen uiten in hun brief
aan de priesters nogmaals hun teleur
stelling over het in juli gehouden bis-
schoppensymposium in de Zwitserse
plaats Chur. Zij achten een reorganisa
tie van dergelijke bijeenkomsten drin
gend nodig. Deze kwestie zal tijdens de
synode in Rome in oktober worden
aangesneden door de voorzitters van
de Europese bisschoppenconferenties,
aldus de brief.
De bisschoppen hopen voorts dat het
onderwerp van de decentralisatie
meer bevoegdheden voor de plaatselijke
kerken op de komende bisschoppen
synode in Rome „open en diepgaand"
besproken zal worden.
ADVERTENTIE
