Veenendaals
dagblad
Verolme moet plaats
maken voor experts
Kritiek, studie
en belangen
N.P.D.-
betoging
door schoten
OVERVAL LEVERDE NIETS OP
Chaban-Delmas
erkent Franse
achterstand
getroffen
Twijfels over gevechts
kracht Zuid-Vietnam
Buiten
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Hele bedrijf
heeft grote
problemen
PREMIERE VAN .SLAG OM ENGELAND" |Jon£c',M '"j
Twee meisjes
en jongen op
verdachte
wijze zoek
MINDER
I VOCHTIG
Rover vluchtte zonder
buit spaarbank uit
JAMIN
REGERING STELT ALS BINDENDE
VOORWAARDE VOOR STEUN
Vertrouwen in saneringspolitiek
BARRICADES
AFGEBROKEN
IN BELFAST
Tsjechische
atoomgeleerde
gevlucht naar
Engeland
Terugtrekking 35.000 VS-militairen
sinaassnippers
EXCELSIOR
GELD NODIG
MILJOENEN
Duik onder balie
Twente feliciteert
Limburg
HANOI
Hop I I
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w., 4,15 p. m., 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei"
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
WOENSDAG 17 SEPTEMBER I969 - 43e JAARGANG no. 218
Het is gebruikelijk dat de miljoenenno
ta in het weekeinde voor Prinsjesdag
aan de pers wordt verstrekt het is
nu eenmaal een omvangrijk en niet
gemakkelijk stuk werk dat bestudering
vraagt wil men het op een begrijpelij
ke wijze aan de lezers kunnen voor
zetten. Ot ook anderen al van te vo
ren een exemplaar ter inzage ontvan
gen weten we niet feit is echter wel
dat men ongeveer gelijktijdig al de
reacties ontvangt van allerlei belan
gengroeperingen die laten weten hoe
zeer ze het met het een of het ander
oneens zijn.
Bij het lezen van die reacties vraagt
men,zich soms af oï men zich wel de
tijd gegund heeft de argumentatie te
lezen waarmee het kabinet of een af
zonderlijke minister zijn voorstel heeft
omgeven; of men méér heeft gedaan
dan alleen maar gekeken naar wat de
uitwerking is voor de eigen belangen
groepering alvorens men zijn protest
de wereld in slingerde. En...of men
bij de beoordeling wel voldoende aan
dacht heeft gegeven aan het niet te
loochenen feit dat de verantwoorde
lijkheid voor het geheel van onze sa
menleving van een regering, een kabi
net ver uitgaat boven de verantwoor
delijkheid die welke andere groep in
die samenleving dan ook heeft.
De regering is op een bepaald onder
deel afgeweken van het SER-advies
we hebben daar gisteren op ge
wezen. Men heeft gemeend toch in
het komende jaar de BTYV-tarieven
enigermate te moeten verhogen en
men heeft de last daarvoor afgewen
teld op de ondernemingen. Daarom
is d» vakbeweging boos en is de On
dernemersfederatie teleurgesteld.
Dat is allemaal heel begrijpelijk.
Maar: men zal moeten begrjjpen
dat de SER, ook al is dit dan het
toporgaan van ons bedrijfsleven en
op het sociaal-economische vlak de
voornaamste adviseur van het kabi
net, een andere verantwoordelijkheid
heeft dan de regering. De regering
heeft ook nog heel andere dan so
ciaal-economische belangen af te
wegen; zij heeft de zorg voor ons
onderwijs, voor defensie, voor we
gen en krotopruiming allemaal
zaken die geld kosten en die een be
paalde prioriteit hebben. En dan kan
het zijn dat men terwille van die be
langen een wat andere koers uitzet
dan de SER graag had gezien. Een
kabinet dat dat goed geargumen
teerd doel cn daarvoor komt mi
nister Witteveen lof toe! verdient
alleen al daarom respect.
Natuurlijk blijft er voor iedereen wat
te klagen over: de kerken zullen 't
uitgetrokken bedrag voor de ontwik
kelingshulp wel aan de schriele kant
vinden, de leraren zullen van mening
zijn dat er nog niet genoeg geld be
schikbaar is voor een juiste uitvoe
ring van de mammoetwet, de grote
gemeenten zullen klagen en de klei
ne gemeenten zullen klagen maar
voordat men gefundeerde kritiek
gaat spuien zal men eerst de samen
hang van het geheel grondig moeten
bestuderen. En gezien de snelheid
waarmee men zijn commentaren af
vuurt hebben we de indruk dat het
lezen en in zich opnemen van de ar
gumenten van de regering nogal eens
wordt nagelaten.
ADVERTENTIF
0LGA
de uitgekiende guden hart J
DEN HAAG Scheepsbouwer Cor Verolme (69) moet plaats maken voor
een financiële en een bedrijfskundige expert, aan te wijzen door de minister
van Economische Zaken.
Deze bindende voorwaarde zal de regering stellen wanneer zij mocht ingaan
op een verzoek van het scheepsbouwconcern om een nieuwe kredietgarantie
van ongeveer honderd miljoen gulden.
Het verzoek om steun is onvermijdelijk geworden. Niet alleen lijden de be
drijven in Amsterdam (NDSM) en op Rozenburg verliezen en moet er meer
geld komen voor de bouw van het mammoètdok op Rozenburg, maar ook
dreigen directe betalingsmoeilijkheden.
Een schriftelijk verzoek om een nieu
we kredietgarantie heeft minister De
Block nog niet van het concern ont
vangen. Dit kan ook moeilijk anders,
omdat de heer Verolme hiermee zijn
eigen vonnis zou ondertekenen en de
weg vrij zou maken voor een andere
top in het bedrijf: vier zittende be
drijfsdirecteuren plus twee nieuwe.
De heer Verolme weet dat de rege
ring zijn vertrek wil. Weigert hij, dan
krijgt hij geen steun los. Zowel minis
ter De Block als mr. B. W. Biesheuvel,
de voorzitter van de commissie voor de
scheepsbouw, heeft er bij de heer
Verolme krachtig op aangedrongen af
te treden.
De noodzaak van een nieuwe krediet-
C. VEROLME
alleenheerser af
garantie is het gevolg van de grote
verliezen, die niet alleen op de werf van
de NDSM in Amsterdam, maar in nog
sterkere mate op de werf op Rozenburg
bij de bouw van mammoettanker! wor
den geleden. Bovendien zijn tientallen
miljoenen guldens extra nodig voor het
mammoetdok op Rozenburg.
De vaste commissie voor Economische
Zaken in de Tweede Kamer zal vandaag
over de gang van zaken bij Verolme
worden ingelicht. Daarbij zal duidelijk
worden, dat het concern, dat alleen de
in ons land tienduizend mensen in dienst
heeft, op korte termijn dringend geld
nodig heeft.
De Nieuwe Rotterdamse Courant
heeft gisteravond op de voorpagina
de aanval geopend. Volgens dit blad
heeft Verolme bij de bouw van mam
moettankers een misrekening gemaakt,
die moet leiden tot een verlies van ze
ker zeventig miljoen gulden.
Samen met het geraamde verlies bij
de NDSM, van dertig miljoen gulden,
zou het concern over een tijdvak van
drie jaar een verlies lijden van hon
derdmiljoen gulden.
Ten behoeve van de financiering van
de investeringsplannen van Verolme,
waaronder de bouw van een mammoet-
dok en de overneming van de NDSM,
zijn garanties afgegeven voor leningen
tot een bedrag van f 105 miljoen, waar
van f 75 miljoen ten behoeve van het
dok.
Tot op heden werd van de gegaran
deerde leningen circa f 52 miljoen op
genomen. Van het opgenomen geld
werd f 22 miljoen gebruikt ten behoe
ve van de bouw van het dok en f 30
miljoen voor overneming en reconstruc
tie van de NDSM.
Minister De Block heeft dit meege
deeld in antwoord op schriftelijke vra
gen van de PSP-Kamerleden Gortzak
en Wiebenga.
Verscheidene prominente figu
ren woonden gisteren de we
reldpremière bij van de film ..The
battle of Britain". De voorstelling
werd gegeven in het Domonion
Theatre in Londen. Van links naar
rechts: de Engelse acteur Sir
Laurence Olivier, zijn echtgenote
Joan Plowright. de Amerikaanse
senator Barry Goldwater en zijn
echtgenote. Sir Laurence speelt in
de film de rol van luchtmaarschalk
Lord Dowling, hoofd van het Britse
operationele commando gedurende
de slag om Engeland.
HEERLEN Twee vijftienjarige
meisjes uit Schaesberg en Heerlen en
een zeventienjarige jongen uit Heerlen
zijn sinds zondag zoek. Ze zijn het
laatst gezien in gezelschap van een
man, die bij de Heerlense politie niet
erg gunstig bekend staat.
Maandag kreeg de politie een tip,
dat op de Heerlenseheide een provisori
sche tent stond, die wat verdacht leek.
De politie stelde een onderzoek in en
vond in de tent enkele kledingstukken,
waarvan er enkele met bloed waren be
smeurd. De moeder van een van de
meisjes wist te vertellen, dat de kle
dingstukken van haar dochter waren.
5
5 pen vlak lagedrukgebied beheers-
te ook het afgelopen etmaal
het weer in een groot deel van
Midden-Europa. In de vochtige J
lucht, die zich boven ons land be-
vond, vormde zich gisteravond en j
vannacht plaatselijk mist. Boven
deze mist bevond zich onstabiele
bewolking, waaruit in de noord- j
oostelijke provincies regen viel. In
j Leeuwarden ging dit zelfs gepaard
J met onweer. Daar werd vanmor- J
gen om 7 uur zelfs 21 millimeter g
J regen afgetapt.
J Het komende etmaal zal het weer J
voor een groot deel bepaald wor-
J den door drukstijgingendie boven J
Scandinavië plaats hebben. Hier- g
door zal de wind in ons land uit j
oostelijke richtingen blijven waaien
en wordt minder vochtige lucht g
aangevoerd. Morgen zullen er dan
ook zonnige perioden voorkomen,
waarbij de temperatuur ongeveer j
dezelfde waarden zal bereiken
als vandaag.
Morgen: Zonop: 06.19 onder: 18.48
Maan op: 14.55 onder: 21.18
imwamiwnwHwuMwnmuumnwmwu
AMSTERDAM Voor de tweede
keer in negen dagen tijds is gisteren
een overval gepleegd op een bijkantoor
van de Spaarbank voor de Stad Am
sterdam.
Vorige week maandag werd ruim
72.000 gulden buitgemaakt, dit keer
liet de rover zich afschrikken en ver
dween in een gereedstaande auto zon
der iets mee te nemen.
Al het geld was opgeborgen in de
kluis, toen de rover om half zes het
bijkantoor aan de Johan Huizingalaan
in Amsterdam-West binnenstapte. Zijn
gezicht ging half schuil achter een
doek, in zijn rechtervuist had hij een
pistool.
Kassier H. van Essen bleef doodkalm
en liep resoluut naar een keukentje
achter de kantoorruimte, waar zich een
knop bevindt voor stil alarm, waarmee
binnen een minimum aan tijd de hele
Amsterdamse politie in actie kan wor
den gebracht.
Een loketbeambte dook bliksemsnel
onder de balie, waar ook een knop voor
stil alarm zit.
De rover raakte blijkbaar zo beduisd
dat hij rechtsomkeert maakte en ver
dween in de auto waarin buiten twee
mannen op hem zaten te wachten. Zij
stoven weg naar de rijksweg richting
Den Haag.
Dit is het bijkantoor van de
Spaarbank voor de Stad Am
sterdam, waar gistermiddag een
mislukte overval plaats had.
PARIJS De Franse nationale vergadering heeft vannacht met
meerderheid haar vertrouwen in de regering Chaban-Delmas
grote
uitge
sproken. Deze had aan de gisteren door de premier afgelegde verklaring
over de saneringspolitiek na de devaluatie van de fran^ de vertrouwenskwes
tie verbonden. De verklaring is door het parlemefit met 369 tegen 85 stem
men goedgekeurd. Er waren acht onthoudingen.
ENSCHEDE De bestuursgroep Me
dische faculteit Twente cn het burger-
comité medische faculteit hebben aan
het wetenschappelijk onderwijs Lim
burg in Maastricht een telegram ge
stuurd met de volgende inhoud:
„Nauwelijks bekomen van onze verba
zing wensen wij u gaarne geluk met
uw gewonnen eerste ronde in de strijd
o..i de achtste medische faculteit".
Uit dit telegram blijkt dus dat men
in Twente nog steeds hoop heeft dat de
strijd om de 8e medische faculteit na
behandeling in de Kamers nog in hun
voordeel kan worden beslecht.
De Franse regering hééft gisteren
ruiterlijk erkend, dat Frankrijk ver
achterligt bij de moderne landen. Het
is namelijk niet in staat geweest mee
te gaan met zijn tijd.
Dit werd belet door 1) Zijn broze eco
nomie; 2) Zijn slecht werkende staats
apparaat; 3) Zijn achterlijke en conser
vatieve sociale structuur.
Dit was de kern van een opzienbaren
de zelfbeschuldiging, vervat in de re
geringsverklaring, waarmee de Franse
premier Chaban-Delmas gisteren de bui
tengewone ziting van het parlement
opende.
Volgens premier Chaban-Delmas wa
ren de belangrijkste maatregelen om
uit deze impasse te komen de volgen
de:
Een geheel nieuwe salarispolitiek
op te stellen in samenwerking met de
vakbonden.
Een verregaande autonomie in de
genationaliseerde sector (o.m. voor de
P.T.T.) om deze te verlossen van de
staatsvoogdij.
Vrijheid van nieuwsgaring van de
Franse radio en televisie, alsmede zend
tijd voor alle politieke partijen.
Verkorting van de diensttijd, tot
twaalf maanden.
Alle ministers dienen binnen drie
maanden een reorganisatieplan van hun
departement in te dienen, waarbij alle
overbodige directies en diensten wor
den opgeheven.
Verkorting van de werktijd door ver
lenging van de vakanties en het omscha
kelen van week- op maandlonen.
Het ziet er naar uit dat, de nationale
spoorwegstaking in Frankrijk spoedig
beëindigd zal worden. De directie van
de Franse spoorwegen heeft vergaan
de voorstellen gedaan, die tegemoet
komen aan de eisen van de trein
machinisten voor betere arbeidsvoor
waarden.
LONDEN Na uitvoerige onderhan
delingen gingen de rooms-katholieken
van Belfast gistermiddag eindelijk ak
koord met het afbreken van de barri
cades in hun buurten.
De Britse regering en die van Noord-
Ierland, hadden nogmaals gewaar
schuwd dat dit moest gebeuren.
Bulldozers van het Britse leger en an
der zwaar materieel worden gebruikt
om de bevolking te helpen met het af
breken van de hindernissen die nog
honderden straten versperren tussen
katholieke en protestantse buurten.
Drie bataljons infanterie zijn in de
buurt van de katholieke Fails Road sa
mengetrokken om de bevolking te be
schermen tegen mogelijke nieuwe aan
vallen door protestanten uit aangren
zende buurten.
De garantie van deze militaire be
scherming gaf gisteren de doorslag.
Ook overredingskracht van bisschop
pen en priesters, die met Britse officie
ren door de straten trokken om de be
volking te manen de barricades af te
breken.
De Noordvietnamese afvaardiging
naar de vredesbesprekingen in Pa
rijs is bereid te praten met de vrou
wen van vier in Vietnam vermiste
Amerikaanse piloten, die willen weten
of hun mannen dood of nog in U /en
zijn.
De gedeeltelijke staking van déi
rijse metro duurt ook nog voort.
tiaf
'O'
Het grondpersoneel van de Franse
luchtvaartmaatschappij „Air Inter", die
binnenlandse vluchten verzorgt, legt
met ingang van vandaag het werk
neer. De staking zal steeds met een et
maal worden verlengd, zolang de eisen
voor betere werkomstandigheden van
het personeel niet zijn ingewilligd.
KASSEL Bij een demonstratie te
gen de voorzitter van de Duitse ex
treem-rechtse partjj NPD. Adolf von
Thadden, zijn gisteravond in Kassei
twee jongens door scholen gewond ge
raakt. Volgens de politie betreft het een
22-jarige en een 19-jarige jongen, die
beiden met schotwonden in de boven
arm naar een ziekenhuis moesten wor
den overgebracht. Hoe het incident zich
precies heeft voorgedaan is nog niet
bekend. Een onbekende zou uit een
wagen gesprongen zijn en na het lossen
van een waarschuwingsschot in de lucht
zijn wapen op een groep demonstran
ten hebben gericht.
De voor gisteravond geplande verkie
zingsbijeenkomst van de NPD in een
grote zaal in de Duitse stad Kassei
was door de politie van de stad verbo
den, omdat zij ongeregeldheden ver
wachtte. De demonstranten, die zich
eerst bij de zaal hadden verzameld,
trokken daarop naar het centrum van
de stad waar Von Thadden zich in een
hotel bevond. Toen Von Thadden het
hotel via een achteruitgang verliet en
in zijn wagen wegreed, gingen de de
monstranten achter hem aan tot aan
het huis van Wernher Fischer, de ver
tegenwoordiger van de NPD in de Land
dag. Daarop vielen de schoten. De de
monstranten gooiden toen de ruiten van
de woning van Fischer in. Onder bege
leiding van een sterke politiemacht
moest Von Thadden later met een auto
van de politie in veiligheid worden ge
bracht. De demonstranten riepen in
spreekkoren: „nazi's eruit" en bekogel
den de politiewagen met verfpotten en
rookbommen.
LONDEN - Een Tsjechoslowaaksc
atoomgeleerde is volgens het Engelse
dagblad The Times naar Engeland ge
vlucht. De geleerde, wiens naam
niet werd bekendgemaakt, zou maan
dagavond in YVenen zijn aangekomen
en van daaruit zijn doorgereisd. In En
geland zou al een fuctie voor hem zijn
gereserveerd in een centrum voui kern
onderzoek.
SAIGON Verscheidene Amerikaan
se officieren in Vietnam staan scep
tisch tegenover de vraag of het Zuid-
Vietnamese leger het vacuüm kan op
vullen, dat ontslaat als de door presi
dent Nixon aangekondigde 35000 mili
tairen uit Vietnam op 15 december zul
len zijn teruggetrokken. „Het zal me
zeer verbazen als zij dat kunnen hou
den". zei een Amerikaanse officier, die
tien maanden lang in de Mekongdelta
heeft gevochten. Een andere officier zei:
„De delta is het proefterrein voor de
Zuidvietnamezcn geworden: het is een
situatie van overwinnen of sterven en
ik geloof nu juist niet dat zij zullen
overwinnen."
Deze meningen vormen een scherpe
tegenstelling met de verklaring die het
bureau van president Van Thieu uitgaf,
waarin de aangekondigde terugtrek
king werd ómschreven als „e^n maatre
gel genomen vanwege de steeds groter
wordende kracht van het leger van de
republiek Vietnam". Een van de Ame
rikaanse officieren zei ook: „Ik haat de
ze regel nu we zo dicht bij de overwin
ning zijn."
Noord-Vietnam en de Viet-Cong hebben
tot dusver nog niet laten blijken dat
zij de terugtrekking van nog eens
35.000 Amerikaanse militairen uit Viet
nam zullen honoreren met gelijkwaar
dige tegenprestaties. „Wij eisen totale
en onvoorwaardelijke terugtrekking
van de Amerikaanse troepen uit Viet
nam. Een alternatief is er niet", zei
hij. De Viet-Cong uitte zich in dezelfde
termen.
Na 15 december zal de totale sterkte
van de Amerikaanse strijdkrachten in
Vietnam 484.000 man zijn. Toen presi
dent Nixon op 20 januari van dit jaar
aan de macht kwam waren dat er
540.500.
Nixon hoopt door vrije verkiezingen
ADVERTENTIE
morgen
200 gram van 104- voor 94
niet te geloven voor die prijs!
onder internationaal toezicht een einde
aan de oorlog te maken. Hierna zou
den de V.S. zich in een periode van 12
maanden uit Vietnam terugtrekken.
A/Tisschien kom ik ook weieens op
L de v o g e l hop te spreken al 5
heb ik hem maar een paar keer in
levenden lijve ontmoet doch van-
daag staat de plant hop op het j
programma. Dit ligt een beetje voor
de hand, want terwijl ik dit schrijf,
rankt deze onvervaarde liaan hoog
in de chamaecyparis voor het huis-
kamerraam en geeft met zijn frisse,
geelgroene ballen" een fraai con-
trast met het zilverige brons van
de zachte wuivers. Ook door de ro-
dodendrons zie ik die decoratieve
klimmers in de weer, maar onze
buurman heeft weinig met hen op.
want hun omstrengeling snoert de
takken van het sierhout in. De hop
is een overblijvende plant, waarvan l
de bovenaardse delen 's najaars af-
sterven; uit de moeilijk uit te roeien E
wortelstok of hopstoel, waarmee zij
overblijft, komen in de lente nieuwe
stengels te voorschijn en we kunnen l
in onze eigen tuin zien, dat ze wel
een lengte va meer dan tien meter
kunnen bereiken. Om zich op de
been te houden, slingeren ze zich om
boom en struik, staak en hekwerk.
De eironde, vrouwelijke ..kegels",
de hopbellen, dragen bij rijpheid op
de schubben een geel poeder of
meel, het z.g. lupuline. In de droge-
rijen heten ze deftig Flor es Humuli
Lupuli" en in de farmacie, alsook
bij de bierbrouwerij, vinden ze toe-
passing. Als een geneesmiddel dient E
hop als een mildwerkend slaapmid- E
5 del, voorts helpt het bij nervositeit E
i en neurasthemie. De teelt van onze
liaan ging in Nederland vrijwel ge-
heel teloor, doch in Vlaanderen.
Frankrijk, Engeland en Duitsland
wordt nog heel wat hop verbouwd;
in zo'n gebied zijn de lange staken.
waaraan de planten zich omhoog E
werken, karakteristiek.
17 sept. '69. A. B. WIGMAN. E
