Uitgebreid onderzoek nodig
naar gewichtloosheid
Verdierf
„Ook ouderen
kunnen ruimte
reis maken
OP DE VUIST
VOOR PARKEERPLAA TSJE
Koel
E.E.G.-subsidies
voor verkleining
melkveestapel
Over de
grenzen
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
al zijn ze nog zo jong
VOEDING
Proef met
H-bom
Student kaapte
Turks vliegtuig
Opstand in
Amerikaanse
neger wijk
Cernik praat
in Kremlin
over liet lot
van Dubcek
WEER DUITSE
STARFIGHTER
NEERGESTORT
DR. BERRY: EERST PROEVEN IN RUIMTESTATION,
DAN PAS REIS NAAR MARS
LANGDURIG
BIJ DE
LnJposio
DUITSE RECHTER
MAAKT WEG VRIJ
ze hebben hun eigen smaak, hun eigen
voorkeur. Smaak speelt een grote rol in het
spijsverteringsproces. Met de "kindersrhaak"
is daarom bij Liga terdege rekening gehou
den. Fijn, dat Liga ook naar wens kan wor
den toegediend: in de fles, als pap, geweekt
of gemengd met vruchtesap, fruit, groente
en droog uit de hand.
De kleintjes geven de voorkeur aan
ZO LANG ZE IN DE GROEI ZIJN
Proef van één jaar
EEN JAAR
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1969
A MSTERDAM ..Als voorbereiding op een
eerste expeditie van astronauten naar Mars
/nu een reeks medische proeven gedurende een
half jaar achtereen in een ruimtestation, dat om
de aarde draait prachtig zijn". Dit zegt dr. Charles
Berry Jack voor zijn vrienden in antwoord
op onze vraag of het besluit van Amerika, een
expeditie naar Mars te ondernemen in de jaren
tachtig, langere medische voorbereidingen in een
baan om de aarde zou vereisen.
Enige maanden geleden drong dr. Berry in een
vergadering van een commissie uit het Amerikaan
se congres op een voorbereidingsperiode van een
half jaar aan.
„Wij moeten nog aan de oplossing van zeer vele
problemen werken, voordat wij onze mensen de
reis naar Mars kunnen laten beginnen", zegt dr.
Berry, die directeur is van de medische dienst
van NASA's centrum voor bemande ruimtesche
pen in Houston. Texas.
Hij is het allerminst eens met de opvattingen van
sommigen, dat alle geneeskundige problemen in de
ruimtevaart nu wel zijn opgelost. „De geneeskunde",
zegt hij, „is er na honderden jaren speuren en ex
perimenteren ook nog niet in geslaagd alle proble
men op te lossen. Ik geloof niet dat wij ruimtevaart
geneeskundigen na een paar jaren al op onze lauwe
ren kunnen gaan rusten".
Vooral nu zijn afdeling in Houston tochten van
astronauten van vrij lange duur door ons zonnestel
sel moeten gaan voorbereiden, gaat het om verkrij
ging van gegevens op dat gebied. Hoe zullen astro
nauten maandenlange gewichtsloosheid doorstaan?
Het antwoord op die vraag kan alleen worden ge
geven wanneer astronauten maanden achtereen ge
wichtsloos blijven.
De kleine ruimtestations, die het Amerikaanse bu
reau voor lucht- en ruimtevaart, NASA, spoedig in
een baan om de aarde wil gaan brengen Orbital
Workshops geheten zijn voor het doel dat dr.
Berry voor ogen staat, niet voldoende.
..Wat wij nodig hebben", zegt dr. Berrv, „is een
ruimtestation waarin geneeskundigen astronauten
in toestand van gcwiehtsloosheid kunnen onderzoe
ken èn in een toestand waarin zjj onge
veer hun normale aardse gewicht heb
ben.
Aan de voorbereidingen op dergelij
ke ruimtevaartgeneeskundige experi
menten in de wereldruimte is men in
dr. Berry's centrum in Houston al zeer
geruime tijd bezig.
„Wij hebben al veel kennis en inzicht
vergaard", zei dr. Berry „door proef
personen negen maanden achtereen
bedlegerig te laten blijven. Wij weten
nu veel meer dan vroeger over het
kalkverlies van beenderen als gevolg
van langdurige bedlegerigheid".
ADVERTENTIE
LAS VEGAS Op het proefterrein
ln de Amerikaanse staat Nevada is
gisteren een ondergrondse proef met
een waterstofbom genomen. De Ameri
kaanse commissie voor kernenergie,
die dit bekendmaakte, liet weten dat
de kracht van de ontploffing overeen
kwam met die van verscheidene mil
joenen ton tnt. De explosie, die diep
onder de grond geschiedde, wordt zeer
belangrijk voor de nationale veiligheid
genoemd.
Mogelijk ging het hier om een nieu
we raketkop. Bijzonderheden werden
verder niet gegeven. Volgens een woord
voerder van de commissie voor atoom
energie is de proef volgens plan ver
lopen en is er geen radio-activiteit naar
de oppervlakte ontsnapt.
ADVERTENTIE
Behoud van Uw tanden
ISTANBUL Een Turks lijnvlieg-
Éaig met 57 passagiers en een beman
ning van zes koppen is gisteren tus
sen Istanbul en Ankara gekaapt en ge
dwongen, naar Bulgarije te vliegen. De
piloot liet weten dat hij werd bedreigd
door een gewapende man. die eruit zag
als een Tartaar en Turks sprak met
een sterk accent. De Viscount landde
in Sofia, waar volgens een mededeling
van de Turk e ambassade de kaper
werd gearresteerd. Vliegtuig en passa
giers zijn inmiddels uit Bulgarije ver
trokken.
De kaper is geïdentificeerd als een
27-jarige Turkse student in de rech
ten, Sadi Toker, die geestelijk gestoord
zou zijn. Zijn „wapen" bleek een speel
goedpistool. Hij had de piloot gezegd,
dat hij naar „een land achter het ijze
ren gordijn" wilde. Turkije heeft om
zijn uitlevering gevraagd.
Toker was in 1965 naar de Sovjet-
Unie gevlucht, maar aan het eind van
dat jaar naar zijn land teruggekeerd na
een verblijf in een gevangenis en een
zenuwinrichting. Ook in Turkije zat hij
enkele maanden in een kliniek. Na zijn
ontslag daaruit wilde hij naar Grieken
land uitwijken, maar dat werd verhin
derd.
Dr. Charles Berry, directeur van de medische afdeling van het Ameri
kaanse ruimtevaartcentrum in Houston.
A MSTERDAM Ruimtevaart voor ouderen is allerminst uitgesloten.
Met deze conclusie verraste gisteren de Amerikaan dr. R. Pelligra de
deelnemers aan dit 18e internationale congres voor luchtvaart en ruimtevaart-
geneeskunde in het RAI-gebouw in Amsterdam.
„Indien oudere wetenschapsmensen
de versnellingskrachten tijdens een ra
ketlancering kunnen doorstaan", zei
dr. Pelligra, „zullen zij zelf kunnen
deelnemen aan experimenten in ruim
testations die banen om de aarde be
schrijven of op wetenschappelijke ba
ses of de maan of op de planeet
Mars".
Ook dacht dr. Pelligra aan de moge
lijkheid patiënten in ruimtestations om
de aarde medische behandelingen te la
ten ondergaan, die op aarde uitgesloten
zijn.
De zeer verrassende conclusie van. dr.
Pelligra berust op het zonder nadelige
gevolgen ondergaan van een versnel-
lingsproef in een centrifuge door een
man van 63 jaar. De man, een Ameri
kaan van Mexicaanse afkomst, werd op
medische gronden blootgesteld aan een
grote versnellingskracht in de centri
fuge van het speurwerkcentrum Ames
van NASA. Als slachtoffer van een
overval was een kogelfragment in zijn
hersens doorgedrongen. Het brokje me
taal bewoog zich op gevaarlijke wijze
heen en weer in de hersens van de pa
tiënt.
Door rondslingeren in de centrifuge
bereikte men, dat het kogelfragment met
kracht tegen de binnenwand van de
schedel werd geslingerd, waardoor in
de toestand van de patiënt een aanzien
lijke verbetering optrad. Indien deze
heelkundige methode niet was toegepast
zou de man een zeer moeilijke hersen
operatie hebben moeten ondergaan.
CAIRO De bewoners van een
negerwijk in de Amerikaanse stad
Cairo (Illinois), waar al geruime tijd
rassenspanningen heersen, hebben gis
teren bij een actie van een sterke af
deling van de staatspolitie hevig ver
zet geboden. Toen de politie opdracht
kreeg de wijk binnen te trekken, werd
met machinepistolen en geweren het
vuur op haar geopend. Pas na een half
uur, waarin vanuit de wijk zeker 300
schoten werden gelost, kon de „op
mars" worden voortgezet.
Kort tevoren hadden burgemeester
Lee Stenzil en politiecommissaris Wil
liam Petersen ontslag genomen naar
zij zeiden in de hoop dat daardoor de
spanning zou verminderen. Op beide
mannen is felle kritiek geleverd door
het Verenigd Front een negerorganisatie
die al een maand lang winkels boy
cot. Ongeveer veertig procent van de
bevolking in deze stad bestaat uit ne
gers.
ADVERTENTIE
U iijo 2??.') V- Sii '1. Op Ofi f O ,tk !f!tÖren kUf't i)
df§ O 1 Ü.lfUV VP"y.rj
O? O»!. pOu'.StJiip.ij C.Op.iVOn:! ;!<;vKX'SK.i.
Voor dn p-ii'o - tjoiden ar -aiastijtien
XSIim Kan, deed destijds een be
langrijke uitspraak, toen hij
zei „De enige problemen, die wij
tegenwoordig nog hebben zijn
hoe slank ik af, en waar raak ik
mijn wagen kwijt?" Kans stelling
geldt al even hard voor West-Duits-
land. Vooral het tweede probleem,
heeft zich de laatste tijd ernstig
toegespitst. Zeker, het leven van
onze gemotoriseerde oosterburen
draaide al jaren om. de vraag
waar vind ik een plekje voor m'n
auto? Als een mens en stadscen
trum binnenrijdt, beginnen de
ogen venijnig te glanzen of er
niet ergens eentje net wegrijdt
en o wee, wanneer twee begeri-
gen tegelijkertijd bij de plek aan
komen.
De strijd om het vrijkomende
parkeerplaatsje werd tot nog toe
hard, maar tenminste fair gevoerd.
Daarin dreigt nu verslechtering te
komen door de catastrofale uit
spraak van het gerechtshof in
Hamm (Westfalen)De Westfaalse
rechters hebben uitgemaakt dat
diegene recht heeft op een par
keerplaats, die er als eerste met
zijn auto inrijdt. Verkeersjuristen
en politiedeskundigen zijn het er
over eens, dat door deze rechter
lijke uitspraak het hek van de
dam is. Voortaan luidt het parool
gas geven en je er in rammen
voor de ander er bij is. Eén van
de experts „We rekenen op een
vloed van blikschade en proces
sen
En tot dusver waren de spelre
gels zo duidelijk. In Duitsland
wordt (bijna) alles voorgeschre
ven door de rechtspraak, dus ook
het Recht op het Plekje". Zo be
sliste destijds het, gerechtshof in
Dusseldorp wie het eerst staat te
wachten, heeft recht op de par
keerplaats. Ruzies maken moest
je natuurlijk altijd, maar de tegen
partij blies toch meestal de af
tocht bij de gedachte aan dat Dus-
seldorpse vonnis. Deze is nu wreed
gestoord.
Wgnt. wat geschiedde in Dort
mund? Daar stond een automobi
list keurig te wachten tot een
plaatsje vrij kwam. Op het laat
ste ogenblik schoot een ander er
in. De eerste stapte woedend uit
om met eigen lichaam het hem
toekomende domein te verdedigen.
De tweede man duwde de man
met zijn voorbumper weg uit de
begeerde enclave.
Voer voor de rechterlijke macht!
De kantonrechter in Dortmund
was niet mals: bedreiging met ge
weld en opzettelijke toebrenging
van lichamelijk letsel! De plaats
jespikker ging in hoger beroep. De
arrondissementsrechtbank oordeel
de al wat milder alleen maar ón-
opzettelijke toebrenging van licha
melijk letsel.
Aldus aangemoedigd ging de
man nog eens in hoger beroep, en
zowaar, het gerchtshof in Hamm
bepaalde, dat hij recht had op de
parkeerplaats en zelfs in rechtma
tige noodweer de ander had weg-
gebumperd.
Gelukkig is er. voor al wie zijn
spatborden liefheeft, nog een
glimpje hoop er is (bijna) altijd
een nóg hogere instantie. Het
wachten is nu op een principiële
uitspraak van het Fedrale Ge
rechtshof in Karlsruhe.
LIBREVILLE Het Nigeriaanse
staatshoofd generaal Gowon heeft
aan Gebon verzocht een ontmoeting
met de Biafraanse leider, generaal
Ojoekwoc, te organiseren om een op
lossing te zoeken van het conflict. Het
staatshoofd van Gabon, Bongo, heeft
dit gistermiddag meegedeeld.
r
ADVERTENTIE
PRAAG Oldrich Cernik. de
Tsjechoslowaakse premier, is in Mos
kou voor overleg met de Russische
leiders. Aangenomen wordt, dat zijn
bezoek verband houdt met dc ko
mende definitieve afrekening van de
Tsjechoslowaakse conservatieven met
de liberale leiders, onder wie Dubcek.
Russisch-Tsjechoslowaaks overleg op
hoog niveau, voorafgaande aan een be
slissende bijeenkomst van het Centra
le comité van de partij te Praag, werd
al geruime tijd verwacht.
Die bijeenkomst, waarin over het lot
van Dubcek en zijn politieke vrienden
zal worden beslist, zal misschien deze
week worden gehouden. Een eerder bij
eengeroepen vergadering werd uitge
steld, naar verluidt omdat in het comi
té onenigheid bestond over de vraag
wat er precies met Dubcek moet ge
beuren.
Een Slowaaks blad maakte gisteren
bekend, dat er binnen enkele dagen ver
anderingen in de hoogste Tsjechoslo
waakse regionen zullen komen. Het
noemde geen namen. Tevens kondigde
het blad aan, dat er spoedig twee be
langrijke bijeenkomsten van het Cen
trale comité van de partij zullen wor
den gehouden.
UGA
DRUSSEL De ministers van Landbouw van de E.E.G. hebben gisteren
in Brussel besloten de grote overproduktie van melk en boter in „de
Zes" tegen te gaan door middel van premies voor boeren, die hun melkkoeien
laten slachten of die omschakelen van melk- op vleesproduktie.
De ministers hebben ook urenlang
gediscussieerd over een campagne voor
afzet van koelhuisboter tegen lagere
prijzen in de komende winter, doch
daarover kon voornamelijk als ge
volg van Belgisch verzet geen ak
koord worden bereikt. Deze zaak zal
op een volgende raadsvergadering (op
27, 28 en 29 oktober in Luxemburg)
weer aan de orde komen.
De politiek van subsidies voor het
slachten van melkvee of het beëindi
gen van melkproduktie door overscha
keling op vleesproduktie is een proef
en bedoeld voor een jaar. Voorlopig is
bepaald dat 250.000 koeien in aanmer
king kunnen komen voor een slacht-
premie (van 720 gulden en voor maxi
maal tien koeien per bedrijf) en 250.000
voor een omschakelingspremie (van
eveneens 720 gulden per koe). Blijken
er meer aanvragen tc komen, dan zul
len de ministers zich nader beraden.
De zes lidstaten van de EEG zullen
de hefft van de kosten voor deze ac
tie bij het EEG-landhouwfonds in
rekening kunnen brengen. Minister
Lardinois legde er na de vergadering,
die weer eens tot na middernacht
duurde, de nadruk op dat er een
streng controlesysteem zal moeten
worden opgezet om de zekerheid te
scheppen, dat de boeren die slacht-
of omschakelingspremies krijgen ook
werkelijk ophouden melkproducent
te zijn. De Europese Commissie zal
met het comité van nationale des
kundigen maatregelen hiervoor uit
werken. Ook zal men erop toezien,
dat geen koeien voor een slachtpre-
mie in aanmerking komen, die toch
al voor de slacht bestemd waren. Dit
zal overigens, afgezien van b.v. Neder
land en België waar nauwkeurige
lyioskou en Peking hebben donderdag
een paar uur lang hun propagan-
da-artillerie laten zwijgen, terwijl Sov
jet-premier Kosygin en de Chinese pre
mier Tsoe En-Lai in Peking een zeer
koel gesprek voerden.
Het waarom van deze ontmoeting zal
tot fascinerende speculaties leiden, o.a.
over de waarschijnlijkheid, dat China
geschokt is door de kracht van de
Russische diplomatieke campagne in
Azië en de mogelijkheid van succes
voor de Sovjet-diplomatie in Noord-
Vietnam.
Volgens de Sovjet-lezing was de be
spreking „nuttig", maar het lijkt on
waarschijnlijk, dat ze veel zal bijdra
gen tot vermindering van het conflict
tussen de twee communistische reuzen.
Vaag hoort men voorspellen, dat er
weer een politieke storm in China zou
gaan opsteken, omdat Peking aan poli
tieke invloed zou hebben verloren.
1 Iet is duidelUk, dat Moskou in Azië
diplomatiek zeer actief is en op
groeiende politieke^ invloed kan bogen
in Noord-Vietnam, welks overleden
president Ho Tsji Minh zijn erfgena
men schijnt te hebben gewaarschuwd,
om op te passen voor de Chinese me
thode. Hanoi is een centraal punt ge
weest van de wedijver tussen de twee
grootmachten en een nederlaag van
Peking in Hanoi zal de Chinezen scha
den.
TAe „wederzijdse overeenstemming"
welke volgens Moskou het resul
taat was van de ontmoeting tussen Ko
sygin en Tsjoe, kan even verrassend
zijn geweest voor de Sovjet-leiders, als
voor de rest van de wereld.
Mogelijk is men in Peking op hoog
niveau achteraf van gedachten veran
derd, want anders is het moeilijk te
verklaren dat Kosygin zo omslachtig
heeft gereisd: van Hanoi naar India
en vandaar via Russisch Centraal Azië
terug naar Peking.
Had Peking dat gewild, dan zou
Tsjoe in Hanoi hebben kunnen blijven
en daar Kosygin ontmoet hebben. Maar
hij vertrok nog voor de begrafenis van
Ho uit Hanoi, kennelijk om een ont
moeting met Kosygin in Noord-Vietnam
te vermijden.
Waarom dan die verandering van
gedachten?
Tïeking kan een aantal redenen voor
zulk een ontmoeting op dit ogen
blik gehad hebben, niet het minst
om de situatie in Hanoi en de vooruit
zichten wat de Vietnamese oorlog be
treft te taxeren.
Dit is een kritieke tijd. waarin de
Verenigde Staten bezig zijn met een
diepgaand nieuw onderzoek van hun ei
gen rol in Zuidoost Azië en de Viet
namese oorlog.
Peking kan ook de Sovjet-bedoelin
gen hebben willen peilen, die achter
de oproep van Moskou schuilen, over
„collectieve veiligheid" in Azië. Dc Chi
nezen beweren, dat dit een complot is
om „in een geheime verstandhouding
registratie van vee bestaat, niet zo'n
eenvoudige zaak zijn aldus de Neder
landse minister.
Dr. Mansholt. de Nederlandse vice-
voorzitter van de Europese Commissie,
verklaarde na de vergadering ronduit
„ontevreden" te zijn. De echte land-
bouwplannen hebben de ministers vol
gens hem weer eens voor zich uit ge
sehoven. ditmaal naar eind oktober.
Hun akkoord inzake de slacht- en om
schakelingspremie kon geen oplossing
voor het zuivelprobleem bieden, meen
de hij. Zelfs al zou na een jaar de bo-
terproduktie erdoor b.v. met 30.000 ton
worden verminderd, dan zou er toch nog
een overschotproduktie van ca. 100.000
ton per jaar overblijven. En dat terwijl
de gemeenschap op het ogenblik reeds
een voorraad van 400.000 ton boter in
koelhuizen heeft liggen.
De ministers hebben voorts besloten
120.000 ton magere melkpoeder ter be
schikking te stellen van het wereld-
voedselprogram van de FAO en 3000
ton voor hulpacties van het Interna
tionale Rode. Kruis. Deze geste kost de
geméenschap ruim 200 miljoen gulden.
BREMEN Nabij Emden is gister
morgen de 99ste Starfighter van de
Westduitse luchtmacht verongelukt. De
piloot kwam om het leven.
Het toestel kwam neer op nauwelijks
vierhonderd meter van een station.
Bij de 99 ongelukken met Westduitse
Star fighters zijn tot nu toe 54 piloten
om /het leven gekomen.
TSJOE EN-LAI
verder zien
met de Amerikaanse imperialisten" een
„nieuwe contra-revolutionaire alliantie
tegen China en tegen de volkeren sa
men te brengen".
Aan de vooravond van Kosygin's be-
zoek aan Peking, was 'r geen verzach
ting te constateren in de heftige pro
paganda tussen Moskou en Peking. De
ze politieke vijandigheid zal waar
schijnlijk voortduren. Maar een moge
lijk resultaat van de bespreking kan
zijn, dat de kans op een grote militaire
botsing aan de grenzen, waar de span
ning blijft, vermindert.
Maar er zijn ook vage aanduidingen
voor moeilijkheden in Peking zelf in
vele opzichten is de situatie vergelijk
baar met 1965 toen Kosygin voor de
laatste keer Peking bezocht en ook toen
gebeurde dit op zijn reis naar Hanoi.
Ook toen was het Chinees-Russische
conflict heftig, hoewel niet zo erg als
nu. En in 1965, stond China op de
drempel van een felle politieke beroe
ring, die later bekend werd als de
„grote proletarische culturele revolu
tie".
Toen, evenals nu, ging het de Sov
jet-diplomatie goed ten koste van de
Chinezen. Toen, evenals nu, was d,c po
litiek in Vietnam aan het veranderen.
De Verenigde Staten escaleerden de
oorlog. De Russen stonden voor een
scherpe vergroting van dc hulp aan
Noord-Vietnam, waarvan een deel via
Chinees grondgebied zou worden aan
gevoerd.
De Russen hadden toen een belang
rijke diplomatiek succes geboekt door
een nieuwe oorlog tussen Pakistan en
Indië over Kasjmir te verhinderen. De
Russen behaalden ook elders in Azië
diplomatieke vooruitgang en Peking
verdacht Moskou ervan, dat het China
probeerde te isoleren.
Na de twee ontmoetingen van 1965
tussen de premiers, had Moskou lof
voor de „gastvrijheid cn hartelijke ont
vangst" die zijn leider ten deel was
gevallen en het wenste „het grote Chi
nese volk cn zijn glorierijke partij suc
ces".
Dit soort frasen waren er nu niet
eens meer en ondanks die woorden
van 1965, werd het conflict snel scher
per.
In 1965 werd Kosygin ontvangen
door Mao Tse-Toeng en Lioe Sjao-Tsjl,
toen president van China.
Dit keer is er geen melding gemaakt
van Mao en Lioe is onder druk van
de culturele revolutie verdwenen.
Niemand buiten de gelederen van de
Chinese leiders kan zeggen wat er
thans aan de hand is. Maar als Mao
ziekelijk is, zoals bij geruchte verluidt,
zou China een nieuwe politieke wor
steling te wachten staan.
De geslepen Tsjoe En-Lal zal in zul
ke tijden hebben willen aansturen op
vermindering van de buitenlandse ge
varen.