Kamerlid Willems
geen spijt van keuze
in 1946 gemaakt
AANKOPEN BU KIM-CASH CARRY
BRAZILIANEN WORDEN NIET OUD
HOOFDFILIAAL: PRINSENGRACHT I5l A DAM
f 388,-
f 498,-
f 448,-
f 358,-
f98,-
f 239,-
f 298,-
W
■m\
4
f 598,-
f49,-
uw prijs f 1848,—
uw prijs f 36,50
Voortvluchtige
patiënt
meldde zich
hij kliniek
BISSCHOP HAALDE KOPLOPERS f\
Pas op met de
pil
UIT DE KERKEN
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1969
Het Kamerlid J. M. Willems
DEN BOSCH De koplopers van
1946 zijn na 23 jaar ingehaald. In
1946 waren de bisschoppen van Ne
derland boos toen enkele honder
den katholieken in de Pv.d.A. de
Katholieke Werkgemeenschap op
richten. Zaterdag was mgr. A. Bluys-
sen in Apeldoorn aanwezig toen deze
werkgemeenschap zich ophief, omdat
er in het huidige politieke leven
geen behoefte meer aan is. i
Gemakkelijk hebben de honder
den katholieken het niet gehad die
in 1946 meenden dat in de politiek an
dere scheidslijnen moesten gelden
dan godsdienstige. De heer J. M.
Willems is zo'n werker van het
eerste uur. Ik ontmoet hem in het
gebouw van de Culturele Raad voor
Noord-Brabent, waarvan hij tweede
voorzitter is.
Waarom koos u in
1946 voor de P.v.d.A.?
„Ik vond dat de vooroorlogse po
litiek duidelijk had bewezen dat de
partijen op godsdienstige grondslag
geen duidelijke politieke lijn konden
uitstippelen. Bovendien geloofde ik
in 1946 in het politiek samengaan van
alle vooruitstrevende Nederlanders.
Dat was tijdens de oorlog gegroeid
Onder leiding van socioloog prof.
Banning was er in de bezettingstijd
veel gepraat over de politieke door
braak. Ik zat in de verzetsgroep
Christofoor, waar De Quay de leiding
had. Een groot deel van de Christo
foor groep is na de oorlog lid ge
worden van de Katholieke Werkge
meenschap in de P.v.d.A."
„Het was voor mij een enorme
teleurstelling toen De Quay in 1945
toch ging meewerken aan de herop
richting van een katholieke partij."
kamerlid
De tden 37-jarige heer Willems
was door de oorlog in de politiek ge
komen, 1 want voor de bezetting
van Nederland had hij in Amsterdam
klassieke talen en archeologie gestu
deerd. Een half jaar na de oprich
ting van de P.v.d.A. werd hij lid van
de Tweede Kamer en dat is hij nog
steeds.
Toen onmiddellijk
in 1946 de bisschoppen
de katholieken vermaan
den de K.V.P. te steunen,
hebt u toen overwogen
om dit bisschoppelijk ad
vies op te volgen?
„Voor de katholieken die actief
waren in de P.v.d.A., was het meer
dan een louter politieke keuze. Wij
waren ervan overtuigd dat het de
kerk slechts ten goede kon komen.
Als de bisschoppen in 1946 het lid
maatschap van de P.v.d.A. hadden
verboden, dan was ik uit de poli
tiek gegaan. Ik had me nooit aange
sloten bij de K.V.P. Zo dachten de
meeste katholieken in de P.v.d.A.
erover."
Waarom hebben de
bisschoppen in hun Man
dement van 1954 het lid
maatschap van de 1'vdA
voor katholieken niet ver
boden, terwijl zij toen
wel het lid-zijn van het
N.V.V., het lezen van so
cialistische kranten cn
het luisteren naar de Va-
ra op straffe van excom
municatie verboden aan
katholieken?
„Aanvankelijk heeft in het Mande
ment dat verbod ook voor de Pv.d.A.
gegolden. Op het allerlaatste ogen
blik is daar „dringend ontraden" van
gemaakt.
„Gemakkelijker werd het voor ons
natuurlijk niet. We werden door ve
len in de kerk uitgescholden voor rot
te vis. Zelfs mgr. Bekkers, heeft zich
voordat hij bisschop werd, zeer fel
tegen ons gekeerd. Pas toen hij als
bisschop zijn eigen verantwoordelijk
heid kreeg groeiden er tussen hem
en ons begrip en tenslotte zelfs
vriendschap."
„Vlak na het Mandement wer
den we onder druk gezet, dat we
even zelfs hebben overwogen er
maar mee te stoppen. Die aarze
ling heeft slechts kort geduurd. Bij
zonder belangrijk was dat we veel
begrip en steun kregen binnen de
P.v.d.A."
Was het voor u als
katholiek niet moeilijk in
het begin om als Kamer
lid buiten de K.V.P. te
staan?
Boos
„Och de eerste dertien jaar heb
ben K.V.P. en P.v.d.A. in coalitie sa
men geregeerd. Natuurlijk was men
in de K.V.P. boos op ons. Als poli
tiek hoofdredacteur van de Volks
krant heeft Romme in de eerste ja
ren na de oorlog wat op ons afge
geven! Kort na het verschijnen van
het Mandement ging het echter be
ter. Het werd toen duidelijk dat het
Mandement een laatste poging was
geweest om eeft ontwikkeling te stop
pen, die toch niet te remmen was."
Hebt u wel eens
persoonlijk nadeel gehad
van uw keuze?
„Ik was ontzettend graag hier in
Brabant burgemeester geworden. De
Katholieken hier hadden dat wel aan
vaard en enkele malen is het bijna
tot een benoeming gekomen, die ech
ter telkens weer door de K.V.P. in
Den Haag werd getorpedeerd."
Hoe denkt u over de
revolutionaire ontwikke
ling van deze tijd binnen
uw kerk?
Explosie
„Het gaat allemaal wel wat erg
vlug, al juich ik de veranderingen op
zich bijna alle toe. Men heeft het
isolement te lang pogen vol te hou
den en men heeft de ontwikkeling te
lang geremd. Dan komt de door
braak altijd als een explosie, die men
moeilijk onder controle kan houden."
Hoe denkt u over
Nieuw Links?
„Ik ben het niet altijd met hen
eens, maar ik ben wel blij met Nieuw
Links. Na twintig jaar was er ook
in de P.v.d.A. een soort stilstand ge
komen, een soort geloof dat de lijn
van twintig jaar de enige juiste lijn
was."
Grijze haren
Grijze haren zijn in
deze tijd nog maar wei
nig in tel. vooral niet
als de dragers actief wil
len blijven. U hebt grij
ze haren.
„Och, ik ben voor tijdige aflossing
van de wacht. Mogelijk dat mensen
met grijze haren, die bereid zijn het
roer over te geven, zich op de ach
tergrond toch nog met hun erva
ring dienstbaar kunnen maken. Dat
hoop ik voor mezelf."
EEN BEWIJS DAT: Ruim 1 millioen aankopen in de tijd, dat KIM-CASH CARRY bestaat; dat wil wat zeggen.
1onze artikelen echt goed zijn (veel klanten kochten ai voor de 5e en 6e keer) Om dit te vieren, hebben wij weer schitterende aanbiedingen. Komt u maar kijken! Overtuig u
2) onze artikelen echt laag in prijs zijn (anders hadden wij niet ruim 1 millioen verkopen) van de kwaliteit en uiterst lage prijzen. Het is beslist de moeite waard. En vraag meteen even
3) onze klanten echt tevreden zijn (dankzij goede service en garantie) naar ons unieke 100% garantie-systeem.
>2»,
Edy Centrifuge Lqx Standaard
2800 toeren met veiligheids
deksel. In- en uitwendig
geëmaileerd. Inhoud 3 kg.
Gewone prijs f149,—
Uw prijs f107,-
T.V. van bekend merk met
panoramische beeldbuis
59 cm
Moderne houten kast,
geschikt voor de Nederlandse
en Duitse programma's.
Gewone prijs f 698,—
Uw prijs
Ook leverbaar in wit laqué,
meerprijs f50,—
Nieuwste model 61 cm T.V.
Type Colombus
Met volautomatische kanalen-
kiezer en houten kast.
Gewone prijs f 728,-
Uw prijs 1 448,—
Telefunken Operette Stereo
tuner-versterker
4 golfbereiken. Uitgangsver
mogen 2 x 7,5 Watt
Uw prijs
Radio- en Pick-Up Combinatie
Geheel transistor voor lichtnet
en batterij. 3 snelheden met
grote speaker.
Gewone prijs f 198,-
Uw prijs f 99,™"
Kupperbusch Gasfornuis
In- en uitwendig geëmailleerd.
4 koperen branders met
centrale aansteekinrichting,
glazen ovendeur, thermostaat,
lade en beveiligde oven.
Dit fornuis wordt compleet
geleverd met afdekblad en
bakslede.
Gewone prijs f 402,50
Uw prijs f 278,--
Tevens leverbaar met
grillbrander van f 462,50
Uw prijs f 348,—
In luxe uitvoering met
electrïsche spit van f 698,—
Uw prijs
Lenco platenspeler type L 75
Een topapparaat voor uw huis
studio. Met dwarsdruk compen
satie met groot draaiplateau
(4 kg). Continu instelling voor
de juiste snelheid.
De L75 leveren wij compleet
met voet, stofkap en ADC MD
element.
Gewone prijs f 468,-
Uw prijs
Wij tonen U graag de gehele
collectie van Lenco.
Tosti-Grill
Voor het maken van tosti's
en saté.
Gewone prijs f 69,50
Uw prijs f 34,50
Schaub Lorenz Televisie 59 cm
Houten kast, moderne
vormgeving. Automatische
kanalenkiezer.
Uw prijs f 488,-
Keuze uit 80 verschillende
type topmerken TV.'s.
Telefunken platenspeler
Mister Hit
Met plastic stofkap, 2 snel
heden. Automatische afslag.
Uw prijs
Gezins koelkast 160 Itr merk
Zoppas
Tafelmodel met grootdiepvrie3-
vak, magn. deursluiting en
formica bovenblad.
Gewone prijs f 338,-
Uw prijs
Idem 185 Itr koelkast
Gewone prijs f 448,—
Uw prijs
1
I ï»t
Telefunken Radio-Grammo
foon Combinatie
Stereo, compleet met chroom
draaivoet. Bovenliggende
radio geheel stereo. Moderne
vormgeving, zonder boxen.
Uw prijs
Remington scheerapparaat
type Selectric 200
Met tondeuse, verpakt In luxe
cassette.
Gewone prijs f 98,—
Uw prijs
Grote keus en kleine prijs in
alle Remington artikelen,óók
in Braun en Philips shavers.
Philips Droog-Föhn
Compleet met droogkap in
handige koffer. Met 4 standen-
schakelaar.
Gewone prijs f 69,95
Uw prijs f 29,95
Aristona Kleurentelevisie 65 cm
beeld
Met automatische kanalenkiezer,
kleur/zwart-wit schakelaar. Kleur
verzadigingstoets en helderheids
contrast-regelaar. Dit eerste klas
toestel met zijn briljante kleur-
weergave brengen wij U voor
zeer lage prijs.
Normale prijs f 2350,—
Inruil korting - f 502,—
Tevens leveren wij U andere
merken kleuren televisie o.a.
Blaupunkt, Nord Mende, Grundig
er\Loewe Opta. Grote keus
reeds vanaf f 1398,—
Zephyr Portable radio
met draagriem. Luxe
uitvoering.
Gewone prijs f 29,50
Uw prijs f 15,50
Geweldige aanbieding stereo
Hifi boxen van bekend merk
4-weg systeem, frequentie
bereik 35 x 22000 Hz. Piekver-
mogen 40 Watt met Crossover-
filter.
Gewpne prijs f 298,-
Uw prijs f 228,—
Idem 2-weg systeem, fre
quentie-bereik 40 x 20000 Hz.
Crossoverfilter. Impedantie 4
tot 6 Ohm.
Gewone pri)s f218,—
Regal platenspeler de Luxe,
vol stereo
Compleet met 2 boxen,
volumeregelaar, balans en
toonregeling.
Gewone prijs f 298,—
Uw prijs f159,— Uw prijs f169,—
Radio Grammofoon Comb.
Rosita Topas Stereo
Met Grundig radio-chassis en
Philips wisselaar. Leverbaar in
pailisander en wit laqué.
Gewone prijs f 798,—
Uw prijs f 578,—
Stoombout van bekend merk
met thermostaat en
controle lampje. Stoom-
schakelaar.
Speciale Aanbieding
BAUKNECHT
WASAUTOMAAT WA 470.
Deze wasautomaat doet elke
was zonder moeite.
U kunt kiezen uit 12 program
ma's met een volautomatische
eenknop bediening.
Uitschakelbare centrifugegang.
4 kg inhoud. Automatische
zeeptoevoer. Roestvrijstalen
wastrommel en electrische
deurvergrendeling.
Gewone prijs f 998,—
Kontante korting —f200,—
1798,-
Extra Premie —f200,—
Uw prijs f 598,-
Sonofor Autoradio 12 volt
Compleet met speaker en
inbouwmateriaal.
Gewone prijs f138,—
Uw prijs f 79,—
AEG badkamerkachel
type iw 12,1200 Watt
Uw prijs f 26,—
AEG badkamerkachei
type iw 20,2000 Watt
Uw prijs f 34,—
In diverse zaken van ons
bieden wij U een zeer grote m
collectie gashaarden van alle
bekende Nederlandse
merken o.a.
Atag, Beckers, Benraad,
Bocal, Dru, Etna, Faber,
Geraerdts, Jaarsma, Nobel,
Pelgrim, Siegler en Vulcana.
Ook met gas-kolenvuur en
gas-houtvuur.
Kom eens kijken!
Amsterdam:
Jac.van Lennepstr. 125,
tel. 020-386865.
Haarlemmerdijk 143,
tel. 020-247150.
Utrechtsestraat 54—56,
tel. 020-65095.
Haarlem:
Lange Veerstraat 23,
tel. 023-320512.
Leeuwarden:
Voorstreek 42,
teL 05100-23926.
Volendam:
Kathammerstraat 19,
tel. 02993-3865.
Veenendaal:
Hoofdstraat 29,
tel.08385-12727.
Nu ook in Nijmegen:
Lange Hezelstraat 54,
tel. 08800-20737.
WARENHUIS
AMSTERDAM
De eerste en grootste
Cash Carry, waar
alles véél minder
.kost, staat op de
Prinsengracht 151.
(t/o parkeerplaats
Noordermarkt,
dichtbij de
Haarlemmerstraat)
Tel. 020-246143*
RIO DF. JANEIRO
Het is een tragische ironie,
dat de meeste Brazilianen
niet bang behoeven te zijn
voor een hartaanval, de be
langrijkste doodsoorzaak in
sommige andere delen van
de wereld, omdat jonge
Brazilianen eenvoudig niet
lang genoeg zullen leven,
om ten offer te vallen aan
die ziekten, die over het al
gemeen tot de middelbare
leeftijd behoren.
Brazilië is het grootste en
relatief dichts bevolkte
land van Latijns-Amerika,
maar de kindersterfte is fr
groot en er heersen vele
ziekten, die in de hoger
ontwikkelde landen allang
zijn uitgeroeid.
Studies hebben aange
toond, dat de meeste ziek
ten, waardoor de Brazilia
nen worden getroffen, het
gevolg zijn van armoede,
ondervoeding en gebrekki
ge' hygiënische verzorging.
Terwijl de hartaanval de
„grote moordenaar" is in
ontwikkelde landen, sterft
de helft van de kinderen
die in Brazilië worden ge
boren, voor zij vijf jaar
oud zijn, lang voor zij de
leeftijd bereiken, waarop
zij zich eventueel zorgen
zouden moeten maken over
gebreken van het hart. En
uit cijfers van de Brazili
aanse regering en de VN
blijkt, dat velen, die de
kritieke eerste vijf jaar
overleven, gedurende de
rest van de gemiddelde
leeffijd, die in dit land 54
jaar is, worden geplaagd
door malaria, tuberculose,
chagas (Braziliaanse slaap
ziekte) en andere ziekten.
Van de kinderen, die in
hun eerste levensjaar ster
ven, sterft 42 pet. aan be
smettelijke diarree. Deze
ziekte is een rechtstreeks
gevolg van ondervoeding,
slechte behuizing, besmet
water en andere factoren,
die verband houden met
armoede.
Van de 49 miljoen stede
lingen op de meeF dan 90
miljoen inwoners van Bra
zilië genieten slechts 19
miljoen het voordeel van
openbare diensten, die in
ontwikkelde landen als
vanzelfsprekend worden
beschouwd, zoals stromend
water en riolering.
Volgens het ministerie
voor Planvorming is Bra
zilië het enige Amerikaan
se land, waar werkelijk in
ernstige mate pokken voor
komen en malaria vormt
nog altijd een bedreiging
en dat niet alleen in de wil
dernissen van het Amazo
negebied.
Het ministerie voor
Volksgezondheid treeft het
feit geopenbaard, dat vier
miljoen Brazilianen lijden
aan chagas, een parasitai
re ziekte, die wordt over
gebracht door een insekt.
dat gewoonlijk „Barbeiro"
wordt genoemd en alleen
tiert in de scheuren en
spleten van armoedige
houten huizen in het bin
nenland. In zijn verst ge
vorderde stadium, tast cha
gas vitale organen van hei
menselijk lichaam aan.
Ongeveer 23 rmljoen Bra
zilianen lijden aan ancy-
lostomiasis, een ernstige
bloedarmoede, veroorzaakt
door een parasitaire nema
tode (haarworm), die een
gevaarlijke bloedarmoede
veroorzaakt door het zui
gen van bloed uit de dun
ne darm en tien miljoen
Brazilianen lijden aan es-
quitossomose, een ziekte,
die wordt overgebracht
door besmet water.
Aan longtuberculose sterven
elk jaar 70.000 per 100.000
Brazilianen en er zijn
160.000 melaatsen in het
land. Aan tetanus stierven
alleen al in het binnenland
van de staat Sao Paulo
de rijkste van Brazilië
in 1961 niet minder dan
1.307 personen. Dat was
meer dan in Frankrijk, En
geland, Japan, Canada en
de VS sameri in dat jaar.
Volgens de socioloog Jo-
sué de Castro, e^i deskun
dige inzake hongerproble-
men thans een politiek
banneling is Brazilië
„een land van volksziek
ten" zifekten, die het ge
volg zijn van achterstand
in ontwikkeling.
WASHINGTON Vrouwen die de
pil gebruiken zullen vier keer zo snel
last hebben van embolie als de ande
re vrouwen, zo heeft een adviescom
missie van de Amerikaanse regering
meegedeeld. Zij vond echter dat de pil
wel aan de federale veiligheidsvoor
schriften voldoet, omdat het voordeel
groter is dan het nadeel.
Bij het onderzoek waren 175 vrouwen
die wel en 175 vrouwen die niet de
pil gebruiken betrokken. De conclusie
is in overeenstemming met verschei
dende Britse studies, waarbij is geble
ken dat het gevaar voor embolie bij
pilgebruikers 7 a 10 maal zo groot is.
Een andere Amerikaanse conclusie
is, dat het grotere risico ophoudt na
beëindiging van het gebruik van de
pil en dat lang gebruik van de pil niet
het risico vergroot.
Overigens is het gevaar van embolie-
vorming als gevolg van het gebruik
van de pil klein. Slechts de dood van
drie van de 1.000 vrouwen in de vrucht
bare leeftijd die per jaar sterven kan
toegeschreven worden aan embolies als
gevolg van het gebruik van cfè pil.
Andere gevolgen van de pil op derge
lijke organen als de lever, de schild
klier, klieren en nieren schijnen geen
ernstig gevaar voor de gezondheid te
vormen, aldus de commissie.
ZANDVOORT De 37-jarige patiënt
van de Van der Hoevcnkliniek, die be
gin september vluchtte uit het week
endverblijf van de kliniek in Bentveld,
is terecht. Hij heeft zich vrijwillig ge
meld bij de kliniek in Utrecht.
De verdwijning van de man, die ter
beschikking van de regering was ge
steld, wegens zedenmisdrijven en onge
oorloofd wapenbezit, heeft onrust ge
wekt in Bentveld, Aerdenhout en Zand-
voort. Het Zandvoortse gemeentebe
stuur heeft geprotesteerd bij de ml ais-
ter van Justitie, dat het voormalige
padvindershuis aan de Westerduinweg
in Bentveld verhuurd was aan de Van
der Hoevenkliniek. De hoofden van de
lagere scholen in de buurt hadden bij
het gemeentebestuur aangedrongen op
maatregelen.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Dinteloord: A. Stekelen
burg te Lexmond; door de gen. sy
node tot predikant voor b.w. (geeste
lijke verzorging krijgsmacht) J. J. Tig-
chelaar, laatstelijk zend. pred., wo
nende te Ede.
Geref. Kerken
Beroepen: te Schoondijke: J. Mak,
kandidaat te Beverwijk.
Beroepen te Vlaardingen: drs. H. Th.
van Reenen te Londen (Engeland);
te Winsum-Obergum: J. van Eijk te
Soesterberg; te Marrum: K. Hoog-
steen te Boerakker.
Bedankt voor Aalten: W. Haverkamp te
Aalsmeer.
Geref. kerken.
Beroepen te Rotterdam-Zuidwijkdrs.
G. H. Homans te Eindhoven; te Lewe-
dorp, Oldeboorn, Paessens-Moddergat en
te Witmarsum-Schraard: J. Mak, kan
didaat te Beverwijk.
Benoemd tot hulpprediker te Gronin-
gen-Noord: dr. J. C. A. van Loon, emeri
tus-predikant te Rotterdam-Delfshaven.
Geref. Kerken Vrijgemaakt
Bedankt voor Sliedrecht (Jan Steen
straat) C. P. Plooy te Heemstede.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Enschede en te Scher-
penisse: C. Wisse te Elspeet.