„Help de kleuter'' thema
voor Nat. Verkeersweek
Lucht armada trok
over Gelderse Vallei
Ruim baan voor parkeerders
Veenendaalse EHBO
bestaat bijna 20 jaar
Voor „strijd om Arnhem
Veel interesse
voor laatste
orgelconcert
„Ik vind het fijn om te helpen
Cursus weer
in oktober
Fietsen om
boekenbonnen
Zweefvliegtuigen
maakten wel
meeste indruk
Vorderen
Gevaarlijk
Evacuees
U.S.Q. geeft
weer
„busconcerten"
VERZACHTEN
NIEUWBOUW
MARKTEN
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1969
„De actie om nieuwe cursisten te win
nen wordt dit jaar groots opgezet. Via
radio en televisie wordt er veel pro
paganda gemaakt en natuurlijk doe»
we in Veenendaal ook mee. In okto
ber begint de nieuwe cursus. Dat kost
de deelnemers twaalf oefenavonden,
waarna men examen doet en al of
niet het diploma in ontvangst kan ne
men. Het materiaal wordt door de
EHBO ter beschikking gesteld maar
voor de opleiding, de boekjes en het
examengeld moet men toch wel circa
40 gulden neertellen. Eén oefenavond
duurt twee uur, waarin 1 uur theorie
en 1 uur praktijk wordt behandeld.
Ik hoop dat er veel belangstelling voor
zal zijn", aldus de heer Van Ginkel,
die zichzelf een „oud gediende" noemt.
Hij loopt al vele jaren mee in de Vee-
nendaalse EHBO, waar hij nu juist
127* jaar het secretariaat beheert.
De Veenendaalse afdeling van de
Koninklijke Nederlandse Vereniging
Eerste Hulp bij Ongelukken, zoals dat
officieel heet, telt 150 gediplomeerde le
den. Vrijwel wekelijks komen er 40
of 50 EHBO-ers op de oefenavond, die
beurtelings in de kantines van de Rit
meester sigarenfabrieken en de oude
Frisia gehouden worden. Er is dan een
instructeur of een docent aanwezig om
de leden de fijne kneepjes van het
„eerste-hulp-vak" bij te brengen.
„Het EHBO-werk heeft me altijd
aangesproken. Ik vind het fijn om te
kunnen helpen als dat nodig is, om
het leed dat bij de vele ongevallen
zich voordoet te verzachten", zegt de
heer Van Ginkel. „Hoe ik er in te
recht gekomen ben? Dat is op zichzelf
een heel verhaal maar het komt er
op neer dat ik vroeger al veel ver
enigingswerk heb gedaan. Dat was
meer kerkelijk werk, waar ik door
bepaalde omstandigheden ben uitge
raakt, Na de oorlog wérd me gevraagd
toe te treden tot de B.B.B, waar ik
aanvankelijk voor de brandweer stond
genoteerd. Het werd echter nog voor
ik begon EHÊO en dat heeft me nooit
gespeten".
Op vele plaatsen in de gemeente
Veenendaal werden verbandkoffers ge
plaatst en het bekende gele bord met
blauwe kruis duidt aan dat hulp en
materiaal aanwezig is, dankzij de
EHBO-vereniging. Maar de mannen
en vrouwen van de „eerste hulp" zijn
er ook bij als hun hulp wordt verlangd
bij de kinderzang op koninginnedag,
de tocht voor bejaarden of belangrijke
sportwedstrijden. Een zeer belangrij
ke tak van de EHBO is de eerste hulp
bij bedrijfsongevallen. Elk bedrijf heeft
tegenwoordig z'n eigen bedrijfs-EHBO,
waarvan de leden tevens lid zijn van
de plaatselijke vereniging.
De Veenendaalse EHBO-ers hebben
vrijwel al hun krachten geconcentreerd
op de bouw van het nieuwe oefenlo
kaal, dat samen met het Rode Kruis
gebouwd wordt. De werkzaamheden
aan De Sterke Arm, dichtbij het nieu
we politiebureau, zijn reeds begonnen.
„De samenwerking van het Rode
Kruis is nu bijzonder goed en daar
zijn we erg gelukkig mee", zegt de
heer Van Ginkel. „Vroeger was dat
heel wat moeilijker. Maar er moet heel
veel werk verzet worden om voldoen
de financiën bijeen te krijgen voor het
nieuwe gebouw. We verkopen bijvoor
beeld de oude sigarenvormen.
Het is geen „antiek", maar toch zijn
veel mensen er op gesteld om een der
gelijk blok in bezit te hebben. We heb
ben wel gehoord dat ze op sommige
VEENENDAAL Het Verbond voor
Veilig Verkeer houdt van 6 tot en met
10 oktober een Nationale Verkeers
week, welke ditmaal gericht is op het
gedrach van dekleuter in het verkeer.
Uitgangspunt van deze actie is de
noodzakelijke hulpverlening aan jonge
kinderen in het verkeer door volwas
senen (ouders, broers, zusters enz.).
De bedoeling van deze actie is voorts
te wijzen op de noodzaak van een goe
de verkeersopvoeding van het jonge
kind (het geven van het goede voor
beeld), waarbij onze kinderen zich be
wust dienen te zijn van een aantal
van belang zijnde aspecten in het ver
keer t.w. voetgangerslichten, gepar
keerde auto's, links van de weg lopen
enz.
In het kader van deze actie worden
door het Verbond voor Veilig Verkeer
afdeling Veenendaal op alle kleuter
en lagere scholen, in bedrijven, wacht
kamers enz. wandkaarten, affiches,
vlugschriften e.d. opgehangen en be
schikbaar gesteld.
Daarnaast zullen op aanvraag van
de betreffende schoolbesturen voor
lichtingsavonden worden gehouden op
de kleuter- en lagere scholen, waarbij
aan de hand van dia's de hierboven
genoemde aspecten van de verkeers
opvoeding aan de kleuter worden toe
gelicht.
Aan de ouders wordt in het belang
van hun kleuters de volledige aan
dacht gevraag voor deze actie, Hun
wordt geadviseerd door middel van
het beschikbare materiaal en de hou
den voorlichtingsavonden hun kinde
ren zoveel mogelijk wegwijs te ma
ken in het verkeer.
Nadere indichtingen over deze actie
zullen gaarne worden verstrekt door
het Verbond voor Veilig Verkeer, af
deling Veenendaal p.a. bureau van po
litie alhier.
AMERONGEN Zaterdagmiddag
20 september organiseert de jeugd
commissie der Hervormde Gemeente
de jaarlijke puzzelrit voor jongens en
meisjes van 13 tot 17 jaar. Vanaf 14.00
uur kan men zich laten inschrijven in
Lievendael op de Hof. Als prijzen
zijn wisselbekers en boekenbonnen be
schikbaar.
7 *V -
SCHERPENZEEL, 17 september.
Eiermarkt. Aangevoerd 750.000 stuks.
Handel traag. Prijzen kippeëieren
f 12,50 tot f 13,50, henneëieren f 8,-
tot f 12,- per honderd stuks.
Biggenmarkt. Aangevoerd 154 stuks.
Handel matig. Prijzen f 92 tot f 110
per stuk.
Wat een verschil momenteel met
25 jaar geleden! Nu wordt er nog
wat nagepraat over de opgetrokken
„kruitdamp" van de lampegieters-
avond jl. Toen, medio september
1944, was het een gegons van stem
men en geruchten, elke dag en elk
uur. Onophoudelijk kwamen nieu
we, en vaak alarmerende berichten
binnen. Niemand wist meer hoe hij
het had.
Van de dolle dinsdag had de be
zetter zich hersteld en men vreesde
terecht, hardere maatregelen. Aan
de andere kant verwachtte men el
ke dag een doorstoot naar het
Noorden, door de geallieerden. De
hele omtrek, Veenendaal, Ede,
Bennekom, Rhenen, Achterberg,
Eist, Renswoude, Scherpenzeel,
Ederveen, Overberg etc., verkeerde
in een staat van onzekere verwach
ting van de dingen die onherroepelijk
komen moesten. De hele lucht was
bezwangerd met Óeze dingen. Vroeg
of laat zou er een bom barsten.
Een overzichtje vain de spannin
gen uit de omtrek:
Uit een dagboek te Ede:
Zondag, 10 september.
Het is vandaag weer drukker in de
lucht. De kazerne is de hele dag in
actie met luchtalarm.
Maandag, 11 september.
Prachtig zomerweer. De hele mor
gen weer alarm van de kazerne. Om
half acht komen er 2 Amerikaan
se toestellen, laag overvliegen. Veel
bewoners gaan hun ruiten weer
verzekeren met plakband. In de
meidagen van 1940 deden we het
zelfde. Over de Bennekomseweg ver
voeren Duitse wagens bommen naar
Wageningen.
Dinsdag, 12 september.
Weer luchtalarm. Ook nu komen
er weer toestellen over en ratelen
machinegeweren. De vliegtuigen
draaien 3 maal en telkens wordt het
lawaai' erger. Op de Stationsweg
denderen tanks, terwijl boven hen
de Tommies cirkelen. Er wordt ver
teld dat bij De Klomp een trein is
beschoten.
Woensdag, 13 september.
Om 8 uur ratelen al mitrailleurs.
Als het even stil is, lopen er huis
vrouwen op de Parkweg met andijvie.
Plotseling is er dan een run naar
de groentewinkels. Er blijken slechts
wat komkommers te zijn. De Wehr-
macht heeft de andijvie reeds in
gepikt.
We horen dat het huis van de
gemeentesecretaris in Veenendaal,
door de Duitsers in brand gestoken
is. Vandaag is er weer een gewel
dig kabaal in de lucht. Verder ho
ren we steeds een zwaar gedreun uit
Z.-W. richting.
Uit een Bennekoms dagboek:
Dinsdag, 12 september.
Bijna onophoudelijk geallieerde
vliegtuigen in de lucht, 's Morgens
om half zes is het een geschiet
boven de Grebbe en Wageningen! In
Achterberg worden treinen bescho
ten en bij Emmikhuizen een muni-
tietrein. Door het schieten uit de
vliegtuigen is een Hollander geraakt
en gestorven.
Donderdag, 14 september.
Bij De Klomp is een Hollander
door een Duitser doodgeslagen. De
Duitsers gaan ons dorp rond om
auto's en motoren te vorderen, als
mede wagens met paard.
Zondag, 17 september.
Wij hebben met z'n vijven onder
gedoken geslapen, vanwege razzia-
gevaar. Alles rustig gebleven De
jongeren blijven thuis uit de kerk
wagens razzia-gevaar. Thans is de
grote dag der bevrijding aangeko
men. Plus-minus half elf komen
ontzettend veel Amerikaanse vlieg
tuigen boven ons kruisen, misschien
honderden. Bommen gevallen op
Wageningen en Ede, kazerne enz. ve-
Veenendaal
Zondag 17 september.
Ongeveer halverwege de middag
maaltijd horen we een aanzwellend
vliegtuiggeronk. Een eskader vlieg
tuigen scheert laagvliegend en brul
lend over ons dorp. We schrikken
op en zijn in een wip buiten. Hoera,
het zijn Tommies!
Het afweergeschut bij de Panter -
fabrieken begint te knetteren. Enke
le vliegtuigen schieten terug en
weldra is het een kabaal van jewel
ste. We genieten! Laat de Tommies
er maar opbonken! Er wordt lucht
alarm gegeven. Het duurt uren.
Soms is er het gekletter van val
lende granaatscherven. Het is ge
vaarlijk om buiten te zijn en het
is ook verboden! Toch gaan velen
Er volgt een week vol spanning,
maar ook een week vol teleurstel
ling, door het nog steeds niet ver
schijnen van de geallieerde troepen,
waar zo ongeduldig op gewacht
wordt. Wél komen er veel vluchte
lingen uit de omstrek. Evacués! Ze
zijn afkomstig uit Wageningen, Ren-
kum, Bennekom en andere plaatsen.
Sommigen vertellen verschrikkelij
ke verhalen, die hebben heel wat
meegemaakt. Anderen zijn zwijg
zaam, die hebben misschien nog
meer meegemaakt.
Het gebouw Eltheto is vol vluch
telingen. Vandaaruit worden ze on
dergebracht bij de bevolking. Ieder,
die in de gelegenheid is een of meer
evacués te herbergen, wordt ver
zocht daarvan kennis te geven.
Zo was het leven vopr 25 jaar...
Een dagelijks beeld in de roe
rige septemberdagen van 1944.
Ie doden, ontzettende rookzuilen
stijgen op.
Na de middag, men zou zeggen
duizenden grote vliegtuigen en ja
gers boven ons land. Zij laten zweef
vliegtuigen neer en ontelbare para
chutisten. Het grootste luchtleger
ter wereld is in ons land geland.
Eén Engelse jager geland, piloot ge
red. Duitsers trekken, vluchtend op
Veenendaal aan. Geruchten dat
Heelsum en Renkum al zijn bevrijd.
hun „hofjes" in, om de zaak te
bekijken. Snel duikt men weg als er
weer een eskader komt aanjagen.
Later komen er meer vliegtuigen.
Het lijkt wel of er geen eind komt
aan de stroom toestellen die zuid
oostelijk van Veenendaal over Wa
geningen trekt, richting Arnhem.
Het is ontzagwekkend. Er zijn enor
me bakbeesten bij. Er wordt niet
meer geschoten. Er is dan ook geen
beginnen aan. Wat een luchtvloot!...
Het Benedeneind zoals het er
uitzag in de oorlogsjaren.
AMERONGEN Het vierde en laat
ste zomeravondconcert in de Andries-
kerk te Amerongen werd dinsdag voor
een grote schare luisteraars, gegeven
door het Trazomkoor onder leiding van
Jacques Moolenqzer met solistische
medewerking van de organist Bernard
Bartelink en van de fluitiste Marieke
van Dantzig.
De befaamde organist Bartelink, hij
maakte dit jaar deel uit van de jury
van de Haarlemse Orgelmaand, speelde
werken van Sweelinck (o.a. variaties
over „Esit>-ce Mars"), Praeludium en Fu
ga in d kl.t. (BWV 539) van J. S. Bach,
zijnde een bewerking van de componist
zelf van zijn enige jaren daarvoor ge
componeerde beroemde fuga in g kl.t.
voor viool-solo en enige minder gespeel
de werken van Handel (o.a. een kleine
fuga in g kl.t. met twee thema's) en
een Voluntary in d kl.t. (opus 5 no. 8)
van Stanley.
Vooral het laatste werk, dat als het
ware geschreven schijnt te zijn voor de
bijzondere dispositie van het Ameröngse
orgel, verdient vaker ten' gehore te
worden gebracht. Op deze avond werd
het op meesterlijk-geestige wijze ge
speeld.
Het Trazomkoor zong werken van
Willaert, M. Franck, een bijzonder
mooie Alleluia van de hedendaagse
componist Randall Thompson en be
sloot de avond met de z.g. Krönungs-
messe (KV 317) van Mozart. Onder de
bekwame leiding van zijn dirigent
maakte het koor, vooral in dit laatste
werk, diepe indruk op de toehoorders.
De warme woorden van dank, aan het
einde van het concert door de voorzit
ter van de orgelcommissie gesproken,
hadden dan ook ieders instemming. Ge
let op het sucèes van de serie zomer
avond-orgelconcerten zal de commissie
ook volgend jaar een dergelijke serie
organiseren.
AMERONGEN Ook dit seizoen wor
den er door het USO weer drie specia
le „Provincie-concerten" gegeven en
wel op 8 oktober, 30 januari en 20 maart.
Uitgevoerd worden werken van Mozart,
Beethoven, Haydn, Dvorak, Mendels
sohn.
Abonnementen kunnen voor 26 septem
ber ten gemeentehuize worden besteld.
"17"EENENDAAL Op een vrij smalle strook noor-
delijk Veenendaal wordt op het ogenblik een fors.
stuk creatieve actie aan de dag gelegd. Tussen het raad
huis en het Zwaaiplein zijn draglines aan het werk aan
weliswaar verschillende, maar toch met elkaar samen
hangende projecten. Het dichtst in de buurt van het
raadhuis nadert de bouwput voor de toekomstige Albert
Heijn-supermarkt zijn definitieve diepte, waardoor een
flinke hap uit het als parkeerterrein gebruikte percèel
voor het O.C.B.-gebouw is verdwenen.
Wat noordelijker, aan de Brouwerstraat zetten draglines
hun tanden in de bodem, om ruim baan te maken voor
de verwachte toevloed van auto's waarmee winkelend
Veenendaal binnen afzienbare tijd naar het koopcen
trum zal rijden. Er komen daar twee parkeerterreinen.
Een met een oppervlak dat 136 auto's kan bergen, ge
legen achter het fabriekscomplex van Firet. Een ander
komt direct ten noodden van het raadhuis, en dat krijgt
een capaciteit van 90 auto's. Dit wordt echter niet op zo
korte termijn aangepakt als een ander onderdeel van de
eerste fase: een verbindingsweg tussen de Brouwerstraat
en de Tuinstraat, met parkeerstroken voor een vijftien
tal wagens.
Nog meer parkeerruimte is geprojecteerd op het terrein
achter de gebouwen van het oude lyceum aan de Tuin
straat.
Met deze voorbereidende werkzaamheden voor het nieu
we hart van Veenendaal hangt nauw samen een voor
lopige doorbraak naar de Hoofdstraat. Nagenoeg tegen
over de genoemde verbindingsweg komt een voorlopige
doorgang, uitsluitend voor voetgangers. Zo wordt be
reikt dat het winkelende publiek zonder omwegen vanaf
de Brouwerstraat naar de Hoofdstraat kan komen. De
ze noodoplossing loopt in zekere zin vooruit op de reali
sering van de passage vanaf de Hoofdstraat naar het
koopcentrum, als 't ware over het oude gemeentehuis
heen.
Voorlopig bepaalt men zich dus tot de parkeerterreinen
en de verbinding naar de Tuinstraat, en verharding rond
de bouwput, evenals rioleringswerken ten behoeve van
het koopcentrum. In een later stadium volgt de af
braak van de gebouwen van Rode Kruis, O.C.B. en de
panden Hoofdstraat 40 t.m. 44.
VEENENDAAL Over twee
maanden bestaat de afdeling Veenen
daal van de E.H.B.O. twintig jaar.
Daar wordt echter niet bijzonder veel
aandacht aan besteed, want de Vee
nendaalse E.H.B.O.-ers zijn momen
teel geheel geconcentreerd op de bouw
van het nieuwe oefenlokaal en de
voorbereiding voor de nieuwe cursus
in „eerste hulp". Bijna huis aan huis
werden de laatste dagen vele duizen
den kaarten bezorgd door 15 actieve
leden, waarin men wordt uitgenodigd
om deel te nemen aan de cursus die
volgende maand van start gaat. Se
cretaris A. van Ginkel vertelde er meer
over.
plaatsen verkocht worden voor 40 of
50 gulden per stuk. Wij hebben de prijs
echter vastgesteld op f 7,50 en er wor
den er nog steeds verkocht. Rond het
20-jarig bestaan van de afdeling Vee
nendaal gaan we een speciale actie be
ginnen".
In de komende weken is de Vee
nendaalse EHBO er op uit om vele
nieuwe cursisten naar de opleiding te
krijgen. De heer Van Ginkel wil aan
ieder die geïnteresseerd is graag inlich
tingen verstrekken. Met plezier vertelt
hij over de oefenavonden waarin men
altijd weer poogt een verrassingsele
ment te stoppen. „Want net als bij een
werkelijk ongeval moet het je overval
len. Onverwachts vind men dan een
„slachtoffer" en dan zien we er op toe
hoe de EHBO-er reageert. Ik heb heel
wat ongelukken meegemaakt en het is
altijd weer belangrijk als je dan echt
een beetje kunt helpen". Op de duizen
den kaarten die dezer dagen in de
brievenbus zijn gegleden staat het dui
delijk aangegeven: vóór inlichtingen
kunt u terecht bij de heer A. van Gin
kel, Stationssingel 56 te Veenendaal.
