Veenendaals
dagblad
Loononderhandelingen zijn
al ernstig in gevaar
„Jij was veel te fanatiek
GEWAPENDE ROVERS MET
60 MILLE AAN DE HAAL
Buiten
voor Mts
f.15,-per week
Roolvink„V akcentrales
overdrijven mateloos"
Dubcek wil
geen schuld
bekennen
Kritische Den Uyl verwijt D '66
anti-vakbewegingssentiment
Di'. Klompé wil vrouwen
werven voor gezinshulp
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
ORIGINELE R UIMTECAPSULE IN R.A.I.
Veranderlijk
CRISIS IN SOCIAAL-ECONOMISCH OVERLEG
AMERIKAANS
BEDRIJF NIET
IN DELFZIJL
Pleidooi voor
nationaal
investerings
fonds voor
woningbouw
„Afdwingen van Loonwet onvoorstelbaar"
Binnen vijf jaar 45.000
Doodstraf voor
moordenaar
Voor 70 mille
geroofd bij
goudimporteur
Nieuw bewind
in Bolivia
Boliviaans
vliegtuig met
voetballers
vermist
Specht aan 't werk
9 Het NVV is niet van plan zich door
deze wet de handen te laten binden.
9 Loon-seeretaris F. van der Gun van
het NKV zei gisteravond voor de
t.v.: „Wü zullen nu echt niet tot de
orde van de dag overgaan".
Geïrriteerd
Werkgevers
„Vreemd"
Radbou t-z i eken h n 1 s
wordt uitgebreid
Loon- en Salaris
uitbetaling
NUTSSPAARBANK
Gevangenisoproer
...in het
dolfinarium
Harderwijk.
VTB Harderwijk - TeL 03410 2569.
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Teief. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.). Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w., 4,15 p. m„ 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.t Wegener's Couranten Conoem n.w'v
Advertentietarieven op aanvraag.
ZATERDAG 27 SEPTEMBER I969 - 43e JAARGANG no. 227
Nog voor de première van ,,Troïlus en Cressida" die morgen in Nij
megen plaats heeft brak de acteur Ab Abspoel deze week bij een laat
ste repetitie van de gevechtsscène zijn arm. Hij wordt vervangen door Piet
Römer, die op de foto met hem nog even de beruchte scène doorneemt.
ABCOUDE Vrijdagavond hebben
twee zwaar bewapende mannen een
overval gepleegd op het kantoor van de
Raiffeisenbank in Abcoude.
Het gebeurde enkele minuten voor
negen uur, toen het kantoor nog voor 't
publiek was opengesteld.
Twee gemaskerde en met een pistool
gewapende mannen drongen het kan
toorlokaal binnen en eisten van de kas
sier, de heer W. Roodenburg, „de poen".
Deze overhandigde hun wat geld, dat
de overvallers in een weekendtas stop
ten. Tevreden waren zij daar niet mee,
want zij dwongen vervolgens de aan
wezige kantooremployée ,mevr. Lom,
geld uit de kluis te halen. Deze gaf
hieraan gevolg de rovers kregen
ongeveer zestigduizend gulden mee.
De daders namen hierna overhaast
de vlucht in een witte Citroën, die in
de nabijheid stond te wachten met een
derde man acber het stuur. Alle politie
posten in de zeer verre omgeving
werden onmiddellijk gealarmeerd en de
wegen werden afgezet, maar de rovers
waren vanochtend nog niet aange
houden. In de buurt van Loenersloot
zouden zij in een andere auto zijn over
gestapt.
I
X
lVfeermalen kunnen we 's winters
in gebieden, rijk aan naald-
hout, de grote bonte specht aan-
treffen, maar minder gemakkelijk
is het, hem in zijn smidse" bezig
te zien. De werkplaats wordt ook.
hoogst zeldzaam in natuurhistori- i
sche boeken afgebeeld, maar in het
oude, mij dierbare werkje van
J. Ritzema Bos Schetsen uit het
leven der Vogels" (1897), staat er
een gezellige houtsnede of koper- i
gravure van. Niet minder dan drie l
bonte spechten deponeren er denne-
kegels in de spleten van een stam,
want het zaad van het naaldhout
vormt 's winters hun voornaamste
spijs. De vogel plaatst een afge- f
plukte kegel in een schorsspleet en
omdat deze zelden precies zal pas-
sen, verdiept en verwijdt hij de
opening, tot de denne,,rots" (zoals
de Veluwnaar zegt) er precies klem
in zal zitten. Allengs wordt zij door
het hameren te wijd en beitelt de
specht noodgedwongen een andere.
Ik heb wel van zulke grove dennen
gezien met verscheidene voorzie-
ningen aan dezelfde boom, doch die i
van Ritzema Bos geven er door de
lange sleuven een overdreven voor- 5
stelling van. Het aantal uitgepikte
of half-lege kegels aan de voet van
de stam bleef bij hem evenwel be-
scheiden; ik zag er soms tienmaal
meer. Op het Oostfriese eiland
Spiekeroog heeft destijds Meijering
het gedrag van de grote bonte
specht maandenlang bestudeerd
en hij bevond, dat deze in de loop I
van één winter enkele duizenden z
denne-appels in tientallen smidsen
bewerkte. Het bleek dan ook, dat
omstreeks 60 pet. van het dagelijks
voedsel, uit zaad van de zwarte
en de bergden bestond, beide rela-
tief weinig in Nederland. Bij ons
zijn deze smeden van het bos
hoofdzakelijk aangewezen op de
grove den of pijnboom. Wat men
op dat waddeneiland nog meer zag,
vertel ik wellicht een volgende
i keer.
i 27 sept. 1969 A. B. WIGMAN
ADVERTENTIE
t52ü75,-
Hoe dat kan? Met het speciale
Abbey Leven Investerings Plan ziet
U Uw kapitaal groeien in het
Holland Fund en tegelijkertijd ont
vangt Uw gezin de bescherming van
een levensverzekering.
Het Holland Fund belegt in grote
Nederlandse bedreven, zoals Albert
Heijn, Heineken, De Bijenkorf, AKU,
Unilever, Philips.
Voorbeeld.
U bent 80 jaar en kunt ƒ15,- por
week opzij leggen. Abbey Leven in
vesteert Uw geld in het Holland
Fund en al zou dit fonds slechts
2V2 per jaar in waarde stijgen,
dan zult U toch op 65-jarige leeftijd
52.075,- ontvangen.
U ontvangt zelfs aanmerkelijk meer,
als de waardestijging van het Holland
Fund gelijk is aan de groei van het
gemiddelde Nederlandse aandelen
pakket in de laatste 20 jaar; een
veilige prognose. (Bij een stijging
van 4% per jaar 70.849,- en bij
5% per jaar zelfs 87.718,-.)
Wat belangrijker is - de som die U
dan ontvangt is volkomen belasting
vrij!
Bovendien moet U weten, dat bij
vroegtijdig overlijden Uw gezin een
gegarandeerde som van minstens
32.373,- ontvangt.
Als U ons de coupon zendt, zullen
wij U verdere informatie geven. Bij
voorbeeld hoe de uitkomsten zijn bij
willekeurige bedragen vanaf 30,-
per maand, gebaseerd op Uw leeftijd
en een spaarperiode naar keuze.
Abbey Leven Nederland N.V., lid
van de Abbey International Group
en verbonden met International
Telephone and Telegraph Corpora
tion (ITT), is de meest moderne en
progressieve maatschappij op dit
terrein.
Aan: Abbey Leven Nederland N.V.,
Antwoordnummer 3190, Amsterdam.
(géén postzegel plakken)
Informeert U mij volkomen vrijblij
vend over het verzekerings- en in-
vesteringsplan, de VIP.
Adres: -
Plaats: I
Leeftijd:J
DEN HAAG/UTRECHT Het overlegorgaan van de drie vakcentrales komt
maandagavond in spoedzitting bijeen. Het aannemen van de Loonwet, gister
morgen vroeg in de Tweede Kamer, heeft voor een crisis in het sociaal-econo
misch overleg gezorgd.
Na het NVV overweegt ook het (katholieke) NKV. de Sociaal Economisch
Raad en de Stichting van de Arbeid vaarwel te zeggen. Maandag zal dit ver
bond hierover een besluit nemen.
Het (protestantse) CNV heeft vooralsnog geen plannen in die richting.
De bevoegdheid, die minister Roolvink
heeft gekregen in afzonderlijke c.a.o.'s
in te kunnen grijpen, is voor elk der
centrales onaanvaardbaar:
9 Alleen voorzitter J. Lanser van het
CNV was optimistisch: „De drie
kunnen elkaar nog wel vinden. Het
werk in SER en Stichting moet wor
den voortgezet".
Een duidelijk geïrriteerde minister
Roolvink noemde het standpunt van de
vakcentrales tegenover zijn beruchte ar
tikel 8: „mateloos, mateloos, mateloos
overdreven".
In een brief van 23 november 1967 van
de Stichting van de Arbeid hadden ook
de voorzitters van de drie vakcentrales
hem geadviseerd de mogelijkheid tot in
dividueel ingrijpen open te houden. Het
terugtreden van het NVV uit het over
leg maakte op de minister .weinig in
druk: In het systeem van vrije loonvor
ming zijn de vakcentrales al teruggetre
den. Dat is ook de grondslag van mijn
nieuwe wet.
Ir. J. Bosma, voorzitter van het Ver
bond van Nederlandse Ondernemingen,
betreurt dat het NVV zo scherp heeft
gereageerd. „Daardoor worden de werk
geversvertegenwoordigers bij het loon-
overleg de dupe van een conflict dat
deze centrale met de regering heeft.
Het had op de weg van het NW ge
legen. een ernstige waarschuwing aan
het adres van minister Roolvink te rich
ten, dat hij op scherpe reacties van de
vakbeweging zou kunnen rekenen, in
dien hij het instrument van de loonwet
verkeerd gebruikt".
De voorzitter van het V.N.O. vindt, dat
er nu meer kapot wordt gemaakt dan
nodig is.
„Dat het NVV ook niet meer mee wil
doen aan het overleg over het halfjaar
lijks rapport van de SER, vind ik een
verdergaande maatregel dan de heer
Kloos vorige week heeft aangekondigd.
Dat overleg gaat immers over de hele
economische ontwikkeling en het loon-
beleid is daarvan slechts een onderdeel",
zegt de heer Bosma.
De voorzitter van de katholieke bond
van werknemers in industriële bedrij
ven St. Willibrordus de heer H. M. de
Groodt, vindt het op z'n zachtst gezegd
vreemd, dat het NVV zo verstrekkende
gevolgen uit het aannemen van de loon
wet heeft getrokken zonder de andere
vakcentrales daarover te raadplegen.
Op de bondsraadsvergadering van de
organisatie in Utrecht zei hij, dat het
NW steeds de mond vol heeft over nau
were samenwerking. De heer De Groodt
vroeg zich af of het NVV daarmee be
doelt, dat anderen zich in hun straatje
moeten voegen en moeten doen wat
reeds is beslist.
PRAAG Dubcek heeft vrijdag de
voltallige vergadering van het centrale
comité van de Tsjechoslowaakse com
munistische partij toegesproken, maar
hij heeft geen schuld willen bekennen
en niet willen toegeven dat hij politieke
fouten heeft gemaakt.
Partijleider Husak zou de namen van
minstens 20 leden van het centrale co
mité hebben genoemd die de nieuwe
partijleiding min of meer verantwoor
delijk acht voor de ontwikkeling in het
vorig jaar en wie een rechtse, opportu
nistische en zelfs anti-Sovjetrussische
houding wordt toegeschreven.
In welingelichte kringen is voorts
meegedeeld dit premier Cemik, die
donderdag dit'et na Husak het woerd
voerde, zijn visie, heeft gegeven op de
ontwikkeling in het vorig jaar en zijn
eigen aandeel hierin en dat van Dub
cek scherp heeft gekritiseerd.
Smrkovsky, met Dubcek de belang
rijkste liberale leider, heeft donderdag
avond gesproken. Hij zou de beschuldi
ging hebben verworpen dat hij tot het
rechtse kamp behoort en tot degenen
die de partij in diskrediet hebben ge
bracht.
Na een marathonzitting van zeven
tien uur gingen de afgevaardigden kort
na twee uur vannacht uiteen. De resul
taten van het overleg zullen pas zon
dagavond bekend worden gemaakt.
Als Dubcek bereid was geweest zelf
kritiek te leveren, zou hem de post van
ambassadeur in Finland zijn aangebo
den en zou hij alleen zijn functie als lid
van het presidium zijn kwijtgeraakt, zo
wordt vernomen.
DELFZIJL Het Amerikaanse con
cern Monsanto heeft Delfzijl gepasseerd
voor de vestiging van een nieuwe fa
briek voor acrylvezel. Het bedrijf, dat
voorlopig aan vierhonderd man werk
biedt, komt in het Westduitse Lingen
aan de Ems.
Ook een ander Amerikaans concern,
Minnesota Corp., dat plannen voor
Delfzijl zou hebben komt niet. Dat heeft
de voorkeur aan Italië gegeven.
NIJMEGEN Het universiteitszie
kenhuis van Nijmegen, St. Radbout,
wordt uigebreid met een nieuwe afde
ling neurologie.
Er komen honderd bedden. Het onder
wijsgedeelte krijgt een capaciteit van
220 personen.
Vrijdag is de zes ton wegende
ruimtecapsule Apollo-8 die van
de ,,Kerstvluchtom de maan in
Amsterdam gearriveerd, als een
van de belangrijkste inzendingen
voor de internationale ruimtevaart
tentoonstelling, Maanvaart 1969, die
vanaf 9 oktober in de R.A.I. wordt
gehouden.
ADVERTENTIE
VEENENDAAL
2 kantoren
6 standplaatsen
Rijdend Bijkantoor
ENSCHEDE Om de financiering
van de woningbouw over een reeks van
jaren te waarborgen, verdient het aan
beveling eens grondig de mogelijkheden
te onderzoeken tot het instellen van een
nationaal investeringsfonds.
Zo'n fonds zou tijdens een gunstige
conjunctuurfase kunnen worden gevoed
door het heffen van een belasting op in
vesteringen. De aldus verkregen midde
len zouden bij een teruglopende con
junctuur kunnen worden aangewend
voor het verrichten van injecties in de
economie, mede of in het bijzonder in
de vorm van aanvullende bouwopdrach
ten, ook in de woningbouw.
Deze suggestie deed de heer W. Kok,
tot 1 oktober secretaris van de Algeme
ne Nederlandse Bouwbedrijfsbond en
daarna secretaris van het NVV, vrijdag
middag op het congres van de Nationale
Woningraad in Enschede, waarover u
elders in deze editie meer leest.
INDIANAPOLIS Bij een gevange
nisoproer te Pendleton, in de Ameri
kaanse staat Indiana, zijn vrijdag een
dode en 46 gewonden gevallen allen
gedetineerden. Ongeveer 400 gevange
nen waren in een meubelwerkplaats op
het terrein van de gevangenis aan het
muiten geslagen, en trachtten de boel in
brand te steken. Daarop openden de be
wakers het vuur. Volgens de directeur
was niet rechtstreeks op de muiters ge
schoten, maar waren veel kogels afge
ketst.
UTRECHT Drs. J. M. den Uyl, de fractieleider van de PvdA in de Tweede
Kamer, heeft het vanochtend op een bijeenkomst van de partijraad van de PvdA
in Utrecht „onvoorstelbaar" genoemd, dat de regering het parlement een Loon
wet „afdwingt" waardoor het loonoverleg wordt opengebroken en een open con
frontatie met alle gevaren voor de werkgelegenheid welhaast onvermijdelijk
wordt.
„Het is de vloek van de boze daad, die begon met de vorming van een kabinet,
waarin de VVD aan zijn trekken rhoest komen". Hij verweet D '66 „te jongleren
met goedkoop anti-vakbewegingssentiment" en voegde hieraan toe, dat de PvdA
zonder meer partij voor de vakbeweging kiest. „Als dat het verschil moet worden
met D '66, dan mag men dat weten".
Drs. Den Uyl verweet minister De
Block te weigeren zijn macht te ge
bruiken tegen Verolme ,,een auto
craat in wiens bedrijf 130 miljoen gul
den aan overheidsgeld is gestoken en
die over leven en lot van meer dan
10.000 werknemers beschikt" omdat
hij de particuliere macht wenst te ont
zien. De weigering van het kabinet om
beslissende zeggenschap in het Verolme-
concern te eisen, kan alleen worden
verklaard uit „een dogmatisch vast
houden aan de vrije ondernemings
gewijze produktie".
Oók het verwerpen van het enquête-
voorstel van de groep-Aarden illustreert
dat de regeringspartijen niet willen, dat
van buitenaf wordt binnengedrongen
in de economische machtsstructuur,
aldus drs. Den Uyl.
De regering doet niets om de inflatie
spiraal te doorbreken; integendeel,
aldus drs. Den Uyl. De verlaging van
de inkomstenbelasting zal de conjunc
tuur, die in West-Nederland weer al
lerlei tekenen van overspanning ver
toont,, verder opjagen. De B.T.W. zal
prijsstijgingen een nieuwe impuls geven.
De belastingverlaging is bovendien ver
werpelijk, omdat het besteedbaar in
komen van iemand die 10.000 gulden
verdient met circa 1,2 procent stijgt,
maar van iemand die 50.000 gulden
verdient met 3,1 procent. De 900 milj.
zouden, volgens hem, beter kunnen
worden gebruikt voor het optrekken van
de belastingvrije voet, krotopruiming,
beter onderwijs en ontwikkelingshulp.
DEN HAAG Minister Klompé (Cultuur, Recreatie en MaaLschappelijk
Werk) wil binnen vijf jaar 45.000 vrouwen werven voor de verzorging van zieke
huisvrouwen en zelfstandig wonende bejaarden. Om dit te bereiken zullen bin
nenkort de rijkssubsidies op de uurlonen van gezins- en bejaardenverzorgsters
worden verhoogd.
Hoewel het gebrek aan verzorgsters
njjpend is, ziet de minister niets in een
sociale dienstplicht voor meisjes. Dr. G.
Hendriks, directeur-generaal voor maat
schappelijke ontwikkeling: „Dat Ijjkt rnjj
alleen al politiek onverkoopbaar in dit
land."
Wel wordt gewerkt aan de inschake
ling van mannelijke dienstplichtigen.
In overleg met het ministerie van De
fensie wil minister Klompé komen tot
een vervangende dienstplicht. Duizen
den jongens zouden dan bij het verzor-
gingswerk kunnen worden betrokken.
Nederland telt op dit ogenblik acht
tienduizend gezinsverzorgsters die dat
werk enkele uren per dag doen. Dat zijn
er, volgens de laatste tellingen vijfdui
zend te weinig. Ook in het jeugdwerk en
in de culturele sector heerst een vrijwel
chronisch gebrek aan personeel.
De minister wil vrouwelijke oud-leer
lingen van sociale academies gaan pol
sen hun oude vak weer op te nemen.
Binnenkort zal een enquête onder deze
groep vrouwen worden gehouden.
Ook minister Schut (Volkshuisvesting)
wil het bejaarderiprobleem krachtig aan
pakken. Met ingang van volgend jaar
zullen tenminste 12.000 bejaardenwonin
gen per jaar worden gebouwd. In 1975
zullen er dan 60.000 extra beschikbaar
zijn.
BRUSSEL Het hof van assisen te
Antwerpen heeft vrijdag de 40-jarige
Belg „Peerke" Verhaert ter dood ver
oordeeld.
H(j stond terecht op beschuldiging
van vier moorden, waarvan één op de
in Antwerpen wonende Nederlander
Bosman, in november 1967 en februari
1968, alsmede voor brandstichting en
diefstal.
De doodstraf wordt in België wel
uitgesproken, doch automatisch om
gezet in levenslange gevangenisstraf.
NIJMEGEN Uit de woning van een
goud-importeur in Nijmegen is gister
nacht voor zeventigduizend gulden aan
goud, bont en contanten gestolen.
De buit bestond uit ringen, halssnoe
ren, diveTse sieraden, twee nertsman
tels en 3600 gulden aan baar geld.
De eigenaar was afwezig. Volgens- de
politie moet men goed op de hoogte ge
weest zijn, van de plaatsen, waar alles
was te vinden. In alle gestolen gouden
voorwerpen staan de initialen P.L.S.
Tot nu toe is er geen sqoot van de
dader(s).
LA PAZ Generaal Ovando Candia,
die vrijdagochtend vroeg in Bolivia de
macht heeft overgenomen van president
Siles Salinas, heeft bij decreet de 14 jaar
oude oliewet geannuleerd. Dit is kenne
lijk een eerste stap naar een nationali
satie van de olie-industrie. De „Bolivian
Gulf Oil Company" een dochteron
derneming van de Amerikaanse Gulf
Oil Corporation of Pittsburgh is de
enige buitenlandse maatschappij die in
Bolivia concessies heeft.
De nieuwe president zei dat de oude
olieregeling „door buitenlandse juristen
is opgesteld in het voordeel van buiten
landse ondernemingen". De nieuwe re
gering zal ook de vakbeweging ruimere
bevoegdheden geven.
Op deze manier hoopt de regering het
accent van de verzorging van bejaarden
in centra te kunnen verleggen naar zelf
standig wonende bejaarden.
LA PAZ In het met sneeuwkappen
bedekte Andes-gebergte van Midden-
Bolivia wordt een vliegtuig met eenen
zeventig mensen aan boord vermist. Ge
vreesd wordt dat het toestel, een DC-6
van de „Lloyd Aero Boliviando", is ver
ongelukt. Tot de passagiers behoorden
vjjftien spelers en twee functionarissen
van Bolivia's oudste en sterkste voetbal
club „The Strongest" geheten.
Het elftal had vrijdag een wedstrijd
gespeeld in Santa Cruz en zou via Co-
chabamba naar La Paz terugkeren. Het
vliegtuig is echter niet in Cochabamba
aangekomen. Naspeuringen vanuit de
lucht hadden zaterdagochtend vroeg nog
geen resultaat opgeleverd.
Het verongelukken van het voetbal
team zou praktisch neerkomen op een
nationale ramp, die terug doet denken
aan het vliegtuigongeluk dat Manches
ter United in 1958 bij München over
kwam.
ADVERTENTIE?
In het grootste overdekte Dolfijnen,
stadion ter wereld met 2500 zit
plaatsen ziet u een unieke show van
zeeleeuwen en dolfijnen in één pro
gramma. Tijden: 11.30 13.00
14.30 en 16.00 uur.
(Van onze
weerkundige medewerker)
IXet weer wordt dit weekend wat
wisselvalliger. Een kleine, maar
zeer actieve depressie op de Noord
zee, veroorzaakt daar een storm
uit het westen, kracht 9 Beaufort.
Aan onze kust haalt de wind 7 tot 8
Beaufort, boven land veelal 6
(krachtig). De kans op wat regen
is vandaag tamelijk groot, morgen
volgen er weer opklaringen. De
temperatuur zal zondag en maan
dag iets lager worden, vooral
's nachts.
Middagniveau in Gelderland15 tot
17 graden. (Lissabon vrijdagmid
dag: 29 graden).
Morgen: Zon op: 06.35 onder: 18.25
Maan op: 18.58 onder: 10.00
