Veenendaals
dagblad
Alleen stuurman werd opgepikt
BIJ EXAMENS GEEN
GECOMMITTEERDEN
Vijftig gevangenen
\in zitstaking
uit protest tegen
erwtensoep
Buiten
Utrechtse
studenten
bezetten
aula
Speurtocht
in dikke mist
vruchteloos
BOMAANSLAG OP MARKTPLEIN
BREZNJEF EN ULBRICHT
SPRAKEN GEMATIGD
Minister klaar over voor kleuters
Toch Duitse heffingen
op landbouwprodukten
s
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Staatssecretaris wil:
Twintig jaar D.D.R.
Zwitsers wijzen
attaché Israël
land nit
Rohan bekent
tlian
Oude
wijven
zomer
DON AUZONK ALS EEN BAKSTEEN, MELDDE KUSTWACHT
WEIGERING
GEEN LOON I
Bes en Vrucht
Plan Russen en V.S.
te Geneve
EIEREN, PLUIMVEE EN FRUIT ONBELAST
PERFOLATEX
Tekort
Verdeeld
BRAM) IN EL AKS 4
B.B. GESCHEIDEN
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w„ 4,15 p. m., 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting varr het nieuwsblad ,,De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v. "j
Advertentietarieven op aanvraag.
DINSDAG 7 OKTOBER I969 - 43e JAARGANG no. 235
KUSTVAARDER GEZONKEN NA
AANVARING: 6 VERMISTEN
DEN HAAG Staatssecretaris Grosheide (Onderwijs) wil het mondeling
examen van mavo- en middelbare scholen aan de scholen zelf toevertrouwen.
Gecommitteerden komen er dan niet meer aan te pas.
Het nieuwe examensysteem zal volgens de voorstanders de rust op school bevor
deren. Het examen zou zich over het hele jaar kunnen uitstrekken en niet meer
in een paar dagen hoeven worden afgewerkt. Examenspanning en nervositeit
van de leerlingen zouden tot een minimum kunnen worden beperkt.
iimiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiM
IIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIlll
iiiiiiuiir
DEN HAAG Vijftig van de honderd gedetineerden van de Scheveningse
strafgevangenis zijn gisteren in zitstaking gegaan. Ze hadden liever nasi-
goreng of bami dan erwtensoep. Vier uur lang bleven ze in de gangen voor
hun cellen zitten. Intussen onderhandelden ze met hun directeur, de heer
T. Mouwen.
Ondanks aandringen van de be
wakers om weer aan het werk te
gaan, hielden zij de zitstaking tot
omstreeks zes uur vol om daarna
hongerig aan de normale brood
maaltijd te gaan.
De gevangenisdirectie zal van
daag op het ministerie van justitie
van gedachten wisselen over de sta
king. Het is niet uitgesloten dat de
landelijke regeling die in alle ge
stichten geldt, zal worden gewij-
zigd.
Iln het afgelopen half jaar kregen
de gevangenen op maandag steeds
nasi of bami. Gisteren ging het win-
- termenu in en stond erwtensoep
I met pap toe op het programma.
De gevangenen, die tussen twaalf
en een uur moeten eteri, weigerden
voor een groot deel. Tijdens de
luchtperiode van een tot twee uur
kwamen zij tot het besluit een zit
staking te beginnen. Op weg naar
de werklokalen bevolkten zij de
gangen. De helft van de gedeti
neerden wilde niet werken, maar
liet zich gewillig naar de cellen
voeren.
De heer Mouwen, en later ook de
hoofddirecteur drs. J. A. Brons,
wilden alleen toezeggen met het mi
nisterie van justitie te gaan over
leggen hoe verandering in het me
nu kon worden gebracht.
De directie weigerde in te gaan
op de eis van de gedetineerden. Zij
liet de hongerstakers zitten totdat
zij uit verveling naar hun cellen
teruggingen. Op normale tijd werd
's avonds de broodmaaltijd ver
strekt.
Zeer nadrukkelijk zei men op het
ministerie dat de klacht geen be
trekking had op de kwaliteit van het
voedsel. „De gevangenen vónden
het nog te warm voor erwtensoep
en wilden daarom niet eten", zei
hij.
Disciplinaire maatregelen tegen
de hongerstaking zullen niet wor- 5
den genomen. Gisteravond waren
de gemeenschappelijke ruimten
voor recreatie normaal in gebruik.
Omdat echter één volledige mid
dag niet is gewerkt, zal over die
periode geen loon worden uitge
keerd. Dit geldt voor de zit-stakers
en voor de gedetineerden die later
in de middag naar de cellen zijn te
ruggevoerd.
Viiimimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ADVERTENTIE
DWARSGEBAKKEH NATUURWITBOERENBRUIN
KRENTEN-ROZIJNENBROOO KRENTENBOLLEN
BOEREHROG PUNTJES EN BOLLEN
VE/e behoeven ons weinig zorg
voor het welzijn der vogels te
maken, wanneer ze de bessen van
prunus, vlier, lijsterbes en Gelder
se roos opgegeten hebben, want
heel de herfst en ver in de winter
vinden ze andere. Mei-, sleedoorn,
juniperus en dwergmispel blijven
nog lang dragen en vooral de
eerste twee met hun zeer houd
bare melige vruchten, trekken,
evenals de sneeuwbal, tot diep in
het jaar en nog langer be
zoekers. Ze zijn zowel van belang
voor de standvogels als voor de
gasten uit noordelijke gebieden en
dit geldt evenzeer voor de bottels
van allerhande rozen, welke pas
ver in de winter genietbaar zijn.
Kleine, onopvallende zaadjes, zoals
van berk en zwarte els worden ge
consumeerd door sijsjes, mezen,
kneutjes en goudvinken. Een bui
tenkansje ligt in het verschijnen
van de kleurige puttertjes op de
pluizige koppen van de distels; in
de jaren na de oorlog, toen er door
de aanwezigheid van mijnen veel
terrein onbegaanbaar was en als
onland of wanveld vol stond mei
kale jonkers, distels, melde, brand
netels, weegbree en ganzevoeten,
kwamen daar wel diksnavels (vin
ken, gorzen, kneuen, fraters, ring-
mussen, e.d.) op af en daar kon
je dan ook putters verwachten, ja
op zulke ex-akkers vonden we een
verheugende toeneming van de
zeldzame kwartel, iviens roep we
voordien nauwelijks kenden. Thans
zijn deze tijdelijke milieus allang
weer gecultiveerd en moeten we
zulke prettige concentraties mis
sen, doch groot was de teleurstel
ling niet, dat het slechts eten ver
gankelijk profijt kon wezen.
7 okt. 1969 A. B. WIGMAN
UTRECHT Ongeveer 100 Utrecht
se studenten zijn in de afgelopen
nacht na het forceren van 'n raam
de aula van de Utrechtse Rijksuni
versiteit binnengedrongen als pro
test tegen het optreden van de poli
tie gisteren. Zij startten een discus
siebijeenkomst, die tot kwart over
vier voortduurde.
De bezetting van de aula volgde na de
première van de Maagdenhuisfilm in
het „Kasieno", die door ongeveer
400 studenten werd bijgewoond. Na
afloop werd druk van gedachten ge
wisseld over het politie-ingrijpen na
dat de curatorenvergadering gisteren
was geschorst en studenten het ad
ministratiegebouw van de universi
teit waren binnengedrongen.
Zoals bekend nam de politie ongeveer
vijftig studenten mee naar het hoofd
bureau waar procesverbaal werd op
gemaakt wegens lokaalvredebreuk.
Met een krappe meerderheid werd van
nacht besloten de aula van de univer
siteit te bezetten. Ongeveer honderd
studenten namen aan de actie deel.
Kort na 2 uur verscheen de secretaris
van het college van curatoren, dr. H.
Schamhardt, in de aula, die de voor
zitter van de Utrechtse studentenfa
culteiten, Piet van Asseltdonk, tracht
te te bewegen de actie te staken.
De heer Van Asseltdonk maakte dui
delijk dat de actie geen initiatief was
van de USF. Dr. Schamhardt liet in
antwoord op vragen van de studen
ten weten dat van de zijde van de
curatoren geen initiatief kon worden
verwacht om de justitiële autoritei
ten te bewegen om de zaken tegen
de vijftig studenten te seponeren.
Er volgde daarna nog een druk heen
en weer gepraat, waaraan uiteinde
lijk nog ongeveer 50 studenten deel
namen. Dr. Schamhardt slaagde er
tenslotte in de studenten tot het in
zicht te brengen dat zij beter naar
huis konden terugkeren. Om kwart
over vier werd de aula ontruimd,
doch de studenten kondigden aan dat
zij daarin vanavond om 8 uur zullen
terugkeren om hun protestdiscussie
voort te zetten.
Ongeveer 40 studenten keerden echter
vannacht al terug. Zij zetten de dis
cussies tot in de vroege ochtenduren
voort. Vanavond volgt een plenaire
vergadering in de aula.
DEN HAAG De Nederlandse
kustvaarder Donau is vannacht om
half vier in de monding van de Eerns,
na in aanvaring te zijn gekomen met
een Duits schip gezonken. Zes van de
zeven bemanningsleden van de Donau
worden vermist en zijn vrijwel zeker
verdronken. Alleen de stuurman van
de Donau is opgepikt door het Duitse
schip, de kariha (8,606 ton) van de
Deutsche Afrika Linien GmbH und
Co. te Hamburg. Een grootscheepse
reddingsoperatie heeft tot nu toe geen
resultaat opgeleverd.
Dc Donau (357 ton) is een schip
van F. en T. Drifthout te Delfzijl. Het
scheepje „zonk als een baksteen", zo
meldde de kustwacht.
Het ongeluk gebeurde in een dich
te mist, bij kalme zee, enkele mijlen
uit de kust, waar de Duitse en de Ne
derlandse grens elkaar raken, bij Ter
schelling.
De Kariba seinde dat het met de Do
nau in aanvarig was geweest en dat 't
een opvarende had gered. Onmiddel
lijk daarop spoedden zich loodsboten
en andere schepen in de nabijheid naar
de onheilsplek. Van Schiermonnikoog
voer de Gebroeders Luden van de Kon.
Noord- en Zuidhollandse Redding
maatschappij uit. De Gebroeders. Lu-
den meldde om acht uur nog geen
spoor van de Donau en de bemanning
te hebben gevonden. De door de Kari
ba opgepikte stuurman is vermoedelijk
met dit schip naar een Duitse haven
gevaren.
DEN HAAG In de derde klasse
van de 593e staatsloterij is vanmorgen
de extra prijs van f 500.000 gevallen
op lot nummer 066548 van de serie L.
Het winnende lot is verkocht door de
collectrice mevr. Meurs-Bakker. Admi
raal de Ruyterwcg 158 te Amsterdam.
Overzicht van de verwoestingwel
ke aangericht werd bij een bom
aanslag op de markt van dit plaatsje,
maandagochtend. Bij de aanslag
kwam een persoon om het leven en
werden 28 gewond. Dh n ontplofte
bij de vrachtauto, midden links op de
foto.
GENèVE De Verenigde Staten en
Rusland hebben vandaag op de 25-lan-
den ontwapeningsconferentie te Genève
een ontwerpverdrag voor een verbod
van de plaatsing van kernwapens en
andere wapens van massavernietiging
op de zeebodem ingediend.
OOST-BERL1JN Een uiterst voor
zichtige houding in afwachting van de
vorming van een nieuw kabinet in
Bonn, kenmerkte de toespraken, die
UIbricht en Breznef gisteren hebben ge
houden ter gelegenheid van de twintig
ste verjaardag van de Oostduitse
Jim
iiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiimiiiimii
iiiiiiiiiiiiiimiummiiiiiiiiiiimiiiumiiiiiiin
Maandag is de tweede Nationale
Veilig-Verkeersweek officieel ge
opend. De week staat geheel in het
teken van de kleuter in het verkeer:
daarom was het dan ook niet verwon
derlijk, dat minister Bakker, die de
week officieel opende, dit deed door
aan de hand van een groep kleuters
volgens de regels van het verkeer een
zebra-pad over te steken.
BERN Zwitserland heeft de mili
taire attaché van Israël in Bern be
schuldigd van spionage en hem bevo
len het land te verlaten.
Volgens een mededeling van het Zwit
serse ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft zowel kolonel Zvi Alon
als zijn voorganger op de post van
militair attaché industriële spionage be
dreven. Het was de Israëliërs te doen
om de straalmotor van de Mirage-3.
LUXEMBURG De Europese mi
nisterraad heeft maandag op een
spoedvergadering ingestemd met een
compromis, dat de Duitse regering
toch in staat stelt heffingen in te voe
ren op ingevoerde landbouwprodukten
ter bescherming van de Duitse boeren
tegen de gevolgen van de vlottende
koers van de Duitse mark. De beslissing
van de Europese commissie van vorige
week is herzien. Machtiging is aan de
Bondsrepubliek verleend om voor de
invoer van een beperkt aantal land
bouwprodukten een heffing in te stellen
van vijf procent. Eieren, slachtpluim-
vee en varkensvlees, met de produkten
uit de sector groenten en fruit, vallen
buiten de heffing.
Een Duits beroep tegen de beslissing
bij het Europese hof in Luxemburg is
zondag verworpen, doch discussies in
de Europese ministerraad hebben
maandag onder leiding van minister
prof. Witteveen tot de conclusie geleid,
dat er onder de huidige omstandighe
den geen andere noodmaatregelen dan
heffingen mogelijk zijn. De beperking
van de produkten waarvoor een invoer
heffing mag worden toegepast zal tot
gevolg hebben, dat circa 80 procent van
de Nederlandse landbouwexport naar
Duitsland erbuiten valt. De invoerhef
fingen zullen overigens slechts mogen
worden toegepast tot 't ogenblik waar
op dey nieuwe Bondsregering beslist de
Duitsé mark weer aan een vaste koers
te binden.
..Volksrepubliek". Zij hebben beiden te
kennen gegeven, dat de nieuwe West-
duitse coalitie op haar daden zal wor
den beoordeeld, wat voor UIbricht be
tekent, dat ontspanning niet mogelijk
is voordat de bestaande grenzen tussen
de twee Duitse staten bij bilateraal ver
drag zijn erkend.
Het Oostduitse partij- en staatshoofd
heeft alle volkeren en staten van Euro
pa opgeroepen, tot een werkelijke
daad van ontspanning", te weten er
kenning van de huidige grenzen in Eu
ropa en het sluiten van een akkoord
over het afzien van gebruik van ge
weld. Hij onderstreepte de aanspraken
van zijn land op het lidmaatschap van
de Verenigde Naties.
De Russische partijleider Leonid
Breznjef verklaarde dat de tijd is aan
gebroken om praktische maatregelen te
nemen om de bijeenroeping van 'n Eu
ropose veiligheidsconferentie voor te
bereiden. Hij constateerde dat dit ini
tiatief van de landen van het Warschau
pact veel goedkeurende reacties heeft
ontmoet. Hij sprak zich uit voor ontspan
ning en voor „betrekkingen van goede
nabuurschap" met alle landen, met in
begrip van West-Duitsland: „Wij zou
den het natuurlijk toejuichen, als de
Westduitse politiek realistischer zou
worden, en wij zouden bereid zijn hier
in gelijke mate op te reageren. Maar
onze strijd tegen het militarisme en
het revanchisme is een principekwes
tie en kan geen compromis dulden".
Een „onbetwistbaar succes" van de
democratische krachten in West-Duits
land noemde Breznjef de uitslag van
de Bondsdagverkiezingen. Dit resul
taat is, volgens de Sovjet-leider, een
„afwijzing van de pogingen van de
neo-nazi's, in de Bondsdag te komen".
Hij voegde daar echter aan toe, dat
het gevaarlijk is het succes te over
schatten, en wees erop dat de NPD
haar aanhang sinds 1965 heeft verdub
beld.
Breznjef schonk UIbricht een schilde
rij yan Lenin. UIbricht was de eerste
spreker geweest. Hij stelde duidelijk
dat wat Oost-Duitsland betreft de za
ken op de oude voet worden voortge
zet.
Aan de vooravond van het 20-jarig
bestaan van de DDR hebben 100.000
zingende jongelui een fakkeloptocht
door Oost-Berlijn gehouden. Het was
de grootste optocht die ooit in de com
munistische staat we: d gehouden. Op
het podium aan de Unter Den Linden
stonden de Oostduitse premier Willi
Stoph en Sovjet-partyleider Leonid
Breznjef. Veel van de meisjes van de
„vrije Duitse jeugdorganisatie" (FDJ)
hadden hun uniformen veranderd in
een socialistische versie van dc mini
rokjes. De leden van de FDJ zijn dit
weekeinde uit geheel Oost-Duitsland
naar Oost-Berl(jn gebracht ter herden
king aan een soortgelijke mars in 1949
toen de DDR werd opgericht.
ADVERTENTIE
0LGA
matras
super aktiverende nachtrust
Op dit ogenblik worden de examens
centraal vastgesteld en van hoger
hand gecontroleerd.
De nieuwe regeling zal voor het eerst
in 1071 worden toegepast. De staats
secretaris moet deze maand nog een
nieuwe examenregeling vaststellen
omdat de scholen, die hun leerlingen
opleiden volgens de mammoetwet,
willen weten waar zij straks aan toe
zijn.
Het besluit van de staatssecretaris zal
ongetwijfeld grote beroering in onder
wijskringen veroorzaken. De weer
stand tegen mondelinge schoolexa
mens zonder toezicht is buitengewoon
groot.
Maar ook als de staatssecretaris voor
een systeem mét gecommitteerden
zou kiezen wat niet is te verwach
ten zal een flink deel van de on
derwijswereld te hoop lopen. „Wat
ik ook kies, er zal altijd een meer
derheid tegen zijn", zo zei de staats
secretaris ons.
Een zwaarwegend argument voor mr.
Grosheide is het steeds groter wor
dend te kort aan gecommitteerden.
Een proef waarbij leraren van de
ene school als gecommitteerden op
de andere school optraden, is dit jaar
mislukt. De afwezigheid van de lera
ren gedurende een paar weken ont
wrichtte het schoolleven volkomen.
In Lochem, waar allerlei bij het on
derwijs betrokken groeperingen re
gelmatig over de toepassing van de
Mammoetwet praten, is langdurig
over de nieuwe examenregeling ge
sproken. Men kon het slechts eens
worden over een centraal schriftelijk
examen onder toezicht. Het advies
over het mondeling examen was ver
deeld.
Een minderheid van de onderwijsin
spectie, de rectoren, de pedagogische
centra en de kweekschool leraren ver
klaarde zich voor een eigen school
examen zonder toezicht.
JERUZALEM Volkomen onver
wacht heeft de Australiër Miehael Ro
han vandaag bekend, dat h(j op 21
augustus de brand in de Al Aksa moskee
heeft gesticht. Hij voegde hieraan ech
ter toe geestesziek te zijn.
De 28 jaar oude Rohan bekende te
vens een aantal andere „feiten", die
vermeld staan in de tegen hem uitge
brachte dagvaarding.
Zijn verdediger, Fitzhak Tunik, legde
de verklaring af, nadat de tweede dag
van het proces enkele minuten oud was.
Op de eerste dag van het proces, ver
klaarde Tunik, dat de ^-jarige scha
penscheerder noch de feiten noch de
aanklacht had aanvaard.
Volgens Tuniks verklaring van heden,
bekende Rohan de brand op 21 augus
tus gesticht te hebben na op 11 augus
tus hetzelfde gepoogd te hebben.
Verder gaf hij toe omstreeks het tijd
stip van de brand in hotels in Jeruza
lem gewoond te hebben en de moskee
herhaaldelijk bezocht te hebben .Hij er
kende materialen voor de brandstich
ting gekocht te hebben.
(Voor nieuws over Rohans proces en
achtergrondinformatie zie elders in dit
blad).
CHUR (ZWITSERLAND) Brigitte
Bardot heeft zich vier maanden gele
den in de Zwitserse plaats Lenzerheide
in het geheim laten scheiden van de
Duitse-multi-miljonair Günter Sachs.
Als reden voor de scheiding werd
vervreemding aanvaard. Brigitte en
Günter Sachs traden na een kortstondi
ge romance in juli 1966 in Las Vegas
met elkaar in het huwelijk. Binnen een
jaar ontstonden de eerste geruchten
over verwijdering, maar deze werden
ten stelligste ontkend. Sinds begin 1968
werden BB en de miljonair niet meer
samen gezien.
(Van onze weerkundige
medewerker)
Het grootste deel van het land
beleeft een warme nazomer. De
temperatuur in Gelderland loopt op
tot 21 a 22 graden, in Frankrijk 24
a 25 graden. Voor oktober uitzon
derlijke waarden. Volkomen tegen
gesteld hieraan is het stormweer
met regenbuien in de wateren rond
IJsland. Dank zij hoge drukgebie-
den boven de Oostzee (1030 milli-
baar) en bij de Azoren (1020 milli-
baar) is onze omgeving gevrij
waard voor storm en regen. We mo
gen rekenen op het aanhouden van
het vrij warme weertype, met zon
nige perioden en plaatselijk nevel
of mist in de nacht of ochtend.
De Engelse deskundigen ver
wachten in oktober meer mooi
weer perioden en pas in de tweede
helft van de maand een terugval
naar wat meer veranderlijk weer.
