Ongehuwde moeder mag hoofdstuk uit verleden nu op papier uitwissen Nieuw spoorboekje staat er gekleurd op Apeldoorn en Tiel zetel nieuw in te stellen zuiveringsschappen Ontnuchtering na goudkoorts in het Maasdorpje A lphen Op invaliden ingesteld Wellicht vogels als oorlogsvliegers maar Minder „gewone zieken meer agressie en neuroses Recreatieraad NSF naar Apeldoorn CAFE RESTAURANT Steeds minder branden in woonhuizen Kans op nieuwe persoonskaart in bevolkings register Onderzoek in Chappaquiddiek gaat door Bij falen vaak „vlucht in ziekte Foto Constantijn mocht in de Griekse pers Schatgravers Heilig vuur De laatste Met schokken van het roken af Pover resultaat vonden maar voor 2 mille oude munten Toekomstbeeld voor artsen: Bromfietsplaatje in 1970 blauw Zaak'Kennedy Belgisch Limburg wil ook een universiteit Veerboot zat uren vast op slikken Miles Davis gewond bij aanslag Reglement ter visie over bestrijding waterverontreiniging in Gelderland Weer een vliegtuig In mm ;ri ONDERZOEK IN AMERIKA: ZATERDAG II OKTOBER 1969 DEN HAAG Ongehuwde moeders kunnen tegenwoordig van een grote last worden bevrijd. Op papier kunnen zij een hoofdstuk uit hun verleden ongedaan maken. Als zij aan de voorwaarden voldoen, hoeven zij niet meer hun leven lang te zitten opgescheept met een bevolkingskaart waaruit blijkt dat zij eens een buiten-echtelijk kind hebben gehad. Drie jaar lang hebben de initiatief nemers voor de maatregel moeten plei ten bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, voordat zij succes bereikten. Dat waren de Nederlandse Federatie van instellingen voor de ongehuwde moeder en haar kind, de FIOM, en de Centrale Adoptieraad. Ongehuwde moeders die dat willen, kunnen een verzoekschrift indienen om een nieuwe persoonskaart in het bevol kingsregister waarop alle gegevens over haar kind zijn weggelaten. Zij moeten wel aan twee voorwaarden vol doen. Het kind moet wettelijk zijn ge adopteerd, en bovendien moet de moe der een speciale, gegronde reden heb ben voor haar verzoek. Het laatste is in tegenstelling tot de opvatting dat alleen de adoptie al vol doende zou moeten zijn. Daarmee zijn immers alle banden tussen moeder en kind verbroken. Van hoe groot belang zo'n nieuwe „schone" kaart kan zijn kunnen een paar voorbeelden uit de praktijk duidelijk maken. Een vrouw uit een kleine gemeente was in Amsterdam gaan werken en wonen. Daar kreeg zij een buitenechte lijk kind. Nadat dit was geadopteerd, had zij nog maar één grote wens: te rug naar haar oude woonplaats. De nieuwe kaart verschafte haar de zeker heid dat haar geheim een geheim zou blijven. Ook de bestaansmogelijkheid kan op het spel staan. Zo voelde het althans een jonge vrouw aan, die eerst „van de bijstand had geleefd". Toen zij ging DEN HAAG Het zogenaamde bromfietsplaatje noodzakelijk voor een snelle controle op de W.A.-verze- kering zal volgend jaar in blauwe kleur worden uitgevoerd. De kleuren, waarin dit plaatje wordt geleverd, wis selen ieder jaar. WILKES-BARRE (Pennsylvania) De Amerikaanse rechter Bernard Brominski heeft afwijzend beschikt over het verzoek van de ouders van wijlen Mary-Jo Kopechne, geen toe stemming te verlenen een lijkschou wing op hun dochter te verrichten. Een verzoek hiertoe was ingediend door de officier van justitie in Massachusetts, Edmund Dinis. Rechter Brominski bepaalde, dat een openbaar gehoor moet worden gehouden om vast te stellen of een lijkschouwing nodig is voor het bepalen van de doods oorzaak van de secretaresse. Zij kwam op 18 juli van dit jaar om het leven in de auto van senator Ed ward Kennedy, toen deze op het eiland Chappaquiddiek voor de kust van Mas sachusetts in het water reed. Als be gindatum van het gerechtelijk onder zoek noemde Brominski 20 oktober. In zijn motivering zei de rechter; dat het niet alleen in het belang van het publiek, maar ook van de heer en me vrouw Kopechne is, zo spoedig moge lijk door middel van een openbaar ge hoor de feiten omtrent het ongeluk vast te stellen. 55 werken, vond zij daarin geen bevredi ging. Haar kind werd geadopteerd en kort daarna kon zij een klein bedrijfje overnemen. Uit angst dat zij als onge huwde moeder niet de vereiste papie ren zou krijgen, vroeg zij een nieuwe persoonskaart te laten maken. Haar motieven werden als een gegronde re den beschouwd. En dan nog het onderwijzeresje dat tegen haar dertigste verjaardag haar opleiding had voltooid. Zij gaf zichzelf „betere kansen" als zij eerst een stuk uit haar vroegere bestaan zou hebben laten uitwissen. Nieuwe bevolkingskaarten worden niet uitgeschreven, als een ongehuwde moeder alleen maar afstand van haar kind heeft gedaan. Afstand doen bete kent, dat een ongehuwde moeder heeft besloten haar kind niet bij zich te hou den, maar te laten opvoeden door an deren, met de bedoeling dat het later zal worden geadopteerd. Neen, besliste Binnenlandse Zaken, zoiets beschouwen wij als een onderlin ge afspraak tussen een ongehuwde moeder en de betrokken instanties (de ongehuwde-moederzorg en de Raad voor de Kinderbescherming). Een der gelijke afspraak heeft geen rechts kracht. Niettemin bestaat nog altijd dé hoop dat dit eens wél het geval zal zijn. UTRECHT Fuctionele kleuren, routetabellen, een regionale indeling, een apart intercity-net en verscheide- nen kleinere wijzingen ten opzichte van het huidige spoorboekje, vormen sa men het nieuwe gezicht van het nieu we spoorboekje, dat volgend jaar mei verschijnt. Een belangrijk punt is dat de reizi gers dan in een oogopslag de doorgaan de treinen kunnen zien. Het nieuwe spoorboekje krijgt name lijk tabellen, die zijn afgestemd op de begin en eindpunten van de treinseries (b.v. Amsterdam-ArnhemïDieren-Does- burg) en niet meer op bepaalde baan vakken. Er komen b.v. tabellen Vilssingen- Amsterdam en Vlissingen-Zwolle. Om de man die tussen Roosendaal en Vlissingen reist het zoeken in twee ta bellen te besparen, wordt er bovendien een aparte tabel voor het gemeenschap pelijke traject aan toegevoegd, waarin alle treinen zijn vermeld. Dit laatste systeem werd ook al toegepast in de oude dienstregeling. De cursieve cijfertjes, die in het oude boekje de aansluitende treinen, aanga ven, en waarmee de reizigers nogal eens moeite hadden, komen te verval len. Er komen aan de bovenzijde van iedere bladzijde routestrips, waarlangs behalve de stations van de betrokken tabel ook in rode kleur gemar keerd de aansluitende overstaprich- tingen komen te staan. De tijden van de aansluitende richtingen zijn niet meer opgenomen. Die moet men vinden in de eigentabellen, hetgeen misschien iets meer bladeren betekent dan thans. Wanneer men in een bepaalde kolom moet „overstappen", is ook dit in rood aangeduid. Als b.v. van Vlissingen naar Amsterdam reist en in Roosen- moet overstappen, is het gedeelte Vlis- singen-Rooosendaal in blauw en Roos- endaal-Amsterdam in rood aangegeven. Ook in het nieuwe boekje wordt even eens een geschematiseerde kaart van het NS-net opgenomen, met een beperkt aantal plaatsnamen. Het kaartje wordt uitgevoerd in rood (West- en Midden- Nederland), blauw (Zuid-Nederland) en DEN HAAG Te moeten bekennen te hebben gefaald in maatschappelijk opzicht is voor sommigen begrijpelij kerwijs erg moeilijk. Het is eenvoudi ger om te zeggen „ziek te zijn". Daar om worden de moeilijkheden die veel mensen met zichzelf en/of met anderen hebben vaak aan de arts gepresenteerd als „ziekteklachten". Aldus het rap port „Samenwerking huisarts maat schappelijk werk(er)", een gezamenlij ke uitgave van het Nederlands Huisart- .«(engenootschap in Utrecht en de Na tionale Raad voor Maatschappelijk Welzijn in Den Haag. De „nationale raad" is de overkoepelende organisatie in Nederland op het gebied van onder meer het maatschappelijk werk. Geschat wordt, dat anderhalf tot twee-en-een-half procent van de Neder landse patiënten de hulp van het maat schappelijk werk nodig heeft. Bijvoor beeld omdat ze huwelijksproblemen hebben, vereenzaamd zijn of geen raad weten met de opvoeding van de kinde ren. Een arts ziet elk jaar veertig pro cent van zijn patiënten en neemt een vertrouwenspositie in. Hij zou de raad kunnen geven met de moeilijkheden naar deskundige helpers te gaan. Het omgekeerde is ten dele ook waar. Weliswaar hebben maatschappelijk wer kers een duidelijker beeld van wat de arts is en doet, maar toch ontbreekt het, bijvoorbeeld bij de hulp aan chro nisch zieke, bejaarde of gehandicapte cliënten aan een goede samenwerking met de artsen. Het rapport doet aanbevelingen om tot een beter samenspel te komen en geeft suggesties voor de vormgeving van die betere samenwerking. BRUSSEL Ook Belgisch Limburg wenst de ontwikkeling van een eigen universiteit. Een actiecomité genaamd „universiteit Limburg nu", waarin uit eenlopende sociale, economische en po litieke strekkingen in de provincie ver tegenwoordigd zijn, meent dat men in België de aanwas van de universiteits bevolking van circa 6.000 zielen per jaar moet opvangen door de ontwikke ling van twee nieuwe universiteiten naast de bestaande, een in Limburg en een te Namen. Een grotere spreiding van het uni versitaire onderwijs zou het gevaar van „massificatie en anonimiteit" aan de bestaande universiteiten ondervan gen en voor de kosten maakt het geen wezenlijk verschil, of men de bestaan de universiteiten uitbreidt of twee nieu we erbij bouwt, zo betoogden vrijdag woordvoerders van het actiecomité op een persconferentie in Brussel. Limburg denkt aan een „vrije plura listische universiteit" met vijf studie richtingen: wiskunde, natuurkunde, bio chemie, scheikunde, geneeskunde en tandheelkunde. Als in oktober volgend jaar met de nieuwe universiteit in Limburg zou wor den gestart, zou men volgens het actie comité in 1979 over een volledig ont wikkelde Limburgse universiteit voor 5.500 e .denten kunnen beschikken. De investeringskosten raamt men op 4,5 miljard frank (325 miljoen gulden). Des kundigen onderzoeken op het ogenblik reeds welk van een zevental beschik bare terreinen in centraal Limburg als vestigingsplaats zou kunnen worden ge kozen. BRUINISSE De veerboot „Kram mer" van de dienst Zijpe-Anna-Jacoba- polder is gistermorgen omstreeks zes uur in dichte mist een kilometer bui ten de veerhaven van Zijpe op de slik ken omhoog gevaren en vast blijven zitten. Toen de boot was drooggevallen, is de stoker van de „Krammer" te voet naar de wal gegaan om te vertellen waar de boot was. In het begin van de middag is de boot weer vlot gekomen en om half twee kon de dienst worden hervat. De passagiers, die voor het merendeel met de auto waren, hebben de hele morgen op de veerboot moeten doorbrengen. groen (Noord- en Oost-Nederland). Op drieaparte kaartjes in de betrokken kleur worden deze „windstreken" gro ter en met alle stations geproduceerd. De intercity-treinen vallen buiten de windstreken en krijgen een- aparte af deling in het boekje. Een kaart van hun uit 40 stations bestaande net gaat daaraan vooraf. In het nieuwe boekje komen bovendien plattegrondj es van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht waarin niet alleen bus- en tramlijnen staan aangeduid, maar ook enkele belangrijke gebouwen en instan ties. De reiziger kan dan bepale op welk sttion hij het beste kan uitstappen. ATHENE. Voor het eerst sinds de geboorte van het tweede koningskind in mei 1967, hebben Griekse kranten weer een foto gepubliceerd van de in ballingschap levende koning Constantijn en diens gezin. De foto van koning Constantijn, ko ningin Anne-Marie en hun drie kinde ren werd woensdag in Rome genomen, waar het gezin verblijft sinds de mis lukte contra-staatsgreep van december 1967. De foto werd genomen ter gele genheid van de geboorte van het derde kind, prins Nicolaas, die op 1 oktober ter wereld kwam. Meers dan een jaar lang had de Griekse censuur foto's en nieuws over de koninklijke familie verboden. Vori ge week is de perscensuur voor zaken vallende buiten de veiligheid en de openbare orde, de economie en herle ving van de oude partiiDolitiek ver zacht. NEW YORK De Amerikaanse jazztrompettist Miles Davis (42) is don derdag lichtgewond geraakt, toen hij in New York in zijn auto werd beschoten. Een vrouw die bij hem in de wagen zat, bleef ongedeerd. Miles Davis had juist zijn wagen tot stilstand gebracht voor de woning van de vrouw, toen er een man uit een taxi sprong en vier kogels op de auto afvuurde. Een daarvan schampte de linkerheup van de nergermusicus. Hij was eerder telefonisch bedreigd in ver band met een voorgenomen optreden in een zaak in Brooklyn. Miles Davis had zich niet aan de waarschuwing ge stoord. UTRECHT De ongeveer 350 Ne derlandse edelslagers hebben hun te gen de Utrechtse snelvriesconserven- fabriek Iglo aangespannen kort geding gewonnen. De president van de recht bank in Utrecht, prof. mr. V. J. A. van Dijk, verbood Iglo in reclame-acties of op andere wijze gebruik te maken van de naam van het succesartikel „Taptoe" van de edelslagers. Op overtreding van elk van de drie verboden stelde de president een dwangsom van tien mille. ARNHEM Apeldoorn zal waar schijnlijk nog volgend jaar de zetel worden van het nieuw in te stellen zui veringsschap Veluwe. Tiel wordt hoofdstad" van het zuiveringsschap Rivierenland. Dat blijkt uit de reglementen die Ge deputeerde Staten van Gelderland sa menstelden voor de bestrijding van de waterverontreiniging in Gelderland. Daartoe zullen, zoals bekend, drie zui veringsschappen worden ingesteld, die zorg moeten dragen voor een zuiverings plan en vervolgens voor de aanleg en exploitatie voor zuiveringsinstallaties. Waterschappen die al installaties heb ben dragen die over aan de zuiverings schappen, evenals enkele gemeenten dat zullen moeten doen. Er wordt per Gelders gezin een zuiveringsbelasting ingesteld die ongeveer 40 gulden per jaar bedraagt. Het Veluwse zuiveringsschap, dat der tig leden telt en een op voordracht uit hun midden door de Kroon benoemde voorzitter, omvat de waterschappen van de Barneveldse beek, de Lunterse g MIAMI Een toestel van de Natio nal Airlines is vandaag op weg van Los Angeles naar Miami, gekaapt en gedwongen kors te zetten naar Havan na. Boven Texas vliegend, liet de gezag voerder weten dat hij naar Cuba koers moest zetten. Dit jaar zijn reeds 46 verkeersvlieg tuigen gedwongen naar Cuba te vlie gen. waarvan 31 Amerikaanse. Uit Washington is vernomen dat zich aan boord van het gekaapte toestel 75 personen bevonden, onder wie zeven bemanningsleden. APELDOORN De recreatieraad van de Nederlandse Sport Federatie zal op woensdag 15 oktober aanstaande het kader van de landelijke Trimactie van de NSF als eerste plaats in Neder land Apeldoorn bezoeken, met als doel enkele Trim-activiteiten gade te slaan. Zo wordt onder meer 'n bezoek gebracht aan het overdekte tenniscentrum „Fran- kenoord". Om kwart over vijf 's middags zal de heer N. G. Vlot, hoofd van de af deling sportontwikkeling en kadertrai ning van de NSF, de opening verrich ten van de Apeldoornse Trimbaan, die is gelegen aan het Asselsepad. De heer D. Bouman, directeur van de Dienst Lan delijke eigendommen zal daar een kort voorwoord spreken. Hierna vertrekt de stoet naar het sportfondsenbad. 's Avonds wordt de Sporthal bezich tigd. NAMEN De sneltrein Parijs-Keu len is vanochtend in de omgeving van Namen in dichte mist op een goederen trein gereden en voor een deel ont spoord. Er zouden talrijke gewonden zijn. beek en dat van Wageningen-Ede. Ver der de polderdistricten Arkemheen, Brummen-Voorst, Noordwest-Veluwe, Hattem en Veluwe. Verder hebben zit ting in het schap de Kamers van Koop handel. Uit drie gemeentekringen ko men voorts twaalf afgevaardigden. Apeldoorn en Ede zullen daarin het sterkst vertegenwoordigd zijn. Het zuiveringsschap Rivierengebied, waarin eveneens alle waterschappen, gemeenten en Kamers van Koophandel in dit gebied vertegenwoordigd zullen zijn, telt dertig leden. De zuiverings schappen krijgen de beschikking over een zuiveringsinstallatie in Elburg; verhoging van de subsidie daarvoor is in Den Haag aangevraagd. Verder een installatie in Zutphen. Saneringsplan nen zijn er voor de Grift en voor het gebied Eem- en Valleikanaal. Het eer ste is, met overheidssubsidie, al ge deeltelijk in uitvoering. Het tweede krijgt blijkens de memorie van toelich ting van de minister ten bate van Ede en Barneveld vijftig procent meer sub sidie. De zuiveringsschappen geven ver gunningen uit voor de lozing van vuil water, waarbij steeds overleg met de waterschappen blijft bestaan. Ook ge meenten moeten bij het aanleggen van rioleringsplannen zich richten aan de aanwijzingen van het- zuiveringsschap. Tevens kan een verplichting tot het aanleggen van rioleringen worden op gelegd. Het reglement, dat voor het al lergrootste deel is< afgeleid van dat der waterschappen, zal in april door %de staten worden behandeld. Het regle ment regelt verder nog de verplichting van het zuiveringsschap overleg te ple gen met soortgelijke instellingen van aangrenzende provincies, voor zover er sprake is Van een stroomgebied in bei der grondgebied. Het ontwerp van GS ligt van maandag af ter visie voor al degenen die mogelijk bezwaren tegen de regeling hebben; zo ze er zijn kun nen ze schriftelijk worden ingediend tot een week na de ter visie ligging, die eindigt op 13 november. Ook later nog is het mogelijk mondeling bezwa ren te uiten. A LPHEN Het sprookje is uit. De goudkoorts, die op fortuin beluste in woners van het Maasdorpje Alphen naar de schop deed grijpen, is wegge- ebd. Maar er is een roerige tijd aan voorafgegaan. Als een strovuur deed het gerucht de ronde, dat er tussen het puin van een oud herenhuis een kapitaal aan oude munten verborgen lag. „Ze stonden niet zo'n 140 man te graven", vertelt de jonge burgemeester W. C. Hillenaar. De meest fantastische verhalen deden de ronde. Er waren al honderden munten gevonden en er zou voor hon derdduizenden guldens in de grond zitten. Daar was natuurlijk niets van waar." Het begon zo onschuldig. Kinderen van de kleuterschool vonden tijdens het spelen op de puinhopen van het he renhuis 49 zilveren munten uit de ze ventiende en achttiende eeuw. Dat was het sein voor een massale graafhappe- ning op het terrein dat door de gemeen te was aangekocht voor de bouw van een school. Ook de plaatselijke kastelein. Toon Story, gingen de open open. Hij had een vracht puin gekocht om er zijn werf mee te verstevigen. Maar tussen die steenbrokken konden best eens kost bare munten zitten. Dus besloot hij voor enkele ogenblik ken de bierpomp in de steek te laten en een schop ter hand te nemen. Zijn stamgasten hoefden niet lang op hem te wachten, want binnen een kwartier had hij 85 zilveren munten bij elkaar gescharreld. De hoop in de harten van de schat gravers laaide op tot een heilig vuur. Verwoed werden steenklompen omge keerd, kuilen gegraven en aardkluiten fijngewreven. Toen er, na alle zilveren, plotseling een grote gouden munt werd opgedolven, scheen dat de mening te bevestigen dat er voor een kapitaal in de grond zat. Zelf de meest sceptische Alphenaren pakten een schop en togen aan het werk. Dat was voor burgemeester Hillenaar het moment om in te grijpen. „Het was uit psychologisch oogpunt", verklaart hij. „Want het had de mensen zo te pakken dat er ruzies van kwamen. Dan stond er een te graven en een ander zag de munt liggen. Een dan gingen ze bekvechten over van wie die was.". Om rust en vrede te herstellen liet hij een omrastering om het terrein zetten. „Dat was moeilijk genoeg. Onder ge joel werd er een paal in de grond ge slagen en toen we met de tweede bezig waren, werd de eerste er weer uitge trokken. Maar we hebben het toch voor elkaar gekregen." Alphens burgemeester was van me ning dat er weinig meer te vinden was. En om dat te bewijzen koos hij een kostbaar middel: hij liet het trrein cen timeter voor centimeter afzoeken. Er kwamen 22 munten te voorschijn, de laatste. Het terrein bleef afgesloten en er werd begonnen met de bouw van de nieuwe school. Na alle opwinding werkte het uitein delijke resultaat van de schatgraverij ontnuchterend. Op 't gemeentehuis lig gen de munten, die de kinderen vonden, netjes ingepakt en geregistreerd. Elk kind krijgt de helft van de op brengst; de gemeente, als eigenaar van de grond, de rest. In een ander pakje zitten de 22 munten, die de speuractie van de gemeentewerklieden opleverde. Volgens het muntenkabinet zijn al die munten samen maar een tweeduizend gulden waard. Toon Story heeft zijn vondst veilig weggeborgen. Hij kan rekenen op onge veer eenzelfde bedrag als de gemeente. En hij mag dat helemaal voor zich zelf houden. De rest „als het er veertig zijn is het veel", zegt de heer Hillenaar is het Londense Maudsley-zieken- huis zijn zware rokers door behan deling met elektrische schokken van het roken van sigaretten afgebracht. De proeven werden genomen op veer tien vrijwilligers, van wie de meesten chronische bronchitis hadden. Een patiënt krijgt elektrodes aan zijn onderarm en achter hem neemt een dokter plaats. Zonder waarschu wing worden hem, terwijl hij rookt, of een lucifer aansteekt of naar een siga ret reikt, elektrische schokken gege ven. Bij elke schok moet de roker on middellijk de sigaret wegleggen. Dit gaat door tot twintig sigaretten in een half uur zijn weggelegd. Over de kracht van de laatste schok wordt door de patiënt zelf beslist. Sommige patiënten hadden vijftien van deze aversie-zittingen nodig om het roken op te geven, maar de mees ten deden dit al na vijf. Van de veer tien vrijwilligers gaven er vijf de be handeling al gauw op, maar zes van de negen, die er mee doorgingen, roken nu al een jaar niet meer. bij enkele inwoners terechtgekomen, die liever zelf de hele opbrengst opstrijkn dan de helft aan de gemeente af te staan. Allemaal bij elkaar een pover resul taat. Maar toch is menige dorpeling er van overtuigd dat er misschien op andere plaatsen nog veel meer in de grond moet zitten. Het land van Maas en Waal werd vroeger regelmatig ge teisterd dopr overstromingen en solda- tenbenden. De boeren verborgen hun geld dus vaak in de grond, zo luidt de graag gehoorde theorie. Burgemeester Hillenaar gelooft er niet in: „Het was vroeger een ver schrikkelijk arme streek, zoiets als de Kempen en De Peel. Ik was verbaasd, dat een gouden munt gewonden werd." Maar de Alphenaren zijn mog niet he lemaal overtuigd. Een bezoek aan het bouwterrein van de school levert' het bewijs. „Hé wie heeft hier gegraven?", roept de burgemeester, wijzend op een gat. De bouwvakkers halen de schou ders op. Er zullen nu eenmaal altijd hardnekkige schatgravers blijven. sÉSÉÉPt Bij de toegang«- iveg naar het dorp Kagele in de Noordoostpolder staat sinds enkele dagen dit verkeersbord. Het betekent, dat in het eronder genoemde café restaurant alle mogelijke voor zieningen voor invaliden in rolstoelen zijn getroffen. De eigenaar van het restaurant meent, dat het het eerste bord van dit soort in ons land is. Vorige week las hij in een krant, dat er een interna tionaal embleem voor gehandicap ten was vastge steld. Hij was er als de kippen bij om zo'n em bleem op een bord te laten zetten en aan de weg te timmeren. Het Amerikaanse ministerie van De fensie heeft de universiteit van Mississippi vereerd met de opdracht een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden om in gevaarlijke, moei lijke, dure of saaie oorlogstaken men sen te kunnen vervangen door vogels. Hoopvol wordt hierbij gedacht aan taken als luchtverkenning, artillerie waarneming, het geleiden van raketten, opsporing van mijnen en zelfs aanvals- vluchten. Het onderzoek, waarvoor drie jaar en een bedrag van 600.000 dollar is uitge trokken, zal, naar een mededeling van het Pentagon, in grote mate gericht zijn op prikkelcontrole, vooral met betrek king tot het visueel en auditoor waar nemingsvermogen, het opsporen en achtervolgen van objecten en de be heersing en uitvoering van bewegin gen, ook tijdens de vlucht. Vogels, die op hun „oorlogsgeschikt heid" zullen worden beproefd zijn ra ven, kraaien, gaaien, haviken, gieren, duiven, papegaaien, een soort spreeu wen en kippen. Het contract met de universiteit van Mississippi werd bekend doordat het Pentagon in een circulaire ornitholo gen om medewerking vroeg. Zeker één vogelkenner gaf te ver staan, dat hij het project tot het hoofd stuk „luchtkastelen" rekende. „Ik heb het gelezen, overgelezen en nog eens gelezen", zo verklaarde hij in de Wash ington Post, „ik kon het niet geloven. Het is krankzinnig". In Amerika zijn al eerder pogingen Ttc artsen, die nu worden opgeleid, zullen hun praktijk gaan vervullen in een periode die net zoveel van het huidige tijdsgewricht afwijkt, als onze tijd van de Middel eeuwen. Met deze ietwat gechargeerde vergelijking, onderstreepte de futuroloog prof. dr. F. L. Polak dezer da gen in Utrecht de noodzaak van een grondige bezinning van de medische wetenschap op de in de toekomst snel veranderende medische taken. Hij sprak in het kader van „Medica '69" de internationale tentoonstelling voor zieken huizen en instellingen, over „Futurologie en de medische wetenschap." De toekomstige arts krijgt te maken met mensen, die zwemmen in de vrije tijd en met patiënten, die niet of nauwelijks meer aan organische ziekten lijden (omdat die dan inmiddels zijn uitgebannen), maar die tengevolge van allerlei ontwikkelingen (een steeds langere levensduur nog meer generatieconflicten zich sterk wijzigende le vensomstandigheden en een groeiende bevolking) in toe nemende mate agressie en neuroses zullen vertonen. Prof. Polak zei, dat de automatisering op dit moment niet, zoals men zou verwachten, in de industrie het verst is door gevoerd, maar in de medische sector. Op steeds grotere schaal worden elektronische hulpmid delen gebruikt bij operaties, bestralingstherapieën, labora toriumonderzoek, bewaking van bloeddruk, hartslag en ademhaling, bij inwendig onderzoek en in de medische laboratoria. Hij verwacht, dat het ziekenhuis van de toekomst groten deels demontabel en variabel zal zijn, aangezien de snelle ontwikkelingen ook een snelle veroudering tot gevolg heb ben. De ziekenhuisbedden zullen alleen worden gebruikt voor de meest ernstige patiënten, de overige kunnen thuis blijven en staan van daaruit elektronisch in verbinding met ziekenhuis en specialist. Ook „operaties-op-afstand", door middel van elektronisch bestuurde robots, zijn niet ondenkbaar. In één computercentrum zullen de medische gegevens van de gehele bevolking worden „opgeslagen" en aangevuld vanuit de artsenpraktijken en de ziekenhuizen. ondernomen om vogels en vogelachti- gen te mobiliseren voor het oorlogsap paraat, maar zonder veel succes. In de tweede wereldoorlog ontstond het plan vleermuizen met licht ontvlambare ap paraten op hun rug naar Japan te stu ren. Daar moesten zij, als alles goed ging, zich nestelen in de houten hui zen waar zij, door zich hangend te rus te te begeven, met hun vleugels de brandbare lading zouden aansteken. „De nare kant van het project was, dat bij proefnemingen bijna een lucht machtbasis in New Mexico in brand vloog", aldus een geleerde, die aan het project had meegewerkt. Het aantal branden in woonhuizen neemt de laatste jaren voortdurend af, zo blijkt uit statische gegevens van het CBS. Het aantal branden in 1968 bedroeg 4.062. In boerderijen en op boerenerven woedden 1.023 branden (1.029), in fabrieken, ateliers en werk plaatsen 1.243 (1.315) en in motorvoer tuigen 1.532 (1.587). Het aantal bos-, duin-, heide- en veenbranden nam toe van 513 in 1967 tot 866 in 1968. Spelen met vuur en baldadigheid werden bij 4.156 (v.j. 4.002) branden als oorzaak vermeld, defecte of vervuilde schoorsteen bij 836 (960), broeiing of zelfontbranding bij 363 (428) en onvoorzichtigheid bij roken 470 (433); branden waarvan geen oor zaak kon worden genoemd namen toe van 3.664 in 1967 tot 3.962 in 1968. De opgegeven directe financiële scha de bedroeg f266,5 min tegen vorig jaar f 170,5 min, d.i. een toeneming met 56 pet. Het gemiddeld schadebe drag per brand was f 38.000,- (v.j. f 25.000,-). Uit de verdeling naar object blijkt, dat fabrieksbranden de meeste schade veroorzaken, n.l. f 117,6 min.; daarna volgden de branden in pakhuizen e.d. (f76,1 min) en de boerderij branden (f27,1 min). Bij de branden kwamen 43 personen om het leven; gewond werden 682 (576) personen. Eind 1968 telden de gemeentelijke brandweerkorpsen in ons land 25.389 personeelsleden. Daarvan waren 9 pet. beroepskrachten en 90 pet. vrijwilli gers. In 1968 trad de brandweer op bij 16.135 (v.j. 15.659) branden, d.i. per 100.000 inwoners 127 (125) maal. In ver gelijking met voorafgegane jaren wa ren er veel branden in april en decem ber.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 8