Problematiek „Ja wereld,
nee wereld" snel opgelost
wm
m
een
zilveren dak
hoeft niet
zo
zwaar
te wegen
AUTOMOBILISTENBROMFIETSERS
Welke wensen zou u in 1970
graag vervuld zien door Esso
£SS0
Houding van huisartsen jegens
anticonceptie nauwelijks
door encycliek beïnvloed
sparen...
verstandig
en
handig
BELONING:
F50.000,-
EN 100.000
TIJGERTJES
Haal een gratis wenskaart
en vult u maar in
TV-uitzending had tweeslachtig karakter
Protest tegen
uitlating van
mr. Hiltermann
UIT DE KERKEN
Koningin vierde
50-jarig bestaan
mee van NCVB
ESSO SERVICE GAAT STEEC ËRDER
Te somber?
Kerken vragen
hulp voor
1 unesie
REGIONAAL
PATIËNTEN
S.P.D. en F.D.P. zijn
het volledig eens
cm
eeds om kwart voor twaalf wa
ren gisteravond de problemen
in het wereldje van „Ja wereld, nee
wereld" opgelost. Een nogal spoe
dig einde van een tv-uitzending,
waarvan menigeen zal hebben ver
wacht, dat zij qua lengte zou con
curreren met „Open het dorp" of de
maanreis. Aan de andere kant ook
weer geen teleurstelling, want wan
neer het tot diep in de nacht zou
hebben geduurd, was er wellicht re
den geweest om de VARA te vra
gen in het vervolg een dergelijk ex
periment naar haar eigen zaterdag
avond te verschuiven, zodat de ge
ïnteresseerde kijker de volgende
morgen tijd heeft om uit te slapen,
wat er op donderdagochtend meest
al niet bij is.
Wanneer we de voorlopige belans
over deze „verkenning van een toe
komst" opmaken (de VARA-tv komt
er zelf vrijdagavond tussen 22.10 en
23 uur via Nederland 1 nog op te
rug), moeten we op de vraag of
„Ja wereld, nee wereld" geslaagd
mag worden genoemd, antwoorden
met „Ja lezer, nee lezer". Het is oh,
zo gemakkelijk het geheel af te doen
met omschrijvingen als „praatpro
gramma" of „allemaal gezwam in
de ruimte". Er was voldoende intel
lect en problematiek bijeen om de
aandacht gevangen te houden, maar
wij betwijfelen of iedere kijker er
zich ook werkelijk bij betrokken
heeft gevoeld. Er was, naar onze
persoonlijke mening, weinig ruimte
voor verveling, maar evenmin voor
engagement
De oorzaak daarvan moet wel
licht gezocht worden in het twee
slachtige karakter van het program
ma, dat ook in de titel al tot uiting
kwam. „Ja wereld, nee wereld"
mocht dan over een gefingeerde
wereld heten te gaan, er waren toch
ook enige aanknopingspunten met
de echte wereld. Het duidelijkst
kwam dit naar voren in de ligging
en de toestand van West- en Oost-Di-
visië, die vroeger de ene staat Di-
visië hadden gevormd, maar na een
oorlog met de omringende landen in
twee gedeelten gescheiden waren en
nu probeerden weer één te worden,
wat door de respectieve grootmach
ten, onder welker invloed zij zich
sedert die oorlog bevonden, met eni
ge ongerustheid werd gadegeslagen.
De analogie met (West- en Oost-)
Duitsland bleek hier zonneklaar,
vooral toen er sprake was van de
oprichting van een Nieuwe Partij
Divisië (NPD) en Polonia het in
tweeën gespleten land later om
schreef als „onze oude agressor
van 1939". Zarpathië vertoonde ook
enige Amerikaanse trekken en Ori-
tië enige Russische.
Maar daarmee hield het ook wel
weer op. Want vooral tegen het ein
de begon zowel Galabië als Polonia
te lijken op een soort Utopia. Het
eerste land leverde een brok on
waarschijnlijkheid af door zowaar
een generaal als vredesengel te lan
ceren en in het tweede land kwam
de avant-garde zonder slag of stoot
aan de macht, om daarna meteen
de geweldloosheid in praktijk te
brengen. Dit bespoedigde duidelijk
het einde van de uitzending, want
tijdens de topconferentie aan het
slot deden alle landen opmerkelijk
veel pacifistisch water bij de wijn.
En dat nog wel nadat in sommige
landen de ene kabinetscrisis na de
andere had plaatsgevonden, wat nu
niet bepaald van veel vreedzaam
heid getuigde.
Maar misschien is dit wel een te
sombere kritiek, die deels beïnvloed
kan zijn door het feit, dat we van
daag de dag leven in een wereld,
die voornamelijk door oudere man
nen wordt geregeerd, terwijl in het
tv-wereldje van gisteravond vooral
de jongeren het voor het zeggen
hadden.
Dat waren weliswaar ook weer
jongeren van deze tijd, die om
streeks 1990 ook weer oudere man
nen zullen zijn geworden, maar hun
instelling was voor deze tijd opmer
kelijk progressief, wat tot uiting
kwam in de nadruk op programma
punten als ontwapening en een recht
vaardiger verdeling van de wel
vaart. Als hun in de reële wereld
van vandaag te berde gebrachte vi
sie pas tegen het jaar 2000 gestalte
kan krijgen (zoals in „Ja wereld,
nee wereld"), ziet het er voorlopig
nog donker uit en kan de snelle con
clusie van gisteravond alleen maar
worden beschouwd als een wens
droom, die misschien nooit werke
lijkheid zal worden. Tenzij deze
Deze opname werd gemaakt
tijdens de repetities voor „Ja
wereld, nee wereld".
f
wensdroom representatief is voor die
van de meeste mensen: „Vrede op
aarde".
Maar die meeste, gewone, men
sen ontbraken gisteravond evenzeer
als de achterban in sommige van
de gefingeerde landen. Of liever: ze
waren er wel, maar ze zaten wel
licht naar de televisie te kijken en
voelden zich ondanks dat vreedza
me toekomstvisioen tochniet zo
sterk bij het gebeuren in de huidige
echte en in de gefingeerde toekom
stige wereld betrokken. Jammer,
want er werden zoals gezegd, wel
enige concrete aanknopingspunten
gesuggereerd.
Maar in de VARA-gids stond ge
lukkig: „Het is een toekomstspel en
de toekomst is niet voorspelbaar, is
geheel open. De uitkomst van deze
avond (en van vrijdagavond) is een
toevallige uitkomst. Andere groepen
zouden tot andere conclusies ko
men".
Men kan dus nog zelf aan het den
ken slaan. Als dat tot dezelfde con
clusie leidt, is dat nog niet eens zo
gek, nog niet eens zo utopistisch.
Voorlopig blijft het een open mo
gelijkheid: „Ja wereld, nee wereld".
De titei van het experiment doet
denken aan die van de eveneens
door de VARA-tv gebrachte kinder
musical „Ja zuster, nee zuster".
Misschien biedt deze associatie ook
nog een mogelijkheid om vanuit de
echte wereld van vandaag alvast
een bescheiden begin te maken met
de oplossing van vele vraagstukken.
Bijvoorbeeld door de concretisering
van het devies uit de tune van die
musical: „Laten we allemaal doen
wat we willen, zonder te schreeu
wen en zonder te gillen".
AMSTERDAM Het bestuur van de
vereniging „De Amsterdamse Pers"
(de afdeling Amsterdam van de Neder
landse Vereniging van Journalisten)
heeft in een telegram aan de directie
van de Avro geprotesteerd tegen, wat in
dit telegram heet, de beschuldiging, die
mr. G. B. J. Hiltermann in een Avro-
radiorubriek heeft geuit tegen het dag
blad De Volkskrant, waarbij deze krant
antisemitisch werd genoemd.
Het telegram vervolgt: „Het bestuur
van de AP acht het verwerpelijk, dat
een dergelijk geladen begrip in het wil
de weg wordt gehanteerd en het meent
dat uw medewerker via uw oproep De
Volkskrant en haar redacteuren ernstig
heeft geschaad." Het telegram besluit
met het verzoek te willen bewerkstelli
gen, dat de heer Hiltermann zijn woor
den intrekt.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Alphen an de Rijn (Wijk-
gem. 3): N. J. H. Hoogendijk te Winters
wijk; te Rijnsaterwoude: Th. H. Oos-
tenbrug, ziekenhuispredikant te Rotter
dam.
Aangenomen: naar Emmen (toez): G.
D. Harmsen te Raalte; naar Oud-Loos-
drecht: drs. W. H. de Jong te Maarn-
Maarsbergen; naar Nw. Vennep: S. G. J.
Goverts te Naaldwijk.
Bedankt: voor Vianen: T. Tijsma te
Sexbierum; voor Musselkanaal (toez.):
J. Nijenhuis te Scharnegoutum; voor
Rotterdam-Z.: K. Ooms te De Bilt.
Geref. Kerken
Beroepen: te Drachten: J. Nieuwsma
te Apeldoorn.
Bedankt: voor IJmuiden: M. V. J. de
Craene te Middelburg.
Geref. Kerken Vrijgemaakt
Beroepen: te Amstelveen: B. van Riet
te Bolnes-Slikkerveer.
Geref. Kerken Vrjjgem. (buiten verb.)
Aangenomen: naar Amstelveen: H. J.
v. d. Kwast te Haarlemmermeer-oost
zijde.
Geref. Gemeenten
Beroepen: te Herkingen: A. Hooger-
land te Werkendam; te Oudsdorp: D.
Hakkenberg te Dordrecht.
rri
DEN HAAG Het Rode Kruis en de
afdeling Hulpverlening van de Wereld
raad van Kerken hebben ter leniging
van de nood, ontstaan door de overstro
mingen in Tunesië, reeds vele honder
den tenten en lakens gezonden, zo meldt
het persbureau van de N.H. kerk.
Er is echter nog veel meer nodig, w.o.
desinfectantia en antibiotica en 20.000
dekens. In totaal wordt vanuit Genève
om een bedrag van 25.000 dollar ge
vraagd voor hulpverlenings- en her-
bouwactiviteiten. De Stichting Oecume
nische Hulp aan Kerken en vluchte
lingen te Utrecht heeft haar gironum
mer 5261 te Utrecht opengesteld voor
bijdragen ten behoeve van de slachtof
fers van deze ramp.
UTRECHT Uit antwoorden op een
aantal vragen, dat in opdracht van het
bestuur van de Katholieke Artsenver
eniging is toegevoegd aan een onder
zoek, dat begin dit jaar door het Ne
derlands Instituut voor Sociaal Sexuo-
logisch Onderzoek in Zeist is uitge
voerd, onder de titel „Huisarts en anti
conceptie", blijkt, dat de pauselijke en
cycliek „Humanae Vitae" zeer weinig
invloed heeft gehad op de houding van
de huisartsen ten aanzien van hun
eigen anti-conceptie-praktijk.
Bij de steekproef waren 528 huisart
sen (onder wie 159 katholieke) betrok
ken). Van hen weigerden 55 aan het
onderzoek mee te werken. Van de ove
rige artsen antwoordde 91 procent, dat
de encycliek geen invloed op hun hou
ding met betrekking tot de anticoncep
tie heeft gehad. Hoewel onder de rooms-
katholieken meer huisartsen de mening
zijn toegedaan, dat de encycliek hun
houding wel heeft beïnvloed, betreft dit
toch maar 13 procent.
„Wel invloed" zei 9 procent van de
Nederlands Hervormde artsen, 12 pro
cent van de gereformeerde en overige
protestanten, 13 procent van de katho
lieken en 4 procent van de overige.
Regionaal gezien blijken artsen, die
in het Zuiden van het land zijn geves
tigd, meer door de encycliek te zijn
beïnvloed namelyk 13 procent dan
hun collega's in Noord (6), Oost (8) en
West (7).
Veel groter zijn de verschillen tussen
de diverse leeftijdsgroepen. „Wel in
vloed" antwoordde 7 procent van de
artsen in de leeftijdsgroep tot 40 jaar,
eveneens 7 procent in de categorie 41-50
jaar, 13 procent in de groep 51-60 jaar
en 23 procent van de boven zestigjari-
gen.
Nagenoeg alle artsen, die menen dat
de encycliek invloed op hun anticoncep-
tioneel handelen heeft gehad, zeiden dat
zij na het verschijnen van „Humanae
Vitae" katholieke patiënten op de in
houd van de encycliek wijzen, maar de
keuze van de anticonceptionele techniek
aan de patiënt zelf overlaten.
Naar het oordeel van de huisartsen,
is de invloed van de encycliek op de
houding van de patiënten ten aanzien
van de anticonceptie wel wat groter.
Procentueel gezien is het aantal onder
de roomskatholieke artsen, dat deze in
vloed heeft geconstateerd, tweemaal zo
groot (26 procent) als bij de andere
groeperingen. Maar meer dan drie
kwart van alle artsen meent, dat er bij
de patiënten geen invloed merkbaar is.
Het bestuur van de Katholieke Art-
senvereniging zegt in het „Katholiek
Artsenblad", dat het zich terdege bewust
is van de voetangels en klemmen, die
in sociaal-wetenschappelijk onderzoek
zijn gelegen en dat het slechts de be
trekkelijke waarde van een momentop
name onderschrijft. De uit het onder
zoek verkregen gegevens bevestigen,
volgens het bestuur, de indruk, dat in
vloed, voorzover hij bestaat, voorname-
niet groot is geweest en dat die in
vloed, voorzov er ze bestaat, voorname
lijk onder de oudere artsen moet wor
den gezocht.
Het effect ervan zal voor een be
langrijk deel zijn, dat men meer dan
voorheen de keuze van de techniek
aan de patiënt overlaat. „Men krijgt
de indruk", aldus het bestuur, „dat het
vooral de jonge artsen zijn met wie de
patiënt over de morele aspecten van de
ovulatieremmer van gedachten zou wis
selen".
AMSTERDAM Koningin Juliana is
woensdagmiddag anwezig geweest by
de viering van het 50-jarig bestaan van
de Nederlandse Christen-Vrouwenbond
in het RAI-Congrescentrum te Amster
dam. Bij aankomst werd zij begroet
De eerste 100.000 wensen,
die Esso deskundigen jfmm
aan het denken f
zullen zetten, worden fM'j
beloond met een piep-if
zit-klim- tijgertje. v W*
De 500 voor Esso mee'sV%^^?
waardevolle wensen L""
worden gehonoreerd met f 100,-
U ziet: uw wensen zijn
Esso veel waard. Haal 'n kaart!
DONDERDAG 16 OKTOBER 1969
ADVERTENTIE
door de commissaris der Kóningin In
de provincie Noord-Holland, mr. F. J.
Kranenburg, en kreeg zij een boeket
Orchideeën van de 12-jarige dochter
van de voorzitster van de bond, Marjo
lein Strikwerda.
Koningin Juliana woonde het hele pro
gramma bij. Na een welkomstwoord
van mevrouw A. H. Richters-Wolvius,
presidente van de thans 93.000 leden
tellende bond, en een beschouwing van
prof. dr. C. A. van Peursen over de
wereld van morgen, werd mevr. dr. A.
Diemer-Lindeboom als erelid van het
bestuur, geïnstalleerd.
Daarna volgde de aanbeiding van het
jubileumgeschenk aan de blindeninrlch-
ting „Bartimeus" in Zeist. Het wordt
een „kapel met taststrook", die bij de
nieuwe inrichting voor meervoudig ge
handicapte kinderen in Doorn gebouwd
gaat worden. Langs twee volle zijden
van de kapel wordt een doorlopende
„taststrook" aangebracht, waarop ver
halen voelbaar kunnen worden uitge
beeld en voorwerpen kunnen worden
opgehangen.
De bijeenkomst werd besloten met
het optreden van het cabaret van Paul
van Vliet.
BONN De onderhandelingen tus
sen de Westduitse SPD en de FDP
over de vorming van een toekomstige
Bondsregering zijn woensdag positief
geëindigd. SPD-voorzitter Brandt maak
te dit woensdagmiddag na de onder
handelingen in Bonn bekend.
De onderhandelingen ziin in een tijd
vak van slechts zeventien dagen na
de algemene verkiezingen met succes
bekroond. De nieuwe regering is tot
veertien ministeries teruggebracht. Zij
zal volgende week woensdag, een dag
na de verkiezing van de nieuwe Bonds
kanselier, worden beëdigd. De bezet
ting van de diverse posten is nog niet
bekend.
ADVERTENTIE
Het kopen van een eigen huis met hypotheek - kan
een stuk aantrekkelijker worden. Hoe? Door samen met
uw vrouw via een der aangewezen instellingen deel te
nemen aan het Premie Spaarplan. Stel dat u jaarlijks
f 500,- aflost. Dan kunt u hierover een premie van 20%
krijgen (maximaal f 100,-). Belastingvrij. Ideaal voor
een extra aflossing.
Aan het Premie Spaarplan kunnen deelnemen zij die in
Nederland wonen, tot de leeftijdsgroep van 21 t/m 59
jaar behoren en in het vorige jaar een belastbaar in
komen hadden van ten hoogste f 15.000,-.
Het maximum spaarbedrag is f 250,— per deelnemer per
jaar en f 500,— voor een echtpaar.
Vraag morgen eens nadere inlichtingen. Bouwfondsen
Banken, Boerenleenbanken, Hypotheekbanken, Levens-
verzekeringmaatschappij en, Raiffeisenbanken en Spaar
banken zullen u graag helpen. U kunt ook een
brochure over alle spaarvormen van het Premie Spaar
plan aanvragen bij het Ministerie van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, afdeling Voorlichting bezits
vorming, Postbus 51, Den Haag. Ufiofc)
Wij willen
uw wensen
weten
Eén van uw wensen kennen wij al: u wilt zoveel mogelijk ple
zier van uw auto of bromfiets. Maar dit plezier is zó veelom
vattend dat er van alles en nog wat te wensen overblijft. Esso
wil üw wensen graag weten. Omdat Esso meer en meer voor
u wil doen. Esso service gaat steeds verder: verder dan het
aanbieden van de krachtigste benzine, de zuinigste motorolie,
de veiligste banden... verder'dan het brengen van steeds
meer nieuwe dingen in steeds meer Esso autoshops...verder
dan het perfectioneren van alle verkooppunten... verder dan
de al vergaande Esso service van vandaag.
Wenst u in 1970 geldbesparende produkten? Extra aanbie
dingen? Spaarzegelacties? Bepaalde nieuwe accessoires? Zelf-
bedieningspompen? Melkautomaten? Iets leuks voor de
kinderen? Iets voor uzelf?... Haal 'n gratis wenskaart bij
een Esso dealer en vul uw wensen in. Ze hebben waarde!
J
