Veenendaals
dagblad
Kalium- en magnesiumschat
in bodem van Groningen
oenen
Milj
guldens
waard
Buiten
R'dam moet Maasvlakte
zeewaarts uitbreiden
Nixon vraagt hulp in de
strijd tegen inflatie
USCA
dubbele ramen
Chemicaliën te water
na scheepsbotsing
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Televisie
huwelijk" in
Hilversum
KOLOS WERD MET ÉÉN KLAP GEVELD
WERELD
SPAARDAG
NA AARDGASBEL NIEUWE RIJKDOMMEN
Pater Boulogne
overleden
LESVLUCHTEN
VAN K
IN IERLAND
RADIO-ACTIEF
ELEMENT
ZOEK
Spionageschip
van Sovjets
beschoten
Vrouw treinrover
aangehouden
Raadselachtige
dood van zes
rijpaarden
aluminium
Pachmann
ernstig ziek
Aanhoudend
droog
VERRAST
SPOELMETHODE
Poesta-romantiek
ONBEKEND
Lage waterstand
bij Nijmegen
NIET VOOR VOORNE LANGS
Geen toezicht op lonen en prijzen
Hoogste kwaliteit. Laagst in prijs.
In wil ham gemoffeld aluminium.
Bel nu 03410-3418 of schrijf naar USCA Harderwijk
NUTSSPAARBANK
zingende
dolfijnen
...in het
dolfinarium
Harderwijk.
VTB Harderwijk-Tel. 03410-2569.
Bur. voor redacti# en administratie
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaaf,
Teief. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
0,97 p. w., 4,15 p. nu f 12,35 p. k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei"
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
ZATERDAG 18 OKTOBER I969 - 43e JAARGANG no. 245
DEN HAAG De aardgasbel in Groningen krijgt een fortuinlijk vervolg. In
de buurt van het gas zitten miljoenen tonnen kalium- en magnesiumzouten.
Dr. ir. A. P. Oele, lid van de Europese commissie voor energievoorziening, zei
gisteravond: „Volgens mijn voorzichtige berekening zit er zeker zestig miljoen
ton. De aanwezigheid van honderden miljoenen tonnen sluit ik echter aller
minst uit".
De waarde van de winbare hoeveelheden beloopt bij deze ramingen tientallen
miljarden guldens.
kunstmestindustrie. Magnesium, dat
veelvuldiger voorkomt dan kalium,
wórdt gebruikt in de scheepsbouw, de
vliegtuigindustrie en de ruimtevaart. De
Groninger lagen zitten op een diepte van
1500 tot 1300 meter.
De zoutlagen lopen boven de poreuze
aardgaslagen. De dikte ervan loopt sterk
uiteen. Met seismisch onderzoek zijn deze
lagen niet op te sporen. Alleen boringen
kunnen de beste vindplaatsen aanwij
zen.
Volgens de heer Oele, is de grote
vraag of Shell er inderdaad in zal
slagen de kosten van winning en
scheiding der zouten zo laag te hou
den, dat de exploitatie verantwoord
is.
Een woordvoerder van de Shell ver
klaarde: „De aanwezigheid van de zou
ten is by boringen naar aardgas vastge
steld. Wy hebben nu een methode ont
wikkeld die economische winning van
de zouten mogeiyk moet maken."
„In januari beginnen by Uithuizer-
meeden de eerste proefboringen, die
moeten aantonen of de gevonden me
thode technisch werkt en het verwachte
economische voordeel oplevert".
„De winning van de zouten kan op
zijn vroegst in 1973 beginnen", zei hij.
De Shell wil de kalium zelf gebruiken
vooral voor kunstmest en ook ver
kopen. Magnesium wordt toegepast in
de vliegtuigindustrie, de scheepsbouw
en de ruimtevaart.
Het ministerie van economische zaken
en het noorden toonden zich gisteravond
uiterst verrast over de geweldige kan
sen die de boringen van de Shell voor
ons land, en in het byzonder de noorde
lijke provincies, kunnen inhouden.
De regering heeft de Shell enkele we
ken geleden vergunning gegeven om bij
Uithuizermeeden, in een gebied van tien
tallen vierkante kilometers, te boren.
Voor de boringen heeft Shell een aparte
maatschappij opgericht, Shell Delfstof
fen N.V.
Volgens de heer Oele is het probleem
de economische winning van de zouten.
..Als de methode van Shell voldoet, kan
het een zeer interessante zaak worden".
Dg winning van deze zouten kan tech
nisch een hachelijke onderneming zijn,
meent de heer Oele, die ingenieur bij
de chemische bedrijven van Staatsmij
nen is geweest. „De kans bestaat, dat er
gas meekomt en dat is zeer gevaarlijk."
De Shell heeft een zogenaamde spoel-
methode ontwikkeld waardoor alleen de
benodigde kalium- en magnesiumzouten
naar boven komen. Bovengronds zyn
fabrieken nodig die de zouten verder
verwerken.
Kalium wordt vooral toegepast in de
A Is logisch gevolg van het op zulk j
een verheugende wijze weer I
toenemen van de paarde - en j
ponysport verschijnen er meer en j
z meer boeken over de hippische lief-
hebberij, zowel wetenschappelijk
als populair en poëtisch. De uitge- j
l vers zijn ook niet van gisteren.
I Graag zie ik paarden in de wei,
onder de man of aangespannen,
want deze dieren stofferen het j
landschap altoos op bijzondere j
wijs. Dit zagen we dezer dagen j
nog in de zak van Zuid-Beveland,
5 waar ons op een begroeide dijk,
met hier en daar nog een roman-
tische weel, een groepje amazones
l van een landelijke rijvereniging j
kleurig en fleurig passeerde. Ik
had enkele dagen eerder het fraaie
boek „Van de poesta wil ik dro- j
men" door Ursula Bruns (Uitg. j
s Z. Holl. Uitg. Mij. 's-Gravenhage, j
jj f22,50) ontvangen, dat als bijzon-
dere prijs bij een behaald succes j
door zulke jonge enthousiastelingen
j gaarne zou worden geaccepteerd,
zowel om de verhalende tekst als
om de tientallen ongelooflijk
i mooie foto's zwart/wit en ge- j
kleurd op full-page formaat. Het
speelt in Hongarije, dat eeuwen-
I lang zozeer het paardentand bij uit-
I stek is geweest, dat de edele rossi- i
nanten hun stempel drukken op I
i zijn historie. De schrijfster en de
fotograaf maakten er een lezens-
en kijkenswaardige documentaire i
van. De aude ruitervolken der ge-
schiedenis van het oosten, de stoe- j
terijen, indrukwekkend door kwali- j
i teit en aantal, komen ons in dit j
moote boek beeldend nabij met
Lippizaners, Arabieren, de Gidzan
l en de Nonius. Het is alles heel j
l kleurrijk, traditioneel en vol luis- j
ter, muziek, sfeer en fantasie. Een
bont en boeiend verhaal, vooral uil
de tijd, toen in Hongarije de pracht
i en trots van een feodale bovenlaag i
het edele paard als haar stralend i
l symbool had uitverkoren. Nochtans
ontkent mej. Bruns ook de nuchte-
re werkelijkheid en de huidige har-
de levensvoorwaarden niet.
18-10-1969, A. B. WIGMAN
In Groningen wist geen enkele instan
tie van de nieuwe kansen op grote ryk-
dommen. Ook het ministerie van econo
mische zaken is niet door Shell op de
hoogte gesteld van de mogeiyke gevol
gen, die de proefboringen kunnen heb
ben. Zelfs de burgemeester van Uithui
zermeeden kon gisteren niet vertellen
wat de Shell onder de grond van zijn
gemeente gaat zoeken.
PARIJS Pater Boulogne, die op 12
mei 1968 in het ziekenhuis Broussais in
Parijs een nieuw hart had gekregen, is
vrijdagavond plotseling overleden. Hij
heeft 17 maanden na de harttransplan
tatie geleefd.
Pater Charles Damien Boulogne is 58
jaar geworden. Hij overleed in het
Broussias ziekenhuis in Parijs. De Fran
se geestelijke is niet de langst geleefd
hebbende harttransplantatiepatiënt ter
wereld, dat was de Zuidafrikaanse tand
arts Blaiberg, die op 17 augustus over
leed, anderhalf jaar nadat hij van pro
fessor Barnard een ander hart kreeg. De
transplantatie op pater Boulogne is door
chirurgen onder leiding van dr. Dubost
uitgevoerd. Sinds hij het hart van de
39-jarige douanebeambte Gougirand be
zat hebben zich bij pater Boulogne
tweemaal afstotingsverschijnselen voor
gedaan. De laatste maanden baarde zijn
gezondheidstoestand de artsen geen
zorgen meer en de patiënt zelf kondig
de onlangs aan dat hij van plan was
spoedig zijn werkzaamheden te hervat
ten.
NIJMEGEN De waterstand van de
rivier de Waal bij Nijmegen is momen
teel erg laag. De vaardiepte bedraagt
nog 2.25 meter.
Het water zakt per dag enkele centi
meters. Hoewel Rijkswaterstaat de toe
stand nog niet alarmerend noemt, zal
indien het water nog dertig centimeter
zakt, 's nachts varen worden verboden.
AMSTERDAM De KLM gaat het
lesprogramma voor haar vliegers naar
Shannon in Ierland verplaatsen. De
maatschappij hoopt Nederland van een
hoop lawaai-overlast af te helpen.
De KLM kan voorlopig de eerste drie
maanden van 1970 van het Ierse vlieg
veld gebruik maken. Daarna zal wor
den bezien of men in Ierland blijft of
naar een andere plaats moet omzien.
Het gaat om driekwart van de twee
duizend lesuren. De rest van de lessen
zal in Nederland gegeven blijven wor
den.
Mar ga van Arnhem van het
NOS-journaal is vrijdagmiddag
in het huwelijk getreden met de
N.O.S.-sportcommentator Jan
Kamlag. Op de foto het bruidspaar
te midden van een erehaag van
kinderen, die er op dat moment
stonden omdat juist ook het huwe
lijk van hun leidster voltrokken
werd.
ENSCHEDE Uit de voormalige
mensa van de Technische Hogeschool
Twente is een brandmelder gedemon
teerd in verband met verbouwingen
met het oog op het komende lustrum.
Uit deze brandmelder is een radioactief
element verdwenen.
In verband hiermee zijn op de tech
nische Hogeschool Twente, alsmede op
de Academie voor Kunst en Industrie
waarschuwingen aangeplakt tegen mo
gelijke gevolgen van de radio-actieve
straling, waaronder tijdelijke onvrucht
baarheid voor de bezitter van het
element. De stralen van dit radio-actief
element leveren op een afstand van 10
a 15 centimeter gevaar op voor be
schadiging van het lichaam.
SAIGON. Zuid Vietnamese patrouil-
laboten hebben vrijdag op een schip
geschoten dat door de Amerikaanse en
Vietnamese marine, een Russisch spio-
nageschip is genoemd. Uit de mede
delingen van Amerikaanse officieren
was het niet duidelijk, of het schip
een kleine Russische treiler geraakt
is, maar uit andere bronnen is verno
men dat men rook had zien opstygen
uit het voorschip van de treiler, nadat
de Vietnamese patrouilleboot er op ge
schoten had.
De treiler werd onderschept toen hij
volgens officiële Zuidvietnamese opgave
zich bij Da Nang binnen de territoriale
wateren bevond, dus binnen 12 mijl
van de kust.
ROTTERDAM Rotterdam heelt van de regering toestemming gekregen
de Maasvlakte een nieuw stuk Nederland van 1520 ha uit te breiden
met nog eens 1215 ha mits de uitbreiding plaats heeft in zuidwestelijke rich
ting, dus verder in zee en niet zuidwaarts voor de kust van Voorne-Putten. Dit
heeft burgemeester Thomassen vrijdagavond meegedeeld in een openbare ver
gadering van de raadscommissie voor de haven. Als Rotterdam gegadigden
vindt voor vestiging op deze Maasvlakte II en binnen het aangegeven stramien
wil werken, dan zal de regering toestemming geven.
WASHINGTON President Nixon heeft vrydag verklaard, dat de natie geleide-
lijk de prysinflatie in de hand begint te kragen, maar waarschuwde dat het stre
ven naar een minder verhitte economie hier en daar pünlijk zou worden gevoeld.
Hy drong er by het bedryfsleven op aan, de pryzen laag te houden en verzocht
de werknemers niet op loonsverhogingen aan te dringen. „Ik vraag alle Ameri
kanen zich beperkingen op te leggen bü hun persooniyke krediet- en aankoop-
besluiten, zodat de opwaartse druk die de pryzen ondervinden vermindert", zo zei
hij en voegde eraan toe: „Ik ben ervan overtuigd dat de Amerikanen deze oproep
zullen beantwoorden".
De president herhaalde dat géén toezicht op lonen en pryzen wordt overwogen.
„De beslissing van de regering
plaatst ons voor grote moeiiykheden,"
aldus burgemeester Thomassen. De door
de regering toegestane uitbreiding bete
kent, dat de grondprijs op Maasvlakte
II 68,- per vierkante meter moet gaan
bedragen. Een oplossing, zoals steeds
door Rotterdam bepleit, zou een kost-
prys van 29,- per vierkante meter op
leveren.
Burgemeester Thomassen zei tot de
raadsleden, dat B. en W. niet met een
voorstel tot uitbreiding van de Maas
vlakte in deze geest zullen komen als
de regering niet wil bijdragen in de on
rendabele top. „Deze havenbeheerder
is niet bereid een onrendabel voorstel
in te dienen."
De beslissing van het kabinet De
Jong betekent, dat Rotterdam zich
over de diverse consequenties gaat
bezinnen. De technici van het haven
bedrijf moeten studeren op de moge
lijkheden, omdat in verband met de
aanleg van een kanaal en een dam
de uitgifte van gronden op Maas
vlakte I in het gedrang komt.
Het is nu bijvoorbeeld niet zeker
of de Hoogovens over de aange
vraagde 640 ha voor een nieuwe
staalfabriek zullen kunnen beschik
ken.
Duidelijk werd gisteravond, dat de
regering rekening heeft gehouden met
de zgn. demarcatielijn, jaren geleden
vastgesteld ter bescherming van het
duinenlandschap op de kust van Voorne
Putten. Rotterdam zal de Maasvlakte
verder zeewaarts moeten uitbreiden.
Deze Maasvlakte II moet in verband
met de zeestromingen beschermd wor
den met een stenen wal, die de kostprijs
van de grond zo drastisch omhoog doet
gaan.
Biggs opgespoord
MELBOURNE De politie van Mel
bourne heeft vrydag by een inval in
een woning in een buitenwyk van de
stad de vrouw van Ronald Biggs aan
gehouden. Biggs is de laatste medeplich
tige van de grote Britse treinroof, die
nog voortvluchtig is. Men gelooft, dat
hy geruime tijd voor de inval de wyk
had genomen.
Mevrouw Biggs is vanmorgen voor
geleid voor een rechtbank in Melbour
ne. Maar na twintig minuten werd be
kendgemaakt, dat het openbaar minis
terie de formaliteiten voor een aan
klacht wegens overschrijding van de
immigratiewetten niet meer rond zou
kunnen krijgen.
Mevrouw Biggs is daarna weer te
ruggebracht naar de Fairlea gevange
nis. Zij zag er terneergeslagen uit en
rookte de ene sigaret na de andere.
Biggs is in juli 1965 ontsnapt uit de
zwaar bewaakte gevangenis van Wands
worth. Hij was veroordeeld tot 30 jaar
gevangenisstraf wegens zijn aandeel in
de grote treinroof van augustus 1963.
Van de buit van de treinroof, 2,5 mil
joen pond, is slechts een klein gedeelte
teruggevonden.
Alle rovers zijn gepakt. Alleen Biggs
is momenteel nog op vrije voeten.
HAAMSTEDE Managehouder Hanse
uit Haamstede heeft de hulp van de
recherche ingeroepen om een onderzoek
in te stellen naar een onverklaarbare
sterfte onder zijn paarden.
In de afgelopen vier maanden zijn
zes van zijn rijpaarden door onbeken
de oorzaak gestorven.
Hetzelfde lot overkwam in de afge
lopen maanden twee paarden van een
manegehouder uit Zwijndrecht, die in
Haamstede een vakantiemanege exploi
teert.
De veeartsenijkundige dienst in
Utrecht staat wat de doodsoorzaak be
treft voor een raadsel.
ADVERTENTIE
USCA levert ook dubbele voorzetramen, jaloezieramen en -deuren, hor
deuren, oprolbare horren, patio's, ingebouwde serres, deurluifels. Nieuw-
bouwramen in wit hard gemoffeld aluminium. Dubbelwandige onbrand
bare geïsoleerde garages in wit gemoffeld aluminium. Dubbelwandige
onbrandbare geïsoleerde zomerhuizen, bungalows in elke kleur. Geen
onderhoud en veel goedkoper dan conventionele bouw.
ROTTERDAM Drie zeeschepen zijn
vrijdagavond omstreeks acht uur op de
Nieuwe Waterweg bij Schiedam met el
kaar in aanvaring gekomen waarbij de
2370 b.r.t. metende Venezolaanse Perya
bij de waterlijn aan bakboordzijde een
scheur ter lengte van ruim twintig me
ter opliep. Dit schip, gedeeltelijk met
chemische stoffen geladen, zonk snel,
doch kon nog juist voor de werf van de
Nieuwe Waterweg aan de grond worden
gezet, zodat de vaargeul geheel vrij
bleef.
Ernstig beschadigd werd ook het Ne
derlandse stoomschip Ouwerkerk van
de V.N.S., welk schip op weg was naar
de werf van Wilton-Fijenoord voor een
reparatie. De eveneens uitgaande 9000
ton metende Anvers uit Antwerpen, dat
met de Perya het meest in aanvaring
kwam, kon nabij de scheepswerf Hensen
op de boeien worden gelegd.
Het ongeluk gebeurde, toen de Perya
uit de Eemhaven kwam en de Waterweg
opvoer. Het is nog niet duidelijk vastge
steld wat precies de oorzaak van de
aanvaring was, doch de averij aan boord
van de Perya was het grootst. Het schip
werd vanaf de brug tot ter hoogte van
de voormast opengereten. Snel zette het
nog koers naar de werfkant van de
Nieuwe Waterweg. Het schip kwam vlak
tegen de steigers te liggen. Het begon
slagzij te maken naar bakboord. Om ge
vaar van kapseizen te voorkomen wer
den zo goed mogelijk kabelverbindingen
met de wal gemaakt. Aan boord van
dit schip bevonden zich zestien personen,
van wie de meeste aan wal werden ge
zet.
De Ouwerkerk stoomde door naar de
werf van Wilton-Fijenoord en de Anvers
kon de boeien bereiken. Vijf sleepboten
snelden toe om de Perya hulp te ver
lenen bij het aan de kant duwen. Bo
vendeks van de Perya bevond zich een
aantal kisten met chemicaliën, die te
water raakten. Toen enkele kisten aan
boord van schepen van de havenpolitie
werden genomen, begonnen ze te ont
branden. Men wist evenwel het gevaar
vrij spoedig te bezweren.
Nixon drong er bij het Amerikaanse
Congres op aan de toeslag op inkom
stenbelasting in de eerste helft van het
komende jaar te handhaven, zij het op
vqf in plaats van op tien procent. Hij
vroeg het Congres bovendien geen be
lastingwetten aan te nemen die voor
een zo grote vermindering van de be
lastingopbrengst zouden kunnen zorgen,
dat de prijzen erdoor gaan stijgen.
Zoals bekend heeft het congres ermee
ingestemd de belastingtoeslag tot het
einde van dit jaar op tien procent te
handhaven. Een regeringsvoorstel tot
een verdere verlenging met zes maan
den, totdat ook de voorstelen voor be
lastinghervorming zijn aangenomen, is
nog in behandeling. Op het ogenblik
studeert de financiële commissie van de
Senaat erop.
De Amerikaanse president deelde mee,
dat hij deze week een brief aan de voor
naamste zakenlieden en vakbondsleiders
zal sturen waarin hij hun aandacht zal
vestigen op de jongste economische ont
wikkeling. „Ik zal ze vragen eens zorg
vuldig na te gaan wat de regering in de
afgelopen negen maanden heeft gedaan".
Volgens de president moet daarbij
niet alleen op de woorden van de re
gering worden gelet maar vooral ook
op haar daden.
ADVERTENTIE
DONDERDAG 30 OKTOBER
de
die
WENEN Ludek Pachmann,
Tsjechoslowaakse schaakkampioen
zich liberaal en pro-Dubeck heeft uit
gelaten, o.a. voor de Nederlandse t.v.
ligt ernstig ziek in het gevangenishos
pitaal en moet intreveneus worden ge
voed, zo is vrydag in Wenen uit Tsjecho-
Slovvakije vernomen. Zijn gezondheid
wordt steeds slechter en men vreest het
ergste.
Pachmann is spoedig na zijn arresta
tie op 23 augustus met een hongersta
king begonnen en ligt nu bijna een
maand in het hospitaal. Tegen Pach
mann is een onderzoek gaande naar de
vraag, in hoeverre hij betrokken is ge
weest bij de ongeregeldheden van 21
augustus, de eerste verjaardag van de
Sovjetrussische invasie in Tsjecho-Slo-
wakije.
Pachmann was een populaire figuur
onder de Tsjechoslowaakse jeugd.
ADVERTENTIE
Een lelijke
sta-in-de-weg was
de 45 meter hoge
kolentoren van de
verleden jaar ge
sloten cokesfa-
briek Emma te
Beek. Er was gis
teren echter
slechts één explo
sie nodig om het
hele bouwwerk
(2500 kubieke me
ter zwaar gewa
pend beton) op de
knieën te bren
gen. Het moest
plaats maken
voor nieuwe che
mische fabrie
ken.
tot en met zondag 2 november
In het grootste overdekte Dolfijnen
stadion ter wereld met 2500 zit
plaatsen ziet u een unieke show van
zeeleeuwen en dolfijnen in één pro
gramma. Tijden: 11.30 - 13.00
14.30 en 16.00 uur.
(Van onze weerkundige medewer
ker).
Ook het komende weekeinde zul
len de oceaandepressies veraf blij
ven. Het uitgebreide en zeer sta
biele hogedrukgebied brengt aan
houdend droog weer met aan de
ene kant zon, maar plaatselijk ook
mist, vooral in de nacht en ochtend.
De temperatuur bereikt in Gel
derland waarden van circa 18 gra
den C, bij zonnig weer. Als onver
hoopt de mist hardnekkiger zou
worden kan de thermometer niet
verder komen dan 11 tot 13 graden
Celsius. Ook voor maandag ziet al
les er gunstig uit.
