Melkvervoer in westen des
lands ernstig in gevaar
SKODA
Koekoek hoort
opnieuw boete
voor smaad
tegen zich eisen
Raad van leraren stuurt
onderwij scommissie
prioriteitenlijst
ALLEEN TOEGEVEN KAN V.S.
EN HANOI VREDE BRENGEN
tm
'aarstna
Harde bank
RIJDERS WILLEN20 PROCENT OPSLAG
Sloan's Liniment
Moratorium Day: symptoom, geen algemeenheid
gashaarden
vdieu moet zien
Goedkoop
dewinter
Over de
grenzen
wacht
nog even -
de nieuwe
komt!
STUDENTEN IN
NIJMEGEN
VERHINDEREN
SENAATS-
ZÏTTING
ABOP overweegt
toetreding
tot het NVV
Nieuwe Rijnbrug
Weer directeur
van Blij dorp
met ontslag
T. en D./Verblifa
verwacht beter
resultaat
Geen weekbladen
in portefeuille
OVER 14 DAGEN
OPLUCHTING
GERECHTVAARDIGD
VERLIES
Portugese politie
valt oppositie
lastig
Dank zij
mooie
herfst
opnieuw
aardbeien
(bij uw dealer)
EISENHOWER
KENNEDY
NIXON
Belgische gezant uit
Boeroendi gezet
ZATERDAG 18 OKTOBER 1969
ADVERTENTIE
rf
zet maar plus achter skoda
NIJMEGEN Prof. dr. J. J. Poel-
hekke, die tijdens de diesviering van
de Katholieke Universiteit te Nijmegen
een rede zou uitspreken, getiteld „500
jaar Erasmus", heeft daartoe geen ge
legenheid gekregen.
Bij het begin van de openbare se
naatszitting in de aula, na het ge
bed, begonnen studenten van een ac
tiegroep vanaf het balkor. discussie te
eisen van de hoogleraar. Nadat de rec
tor, prof. mr. W. C. L. van der Grin
ten tot tweemaal toe de studenten had
gevraagd de rede in stilte aan te ho
ren, waaraan geen gevolg werd gege
ven, begaven de hoogleraren en de ge
nodigden zich naar de receptieruimte.
Even daarna volgden de studenten om
te trachten persoonlijk in discussie te
treden. Ook deze bijeenkomst werd
door spreekkoren onmogelijk gemaakt.
ARNHEM „Ten eigen bate aan
wenden is heel wat anders dan achter-
overdrukken", zo theoretiseerde giste
ren boerenleider Hendrik Koekoek toen
hij zich in hoger beroep voor het Arn
hemse gerechtshof moest verantwoor
den voor het schrijven van beledigende
stukken in „De Vrye Boer" over tv-
omroepster Hetty Bennink.
„Dat is helemaal niet beledigend",
aldus Koekoek, alle uitleg van presi
dent mr. J. Croockewit ten spijt. „Ik
moest mijn leden wel op de hoogte
stellen. Maar ik heb het zo voorzichtig
mogelijk gedaan". Het was een louter
politieke kwestie geweest, zo trachtte
de boerenpartij-voorzitter het hof uit te
leggen. „Die groep Harmsen, die heeft
haar bewogen zich af te splitsen. Ze
wilden mij een hak zetten. Zo gaat dat
in de politiek".
Het was volgens Koekoek een valse
kascommissie geweest die de papie
ren van mevrouw Bennink, secretares
se voor de op te richten „Vrije Om
roep". in orde had bevonden. Daarom
had hij zi.in waarschuwing tot de leden
gericht. „Zij wendt het geld ten eigen
bate aan, zogenaamd voor werkuren",
zo stond er. „Uw artikel richtte zich
tegen haar, niet tegen de kascommis
sie", merkte de president op. „Boven
dien sprak u toen van een onafhanke
lijke commissie". „Nee, maar toen
wist ik hog niet dat ze van de groep
Harmsen waren", aldus de boerenlei
der. Hij liet zich niet overtuigen dat
Hetty Bennink de omstreden 1400 gul
den voor tv-vergoeding en algemene
kosten had gebruikt. „Ze liegt alles
aan elkaar. Wat waren dat dan voor
kosten?" „Het lukt niet het hem duide
lijk te maken", zo constateerde ook
procureur generaal mr. G. Bijvoet.
„Het is smaadschrift". Hij eiste een
boete van tweehonderd gulden. De
rechtbank had Koekoek in eerste in
stantie tot 250 gulden veroordeeld.
„Voor u is het misschien beledigend,
voor mij niet", zo besloot de boeren-
voorzitter. „Denk er nog maar 'ns over
na." Uitspraak over veertien dagen.
UTRECHT Eind december zal de
algemene vergadering van de Algeme
ne Bond van Onderwijzend Personeel
zich uitspreken over de vraag of hij
zich zal aansluiten bij het Nederlands
Verbond van Vakverenigingen, dan wel
een zakelijke overeenkomst met het
NVV zal sluiten om voor zijn 30.000
leden recht op enen uitgebreide service
te krijgen, aldus het NVV.
Drie afdelingen van de ABOP (Den
Haag, Waterland en Beemster) heb
ben bekend gemaakt voorstanders te
zijn van regelrechte aansluiting bij het
verbond.
DEN HAAG Het melkvervoer in het westen des lands dreigt ernstig in ge
vaar te konien. De in Den Haag gevestigde Algemene Melkrijders-Vereniging
wil onmiddellijk een verhoging met 20 procent van de tarieven voor het vervoer
van melk van de boerderij naar de fabriek. Wordt deze eis niet ingewilligd, dan
is naar haar mening voortzetting van dit vervoer niet meer verantwoord.
Zij heeft dit gisteren laten weten in te
legrammen aan de ministers van Eco
nomische Zaken, van Landbouw en
van Sociale Zaken, en aan de staats
secretaris van Verkeer en Waterstaat.
Afschriften van het telegram zijn ge
gaan naar de verschillende fracties in
de Tweede Kamer en naar de CMC.
Het gaat hier om het melkvervoer en
de melkvoorziening in Noord- en Zuid-
Holland en Utrecht. De vereniging heeft
als leden 180 van de 290 melkrijders,
die melk vervoeren voor de Coöperatie
ve melkcentrale in Den Haag. Deze 290
vervoeren p. jaar 670 miljoen kilo melk,
dat is negentig procent van de melk die
in de drie genoemde provincies als con-
sumptiemelk wordt gebruikt.
In een donderdag in Hillegom gehou
den vergadering, waar honderd leden,
van de Algem. Melkrijders-vereniging
aanwezig waren, kreeg het bestuur
machtiging zonodig tot stillegging van
het vervoer te besluiten. Aan zo'n be
sluit zo werd gisteren van bestuurszijde
toegelicht, zouden de leden niet juri
disch maar wel moreel gebonden zijn.
De machtiging tot eventuele stillegging
werd door de honderd ter vergadering
aanwezige leden unaniem gegeven, ter
wijl, volgens 't bestuur, de niet versche
nen leden te kennen hebben gegeven
dat ook zij hierachter staan.
De melkrydersvereniging wil niet
eerder dan over ongeveer veertien da
gen de melkritten stopzetten. Voordat
zij daarover een definitief besluit neemt
wil zy o.m. afwachten hoe de Tweede
Kamer op haar telegram aan de rege
ring reageert. De heer Molenaar, secre
taris der vereniging, is er zeker van dat
door Kamerleden vragen aan de rege-
zullen worden gesteld over deze kwes
tie.
Aan het ministerie van Economische
Zaken zal de vereniging laten weten dat
het advies van die kant inzake het aan
vragen van ontheffing van de prijzen-
beschikking onmogelijk is op te volgen.
Het ministerie heeft namelijk aangera
den de melkrijders individueel om deze
ontheffing te laten vragen. Volgens de
heer Molenaar kan men van deze 290
melkrijders onmogelijk verlangen, dat
ze met de hiervoor nodige cijfers ko
men. Hij vestigde er de aandacht op
dat de prijzenbeschikking goederen en
diensten wel het doorberekenen van de
externe kostenstijgingen sinds 14 maart
jl. toestaat, maar dat de reeds op 1 ja
nuari jl. ingegane loonstijging daarbui
ten valt.
Bij de CMC gaf men gistermiddag ui
ting aan een zeker gevoel van opluch
ting, nu het gevaar voor een stopzetten
van het melkvervoer althans voor dit
weekeinde afgewend lykt.
Als de melkrijders er werkelijk mee
stoppen zal de CMC niet zo veel kunnen
doen. Men kan dan de aangesloten boe
ren vragen zelf hun melk naar de fa
brieken te brengen, maar men vreest dat
dit tot 'n chaos zal leiden. Tienduizend
boeren moeten dan met melk gaan rij
den. Ook loopt men de kans dat de meik
terechtkomt op fabrieken, waar ze vol
gens de CMC niet moet zijn.
De CMC bevestigt dat zij de eis van
de melkrijders gerechtvaardigd vindt,
maar er wegens de door de regering
vastgestelde oonsumptiemelkprijs niet
aan kan voldoen. De CMC heeft met
alle melkrijders afzonderlijke schrifte
lijke overeenkomsten. Deze lopen door,
maar wel worden ieder jaar per 1 april
de in die overeenkomsten vermelde ta
rieven bekeken. Dit jaar was een ver
hoging echter niet mogelijk.
De CMC heeft geregeld contact met
het ministerie van economische zaken
over de consumptiemelkprijs, maar
overwoog gistermiddag geen speciale
stappen bij het ministerie naar aan
leiding van het telegram van de melk
rijders.
Zoals bekend heeft de CMC, met an
deren in het zuivelbedrijfsleven, felle
kritiek geuit op het overheidsbesluit
per 7 september jl. een verhoging van
de consumptiemelkprijs met een cent
per liter toe te staan, terwijl het pro-
duktschap voor zuivel een verhoging
met 3,25 cent per 1 april jl. gevraagd
had.
Volgens het bestuur van de melk
rijdersvereniging is het niet mogelijk
de verhoogde kosten door produktivi-
teitsverhoging op te vangen. Het los
sen en laden van de melkbussen moet
met de hand gebeuren en is, gezien de
kleine eenheden waarom het gaat, niet
te mechaniseren.
Van de melkrijders-ondernemers is
ongeveer de helft met de landbouw ver
bonden doordat ze bijvoorbeeld boe
renzoons zijn of naast hun melkver-
voersbedrijf nog een boerderij hebben.
Het zit er bij deze mensen in dat ze
koste wat het kost de melk willen blij
ven vervoeren. Toch kan dat niet te
ver gaan: op het ogenblik werken alle
bedrijven met verlies.
De melkrijders-ondernemers rijden
op het ogenblik zonder contract, zodat
LISSABON Een radicale Linkse
oppositiegroep, CDE, die wil deelne
men aan de Portugese algemene verkie
zingen eind deze maand, heeft meege
deeld, dat de veiligheidspolitie (Pide)
op elf oktober alle exemplaren van het
partijprogram in beslag heeft genomen
bij een inval in een drukkerij in Lissa
bon. De politie zocht naar wapens die
zich in het gebouw zouden bevinden,
aldus de mededeling.
De CDE heeft van premier Caetano
geëist, dat het verkiezingsmateriaal
wordt teruggegeven.
Een woordvoeder van de radicalen
verklaarde nog, dat na de inval vijf
tig man biljetten van de muren van het
hoofdkwartier der partij hadden ver
wijderd en vervangen door biljetten
van de regeringsgezinde Uniao Nacdo-
nal.
ze „met het uur" het werk kunnen
neerleggen.
In de zomer, zo vertelde men van be
stuurszijde, tilt een melkrijder per dag
wel twaalf ton melk op zijn wagen: ze
ven ton 's morgens en vijf ton 's avonds.
Gezien de zwaarte van dit werk was
men ook wel gedwongen tot loonsver
hoging, de werknemers wijken anders
uit naar lichter en beter betaald werk.
Slechts vier procent van de melk
wordt, na uit tanks op de boerderij te
zijn gehaald, in tankauto's vervoerd
en deze methode is volgens het be
stuur duurder dan het werken met
melkbussen.
DEN HAAG De Raad van Leraren by het Voorbereidend Wetenschappeiyk en
Algemeen Voortgezet Onderwys heeft in een nota aan de vaste commissie van
Onderwfjs en Wetenschappen van de Tweede Kamer een opsomming gegeven van
„de meest urgente wensen van de leraren by het VWO-HAVO". de raad van le
raren heeft bovenaan zyn prioriteitenlijst staan, dat nog vóór dit begrotingsjaar
extra lerarenlessen ter beschikking worden gesteld voor zittenbiyvers in het twee
de leerjaar van het VWO-HAVO-MAVO.
Een andere dringende wens van de
raad is dat nu de toezegging zal wor
den verkregen van de minister van on
derwijs en wetenschappen, dat met in
gang van de nieuwe cursus het aan
tal taakuren gebracht zal worden van
anderhalf keer op tenminste twee en
een half keer het aantal klassen. In de
sector VWO en HAVO zou 'n dergelijke
vermeerdering van het aantal taakuren
rond 3,5 miljoen gulden per leerjaar
gaan kosten.
De raad van leraren, „waarbij 90
KAPELLE
We schreven het
gisteren al:
het fraaie
herfstweer heeft
er toe geleid dat
op de veiling
van Kapelle-
Biezelinge nog
een hondertal
doosjes prachtige
aardbeien kon
worden geveild
doordat de planten
voor de tweede
keer vrucht
hadden gedragen.
Hier tonen wij u
het bewijs:
de Zeeuwse schone
Yvonne de Vos
(16) laat met
gerechtvaardigde
trots deze
najaarsprimeur
zien.
De vruchten
brachten op de
veiling fl,25
per doos op.
ADVERTENTIE
Voor onmiddellijke verlichting
Helpt direct bij spierpijn, reumatische
pijnen, zenuwpijnenspit.
Even aanbrengen op de pijnlijke plek
en de weldadige warmte brengt onmiddellijke
verlichting.
De pijnverdrijver
met onmiddellijke werking.
DUSSELDORP In de Westduitse
stad Dusseldorp is donderdag de lang
ste en duurste brug over de Rijn voor 't
verkeer opengesteld. De brug wordt in
Duitsland het meest gewaagde en mooi
ste bouwwerk" over de Rijn genoemd.
Twee stalen masten van 115 meter
hoog, die asymetrisch uit de rivier op
rijzen dragen aan acht stalen kabels de
564-meter lange brug. Het brugdek is
29,3 meter breed en heeft zes rijbanen
en ook wandel- en fietspaden. De bouw
kosten bedroegen 170 miljoen mark.
NEW YORK Wat de verdienste
of de schadelijke invloed van de
dag van verzet tegen de oorlog in Viet
nam ook moge zijn geweest, woensdag
is zonder twijfel opnieuw fel licht ge
vallen op enkele van de moeilijkste
problemen waar de Amerikanen mee
worstelen.
Een van de moeilijkheden is sinds
lang hebben de Verenigde Staten toe
gegeven dat het doel van de oorlog in
Vietnam geen militaire overwinning is.
Moeten zij nu ook de mogelijkheid on
der ogen zien dat een politieke over
winning even onwaarschijnlijk is
Waarom zijn de Verenigde Staten in
Viëtnam?
Hierop zijn veel antwoorden gegeven,
maar veel Amerikanen zien nog altijd
niet in, wat zij persoonlijk met deze
oorlog te maken hebben.
Wordt zijn levenswijze bedreigd? Is
de dreiging van het communisme, korte
ADVERTENTIE
tijd geleden nog door vrijwel iedereen
aanvaard, minder groot geworden? En
wat zijn nu wel precies de Amerikaan
se belangen die door de oorlog in
Vietnam worden gediend?
Als in de toekomst de autoriteiten de
redenen van de Amerikaanse inmen
ging in Vietnam aan het publiek willen
uitleggen, zullen zij deze redenen in
grotere gedetailleerdheid moeten uit
eenzetten. Het „waarom" is in het
verleden altijd te generaliserend en
vaag geformuleerd.
De geschiedenis van de oorlog In
Vietnam gaat terug naar de periode
dat Dwight D. Eisenhower president
der Verenigde Staten was, kort na de
Geneefse akkoorden van 1954, waarby
Vietnam in tweeën werd gesplitst,
langs de 17de breedtegraad na het ver
drijven der Fransen.
Eisenhower zegde in 1954 aan Saigon
hulp toe, opdat in Zuid-Vietnam een
„krachtige levensvatbare staat zou
kunnen worden gevormd, die pogingen
tot ondermijning en agressie via gewa
pend ingrijpen zou kunnen weerstaan".
De Verenigde Staten hadden juist de
Koreaanse oorlog achter de rug.
Washington en een groot aantal Euro
pese landen waren van mening, dat
een communistische vloedgolf Azië zou
overspoelen, tenzij een dam werd op
geworpen.
De Amerikanen kwamen tot de con
clusie dat die dam daar moest komen
waar het eerste gevaar dreigde: in
Vietnam dat de buffer moest word°"
vopr heel Zuid-Oost Azië.
In 1961 breidde president John F.
Kennedy de Amerikaanse bemoeienis
met Vietnam verder uit. Hij beloofde
dat Washington: „de republiek-Vietnam
zou steunen bij het beschermen van
zijn bevolking en het bewaren van zijn
onafhankelijkheid". Hij gaf opdracht
de militaire hulp aan Zuid-Vietnam te
vergroten. Het nationale bevrijdings
front van de Viet-Cong was toen juist
opgericht en de guerrilla-activiteit nam
toe.
In augustus 1964 machtigde het Ame
rikaanse Congres president Lyndon B.
Johnson alle maatregelen te nemen die
hem noodzakelijk voorkwamen om de
bedreiging van heel Zuid-Oost Azië
die toen directer leek dan ooit te ke
ren. De uitslag van de stemming over
de machtiging was 98 tegen 2 in de
Senaat en 416-0 in het Huis van Afge
vaardigden. Dit naar aanleiding van
een al of niet geprovoceerde of
verzonnen beschieting van een V.S.-
torpedobootjager in de Golf van Tonkin
„De Verenigde Staten", aldus luidt
de zogenoemde „Golf van Tonkin-reso
lutie", beschouwt het voor zijn natio
nale belang en voor de wereldvrede
een vitale zaak, dat de internationale
vrede en veiligheid in Zuid-Oost-Azië
wordt gehandhaafd de Verenigde
Staten zijn daarom bereid, wanneer de
president daartoe besluit, alle noodza
kelijke maatregelen te nemen, met in
begrip van het inzetten der strijdkrach
ten, teneinde elk lid of medeonder
tekende staat van het Zuidaziatische
collectieve verdedigingsverdrag hulp te
verschaffen dat die hulp bij de verde
diging van zijn vrijheid vraagt."
Deze resolutie maakte het mogelijk
de Amerikaanse militairen in Vietnam,
die tot dusver alleen de status van
adviseur van de Zuidvietnamese strijd
krachten hadden, direct als gevecht?
troepen in te zetten.
In 1965 heeft president Johnson het
Amerikaanse Vietnambeleid nog eens
in algemene strategische trekken om
schreven en daaraan toegevoegd „Wij
kunnen nu ons woord niet breken of
onze verplichtingen opgeven".
De Amerikanen, aldus Johnson, zijn
in Vietnam, omdat hun nationale vei
ligheid op het spel staat. Hij gewaagde
van de „donker wordende schaduw
van communistisch China" en stelde
dat de Amerikanen voor de vrijheid
van Azië dezelfde verantwoordelijkheid
droegen als voor de vrijheid van Euro
pa.
President Nixon huldigt in beginsel
dezelfde opvattingen als Kennedy en
Johnson. Evenals Johnson, probeert hij
een uitweg uit de impasse te vinden.
De strategische waardeoordelen en
standpunten kunnen zich wijzigen op
punten als „het belang van Azië" als
leverancier van grondstoffen, het geo
grafische belang van het werelddeel en
het belang van zijn miljoenenbevolking
tegenover de voortschrijdende techno
logische revolutie van de ontwikkelde
landen.
De Amerikanen zijn in Vietnam be
trokken bij een „volksoorlog". Als de
argumenten voor hun interventie al
juist waren, op dit moment gaat het
erom een uitweg uit het conflict te
vinden.
Het feit dat Hanoi de politieke situa
tie in de Verenigde Staten interpreteert
als een die wordt gekarakteriseerd
door toenemend massaal verzet tegen
de oorlog, maakt het vinden van een
oplossing slechts moeilijker.
De Noordvietnamezen zouden kunnen
denken.dat zij door niet toe te geven
de politieke overwinning kunnen beha
len die voor hen op het slagveld niet is
weggelegd.
procent van alle leraren aan scholen
voor VWO en HAVO zijn aangeslo
ten", schrijft de Kamercommissie
dat het de raad tot nu toe goeddeels
is gelukt de docenten af te houden van
het voeren van collectieve acties, maar
dat hij de vaste overtuiging heeft dat
hij dit niet lang meer zal kunnen vol
houden.
Veel leraren zouden de raad hebben
laten blijken niet. tevreden te zijn
over de wijze waarop tot nu toe het
overleg werd gepleegd tussen departe
ment en de leraren. Mocht onverhoopt
blijken dat het met de minister over
eengekomen nieuwe overleg geen uit
zicht biedt op volkomen openheid, of
dat men moet vrezen dat overleg
„inhoudelijk" niet aan de door de raad
gekoesterde verlangens zal voldoen, dan
wenst de raad „reeds bij voorbaat te
verklaren dat hij het overleg als
weinig zinvol beschouwt en dat hij
geen argumenten meer heeft om de do
centen het voeren van collectieve
acties te ontraden", zo zegt de raad in
de nota. De raad kondigt aan het „dan
als zijn eerste taak te zien in dat ge
val aan dergelijke acties leiding te ge
ven". „Als niet op korte termijn bij
het departement de bereidheid wordt
getoond de oorzaken van de grieven
over de uitvoering van de Mammoetweg
weg te nemen, vreest de raad dat het
voortgezet onderwijs in ernstige mate
zal worden geschaad, een schade
waarvan het Nederlandse kind de dupe
zal worden", aldus de raad.
ADVERTENTIE
ROTTERDAM Het bestuur van de
Stichting Koninkiyke Rotterdamse
Diergaarde heeft de oud-directeur F.
Siewertsz van Reesema tijdelijk be
last met de leiding van de organisatie
van deze dierentuin, in afwachting van
de benoeming van een nieuwe alge
meen directeur. Door deze ontwikke
ling heeft de huidige economisch di
recteur mr. M. C. Bloemers besloten
zijn functie per eind oktober neer te
leggen.
In januari van dit jaar nam de toen
oudste directeur dr. A. C. V. van Bem-
mel ontslag, kort na de publikatie van
een gemeentelijke commissie, die hem
voor een belangrijk deel verantwoorde
lijk stelde voor „onprettige verhoudin
gen" in de diergaarde. Hij kreeg ook
kritiek op het aan- en verkoopbeleid
van dieren. Een door de directie aan
gekondigd ontslag van de diergaarde
administrateur A. Okkerse werd door
het bestuur ongedaan maakte. De ge
meentelijke commissie constateerde
ook weinig deskundig beleid bij de
bouw van een nieuw apenhuis.
De beslissing tot tijdelijke benoeming
van de heer F. Siewertsz van Reese
ma werd gisteren bekend, nadat het
bestuur van de diergaarde in de afge
lopen maanden zich „diepgaand" had
beraden over de toekomstige organisa
tiestructuur. Daarbij is gekozen voor
de vorm van een éénhoofdige weten
schappelijke leiding, die zich bij de uit
oefening van haar taak geassisteerd
ziet op economisch en administratief
terrein.
Daar niet mag worden verwacht dat
de te benoemen functionaris reeds bin
nen enkele maanden in de tuin aanwe
zig zal kunnen zijn, heeft het bestuur
bij wijze van tijdelijke oplossing oud
directeur F. Siewertsz van Reesema
met de algemene leiding belast.
BOEJOEMBOERA De regering
van Boeroendi heeft de Belgische am
bassadeur in Boejoemboera, generaal
Henniquiau, tot ongewenst persoon ver
klaard. Hij is ervan beschuldigd het
komplot gesteund te hebben dat ge
richt was op omverwerping van de re
gering van Boeroendi.
De ambassadeur is zondag al naar
België vertrokken. De Belgische rege
ring had hem voor overleg naar Brus
sel ontboden.
DEVENTER De directie 'van Tho
massen en Drijver-Verblifa NV deelt
mede dat de omzet over de eerste acht
maanden van 1969 hoger is geweest
dan die over het overeenkomstige tijd
vak in 1968.
Op grond van het resultaat over de
eerste acht maanden en de vooruit-
-ichten voor de rest van het jaar laat
ich aanzien dat onvoorziene
iandigheden voorbehouden het
sultaat over 1969 beter zal zijn dan
dat over het boekjaar 1968,
A ls volgende week de nieuw gekozen
Bondsdag bijeenkomt, zal het par
lementaire landschap radicaal zijn
gewijzigd. Voor 't eerst in de geschie
denis van de Bondsrepubliek zit de
christen-democratische CDU op <W
oppositiebanken.
Twintig jaar lang heeft de partij van
Adenauer, Erhard en Kiesinger in
Bonn de macht in handen gehad en,
begunstigd door de economische
voorspoed, geregeerd met het aurt-
ool van de „staatspartij". Nu moet
zij, als tegenspeelster van de socia-
listisch-liberale regering, voor het
eerst laten zien wat ze waard is zon
der haar traditionele machtspositie.
De voortekenen in de CDU zijn niet
gunstig.
Totnogtoe was de christen democrati
sche unie in tegenstelling tot de strak»
georganiseerde sociaal-democratische
SPD meer een heterogene belangen
groepering dan een politieke organi
satie. Zij had slechts een vaag pro
gramma, nog geen driehonderddui
zend leden en een armzalige partij
kas.
Binnen de partij werden allerlei groe
pen boeren en middenstanders, in
dustriëlen en werknemers, confessio
nelen, vluchtelingen losjes bijeen
gehouden door de christelijke noemer
en de machtsconcentraties in Bonn en
de hoofdsteden van de deelstaten.
KIESINGER
XXet is kenmerkend voor de CDU dat
de bonsdkanseliers Erhard en Kie
singer nooit een voet hebben gezet in
het hoofdkwartier van hun eigen par
tij in Bonn. De voorzitters van de
„kanselierspartij" maakten de partij
politiek vanuit de residentie, het Pa
leis Schaumburg.
Deze gulden tijd voor de partij -
vorsten is nu plotseling voorbij.
De CDU moet gaan opereren zonder re
geringsaureool, en zonder te profiteren
van de deskundigen van de ministers,
de officiële voorlichtingsdiensten en
heel het regeringsapparaat met zijn
auto's, helikopters en conferentieza
len. Men kan in die positie de pres
siegroepen in eigen kring paaien door
nu deze, dan die staatssubsidies of an
dere voorrechten toe te spelen. Sociaal
democraten krijgen intussen de kans
te tonen dat het monopolie van de
regeerkunst niet berust bij de chris
ten-democraten.
TAe CDU moet nu eerst zorgen voor
een betere partij organisatie en de
opbouw van een eigen informatiecen
trale. Zij moet haar reputatie van
zelfgenoegzame regentenpartij af
schudden en een nieuwe band ont
wikkelen met de kiezers, de lagere
partij regionen en de aankomende po
litici van de jongere generatie.
Het ziet er naar uit dat zij zichzelf gaan
presenteren als de gematigd behou
dende volkspartij, die met frisse idee-
en voortbouwt aan de naoorlogse op
bloei. Oudere partijgenoten, zoals
Schroder en Dufhüs, zullen op de ach
tergrond raken, jongere naar voren
komen, onder wie zeker de 39-jarige
premier van Rijnland Pfalz, Helmuth
Kohl.
Al deze hervormingen moeten plaats
hebben tegen de achtergrond van
een bedenkelijk verkiezingsresul
taat. Weliswaar behaalde de CDU
nog 46,1 procent van de stemmen,
maar zij verloor in de grote steden,
bij de middengroepen en katholieken,
bij de intellectuelen en de jeugd.
De partij is er dit keer nog goed afge
komen door het grote aantal vrouwen
en oudere mensen onder de kiezers
en het effecy van Kiesinger als natio
nale vaderfiguur.
JVauwkeurig bezien wettigt de verkie
zingsuitslag echter de vraag of de al
gemene maatschappelijke ontwikke
ling niet de grond wegspoelt onder de
voeten van de aloude partij.
Anderzijds kan zij in de harde opposi-
tiebank plaatsnemen onder gunstige
getalsverhoudingen: met 242 zetels
maar twaalf minder dan de regerings
partijen samen wordt zij de sterk
ste oppositie, die West-Duitsland ooit
heeft gekend.
"l/"oor de Duitse politiek breekt «en
boeiende periode aan. Wellicht weet
de CDU zich te verjongen. Dan ont
staat een levendige democratische
wedijver tussen twee aan elkaar ge
waagde partijen. Wellicht ook raakt
zij meer en meer op haar retour.
Dan worden de sociaaldemocraten
op hun beurt voor jaren de staatspar
tij".
AMSTERDAM De exploitant van
een leesportefeuillebedryf, P. Sanders
uit Dordrecht, heeft zyn kort geding te
gen uitgeveryen van geïllustreerd»
weekbladen verloren.
De heer Sanders wilde opheffing van
het leveringsverbod aan leesportefeuil
les.
De president van de Amsterdamse
rechtbank, mr. U. W. H. Stheeman over
woog dat de uitgeverijen, hun distribu
tie-organisatie en de tijdschriftengros
sier zich tegen de leesportefeuille mo
gen verweren.