Nog veel verzet van de
Tsjechen tegen Russen
MORGEN..
LAATSTE DAG
VOOR UW WENSEN
Nieuw onderzoek naar
dood van Rommel geëist
Brandt en Strauss
in
fel
debat voor Bondsdag
helpt tegen
griep
Terug
en de muziek in
In Ban ja Luka
9 doden
Ontwerp maanauto
Zuidafrikaanse minister
openbaar terechtgewezen
Over de
grenzen
gashaarden
die u moet zien!
olgende maand in Den Haag ter sprake
Moordenares uit
gevangenis
ontsnapt
Kranteartikel buskruit in parlement
IJKAST
Alle wenskaarten die morgen worden
ingeleverd bij Esso dealers zijn nog
geldig voor de beloningen: f. 50.000,-
en 100.000 tijgertjes.
Olie
Offensief
Ironie
Ik zag twee
(dronken) beren
Beroering in Spanje
door doodvonnis
(bij uw dealer)
DONDERDAG 30 OKTOBER 1969
ONTWERP GEREED VOOR
EUROPESE VERKIEZING
Dit knaapje speelde tijdens de rijtoer van de Britse koningin tegen de
muziek in van de Guards, zijn eigen wijsje. De trompettist van de
militaire band bekeek het geheel nogal misprijzend.
PRAAG Partijleider Gustaf Husak
heeft in Praag toegegeven dat er in
Tsjecho-Slowakije nog wijdverbreid
verzet bestaat tegen de aanwezigheid
van Russische troepen in het land. Hu-
sak riep de natie op „de soldaten van
het rode leger te beschouwen als be
schermers en ervoor te zorgen dat zij
zich thuis voelen".
Husak sprak nogmaals de dank uit
van de nieuwe conservatieve leiders
voor de invasie van vorig jaar waar
bij een einde werd gemaakt aan de her-
vormingsbewegng onder Alexander
MIAMI Josette Bauer, een 33-jari-
ge Zwitserse moordenares, die in 1967
in Miami tot zeven jaar werd veroor
deeld wegens het smokkelen van he
roïne ter waarde van meer dan een
miljoen dollars is uit de gevangenis
ontsnapt. Ze blijkt met twee andere
vrouwen n.l. 19 dagen geleden uit de
vrouwengevangenis in Anderson, (West-
Virginia) te zijn verdwenen.
Functionarissen van de gevangenis
hebben geen verklaring gegeven van
het feit dat de ontsnapping nu pas be
kend is gemaakt.
In 1964 ontsnapte mevr. Bauer uit
een gevangenis in Genève waar ze een
gevangenisstraf uitzat wegens het hel
pen 'van haar echtgenoot bij het ver
moorden van haar vader. Mevrouw
Bauer zou na beëindiging van haar cel
straf in Alderson aan Zwitserland wor
den uitgeleverd. Haar man zit daar
nog zijn straf van 15 jaar uit.
Dubcek. De beslissing van Moskou mi
litair in te grijpen teneinde de „oprech
te communisten" in Tsjecho-Slowakije
bij te staan, werd genomen met een
„hart vol droefheid", aldus Husak. De
troepen van het Warschau-pact waren
gekomen met het doel een „samenzwe
ring tegen de socialistische maatschap
pij" d ekop in te drukken, vervolgde
hij.
De partijleider sprak op een grote
bijeenkomst van 2000 partijfunctiona
rissen in decongreszaal van het Ju
lius Fucik park van Praag. Zijn rede,
die een uur duurde, werd in heel het
land door radio en televisie uitgezon
den.
Husak waarschuwde dat de zuivering
voort zou gaan totdat hervormers die
aan de „samenzwering deel hadden ge
nomen, niet meer in staat zouden zijn
het land in nieuwe drama's te storten".
Het eerste doel van de rede was ver
slag uit te brengen van de besprekin
gen die de Tsjechoslowaakse leiders in
Moskou hebben gevoerd.
„De opvatting dat de Russische mi
litairen een bezettingsleger zijn leeft
nog in de geesten van veel mensen",
riep Husak uit. „Maar deze militairen
zijn de strijdmacht van onze vrien
den", vervolgde hij. „Zij zijn hier om
onze maatschappij te beschermen.
Husak waarschuwde dat de liberalen
die van het politieke toneel zijn ver
wijderd nu invloed proberen te krijgen
op het gebied van de economie.
Hij noemde de hulp en samenwer
king die Moskou heeft toegezegd „groot
moedig", en verklaarde dat zij een be
langrijke factor zouden vormen bij het
overwinnen van de huidige economi
sche moeilijkheden.
Tenslotte waarschuwde de partijlei
der nog tegen verzuim op het werk
en de bewijzen van een laag arbeids-
moreel. „Ware vaderlandsliefde, aldus
Husak, „moet worden getoond door eer
lijk werk van iedere burger op elke
plaats".
LUXEMBURG Het probleem van directe Europese verkiezingen voor het
Europese parlement, dat jarenlang in Brussel in de archieven van de minister
raad der Europese Gemeenschap heeft gesluimerd, is tot nieuw leven geko
men en zal vermoedelijk op de komende topconferentie in Den Haag gaan
meespelen.
Nationale deskundigen hebben de afgelopen maanden in Brussel zoveel vorde
ringen gemaakt met een ontwerp-conventie, dat de Nederlandse staatssecretaris
De Koster woensdag in de Europese ministerraad in Luxemburg kon meedelen,
dat de ministers van Buitenlandse Zaken op hun volgende vergadering op 10
en 11 november in Brussel een eerste gedachten wisseling aan het ontwerp zul
len kunnen wijden.
In goed ingelichte kringen verluidt
dat de zaak mogelijk ook op de con
ferentie van regeringsleiders in Den
Haag de volgende maand ter sprake zal
worden gebracht.
Deze ontwikkeling wordt van groot
belang geacht, omdat de definitieve fi
nanciering van de EEG-landbouwpoli-
tiek, de daarmee samenhangende ei
gen inkomsten van de Europese Com
missie en de Europese parlementaire
controle een belangrijk onderdeel zul
len uitmaken van de serie beslissingen
die vóór 31 december aanstaande geno
men moeten worden om de EEG te vol
tooien.
De ontwerp-conventie voor directe
Europese parlementsverkiezingen, die
na goedkeuring door de Europese mi
nisterraad door de nationale parlemen
ten van de zes landen zal moeten wor
den geratificeerd, voorziet allereerst in
een verhoging van het aantal afge
vaardigden in het Europese parlement
van 142 tot 284. De helft van het aan
tal Europese parlementsleden zal ook
lid van een nationaal parlement moe
ten zijn.
De verkiezingen zullen om de vijf
jaar worden gehouden, in alle zes lan
den op dezelfde dag. Als dit een zon
dag zou zijn kan Nederland de Europe
se verkiezingen de dag ervoor of erna
houden. De Europese verkiezingen zul
len voorts niet mogen samenvallen met
nationale verkiezingen en in elk van
de zes landen zullen de bestaande na
tionale kieswetten ook voor de Europe
se verkiezingen gelden.
Deze oplossing is gekozen omdat een
harmonisatie van de nationale kieswet
ten of het uitwerken van een volledig
uniforme Europese kieswet teveel tijd
zou vergen. De leeftijd om als Europees
afgevaardigde gekozen te worden stelt
het ontwerp van de nationale deskun
digen op 25 jaar, het actief kiesrecht
op 21 jaar.
De conventie zou in de mogelijkheod
willen voorzien van een aanpassing aan
de hand van de ervaring na een eerste
periode van vijf jaar, en dan op ini
tiatief van het- Europees parlement
zelf, uiteraard met goedkeuring door de
Europese ministerraad.
Het Europese parlement had in 1960
reeds op basis van de verdragsvoor-
sfchriften een ontwerp-conventie voor
directe Europese verkiezingen uitge
werkt en aan de ministerraad in Brus
sel toegezonden. Daar verdween het
echt. in de ijskast. In het voorjaar
heeft het parlement in Straatsburg in
een resolutie nog eens aan zijn ontwerp
van 1960 herinnerd en min of meer
het dreigement geuit, dat het parle
ment de Europese ministerraad weieens
voor het Europese gerechtshof in
Luxemburg zou kunnen aanklagen we
gens het nalaten van toepassen van de
verdragsbepalingen op dit punt.
Voor de vertegenwoordigers van de
zes regeringen in Brussel is deze reso
lutie, onder het Nederlandse voorzitter
schap sedert 1 juli jl. van de werk
groepen der permanente vertegenwoor
digers, een voldoende aansporing ge
weest om de kwestie door deskundigen
te laten uitwerken.
Het Europese parlement had zelf een
verdrievoudiging van het aantal Euro
pese afgevaardigden gewenst. De com
missie van nationale deskundigen acht
te dit echter te hoog, ook al omdat
men rekening zou moeten houden met
een eventuele uitbreiding van de EEG
en dus ook van het aantal leden van
het Europese parlement.
In het huidige parlement in Straats
burg hebben de grote drie van de ge
meenschap, Duitsland, Franktijk en
Italië, elk 36 afgevaardigden, Nederland
en België elk 14 en Luxemburg 6.
BELGRADO Bij de aardbeving
van zondag in Banja Luka in midden-
Joegoslavië zijn negen mensen om het
leven gekomen. De burgemeester van
de stad heeft dit gisteren officieel be
kend gemaakt.
Eerder was gezegd, dat er 22 doden
waren geteld. Dit getal is voortgeko
men uit gissingen, die later onjuist zijn
gebleken.
ADVERTENTIE
LAATSTE DAG VOOR F. 100,- OF TIJGERTJE
ESSO SERVICE GAAT STEEDS VERDER
Bij1 de uitwerking van de ontwerp-
conventie is deze onderlinge verhouding
licht gecorrigeerd wegens het uiteen
lopende aantal inwoners in de zes ge-
meenschapslanden. Het ontwerp koint
daarom op 24 afgevaardigden voor Ne
derland (plus tien), 22 voor België (plus
acht), 79 voor Duitsland (plus 43), 75
voor Frankrijk (plus 39, 78 voor Italië
(plus 40) en acht voor Luxemburg
(plus twee). Voor Luxemburg is dit aan
tal wat aan de „geflatteerde kant".
Dit ontwerp zou bij de uitwerking
door de nationale deskundigen in Brus
sel min of meer volledige steun hebben
gekregen van Benelux, Duitsland en Ita
lië. Van Franse zijde heeft men welis
waar aan het ontwerp meegewerkt,
doch een politiek voorbehoud zij 't
op technische gronden ten aanzien
van de hele zaak gemaakt, aldus de
goed ingelichte kringen in Brussel.
FRANKFORT Robert W. Kemp-
ner, de voormalige plaatsvervangen
de hoofd-aanklager van de Ameri
kaanse regering in het proces van
Neurenberg tegen de Duitse oorlogs
misdadigers, heeft de Westduitse
autoriteiten verzocht, het onderzoek
naar de dood van veldmaarschalk
Erwin Rommel te heropenen.
Rommel zou zelfmoord hebben
gepleegd. Kempner, wiens woon
plaats in Landsdowne in Pennsyl
vania is maar die een advocaten
kantoor heeft in Frankfort, gelooft
niet dat de veldmaarschalk zelf
moord heeft gepleegd.
Kempner noemde het resultaat
van een vorig onderzoek van de
Stuttgarter officier van justitie, dat
geduurd had van 1959 tot 1962, „on
bevredigend". Sedert 1962 waren er
nieuwe getuigen gevonden die meer
licht op de zaak konden werpen,
zegt Kempner.
In een recente televisie-uitzending
heeft bijvoorbeeld de- zoon van
Rommel, Manfred, gezegd dat op
14 oktober 1944 Hitiers generaals
Wilhelm Burgdorf en Ernst Maisel
naar de woning van de veldmaar
schalk te Herlingen bij Ulm waren
gegaan en daar aan Rommel een
capsule met vergif hadden overhan
digd.
„Zij zeiden tot de veldmaarschalk",
aldus Kempner, „dat Hitier wenste
dat Rommel zichzelf zou doden, om
dat hij anders vervolgd zou worden
omdat hij, onmiddellijk na de ge
allieerde invasie van Normandië,
zou hebben aangeraden dat het Duit
se leger zich moest overgeven".
„De zaak moet worden heropend",
aldus de advocaat, „en wel tegen
alle personen die er iets mee te ma
ken hebbben gehad. Dat zijn bij
voorbeeld leden van de legerstaf
die de bevelen van Hitier uitvoer
den, de mensen van de Gestapo die
Rommel van het vergif hadden voor
zien, alsmede de twee genoemde ge
neraals".
Volgens een woordvoerder van het
kantoor van de officier van justitie
te Herlingen heeft het bij het on
derzoek van 1959 tot 1962 gedraaid
om vier versonen: generaal Wilhelm
Burgdorf, die zelfmoord zou heb
ben gepleegd in de Rijkskanselarij
te Berlijn, op 1 of 2 mei 1945, ge
neraal Ernst Maisel, tegen wie niets
werd ondernomen wegens gebrek
aan bewijs, een hoge SS-officier en
Gestapo-man die in juli 1945 zelf
moord heeft gepleegd en tegen een
voormalige legerofficier, die de twee
genoemde generaals naar het huis
van Rommel had gebracht, maar die
volens het onderzoek vrijuit ging.
„De zaak werd gesloten op 30 mei
1962", aldus de woordvoerder van
de officier van justitie. Hij voegde
er aan toe, dat het verzoek van Ro
bert Kempner evenwel is doorgege
ven aan de officier van justitie te
Ulm.
BONN Tumultachtige scènes
speelden zich gisteren af in de Bonds
dag, de Westduitse Tweede Kamer,
nadat de nieuwe bondskanselier Willy
Brandt wegens een kranteartikel oud
minister Strauss over één kam had ge
schoren met Hugenberg.
Hugenberg, een Duits nationalistisch
groot-industrieel bereidde destijds de
weg voor Hitier, door pi o-nazi artike
len in zijn kranten te laten opnemen.
Brandt verweet Strauss een artikel
in diens „Bayernkurier". dat. zegt dat-
het programma van Schumacher van
de SPD aanleiding geweest zou zijn,
Brandt uit de partij te stoten.
„De eerste klap in1 de buitenlandse
politiek was de erkenning van de oost
zone", schrijft het blad. De Poolse
communisten kennen waarschijnlijk
Brandts „zwakheden" zeer precies en
willen de kanselier met het aanbieden
van onderhandelingen „op glad ijs
brengen", aldus het blad. Het blad ver
weet Brandt: uitverkoop politiek.
Oud-minister van Financiën en voor
zitter van de CSU Strauss stortte later
met het afleggen van een verklaring
olie op de golven van het debat. Strauss
zei het nationalisme de „doodgraver"
van het Duitse volk en van Europa te
vinden. Hij reageerde daarmee op de
verklaring van Brandt, dat de revalua
tie van de mark in mei van dit jaar
mislukt was, door „nationalistische in-
►- Tekening van een maanv oer tuigdat door Boeing in opdracht van de
NASA zal worden ontworpen, gebouwd en getest. De ,,auto" wordt aan
gedreven door elektromotoren en kan twee astronauten met hun bepakkingen
en gereedschappen met een snelheid van ongeveer 15 km/uur voortbewegen.
De besturing wordt verzorgd door General Motors' elektronische afdeling.
spraak". Strauss distantieerde zich na
drukkelijk van het artikel in de Bayern
kurier.
Hij zei op de redacteuren van dat
blad even weinig invloed te hebben als
de bisschoppen en kardinalen tegen
woordig op de kerkbladen. Brandt zei
daarop, tevreden te zijn over de uitleg
van Strauss.
De Christen-democratische fractie
leider Barzel opende het offensief van
de oppositie in grote stijl. De sociaal
democraat Wehner, uit het kabinet te
ruggekeerd naar de Bondsdag, toonde
zich weer de oude parlementaire vecht
jas. Barzel, die na de regeringswisse
ling als eerste Christen-democraat had
gepleit voor een constructieve opposi
tie, nam de regeringsverklaring onder
het mes met een mengeling van spor
tiviteit, pathos en vlijmscherp sarcas
me. Geen bondskanselier, aldus Bar
zel, heeft dank zij zijn christen-demo
cratische voorgangers kunnen begin
nen in een zo gunstige positie als
Brandt. De nieuwe regering verklaart
dat zij een moeilijke erfenis moet over
nemen. Welnu, wij hopen, zo zei Barzel,
dat het nooit moeilijker zal worden.
Als Brandt de toestand zo ernstig had
gevonden, had hij niet tot het laatst in
het vorige kabinet moeten blijven zit
ten.
Oud-minister Wehner, nu fractielei
der der sociaal-democraten, ging de
oppositie met smeuïge ironie te lijf.
Wat de christen-democraten hebben
nagelaten, wrijven zij ons nu als jeuk
poeder in de hals. Toon maar meer ini
tiatief, dan kunnen we zien of u nog
niet helemaal bent vastgeroest, Barzel!
aldus Wehner.
ADVERTENTIE
verpakking: 14 40 en 210 tabletten
BOSTON Het jachtseizoen op
beren in het westen van Massa
chusetts is dit jaar vroeg gesloten
i.v.m. het cidereffect. De beren
blijken teveel wilde appelen gege
ten te hebben, die in hun magen
zijn gaan gisten en dronkenschap
veroorzaken.
Onder die omstandigheden vond
ik het niet sportief de jacht langer
open te laten," zo vertelde James
M. Shepard, de directeur van het
staatsbureau voor visserij en wild.
BILBAO De gezamenlijke advoca
ten in de Spaanse stad Bilbao zullen
geen politieke gevangenen meer verde
digen, als het doodvonnis tegen een
Baskische nationalist, Arazabalaga,
niet wordt ingetrokken. Advocaten in
San Sebastian en Madrid overwegen
soortgelijke acties.
Arazabalaga werd maandag door
een tribunaal in Burgos ter dood ver
oordeeld, omdat hij opdracht zou heb
ben gegeven om een bom te plaatsen
in een politiejeep in zijn woonplaats,
Ondarroa.
LONDEN De „ongemakkelijke"
verhouding tussen Groot-Brittannië en
Zuid-Afrika is er de laatste dagen niet
beter op geworden.
Te Londen verblijft op het ogenblik
de Zuidafrikaanse minister vaq Buiten
landse Zaken, Hilgard Muller. Van
daag is hem op een lunch, aangebo
den doorN zijn Britse ambtgenoot Ste
wart, door deze gezegd, dat de Zuid
afrikaanse „eregast", „zich scheen te
bemoeien met de Britse binnenlandse
aangelegenheden". Een dergelijke te
rechtwijzing is onder de gegeven om
standigheden wel uniek te noemen.
Minister Muller had eerder op een
bijeenkomst van rechtse politici en an
deren kritiek uitgeoefend op het be
sluit van de regering Wilson van 1964
om geen wapens te leveren aan Zuid-
Afrika. Hij had ook laten doorscheme
ren, dat Zuid-Afrika het zou toejuichen
als in Groot-Brittannië weer een con
servatieve regering aan het bewind
was.
In een andere toespraak had Muller
gezegd, dat Londen bezig was een in
ternationaal centrum te worden van
tegen de Zuidafrikaanse „orde en voor
uitgang" gerichte activiteit en gister
avond uitte hij kritiek op de officiële
Britse aanvallen op de Zuidafrikaanse
rassenpolitiek.
Tien dagen geleden had de Britse
minister van Sport, Howell, in een ge
sprek voor de televisie gezegd, „dat hij
persoonlijk vond, dat Engeland niet te
gen Zuid-Afrika moest spelen, omdat
de sport daar was gegrondvest op het
rassenbeginsel".
Minister-president Wilson heeft in
verband hiermee de leden van zijn re
gering eraan herinnerd, dat zij hun
privé-meningen niet publiekelijk moe
ten uiten. Toen Muller over de uitlating
van Howell bij Stewart protesteerde,
zei deze vergoelijkend dat Howell zijn
persoonlijke opvatting ten beste had ge
geven, niet die van de regering.
D
(e nieuwe conservatieve communisti
sche leiders van Tsjecho-Slowakije
hebben hun onvoorwaardelijke steun
verleend aan de Russische doctrine
voor de „beperkte souvereiniteit" van
de communistische landen, die Mos
kou het recht geeft in deze landen mili
tair in te grijpen.
Dit wordt gezegd in de gezamenlijke
verklaring die na afloop van het be
zoek der Tsjechoslowaakse partij- en
regeringsleiders aan Moskou is uit
gegeven. Ook heeft Praag ingestemd
met een onbeperkt verblijf vande
Russische troepen in het land.
In ruil voor deze verklaring, heeft Rus
land Tsjecho-Slowakije uitgebreide
hulp voor opvijzeling van de Tsjecho
slowaakse economie toegezegd, be
staande uit een warenkrediet van
ongespecificeerde grootte en de be
lofte tot hulpverlening bij de aan
koop van goederen waaraan een drin
gende behoefte bestaat op „buiten
landse markten", vermoedelijk het
westen.
Door in te stemmen met de zogenaam
de Breznjef-doctrine van beperkte
souvereiniteit hebben de Tsjechoslo
waakse leiders in feite Moskou alle
steun toegezegd bij het onderdrukken
van liberale hervormingsbewegingen
die in het oostblok zouden kunnen
ontstaan.
jglke socialistische partij is voor haar
daden verantwoordelijk voor het
volk in eigen land en draagt inter
nationale verantwoordelijkheid te
genover de landen van de socialisti
sche gemeenschap", zo staat in het
gezamenlijk communiqué, waarin bei
de landen voorts vastbesloten ver
klaren „samen met alle andere
broederlanden zich teweer te stellen
tegen d« contra-revolutionaire intriges
van het imperialisme en alle andere
reactionaire machten..."
De militaire interventie van de landen
van het Warschau-Pact in Tsjecho-
Slowakije wordt officieel betiteld als
een daad van internationale solida-
GUSTAF HUSAK
judasloon
riteit welke ertoe bijdraagt de anti
socialistische, contra-revolutionaire
machten een halt toe te roepen".
De legering van Russische troepen op
Tsjechoslowaaks grondgebied wordt
van „fundamenteel belang" geacht,
vooral ter verdediging van de Tsje
choslowaakse grens met West-Duits-
land „een voorpost van de hele
socialistische gemeenschap, waarvan
de kracht een der sleutelfactoren is
in het behoud van de vrede en vei
ligheid in Europa".
In het vorig jaar in Moskou getekende
protocol tussen beide landen, waarin
de inval achteraf werd gelegaliseerd,
was de bepaling opgenomen dat na
„normalisatie van de toestand in
Tsjecho-Slowakije" de meeste Rus
sische troepen zouden wórden terug
getrokken en dat alleen een klein con
tingent aan de grens met West-Duits-
land zou worden gehandhaafd.
Uit het communiqué dat is gepubli
ceerd, valt echter op te maken, dat
de Russen, die op het ogenblik naar
schatting 75.000 man in Tsjecho-Slo
wakije gelegerd hebben, meer dan
een symbolische strijdmacht voor onbe
paalde tijd aan de westgrens van
Tsjecho-Slowakije willen houden.
TAe Russische bereidheid om de rege
ring in Praag te helpen bij het aan
trekken van dringend noodzakelijke
goederen op de buitenlandse markt,
wijst er volgens waarnemers op dat
de leiders in het Kremlin tenslotte
hebben toegegeven aan het verzoek
om een lening in geld en goederen,
dat de Tsjechoslowaken hadden inge
diend, nog voordat de plannen tot
economischehervorming door de mi
litaire invasie de bodem waren inge
slagen.
Bovendien heeft Rusland beloofd Tsje
cho-Slowakije meer ruwe olie, ijzer
erts, katoen en enige andere belang
rijke soorten grondstoffen te leveren
dan in de eerder afgesloten leverings
voorwaarden voor lange termijn is
vastgesteld.
Het is een simpel Judasloontje dat
Husak voor deze knievallen uit Mos
kou heeft meegenomen. Niet alleen
voor vijanden, maar ook voor vrien
den Is Rusland maar een karig en
zuinig beschermer.
ADVERTENTIE