Hervormde Kerk geeft
„inspraak" in haar te
voeren beleid
Wat moet
aan de arde
komen in de
komende A /gemene Kerk vergadering
Gemeente heeft inspraak via
de kerkelijke vergaderingen
Zo genadig is de Heere!
VERGADERDATA EN -UUR IN
DE VERSCHILLENDE REGIO'S
OP DE DREMPEL VAN DE JAREN 70
Gereformeerde Bond weigert mee te werken
Geestesleven
Gods plannen
onze verantwoordelijkheid
Wat centraal moet staan
Kerk en samenleving
Nieuwe vormen
Oecumene
Op de schouders van ds. G. de Ru, praeses van de ge
nerale synode der Nederlandse Hervormde Kerk, zal
de moeilijke taak rusten leiding te geven aan de in
spraak" die men met deze Algemene Kerkvergadering
beoogt.
Democratischer dan onze reformatorische kerken lijkt het nauwelijks
te kunnen. Een gemeente die iedere week bijeen komt, geleid en be
stuurd door beroepen predikanten en gekozen ouderlingen tot wier
taak het huisbezoek behoort, zodat er nauwelijks twijfel over kan be
staan dat zij weten wat er binnen de gemeente leeft. En mochten er
nog twijfels zijn dan zijn er ook nog de wijk- en gemeente-avonden,
waar alles besproken kan worden. En zo werkt het hele systeem naar
de top toe door: met classes, kerkprovincies en particuliere synodes,
kerkvisitatoren en consulenten alles en allen even democratisch
gekozen tot aan de top generale synode en moderamen toe.
Desondanks heeft de generale synode van de Nederlandse Hervormde
Kerk besloten een Algemene Kerkvergadering te organiseren. Bedoe
ling ,,Het scheppen van een gelegenheid voor de leden van de her
vormde kerk om uiting te geven aan hun gedachten, niet alleen met
betrekking tot de huidige positie van de kerk in het geheel van de Ne
derlandse samenleving, maar ook met betrekking tot de taak van de
kerk in de toekomst, zowel binnen als buiten de grenzen". Organisa
torisch ziet men het zo ieder die van mening is, dat een bepaald
punt op de agenda van 'n dergelijke kerkvergadering behandeld moet
worden, kan een brief richten aan de Algemene Kerkvergadering,
Postbus 19 te Driebergen. Daarnaast worden er in het hele land re
gionale „agendavergaderingen" gehouden, waar men dus eveneens te
behandelen punten aan de orde kan stellen. Op die manier hoopt men
„van onderaf" tot een alle vraagpunten omvattende agenda te komen
voor de slotvergadering die rond Pinksteren 1970 moet worden ge
houden.
Deze „inspraak-methode" is duidelijk een heel andere dan het hele
democratische opbouw-systeem dat ook de hervormde kerk kent
daarom ook is er al fel verzet gerezen met name van de Gereformeer
de Bond in de Hervormde Kerk. Duidelijk is ook dat de inspraak gren
zen moet hebben het moet ook inderdaad over de hoofdzaken gaan.
Daarom hebben we op deze pagina enerzijds het artikel afgedrukt
waarin het moderamen van de hervormde synode voorzichtig poogt de
agenda-ruimte enigszins af te palen, en anderzijds een interview met
ds. G. Boer, voorzitter van de Geref. Bond, waarin deze zijn bezwaren
toelicht.
De werkcommissie die de alge
mene kerkvergadering voor Pink
steren 1970 voorbereidt, had het
moderamen om een basisdocu
ment gevraagd, dat als uitgangs
punt voor de in november 1969
te houden regionale agenderings-
vergaderingen zou kunnen dienen.
Het moderamen heeft, ook na de
leden van de generale synode om
hun persoonlijke bijdragen voor
dit document te hebben gevraagd,
geaarzeld of het werkelijk tot de
samenstelling van zo'n stuk zou
moeten overgaan. Het kon name
lijk de schijn hebben dat de gene
rale synode de samenstelling van
de agenda voor de algemene kerk
vergadering zou willen beïnvloe
den als zij reeds bij de start van
deze kerkvergadering haar eigen
gedachten over waar het in de ko
mende jaren in de kerk om zal
moeten gaan, onder woorden
tracht te brengen.
Op grond van vier overwegin
gen is het basisdocument van het
moderamen toch gekomen, name
lijk:
1. Om nog eens duidelijk te zeg
gen wat de generale synode met
de algemene kerkvergadering voor
ogen heeft gestaan.
2. Om allerlei misverstanden, die
reeds rondom de algemene kerk
vergadering blijken te zijn ont
staan, uit de weg te ruimen en
andere te voorkomen.
3. Om het actief deelnemen van
zoveel mogelijk leden van de kerk
aan de algemene kerkvergadering
te bevorderen.
4. Om er toe bij te dragen, dat
niet voor allerlei bijzaken, die
van minder belang zijn, de aan
dacht worden opgeëist, maar dat
het werkelijk om de grote vragen
zal gaan, die in de zeventiger ja
ren, menselijkerwijs gesproken,
over het zijn of niet-zijn van de
hervormde kerk zullen beslissen.
Het moderamen schrijft dat op
de als terloops ingevoegde woor
den „menselijkerwijs gesproken"
een zwaar accent moet vallen. Wij
zijn ons ervan bewust, aldus het
moderamen, dat wij, als het om
de toekomst van de kerk gaat, op
zeer ingehouden toon moeten spre
ken, omdat het dan in de diepste
zin gaat over het werk van Gods
Geest, over Zijn leiding met Zijn
gemeente en over Zijn bedoeling
met Zijn kerk en met deze wereld
Met andere woorden: over dingen,'
die ons verstand te boven gaan er
waar wij de beschikking niet over
hebben. Maar het geloof in Gods
plan en Gods werk, het geloof in
Zijn heerschappij en in de komst
van Zijn Rijk, komt niet in min
dering van onze verantwoordelijk
heid voor de manier waarop wij
omgaan met Zijn gaven. Zeker
niet waar het gaat om Zijn groot
ste gaven: om Zijn geboden en
beloften. Om het Evangelie van
Jezus Christus van wie wij belijden,
dat Hij de Heer van Zijn Kerk en
de Heiland van deze wereld is.
Zo zijn wij als vanzelf al geko
men, zo gaat het moderamen ver
der, bij datgene wat het eerste en
het laatste moet zijn en daarom
bij al ons vragen naar het leven
en werken van de Kerk in de ko
mende jaren centraal moet staan.
Wat mogen wij geloven en belijden
en hoe moeten wij daar in het he
den over spreken? Het modera
men wijst op geschriften die de
hervormde synode daarover heeft
uitgegeven: enkele jaren na de
oorlog kwam uit: „Fundamenten
en perspectieven van belijden". Na
de invoering van de kerkorde vol
gen geschriften over de betekenis
van de Bijbel (o.a. Klare Wijn)
en over centrale stukken van de
belijdenis (het gebed, de uitverkie
zing en de verzoening).
Sindsdien, zo gaat het modera
men van de hervormde synode ver
der, is het vragen naar het „be
staan" van God en naar Zijn we
zen en werk radicaler en feller ge
worden en daarmee zijn ook de
aanvechtingen voor het christelijk
geloof groter geworden. Of moeten
wij dit heel anders zien en waar
deren en is het veeleer zo, dat
wij in onze dagen bevrijd worden
van veel al te menselijke voor
stellingen en gedachten over „God"
en teruggeworpen worden op dat
gene wat in het christelijk geloof
de kern en het wezenlijke is: op
de boodschap van de gekruisigde
Messias van Israël, die in zijn op
standing de Heiland van de werel
is?
Maar dan komt voor ons de
vraag hoe dit centrale getuigenis
van de Kerk verwoord kan wor
den voor de kinderen van onze tijd.
Hoe kan een verbinding worden
gelegd van dit belijden van verzoe
ning en verlossing met het leven
van mensen en volkeren in de ze
ventiger jaren van deze eeuw? Zijn
wij ervan overtuigd, dat het Evan
gelie voor de gang van zaken in
de wereld een belangrijke en red
dende opdracht vervult? Zo vraagt
het moderamen. Het hoopt en ver
wacht dat in de algemene her
vormde kerkvergadering, deze
kernvragen van het christen-zijn
en kerk-zijn diepgaand zullen wor
den besproken.
In het schrijven van het mode
ramen wordt de aandacht van de
komende kerkvergadering voorts
gevraagd voor vele vraagstukken
jp het gebied van kerk en samen
leving. Het moderamen wijst erop
dat grote veranderingen in de sa
menleving hebben plaatsgevonden
en nog ingrijpender omzettingen
in de volgende decennia zijn te
verwachten, zoals: verder doorge
voerde automatisering, verder
gaande verslechtering van het
leefklimaat door verontreiniging
van water en lucht, door de drei
ging van de „proefnemingen" met
A-, B- en C-wapenen, radicale ver
stedelijking, toenemende tegen
stelling tussen arme en rijke lan
den, toenemende revolutionaire
spanningen in de „derde wereld"
enz.
In de ons meer nabije en ver
trouwde levenskring dringen zich
de vragen van de nieuwe levens
stijl op en de verhouding van de
stijl van leven tot de tot nu toe
min of meer geldende christelijke
normen of gedragspatronen. Velen
wensen een nieuwe, in veler ogen
normale vrijheid op seksueel ge
bied, o.a. door wegneming van
overheidswege van de beperken
de en beschermende bepalingen
die tot nu toe golden (filmkeuring,
pornografie, handel in voorbe
hoedsmiddelen, abortus, echtschei
ding, homofilie, enz.). Voor velen
gaat de taak van de kerk in de ko
mende jaren vrijwel op in het be
vorderen van de medemenselijk
heid. Anderen vrezen juist een te
grote nadruk op de sociale vra
gen en zouden de taak van de
kerk liever beperkt zien tot pre
diking, catechese, pastoraat en dia
conaat en een scherpe scheiding
willen maken tussen de opdracht
van de kerk en die van de gelo
vigen in de samenleving.
Het moderamen van de synode
zou graag zien dat de algemene
kerkvergadering zich uitspreekt
over deze vragen en duidelijk
maakt wat naar haar oordeel van
de kerk in al haar geledingen al
dan niet tot haar roeping en op
dracht behoort. Moet de kerk voor
aan staan als het gaat om een re
volutionaire herstructurering van
het leven van volk en volkeren en
moet zij juist wat minder „wet-
matisch" zijn als het gaat om het
persoonlijke zedelijke leven? Of
dient zij juist krachtig te zijn in
het ontwikkelen van een nieuwe
eigen christelijke levensstijl in een
steeds nihilistischer zich gedra
gende samenleving en moet zij
juist op sociaal en politiek gebied
trachten de gulden middenweg
tussen conservatisme en progres
siviteit te vinden?, zo vraagt het
moderamen. En het vervolgt: Of
zijn al deze min of meer „wereld
se" instellingen tegenover de wer
kelijkheid eigenlijk uit den boze
en gaat het er veeleer om, om los
van alle tijdgebonden leuzen, rea
listisch én gelovig, waarheid en
gerechtigheid na te jagen? Maar
wat betekent dit dan concreet op
het terrein van het persoonlijke le
ven, maatschappelijk en in de in
ternationale verhoudingen? Of, met
andere woorden, wat is de beteke
nis in de komende jaren van het
diaconaat van de Kerk: sociaal en
politiek?
Uit het feit dat de synode een al
Als secretaris-generaal van de her
vormde kerk, tevens scriba van de
generale synode, zal ds. F. H. Lands
man de vele organisatorische problemen
moeten oplossen die aan deze inspraak
methode ongetwijfeld vastzitten.
Het gekrookte riet zal Hij niet
verbreken en de rokende vlas
wiek zal Hij niet uitblussen.
Jesaja 42 3a.
Ja, zo genadig is de Heere en zo vol
barmhartigheid is de Christus jegens
een zondig en schuldig en verloren
mens: Het gekrookte riet zal Hij niet
verbreken en de rokende vlaswiek zal
Hij nie uitblussen
De Heere God heeft Zijn Zoon gezon
den van de hemel naar de aarde om
te zoeken en zalig te maken wat verlo
ren is. Alzo lief heeft God de wereld
gehad dat Hij Zijn eniggeboren Zoon
gegeven heeft opdat een iegelijk die in
Hem gelooft niet verderve maar het
eeuwige leven hebbe.
God heeft Zijn eniggeboren Zoon ge
geven
Gegeven in de dood, ja de dood des
kruises
Want Hij moest onze weg gaan, de
weg van schuldige en verloren mensen.
Daarom is Hij om onze overtredingen
verwond en om onze ongerechtigheden
is Hij verbrijzeld. Hij moest de weg
van de dood en van de hel gaan die wij
verdiend hebben. Daarom heeft Hij uit
geroepen aan het kruis: Eli, EliMijn
God, Mijn God waarom hebt Gij Mij
verlaten En in deze weg heeft Hij ge
rechtigheid verworven, gerechtigheid
waarachter verloren zondaren kunnen
schuilen, gerechtigheid die ons deel
wordt in de weg des geloofs....opdat een
iegelijk die in Hem gelooft niet verderve
maar het eeuwige leven hebbe.
Maar wie wil zich nu overgeven aan
Hem, wie wil in Hem geloven, wie wil
Hem dienen en in Zijn voetstappen wan
delen? Wie wil achter Hem aangaan
door zichzelf te verloochenen en zijn
kruis op zich te nemen? Immers nie
mand! Hij had geen gedaante noch heer
lijkheid, ais we Hem aanzagen was er
geen gestalte om Hem te begeren, Hij
was veracht en we hebben Hem niet
geacht.
En toch heeft Hij onze krankheden
op Zich genomen en onze smarten
heeft Hij gedragen. En toch kunnen we
alleen behouden worden door Hem.
En toch is er een volk dat getrokken
wordt tot Hem en dat zich overgeeft
aan Hem en dat vrede vindt in Hem.
Want het bloed van de Heere Jezus
Christus reinigt ons van alle zonde.
Wanneer wij onszelf moeten aanklagen
en moeten belijden dat we tegen de
Heere gezondigd hebben en dat we
Zijn toorn en oordeel verdiend hebben,
dan mogen we toch zien op de Heere
Jezus en Zijn werk en dan zullen we
horen: Komt dan en laat ons samen
Om tot een werkelijke inspraak van onderaf te komen, worden in deze maand novem
ber door het hele land regionale bijeenkomsten georganiseerd, die zich uitsluitend
moeten bezighouden met die punten waarvan de gemeenteleden menen dat ze op de
agenda van de Algemene Kerkvergadering thuis horen. Men hoopt en verwacht dat
vele hervormden die het wèl menen met hun kerk en die bereid zijn mee te denken
voor de toekomst, deze vergaderingen zullen bezoeken. De lijst van vergaderplaatsen
is nog niet helemaal compleet hieronder noemen we die plaatsen waar in ieder
geval een dergelijke agendavergadering zal worden gehouden. Het persbureau der
Ned. Hervormde Kerk hoopt later nog een aanvulling te kunnen geven. Voor de pro
vincies Gelderland en Utrecht zijn het voorlopig:
ARNHEM Musis Sacrum aan het Velperplein - vrijdag 14 nov. aanvang 20.00 uur.
DOET1NCHEM - café-restaurant „De Graafschap", Markt 10 - zelfde dag en uur als
in Arnhem.
GELDERMALSEN - AMC-gebouw, H. Kuykstr. 36 - zelfde dag en uur als in Arnhem.
HARDERWIJK - adres nog niet bekend - zelfde dag en uur als in Arnhem.
VEENENDAAL - Korenbeurs, Markt 15 - zaterdagmiddag 15 nov. van 14.30 tot 17.00 u.
UTRECHT - CBS-gebouw, Kr. Nieuwe Gracht 39, dag en uur als in Veenendaal.
richten: Al waren uw zonden als schar
laken ze zullen wit worden als sneeuw,
al waren ze rood als karmozijn, ze zul
len worden als witte wol. Nooddruftigen
zal Hij verschonen, aan armen uitgenè
Zijn hulpe ter verlossing tonen
Neen, deze genade is niet voor hoog
moedige mensen voor inzichzelf goede
en vrome mensen, die zich op de borst
slaan en zeggen: Heere, ik dank u dat
ik zo goed ben en zo vroom en zo ge
lovigveel beter dan die zondaar daar,
die tollenaar en die overtreder van uw
geboden
Aan zulke mensen gaat God met Zijn
genade voorbij. Zij kunnen zichzelf wel
helpen en redden, zo menen zij tenmin
ste. Maar de Schrift zegt: Rijken
heeft Hij ledig weggezonden, maar ar
men heeft Hij met goederen vervuld.
Dat God goede en brave en vrome
en gelovige mensen zou helpen zou zo'n
wonder niet zijn. Maar die hoeft God
niet te helpen. Die hebben God en Zijn
genade eigenlijk niet nodig.
Maar dit is het wonder van het evan
gelie, zo genadig is de Heere, zo ont
fermend is de Heiland, dat Hij zonda
ren zoekt, verloren zondaren en dat Hij
hen zoekt niet om te verderven maar
om hen gelukkig te maken, om hen za
lig te maken.
En wanneer er onder mijn lezers
zijn die met de verloren zoon moe
ten belijden: Ik heb gezondigd en ik
ben niet waardig uw kind genaamd te
worden, ik ben zo onrein en zo verdor
ven en zo zondig en zo schuldig, ik heb
zoveel kwaad gedaan, te veel om uit
te spreken dan wordt het wonder zo
groot dat er toch nog genade is en ver
geving is, dat de Heere ons in Zijn ar
men wil nemen om tot ons te zeggen:
Mijn kind om Christus wil mijn kind.
Want waar we zo klein zijn en zo ver
broken, waar we geen goed meer in
onszelf zien maar wel veel goeds in de
Heere onze God en in Zijn Christus,
waar we op de leerschool Gods door
de Heilige Geest geleerd en geleid zijn
dat er buiten Jezus voor ons geen le
ven is maar een eeuwig zielsverderf,
daar zullen we ervaren hoe genadig de
Heere is. Onze tekst zegt: Het ge
krookte riet zal Hij niet verbreken en
de rokende vlaswiek zal Hij niet uit
blussen.
Het gekrookte riet!
Riet is al niet veel, het is broos en
teer, als het er op aankomt is het
niets. En dan gekrookt riet, dat is ge
knakt riet, verbrijzeld riet! Op de leer
school Gods worden we in onze hoog
moed geknakt, daar worden we ver
brijzeld. Daar gaan we belijden: ik
ben niets meer, het is met mij verloren!
Want wie l^ijkt er nog naar zo'n ge
krookt riet om? Wel, dat doet de Hee
re, zo genadig is de Heere! Kom maar
gerust tot Hem als een kekrookt riet.
Kom maar als een zondig, arm, hon
gerig zondaar, hongerig naar Zijn ge
nade. Hij zal u vertroosten, bemoedi
gen, genezen. Zo genadig is de Heere!
Een rokende vlaswiek!
Een vlaswiek was een oliepit, ge
draaid van gehekeld vlas. De olie is op
en de pit walmt nog wat na. Zo is het
menigmaal in het leven des geloofs.
Want we hebben van onszelf niets, het
komt alles van Hem. Maar Hij blust
zo'n rokende vlaswiek niet uit. Hij
geeft integendeel door Zijn Heilige
Geest weer olie van geloof, olie van
hoop en olie van liefde. Dan gaat die
vlaswiek weer branden en soms helder
branden. Zo genadig is de Heere! Hij
bedient ons uit Zijn volheid, genade
yopr genade. En daarom zullen we
behouden worden. En daarom zullen
we wonen in het nieuw Jeruzalem. En
daarom zullen we de Heere eeuwig die
nen, loven en prijzen. Door U, door U
alleen om 't eeuwig welbehagen. Wel
behagen voor een gekrookt riet en een
rokende vlaswiek.
Veenendaal, Ds. A. VroegindewelJ
gemene kerkvergadering bijeen
heeft geroepen, mag de conclusie
worden getrokken dat zij het niet
eens is met hen die ervan uitgaan,
dat de kerk haar oorsprong en be
doeling meer getrouw zou zijn en
beter haar opdracht zou kunnen
vervullen als de kerk zich niet
meer in de huidige organisatori
sche gestalte zou vertonen. Dat be
tekent echter ook weer niet, aldus
het moderamen, dat de vraag niet
gesteld moet worden of nieuwe
vormen voor het kerkelijk leven
moeten worden gezocht. Wij den
ken hierbij aan nieuwe gemeente-
vormen, aan de vormgeving van de
eredienst, maar ook aan de vraag
of de tot nu toe geldende weg om
de toelating tot de volle gemeen
schap van de kerk, en de tot nu
toe geldende normen van het be
horen tot die gemeenschap der
kerk, dienen te worden gehand
haafd. Het moderamen verwacht
daarom dat de algemene kerkver
gadering ook bijvoorbeeld vragen
op haar agenda zet, die al in som
mige gemeenten leven, over het
toelaten van jongeren tot de avond-
maalsgemeenschap; dat zij zich
afvraagt of de driedeling van ar
tikel II van de kerkorde (doop
leden, lidmaten, geboorteleden),
in deze vorm moet worden ge
handhaafd.
Het moderamen voegt daaraan
toe: „Dit zijn ongetwijfeld vragen
die voor de toekomst van de her
vormde kerk van het allergrootste
belang zijn. Hierbij zal het erom
gaan of het mogelijk zal zijn om,
zonder het karakter van de kerk
als Christus-belijdende gemeen
schap aan te tasten en zonder te
kort te doen aan de betekenis van
de doop en van de dienst van
Schrift en tafel een structuur op
te bouwen die haar, meer dan
thans het geval is, maakt tot een
echte gemeenschap die dienend in
deze wereld staat".
Daarbij zijn volgens het mode
ramen van de hervormde synode
echter ook de nog radicaler in de
huidige gestalte van de hervorm
de kerk ingrijpende vragen, die sa
menhangen met de oecumenische
problematiek, onontkoombaar.
Zal de hervormde kerk van de
toekomst haar historische gestal
te van „gereformeerde kerk", die
haar oorsprong vindt in die tak
van de reformatie, die zich gaar
ne naar Calvijn noemt, handha
ven? Of moet zij zich meer zien als
een „modaliteit" van een „evan
gelische" kerk, openbaring van de
heilige en katholieke kerk, deel
van het lichaam van Christus? Als
een kerk dus die bereid is om, met
behoud van wat haar „eigen" is,
op te gaan in een groter verband
waarin eenheid en waarheid nog
weer op een andere wijze gestalte
krijgen dan thans het geval is.
Het moderamen spreekt de hoop
uit, dat de komende agenderings-
vergaderingen ook voor deze oe
cumenische problematiek niet zul
len terugschrikken.
„Er waait allerwegen een wind die uit
de hoek van de revolutie komt. Met name
bij enkele jongerengroepen die ten on
rechte zich opwerpen als de vertegen
woordigers van dé jeugd. Hun geestelijke
bagage is vaak niet veel meer dan een re
ligieus getint humanisme, dat zich pro
beert te dekken met wat bijbelse en chris
telijke termen. Zij weten zich gesteund
door enkele ouderen, die dezelfde gedach
ten en ideeën zijn toegedaan. Hoewel zij
zeker niet allen zonder meer trouw kerke
lijk zijn te noemen, willen zij toch wel in
de kerk inspraak en medezeggenschap.
Met de geestelijke belangen en de meest
wezenlijke taken van de kerk wordt door
velen geen rekening gehouden". Zo staat
het te lezen in een nota, die het hoofdbe
stuur van de Gereformeerde Bond in de
Nederlandse Hervormde kerk heeft op
gesteld betreffende de organisatie van de
Algemene Hervormde Kerkvergadering.
Daarin heeft het hoofdbestuur aan de le
den van de Bond, de kerkeraden en de
andere ambtelijke vergaderingen verzocht
zich te onthouden van elke medewer
king aan de organisatie van deze vergade
ring.
Betekent dit dat de Gereformeerde
Bond inspraak revolutionair vindt?
Neen, inspraak is ook in de kerk een
kostbare zaak, zegt ds. G. Boer te Zoeter-
meer, voorzitter van de Bond. Wij zijn
dan ook niet tegen inspraak, maar tegen
déze wijze van deze inspraak. De gemeen
te moet natuurlijk mondig zijn. Maar zij
kan meespreken in de kerkelijke vergade
ringen. De presbyteriale structuur van de
kerk is daarvoor geschikt. Een van onze
bezwaren is dat de ambtelijke vergaderin
gen worden gepasseerd.
De nieuwe kerkorde, die nu ongeveer
twintig jaar geleden werd ingevoerd, was
een compromis tussen de presbyteriale en
de apostolair-missionaire vorm van kerk-
regering. Bij de laatste werd vooral de
nadruk gelegd op de openheid van de kerk,
die dan door raden, organen en commissies
moest worden gerealiseerd. De grote
vraag bleef welke lijn het winnen zou. De
Ds. G. BOER
geen nevenstructuur
apostolair-missionaire lijn kwam heel dui
delijk naar voren. Ds. Boer betreurt het
dat de synode de kerk jarenlang heeft
overladen met rapporten over allerlei za
ken. Dat kwam allemaal van boven af. De
presbyteriale lijn loopt echter van onderen
naar boven: de presbyteriale structuur
heeft altijd sterk de nadruk gelegd op de
gemeente.
Doordat er zoveel van boven af werd ge
regeld, hebben de classicale vergaderingen
hun minderwaardigheidsgevoel nooit kun
nen overwinnen. De nieuwe kerkorde had
deze vergaderingen in haar grondrechten
hersteld, maar de classes hadden uiter
aard tijd nodig. Wil de presbyteriale struc
tuur goed tot haar recht komen, dan zul
len de kernen van de belijdenis aan de
orde moeten worden gesteld. De ambtelij
ke vergadering kan men ook altijd weer
herinneren aan de belijdenis. Men kan ver
langen dat ze zich daaraan houden. Maar
wat zal in deze algemene kerkelijke verga
dering de regel zijn voor spreken en hande
len? Iedereen zal mogen zeggen wat hij
wil. Laat dit, staat er in de nota, mo
gen behoren tot de moderne democratie,
het behoort in ieder geval niet thuis in de
kerk van Christus.
Maar kunt u op bijbelse gronden zo'n
algemene vergadering afwijzen?
Natuurlijk geeft de bijbel geen kerkor
de tot in bijzonderheden. Maar wij zien er
toch wel grondlijnen in. Zo komt in de
bijbel heel duidelijk de plaatselijke ge
meente naar voren. Ook de ambten zijn
een bijbels gegeven. Maar nu komt er
buiten de ambtelijke vergaderingen een
nevenstructuur.
Als u niet meedoet, kunt u ook geen in
vloed, ook geen goede invloed uitoefe
nen. Isoleert u zich zo niet?
Misschien wel een beetje. Maar men
kan de Gereformeerde Bond niet verwij
ten dat hij zich in stilzwijgen heeft ge
huld. Met grote duidelijkheid hebben wij
altijd gezegd wat wij willen. Men hoort
onze stem zo graag, zegt men dan wel.
Maar doet men er ook naar? Heeft men
bij voorbeeld naar ons geluisterd toen wij
ons verzetten tegen de toelating van de
vrouw tot de ambten? En er is aan onze
weigering ook nog een positieve kant. Nu
weet iedereen dat de algemene vergade
ring geen vertegenwoordiging is van de ge
hele kerk.
Wij willen ons niet tegen alles afzetten
en ook niet de schuld alleen op anderen
schuiven. Neen, we willen ons verootmoe
digen. Ook zien we de zaken niet wit-
zwart, alsof in het presbyteriale stelsel alles
zo goed functioneert en op zo'n vergade
ring niet. Maar we zijn erg geschokt door
wat ds. F. H. Landsman heeft gezegd. Ds.
Landsman heeft verklaard dat hij met
de kerkorde van 1951 en de periode na 1970
niet durfde ingaan en dat deze kerkorde
nog herinnerde aan de negentiende eeuw.
Zo wordt er achter de kerkorde een
vraagteken gezet.
Wat wij willen, is een nieuw reveil, een
werkgroep. De kerk moet vervuld worden
door de Heilige Geest. Zo'n reveil hebben
wij natuurlijk niet in de hand. Dat kan
God alleen geven. Maar wij moeten het
volk wel daarheen leiden in de oproep tot
bekering en vernieuwing. Een die opwek
king hebben wij in de opzet van de alge
mene vergadering met groot verdriet ge
mist.