Consumentenond wil een bouwdeskundige aantrekken „De Nederlandse werknemers dreigen vast te roesten Limburg begon bergen te verzetten Frankrijk volgt gespannen duel tussen B.B. en R.R. Farao werd vermoord Vele ouderen hebben last van te véél beroepstrots STEENHOOP VAN DE „MVERDWIJNT Opmerkelijke uitspraak van sociologe: Beweeglijkheid Vers bloed Pensioenen Onderwijs Symbolisch AFWIJKINGEN GELD KWIJT JURISPRUDENTIE PROCESGANG WEGENAANLEG ZEVEN JAAR GEHEIMEN VELE KLA CHTEN 0 VER NIEUWBOUW DEN HAAG De Consumentenbond 250.000 leden wil een bouw deskundige aantrekken. De vele klachten, die kopers van huizen bij de bond deponeren, waren hiervoor aanleiding. Deze verrassende vraag om hulp op dit gebied kwam naar boven bij de ac tie, die de Consumentenbond dit jaar februari begon. Toen is aangekon digd, dat leden gratis juridische bijstand konden krijgen. Het gevojg is tot nu toe, dat twaalf processen aanhangig zijn gemaakt en nog vijfentwintig in behandeling zijn op een totaal van honderd verzoeken om hulp. De ongelijkheid in de bouw is groot, zegt Elsemarie Stork (31 jaar), juriste, diplomatiek. Zij is speciaal aangetrokken voor deze nieuwe taak van de bond. „Wij hadden vooral vragen om rechtskundige steun verwacht bij miskopen van huishoudelijke artike len. Het ging eerst ook alleen maar om typische consumenten. Maar de positie van de koper van een huis is zo wankel, dat wij onze dienstverle ning hebben uitgebreid. Er worden oontracten opgesteld, waarin de ko per zich aan alle mogelijke bepalin gen heeft te houden. Wanneer hij niet aan zijn verplichtingen voldoet, krijgt hij het huis niet". „De bouwer kan vrolijk de opleve ring van het huis maanden verschui ven, zonder dat hem dat een boete oplevert. Het boetebeding is er altijd voor de koper. Er bestaat wel een arbitragecommissie in de bouw, maar die is duur (men begint met een voorschot van tweeduizend gul den te betalen) en alleen architec ten en ingenieurs hebben er zitting in; de consument ontbreekt". „Vroeger gaf men een architect opdracht tot het bouwen van een huis. De architect zocht een aanne mer en keek toe op de bouw. Tegen woordig krijgt een architect van een maatschappij of vereniging hele blokken te ontwerpen en is bij de bouw van het tapijt verdwenen. De klachten hebben veelal te maken met afwijkingen in het bestek en met de aanleg van de centrale ver warming (lekkende radiatoren, niet werkende thermostaten)". De honderd verzoeken, die sinds februari zijn binnengekomen, vindt mr. Stork niet te veel, maar net mooi genoeg. Ze zijn eerst bekeken door twee juristen, ook toevallig vrouwen. Dezen keken eerst of er nog bemiddeld kon worden. De za ken, die niet in aanmerking kwamen, zijn teruggestuurd. Wij houden ons niet op met echtscheidingen, huurza- ken, onteigeningszaken of lopende zaken. „Een man die al twee keer zijn zaak verloren had, wilde de Consu mentenbond erbij halen, maar dat is de bedoeling niet", beslist Elsema- Mr. Elsemarie Stork (31): Invloed uitoefenen op de rie kordaat. „Bedrijven komen even min in aanmerking, dat zijn geen consumenten", oordeelt mej. Stork. „Het gaat om de „underdog", de man, die voor een paar honderd gulden een aanschaf heeft gedaan en zich bedrogen voelt. Gaat hij zijn recht zoeken dan is hij meer geld kwijt dan zijn aanwinst heeft ge kost". De consumentenbond betaalt nu zijn proceskosten en die van de te genpartij bij verlies. Mr. Stork wil onder „underdog" beslist niet de minder gesitueerden verstaan. „Dat is de moeilijkheid, de meeste leden zijn beter-gesitu- eerden. Hoe bereik je anderen?" „Voor de bond moet de zaak ook aantrekkelijk zijn, dat wil zeggen materiaal opleveren, uitspraken, die over een bepaalde zaak in de recht spraak nog niet bestaan. Als Jantje en Pietje met op het oog dezelfde vraagstukken bij ons aankloppen, maar van de een bestaat juris-pru- dentie en van de ander niet, dan gaat de man zonder jurisprudentie voor". Elsemarie bekent dat dit wel strubbelingen oplevert, maar zij wijst erop dat met het opbouwen van een kast vol gegevens later meer consumenten kunnen worden geholpen. „Misschien kunnen, wij ook invloed uitoefenen op de procesgang in ons land. Die moet worden aange past aan de huidige situatie. Een proces kan minder duur worden ge voerd en vlugger en de uitslag van de uitspraak zou sneller moeten", aldus mej. Stork. „In ander landen wordt gewerkt met geschillencommissies, zoals wij die hier kennen in de wasserij- en stomerijwereld. Misschien gaan wij daar naar toe", besluit Elsemarie Stork. T\e Egyptische farao Toetanchamon is ongeveer drieduizend jaar gele den door moord om het leven gekomen. Dat wordt althans verondersteld door de Britse anatoom professor Ronald Harrison van de universiteit van Liver pool. Harrison, die deze mededeling on langs in een televisie-uitzending deed, heeft met hulp van x-stralen de mum mie van de jonge farao onderzocht. Hij kwam tot de conclusie, dat Toetan chamon is overleden aan een hersen bloeding, die waarschijnlijk is veroor zaakt door een slag tegen zijn achter hoofd. De Britse anatoom leidde vorig jaar december een expeditie in het Dal der Koningen en kreeg toestemming de sarcofaag van Toetanchamon te openen. Toetanchamon, die op 18-jarige leef tijd overleed, werd pas bekend toen de Britse Egyptelogen Howard Carter en Lord Carnarvon in 1923 zijn onge schonden graf ontdekten. Volgens Har rison heeft zijn onderzoek aangetoond, dat de farao niet aan tuberculose is overleden zoals werd verondersteld. De Britse hoogleraar heeft ook een onderzoek ingesteld naar de familiebe trekkingen tussen Toetanchamon en zijn voorganger, farao Smekhkare. Zij bleken dezelfde bloedgroep te hebben en zijn waarschijnlijk broers geweest UTRECHT De Utrechtse socio loge mevrouw dr. H. Verwey-Jonker (61), echtgenote van prof. dr. E. J. W. Verwey (curator van de Utrechtse uni versiteit) is verbaasd, omdat zif zoveel reacties heeft gekregen op opmerkin gen, die zij vorige week in het open baar heeft gemaakt. Als (socialistisch) Kroonlid van de ^Sociaal Economische Raad trok zij tijdens een vergadering van bij het Nederlands Katholiek Vak verbond aangesloten hoger personeel ten strijde tegen de „honkvastheid" van veel Nederlandse werknemers. Haar opmerkingen gingen ver. Veel van haar toehoorders zaten geschokt te luisteren. De laatste dagen is zij ge beld door mensen, die er niets meer van snapten. „Het is niet erg", zegt zij. „De mensen worden nu tenminste aan het denken gezet." Zij legt uit: „Het is de bedoeling, dat onze industrieën wat meer over het hele land worden verspreid. Waarom gaat dat zo moeizaam? Omdat het ka derpersoneel nog steeds uit het Westen naar Groningen of Limburg moet ver huizen. Maar die mensen blijven liever hier. Hun probleem is, dat zij pas een huis hebben gekocht of niet van pen sioenfonds willen veranderen." „Maar kijk om je heen. De techni sche ontwikkeling gaat snel. Denk aan de automatisering. Bedrijfssluitingen zijn aan de orde van de dag. Wij zijn in een tijd gekomen, dat de mensen meer dan één beroep moeten kennen", Vooral oudere werknemers hebben volgens mevrouw Verwey-Jonker (voorzitster van de SER-commissie Oudere werknemers van de raad van advies voor het arbeidsmarktbeleid) last van honkvastheid. „Jonge mensen hebben wat meer gevoel voor beweeg lijkheid. Ik ben ere voor jonge men sen. Wat zij losmaken is geweldig. Zij hebben ook hun nadelen. Zij hebben weinig beroepstrots en zijn in hun werk vaak te onverschillig". „Maar", zegt zij, „veel oudere werk nemers hebben te véél beroepstrots. Daar komt hun honkvastheid ook ge deeltelijk uit voort. Zij moeten weten, dat trouw aan één bedrijf vandaag niet meer reëel is". Zij geeft toe, dat het veel van baan veranderen een grotere onzekerheid geeft voor de gezinnen van de werkne mers, „maar", zeot zij, „wij dreigen vast te roesten. Sommige mensen heb ben te véél zekerheid. Zij moeten daar van worden afgeholpen. Door meer van baan te veranderen doe je ervaring op en je leert aspecten kennen, waardoor je later zonodig gemakkelijker een an der vak kunt kiezen". „De bedrijven in ons land zouden dit allemaal moeten begrijpen", vindt zij. „Zij zouden kunnen beginnen met hun werknemers zo nu en dan binnen het bedrijf ander werk te geven. Boven dien zouden die bedrijven blij moeten zijn, wanneer zij vers bloed binnen de muren krijgen. Er is niets zo inspire rend dan een andere omgeving of an der werk". „Weet u, waarom veel bedrijven de honkvastheid van hun personeel niet tegen gaan?" Omdat vooral de afde lingschefs zich ertegen verzetten steeds met andere mensen te moeten wer ken". Het zou volgens haar al veel beter rijn, wanneer ons land één landelijk pensioenfonds zou kennen, waardoor werknemers gemakkelijker van baan ■ouden kunnen veranderen. „Kijk nae* Zweden. Daar hebben se zoiets. Voor ieder jaar dat je werkt krijg je daar een aantal punten. Wan neer je vindt, dat je voldoende punten hebt verzameld, kun je met pensioen gaan. Ik zeg niet dat dit de ideale op lossing voor Nederland zou zijn. Het is slechts een voorbeeld". Volgens mevrouw Verwey-Jonker be ginnen de moeilijkheden bij het onder wijs. „Het is idioot, dat een kind al voor zijn twaalfde jaar moet beslissen over een toekomst als hoofd- of als handarbeider", „Een kind zou zich langer moeten kunnen oriënteren. Een negenjarige al gemeen vormende opleiding met daar op aansluitend een niet-gespecialiseer- Dr. E. J. W. Verwey-Jonker: is tegen honkvastheid de beroepsscholing zou ideaal zijn", „Maar", zegt zij, „wij leven in een regentenmaatschappij waar nog wei nig inspraak mogelijk is. De burgerij, de mensen in het algemeen, zouden meer over het onderwijs te zeggen moeten hebben". „Kijk naar de universiteiten. Daar gebeurt dat toch ook nog nauwelijks. De meeste curatoren horen tot de ge vestigde orde. Ik weet wel: Ook mijn man is curator. Ik weet dat hij een he kel heeft aan het regentendom. Hij vecht voor inspraak. Maar hij is tegen wanorde, zoals zoveel studenten helaas willen. Het is een kwestie van respect voor elkaar blijven hebben". GELEEN De twee grootste graafmachines van Nederland hebben hun stalen kaken in de steenberg van de gesloten staats mijn Maurits in Geleen gezet. Elke hap levert vijf en een halve ton mijnsteen op. Over zeven jaar zal van de 110 meter hoge, asgrauw? heuvel rug niets zijn overgebleven en zal het vijftig hectare grote ter rein weer even glad zijn als in 1926, toen de Maurits in bedrijf kwam. Met het verdwijnen van de sombere steenberg, één van de grootste van West-Europa, zal ook het klimaat in Geleen en Lindenheuvel verbeteren. De berg bestaat voor het grootste gedeelte uit leisteen: grote brokken die vrijkomen als een gang dwars door de steenlagen werd gegraven, en klei ne stenen, die uit de kolen werden ge sorteerd. Na 42 jaar mgnarbeid, 25 miljoen ton steen op een totale produktie van bijna 100 miljoen ton steenkool. Zeer waarschijnlijk zullen de gra vers ook op rode sintels stuiten, die ontstonden in de korte periode dat de berg smeulde. Deze sintels zijn bijzon der geschikt voor het aanleggen van wandelpaden en tennisbanen. De sintels worden nog altijd gepro duceerd door de particuliere mijn Wil lem Sophia in Kerkrade, waarvan de steenberg, tot groot ongenoegen van de buurtbewoners, al jaren in brand staat. De steenberg van de Maurits wordt afgegraven, maar wat gebeurt er met de steenbergen van de mijnen Wilhel- mina, de Laura en Vereniging, de Do- maniale, de Willem Sophia, met de drie steenbergen van de Oranje Nas- saumijnen en het gezamenlijk mijn- plateau van de Emma en de Hendrik? De mijnsteen is een zeer gewaar deerd afvalprodukt dat al vaak ge bruikt is bij wegenaanleg, waterstaats werken, (het Deltaproject) en als grondstof voor bouwmaterialen. Eén deel van de steenberg van de Oranje Nassaumijn II zal worden af gegraven om een nabijgelegen Indus trieterrein op te hogen, het plateau van de mijnen Emma en Hendrik zal gedeeltelijk verdwijnen omdat Staats mijnen de onder de berg gelegen klei als toeslagstof voor lichte beton wil len gebruiken en ook de steenberg van de Willem Sophia zou geleidelijk wor den geëgaliseerd. Zo blijven er in de wijde omgeving van Heerlen en Kerkrade nog zes fikse steenbergen, waarvan de toekomst on zeker is. Er zijn originelse lieden geweest die plannen hebben gelanceerd om van de steenbergen kunstskibanen te maken met stoeltjesliften en een chalet met uitzichttoren op het hoogste punt. voorgesteld om langs de flanken een toeristisch bergdorpje te bouwen. Natuurliefhebbers zouden niets liever Twee Duitse architecten hebben zien dan dat de steenbergen nog ver- HHumiNiHitniiiimif nwvmfwmmffimtimmiitimm PARIJS Met meer dan gewone aandacht volgt Frankrijk op het ogen blik het duel tussen R.R. en BB. De Franse importeur van Rolls Royce had onlangs de uit 1958 daterende auto, die Brigitte Bardot in 1965 tweedehands gekocht had, weer rijvaardig gemaakt. Hij had daarvoor bij de actrice een rekening ingediend van 6687 francs (f 4350). Brigitte Bardot was daarop ge weldig boos geworden. Zij beweerde dat zij slechts een kleine revisie had aangevraagd en in ongezouten termen beklaagde zij zich er zich over, dat de garage er kennelijk op uit was haar meer te laten beta len, omdat zij nu eenmaal B.B. was. Toen kort daarop de importeur haar tot betaling aanmaande, sprong zij helemaal uit haar vel en schreef naar de directie van R.R. in Londen om zich te beklagen over de houding van de Importeur. zaak voor de rechter. Hij eiste niet alleen betaling van de rekening, maar ook van één franc als een sym bolische vergoeding voor de geleden morele schade. „En wat de reke ning betreft", zo pleitte hij voor de rechter, „het is niet mijn schuld, dat de reserveonderdelen van de Rolls Royce zo duur zijn. Eén klep kost al honderd gulden". De rechter heeft twee weken be denktijd gevraagd. iuHUUHHUtlH! Brigitte Bardot is ziedend van woede op de Franse Rolls Roy ce-importeur. procesgang De importeur bracht daarop der worden beplant zodat de typische leisteen-flora zich kan uitbreiden en er een prachtig recreatiegebied ont staat. Het heeft er echter all eschijn van dat de lelijke steenbergen zullen worden op geslokt door de economie. „Maar", zegt ir. G. Horsman, lid van Gedeputeerde Staten an Limburg, „we hebben er geen bezwaar tegen als ergens een klei- he berg als een soort museumstukje blijft staan". De berg van de Maurits veroorzaakte valwinden die de chemische bedrijven van Staatsmijnen hebben genoodzaakt 175 meter hoge schoorstenen te bou wen. Prins Claus heeft woensdag de eer ste mijnsteen uit de flank van de berg gegraven. Dat was het begin van een gi gantische operatie, waarbij 25 miljoen ton mijnsteen van Geleen per spoor en per schip naar de grintgaten in Mid den Limburg zullen worden vervoerd. Men neemt aan dat met de hele steen berg tweehonderd hectaren grintga ten kunnen worden gedempt. Het aannemersbedrijf Oosterwijk NV uit Rotterdam was al één jaar bezig met de voorbereiding van dit unieke karwei, dat vijftig miljoen gulden gaat kosten en zeven jaar lang tweehonderd man aan het werk zal houden. Op de steenberg zelf kan voor het transport gebruik worden gemaakt van het nog bestaande mijnspoor, maar van het terrein van de Maurits moest een drie en een halve kilometer lange spoorweg naar het Julianakanal bij Urmond worden aangelegd. De eigen treintjes van de NV Oosterwijk nullen de vrachten mijnsteen naar Urmond rijden waar speciaal een nieuwe over slaghaven is gemaakt. Voor het vervoer over het Juliana- kanaal en de Maas zijn acht contai nerschepen van tweeduizend ton in aanbouw. De vaartuigen krijgen voor èn achter een schroef, waardoor ze zeer wendbaar zijn en zelfs dwars weg kunnen varen. Door hun grote diepgang zullen se slechts 1.500 ton mijnsteen per keer kunnen laden. In de grintgaten komt dan een zwa re drijvende kraan met een vermogen van 200 ton in actie. Hij takelt de con tainers uit de schepen en kiept de mijnsteen in het water. Gemiddeld 70.00 per week, 3% miljoen ton per jaar. Niet meer en niet minder, omdat de afgravingvan de steenberg wordt afgestemd op het tempo van de grint- winning in Midden-Limburg. Zal de gedrochtelijke bult btf de Maurits nog geheimen prijsgeven? „Wat we er ook in zullen vinden, het is alle maal eigendom van onze opdrachtgever de Provinciale Waterstaat van Lim burg", zegt de directie van Oosterwijk NV. Tijdens het graafwerk zal men ln le der geval stuiten op de gangenstelsels van de zogenaamde leermijn. Die heeft niets te maken met leer, maar wel met de opleiding van zestien tot achttien jarige jongens tot mijnwerker. De leer mijn was een natuurgetrouwe naboot sing van de echte' mijn. Op dezelfde manier gestut en voorzien van dezelf de transportmiddelen*.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 6