Vakbondsbestuurder neemt Veenendaalse
werkgevers op de korrel
Veel bedrijven op de zwarte lijst
T.D.-gebouw in Kesteren
nu spoedig onder de kap
Bazen in dienst
Eerste wereldoorlog
ontredderde bedrijven
Hoge produktie gaat vaak
ten koste van gezondheid
Fabrieken
werkten op
halve kracht
VDC boekte
winst: 11-9
jflMlDim
Vernieuwing in r.-k. kerk in
ons land verloopt langzaam
Zwemmen
Uit de oude
doos
door
Rik Valkenburg
Brand
Drukker
BURGERLIJKE STAND
Rol) van Reyn
voor het NUT
9 Grieven
m Uitleg
Eisen
Wonderen
Voltooiing op 1 juli 1970
DAMMEN
V.V. Veenendaal
houdt dropping
Kardinaal Alfrink terug uit Rome
Kaarttoernooi
DONDERDAG 6 NOVEMBER 1969
ARBEIDER OOK 'N MENS
VEENENDAAL „Bij een vrij groot aantal bedrijven in Veenendaal lokt
het personeelsbeleid bedenkingen uit. De werksfeer in deze bedrijven laat daar
door veel te wensen over en is in sommige gevallen zelfs slecht te noemen'". Een
reactie van CNV-districtsbestuurder J. C. Havinga naar aanleiding van het
toenemend aantal klachten over verslechtering van de verhouding werkgever-
werknemer. De vakbondsbestuurder wil nog geen namen noemen van de be
drijven, die bij hem op de „zwarte lijst" staan.
„De toestand van dit ogenblik is in studie en in sommige gevallen zelfs al in
discussie. Het noemen van namen zou verbetering van het personeelsbeleid bij
bepaalde bedrijven bij voorbaat uitsluiten".
Eén van dc vele punten waarop dis
trictsbestuurder Havinga kritiek heeft,
is de manier waarop sommige werk
gevers de Wet Arbeids Ongeschiktheid
(WAO) aan hun laars lappen. „Ik ken
in Veenendaal bedrijven, die bepaald
niet volgens deze wet handelen. Zo
wordt bijvoorbeeld in veel gevallen on
voldoende medewerking verleend om
personeelsleden, die onder de WAO
vallen, geleidelijk weer bij -het arbeids
proces in te schakelen. Zelfs iemand,
die kan bogen op een respectabel
dienstverband en die bij de WAO is
beland, telt bij deze bedrijven nauwe
lijks nog mee. Vaak krijgen deze men
sen te horen wij kunnen alleen maar
hele mensen gebruiken, aan halve
krachten hebben we niets. Ook wordt
regelmatig minder-validen ander werk
gegeven, zonder overleg met deskundi
ge medici. Achteraf moet dan worden
geconstateerd, dat het nieuwe werk
voor betrokkenen niet geschikt is".
De heer Havinga uit zijn kritiek on
gezouten. Een van zijn grieven, die
hij zelf als zeer ernstig kwalificeerd,
is de manier waarop de werknemers
bij sommige bedrijven tot een bepaal
de produktie worden opgezweept. „Er
■ijn werkgevers, die de personeelsle
den meer ais produktie-eenheden be
schouwen dan als mensen. Men voert
de produktie in die gevallen zo hoog
op dat ik me soms afvraag of die
prestatie op langere termijn is vol te
houden. Volgens mij resulteert het
voor veel werknemers op 50-jarige
leeftijd in de streekwerkplaats al
dus de districtsbestuurder, die z(jn
commentaar weloverwogen en nauw
keurig formulerend uitspreekt.
„Natuurlijk mag de werkgever van
het personeel een optimale prestatie
eisen", vervolgt de heer Havinga.
„Maar die prestatie moet binnen de
grenzen van het toelaatbare blijven.
Nu komt het echter nog voor, dat de
man in de fabriek - ondanks een
waarschuwing van onze kant - na een
„lief verhaaltje" en met een opge
jaagde premie in het vooruitzicht, het
uiterste tracht te presteren. En wan
neer een enkeling dat doet wordt 1het
bij sommige bedrijven als eis aan de
groep opgelegd. Een wit voetje halen
bij de directeur schijnt voor sommi
gen belangrijker te zijn dan zelfbe
scherming. Ik vind dit een onhoudba
re situatie, die voor verandering op
korte termijn in aanmerking komt".
lichtingsorgaan voor de achterban.
„De directie neemt meestal een be
slissing over een personeelsaangele-
genheid en dan mag daarna de onder
nemingsraad ook nog wat zeggen.
Men argumenteert dan vaak: „Ach ze
snappen er toch niets van", aldus de
heer Havinga.
Natuurlijk zijn er altijd wel zaken
die niet altijd direct door de onder
nemingsraadsleden worden begrepen.
Toch zie ik het in die gevallen als
taak van de directie te zorgen voor
een begrijpelijke uitleg. Ook de vak
bonden schenken veel aandacht aan
de scholing van ondernemingsraadsle
den. Mijn ervaring is dat de gewone
man in het bedrijf meer kan dan de
directie vaak veronderstelt. Daarom
stel ik ook als eis, dat de onderne
mingsraad volledig wordt erkend".
Volgens de heer Havinga betekent de
ondernemingsraad nu bij veel bedrij
ven niet meer dan een instelling, die
de buitenwacht een goede indruk van
het bedrijf moet geven.
„Wij zijn niet meer bereid aan de
vorming van een ondernemingsraad
mee te werken, wanneer bij de opzet
al niet onmiddellijk blijkt, dat men
wil voldoen aan de eisen, die in het
wijzigingsvoorstel voor de Wet op de
Ondernemingsraad zijn gesteld", zegt
de CNV-districtbestuurder. „Als men
die eisen nu niet accepteert, moeten
we dat over enige tijd onder wettelij
ke dwang ten slotte ook maar af
wachten. Wil de sfeer in sommige
Veenendaalse bedrijven veranderen is
het noodzakelijk, dat in de nabije
toekomst meer openheid en begrip tus
sen werkgever en werknemer ont
staat".
De heer Havinga zegt té beseffen,
dat ook de werknemer niet altijd een
„lieverdje" is. „Maar als ze het niet
zijn, is dit veroorzaakt in de omgeving
die hem heeft gemaakt zoals ze zijn."
Wie mocht denken dat de CNV-dis
trictsbestuurder de moed in de schoe
nen heeft laten zinken, vergist zich.
Integendeel, er is bij de heer Havinga
duidelijk sprake van optimisme. Zegt
hij tenslotte: „Ik zie nog voldoende
mogelijkheden om tot een goede be-
drijfsgemeenschap in Veenendaal te
kunnen komen. Daarbij behoeven be
slist geen conflicten te worden uitge-
J. C. HAVINGA
klachten
lokt. Uiteraard moet er wel veel ver
anderen.
Vanaf heden zou men eigenlijk bin
nen de Veenendaalse bedrijven eens
moeten trachten begrip voor elkaar
op te brengen en elkaar volledig te er
kennen. Tenslotte is een arbeider als
mens gelijk aan zijn directeur, aan
deelhouder of commissaris. Wanneer
we daar vanuit gaan moet het moge
lijk zijn om samen te werken aan een
leefbare maatschappij".
Vakbondsbestuurder Havinga, van
wie wel eens wordt beweerd, dat hij
de Veenendaalse bedrijven kent als
zijn broekzak, vertelt verder, dat ook
ploegbazen tegenover elkaar worden
uitgespeeld. „Een opmerking, dat de
ene ploeg meer produceert dan de an
dere kan voor de directie soms won
deren doen. Helaas gaat dit vaak ten
koste van de gezondheid en het gezin
van het personeel".
Ook op het gebied van het overleg
tussen werkgever en werknemer heeft
de heer Havinga nog heel wat wen
sen en verlangens. Zo vindt hij bij
voorbeeld dat de ondernemingsraad
nog te veel wordt gebruikt als voor-
KESTEREN De bouw van het
nieuwe „hoofdkwartier" van de Tech
nische Dienstkring „Kesteren", op
de hoek Hoofdstraat-Nedereindsestraat
in Kesteren, vordert gestadig. Nog de
ze maand komt de kap op het twee ver
diepingen tellende kantoorgebouw, dat
voor het eind van dit jaar glasdicht zal
zijn. De T.D.-kring „Kesteren" kan
vermoedelijk op 1 juli van het volgend
jaar zyn nieuwe onderkomen betrek
ken. Op dit moment heeft men het
hoogste punt van het gebouw bijna be
reikt.
De T.D.-kring „Kesteren", waarbij de
gemeenten Dodewaard, Kesteren, Zoe-
len en Echteld zijn aangesloten, is
thans nog gehuisvest in het voormali
ge gemeentehuis in Opheusden. Ruim
tegebrek is een van de voornaamste
oorzaken, die tot de nieuwbouw hebben
geleid. Maar ook het weinig represen
tatieve karakter van het huidige onder
komen was een aanleiding.
Het is niet uitgesloten, dat het nieu
we T.D-gebouw in Kesteren belangrijk
eerder gereed komt dan 1 juli 1970. Een
en ander is echter afhankelijk van het
weer tijdens de komende winter of van
het tijdstip waarop Kesteren zal wor
den aangesloten op het aardgasnet. De
komst van het aardgas zou' namelijk
betekenen dat zelfs bij strenge vorst in
het gebouw kan worden doorgewerkt,
omdat dan de cv-verwarming in wer
king kan worden gesteld.
Veel hoop, dat Kesteren voor februa
ri van het aardgas kan profiteren is er
echter niet. Op het ogenblik is men
nog bezig met het aanleggen van de
transportleidingen. Pas daarna kan het
eigenlijke distributienet worden inge
graven.
VEENENDAAL Het 2e tiental
van VDC herstelde zich deze week van
de zware nederlaag in IJsselstein (16-4)
door tegen Austerlitz 1 met 11-9 te ze
gevieren. De persoonlijk uitslagen wa
ren:
VDCII - Austerlitzl:
N. Valkenburg - J. Dijkhorst jr. 20;
G. Rotterdam-G. v.d. Haar 1-1; H. Meer-
veld - G. v.d. Berg 1-1; J. Th. Tolle»-
naar - W. J. Broek 1-1; niet opgek. -
P. Brinkhuis 0-2; J. J. Roks - W. Steen
bergen 1-1; R. de Gooyer - J. Dijkhorst
rs .2-0; H. Verhoef y D. J. Kroon 0-2; D.
v. Leeuwen-J. Schuurman 2-0; D. Bou-
man - W. Kesteren 1-1. Totaal 11-9.
Voor de onderlinge competitie werd
nog gespeeld: B. Valkenburg - W. v. d.
Hor 1-1; J. v/d Vliert - A. Keyman 2-0.
de vallei- sport c. blom 13 Cl
CERO
Hoewel Nederland in het verleden
heel wat oorlogen gevoerd heeft,
stond het in 1914 toch wel heel erg
onwennig en dilettantisch tegenover
de nieuwe situatie, aangeduid als
„de mobilisatie
In het bedrijfsleven dacht men dat
alles spaak zou lopen, en daarom
liep het uiteraard dan ook aanvan
kelijk spaak. Het één vloeide uit het
ander voort.
Veenendaal was in die tijd ook al
een industriedorp te noemen. Over
al verrezen fabrieken, die een groot
aantal arbeiders werk verschaften.
In onderstaande „Oude Doos" valt
nu eens een keer het zoeklicht zijde
lings op een tak van het sigaren
makers bed rijf in Veenendaal. nl. de
toenmalige „Nijverheid" (Ritmees
ter). Ook daar leek de boel te ont
redderen door de grote oorlogs
brand rond Nederland. Maar al
spoedig bleek, dat men daar een
verkeerde kijk op had. We geven
het woord aan een oud-Nijverheids-
„Op maandagmorgen, 3 augustus
1914 begaf ik mij als naar gewoonte
naar mijn werk op „de Nijverheid",
(thans Ritmeester Sigarenfabrieken).
Hoe zou het gaan? De sigarenma
ker bij wie ik als „bosjesmaker"
fungeerde was ook in militaire
dienst gegaan. En zo waren er meer
van mijn kameraden.
Wij werden dan ook direct met
zo'n stuk of vijf jongens op kan
toor geroepen waar „mijnheer Ma-
rinus" ons aldus aansprak: „Jon
gens jullie „bazen" zijn in dienst
en we weten momenteel nog heel
niet hoe het gaan zal, het kan zijn
dat spoedig de gehèle fabriek ge
sloten wordt, maar het kan ook ge
beuren dat alles zich weer spoedig
herstelt; ga nu voorlopig maar naar
huis, zo gauw we meer vastigheid
hebben, zullen we jullie direct weer
laten roepen"...
Wij stonden dus op straat, maar
als bijna veertienjarige jongen heb
je niet zo'n diepe indruk van de
moeilijke situatie, waar je in kunt
verkeren, en je hebt er ook niet zo'n
hartzeer over. Dé andere fabrieken
werkten ook maar halve weken...
Uitkering uit één of andere kas
was er niet bij, dus men moest zich
maar zien te redden met hetgeen
men had. Maar ja, de zon stond
elke dag hoog aan een stralende
hemel, het was een mooie warme
augustusmaand, dus zochten we el
kaar op en deden weinig anders
dan wandelen en zwemmen, dat
laatste op verschillende plaatsen
waar mooi helder water was. We
hadden in die jaren echt geen offi
cieel zwembad nodig.
Toch kwam het ook nog wel eens
voor, dat er nuttig werk te verrich
ten viel. Zo was ik eens op een vrij
dag bezig om in de tuin van mijn
oom, aardappelen te rooien. Ik werd
niet gehaast, en kon dus kalm aan
doen.
De middagpot was reeds genoten.
Het was zo ongeveer twee uur en
ik vatte de greep (wij als Veense
mensen spraken van ..de griep")
weer aan om mijn arbeid voort te
zetten. Doch opeens, daar klonken
brandhoorn.
De Kerkewijk vijftig jaar geleden.
Rechts de Brugkerk.
pakte juist een stoel aan, die mij
door een man werd toegestoken,
toen plotseling iets brandends uit
de dakgoot viel, net in mijn nek.
Van schrik wierp ik de bijna ge
redde stoel weer de kamer in en
holde met mijn hand in de nek
naar huis. Gelukkig viel alles nog
al mee, en een poosje later was ik
weer aan het piepers rooien"...
Er was „braand", en 't was op
Gelders, want alleen op dat gebied
schalde de hoorn nog. Als jongen
is dat wel een aardig intermezzo, zo
tussen het aardappelrooien door. Ik
natuurlijk op pad om te gaan kij
ken. En ja, heel achter op het
Benedeneind stond een kleine boe
renwoning in de fik!
Er waren in de kamer mannen
bezig om door het raam dat er al
uitgestoten was, huisraad naar bui
ten te reiken, waar het weer doèf
anderen werd aangepakt. Of ik nu
plotseling door een geest van hulp
vaardigheid werd bezield, dan wel
of ik „groot" wou zijn, in elk ge
val ik besloot om de behulpzame
hand te bieden.
Ik begaf mij naar die opening en
Na een week of vijf werden we
weer opgeroepen en konden we het
sigarenmakersvak weer ter hand
nemen, want alles ging weer z'n
normale gang op de fabriek. Of be
ter gezegd, het was er nog druk
ker op geworden, want de soldaten
rookten er lustig op los, zodat me
nig rokertje de sigaar werd en te
vens floreerde ook ,de handel op
Duitsland, al was dat land in oor
log. De orders stroomden binnen,
dus met het ^walken langs de stra
ten was het „beurd".
Toch moest er nog heel wat
doorstaan worden...
De grote hoeveelheid helderwa
ter bood 's zomers ruimschoots ge
legenheid een duik te nemen.
VEENENDAAL Vanuit de kantine
van het Salamanderterrein aan de Berg
weg organiseert de ontspannings>-
commissie van voetbalvereniging Vee
nendaal vrijdagavond een dropping.
Iedereen kan deelnemen en op duis
tere manier proberen één der fraaie
prijzen te verdienen. Het inleggeld be
draagt f 1,50 per persoon en opgave
kan tot half acht gebeuren in de kan
tine. Het vertrek is vastgesteld op 8
uur.
SCHIPHOL Op Schiphol zijn gis
teren kardinaal Alfrink en prof E. C.
F. A. Schillebeeckx teruggekeerd uit
Rome, waar zij hebben deelgenomen
aan de bisschoppen-synode. Het geven
van commentaar liet de kardinaal over
aan prof. Schillebeeckx, die zei tevre
den te zijn over de bereikte resultaten.
Het was echter jammer dat bepaalde
urgente punten, zoals het priesterpro
bleem, niet uitvoerig konden worden
behandeld.
De kardinaal was volgens hem ver
heugd over de nieuwe structuur van de
verhouding paus-bisschoppen, zodat de
zen meer beslissingen in eigen land
kunnen nemen.
Op deze synode is bereikt dat een
dergelijke bijeenkomst iedere twee
jaar zal worden gehouden en dat er
een z.g. permanente synode zal komen,
aangevuld met bisschoppen, die hun
residentie niet in Rome hebben.
„Deze synode staat als het ware bo
ven de curie", aldus prof. Schille
beeckx op Schiphol. „De kerk in Ne
derland kan nu haar nieuwe weg inslaan
maar voordat de nieuwe structuren
zijn ingevoerd, zijn er al twee jaren
voorbij, want de vernieuwing komt
slechts langzaam op gang. Daarbij
komt dat de Nederlandse kerk hele
maal niet zo progressief is als men wel
denkt want buitenlandse priesters
blijken bijvoorbeeld veel meer politiek
geëngageerd te zijn dan die in ons
land", meende prof. Schillebeeckx.
RHENEN Geboren: Rheina, d.v.
A. van Beek en G. Heikamp (Veenen
daal), Cor-Jan, z.v. C. F. A. Knegjens,
en A. Henken, Geertje Jannigje, d.v.
M. A. Heijink, en M. Versteeg (Veenen
daal), Janette Adriana, d.v. R. van der
Burg en A. H. Westerbeek, Peter, z.v.
C. Coenders en C. M. Jurg.
Ondertrouwd: J. van Meulen. 26 jr.
(Apeldoorn), en W. S. Kobus, 23 jr.
Getrouwd: K. L. O. de Kroon en C.
Visch (Utrecht), H. P. Padberg, en L.
Westerveld, W. van de Bovenkamp
(Veenendaal) en J. Kroesbergen, R.
Verschuur (Arnhem) en M. van Swet-
selaar.
Ingekomen: W. de Vries met gezin
van Wageningen naar Nieuwe Veenen-
daalseweg 228a, C. van Leen met ge
zin, van Maarssen naar Korenbloem
straat 19, H. A. H. van 't End met ge
zin van Duitsland naar Ribeslaan 1. J.
W. Pieper, van Gorinchem naar Heren
straat 56, A. G. Wagensveld g/m Quint
van Amerongen naar Engweg 33 Eist.
J. Hendriks met gezin, van Utrecht
naar Korenbloemstraat 47, F. Rose-
boom met gezin, van Veenendaal naar
Nieuwe Veenendaalseweg 2, C. L. W.
Ruijs met gezin van Voorburg naar
Beukenlaan 30, T. van Hal met gezin,
van Veenendaal naar Bremlaan 23, E.
J. Dieleman, van Goes nqar Verl. Aca
cialaan 19, J. E. Jansen, van Benne-
broek naar Nieuwe Veenendaalseweg
230, K. van Verseveld, van Lienden
naar Rijksstraatweg 183 Eist, G. van
de Werken, van Brakel naar Roghair-
weg 5, B. F. W. Prins met gezin, van
Arnhem naar Korenbjoemstraat 43, H.
M. Kerkhof, van Oostvoorne naar Af-
weg 6, H. C. J. van de Vooren, van
Echteld naar Nieuwe Veenendaalseweg
51.
Vertrokken: J. H. Versteeg met ge
zin, van Utrechtsestraatweg 111 naar
Kesteren, F. M. Verwijs, van Cunera-
weg 425 naar Rotterdam, W. W. Baars
van Burg. Schimmelpenninkstraat 3,
naar Amerongen, D. Wander, van Ei
kenlaan 53 maar Lienden, J. van Baa-
ren g/m Burgersdijk, van Woudweg 29
Eist naar Buren, C. A. A. M. Huijben,
van Afweg 6 naar Noord-Oost-Polder,
H. Bor, met gezin van Groeneweg 21
naar Echteld, G. Heemsbergen van
Kerkplein 12 naar Doorn, F. G. Vol-
mer, van Grebbeweg 101 naar Wasse
naar, C. Hootsen g/m Van Beugen, van
Biezenweide 12 naar Lienden, A. van
Kooij, van Nieuwe Veenendaalseweg 51
naar Renkum, J. Katoele, wed. v. Van
Beijnum, van Cuneraw. 96 naar Nieuw-
leusen, G. A. J. Rouwen met gezin,
van Veenendaalsestraatweg 50 naar
Arnhem, M. M. Lasfar, van Cuneraweg
411 naar Veenendaal.
LEERSUM De Leersumse afde
ling van het Nut organiseert in samen
werking met Nutsdepartementen
Doorn. Driebergen, Maarn, Maarsber-
gen en dev Stichtse Culturele groep op
zaterdag 8 november een culturele
avond met een optreden van de pan-
tomimegroep van Rob van Reyn. De
avond vindt plaats in de grote zaal
van „Valkenheide".
VEENENDAAL In café De Ouwe
Grens wordt morgenavond het grote
klaverjastoernooi van de Veenendaalse
scheidsrechtersvereniging voortgezet.
Behalve de puntenstrijd om de hoofd
prijs zijn er ook weer aantrekkelijke
dagprijzen ter beschikking gesteld, ter
wijl deelname voor iedereen open is.
De kaartwedstrijden beginnen om t
uur.
