Dr. GUSTAV H
staatsmantheoloogjurist
ANAB ACHTER ACTIES IN
ZUIVELINDUSTRIE
„ONBESMETTE" LEIDERS ZETELEN NU IN BONN
Duitsland kreeg ander gezicht
Het schot met de nimmer
meer verstomde echo
TWEEMAAL
VIETNAM
Onderzoek naar
verontreiniging
van de Rijn
Kalme betoging
tegen NAVO
Een jaar Peking
Hard, kil en kond
Beslag op wapens
in Den Haag
Ruime keuze u
nieuwe boeken
Vijftien eeuwen
Tsjechische
geschiedenis
Frontale botsing
eist 2 doden
CONFLICT
TERUG
VERJARING
Jongeren aangehouden
in Boxtel wegens
verdovende middelen
Luchtvaartjubileum
BONN De stormachtige politieke
loopbaan van de Westduitse Bondspre
sident, dr. Gustav Heinemann, werd
gekenmerkt door felle onafhankelijk
heid en een reeks conflicten met wijlen
kanselier Konrad Adenauer. Toen de
Sociaal-Democratische Partij Heine
mann aanwees als haar kandidaat om
president Heinrich Lübke op te volgen,
noemde de socialistische leider, Willy
Brandt, hem „een buitengewone kan
didaat". Hij heeft Lübke intussen vol
komen doen vergeten.
De 70-jarige Heinemann is een succes
volle advocaat, een pacifist, gewezen
burgemeester van Essen en gewezen di
recteur van een kolenmijn. Hij speelde
een belangrijke rol in protestantse ker
kelijke kringen, was een felle tegen
stander van de Westduitse herbewape
ning en lid van beide grote politieke
partijen.
Gustav Heinemann werd op 23 juli
1899 in Schwel in Westfalen geboren.
Zijn vader was directeui van Krupps
ziekenfonds.
Na rechtswetenschappen, economie en
geschiedenis te hebben gestudeerd aan
de universiteiten van Munster. Mar
burg, München. Göttingen en Berlijn,
promoveerde Heinemann in 1921 in
Marburg tot doctor in de economische
wetenschappen en na twee juridische
staatsexameas (respectievelijk in 1921
en 1926) in 1928 in Munster tot doctor
in de rechtswetenschappen.
In 1928 werd Heinemann, die een aan
tal jaren als advocaat werkzaam was
geweest, benoemd tot juridisch advi
seur en procuratiehouder van de Rhei-
nische Stahlwerke in Essen.
Van 1933 tot 1939 doceerde Heine
mann mijnrecht en economisch recht
aan de universiteit van Keulen.
Gustav Heinemann, die al in zijn stu
dententijd actief lid was van de studen-
tengroepen van de Duitse Democrati
sche Partij, (hij ontmoette als tegen
stander een zekere Adolf Hitler) was
sedert 1928 ook actief betrokken bij het
werk van de protestantse kerk in
Duitsland. Vanaf 1933 speelde hij een
grote rol in de door de nationaal-socia-
listen vervolgde „Bekennende Kerk".
Een belangrijk deel van de bekende
„Verklaring van Barmen", waartoe op
de Synode van Barmen in mei 1934
werd besloten, werd door Heinemann
geformuleerd. Hij schreef en verspreid
de vele geschriften van de Bekennende
Kerk. Hij heeft trouwens altijd veel ge
schreven en vele redevoeringen gehou
den. Er zijn ruim 300 titels van zijn pu-
blikaties bekend.
In 1945 werd Heinemann gekozen tot
lid van de Raad van de Duitse Evange
lische Kerk. Als l;d van deze Raad en
als lid van de commissie" van Buiten
landse Zaken van de Wereldraad der
Kerken nam Heinemann deel aan de
vergaderingen van de Wereldraad in
Amsterdam (1948), Evanston (1954) en
New Delhi (1961).
Heinemann, die een der oprichters
van de Christen-Democratische Unie
was, bekleedde voor deze partij van
1946 tot 1949 het ambt van „Oberbür-
germeister" van Essen. Van 1947 tot
1950 zat hij als afgevaardigde van de
CDU in de landdag (van Noord-Rijn-
land-Westfalen) in Dusseldorp.
Van 1947 tot 1948 was hij minister van
Justitie van de deelstaat Noordrijn-
land-Westfalen.
In de eerste regering van Adenauer
werd Heinemann opgenomen als minis
ter van Binnenlandse Zaken.
Een jaar later trad hij af als minis
ter, uit protest tegen de door Adenauer
zonder overleg met zijn kabinet geda
ne toezegging aan de geallieerden, om
het land weer te bewapenen.
Heinemann werd weer advocaat en
notaris in Essen. Hij bedankte in 1952
ook als lid van de CDU en was betrok
ken bij de oprichting van de „Gesamt-
deutsche Volkspartei".
Deze partij werd echter spoedig in
1957 opgeheven. Heinemann werd toen
lid van de Sociaal-Democratische Par
tij. Namens deze partij werd hij tot lid
van de Bondsdag gekozen.
Op 1 december 1966 werd Gustav
Heinemann in de coalitieregering van
Kiesinger en Brandt benoemd tot mi
nister van Justitie. In deze functie
heeft deze doctor honoris causa in de
godgeleerdheid van de universiteit van
Bonn zich met kracht geworpen op de
reeds lang dringend noodzakelijke her
vorming van het Duitse strafrecht.
Als deel daarvan wilde hij door een
speciale wet de verjaring van moord
en volkerenmoord afschaffen. De SPD-
fractie stemde voor zijn wetsontwerp met
grote meerderheid. In de CDU/CSU-
fractie was deze zaak nog niet beslist.
De Vrije Democraten verklaarden vast
te houden aan hun al in 1965 verkondig
de opvatting, dat eind 1969 alle door na-
tionaal-socialisten of in opdracht van
het nationaal-socialistische bewind be
gane moorden dienen te verjaren. Des
ondanks werd de verjaringstermijn
verschoven.
In een interview op 2 september
1968 met „Der Spiegel" heeft Dr. Hei
nemann zelf verklaard, dat hij verja
ring van moord of het nu om moord
op kinderen, op taxichauffeurs of door
nationaal-socialisten begane moorden
betreft eens en voor al onmogelijk
wil maken.
Het is, zei Heinemann, onaanvaard
baar en een onverdraaglijke gedachte,
dat een moordenaar na twintig jaar
weer boven water kan komen „omdat
niemand hem meer iets kan doen".
Heinemann zei zich er van bewust te
zijn, dat indien niet het actuele com
plex van de nationaal-socialistische
misdaden bij dit wetsontwerp zou
zijn betrokken, de grote meerderheid
van de bevolking waarschijnlijk wel
voor afschaffing van de verjaring bij
moord zou zijn.
De oudere generatie dient zich tel
kens weer af te vragen: wat hebben
wij zelf gedaan om het onheil af te
wenden?
Omdat men zich daarover niet het
het hoofd wil breken, neigen velen er
toe, deze gehele materie maar onder
de tafel te vegen.
„Wij dienen echter hardnekkig te
blijven", aldus Heinemann. „Het gaat
hier niet om tactische beslissingen.
Hier beslist het geweten".
Wij kunnen ons volk natuurlijk niet in
schuldigen en onschuldigen verdelen.
Maar wel komen allen, die tot de ou
dere generatie béhoren, telkens weer
voor de vraag te staan: „Hebben wij
eigenlijk genoeg gedaan om dit natio
naal-socialistische bewind te verhinde
ren?
Waarom kon het aan de macht ko
men, waarom heeft het kunnen doen
wat het deed?"
En ook thans wordt nogmaals van
ons oudere mensen gevraagd of wij ein
delijk kennis willen nemen van de om
vang van de door de toenmalige over
heid geplande, bevolen en op onbe
schrijfelijk wrede wijze uitgevoerde
massa-misdaden, of wij eindelijk dit
verleden in de ogen willen zien, in-
plaats van de herinnering daarvan te
verdringen en iedere mede-verantwoor
delijkheid daaraan te loochenen.
Begaan onrecht komt niet tot rust,
door het dood te zwijgen".
MAASTRICHT De internationale
commissie ter bescherming van de
Rijn tegen verontreiniging, waarin vijf
Rijnlanden zitting hebben, heeft na
twee dagen vergaderen in Maastricht
besloten werkgroepen koelwater, radio
activiteit en juridische problemen in te
stellen, die de diverse vraagstukken na
der zullen bestuderen.
In West-Duitsland wordt reeds een on
derzoek ingesteld naar de standaard-
vergiftiging van de Rijn. In het kader
van de activiteiten van de werkgroep
technische voorzieningen hebben de
vertegenwoordigers van de Bondsrepu
bliek de overige afgevaardigden ver
zocht aan dit onderzoek mee te doen.
Over dit verzoek zal later worden be
slist.
In West-Duitsland zijn sinds de endo-
sulfan-vergiftiging langs de Rijn een
aantal meetpunten ingericht waar de
vergiftigingsgraad wordt bepaald. Prof.
Borneff van de Technische Hogeschool
in Mainz is met de coördinatie van dit
onderzoek belast
Naar aanleiding van deze endosulfan-
vergiftiging worden reeds enige tijd de
vrachtbrieven der schepen onderzocht
die de afgelopen jaren de Rijn hebben
bevaren. De mogelijkheid is namelijk
niet uitgesloten, dat reeds jaren gele
den vaten endosulfan overboord zijn ge
vallen, en dat de giftige stof vrijkomt
naar mate de vaten verroesten. Thans
moeten nog ongeveer duizend vracht
brieven worden onderzocht
LEEUWARDEN De algemene
landbouwbond Anab zal spontane ac
ties in de zuivelindustrie steunen, zo
heeft de voorzitter van de Anab, de
heer S. van der Ploeg, verklaard.
In de zuivelindustrie, vooral in het
noorden van ons land. heerst sinds eind
vorige week onrust. Twee bedrijven, de
Frico en de Lijempf, braken de CAO
AMSTERDAM Bijna vijftienhon
derd merendeels jonge mensen hebben
zaterdag aan het eind van de middag
betoogd tegen de Navo. Het was een
slotmanifestatie van een Anti-Navocon-
gres van twee dagen in het Rai-Con-
grescentrum. De demonstratie verliep
rustig.
Het congres nam een resolutie aan
waarin de „progressieve krachten in
Europa en Amerika werden opgeroepen
praktische materiële steun te verlenen
aan bewegingen die de Navo bestrijden
en die vechten tegen de regimes in
Azië, Afrika en Latijns-Amerika die
door de Navo worden gesteund". Het
Griekse bewind werd in een aparte re
solutie afgekeurd.
Het congres was georganiseerd door
het Anti- Navocomitó, waarin vertegen
woordigd zijn de Nederlandse Studen
tenraad, de Socialistische Jeugd, de
Bond van Dienstweigeraars en de Am
sterdamse afdeling 'van de Federatie
Jongerengroepen in de PvdA.
Er waren redenaars uit Afrika, Frank
rijk, Denemarken, Nederland, Grieken
land en uit de in Zweden levende com
mune van Amerikaanse deserteurs.
open en gaven het personeel extra
loonsverhogingen.
Bij Lijempf werken verspreid over
het hele land duizend mensen.
De werkgevers in de zuivelindustrie
konden na overleg met de vakbonden
niet garanderen, dat „andere zuivelbe
drijven niet uit de CAO-boot zullen val
len", aldus de heer Van der Ploeg.
Voor de vakbonden is volgens hem de
situatie ontstaan, dat zij zich op over
macht kunnen beroepen. „Van onze le
den kunnen wij nu onmogelijk verlan
gen, dat zij zich wel aan de CAO zullen
houden". Bij de Anab zijn 9000 van de
25.000 zuivelbewerkers in ons land aan
gesloten.
Aangekondigde acties bij twee steen
fabrieken in Oost-Groningen zijn dit
weekeinde afgewend. De directies heb
ben het personeel een gratificatie met
Kerstmis beloofd.
Ook de directie van Scholten chemi
sche fabrieken in Foxhol wil met het
personeel praten over eisen, die eerder
zijn neergelegd. De directie verkiest
overleg boven „emotionele beslissin
gen". Daarmee doelt men op de stakin
gen in de Groninger strokartonindustrie
die aan de onrust in de bedrijven voor
af ging.
BOXTEL De politie van Boxtel
heeft de afgelopen week ongeveer 30
jongelui aangehouden, onder wie enke
le meisjes. Zij worden verdacht van
het gebruik of het in bezit hebben
van verdovende middelen, met name ha-
sjies en marihuana. Drie jongelui zijn
nog in arrest. Zij worden verdacht van
handel in verdovende middelen.
HPoen vanmorgen de nieuwe West-
duitse Bondspresident, Gustav
W. Heinemann op het Amsterdam
se Centraal Station uit de trein stap
te kon geen enkele Nederlander met
gegronde reden enig bezwaar tegen
dit staatsiebezoek maken.
De nu 70-jarige Duitse jurist heeft
niet alleen een volkomen onbesmet
oorlogsverleden, maar hij is ook als
mens het type dat de Nederlander
ligtgeen gezwollen taal, geen na
tionalisme, niet militant, een wat
voorzichtige Europeaan die zich
nooit fel met de politiek heeft be
moeid, maar die zich wel vanaf zijn
studententijd actief met de politiek
heeft beziggehouden.
Maar, natuurlijk, komt de presi
dent wel als de thans hoogst geplaat
ste Westduitser naar ons land en als
zodanig vertegenwoordigt hij de ruim
zestig miljoen Westduitsers. En
met dat volk aan de oostgrens heb
ben vele Nederlanders het nog steeds
wat moeilijk.
rfk vraag aan prof. dr. H.
V'. von der Dunk: „Overkomt
het u soms ook, dat u aan de
bezetting moet denken, als u
Duits hoort spreken?"
„Met mij is dat een beetje anders
dan met de gemiddelde Nederlander.
Ik ben in Bonn geboren en Neder
land is mijn tweede vaderland. Ik
moet soms, als ik bepaalde Duitsers
hoor, ook aan de oorlog terugden
ken. Ik dacht dat dit meer iets te
maken heeft met bepaalde Duitsers
en bepaalde omstandigheden dan
met de taal".
Orof. von der Dunk is 41 jaar en
sinds 1967 doceert hij Geschiede
nis van de Twintigste Eeuw aan de
Utrechtse universiteit. Hij heeft een
Joodse moeder en dit noopte het ge
zin in 1937 naar Nederland te vluch
ten.
Over de bezettingstijd, die prof.
Von der Dunk en zijn familie hier in
Nederland doormaakte, zegt hij:
„Wij zijn er goed doorgekomen".
Hij vindt het ook erg logisch dat hij
na de oorlog als statenloze tot 1954
moest wachten voordat hij de Ne
derlandse nationaliteit kreeg. Drie
jaar daarna studeerde hij af als
leerling van prof. Geyl en hij ver
wierf zich vooral bekendheid om zijn
kennis van het moderne Duitsland.
Waarom leeft de weerzin
tegen Duitsland in Nederland
veel feller en veel langduriger
dan bijvoorbeeld in Frankrijk
en België?
„Frankrijk en door 1914-1918
ook België voelden zich in 1939 be
trokken bij de machtsstrijd in West-
Europa. Nederland meende dat het
daar volkomen buiten stond. Omdat
we toen al eeuwen geen grote mo
gendheid meer waren, konden we
ons de luxe veroorloven van een wat
moraliserende en zedelijk-hoogstaan-
de visie op de politiek".
„Toen wij de toch in die machts
strijd betrokken raakten, gebeurde
dat op een manier die botste met alle
begrippen van moraal en zedelijkheid.
Wij voelden ons in onze heiligste ge
voelens aangetast."
De bezetting van Nederland
is zwaarder geweest en heeft
meer vooral Joodse
slachtoffers geëist dan van enig
ander Westeuropees land.
TT at kwam doordat er in Nederland
meer Joden dicht bij elkaar
woonden dan waar ook in West-
Europa. Ook wel doordat de gehele
Nederlandse regering was uitgewe
ken en de oorlog met Duitsland werd
voortgezet, wat bijvoorbeeld in Bel
gië en Frankrijk niet het geval was.
Tenslotte hadden de nazi's een ver
tekend beeld van de Nederlanders;
zij meenden dat de meerderheid van
Nederland als „stamverwant volk"
wel voor het nazisme kon worden
gewonnen".
De woede na een afgewe
zen liefdesverklaring dus? Is
dat met Nederland ook niet
een beetje het geval geweest?
Voelde Nederland zich vóór de
oorlog niet erg verbonden met
Duitsland?
„Deze verwantschap, vooral op
cultureel en economisch gebièd,
groeide toch pas in de tweede helft
van de vorige eeuw, wellicht als een
soort reactie op de cultuurinvloeden
vanuit Frankrijk. De gevoelens van
Nederland jegens Duitsland zijn al
tijd wat tweeslachtig geweest: naast
bewondering was er altijd ook wel
beduchtheid voor onze zelfstandig
heid".
Is daarmee de na-oorlogse
weerzin verklaard?
„Niet helemaal. Opvallend is dat
men aanvankelijk amper tijd had
om zijn houding jegens Duitsland te
bepalen. Indonesië en le Koude
Oorlog namen Nederland erg in be
slag. Pas toen deze problemen waren
opgelost of niet meer urgent waren,
kreeg Nederland geestelijk de ruim
te en de tijd om zich op het oor
logsgebeuren te bezinnen".
Is er toen ook niet een wre
vel gekomen dat het West-
Duitsland economisch zo goed
ging: op de schuld was de
straf niet gevolgd?
TTat is er misschien wel bijgeko-
men, wat ons vooral schokte,
was dat we ontdekten dat niet alle
Westduitsers model-democraten wa
ren. Wij vergaten dat de Westduit
ser, die in 1945 veertig jaar of ouder
was, nationalisme, militairisme,
brallende pathos en staatsaanbid-
ding met de paplepel ingegoten had
gekregen. Op die leeftijd veranderen
mensen niet meer. Dat wil niet zeg
gen dat al dergelijke Duitsers ook
overtuigde nazi's zijn geweest. De
meeste Duitsers hebben nooit begre
pen wat het nazisme was en ze be
grijpen het nu nqg steeds niet".
Zal er in Nederland als oor
logserfenis een anti-Duitse
stemming blijven?
„De anti-Duitse gevoelens zijn al
veel minder sterk dan zes jaar ge
leden. Belangrijk is dat de neo-nazi's
in Duitsland geen enkele vat op de
jeugd hebben gekregen. Daardoor
heeft de na-oorlogse Nederlandse
jeugd weinig moeite met het contact
met de na-oorlogse Westduitse
jeugd".
„Bovendien wordt de jeugd bezig
gehouden door andere zaken. Omdat
West-Europa geen doorslaggevende
invloed meer heeft op het wereldge
beuren, kan de jeugd zich permitte
ren een zeer ethische norm aan te
leggen: Vietnam, Derde Wereld,
Ontwikkelingssamenwerking.
In dat proces speelt ook West-
Duitsland geen doorslaggevende rol
meer".
„Tenslotte vormt West-Duitsland
geen bedreiging meer.
Burgeroorlog tussen Westeuro
peanen is geen realiteit meer. Enke
le jaren geleden was men daar nog
niet zo zeker van: vooral de politiek
van Strauss was erg gevaarlijk. Nu
er steeds meer jonge Duitsers zon
der oorlogsverleden naar voren ko
men en vooral nu er Duitsers met
een onbesmet oorlogsverleden in
West-Duitsland de politieke leiding
hebben, is de tijd voor grotere on
partijdigheid gekomen".
Fr zijn weinig schoten, die de we
reld zozeer veranderd hebben als
die welke de Bosnische student Gavri-
lo Princip loste in Serajewo op 28 juni
1914, welke de Oostenrijkse troonopvol
ger doodden. Zij waren het signaal tot
de eerste wereldoorlog, waarin miljar
den dergelijke schoten weerklinken zou
den en die hun vervolg zouden vinden
in de oorlog 1939-1945.
De Zweed Sven Ulric Palme schreef
er een boekje over: „Het schot in Se
rajewo", dat in zeer goed Nederlands
vertaald bij Van Holkema en Waren-
dorf in Bussum verscheen. Het is met
duidelijke kaartjes geïllustreerd en
voor zover wij het hebben kunnen na
gaan, historisch volkomen juist.
Wat wij er tegen hebben is, dat het
boekje in een jeugdserie is geplaatst.
Moord, ook terwille van de vrijheid,
blijft het eenzijdig en gewelddadig in
grijpen in een mensenleven. Misschien
dat zoiets tot de jongeren niet meer zo
spreekt, maar juist de generatie, die
de tweede wereldoorlog met alle ge
weld bewust meemaakte, kan mis
schien wel de noodzaak, maar niet de
romantiek van een samenzwering in
zien.
Sven Ulric Palme: Het schot in Sera
jewo. (Van Holkema en Warendorf,
Bussum, f 6,90).
Oeking heeft nog altijd zijn verboden
stad. het vroegere verblijf van de
Chinese keizers, weliswaar thans ge
opend. maar nog altijd mysterieus. Het
rode China van Mao is voor de wester
ling zoiets als een verboden land, vol
vreemde dingen waar men weinig van
snapt.
Slechts een enkeling komt door het
„bamboe-gordijn", dat het land om
geeft. Een daarvan was de Nederlan
der Johan Jutten, die er van 24 okto
ber 1965 tot 6 oktober 1966 vertoefde.
Hij heeft er in zijn boek: „Een jaar
Peking", verslag van gedaan. Het is
een boeiend en vlot geschreven ver
slag.
Jutten, die als leraar Nederlands aan
het instituut van de Chinese omroep
verbonden was, zag en hoorde veel en
hield zijn ogen en oren goed open. Hij
was en is niet vooringenomen, maar
laat de feiten spreken, zodat een ob
jectief geheel tevoorschijn is gekomen.
Geen gezwaai met het rode boekje,
maar ook geen grote rode spoken.
Jutten spaart het regime de kritiek
niet, maar verheelt ook niet de mens,
de Chinees (voorzover men deze door
sneefiguur ten tonele mag voeren) hem
sympathiek is. Een boek voor ieder, die
wat verder wil kijken.
Johan Jutten: Een jaar Peking, per
fiets door de culturele revolutie. (Kos
mos-Amsterdam).
ITetective-verhalen, waarin meisjes
de hoofdrol spelen, zijn er nog
niet zo bar veel. De emancipatie van
de vrouw schijnt in die bransche
slechts moeizaam van de grond te ko
men. In de serie „Zwarte Beertjes
van A. W. Bruna Zoon te Utrecht
verscheen zo'n verhaal van de hand van
Larry Forrester, dat in Nederlandse
vertaling de weinigzeggende titel „Fa
thom, lang, blond, mooi, moorddadig'
meekreeg.
In circa tweehonderd bladzijden
wordt uitvoerig uit de doeken gedaan
hoe een meisje een keiharde opleiding
krijgt als contra-spionne om dan met
de opgedane kennis en ervaring, en na
tuurlijk een grote dosis geluk, in het
strijdperk te treden tegen een .vijandige'
organisatie, die zich door middel van
moord wil ontdoen van een groep bra
ve internationale staatslieden. Het
meisje Fathom slaagt in haar op
dracht door niemand en niets te ont
zien. Dat gaat dan hard. kil en koud,
maar wel met veel spanning.
WAat doen de Amerikanen in Vietnam
en waarom zitten ze daar? Op die
beide vragen trachten twee schrijvers,
zelf Amerikanen, een antwoord te geven.
De een, Susan Sontag, een bekende ro
manschrijfster doet dat aan de hand
van persoonlijke ervaringen, opgedaan
bij een bezoek aan Noord-Vietnam. De
ander, Norman Mailer, benaderde het
vraagstuk wat meer van de ideële zijde.
In „Reis naar Hanoi" van Susan Son
tag wordt een uitvoerig beeld geschetst
van Vietnam en zijn bewoners. De
schrijfster, die Zuid-Oost-Azië goed kent
geeft een goede indruk van het karak
ter van de Vietnamezen en hun opvat
ting over de strijd, die het land al zo
vele jaren verdeeld houdt.
Boeiend is in dit reisverslag de con
frontatie van iemand, die doordrenkt is
van de westerse cultuur, met de ideën
en de levenswijze van de oosterling. Men
moge het dan politiek misschien niet
eens zijn met de opvattingen van Susan
Sontag, erkend dient te worden, dat ze
haar belevenissen boeiend en intelli
gent weet weer te geven.
Van een geheel ander genre is de ro
man van Norman Mailer. Die neemt het
woord Vietnam nauwelijks in de mond,
maar geeft in een ongegeneerd, uitbun
dig verslag van een jachtpartij in Alas
ka een soort parabel met de strijd in
Vietnam. Hij laat de lezer proeven, uit
de beschrijving van de jager uit Texas,
waarom Amerika eigenlijk oorlog voert.
Althans in zijn ogen. Maar hij doet het
fris en grappig, zodat zijn roman een le
vendig verhaal is geworden, waaruit de
sfeer heel helder naar voren komt.
Beide boeken verschenen bij de uitge
versmaatschappij A. W. Bruna Zoon
te Utrecht in pocketvorm. vlot vertaald
en prettig leesbaar.
DEN HAAG De Haagse politie
heeft gistermorgen een hoeveelheid wa
pens in beslag genomen. Aangehouden
werden de 26-jarige colporteur E. O. L.
en de 23-jarige portier E. N. H., beiden
uit Den Haag.
De colporteur had een geladen Baret-
ta-revolver en een slagwapen bij zich.
Op de portier werd een dolkmes gevon
den.
Bij huiszoeking vond de politie in het
huis van de colporteur ,een sierdolk. een
stiletto en een pistool.
Na verhoor zijn de mannen op vrije
voeten gesteld.
W/ij ontvingen de volgende aanwin
in de serie Prisma-pockets
„Het Spectrum" te Utrecht/Antwerpi
Twee science-fictionromans, te weten.
„De landing van het ruimteschip" door
Frederik Pohl en C. M. Kornbluth en
„Opstand van de eenhandigen" door
Lloyd Biggie Jr. Voorts „Dë Grote trein-
roof* door Peta Fordham (een gede
tailleerd verslag over de voorbereiding,
uitvoering en berechting van de meest
geruchtmakende Britse misdaad van
deze eeuw); „Communicatiesatellieten"
door Alvin Lukashok (een voor iedereen
begrijpelijke uiteenzetting van de na
tuurkundige principes en elektronische
technieken, die aan deze technische
wonderen ten grondslag liggen): ,Je
leeft maar eenmaal" door Anna
Véli - Wohl (een soort schriftelijke
levensschool voor jongeren). Dan zijn er
ook weer twee Prisma-detectives uitge
komen: „Verdacht en voortvluchtig"
door Ellery Queen en „Inspecteur Ker
rigan en de verdwenen getuige" door
Joseph Harrington. Voor verwoede
puzzelaars zijn er de bundels Prisma
puzzels 41 en 42, vol kruiswoordraad
sels en „doorlopers", terwijl H. Bouw
meester het Prisma Schaakboek 10 ver
zorgde.
Ook de verzorging van de inwendige
mens is niet vergeten: Allan Sichel stel
de het „Prisma Wijnboek" samen, Stella
Standard schreef een „Amerikaans
kookboek" en Maria Horvóth klapte uit
„De Russische keuken".
De Amsterdamse uitgeverij Keesing
gaf ter gelegenheid van het gouden jubi
leum van de K. L. M. het boek „Vijftig
jaar burgerluchtvaart in Nederland'' uit,
geschreven door dr. J. M. Fuchs. Het
teut ruim driehonderd bladzijden met
tal van illustraties. De prijs is f 12.25.
Wolters-Noordhoff N.V. te Groningen
zond ons „Smith" door Leon Garfield,
een nieuw boek in de Junior Tiener
Club, in Engeland bekroond als het bes
te jeugdboek van de laatste jaren. De
vertaling is van Hella Haasse.
Van Holkema en Warendorf te Bus
sum zond ons ook een paar aardige
jeugdboeken, te weten de 13de druk
van „Het slot op de Hoef", een span
nend verhaal uit de riddertijd door C.
Joh. Kieviet (f 7.90); „Storm over de
Kaukasus", het relaas van de mislukte
opstand van de Kaukasusvolkeren on
der hun legendarische imam Sjamil te
gen de Russen in het midden van de vo
rige eeuw. door Barbara Bartos-Höpp-
ner (f 7.90) en „Het teken van Wichart*
een onlangs door de Stichting Kinder-
belangen bekroond boek door Alet
Schouten (f 6.90).
In de serie „Stokpaardjes" van Zomer
en Keuning te Wageningen is een nieuw
hobby boek je verschenen voor model-
spoorbezitters, die graag experimente
ren, in het bijzonder met elektrische
schakelingen. Het heet „Modelspoor -
meer mogelijkheden" door D. fclok en
de prijs is f 6.50. De serie „Vaardige
handen" van dezelfde uitgever werd uit
gebreid met het deeltje „Lakken van
metaal" door Eleonore Hiini (f 3,75).
Nog een nieuw „Stokpaardje" van
Zomer en Keuning: het boekje „Koken
is kinderspel" - lekkere recepten om
mee te beginnen voor mensen die nog
bijna niets van koken afweten, door Hil
ly Molenberg (f 6.50).
Bij „Hollandia" te Baarn verscheen
ook weer een culinair werkje, namelijk
het „Toetjesboek" door mevrouw R. Lot-
gering-Hillebrand (f 4.90).
Er kwam ook nog wat meisjes- en da
meslectuur bij ons binnen. De Uitgevers
maatschappij „West-Friesland" te Hoorn
bracht een herdruk op de markt van
,,'n Zomerzotheid" door Cissy van Marx-
veldt (f 7.90) en van de Leni Saris-Om-
nibus (f 11.90), inhoudende de delen
„Eendagsbloemen". „En zo begon het"
en „Festival in Luzern". Tevens ver
scheen bij haar „Irmgards grote kleine
wereld", het vierde boekje van de jonge
schrijfster Irmgard Smits (f 2.-). Bij
Zomer en Keuning te Wageningen ver
scheen het romantisch-tragische verhaal
„Azalea's op de heuvel" door Leonora
Starr (f 7.20).
Onder koning Svatopluk, die van 871
tot 894 regeerde, kozen de Tsje
chen voor het Westerse christendom, de
Westerse letters en de Westelijke be
schaving. Sindsdien zijn zij met het
Westen verbonden geweest.
De belangstelling voor de Tsjechen en
Slowaken is groot. De redenen daarvoor
mogen een niet zo prettige oorzaak heb
ben- de agressie van de Russen en hun
satellieten-, dat de sympathie voor het
land en volk groeit, mag alleen maar
verheugend genoemd worden.
Toen in 1939, op de 15de maart, Hit-
Iers troepen Praag binnenrukten, drukte
het Amerikaanse tijdschrift Life een
foto af van een Tsjech, die wenend de
vuist balde tegen langsrijdende nazi-
horden. „Freedom is not easy" (vrijheid
is niet gemakkelijk) stond erboven.
De Tsjechen en Slowaken hebben door
de eeuwen ervaren, dat vrijheid geen ge
makkelijke zaak is. Wie er meer van
weten wil, leze het boekje van J. J. Mos-
tard: De Tsjechen (de Slowaken zijn er
bij vergeten) met als ondertitel: vijftien
eeuwen vrijheidsstrijd.
Het geheel is vlot, maar wel wat frag
mentarisch. Het enige wat echt stoort,
is de dooreenhaspeling van Tsjechische,
Nederlandse, Duitse en Engelse spelling
van namen. Dat. doet wel eens wat cha
otisch aan, wellicht een gevolg van de in
diverse talen geraadpleegde literatuur.
Er staan prachtige foto's en tekenin
gen in.
J. J. Mostard: De Tsjechen, vijftien
eeuwen vrijheidsstrijd.
(Kosmos-Amsterdam).
ROERMOND Bij een frontale bot
sing tussen twee auto's onder Linne bij
Roermond zijn de 52-jarige W. Backus
uit Linne en de 59-jarige J. van Dijck
uit Woudenberg om het leven gekomen.
De personenauto bestuurd door de
heer Backus kwam door onverklaarbare
oorzaak op de linker weghelft en ramde
de bestelauto van de heer Van Dijck
Zij werden zo ernstig gewond dat v
kort na het ongeval overleden.