Zij haalden de maan naar de aarde IN ASA door successen vol vertrouwen in Apollo-13 Amerikaanse luitenant voor de krijgsraad PONTIAC A-verdrag geratificeerd TEKORT AAN ENERGIE DREIGT DOOR GEBREJ AAN GELDMIDDELEN GROTE WAPENSMOKKEI NAAR N.-IERLAND SCHWEITZERS ZIEKENHUIS DOOR GELDGEBREK BEDREIGD Rechter Wat zijn Pandbrieven? Over de grenzen PONTIAC TIJD JUISTE TUD Pandbrieven Blije gezichten, fijne horloges zemen zonder zorqen *i j de enige zeem. 1/11 p fl Q d'e uitgekookt kan worden en V11 U U bestand is tegen wasmiddelen GOUDPRIJS DALEND Mary Quant had miskraam Balsem voor harten van Amerikanen Bus met missen was mis Massamoord in Vietnam ONGELUK Roemeense ministers in Londen Vreemde humor in vliegtuig Sara Dewi wil scheiden PUBLIEK GEREEDSCHAP I.R.A. Hypotheekbanken financieren woningbouw. De miljoenen die daarvoo; nodig zijn, moet een hypotheekbank lenen. Met kleine bedragen. Van mensen die geld willen uitlenen tegen rente. Die "uitleners" krijgen van de Hypotheekbank een schuldbewijs. Zo'n rentepapier heet Pandbrief. Elke hypotheekbank geeft ze uit. En uw bank of commissionair verkoopt ze. L» WASHINGTON Het Amerikaanse leger cal de eerste luitenant William Calley voor de krijgsraad brengen op beschuldiging van moord op 109 Zuidvietnamese burgers. Calley is een van de twee Amerikaanse militairen, die worden beschuldigd van een massamoord in het dorp Son My, in maart vorig jaar. Het vooronderzoek tegen de tweede verdachte, sergeant David Mitchell, wordt voortgezet. Wanneer de 26-jarige Calley voor de krijgsraad komt is nog niet bekend. Het besluit om hem te berechten werd genomen door generaal-maioor Orwin C. Talbott, de commandant van fort Benning, waar Calley verblijft. Luitenant Calley kan, als hij schul dig wordt bevonden, worden veroor deeld tot levenslang of tot de dood door de strop. Hij zal voor de krijgsraad worden verdedigd door een voormalige rechter van het militaire Hof van Ap pel. George Latimer, thans advocaat in Salt. Lake City. en door majoor Ken neth A. Raby. Het proces zal openbaar zijn, maar de deuren zullen worden ge sloten zodra er geheime zaken aan de orde komen. In de specificatie van de aanklacht staat, dat Calley ervan beschuldigd wordt, eijn slachtoffers met een geweer te hebben doodgeschoten. Dit betekent dat hij persoonlijk verantwoordelijk is. Het Amerikaanse leger heeft luite nant-generaal William Peers opdracht gegeven een onderzoek in te stellen, naar een vorig jaar op laag niveau ge nomen besluit, geen disciplinaire maat regelen te treffen inzake een ver meende massa-executie van Zuidviet namese burgers. De Zuidvietnamese bevelhebber van de vijf noordelijkste provincies heeft de beweerde slachtpartij „een operatio neel ongeluk" genoemd. Hij acht het ook niet uitgesloten dat de dorpelingen hebben overdreven teneinde meer schadevergoeding te krijgen. Het be trokken gebied was sinds 1964 door de Viet-Cong beheerst en de Amerikanen stuitten op zware tegenstand toen zij er binnendrongen, aldus de Zuidviet namese generaal, die de Viet-Cong ver wijt de dorpelingen tegen de Amerika nen te hebben opgestookt. BOEKAREST De Roemeense pre mier Ion Gheorghe Maurer en zijn mi nister van Buitenlandse zaken Corneliu Manescoe zijn vertrokken uit Boeka rest voor een officieel zesdaags bezoek aan Londen. Dit is door het Roemeense persbureau Agerpress gemeld. Maurer legt het bezoek af op uitno diging van de Britse prémier Harold Wilson. Maurer en Manescoe zijn uit geleid door belangrijke regeringsfunc tionarissen. WEST-BERLIJN Een lid van de Westberlijnse gemeenteraad, de 40-ja- rige Helmut Gischinski wilde erg grap pig zijn, toen hij als passagier aan boord van een toestel van Pan Ameri can Airways naar zijn stad vloog. Hij zei tegen een stewardess dat hij een bom in zijn jaszak had. De verontruste stewardes bracht on middellijk de gezagvoerder op de hoog te, die op zijn beurt weer contact op nam met het vliegveld Tempelhof. Daar werd alles in staal van alarm ge bracht., compleet met brandweer en po litie. Na de landing zei de grappige heer Gischinski, dat hij het alleen maar had gezegd om de stewardess een beetje te plagen... ADVERTENTIE profectus 1106,- ,met datum, 1127,- doublé f 115,— met datum 1135,- doublè 169,50 goud 1174,— doublé 1115,- herenhorloge vanaf f59,50 Astronaut Charles Gordon tijdens de vlucht. MOSKOU, WASHINGTON De twee nucleaire supermachten Amerika en de Sovjet-Unie hebben het non-pro- liferatieverdag geratificeerd. Daarmee is opnieuw een belangriike stap gedaan naar de voorkoming van een atoomoor log. Het verdrag heeft tot doel een verde re verspreiding van kernwapens te voorkomen. De ondertekenende atoom- landen verplichten zich geen kernwa pens aan een ander land te verstrek ken of een niet-kernland te helpen zul ke wapens te vervaardigen of te ver werven. De ondertekenende niet-kern- landen, verplichten zich geen kernwa pens te maken of aan te schaffen. Niet- kernlanden mogen zich, onder voldoen de waarborgen, wel laten helpen hij het vreedzaam gebruik van kernenergie. Het verdrag is in juli 1986 gelijktij dig in Washington, Moskou en Londen ondertekend. Op het ogenblik hebben 90 landen een handtekening onder het verdrag gezet. Het treedt in werking zodra het door 43 landen, waaronder zich de V.S. de S.U. en Engeland moe ten bevinden, is geratificeerd. Londen heeft dat enkele maanden na de onder tekening al gedaan. Momenteel hebben rond 20 landen het verdrag geratifi ceerd. De secretaris-generaal van de VN, Oe Thant, heeft gezegd dat de bekrach tiging door de twee grote staten een algemene en volledige ontwapening een flinke stap naderbij heeft gebracht. President Podgorny van de S.U. sprak de hoop uit, dat het verdrag zal leiden tot de oplossing van andere ont wapeningsvraagstukken, vooral op het gebied van de kernbewapening. President Nixon zei dat het verdrag tot doel heeft de wereld tot een veili ger woonplaats voor de gehele mens heid te maken. Frankrijk en China, de twee ande re kernmogendheden, hebben het ver drag niet willen tekenen. TOKIO Mevrouw Ratna Sari Dewi Sukarno de derde echtgenote van de Indonesische oud-president, heeft haar man verzocht in te stemmen met een scheiding, zo heeft haar Japanse advo caat in Tokio gezegd. De 29-jarige Ratna Sari Dewi. een vroegere nachtclub-gastvrouw, woont met haar dochtertje in Parijs HOUSTON De leiding van het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart, de „NASA", ziet na de succesvolle vlucht van de bemanning van de „Apollo-12" de mogelijkheden voor een landing van de „Apollo-13" in het ontoegankelijk lijkende niaange- bergte „Frau Mauro" niet „een grote mate van vertrouwen tegemoet". Dit heeft Christopher Kraft, de vluchtlei- der van de „NASA" maandagavond in Houston gezegd nadat de Apollo- 12-bemanning veilig op aarde was te ruggekeerd. Kraft voegde hier echter aan toe dat hij zich eerst uitvoerig wil laten infor meren door Conrad en Bean in ver band met Beans opmerking, dat hij al /.ijn kennis en ervaring nodig had bij de landing in de Oceaan der Stormen. Zij zijn op de maan over kabels ge struikeld, en gevallen, zongen en lach ten uitgelaten, „repareerden" een tele visiecamera met een hamer en gooi den per ongeluk een al belichte film weg, en toch vormen Charles Conrad. Alan Bean en Richard Gordon de meest geprezen Apollo-bemanning. De vlucht- eiders van de NASA vinden de onder neming „een van de zuiverste vluch ten tot nu toe", de geleerden zeggen dat de mannen een „onvergelijkbare prestatie" hebben geleverd en ook de openbare mening toonde zich tevreden. „Ze hebben de maan naar de aarde gehaald", aldus een van de krantekop pen. De vlucht is met de precisie van een uurwerk verlopen. Met slechts enige minuten vertraging landden Conrad en Bean met hun Intrepid in de Oceaan der Stormen. Slechts 200 meter van hun doel, de Surveyor-3, werd de maan lander neergezet, en wel zo precies volgens plan dat de ruimtevaarders niet alleen de Surveyor konden berei ken, maar ook de van te voren op aar de vastgestelde weg konden gebruiken. De terugweg verliep niet minder per fect. De geleerden hebben zelfs nog meer bereikt dan zij verwacht hadden. De instrumenten die de ruimtevaarders op de maan hebben geplaatst werken feilloos. Alle vijf instrumenten leveren gegevens het centrale schakelstation verwerkt de bevelen van de aarde en de mini-atoomcentrale levert zelfs nog meer energie dan verwacht werd. Bovendien hebben de ruimtevaarders zorgvuldiger en meer stenen verzameld dan de geleerden volgens de NASA- chef Tony Calio „ooit gehoopt hadden". Een gezichtspunt dat de NASA met het oog op de toekomstige ambitieuze ruimtevaartplannen nooit heeft veron achtzaamd, is de stemming van het Amerikaanse publiek. Ook in dit op zicht heeft de Apollo-12 aan de ver wachtingen voldaan. De vrolijkheid waarmee Conrad en Bean in het on gastvrije maanlandschap optraden, deed de meeste Amerikanen vergeten dat bepaalde geliefde televisieprogramma's waren uitgevallen. Conrad en Bean ge droegen zich zoals de meesten in hun land zichzelf graag zien: vriendelijk, gevat, in hoge graad doelmatig en al tijd de toestand meester. Armstrong en Aldrin waren medicijn voor de ge krenkte trots, Conrad en Bean waren balsem voor de Amerikaanse harten. Het gereedschap dat Conrad en Bean op de maan gebruikt hebben, zal in deze vorm in geen geval nog eens worden toegepast. Een hamer is ver splinterd. de tangen bleken onhandig, de grondboren gingen slechts met moei te de bodem in. De twee ruimtevaar ders werden ook gehinderd door hun gereedschapstas, die te onhandig bleek voor langere wandelingen. De makers van de teflon-zakken, waarin de ver zameling stenen wordt bewaard, zullen ook iets nieuws moeten bedenken. Na een dag op de maan bleken ze op de naden te scheuren en geheel onbruik baar te zijn. De deskundigen in Houston en in de laboratoria van de betrokken firma's zullen ook de fotografische uitrusting van de toekomstige Apollo-bemannin- gen nog eens nauwkeurig bekijken. Het aantal fouten bij de Apollo-12 was niet mis. LONDEN De wereld staat voor een dreigend tekort aan natuurlijke energiebronnen en binnen vijf jaar 7,al een Amerikaanse huisvrouw al een tekort constateren aan aardgas. Dit is vandaag te Londen gezegd door John M. King, de directeur van de raad van bestuur van een groot bedrijf in Denver, de King Re- cources Company. Binnen de drie jaar zal je hier en daar ir de Verenigde Staten al niet meer genoeg gas hebben om een kop koffie klaar te maken, aldus de heer King. Het probleem is niet een gebrek aan energiebronnen, maar aan ge noeg geld om die bronnen overal in de wereld op te sporen en te exploi teren. De vraag naar energie stijgt overal geweldig en zoals het nu gaat zal er over een jaar of tien een tekort aan gelden, noodzakelijk voor onderzoek, bestaan ten bedrage van ongeveer 24 miljard dollar. Het tekort gaat catastrofale pro porties aannemen, aldus King, en dat slaat op olie, aardgas en op vrij wel alle mineralen. De hoop is thans vooral gevestigd op het ontwikkelen van de energie bronnen van ontwikkelingslanden in Afrika. Azië en Zuid-Amerika. maar daarvoor is ontzaglijk veel geld no dig. Het eigen nieuwe „project fund" van King Resources is het grootste van die aard van allemaal, en be draagt 400 miljoen dollar. Veel er van is gefourneerd door beleggers buiten de VS. Men gebruikt het om naar olie, gas, allerlei mineralen en zelfs naar beschikbare grond te zoe ken waarop zomerhuisjes kunnen worden gebouwd, en zoekt dan naar het nodige kapitaal om die terrei nen voor dat doel in exploitatie te kunnen brengen. Maar er moet steeds meer wor den gedaan, het is een probleem dat de hele wereld en niet een enkel land of een enkele firma aangaat, zei King. De kloof tussen de enorme vraag en wat het aanbod is of kan worden, zal en moet worden over brugd. ADVERTENTi LONDEN Er worden weer op gro- rte schaal wapens gesmokkeld naar Noord'-Ierland. De Britse regering maakt zich daar ernstig bezorgd over. Drie snelle Britse mijnenvegers pro beren vissersschepen te onderscheppen die wapens naar Ulster brengen voor extremistische protestanten. Deze wa pens komen uit Schotland. Langs de grens van de Ierse repu bliek en Ulster houdt men al enige maanden bekende smokkelwegen in de gaten. Die vormen de belangrijkste aan voerlijn voor het illegale Ierse repu blikeinse leger, IRA. Het IRA steunt geestverwante katho lieken in Ulster die deze zomer in Bel fast en Londonderry in opstand kwa men tegen de discriminatie die zij on dervonden onder het bewind van de protestanten in Noord-Ierland. Naar verluidt is er onlangs door het IRA een contract afgesloten op de Kanaaleilan den woor het kopen van wapens. Het ging om honderdduizenden guldens. Het Britse opperbevel in Ulster ont kende gisteren dat er een grootscheep se vlootblokkade is voor de kust van dit gebied. Maar het gaf toe dat er de afge lopen zes weken onderzoekingen zijn geweest nadat er inlichtingen waren ver- LONDEN Gisteren heeft de goud prijs in Londen een nieuw dieptepunt bereikt, doordat speculanten wanhopig trachtten kopers voor huil metaal te vin den. Volgens een handelaar wilden zij verkopen tegen elke nieuwe prijs. Bij de eerste vaststelling door de grote goud handelsfirma's kwam een prijs van 35,825 dollar per ounce uit de bus, 30 cents lager dan vrijdag. Dit betekent dat de prijs in iets meer dan een week met twee dollar is gedaald. Toen de handel begon, kwam de prijs zelfs on der de 35,70 dollar per ounce. Op een bepaald moment werd 35,55 dollar geno teerd. Bij de prijsvaststelling daalde de goudprijs verder met 32,5 cents. De prijs kwam uit op 35,50 dollar. De daling bedraagt over de hele dag 62,5 cents. Vol gens handelaars werd er niet erg veel aangeboden, maar kwamen er nog steeds geen regelmatige aankopen los, die de prijs zouden kunnen steunen. De prijs is hiermee het peil van de officiële goudprijs van 35 dollar per ounce voor de onderlinge handel tussen centrale banken dicht genaderd. Men begint ook steeds meer te vrezen dat deze situatie lang zal kunnen blijven bestaan. Naar men meent, is de krachtige prijsdaling een gevolg van de vermindering van het vertrouwen in het goud als beieggings- middel vergeleken met papiergeld, waarvoor de stemming vaster is dan in maanden het geval is geweest, en met produkten als tin, waarvan de prijs in een week is gestegen met 50 pond ster ling per ton. In Zürich daalde de prijs vanochtend met 37 cents tot 35,70 dollar per ounce. In Hongkong ging de prijs omlaag van 41,57 tot 41.41 dollar. LAMBARENE Het rimboe-zieken huis van wijlen dr. Albert Schweitzer zal misschien binnen twee jaar moeten sluiten wegens geldgebrek. De leiders van het ziekenhuis heb ben besloten alles op alles te zetten: zij willen proberen een wereld-fonds te stichten om een groot modern zieken huis op de pittoreske plek die dr. Schweitzer beroemd maakte, te kun nen bouwen. Zij hopen minstens 12 miljoen dollar bijeen tc kunnen krijgen, waarmee het bestaan van het ziekenhuis in de toe komst voor minstens vijf jaar gegaran deerd zal zijn. Als hun poging mislukt, dan zal het ziekenhuis waarschijnlijk in 1971 moeten sluiten, waarmee een eind zou komen aan het werk van een halve eeuw van dr. Schweitzer. Er is al veel veranderd sinds de mu sicus en fiosloof dr. Schweitzer, die eens de Nobelprijs won, vier jaar gele den stierf. Het sanitair is gemoderni seerd en elektriciteit -en stromend wa ter zijn aangesloten, vernieuwingen die de oude dokter tegen had gehouden, sinds de oprichting van zijn eerste me dische zendingspost aan de oever van de Ogooeé rivier in 1913. Er zal nog veel moeten gebeuren voordat het Schweitzer ziekenhuis aan moderne eisen voldoet. Toen de stichter in 1965 stierf echter, nam de steun aan het ziekenhuis uit alle delen van de wereld af. Om de verhoogde be drijfskosten het hoofd te kunnen bie den, gebruikt het ziekenhuis nu het kapitaal dat gedurende het leven van Schweitzer is gespaard. De Franse bestuurder André Duc-Du- fayard verklaarde: „Wij bevinden ons in een ernstige financiële crisis". kregen over wapensmokkelarij naar Ul ster. De namen van zekere trawlers zijn bekend die ervan worden verdacht wa pens van Schotland naar Noord-Ierland te brengen. Er is sprake van scheepsla dingen vol geweren en machinegewe ren. Het invoeren van wapens in Ulster per schip was tot nu toe vrij gemakke lijk, omdat er geen douanecontrole is wanneer schepen uit Engeland of Schot land komen. Er zijn ook aanwijzingen dat er in fa brieken in Belfast in het geheim wa pens worden gemaakt voor de extremis ten. LONDEN Mary Quant, die de mini rokken heeft uitgedacht en gelanceerd, heeft een miskraam gehad. Zij verwachtte haar kind, haar eerste, in maart. Mary Quant trad 14 jaar geleden in het huwelijk met Alexander Plunket- Greene. Zij opende in 1955 in Londen in de sedertdien vermaarde Kings Road een winkeltje, zij noemde het een „bazaar" Met haar man, die de zakelijke leiding had, is het haar gelukt een grote en bloeiende zaak in kleren, cosmetica en bijouterieën op te bouwen. Zij heeft haar bazaar twee jaar geleden verkocht, maar ontwerpt nog steeds haar eigen collecties. \Z"oor dc tweede keer in deze eeuw pro beert een president van de Verenig de Staten tot een besluit te komen wat hij moet doen, nu de senaat zijn kan didaat voor een rechtersplaats in het r nperste Gerechtshof heeft verwor pen. president Nixon heeft vrijdag gezegd, nadat de senaat Clement F. Hayns- worth met 55 tegen 45 stemmen had afgewezen, dat hij zou wachten met het aanwijzen van een andere kandi daat, tot het congres in januari bij eenkomt voor zijn tweede termijn. Ook zei hij een kandidaat te zullen kiezen, van wie hij verwacht dat hij zich zal houden aan een „strenge interpreta tie van de rol van het opperste hof". Nixon moet nu voor de tweede keer trachten iemand te vinden die de goedkeuring van de Senaat kan weg dragen. De laatste Amerikaanse president voor hem die zich voor dit dilemma ge plaatst zag was Herbert Hoover, en deze kwam hiermee goed uit de weg. Hoover haalde ternauwernood een zetel met zijn eerste kandidaat Charles Evans Hughes. Maar toen er een nieuwe vacature kwam verloor hij het in d« Senaat met 41-39 op 7 mei 1930 toen hij John J. Par ker kandidaat stelde. Parker, evenals Haynsworth, ontmoet te verzet bij de vakbeweging en bur- gerrechtgroepen. Beweerd werd dat hi j kandidaat was gesteld om een po litieke schuld af te betalen aan zuider lingen die Hoover in 1928 gesteund had den. Dc progressieven in het Congres, die Zich verzetten tegen het conservatie ve bewind van de 20er jaren, hielden Parker's benoeming tegen. Pvenals Nixon, moest Hoover een nieu- we kandidaat zoeken, die in het in de Senaat zou halen. Hij kwam met Own J. Roberts. Deze werd eenstem mig door de Senaat aangenomen. Waarschijnlijk zou hij ook bij Nixon in de smaak zijn gevallen. Robert was politiek een man van de middenweg. Soms stemde hij met het conservatieve blok van het hof, soms met de liberalen. Maar elk van zijn besluiten was geba seerd op de wetten zoals hij die las, en niet door een maatschappelijke of fi losofie beïnvloed. Of Nixon iemand zal vinden die bereid is met hem in zee te gaan en toch van bijna bovennationale grootte in de rechtsgebieden is, wordt voor hem een kwestie van zeer groot belang. De democratische senaat zal niet zo maar een tweederangs republikein aanvaarden. Een democraat zal zich nog tweemaal bedenken. En Nixon heeft het al zwaar met Viet nam. LONDEN De autobus waarmee 30 deelneemsters aan de miss-werelverkie- zing op weg waren naar een repeti tie. heeft maandag in Londen een aan rijding gehad. De meisjes werden ge ducht door elkaar geschud, maar kwa men er zonder kwetsuren af. Alleen een 22-jarige begeleidster kreeg een hoofd wond die moest worden gehecht. ADVERTENTIE De medische staf bestaat uit 35 bui tenlanders, waaronder vier artsen, een tandarts en 24 Europese verpleegsters. Zij zijn vrijwillig naar Lambarene ge komen en werken in de moeilijke om standigheden in het Gabonese oerwoud voor nominale bedragen. Toch zijn de bedrijfskosten sinds de dood van dr. Schweitzer bijna verdubbeld, van 100.000 dollar tot 190.000 dollar per jaar. De stichting van het ziekenhuis zet al haar hoop op een groot project dat 7 miljoen dollar gaat kosten, om de rot tende, 40 jaar oude houten hutjes te vervangen door een geheel nieuw ge bouw; in het plan zijn ook de bedrijfs kosten berekend, die een miljoen dollar per jaar zullen bedragen, en die over een periode van vijf jaar vooruit be schikbaar zullen zijn. „Het lijkt misschien paradoxaal om met dergelijke bedragen te werken, nu we in zo'n moeilijke financiële positie verkeren" zei Duc-Dufayard, „maar wij hopen dat het project zoveel weer klank zal vinden, dat de crisis gewoon zal verdwijnen. Alleen door geld voor het nieuwe ziekenhuis bij elkaar te krijgen kunnen wij de hele Schweitzer stichting op gang houden". De arts die nu de leiding heeft, de 65-jarige René Kopp, werd grootge bracht in hetzelfde Elzasser dorpje als dr. Schweitzer. le Hypotheekbanken staan erachter Een publicatie van de Vereniging van Hypotheekbanken, Adelheidstraat 8, 's-Gravenhage.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 6