PLEIDOOI VOOR GROEP PRIESTERS EN LEKEN
- MANNEN EN VROUWEN, GEHUWD OE NIET
Paters Augustijnen
willen ingrijpend
andere structuur
van kloosterorde
Parijzenaars
dan over een
anders onderuit
bananenschil.
India *s nieuwe ambassadeur
is filosofisch ingesteld
„Alleen-bouwer"
geeft Karlsruhe
unieke wijk
Gemeenschap
als geestelijk
thuis
iedei
voor
reen
Citroen met
Wankel-motor
Kunstskibaan in
verlaten Hallen
LEVEN IS WAT STOEIEN MET SPEELGOED
H
Gesprek met Robert Richt
DICHT OPEEN
TOCH WONEN
ALS INDIVIDU
NEDERLANDSE
NEDER
ZETTING
IN ARDÈCHE
REDDEN
BREUK MET ROME
POSITIEVE REACTIES
Het was vroeger niet verwonderlijk, als
in de Hallen in Parijs eens onderuit gleed.
Maar dat gebeurde dan hooguit over een
bananeschil en niet over ijs.
Nu gaat dat wel anders worden. Op 29 no
vember kunnen de Parijzenaars in de (niet
meer gebruikte) Hallen gebruik gaan ma
ken van een skibaan - honderd meter lang
- als prelude op hun wintersportvakantie.
In Franse bladen verscheen bijgaande ge
tekende impressie.
Les anciennes Halles,
formule
GOLVEN
KLAPSTUK
LANGZAAM
LA WAAI'SLUIS
VRIJ GOEDKOOP
KLEINE STAF
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1969
BREDA Enkele paters Augustijnen hebben een nota opgesteld, die, als hun ordebroe
ders ermee akkoord gaan, kan leiden tot opheffing van de beslaande Augustijnenorde.
De paters pleiten voor een ingrijpende hervorming van de bestaande kloosterstructuur.
Zij willen een nieuw soort gemeenschap, waartoe iedereen, die er zich geestelijk thuis-
voelt. kan behoren priesters, zowel als leken, gehuwden zowel als ongehuwden, man
nen zowel als vrouwen.
Evenais dc andere kloosterordes is
ook dc Augustijnerorde in een stroom
versnelling van de ontwikkelingen bin
nen de rooms-katholieke kerk geraakt.
Het aantal roepingen is de laatste jaren
sterk teruggelopen. In de periode juli
1967 tot 1 november 1969 liep het aantal
paters terug van 360 naar 311. Er waren
in die periode twaalf sterfgevallen.
Achttien paters, onder wie de bekende
publicist Robert Adolfs, drie broeders
en drie fraters traden uit. Vier paters
en twee broeders hebben zich „vrij op
gesteld", in de meeste gevallen een in
leiding op uittreden. Driekwart van de
paters Augustijnen is boven de veertig
jaar, meer dan de helft boven de vijf
tig-
Een duidelijke crisissituatie dus. Een
van de opstellers van de opzienbarende
nota met het „ontploffingseffect a la
D'66" is paterd dr. Ad. F. Vermeulen, die
in zijn ruime werkkamer in Breda zijn
visie gaf op de omstandigheden die tot
het opstellen van de nota hadden geleid.
Hoe is de nota ontstaan? Uit de ge
dachte redden wat er te redden valt?
„Nee, zeer beslist niet. Al in 1964 zijn
binnen de Augustijnerorde vragen opge
komen over de religieuze waarden van
het kloosterleven en over de geloften,
die het kloosterleven kenmerkten. De
waarde hiervan in het dagelijkse leven
is in onze tijd anders komen te liggen.
Binnen de Nederlandse provincie van de
Augustijnerorde en ook elders is over
deze materie veel nagedacht. Met onze
nota hebben,wij deze kwestie nu wat
indringérder aan de orde gesteld.
Als de opvattingen van de nota
door de paters Augustijnen worden
aanvaard, betekent dit toch het einde
van de kloosterorde van St. Augusti-
nus?
„De grondopvatting ten aanzien van
het christelijke leven zal bewaard blii-
ven. Wij willen allen af van de exclusi
viteit van de kloosterbeloften als norm
voor het religieuze leven.
„De concrete leefregels van de kloos
tergemeenschap zullen hun absoluut ka
rakter moeten verliezen. Wij willen
geen blijvende regels meer opstellen,
maar ze toetsen op leefbaarheid. Dat
geldt ook voor het ongehuwd blijven,
wat op zichzelf een waardevolle levens
houding kan zijn".
Hoe moet de kloosterorde-nieuwe-
■rtijl in de praktijk gaan werken?
„Dat is nog niet te zeggen. Wij heb
ben niet meer gedaan dan de idee te
opperen. Hoe een gemeenschap waarin
gehuwden en ongehuwden samen één
groep vormen, moet functioneren zal
onderwerp van verdere studie moeten
vormen. Het is elk geval duidelijk, dat
er eenheid van mentaliteit dient te be
staan, geïnspireerd door het Evange
lie.
Het is niet uitgesloten dat een derge
lijke kleine gemeenschap besluit om sa
men een aantal jaren naar een ontwik
kelingsgebied te gaan".
In de nota staat dat u bereid bent
desnoods een conflict te riskeren als
PARIJS. De Franse autofabriek Ci
troen gaat komend jaar 500 proef
modellen van een met Wankel-motor
uitgeruste personenauto op de markt
brengen. Dit voertuig, de M-35, is
het resultaat van samenwerking van
Citroën met de Westduitse fabriek
NSU in de dochteronderneming (Co-
motor), die in Luxemburg is gevestigd.
De proefmodellen zullen in een tempo
van twee per dag in de fabriek te
Rennes worden afgeleverd. Uiterlijk
lijkt de M-35 op een Ami-6. De topsnel
heid is ongeveer 145 km en het
brandstofverbruik 7 a 11 liter per
100 km. Volgens Citroën heeft de mo
tor al 4000 uur op de proefbank ge
draaid. Het prototype heeft op de
weg een miljoen km afgelegd.
De nieuwe auto zal voor 13.000 a 14.000
frank (plm. 8.700 tot 9.400 gul
den) bij voorkeur worden ver
kocht aan mensen die meer dan 30.000
km per jaar- afleggen. Zij zullen
hun bevindingen ter kennis brengen
van de fabriek, die hun alle moge
lijke technische bijstand zal verlenen.
Van het resultaat van deze proef zal
het afhangen, of de fabriek dit type
auto volledig in produktie zal gaan
nemen, Citroën hoopt tegen 1973 een
beslissing te nemen.
Pater dr. Ad. F. Vermeulen (48), een van
dc samenstellers- van de nota over struc
tuurwijziging van de Augustijnerorde. is in
Beverwijk geboren. Hij studeerde na zijn gym
nasium-opleiding achtereenvolgens in Eindho
ven (filosofie), Nijmegen (theologie) en
Freiburg, Zwitserland (dogmatiek en kerk
geschiedenis).
Van 1951 tot 1965 was hij docent in de dogma
tische theologie aan de universiteit van Nijme
gen. Hij is nu directeur van het opleidings
centrum pastoraal werk voor leken in Breda,
dat hij vier jaar geleden in opdracht van mgr.
De Vet, de toenmalige bisschop van Breda,
oprichtte.
Pater Vermeulen is lid van het bestuur van
de Augustijner ordehet hoogste orgaan van de
orde in Nederland.
Aan de nota heeft ook de provinciaal van
de paters Augustijnen in Nederland, pater
I. Mijnsbergen, meegewerkt. Bij de opzet wa
ren ook de paters v. d. Berg, Burgers en
Leenhouwers nauw betrokken.
de Nederlandse Augustijnerorde het
plan aanvaardt, maar Rome bezwa
ren heeft. Betekent dat eventueel een
breuk met Rome?
„Wij overwegen niet om het tot een
breuk met Rome te laten komen.
Als echter onze nieuwe opzet zou stui
ten op verbodsbepalingen uit Rome en
een groep kloosterlingen zou vinden,
dat zij zich los dient te maken van het
generale bestuur in Rome dan zullen
wij het bestuur van de Augustijner
orde hun alle steun geven".
Betekent dat dat het bestuur niet
met die groep kloosterlingen mee
gaat?
Wij gaan er van uit dat wat nu niet
haalbaar is over vijf jaar wel haalbaar
zal zijn.
Als een groep Nederlandse paters
zich voorlopig buiten de structuur van
de algemene Augustijnerorde zou op
stellen, dan betekent dit slechts een
voorlopige onafhankelijke opstelling.
Wij zullen ze in Nederland blijven er
kennen in de overtuiging, dat over vijf
jaar de zaak geregeld zal zijn."
Heeft u al reacties ontvangen?
„Ja, tot dusver overwegend positief.
Wat mij heeft getroffen is dat ook veel
oudere kloosterlingen zo positief hebben
gereageerd. Trouwens ook de meeste
negatieve reacties zijn me meegevallen.
Zij hebben over het algemeen een vra
gend karakter en spreken geen onaan
vaardbaar uit".
De paus heeft er zaterdag nog in
'n toespraak tot kloosterlingen de na
druk op gelegd, dat zij niet moeten
toegeven aan moderne opvattingen.
„De opvattingen van de paus gaan
nog sterk terug naar het besloten intro
verte karakter van het kloosterleven. Er
gaat de vrees achter schuil voor een al
te snelle ontwikkeling. Overigens is dit
een gelegenheidsui+spraak en geen be
leidsuitspraak".
Hoe heeft het algemene bestuur
van de Augustijnen in Rome op de
nota gereageerd?
„Ik heb de assistent-generaal van de
orde. de Duitse pater Zumkeller, een
half uur aan de telefoon gehad. Ik kreeg
echter de indruk, dat onze opvattingen
niet helemaal zijn overgekomen.
Hij komt half december echter naar
Nederland. Ik heb goede hoop dat de
dialoog met Rome wel zal lukken. In de
Augustijnerorde heeft 't subsidairiteits-
beginsel een zekere mate van zelfbe
stuur voor de provinciale kloosteror
des altijd al bestaan.
t
EX hrlnani vont pon.
L
«ncimr.M HiHtt r
,,9 no.vmbro *u 4 jai-.v-.tr (i
Non iur OM peau* Ce bans-
cat ouDIIms par qqtlq.-
rrundalatra nejl'teit, rra
sur unt p'stt Ce :'<i srti'
calle Ca cent metres Ce
tong. fl x n-«tret de 'a-j»
«ha-hint mètres de dénive
lat'On. Un bon antral -
ment pour las sportils sou
eiau* da parfaire teur terrr
•vént da se linear a teute-
pantes dans les 'Alpes o
les P»iénéss. Das moniteur
.sort prevos pour guider les
amateurs et un, exposition
cpnsocrée au> sports d'biver
rensolfnora Ie public sur les
stations trantaises (Ie pro-
moteur du lutur en'semb
grant du Vel-Thorens expo-
sera una maquette grandeu'
nature des appartement:
qu i do t construue dan:
cette regio.D'autre pan
un pavilion sera amérac-
pour las patinaurs 1500 rn'-
da glacé, un anneau de
tl Cnrrte. - S F pour
pitte de »sl, mem, tanf pour
la patlaelrr. r: 1 F pour la
ba.itp n.utique. batons de
aki S F fbaura. Ourert toui
laa Jnura da 1« 4 12 kaorer.
da ',0C -'atlas da lonj.
pit.ro ra restera o
-ene tuso.'en juin procha
Un spectacle se-a donr.e
tontel lis lieure: da o 4
19 haures, at la soir 4 21 H.:
attract o da.pr -«
r.a a n-enagarie da Jean X
4-0 Et dans Is stand da
la S.P.4. cn pourra adopter
un animal domeatique.
t an proehaln et'pour la
va-en de sperta o i .erbta--
coup plus important permet-
tra au public de se tandha
mer avec la plus récent ma
terial mie aur la marchê.
PR IVAS In de omgeving van de
Franse plaats Privas in het departe
ment Ardêche, hebben zich de laatste
jaren veel welgestelde Nederlanders
gevestigd. Ook voor vakanties is deze
wilde heuvelachtige streek b(j de
Rhóne-vallei bjj Nederlanders zeer ge
liefd.
De „Nouveaux Ardegois", zoals de
nieuwe bewoners door de plaatselijke
bevolking worden genoemd, hebben
meestal een oude boerderij met wat
land gekocht en deze verbouwd tot
een gerieflijk buitenhuis.
Het is niet vreemd, als men in plaatsjes
als St. Andeol-de-Berg of St. Maurice
d'Ibie drie of vier Nederlandse gezin
nen aantreft, die daar deel uitmaken
van de plaatselijke gemeenschap. De
„immigranten" houden zich vaak on
ledig met de bebouwing van hun stuk
je grond, maar ook de commercie
wordt niet verwaarloosd: de voorma
lige eigenaar van een restaurant in
Nederland koopt nu oude boerderijen
op, restaureert deze en verkoopt ze
dan weer.
Een ander drijft een antiekhandel en er
ook een tapijtzaak. die zich hoofdza
kelijk op rijke Nederlandse klanten
oriënteert.
D?>ze toevloed van vreemdelingen heeft
natuurlijk zijn problemen met zich
meegebracht. De nieuwelingen moe
ten I ?h aanpassen aan 'n andere taal,
een andere sociale achtergrond en een
ander levenspatroon, maar veel Neder
landse kinderen gaan al naar de plaat
selijke scholen en men is algemeen van
oordeel, dat over enkele jaren deze
verschillen te verwaarlozen zullen zijn.
99
99
ij draagt een Luns-pak met lange
revers en zijn slanke lichtbruine
hand neemt voorzichtig een paar war
me nootjes. Dan zegt hij wat peinzend:
„Wat is roem? Toen ik in 1939 in
Wimbledon tennis speelde, dacht ik al,
dat ik belangrijker was dan de eerste
minister van Groot-Brittanië. Ik ben
wijze geworden. Roem is zo verganke
lijk"besluit hij en neemt een slok van
zijn glas met veel water en een beetje
whisky.
Vorige week heeft hij zyn geloofs
brieven aangeboden aan de Koningin,
wie ik zit te praten is zyne excellentie
op paleis Soestdyk, want de man mei
Jagan Nath Dhamija, de nieuwe ambas
sadeur van India in ons land.
We zitten in een flat in Schiedam,
want beiden zijn we de gast van de heer
B. L. Shaney, directeur van de „State
Trading Corporation of India", waar
van de hoofdzetel vóór heel West-Euro
pa in Rotterdam gevestigd is.
Wat mij altijd weer opvalt bij men
sen uit India zijn twee dingen: ze heb
ben de meest beschaafde gezichten
ter wereld, of ze barjongen of diplo
maat zijn, èn: ze zijn altijd interessant
om naar te luiteren.
De filosifisch ingestelde ambassadeur
eet wat later op de avond zijn kip met
rijst, zijn doperwten met bloemkool en
veel heel pittige sausjes.
„Als God dc oceaan is, dan zijn wij
de golven en hoe meer we in beweging
zyn, des te meer is God in ons", zegt
de ambassadeur.
Zijn diplomatieke carrière begon hij
als ambassadeur in Afghanistan. Later
werd hij chef van het protocol in zijn
vaderland, vervolgens ambassadeur in
Praag en vandaar kwam hij een dag of
wat geleden rechtstreeks naar Neder
land. Mét een Tsjechische vrouw en
haar dochter als huispersoneel.
We hebben de Indiase erwtensoep al
achter de rug en ook de rijst met de
sausjes en het dessert met het flieder-
dunne laagje echt zilver erop.
„Het leven, och, wat is het soms
meer als je om je heen kykt dan stoei
en ,mct speelgoed", vind de ambassa
deur. „Keyk, mensen leren kennen,
dichtby en ver weg, dat vind ik gewoon
belangrijk. Roem, ik zei 't al, dat waait
zo voorbij. Maar het plezier in je werk
en het plezier dat je anderen bereidt,
dat komt steeds naar je terug".
Vijfhonderd en nog eens vijftig mil
joen mensen wonen in het vaderland
van ambassadeur Jagan Nath Dhamija
en zestien talen spreken ze er. „Maar ik
kan zonder paspoort van noord naar
zuid reizen", concludeert zijne excellen
tie snel.
Datzelfde India timmert steeds meer
aan de weg van de export. Want wie
zal weten, dat hier in Nederland in
die Rotterdamse nederzetting van de
State Trading Corporation of India
niet alleen ingeblikte garnalen en scha
ren te zien zijn, maar net zo goed schoe
nen uit India, textiel (van vloerkleden
via gordijnen tot jurkenstof), overhem
den, tennisrackets, operatie-instrumen
ten, hele machinerieën voor fabrieken
en net zo goed nootjes en kruiden.
Het is bijna allemaal het werk van
de heer B. L. Shaney, de directeur. Hij
is ook jurist en hij studeerde exacte we
tenschappen, maar hij gebruikt zijn ti
tels niet. „Het heeft niets met mijn hui
dige functie te maken", lacht de man, die
nu anderhalf jaar in Nederland woont
en daarvoor de hele wereld afreisde.
Er is geen land achteF het IJzeren Gor
dijn, dat hij niet kent. Hij was net zo
goed in Amerika als in communistisch
China en vanuit zijn Rotterdamse kan
toor staat hij elke dag per telefoon en
telex in verbinding met zestien Euro
pese landen.
Zyn zoontje Gobind biedt de vrouw
van ambassadeur Dhamija een schaal
met wortels aan. Ze ruiken heel sterk
en de heer Shaney legt uit: „Dit zyn
kuth-roots, wortels van bomen die aan
de voet van de Himalaya groeien. Ge
woon. in het wild. In hun vrye tyd ver
zamelen de boeren die wortels en wy
exporteren tegenwoordig enorme hoe
veelheden naar Frankryk; voor de par
fumerieindustrie. Je hebt één ton van
die wortels nodig voor één kilo par
fumolie".
Even later rollen de heer en mevrouw
Shaney een paar balen Indiase gebor
duurde stoffen uit, gemaakt in Bom
bay: stof om jurkjes van te maken.
De heer Shaney leeft helemaal op als
hij vertelt over dc grote sprongen, die de
export van z'n land doormaakt. „Volgen
de maand vliegen we weer verse rozen
uit India en ook gedroogde bloe
men naar Nederland", zegt hij. „Daar
mee begonnen we vorig jaar, het werd
een succes. We doen het alleen in de
winter, wanneer de rozen hier duur zijn
en juist in India volop te krijgen".
En als we dan het afscheidskop.je
koffie drinken, merkt ambassadeur Dha-
mya nog op: „Weet u. onze moeders in
India, dal zyn monumenten. Mooie
meisjes zyn plezierig, maar hel gaat
erom: wat hebben ze van binnen? In
elk klein dorp van myn vaderland zult
u die „monumenten" vinden. Misschien
eten ze met hun vingers de rijst, maar
God heeft ons nooit gezegd dat we met
een vork moesten eten".
"laren geleden heb ik zelf een tijd in een ziekenhuis gelegen. Ik heb toen ge-
J dachtwat krijg je eigenlijk weinig voor de hoge verpleegprijs En als
ik dc kans krijg, ga ik zelf proberen een beter ziekenhuis op te zetten. Die kans
is nu inderdaad gekomen
Vanaf het terras bij zijn kantoor op de zevende verdieping kijkt Robert Richt
uit over de groene heuvels van de voorstad Karlsruhe-Durlach. Richt staat nog
steeds te boek als „makelaar in onroerende goederen" maar dat is hij al tien
jaar niet meer.
Hij werd bouwondernemer in het
groot, maar had het te druk om de
oorspronkelijke benaming van zijn zaak
te veranderen. Beneden liggen de
„Richt-Wohnanlagen", de Richt-wijk:
de eerste bouwfase voltooid en reeds
bewoond, de tweede fase in volle aan
bouw.
Robert Richt, die met de bouw van
honderden woningen ervaring en for
tuin had verworven, wilde proberen
het probleem van de verstedelijking
anders en beter op te lossen. Veel men
sen (vierhonderd) per hectare zoals de
urbanisering vereist maar deson
danks individueel en menselijk wonen,
en dat voor een prijs, die binnen rede
lijke perken blijft.
De Richt-wijk kost zestig miljoen
mark en zal, eenmaal voltooid, een
thuis bieden aan 2500 in woners. Toren
flats, gewone flatblokken, een winkel
centrum staan luchtig verstrooid met
daartussen ruime speelplaatsen en
plantsoenen.
Het architéctonische klapstuk wor
den drie gebouwen, opgetrokken in ter-
rasbouw, als een soort trapvormige pi
ramiden. Het zijn het ziekenhuis, een
bejaardenwoonhuis, en een flatgebouw.
Volgend jaar zal het hele project
gereed zijn.
De man achter dit alles is één van
die zeldzame mensen, die zowel ide
alen hebben als de middelen om die te
verwezenlijken: de miljonair Robert
Richt.
Een gevulde vijfenveertiger, met
haar. dat al helemaal grijs is.
Bruingebrand, en een stoppelbaard,
want hij is- verwoed zeiler en net terug
van. een zeezeilwedstrijd. Geen keihar
de zakentitaan: een vriendelijk en
spontaan man, maar kennelijk uiterst
doelbewust en schrander.
Robert Richt is in deze stad gebo
ren, had eerst een bescheiden baan
in de handel, werd huizenmakelaar,
keek de kunst af, werd bouwonderne
mer.
„Ik heb altijd geprobeerd de mensen
waar voor hun geld te bieden. Ik heb
tweeduizend woningen gebouwd, en nog
nooit één proces gehad. Ik wilde liever
langzaam rijk worden, maar dan op
een solide manier".
Deze nog jeugdige miljonair weet ook
van zijn rijkdom te genieten. Een cha
let in de Oostenrijkse bergen, aan de
Wolfgangsee. Zeiljacht gemeerd voor
de deur. In lange weekeinden vliegt hij
erheen met zijn eigen vliegtuig, een
tweemotorige Air Commander met
plaatsruimte voor zeven personen. „Ja,
ik heb zelf een vliegbrevet. Door de
week wordt het toestel, met vaste pi
loot, verhuurd als luchttaxi, want het
moet zijn onkosten goedmaken".
In het reeds voltooide deel van de
Richt-wijk bewoont de bouwonderne
mer met vrouw en zoon, op de zeven
tiende verdieping, een riante flat met
eigen zwembad en dakterras.
„Het is nooit m'n bedoeling geweest,
deze wijk naar mijzelf te noemen. Maar
in de stad begon men vanzelf van
„Richt-wijk" te spreken, en toen heb ik
dat maar overgenomen. Want het hoort
nu eenmaal bij het bouwerswerk, dat
je een beetje aan de weg moet timme
ren...!"
Robert Richt denkt een belangrijk
deel van zijn toekomst aan het beheer
van „zijn" wijk te zullen besteden. Zijn
hobby bij uitstek: het ziekenhuis (kos
ten acht miljoen) dat hij in eigen
hand wil houden.
„Het doel van de lerrasbouw is om
op een betrekkelijk klein stuk grond
zo veel mogelijk mensen de voordelen
van een bungalow te geven: vrij, in
dividueel wonen, met een eigen stuk
ruimte buiten. Langs de terrassen zijn
bloembakken geprojecteerd van 1,30 me
ter. Dat betekent dat niemand naar
beneden kan kijken op het terras van
zijn onderbuurman".
„In het ziekenhuis 180 bedden
komen alle patiëntenkamers uit op
terrassen. Er komen wel eerste, twee
de en derde klasse, maar de verschil
len zullen minimaal zijn. Alle kamers
krijgen een „lawaai-sluis" met douche
en toilet, net zoals in goede hotelka
mers".
„Natuurlijk hou je in zo'n piramide
gebouw in het midden een soort {lode
ruimte over. Die zal in het ziekenhuis
worden benut voor de operatiezaal,
technische installaties en dergelijke.
In de blokken en torenflats die al
bewoond zijn, heeft Richt van alles
gedaan om de mensen individueel woon
comfort te geven. Centrale oliestook,
centrale warmwatervoorziening, wand
en plafondbetimmeringen in natuur-
hout. Alle flats hebben doorlopende
balkons twaalf tot zestien meter lang
zodat men ruimte heeft om te zon
nen en de huisvrouw alle ramen kan
lappen zonder boven een afgrond te
hoeven balanceren...
De gemeenschappelijke trappenhui
zen zijn elk weer op een andere wijze
versierd met fotomontages, marmerbe
kleding en velerlei planten en bloe
men.
Het probleem van de auto's is opge
lost door een eigen ondergrondse par
keergarage. waarin voor elke flat een
parkeerplaats beschikbaar is. In de
toch al ruim uitgelegde wijk blijft
daardoor veel plaats over voor gazons,
bloembakken, kinderspeelplaatsen, een.
bocciabaan en een rolschaatsbaan.
Restaurant, allerlei winkels en eers.
bankfiliaal ronden het geheel af tot
een miniatuur-stad, waarin men zich
op een bijna intieme manier thuis kan
voelen.
Verrassend genoeg liggen de huur-
en koopprijzen in de Richt-wijk dui
delijk benéden het Westduitse gemid
delde. Hoe kan dat?
Robert Richt somt enkele factoren
op: „Ik bouw vanuit één conceptie, zo
dat niet allerlei betrokkenen elk hun
eigen wensen kunnen opdringen. Als de
plannen eenmaal zijn uitgekristalli
seerd, houden we ons er aan, zodat
tijdens de bouw geen kostbare veran
deringen meer voorkomen".
Ook worden voor heel tie wijk uni
forme onderdelen, zoals vensters en
deuren gebruikt, hetgeen o.m. inkoop-
in-het-groot mogelijk maakt. Voor de
(gedeeltelijke) montagebouw worden
bouwelementen op de bouwplaats zelf
aangemaakt, wat uiteraard transport
kosten uitspaart.
Allemaal nuttig, maar niet nieuw.
Het succes van Robert Richt schuilt
wellicht daarin, dat hij zijn projec
ten aanpakt met een minimum aan
mensen, zonder topzware organisatie.
Als privé-ondernemer houdt hij bij
na alles in eigen hand, met een kleine
staf en zo min mogelijk onder-uitvoer
ders. „Ik gebruik wél een computer,
maar ik heb weinig mensen in dienst.
Die moeten hard werken en veel ver
antwoordelijkheid aandurven. Daar
voor hebben ze dan ook méér plezier
in hun werk, en een hoog salaris. Er
meerdaagse personeelsuitstapjes per
vliegtuig, naar Hamburg of Wenen...'
De bescheiden miljonair bluft niet
In de smaakvolle kantoorruimte naasl
zijn kamer werken, typistes inbegrepen
welgeteld negen mensen. En bezoekers
die dat zien, vragen regelmatig: „Maar
waar is nu eigenlijk uw hoofdkan
toor...?"
