VERBOND TELT IN NEDERLAND AL 240 LEDEN
Afstammelingen van Zoeaven
op de bres voor de Paus
Het Oosten
droomt van
„Euregio''
Vis houdt fit
MIDDENSTANDSBANK
MEER WINST IN 1969
Reclame zag te
weinig brood in
Spiegellezers
Amsterdamse
moordbrigade
heeft in 2 jaar
nut bewezen
Voor velen dreigt nog vrij jong een hartinfarct
ALARM VOOR MANAGERS VAN 25-40
Te weinig
beweging
en te veel
roken
o
Lening voor bouw winkelcentra
Veroordelingen
in
Praag
Oudere mensen
zonder veel
koopkracht''
„DUBBEL GENIETEN"
GEEN ROL MEER
GESCHIEDENIS
HEERLIJKE
WINTERSCHOTEL
VAN VIS.TOMAAT EN Ui'
BROEDERSCHAP
MOTIEVEN
BEDEVAART
STEUN DE PAUS
ADVERTENTIEBASIS TE SMAL
NIEUWE FORMULE
WELKOM
MOORDBRIGADE
SPIN
UITGEBANNEN
BEGRIJPELIJK
VERHOOR
VOETBAL
NIET GERING
DINSDAG 2 DECEMBER 1969
mmmmm
„T^uregio is een begrip, dat in som-
mige kringen in Oost-Nederland
en in het Duitse grensgebied zorgvul
dig gekoesterd wordt.
Het houdt ongeveer het volgende in
een Europese regio, bestaande uit Gel
derland, Overijssel en een flink stuk
van het aangrenzende Duitse Westfa-
len. En dat alles natuurlijk zonder be
lemmering van landsgrenzen.
Het idee, waarmee al vele jaren pu
bliekelijk gespeeld wordt, komt voort
uit een natuurlijke verhouding. AI lang
voor de oorlog waren er sterke banden
tussen de bewoners aan beide zijden
van de grens.
Begrijpelijk, want de inwoner van
•en Achterhoeks grensdorp voelt zich
sterker betrokken bij de mensen, die,
weliswaar aan de andere kant van de
slagboom, enkele kilometers van hen
vandaan wonen dan bij zijn landgenoot
in Amsterdam.
Bovendien bestaat er tussen sommi
ge Nederlandse en Duitse gebieden een
sterke cultuurverwantschap. De Ne
derlands-Duitse culturele verenigingen
zijn dan ook lang de belangrijkste con
tactmedia geweest. Het zijn niet de
enige contacten gebleven. Het belang
van samenwerking op verschillende
gebieden is de laatste jaren overduide
lijk geworden.
Het vreemdelingenverkeer bijvoor
beeld, ontwierp toeristische routes, die
over de landsgrenzen gaan, daarbij de
aantrekkelijke slogan hanterend: „Va
kantie in twee landen; geniet dubbel".
Belangrijker is echter het besef, dat
verschillende voorzieningen aan weers
kanten van de grens op. elkaar afge
stemd moeten worden. Met name geldt
dit voor het verkeer. Het Duitse we
gennet zal uiteraard moeten aansluiten
op het Nederlandse. Maar ook de lucht
vaart speelt een rol.
Eèn aantal Duitse gemeenten blijkt
grote belangstelling te hebben voor de
uitbreiding van vliegbasis Twente tot
een volwaardige burgerluchthaven.
Voor de behartiging van al deze ge
meenschappelijke belangen van velerlei
aard zijn in de loop van de jaren ver
schillende verenigingen, stichtingen en
gemeenschappen opgericht. Er wordt
onderzoek verricht en met de regel
maat van de klok verschijnen rappor
ten.
Begrijpelijk dat dan als schitterend
toekomstbeeld de Euregio verschijnt.
Een blok tussen Randstad en Ruhrge-
bied. Maar de vraag is wel of het iets
met de realiteit te maken heeft.
Voorwaarde is dat de nationale grens
geen rol van betekenis meer speelt. En
dat houdt nauw verband met de ont
wikkelingen in de Europese gemeen
schap. Nationalisme, regionalisme en
chauvinisme zullen in ieder geval eerst
moeten verdwijnen.
Maar in veel agglomeraties en
gtreekverbanden heeft men nog steeds
moeite met het in praktijk brengen
van het gevoel van saamhorigheid.
Voor er een Euregio zal kunnen ko
men, moet een woud van hinderpalen
worden opgeruimd.
Een Nederlander die geen lid is
van een vereniging of een club telt
eigenlijk niet mee. Een vereniging tot
bestrijding van het zitten van vogeltjes
op dakpannen of een club tot verbrei
ding van de gedachte dat „Mens erger
je rfiet" zaligmakend is horen bij de
„knusheid" van ons Nederlanders.
We zijn op dat gebied gehard en dus
veel gewend. Maar Het Algemeen Ver
bond Van Afstammelingen Van Zoea
ven En Der Pauselijk Gedecoreerden
slaat een flinke bres in die gewendheid.
Het verbond bestaat al lang in Bel
gië en sinds kort in Nederland (240 le
den).
Afstammeling van een Zoeaaf te zijn
of een lintje te hebben van de paus
lijkt een wat smalle basis voor gezelli
ge verenigingskout in de vrije avond
uren. Een misvatting natuurlijk. In een
Bredase studeerkamer omsloten door
drie boekenkasten, twee bureaus, een
schoolbord en een gaskachel vertelt
de heer M. C. J. L. van Nispen on
derdirecteur van een huishoudschool
en afstammeling van een Zoeaaf
over nut, noodzaak en geschiedenis,
een verhaal vol geschiedenis, 'n geschie
denis vol geloof. God is dood en de
paus is feilbaar, zijn hedendaagse ge
dachten die niet tot het verbond door
dringen.
Maar allereerst over een bloedig stuk
geschiedenis. De heer Van Nispen:
„Toen Pius IX in 1860 zijn staat in
moeilijkheden zag komen door het stre
ven naar eenwording in Italië (tegen
stelling republiek-koninkrijk) richtte
hij een oproep tot alle katholieke jon
geren in de wereld. Daarop trokken
zo'n tienduizend jongemannen naar Ro
me, onder wie maar liefst ruim 3300 Ne
derlanders".
„Nou kunt U meteen zeggen dat ze
vochten voor een verloren zaak, die
pauselijke Zoeaven: maar je moet
meer letten op de intentie waarmee ze
zijn gegaan. Anno '69 is dat wel 'n moei
lijke zaak, dat weet ik wel. Maar het
was meer een streven naar geestelijke
vereniging, dan naar het teruggeven
aan do paus van zijn gebied. Ja het is
moeilijk; een niet-katholiek kijkt er al
gauw vreemd tegenaan".
„Tch was het wel degelijk een verde-
ADVERTENTIE
Snijd 500 g visfilets In repen
en besmeer deze met wat
mosterd. Fruit 2 klein gesne
den uien lichtbruin In 40 g
boter of margarine. Leg ver
volgens in een ingevette
vuurvaste schotel afwisselend
de repen vis en met peper
en zout bestrooide schijven
tomaat Strooi de ge
bakken ui erover
en stoof de scho
tel in een matig
warme oven in 25
minuten gaar.
Vraag recepten b(J uw
vishandelaar of bij het
Produkt8chaf> voor Via
en Visprodukten,
Wassenaarsewefl 20,
Den Haag.
WEESP De waterverontreiniging
van de rivier de Vecht tussen Muiden
en Utrecht is zo ernstig, dat Weesp zijn
zwembad zal moeten sluiten.
AMSTERDAM Op dinsdag 9 de
cember wordt de inschrijving open
gesteld op de vorige week aangekon
digde obligatielening van 25 miljoen
gulden van de Nederiandsche Midden-
standsbank. De lening coupures van
f 100,heeft een looptijd van zeven
jaar; de rente bedraagt acht procent.
Vervroegde aflossing is niet toegestaan.
De storting op de obligaties is op 6
januari 1970.
De lening is grotendeels bestemd voor
de Nederiandsche Middenstands Finan-
cierings Maatschappij voor Bedrijfsob-
jecten (MBO), een dochtermaatschap
pij van de NMB. Deze zal het geld
gebruiken voor financiering van kre
dietuitzettingen en de bouw Van win
kelcentra. De lening is een vervolg op
de in oktober gedane uitgifte van f 10
miljoen converteerbare achtergestelde
obligaties per 1984.
De NMB behaalde over de eerste
helft van dit jaar een winst voor re
servering van f 11 miljoen tegen f 9,4
PRAAG In de massaprocessen te
gen 173 Tsjechoslowaakse jongelui, die
gearresteerd waren in verband met de
relletjes op de verjaardag van de Rus
sische bezetting in de Noordboheemse
stad Liberec, zijn straffen, de meeste
voorwaardelijk, uitgedeeld tot 15 maan
den hechtenis.
In het gehele land zijn bij de relletjes
op de verjaardag van de Russische in
vasie in het totaal 3000 mensen gear
resteerd.
miljoen inhet eerste halfjaar 1968. Het
resultaat over het derde kwartaal van
dit jaar bleef achter bij dat van het
tweede kwartaal. Ondanks een dalen
de rentemarge tussen activa en passi
va in het vierde kwartaal, verwacht
de directie een jaarresultaat, dat ho
ger zal liggen dan dat over 1968.
diging van het geloof met wapens, ja,
want het ging ook tegen de anti-kerke-
lijken, de vrijmetselaars die toen in op
komst waren. De jongens zijn echt ge
gaan uit de overtuiging voor een recht
vaardige zaak te vechten".
Ze maken zo de indruk verlaten kruis
ridders te zijn geweest. De Belg Ar-
mand van Veerdegem schreef in 1914
zijn standaardwerk over de Zoeaven dan
ook onder de titel „De laatste kruisrid
ders". Op 21 september 1870 was het al
lemaal afgelopen. Garibaldi had gewon
nen en de Zoeaven werden naar huis ge
stuurd met achterlating van hun doden.
Van de 3300 Nederlanders bleven er zo'n
230 in Rome achter.
Onder hen Pieter Jong van Lutje
broek, die ,als afleidingsmanoeuvre' met
de kolf van zijn geweer veertien Gari
baldisten de kop in sloeg en zo op aller
lei gravures en schilderijen terecht is
gekomen.
Voor de overlevenden was deze her
innering niet genoeg. Ze sloten zich
vooral in Frankrijk en België aan
een in broederschappen, met een natuur
lijke dood tot slot: want ook een Zoeaaf
is sterfelijk.
De heer Van Nispen: „In België
hebben ze in 1922 de laatste levende
Zoeaven bij elkaar gegaard en een
nieuwe broederschap gesticht. Het was
te weinig natuurlijk. Om de zaak toch
bij elkaar te houden, hebben ze toen
ook de mensen met pausellijke onder
scheidingen toegelaten. Dat is het be
gin geweest van het huidige verbond".
Op 30 september 1946 overleed in
Hintham Bomans schreef in de Volks
krant in 1967 over hem als over „De
laatste der Mohikanen" Petrus Mat-
theus Verbeek, 95 jaar oud, de laatste
Zoeaaf. Toen wapen er alleen nog na
komelingen. In 1967 werd door het Bel
gisch verbond van nakomelingen Pro
Petri Sede (voor de stoel van Petrus)
de honderdste verjaardag van de slag
bij Monteliretti herdacht. De slag waar
bij Pieter Jong van Lutjebroek zijn
heldendaad verrichtte. Drie Nederlan
ders waren bij die herdenking aanwe
zig.
De heer Van Nispen: „Ik vond dat
er in Nederland weinig aandacht aan
dit eeuwfeest werd geschonken. En ik
dacht dat er wel meer Nederlandse le
den voor onze vereniging te vinden zou
den zijn."
En ze kwamen er, voldoende om op
9 maart van dit jaar de Nederlandse
afdeling van Pro Petri Sede op te rich
ten. Over de motieven voor het lid
maatschap zegt de heer Van Nispen:
„Dat is moeilijk te zeggen. U moet de
vereniging wel los zien van de heden
daagse stroom in de kerk. Anders zou
je makkelijk een vereenzelviging krij
gen met Confrontatie of het Michaelle-
gioen. Ik kan me wel voorstellen dat
de meeste leden conservatief denken.
De Paus veronderstelt gezag in de kerk,
terwijl de jeugd daar anders over denkt
Als motieven zou u op de eerste
plaats wel moeten zien het betuigen
van trouw aan de Paus en voor de na
komelingen ook de trots op onze voor
vaders. Persoonlijk voel ik het niet als
een demonstratie tegen de vernieuwing
ln de kerk. Maar ik kan me voorstellen
dat er leden zijn die wel zo voelen".
Een jaarlijkse bijeenkomst in de ba
siliek van Oudenbosch „toen ik daar
zat, dacht ik, ja het heeft toch echt wel
zin" en een jaarlijkse bedevaart
naar Rome „Het nuttige met het
aangename verenigen" zijn de
meest spectaculaire bezigheden van het
verbond. Er zijn ook nog, zijdelings,
bemoeiingen met het Zoeavenmuseum
dat in Oudenbosch een zaal groot is.
Onder de leden twee Kamerleden en
en een vakbondsleider.
Met zijn ellebogen .leunend op zijn
werktafel met achter zich het zachte
spinnen van de gashaard is de heer
Van Nispen duidelijk tevreden over
zijn, hoofdzakelijk papieren, samenscho
ling. Hij zegt: „Vooral oudere mensen
voelen zich vaak onzeker, door de ver
anderingen in de kerk. Via zo'n vereni
ging als de onze voelen ze zich dan
toch niet losgelaten".
Toch een uitstervende zaak?
De heer Van Nispen: „Nou nee, ia ver
wacht dat de vereniging nog wel ette
lijke jaren zal leven.
Hoe anders moet ik het verklaren dat
we in anderhalf jaar zo'n 250 mensen
bij elkaar krijgen. Ja, als je gaat krij
gen dat de Paus niet meer als hoofd
van de kerk wordt gezien... Maar ja,
we hebben nog een tijdschrift waarin
wij steun voor de Paus vragen. En dat
kunnen we nog lang volhouden".
Pieter Jong
van Lutje
broek .verricht
zijn helden
daad in de slag
bij Monteliret
ti. Met de kolf
van zijn ge
weer slaat hij
veertien Ga
ribaldisten het
hoofd in.
WAGENINGEN De 185.000 abonnees van het weekblad (De) Spiegel
zijn niet interessant voor de adverteerders. Ze zijn voor het merendeel op leef
tijd, confessioneel, conservatief en hebben weinig koopkracht. Dat is de be
langrijkste reden, die hoofdredacteur Koen Aartsma (38) aangeeft voor het
verdwijnen van dit 63 jaar oude blad, dat decennia lang trots het predikaat
„christelijk-nationaal" heeft gedragen.
Vorig jaar daalde de advertentie-om
zet met dertig procent en er werden
tonnen verlies geleden. Voor dit jaar
wordt ongeveer eenzelfde resultaat
verwacht.
Zonder een behoorlijke advertentie
basis kan ook een geïllustreerd week
blad het hoofd niet boven water houden.
„De reclameburéaus vragen niet zo
zeer naar het aantal abonnees maar
naar wat voor abonnees, naar hun
koopkracht", zegt de hoofdredacteur
van de Spiegel. „Als je toch ziet, dat
een blad als Avenue met honderddui
zend abonnees wèl uit kan."
„Daar komt natuurlijk de televisie
reclame bij. Daar lijden alle familie
bladen onder.
„En wij waren net in een stadium,
dat we dat niet konden hebben. We
waren mensen aan het wegschrijven en
nieuwe aan het aantrekken en dat kost
tonnen aan reclame en zo."
Vertaald uit het vakjargon betekent
dit, dat de Spiegel bezig was aan een
nieuwe formule; een doelbewust rich
ten op een ander lezerspubliek dan het
traditiegetrouw tientallen jaren lang
gehad heeft.
Aartsma: „Een jaar of drie geleden
zijn we het er op de redactie over eens
geworden,d at het familieblad-oude-stijl
geen toekomst meer had. We zaten
daarbij met het probleem, dat we een
confessioneel en conservatief publiek
hadden. Het nieuwe blad zou niet meer
voor mensen van acht tot tachtig moe
ten zijn, niet meer belerend en toleran
ter."
De gedaanteverwisseling van de
Spiegel dat in 1906 als „week-
illustratie voor het christelijk gezin"
begon zou in drie fasen worden uit
gevoerd. Eerst verdween het predikaat
christelijk-nationaal (dat stempel was
er ten tijde van Colijn opgedrukt).
Aartsma: „Dat heeft nogal wat ver
oorzaakt. Er is over gepreekt in de
kerken en geschreven in de christelijke
bladen".
De tweede stap tot vernieuwing was
een betere uitvoering en handzamer
formaat. Tot de derde fase een kwa
litatieve verbetering van de inhoud
is het niet gekomen.
Het ^eld daarvoor was niet voorhan
den; integendeel, er zou zelfs bezuinigd
moeten worden wegens de snel dalende
advertentie-omzet. „En dat zou een ge
zichtsverlies betekenen, een teruggaan
tot 1930 of zo", aldus Aartsma.
De redactie kwam tot de conclusie,
dat het dan beter zou zijn het blad op
te heffen. En de nieuwe directeur
kreeg enkele maanden geleden als wel
komstgeschenk het redactionele rap
port, dat met deze aanbeveling eindig
de.
De Spiegel wordt uitgegeven door Zo
mer en Keuning, dat in september
fuseerde met Kluwer. Andere uitgaven
van dit concern zijn o.m. Prinses,
Ouders van nu, Ariadne, Na vijven en
tal van vaktijdschriften.
Bestaat de kans, dat het Wageningse
bedrijf mettertijd met een nieuw alge
meen geïllustreerd weekblad komt?
„Het past niet in onze formule", zegt
hoofdredacteur Aartsma. „Het tijd
schrift heeft wel toekomst, maar dan
als specialistisch tijdschrift. Er komt
steeds meer vrije tijd en meer geld.
En men wil meer lezen over de beste
ding van die vrije tijd."
Voor familiebladen in de huidige
vorm ziet hij nog weinig bestaansmo
gelijkheden. Maar hij weet toch wel
een formule te bedenken, die zijns in
ziens succes zou hebben.
„De televisie heeft de entertainmert
overgenomen, de krant brengt het
nieuws. Dat is dus allemaal niet voor
de tijdschriften. Maar er komt meer
behoefte aan achtergrond-informatie en
de meeste dagbladen en opiniebladen
hebben wat dat betreft een minachting
voor het grote publiek."
„Het goede tijdschrift moet dus niet
alleen een lust voor het oog zijn, maar
ook veel informatie geven, die voldoet
aan de wensen van die grote groep.
Een soort volkshogeschool dus, maar
niet belerend."
AMSTERDAM De verslaafde televisieconsument die zich na zijn dagtaak
huiswaarts spoedt om van het gebeuren in Fabeltjesland tot het laatste journaal
aan het scherm te vertoeven, heeft een verkeerd beeld van de politie-speurders.
In de reclameblokken rondom het nieuws van zeven en acht uur ziet hij de uit
Maigret bekende inspecteur Lapointe driftig met de lamp zwaaien om een ver
dachte tot spreken te dwingen en in allerlei tv-series ziet hij super-intelligente
psychologisch goed doorknede politiechefs met bewonderenswaardig gemak de
meest ingewikkelde moordzaken tot een oplossing brengen.
Op gezag van commissaris T. C. J.
Sanders (49) kunnen we hier zeggen
dat dergelijke voorstellingen dichter
b(j fabeltjesland staan dan b(j de har
de praktijk uit het dageljiks politiële -
ven. Een commissaris Sanders kan hel
weten.
Hij is chef van de groep Ernstige De
lieten van de Amsterdamse recherche
een groep rechercheurs die in de
volksmond al snel na de oprichting
(in 1967) de moordbrigade is gaan he
ten. Een brigade die dit jaar enkele op
zienbarende successen boekte door de
moord op melkboer Reyer Roye, de
moord op David de Haas, de moord op
de tienjarige Danny Visser en tenslotte
de mord op de 74-jarige C. W. Rosel-
le tot een oplossing te brengen.
Een kwestie van politiegeluk, jawel,
maar toch zeker ook van een goede or
ganisatie van de groep rechercheurs
die met het oplossen van de moorden
was belast. „Van een team", zoals
commissaris Sanders het noemt, „want
teamgeest en samenwerking is veruit
het belangrijkste in de groep."
De chef van de moordbrigade, die
zichzelf graag vergelijkt met de spin in
het web die alle draden naar zich toe
laat komen, heeft voor zijn keurkorps
ook een aardige vergelijking in petto.
En we moeten die weer in de dieren
wereld zoeken.
„Je kunt het stel het beste zien als
een vogelgemeenschap in de volière. In
een volière is het immers zo dat er,
wil hij werkelijk goed zijn, allerlei ver
schillende vogels moeten inzitten die
toch bij elkaar passen. En zo kennen
wij in de 48 recherchers tellende groep
mensen die ervaring hebben met ze
denzaken, kinderpolitiewerk, vreemde
lingen, het volgen en schaduwen, de
verschillende verhoortechnieken of de
situatieschetsen die worden ingepraat
op de bandrecorder en op de foto wor
den vastgelegd. Het zijn eigenlijk twee
teams."
„Enerzijds is er de groep die een
onderzoek instelt in de naaste omge
ving van het slachtoffer, anderzijds de
groep die op de plaats van het misdrijf
aan het zoeken is. De ene groep tracht
via derden te komen tot ontmaskering
van de dader, de andere groep zoekt
zonder omwegen naar de identiteit.
Iedereen kent zijn taak, want er ligt
voortdurend een aanvalsplan klaar."
Ivoopt dat gesmeerd? Is er geen on
derlinge naijver?
Commissaris Sanders: „De onderlin
ge naijver heb ik uitgebannen.Als wij
na enkele uren speurwerk een bespre
king hebben dan moet iedereen prijsge
ven wat hij heeft verzameld. Het ach
terhouden van gegevens om nog eens
privéspoortjes na te gaan zoeken, kun
nen wij niet hebben. Alleen als ieder
een zijn stukjes tot de puzzel bij
draagt merk je dat a in b past."
„Het doet in de groep als totaal ook
helemaal niet ter zake wie de sleutel
tot de oplossing van de moord vindt.
Het is geen enkel plus voor een recher
cheur als hij degeen is die dat vindt,
net zomin als dat het is voor die re
chercheur die een verdichte tenslotte
tot een bekentenis krijgt. Alleen daar
door ben-je een goede rechercheur. Je
evenmin een wit voetje bij de
krijgt
chef."
Krijgt de moordbrigade nu nog steun
van privé-detectives zoals bijvoorbeeld
Dirk Bos en Paul Vlaanderen uit de
boekjes. Of lopen zij de rechercheurs
alleen maar voor de voeten?
„We houden ons in principe ver van
privé-detectives. Zij houden zich meest
al ook ver van het oplosen van zware
delicten. Ze hebben daar weinig belang
bij. Wel krijgen we hier op het hoofd
bureau brieven van mensen die naar
aanleiding van persberichten over een
moordzaak een analyse hebben ge-
GRONINGEN De „managers van morgen" leiden een ongezond bestaan.
Zij hebben te weinig lichaamsbeweging, roken te veel sigarettert en zijn te dik.
Omdat dit de drie belangrijkste risico-factoren zijn voor het ontstaan van hart
en vaatziekten, valt te verwachten, dat velen die nu tussen de vijfentwintig en
veertig jaar oud zijn. over enkele jaren tot de onrustbarend stijgende groep
van hartpatiënten zullen behoren.
Dit is naar voren gekomen uit een
onderzoek dat onder leiding van pro
fessor dr. J. Nieveen uit Groningen
werd gehouden onder de rond duizend
leden van de Federatie van Juniorka
mers in Nederland. Na Rotary en
Lions, is dit de grootste internationale
vrijwillige vorm van samenwerking.
De resultaten werden dezer dagen in
de Martinihal in Groningen bekend ge
maakt, tijdens de nationale conventie,
georganiseerd door de noordelijke Ju
niorkamer. De Federatie van junior
kamers steunt op het ogenblik de Ne
derlandse Hartstichting en in dit kader
richtte de noordelijke Juniorkamer de
aandacht op de oorzaken van het optre
den van hart- en vaatziekten.
Op de enquête reageerden 605 jonge
managers. Daarnaast ondergingen 36
leden van de noordelijke Juniorkamer
een acht uur durend medisch onder
zoek naar de toestand van hart- en
vaatstelsel.
„Wij hadden gedacht bij deze jonge
mensen verschrikkelijk weinig te vin
den", zei prof. Nieveen in een toelich
ting. „Maar dat is erg tegengevallen.
Het is duidelijk, dat de gevonden re
sultaten gelden voor een heel groot
aantal jonge mensen in Nederland!
In 1950 stierven van iedere honderd
duizend mensen in ons land er 186 aan
hart- en vaatziekten. In 1966 was dit
aantal gestegen tot 256. De grootste
golf hartinfarcten doet zich voor bij
mannen tussen 30 en 45 jaar. Het
verschijnsel treedt in alle westerse
landen op.
„Voorzorg is het allerbelangrijkste",
aldus prof. Nieveen. „Het is nodig de
oorzaken ervan te kennen. Wij kennen
een groot aantal, maar niet alle. Ook
op een elektrocardiogram vindt men
lang niet alle factoren. Het is van be
lang dat wordt gezocht naar een een
voudige methode, voor het opsporen
van de risicofactoren".
Volgens prof. Nieveen, moeten alle
mannen meer aan sport gaan doen,
fietsen of wandelen, de trap nemen in
plaats van de lift, niet of minder siga
retten roken.
Voorts een calorie-arm dieet houden,
voldoende vakantie nemen, niet teveel
alcohol gebruiken, en trachten een zo
ontspannen mogelijk werk- en woon
klimaat te scheppen.
Hart- en vaatziekten zijn op het ogen
blik doodsoorzaak nummer 1. De le
venskansen van de gemiddelde veer
tigjarige man zijn op het ogenblik niet
hoger dan bij het begin van deze
eeuw".
Het zal van groot belang zijn een on
derzoek als nu onder leden van de
noordelijke Juniorkamer is verricht
op gezette tijden te herhalen. Prof.
Nieveen besloot„Hiermee zou het be
loop van bepaalde gevonden afwijkin
gen en de invloed van een eventueel
ingestelde behandeling kunnen worden
beoordeeld".
COMMISSARIS SANDERS
successen geboekt
maakt van de gepleegde feiten en hun
bevindingen aan ons ter kennis stel
len."
„Ik denk altijd maar: dat is begrij
pelijk. De mensen houden van puzzelen
die vinden dat leuk. Dal het ze aan
trekt kan ik me voorstellen, want het
Is natuurijk veel leuker dan het oplos
sen van een cryptogram."
Krijgt u tijdens een onderzoek veel
tips?
„Daar moeten wij het vaak van heb
ben, hoewel niet ieder§ tip waardevol
is. Het Valt ons wel eens op dat er
tips gegeven worden die uit wraakge
voelens voortkomen. Dan krijg je. een
telefoontje met de mededeing: u moetl
maar eens bij die of die gaan kijken.
Zo iemand wordt dan een potentiële
verdachte. We gaan er heen en ver
horen de man. Het blijkt dan dikwijls
dat een kennis met wie hij wat heeft
gehad hem een hak wilde zetten. Dat
zijn vervelende dingen."
Kunt u iets vertellen over zo'n ver
hoor?
„Een verhoor kan alleen worden af
genomen op basis van vertrouwen. Je
moet de verdachten soms eerst eens
aankijken. Sommigen hebben de vader
figuur nodig om tegen te praten, ande
ren weer een geheel andere. Tijdens
het verhoor kan wel eens blijken dat
de rechercheur die aan het verhoren is
geen barst vorderingen maakt. Dan
neemt een ander het verhoor over."
„Het verhoren, dat kan ik u verzeke
ren, wordt altijd zo menselijk mogelijk
gedaan. Dus geen lampen of blufpoker
Wel horen wij langdurig en er wordt in
de kleine kamertjes waarin een ver
hoor plaatst vindt ook wel eens met de
vuist op tafel geslagen. Grove midde
len passen wij echter niet toe."
„Commissaris Sanders, nog actief
op het voetbalveld en niet bang voor
een fiets- of wandeltocht, zegt dat ln
het leven van een rechercheur momen
ten van grote vreugde wisselen met
momenten van groot verdriet. Het ver
driet hem zichtbaar dat de moordenaar
van Danny Visser, die zichzelf bij het
hoofdbureau kwam melden, nu even
als de moordenaar van Reyer Roye
van zijn eerdere verklaring is terugge
komen.
Hij is verheugd over de oplossing
van de andere twee eerder genoemde
moordzaken; de roman Mooie Karei,
waarvoor C. Rosielle model stond, en
de vier dikke boeken op zijn bureau
die het dossier De Haas vormen, zijn
er nog steeds stille getuigen van.
Commissaris Sanders heeft de indruk
dat het geweld dit jaar opnieuw is toe
genomen en dat bij misdrijven sneller
gebruik van wapens wordt gemaakt.
Een stimulerende factor hiervoor vindt
hij televisie en film waarin eerbied voor
het leven en andermans eigendom tot
een giller van de eerste orde zijn ge
worden.
„Het aantal doden dat een niet-na-
tuurlijke dood gestorven is op de televi
sie zou eens een week lang geteld moe
ten worden. Ik zeg u dat het een niet
gering aantal is. Zoiets moet op labie
le figuren veel indruk maken."
Het is een stevig standpunt dat hij
overigens onmiddellijk relativeert. „Ik
vind het zo, maar wie ben ik", zegt hij
en: „Mijn dochter studeert psychologie.
Zij zal dit als het standpunt van een
oude man kenschetsen."
LONDEN In een greppel in de
buurt van de Zuid-Engelse badplaats
Bournemouth is het verminkte lijk ge
vonden van Diana Kemp, een meisje
dat zestien jaar geleden met haar ou
ders uit het Zeeuws-Vlaamse Klooster-
zande naar Engeland emigreerde.
Het meisje moet al enige tijd zijn ver
moord. Haar lijk werd zondag door een
wandelend echtpaar ontdekt in de duin
nabij Swanage.