lippen
Horecabedrijf staat het water aan de
Prijspeil
schuldig
TOERIST MENU
TREKPLEISTER
VOOR PUBLIEK
Lekker en niet
duur uit eten
GROOTSTE
VAKBEURS
IN EUROPA
1
HORECAVA 70
LAGERE BESTEDINGEN
UITGEWOOND
BETREURENSWAARDIG
Een hekend, heel oud spreekwoord zegt, dat de liefde
van de man door de maag gaat. Of dit alleenrecht van
de heren der schepping in deze tijd van Tfdjexelse naakt
stranddiscussies en mini-mode zonde, eindef!) nog wel
opgaat is echter de grote vraag. Een vraag, die door onze
vaderlandse hoteliers en restaurateurs zonder aarzelen
met nee beantwoord wordt.
Zij zijn er heilig van overtuigd, dat de vrouwelijke
liefde niet minder gevoelig is voor een smakelijke maal
tijd, mits de dames de spijzen of dagelijkse pot hoe
men het ook noemen wil niet zelf behoeven klaar te
maken en zich eens (zalig!) kunnen laten bedienen.
Welaan, het horecabedrijf wil de heren graag helpen
om de innerlijk vaste, maar aan de buitenkant toch wat
dof geworden liefde weer nieuwe glans te geven door
hen in staat te stellen voor f 7,50 per couvert, alles in
begrepen, hun vrouw mee te nemen voor een gezellig
etentje buitenshuis.
De horeca-mensen hopen, dat zij hiermee een klein
steentje bij kunnen dragen aan wat gezelliger verhou
dingen in deze keiharde wereld, en zij hopen tegelijker
tijd, dat het etentje buiten de deur voldoende „gewoonte''
ftaat worden om zichzelf wat steviger grond onder de
voeten te geven dan de veelal wankele bestaansbasis,
waarop zij nu balanceren.
APELDOORN De heer J.
N. Strijkers, directeur van het
Nationaal Bureau voor het Toe
risme, is een warm voorstan
der van het invoeren van een
Tourist Menu dat, voedzaam en
lekker, en be diening s geld en
BTW inbegrepen, niet meer mag
kosten dan f 7.50. Hij verwacht
dat het Tourist Menu de con
sument en het horecabedrijf
zal aanspreken en in een gro
te behoefte zal voorzien.
Het Nationaal Bureau voor
het Toerisme zal een intensie-
ctie voeren om zo veel mo-a
gve actie v oeren om zoveel mo
gelijk bedrijven voor het Tou
rist Menu te interesseren. Hier
mee is men reeds aangevangen
door het uitschrijven van een
wedstrijd tussen een zestigtal
bedrijven met als inzet het bes
te toeristische menu van het
jaar", en het beschikbaar stel
len van een bijzonder opvallend,
geestig ontworpen raamem-
bleem voor die bedrijven, die
hun gasten een Tourist Menu
kunnen aanbieden. In Apeldoorn
is dat het schouwburg-restau
rant Euridice
Men wil op deze wijze pro
pageren, zowel onder land
genoten als buitenlanders, dat
ons land wel degelijk voldoen
de mogelijkheden biedt om voor
een bescheiden bedrag een goe
de maaltijd, bestaande uit mi
nimaal een voorgerecht, een
hoofdschotel en een nagerecht,
te consumeren.
In het afgelopen seizoen is
er in een aantal toeristencen
tra een zekere stagnatie opge
treden in het buitenlands toe
risme. Bij het zoeken naar de
oorzaak kwam steeds weer de
klacht van het prijspeil naar
voren. Er moet naar worden
gestreefd om ons land voor toe
risten met een bescheiden beurs,
en dat is dc overgrote meerder
heid, zo attractief mogelijk te
maken. Bevordering van het
binnenlands toerisme is even
eens een belangrijke aangele
genheid omdat de laatste tien
jaar in Nederland een nieuwe
middenklasse is ontstaan, aan
wie gelegenheid dient te wor
den geboden om buitenshuis te
eten tegen een voor hun beurs
aanvaardbare prijs.
Dat Nederlanders wel buitens
huis willen eten wordt het bes
te bewezen door het steeds toe
nemende aantal Chinese res
taurants, waar de prijzen een
grotere aantrekkingskracht uit
oefenen dan de Chinese keuken.
Door middel van het Tourist
Menu zal men ook hier tot een
betere concurrentiepositie kun
nen komen. Het voeren van een
Tourist Menu is overigens in toe-
ristenlanden bij uitstek als Ita
lië, Spanje en Frankrijk wette
lijk voorgeschreven.
(Van onze financieel-economische redactie)
Een Tourist Menu en scherpe kostenbewaking zijn de boeien, waar de horeca
bedrijven naar willen rijken om in de toekomst het hoofd boven water te kun
nen houden. Verschillende gerenommeerde hotels en restaurants zijn in dc laat
ste maanden reeds door huizenhoge golven van moeilijkheden overspoeld en
ten ondergegaan. Nederland is in de na-oorlogse jaren lange tijd het goedkoop-
te-eiland van Europa geweest, maar is de laatste jaren, vooral voor buitenland
se toeristen, een duur land geworden. Ondanks de B.T.W.. het in de prijsaan
duiding ingecalculeerde bedieningsgeld en de algemene kostenstijging, vooral
aan het loonfront, zijn de hoteliers en restaurateurs echter vastbesloten om de
worsteling tegen de nu voor hen woelige tijden voort te zetten, in de hoop door
een gunstiger wind in de horecazeilen tezijnertijd weer in rustiger vaarwater te
komen.
„Moeten we de toekomst werkelijk
zo somber inzien", zo vroeg de secre
taris van het Bedrijfschap Horeca,
drs. A. W. Merk. een der vele deskun
dige sprekers tijdens een in het Rai-
gebouw gehouden, persconferentie ter
gelegenheid van de komende veer
tiende vakbeurs Horecava 70, zich af.
Hij betoogde: „Er zijn vele factoren
aan te duiden, die voor de toekomst
stimulerend kunnen werken op het be
zoek van de horecabedrijven, zoals
meer vrije tijd en langere vakanties,
een groeiende behoefte aan recreatie,
stijgende welvaart, groeiend toerisme
en intensiever zakelijk verkeer. Reeds
tijdens in 1960 en 1964 gehouden on
derzoeken is gebleken, dat ongeveer
50 pet. van de hotels, cafés en res
taurants onrendabel was. Lage huren,
pachten en lonen, die Nederland in de
na-oorlogse jaren tot een goedkoopte-
eiland maakten, verdwenen geleidelijk
en werden opgetrokken aan het EEG-
prijspeil.
Belastingmaatregelen en sterke ta
riefsverhogingen van semi-overheidsin
stellingen, alsmede een achterstand in
sociale personeelslasten, betekenden
een aanzienlijke lastenverzwaring. Dit
alles kon niet door adequate prijsstijgin
gen worden opgevangen. Tot en met
1968 bedroeg de loonstijging 3ï pet', ter
wijl de produktie slechts met 26 pet.
steeg, dit in tegenstelling tot de totale
Nederlandse nijverheid, waarin de pro
duktie toenam met 28 pet. en de stij
ging van de lonen met 26 pet. daar
duidelijk beneden bleef.
Er is wel een stijging van Neder
landse bezoekers waargenomen, maar
de bestedingen per persoon zijn be
langrijk lager geworden. In het eerste
half jaar 1969 daalde in het groot- en
middenbedrijf in de hotel-café-restau
rant en in de café-restaurantsector de
geldomzet ten opzichte van 1968 met
3 a 4 pet., terwijl in volume de omzet
met niet minder dan 14 pet. daalde.
Er moeten dan ook verstrekkende be
sluiten genomen worden willen niet nog
meer bedrijven tot sluiting gedwongen
worden.
Mogelijkheden tot verbetering van de
huidige situatie kunnen gevonden wor
den in het maken van meer reclame,
samenwerking bij het bewerken van de
„markt", en speciale arrangementen
in periodes van onderbezetting en at
tractieve aanbiedingen, zoals onder
meer een toeristenmenu. Aanderzijds
ook door kostenbesparende maatrege
len als beperking van de kaart, ver
mindering van de persoonlijke service,
counterservice, plate service, gebruik
van reeds voorbereid voedsel, samen
werking op het gebied van inkoop en
administratie, en zelfs in de vorm van
personeelsuitwisseling.
Om dergelijke fundamentele beleids
beslissingen te kunnen nemen is echter
een nauwkeurige en tijdige administra
tieve signalering een vereiste," aldus
de heer drs. Merk.
De heer F. van Slooten, lid van het
Uitvoerend Comité Horecava 70, stelde
dat het horecabedrijf in de Nederlandse
economie een belangrijke sociaal-eco
nomische functie vervult.
Men heeft in de horecasector niet
met een conjunctuurcrisis te maken
maar met een structurele crisis. De
samenleving is door de sterk bevor
derde welvaartsspreiding na de tweede
wereldoorlog totaal anders geworden.
We hebben ook 'n andere inkomensop-
bouw gekregen. Het traditionele res
taurant met de smetteloos wit gedekte
tafels en het gerokte bedienend perso
neel spreekt de jongere generatie niet
meer aan. De veranderde le-
4'"
venshouding noodzaakt de horeca-on-
dernemer een etablissement te creëren
dat beantwoordt aan de verlangens en
de wensen van het hedendaagse' pu
bliek, waarvan het overgrote deel de
besCh'lkking hééft' over een njlddèlrha-
tig gevulde beurs, en zich dus be
perkingen moeten opleggen bij uitgaven
in een horecabedrijf.
Toen Nederland na de tweede wereld
oorlog nog een goedkoopte-eiland was,
werden we overspoeld met buitenlandse
toeristen, met het gevolg dat vele ho
tels snel „uitgewoond" raakten.
Terwijl het prijspeil regelmatig bleef
stijgen werden vele hotelliers gecon
fronteerd met het feit, dat afschrijving
op vervangingswaarde door de fiscus
niet was toegestaan, waardoor ze over
onvoldoende middelen beschikten om
noodzakelijke vernieuwingen door te
voeren. De eisen van de toeristen na
men met het stijgen van de welvaart
sterk toe. Een kamer met bad en/of dou
che en eigen toilet is vandaag de dag
een normale eis geworden, waar echter
vele, en zelfs goede hotels, niet aan kun
nen voldoen.
De gestegen prijzen, maar ook de vele
niet aan de moderne eisen van comfort
beantwoordende hotels, zijn oorzaak dat
het buitenlands toerisme begint te stag
neren. Het is dus een tweesnijdend
zwaard. Ondanks het sluiten van vele
hotels zijn er ook veel nieuwe hotels,
gelegen aan de nieuwe verkeerswegen,
voorzien van modern comfort bijgeko
men. Deze hotels hebben redelijke kan
sen.
De elkaar opvolgende kabinetten na
1945 hebben nimmer veel belangstelling
aan de dag gelegd voor het horecabe
drijf en het buitenlands toerisme. Dat
is even betreurenswaardig als onbegrij
pelijk. De exorbitant hoge accijnzen
op gedistilleerd en bier zijn weinig be
vorderlijk voor het buitenlandse toeris
me en in het bijzonder het dagtoeris-
me. Hierbij dient door de overheid wel
bedacht te worden dat het buitenland
se toerisme altijd nog meer deviezen op
brengt dan de totale zuivelexport.
Wanneer we de
Het exclusieve en rustieke Apeldoornse hotel-restaurant ,,De Keizerskroon" kan nog altijd bogen op een grote
schare van trouwe cliënten. Dit gerenommeerde hotel-restaurant, in welke standaardklasse reeds verschillende be
drijven de strijd hebben moeten opgeven, weet zich ook in het huidige tijdsbestel nog goed te handhaven. Hier geen
Tourist Menu, maar wel reeds sedert twintig jaar een aangepast populair geprijsd menu van 12.50. In een dergelijke
luxe omgeving is dat bepaald niet duur.
Naast het symposium op 6 januari
vindt op 7 januari de finale
plaats van de nationale biertap
wedstrijd. De traditionele kookwed-
strijd om de Zilveren Koksmuts heeft
plaats op 8 januari, terwijl op die dag
ook de finale wordt gehouden van de
wedstrijd om de Zilveren Vork, waar
bij het gaat om de bekroning van het
„toeristisch menu van het jaar".
Nadat Grand-Hotel ,,De Mallejan" te Vierhouten, voor duizenden uitgaande Nederlanders een begrip, op 10 de
cember 1964 werd heropend, na op oudejaarsavond 1962 door brand totaal te zijn verwoest, koos de directie be
wust een andere commerciële richting, en ging men zich instellen op het houden van congressen in het hotel. Een
initiatief dat met succes werd bekroond.
In het moderne schouwburg-restaurant „Euridice" kunnen de gasten
tijdens een avondje uit zich verlust
en in een bijzonder smakelijk toe
bereid, voedzaam en sfeervol opgediend Tourist Menu d raison van
slechts 7.50, alles inbegrepen.
„Door incalculering van
BTW en 15% bedienings
geld in de prijsaanduiding
z(jn inderdaad mensen afge
schrikt om buitenshuis te
gaan dineren. Als men had
volstaan met alleen de BTW
in te calculeren, zou het
schokeffect bij het publiek
minder hard zijn aangeko
men." Dit is de mening van
de heer J. van Eenennaam,
directeur-eigenaar van het
veelgeroemde, exclusieve
hotel-restaurant „De Kei
zerskroon" te Apeldoorn,
één van de drie eigenaars of
directeuren van bekende
horecabedrijven in Apel
doorn en omgeving, die wij
naar aanleiding van de
huidige moeilijke situatie
in deze bedrijfstak om hun
mening hierover hebben ge
vraagd.
De heer Van Eenennaam
vervolgt: „Het is overi
gens een vreemde zaak, dat
in Zwitserland en West-
Duitsland, ook onder jonge
ren tussen de 20 en 40 jaar,
het dineren buitenshuis be
langrijk is toegenomen, en
in Nederland, waar door de
steeds stijgende welvaart
toch meer geld hiervoor be
schikbaar is gekomen, juist
het tegenover gestelde het
geval is. Men klaagt ook
wel over de bediening in de
horecabedrijven, doch men
vergeet, dat de bediening in
winkels verhoudingsgewijs
vaak veel minder is. De in
stelling van een Tourist
Menu, vooral voor de man
langs de weg, acht ik een
uitstekend idee. Zo'n menu
is echter niet voor elk be
drijf aanvaardbaar. Zeker
niet voor de meer exclu
sieve zaken.
Dergelijke zaken of be
drijven kunnen echter met
een aan hun standaard aan
gepast menu in een popu
lairdere prijsklasse komen.
De Keizerskroon serveert al
sedert 20 jaar een derge
lijk aangepast menu tegen
de prijs van 12,50, alles
inbegrepen. Frappant is
overigens wel, dat een za
kenman door de invoering
van de incalculering van
BTW en bedieningsgeld in
de prijs in feite minder be
taalt dan voorheen, omdat
h)j een bepaald percentage
van deze prijs van zijn be
lastingaanslag mag aftrek
ken. Ik meen te mogen stel
len, dat het publiek over
het algemeen wel in staat
en bereid is de huidige, ove
rigens reële prijzen te be
talen, maar door de vele,
negatief gewerkt hebbende
publiciteit die hier om heen
is geweven, onnodig is af
geschrikt."
De directie van Grand-
Hotel „De Mallejan" te
Vierhouten, een bedrijf dat
jarenlang een begrip is ge
weest in de Nederlandse ho-
tellerie, heeft de huidige
ontwikkeling reeds enkele
jaren geleden zien aanko
men. Na de heropening van
het bedrijf op 10 december
1964, nadat het op oude
jaarsavond 1962 voor de
derde maal in de geschiede
nis van dit hotel door brand
was verwoest, werd meteen
een andere richting inge
slagen. „Als wij het nog
alleen van onze hotelgasten
moesten hebben, dan zag
het er voor „De Mallejan"
bepaald niet rooskleurig
uit.
Zo gemoedelijk als het
vroeger allemaal was in de
hotellerie, zo keihard is het
nu geworden. We hebben
bewust de kant van het
houden van congressen in
ons hotel gekozfen. Grote
bedrijven werden benaderd
en zo kwamen en komen
steeds meer directies voor
top-overleg naar „De Malle
jan". Voor vele hotels en
restaurants is de invoering
van de BTW en incalcule
ring van het bedieningsgeld
in de prijsaanduiding de
nekslag geweest. Wij gin
gen ni$t met de stroom
mee, maar roeiden er tegen
in. Op ons prospectus lieten
'we drukken: „Invoering
BTW, geen prijsverhoging
maar prijsverlaging". We
hebben met ons beleid goed
gegokt. Grand-Hotel „De
Mallejan" is naast hotel nu
ook een bekend en veel be
zocht congrescentrum ge
worden. Gedurende de
week-ends leggen we ons
toe op diner-dansant, waar
bij afwisselend speciale bui
tenlandse gerechten geser
veerd worden. Ook daar
hebben we succes mee."
De heer R. F. J. Punselie,
directeur van het moderne
schouwburg-restaurant
„Euridice". heeft een geheel
andere mening. Hij zegt:
„Uiteraard heeft de invoe
ring van de BTW niet sti
mulerend op het publiek ge
werkt. In mijn bedrijf heb
ben we daar weinig schade
van ondervonden, omdat wij
sedert de opening van het
restaurant meteen eigener
beweging het bedienings
geld bij de prijs hebben in
gecalculeerd. Het bezoek
aan ons restaurant, buiten
schouwburgverband, neemt
nog steeds in verheugende
mate toe. Het streven in de
horecasector moet er op ge
richt zijn om de prijzen zo
populair mogelijk te houden.
In West-Duitsland, Frank
rijk en België gaat men uit
om te eten, maar in Neder
land gaat men buitenshuis
eten om uit te gaan.
Er moet gewerkt worden
naar een zo groot mogelijke
omzet, wajurdoor de prijzen
logischerwijs Jager kunnen
zijn. De invoering van het
Tourist Menu, waar ons res
taurant ook toe is overge
gaan, juich ik toe, al moe
ten wij het in ons bedrijf
beslist niet hebben van bui
tenlandse toeristen. Er gaat
echter ook voor het Neder
landse publiek een stimule
rende invloed van uit. Wij
serveren als Tourist Menu
bijvoorbeeld een goulash
soep als voorgerecht, ge
volgd door een hoofdschotel
bestaande uit aan 't spit ge
regen lams- of varkens
vlees, salade. gebakken
aardappelen met eierringen
en een sorbet na. Je hebt
dan voor 7,50 beslist lek
ker en goed gegeten. Wij
streven in het algemeen
toch naar populaire menu's
tegen zeer redelijke prijzen.
Velen voelen zich ook in de
sfeer van het moderne,
meer zakelijke interieur van
ons restaurant bijzonder
thuis.
Afgelopen zomer hebben
we ook veel succes gehad
met onze goedkope kinder
menu's. Het is bepaald
jammer, dat ons bedrijf te
veel afhankelijk is van de
activiteiten in de schouw
burg, waardoor soms an
dere, winstgevende moge
lijkheden als grote partijen,
verloren gingen".
toekomst van de horecabedrijfstak kort
willen samenvatten dan kunnen we stel
len, dat er goede kansen zijn voor maal
tijden verstrekkende bedrijven, mits ze
zich qua inrichting aanpassen aan de
verlangens van de jongere generatie en
door arbeidsbesparende werkmethoden
een maaltijd serveren die binnen het be
reik van de beurs van de brede massa
ligt; de Amsterdamse hotellerie door
het steeds toenemende luchtverkeer een
goede toekomst heeft, mits er voor vol
doende hotelcapaciteit met modern
comfort in de middenklasse wordt ge
zorgd; de hotellerie in de provincie re
kening moet houden met minder belang
stelling van de Nederlanders in de za-
mervakantie, die in steeds groteren ge
tale naar zonniger oorden zullen gaan.
APELDOORN De veertiende Hore
cava 70, die op 5,6,7, en 8 januari in
het Rai-gebouw te Amsterdam wordt
gehouden, is de grootste vakbeurs op
dit gebied in Europa. Dit keer staat
de beurs in het teken van de „kosten
bewaking". Het aantal deelnemende
standhouders is vergeleken met vo
rig jaar gestegen van 350 tot 375. De
Horecava is niet alleen uitgegroeid
tot een onmisbare vakbeurs voor ex
ploitanten van hotel, restaurant en
cafébedrijven, maar tevens voor de
gene die zijn belast met de exploita
tie van ziekenhuizen, bedrijfskantines
en andere grote instellingen.
De heer F. S. J. Paulen, adjunct-direc
teur Rai Gebouw NV, deelde mede,
dat de Horecava 70 in de huidige
grootse opzet met een record-netto
vloeroppervlakte, geen plaats zou heb
ben kunnen vinden in het Rai-com-
plex zoals dit een half jaar geleden
bestond. De enkele maanden terug
gereed gekomen Amstelhal heeft ech
ter uitkomst geboden. De tentoonstel
ling is dan ook buitengewoon over
zichtelijk ingericht. Talrijke exposan
ten komen met geheel nieuwe produk-
ten, die vooral ten aanzien van de
kostenbewaking belangrijke perspec
tieven bieden. Opvallend is de toene
ming van het aantal disco-bar-inrich-
tingen, waarmee het horecabedrijf 't
jeugdig publiek tegemoet wil komen.
Het vorig jaar stond de beurs in het te
ken van de voorbereide maaltijden,
terwijl dit jaar de „kostenbewaking"
centraal staat, mede in verband met
de moeilijke situatie die momenteel in
deze bedrijfstak heerst, en die vooral
in de loonintensieve voedselverwer-
kende bedrijven een allesbehalve loze
kreet is. Tijdens het op 6 januari te
houden symposium over de kostenbe
waking wordt naast het kostenvraag-
stuk in het horecabedrijf uitvoerig in
gegaan op ditzelfde aspect bij de ex
ploitatie en voedselverwerking in be
drijven als ziekenhuizen, verpleegte
huizen, kloosters etc.
Dat het belang hiervan ook door de
overheid wordt onderkend blijkt uit
het ^eit, dat het symposium zal wor
den gesloten door de heer H. Reimer,
directeur-generaal voor het Midden-
en Kleinbedrijf en Toerisme. Er
zijn weer diverse voorlichtingsstands
waarvan vooral aandacht verdient de
fraaie stand van het Nationaal Bu
reau voor Toerisme ten behoeve van
de propaganda voor het toeristische
menu, alsmede die van het Centraal
Brouwerijkantoor. Rond de Horecava
70 zullen zich vele activiteiten afspe
len.