Zwartsluis kijkt huiverend toemaar
burgemeestersvrouw blijf zwemmen
Den
zeer
boos
Uyl
na kritisch woord
over interpellatie
V.N.O.-praeses trekt parallel:
loonwet en prijscontrole
Zwaardere,
eisen aan
ambulances
Het Vrije Volk stopte te laat met
te zeer vertakt editiestelsel
Bezwaar tegen
dienst na 2
jaar erkend
„Wat verbéélden
regeringspartijen
de
zich wel
GVoor uw
kerstfeest
naar de^*
Sanering voor
velen pijnlijk
MET BEZEM EEN „KANAALTJE" HAKKEN IN BEVROREN MEER
Ik zeg altijd:
Gekke mensen
zijn gelukkig^*
Kamer akkoord
met zilveren
tientje
Jaarvergadering van Ond er nemer sverbond
Overleg c.a.o.
klein-metaal
afgebroken
België krijgt
gehele order
van H.A.L.
Vragen over dure
kampeerplaatsen
Voor directeur
stadspostdienst
twee boetes
Arts mag mede
raadsleden
geen condoom
laten zien
NADER
BESCHOUWD
FEL PROTEST
1Y6R6L lanJpaslq
IN VRIJHEID
„GEEN LUXE"
BEHANDELEN
660 WAGENS
WENNEKER
LANG BETOOG
Hulpvaardigheid
met de dood
bekocht
VRIJDAG 12 DECEMBER I9Ó9
„Y)e mensen verklaren me voor gek,
maar ik zeg altijd maargekke
mensen zijn gelukkig"
Aldus mevrouw J. Buijnink, echtge
note van de burgemeester van Zwart
sluis (Overijssel). Sinds 4 mei van dit
jaar neemt zij elke morgen een koene
duik in het nu ijskoude meertje achter
de burgemeesterwóning.
Aannemer D. Kuiper, die 'n paar hui
zen verder woont, is ook al zo'n lief
hebber van een fris bad. Mevrouw
Buijnink: „Ik was vanmorgen finaal
uit m'n humeur. Er lag zo'n dikke laag
ijs op het water, dat ik niet kon
zwemmen.
Dus nam ze een
bezem en hakte des
middags een twintig meter lang ka
naaltje, waardoor ze na het tewater
gaan de armen fatsoenlijk kon uit
slaan. „Want alleen maar kopje-onder
is niks voor me. Ik moet kunnen
zwemmen".
„Nee, ik doe het niet voor de lijn, al
mag er echt wel wat af", aldus de
burgemeestersvrouw. Zij is voorzitster
van de Vrienden van de Hartstichting.
„Ik hou me zo op mijn manier fit.
Mijn huisarts zei: Zolang je het pret
tig vindt, moet je het doen. En ik vind
het prettig, dus stap ik elke morgen
onbevreesd het water in.
Van de zomer heb ik meer badpakken
gekocht dan japonnen. Ik heb er nu
vijf. Vier goede en een hele slechte.
DEN HAAG De regeringspartijen en de oppositie zijn gisteren in de
Tweede Kamer fel op elkaar gebotst. Dat gebeurde tijdens een interpellatie
van de socialist mr. Van Lier. Hij wilde van minister Roolvink (Sociale Zaken)
weten wanneer deze met een wetsontwerp komt om de uitkeringen krachtens
a.o.w. en a.w.w. met ingang van 1 januari drie procent te verhogen, en om een
vakantietoeslag in te voeren. Mr. Van Lier diende een motie in met het ver
zoek tot onverwijlde indiening van het wetsontwerp.
De heer Roolvink had geantwoord
dat hij het advies van de Sociaal-Eco
nomische Raad (SER) pas een week
in zijn bezit had. Het kabinet moet er
nog over praten, maar er komt in elk
geval een wetsontwerp. Het zal wel la
ter dan 1 januari worden, maar de
Ser heeft er ook al begrip voor ge
toond, dat de eerste uitbetaling niet
voor 1 april kan gebeuren.
De heer Maenen (kvp) zei, mede na
mens de drie andere regeringspartijen,
dat het volslagen overbodig is om, nu
het kabinet zich nog over het advies
van de SER moet buigen, al bijzonder
heden van de minister te verlangen.
Onder hoongelach van de socialisten
voegde hij er aan toe zich ernstig af
te vragen of een dergelijke interpella
tie zinvol is.
„Wij waren en blijven bereid om de
oppositie volledig gelegenheid te geven
haar in de democratie noodzakelijke
functie uit te oefenen, maar deze wij
ze van interpelleren is onjuist. Als zul
ke interpellaties regel zouden worden
en daar lijkt het op dreigt het
goed functioneren van deze Kamer en
de goede orde in gevaar te komen.
Wij zullen ons kritischer opstellen te
genover het toestaan van interpellaties
als deze", zei de heer Maenen.
Na een interruptie voegde hij aan
aijn verklaring toe: „Hierover wensen
wij niet te discussiëren".
De socialistische oppositieleider, drs.
Den Uyl sprong er onmiddellijk in. „Ik
nenteken protest aan tegen wat de heer
Maenen zei.
Wat verbeelden de regeringspartij
en zich wel? Het functioneren van de
democratie is geen zaak, die zij alleen
uitmaken. Er bestaat in deze Kamer
het recht van interpellatie en zij kan
alleen in uitzonderlijke omstandigheden
worden geweigerd". Drs. Den Yyl
kreeg applaus uit zijn fractie.
Wij zullen geen centimeter toegeven
aan deze verholen bedreiging, voegde
de socialist er nog aan toe. Hij was bij
zonder boos over de opmerking dat er
over de verklaring van de heer Maenen
niet kon worden gepraat. „Heel Neder
land moet van deze opmerking kennis
nemen".
Drs. Schmelzer, de fractievoorzitter
van de KVP, probeerde het vuur te
doven. De heer Maenen had volgens
hem gezegd dat niet met hem kon wor
den gediscussieerd omdat hij volgens
de regels van een interpellatie niet voor
de tweede keer mag spreken.
Bovendien heeft discussie nu weinig
zin, aldus drs. Schmelzer, omdat elke
aanvrage voor een interpellatie in een
debat wordt beoordeeld, nu en in de
toekomst. Daarover mogen wij dan
dus toch wel meepraten, stelde de op
positie gerust vast.
De heer Schmelzer wees nog op de
toeneming van moties, mondelinge vra
gen en interpellaties. Men kan zich af
vragen of de democratie niet beter zou
functioneren als de vastgestelde agenda
wordt aangehouden, hoewel vragen en
interpellaties op zich hun voordelen
hebben, aldus drs. Schmelzer.
ZAANDAM De „waardevaste" loonsverhoging, waarover de Sociaal-Econo
mische Raad een akkoord bereikte, geldt alleen voor 1970. Zij is geen vanzelf
sprekende doelstelling voor volgende jaren.
Voorzitter W. Bruynzeel van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen
(VNO) zei dit gisteren op de jaarvergadering van het VNO in Zaandam. Zoals
gemeld heeft de metaalindustrie de loonstijging voor 1970 én voor 1971 afhanke
lijk gesteld van prijsverhogingen in die jaren.
DEN HAAG. De Tweede Kamer
heeft gisteren zonder hoofdelijke stem
ming van de Boerenpartij tegen, het
wetsontwerp tot de aanmaak van een
zilveren tientje aangenomen.
De socialist mr. Van den Berg wil
de dat de opbrengst ervan, 29 miljoen
gulden, zou worden besteed aan een
zinrijke viering van de dag waarop
Nederland 25 jaar geleden werd be
vrijd. Minister Witteveen (financiën)
zei dat de opbrengst ervan in de Mil
joenennota al was opgenomen als dek
king van algemene uitgaven en dat hij
dus deze post niet meer voor een spe
ciaal doel kon bestemmen.
De socialist wilde verder weten waar
om het kabinet zijn keuze op een ge
denkmunt had laten vallen en niet bij
voorbeeld op een muntbiljet. „Dan had
u veel meer ruimte gehad om te ge
denken. Op het biljet zou dan bijvoor
beeld een toespraak' van Koningin Wil-
helmina voor Radio Oranje kunnen
worden afgedrukt'.
Dr. Witteveen noemde het een aar
dige vondst, maar een biljet leek hem
minder zinrijk dan een munt.
ADVERTENTIE
Behoud van Uw tanden
DEN HAAG De 22-jarige Ron
Boot heeft van het ministerie van De
fensie bericht ontvangen, dat zijn ge
wetensbezwaren tegen de militaire
dienst zijn erkend.
Zoals bekend, heeft Ron Boot twee
weken geleden voor de tweede maal
voor de commissie gewetensbezwaar
den zijn bezwaren toegelicht. De eer
ste maal, twee jaar geleden, werden
die zowel door de commissie als in ho
ger beroep door de Raad van State
niet erkend.
Ron Boots motieven zijn dat hij geen
mensen wil doden en niet in een leger
wil, dat tot doden opdracht kan geven
en dat hij vreest zijn individualiteit in
het leger te verliezen.
Boot moest in dienst maar weigerde
bevelen op te volgen. Begin augustus
werd hij gearresteerd en opgesloten in
het huis van bewaring in Scheveningen.
De Krijgsraad in Den Haag veroordeel
de hem tot anderhalf jaar gevangenis
straf. Voor het Hoog Militair Gerechts
hof werd twee jaar geëist.
Het hof wees geen vonnis, maar be
sliste dat hij opnieuw voor de commis
sie gewetensbezwaarden mocht ver
schijnen. Hij diende een verzoek daar
toe in en werd op 19 november voorlo
pig in vryheid gesteld.
Tegelijk met het bericht dat zijn be
zwaren zijn erkend, ontving Ron Boot
de mededeling dat hij zich maandag
morgen bij het ministerie van Defen
sie moet melden om aan zijn vervan
gende dienst te beginnen.
Hij heeft gisteren om uitstel gevraagd
en heeft dat onmiddellijk gekregen
Ron Boot heeft uitstel gevraagd omdat
hij nog niet weet hoe de drie en een
halve maand voorarrest die hij heeft
uitgezeten, zal worden verdisconteerd.
Bovendien heeft het Hoog Militair Ge
rechtshof nog geen arrest gewezen in
de strafzaak tegen hem wegens dienst-
weigeren. Het hof zou 17 december ar
rest wijzen maar dit is voorlopig uitge
steld tot 7 januari.
DEN HAAG De vakbonden hebben
hun medewerking aan het overleg over
de c.a.o. voor de kleinmetaal afgebro
ken. Zij hebben hun werk in de samen
werkende organisaties gestaakt.
De onderhandelingen over de c.a.o.
voor de metaalnijverheid zijn al eer
der gestrand op het vraagstuk van de
georganiseerden - ongeorganiseerden.
In de komende weken zullen de bon
den plannen ontwikkelen om per bedrijf
tot resultaten te komen.
De heer Bruynzeel hoopte op spoedi
ge terugkeer van het NKV en het NVV
in het centrale overleg. Hij begreep
hun bezwaren niet tegen de nieuwe
loonwet, die d'e overheid de mogelijk
heid geeft in afzonderlijke cao's in te
grijpen. „Er is toch ook een strikte
prijscontrole", zo stelde hij.
De voorzitter riep zijn leden op
loyaal mee te werken aan de
„ondernemingsraad nieuwe stijl", die
op handen is. „Hij zal tanden krijgen,
die kunnen bijten. Maar laat de onder
nemingsleider daar niet bang voor zijn.
We moeten er iets van maken, als het
kan samen met de vakbeweging. De
opleiding van leden van ondernemings
raden zal bijvoorbeeld een gezamenlijke
activiteit kunnen zijn".
Ook bij de samenstelling van de raad
van commissarissen kan de onderne
mingsraad. volgens de heer Bruynzeel
een nuttige functie krijgen. Het toezicht
op de ondernemingsleiding kan daar
door verbeteren. „In sommige geval
len is dat geen overbodige luxe".
Meer voldoening voor de gemiddelde
werknemer verwachtte hij echter van
een andere vorm van medezeggenschap.
Het betrekken van het personeel bij de
gang van zaken in het eigen werk en
de werkomgeving.
„Het is een illusie te menen, dat de
mensen plezier in hun werk zullen hou
den als zij alleen maar opdrachten
goed behoeven uit te voeren. En een
bedrijf, waar de mesen niet meer
prettig kunnen werken, zal ipoeite heb
ben zich te handhaven".
Bezorgd was de heer Bruynzeel over
de reacties van de gemeenschap op be
drijfssluitingen en reorganisaties.
„Ik ben wel eens bang dat noodzake
lijke ingrepen in de toekomst niet, of
te laat worden uitgevoerd, omdat de
leiding zal terugdeinzen voor een sper
vuur van emotionele kritiek uit de
maatschappij. Met alle economische en
sociale gevolgen van dien, waarvan ook
de maatschappij het slachtoffer wordt'
De voorzitter van het VNO gelooft dat
dit een ramp zou zijn, die we moeten
en kunnen voorkomen: door als onder
nemers de wijzigingen in de samenle
ving positief tegemoet te treden, en
door ook duidelijk voor ons standpunt
uit te komen.
Wat het eerste betreft vroeg hij de
ondernemers daarop zich meer te gaan
richten op de toekomst. „Als wij alleen
doen wat het moment van ons vraagt,
zullen wij ons telkens weer in een ver
dedigende houding manoeuvreren. Ter
wijl we juist mee moeten werken aan
de vormgeving van die toekomst", al
dus de heer Bruynzeel.
ROTTERDAM. De Belgische
scheepswerf Cockerill Hoboken zal voor
circa honderd miljoen gulden twee kan-
geroeschepen bouwen voor de Holland-
Amerika Lijn in Rotterdam.
Onlangs werd tussen beide bedrijven
al overeenstemming bereikt over de
bouw van één schip. Over de bestelling
van het tweede schip wilde de HAL
zich nog beraden. Het blijkt de direc
tie van de rederij nu het gunstigst de
opdracht niet te splitsen.
De HAL krijgt het eerste schip voor
het vervoer van 73 lichters over bij
na twee jaar: november 1971. Het an
dere schip moet een half jaar later
worden opgeleverd.
(Vervolg van pagina 1)
De staatssecretaris is van mening,
dat wat de kwaliteit betreft er een
overgangsfase zal komen, waarbij het
ambulancevervoer bij inwerkingtreding
van de wet niet volledig aan de te stel
len eisen zal kunnen voldoen. Dr. Krui-
singa kondigt daarom overgangsrege
lingen aan.
Voor wat de financiële kant van de
zaak aangaat is de regering met de
Ziekenfondsraad van mening dat de
in rekening te brengen tarieven kost-
prijsdekkend moeten zijn.
In zijn memorie van toelichting zegt
I de staatssecretaris, dat het van steeds
I meer belang is de patiënt voor en ge
durende het vervoer te kunnen behan
delen. Daarom kan er geen onderscheid
I gemaakt worden tussen zieken en ge-
1 wonden.
Voor wat het ziekenvervoer betreft is
een snel en goed ambulancevervoer
b.v. bij de toeneming van het aantal
hartinfarcten van het grootste belang.
Ook de toeneming van letsel en dood
door ongelukken thuis, in bedrijf en
buitenshuis vormen een probleem van
betekenis in ons land.
Volgens de wereldgezondheidsorganisa
tie neemt Nederland wat betreft het
aantal verkeersslachtoffers een tussen
positie in. Alleen groeit het aantal
slachtoffers in de groep van vijftien tot
negentien jaar het snelst in ons land.
De laatste vijftien jaar is de sterfte in
deze groep meer dan verdrievoudigd.
Per 1 januari 1968 waren er in ons
land in totaal 660 ambulancewagens
beschikbaar. Een aantal, dat dr. Krui-
singa voldoende acht voor de nieuwe
opzet afgezien van de kwaliteit.
Bij de proef om helikopters in te zet-
I ten voor vervoer van gewonden bleek
I dat in de vijf gevallen, dat hulp is in
geroepen, de ambulance er eerder was
dan de helikopter.
De ruim zeshonderd ambulances zijn
in handen van particuliere onderne
mers, instellingen en ziekenhuizen.
Tot slot ziet de staatssecretaris voor
de toekomst gespecialiseerde ambu
lances hun intrede doen, zoals de care-
I ambulance (de zgn. hartenwagen) en
eventueel de vergiftigingswagen, waar
mee in Rusland proeven worden ge
nomen.
DEN HAAG De Kamerleden mej.
Haars en de heer Bos (beiden CH) heb
ben minister De Block (Economische
Zaken) vragen gesteld over de verho
ging van de huurprijzen van terreinen
op verschillende kampeerplaatsen.
In 1960 kostten die terreintjes nog
150 gulden per jaar, nu achthonderd
of meer.
De Kamerleden vragen of deze prijs
verhoging geen gevaar is voor de re
creatie.
LEEUWARDEN De heer Schale-
kamp, directeur van de Leeuwarder
stadpostdienst, is door de kantonrech
ter veroordeeld tot twee boetes: een
van 250 en een van 500 gulden.
De laatste straf werd voorwaardelijk
opgelegd met een proeftijd van twee
jaar.
De kantonrechter, mr. F. H. van den
Brink, achtte het ophalen van brieven
en het bezorgen daarvan door meer
mensen en het ophalen en bezorgen
van post van een bedrijf door steeds
dezelfde persoon in strijd met het wet
telijk monopolie van de PTT.
De heer Schalekamp tekende onmid-
delijk hoger beroep aan, en is van plan,
hangende zijn volgende zaak, met zijn
stadspostdienst door te gaan.
ADVERTENTIE
SCHIEDAM ROOSENDAAL
RAALTE Een woedende burge
meester A. J. Ganzeboom van Raalte
heeft tijdens een raadsvergadering drs.
Th. W. M. Ibes (KVP) verboden een
condoom onder de raadsleden te laten
circuleren.
De heer Ibes, arts in het dorp Lut-
tenberg, wilde dit doen omdat hij zich
verzette tegen een voorstel van B. en
W. om de verkoop van voorbehoedmid
delen in openbare ruimten en aan de
openbare weg te verbieden.
De heer Ibes haalde het condoom te
voorschijn nadat hij had gezegd te
veronderstellen, dat de meeste raads
leden nog nooit zo'n ding hadden gezien.
Dat was geen verwijt, zei hij want hij
zelf was ook nog niet zo lang geleden
voor het eerst er mee geconfronteerd.
Toen hij aanstalten maakte om zijn
zestien mederaadsleden het voorwerp
van nabij te laten bekijken, maakte
burgemeester Ganzeboom daartegen
woedend bezwaar, zonder een motive
ring voor zijn verbod te geven.
Drs. Ibes zei daarop zich verplicht te
voelen als deskundige in deze zaak en
vooral als arts een beschouwing aan het
onderwerp te wijden. In zijn lange be
toog zei hij onder meer, dat het norm
besef op dit punt razendsnel veran
dert. En hij vond het niet juist zich nu
aan een uitspraak te binden over een
zaak, waarover men over enkele jaren
zeker anders zal denken.
De gehele raad keerde zich echter
unaniem tegen de arts uit Luttenberg.
De heer Meyerink (CHU): „Waar
blijft onze moraal, wanneer alles maar
vrijgegeven wordt? Het is verderfe
lijk voor de jeugd". Ook de KVP-frac-
tievoorzitter J. D. J. Bos zei veront
waardigd: „Ik ben blij dat mijn kinde
ren tenminste nog hun eerbaarheid we
ten te handhaven."
SCHIJNDEL. Hulpvaardigheid aan
een gestrande automobilist werd don
derdagavond om half zes de 39-jarige
P. van der Velden uit Veghel noodlot
tig. Op de rijksweg Den BoschHel
mond langs de Zuid-Willemsvaart, on
der de gemeente Den Dungen, raakte
hij bekneld tussen de auto van de
chauffeur waaraan hij hulp bood en zijn
eigen wagen toen een derde auto daar
achterop botste.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM De 700 man personeel van Het Vrije Volk in Amsterdam
(N.V. De Arbeiderspers) krijgen morgen in Marcanti te horen wat de toekomst
is van het Amsterdamse onderdeel van het bedrijf. Voor velen geen prettige
toekomst: ontslagen, overplaatsing, gedwongen verandering.
De Amsterdamse activiteiten worden zo goed als zeker voor een belangrijk
deel overgebracht naar het bolwerk van Het Vrije Volk: Rotterdam. De Centrale
Levensverzekeringsbank zou dan het gebouw in Amsterdam gaan exploiteren.
Ontwikkelingen als deze zijn altijd
tragisch, al was het alleen al vanwege
de menselijke aspecten. Verwacht moet
worden, dat er een modelregeling ge
troffen zal zijn. Immers, het NVV en
de Centrale zijn de aandeelhouders van
de Arbeiderspers. NVV-voorzitter Kloos
zelf is bij die regeling betrokken ge
weest.
Het Vrije Volk heeft een markante en
rijke geschiedenis. 1 april 1900 werd
Het Volk in Amsterdam geboren. Na
de moeilijke beginjaren, kwam in de
jaren dertig een fusie tot stand met
o.a. De Voorwaarts in Rotterdam en
enkele volksdagbladen en werd de N.V.
„de Arbeiderspers" opgericht. Na de
oorlog begon pas de echte bloeiperiode
onder de nieuwe naam Het Vrije Volk,
met drukkerijen in Rotterdam, Amster
dam, Arnhem en Groningen. Met de op
lage groeide het aantal edities. Het
Vrije Volk werd de grootste krant van
Nederland met meer dan veertig edi
ties. Vele jaren te laat kwam men tot
het inzicht, dat het ook met 325.000
abonnees volstrekt onmogelijk is een
eindeloos vertakt, geldverslindend edie-
tiestelsel te handhaven. Het Vrije Volk
was echter tot 24 november 1967 offi
cieel orgaan van de PvdA (het congres
benoemde de hoofdredacteur) en vooral
de hoofdredacteur, dr. Th. van Veen,
wilde hardnekkig vasthouden aan het
editiesysteem.
Voorop stond daarbij de partijop
dracht, dat de krant zowel landelijke
als plaatselijke (politieke) informatie
moest geven. Dat was de kracht van
Het Vrije Volk! Het bleek de zwakheid
te zijn. Dr. Van Veen, die zich ver
hield van de dagelijkse krantepraktijk,
heeft nooit beseft dat de concurrentie
van zijn edities met de plaatselijke
kranten onbegonnen werk was. Hij nam
dan ook ontslag (per 1 mei 1968) toen
het financieel noodzakelijk werd de edi
ties te gaan inkrimpen en zich landelijk
sterk te maken. „Hij was een goed
hoofdredacteur",zei Kloos bij het ver
trek van dr. Van Veen, die in Groningen
hoogleraar werd. De gunstige tijden om
te reorganiseren waren toen al ruim
schoots voorbij. De advertentie-omzetten
en abonnementenaantallen begonnen te
rug te lopen, de personeelskosten ble
ven stijgen.
Eduard Messer werd als hoofdredac
teur aangetrokken om de zaak te sa
neren. Alleen pijnlijke maatregelen ble
ken toen nog slechts tot de mogelijk
heden te behoren. Er werden tientallen
redacteuren ontslagen. Pogingen van
Messer om zijn krant (economisch) in
te brengen in de combinatie Volkskrant
-Parool mislukten vooralsnog.
De redactie ging zich volgens een
nieuwe aanpak op een jonger publiek
richten. Aangezien men echter vooral
een oud lezersbestand had, was ook dit
niet bevorderlijk voor de groei, altham
op dit moment.
