De gl
one van
Amsterdams
diamantindustrie taant
Niet onvoorbereid
naar de wintersport
De echte kop van Jut is verdwenen
Bummelpas
voor Berlijn
Griezelig museumstuk ontbeerde sterk water
Belgische prins critiseert
sloop van monumenten
Levensverzekeringen
deden hoge uitkeringen
In Den Haag
bijna een
elke tien
woningen
op
een
krot
Slag van tweede
wereldoorlog
niet meer te
boven gekomen
Taalprobleem
bij Belgisch
spoor opgelost
Graf uit stenen
tijdperk naar
Amerika voor
conservering
Weggevoerd
Voorbij
Spanjaarden
UIT DE KERKEN
Ski-way
Antwerpen
Makkelijk
Goedkoop
Jaren zoek
Tapperij
Vergaan
RISICODRAGENDE FUNCTIE AANGETOOND
Prins Claus had
succes op jacht
DURE PLANNEN VOOR
STADSSANERING
ZES MA AIS DEN
SCHILDERSWIJK
KOSTEN
Vierde brand in
Veendam had een
duidelijke oorzaak
I
MAANDAG 15 DECEMBER 1969
AMSTERDAM De flonkerende ster die Nederland, en dan eigenlijk alleen
Amsterdam, gedurende eeuwen is geweest aan de hemel van de diamantwereld,
is tot dicht bij de kim gedaald.
In het door zijn aparte handelscodes omgeven wereldje van de kostbaarste edel
stenen heeft Amsterdam lang de toon aangegeven, maar de laatste wereldoorlog
heeft een slag toegebracht die het niet meer te boven is gekomen.
Diamantslij pen is een precisie
werk waarvoor alleen gerouti
neerde krachten kunnen worden ge
bruikt. De belangstelling daarvoor
van de zijde van het publiek is al
tijd zeer groot. Er worden dan ook
vele excursies naar diamantslijpe
rijen georganiseerd. Onder de bezoe
kers kunnen immers kopers zitten!
Zo blijft Nederland achter in een we
reld die sterk in ontwikkeling is. Want
waar mensen beter hun brood verdie
nen, gaan ze diamant kopen; en waar
geld aan ontwaarding lijdt, belegt men
kapitaal in waardevaste diamant.
De diamanthandel let scherp op zijn
prijzen; zodra er aanleiding toe is,
komt Londen in het geweer, oftewel de
Diamond Trading Cohpagny, de ver
koopmaatschappij voor ruwe diamant
van de De Beers Groep en een paar
kleinere (diamant-) mijnondernemin
gen die zo machtig zijn dat ze een
monopoliepositie innemen. Hun syndi
caat heeft tachtig procent van de we
reldproductie in handen.
Zij beslissen over de prijzen, passen
ze aan hogere produktiekosten aan en
wegen ze af tegen vraag en aanbod.
In juni van dit jaar werd de periodieke
verhoging van de basisprijs vastgesteld
op vier procent. Voor industriediamant
tachtig procent van hetgeen uit de
mijnen komt kan dat een verhoging
met anderhalf procent, maar voor sier-
diamant een veel grotere stijging bete
kenen.
Tot vijftien procent toe voor „loep
zuivere blauwe", diamant waarin nog
geen onzuiverheid te ontdekken valt
als zij wordt onderzoekt met een loep,
die tien maal vergroot.
Het Nederlandse aandeel op de in
ternationale diamantmarkt wordt steeds
kleiner. Bij duizenden zijn de diamant
bewerkers in de oorlog door de Duitsers
weggevoerd; slechts weinigen keerden
terug.
Nederland telt nu niet veel meer dan
7.0'n duizend diamantbewerkers, een
aantal dat in Antwerpen vele malen
wordt overtroffen. „In België steunde
de staat de vakopleiding na de oorlog
met grote bedragen", vertelt één van
Amsterdams grote diamantindustriëlen
H. E. van Moppes. „Zo hielden ze daar
het arbeidspotentieel op peil".
In Israël en India kwamen grote in
dustrieën op; in aantallen overtreffen
de arbeiders de diamantbewerkers in
Amsterdam verre. Overal in de wereld
komen trouwens de slijperijen op. De
vooruitzichten zijn internationaal im
mers florissant; de vraag naar dia
manten stijgt voortdurend. „Niet alleen
Een ruwe diamant, niet
groter dan een nagel.
veel
BRUSSEL De taalgevoeligheden
van Vlamingen en Walen in de tweeta
lige hoofdstad Brussel hebben de Bel
gische spoorwegen gebracht tot een
verfijnd, maar ook ingewikkeld sys
teem voor aankondigingen ten behoe
ve van reizigers op Brusselse stations.
Uit mededelingen van de Belgische
minister van verkeer, Bertrand, op een
vraag uit de Belgische senaat blijkt,
dat mededelingen via de luidsprekerin
stallaties op de stations Brussel-noord
en Schaarbeek eerst in het Nederlands
worden gedaan en daarna in het Frans,
terwijl het op de stations Brussel-zuid
en Leopold wijk andersom is. Het even
wicht wordt verder behouden door op
andere Brusselse stations treinen in
noordelijke richting aan te kondigen
in het Nederlands en die in zuidelijke in
het Frans.
Op 't station Brussel-noord is er voorts
nog voor gezorgd, dat de visuele richting
borden in het Frans aanduidingen ge
ven (dus Mons i.p.v. Bergen) als een
reiziger die op het perron staat in zui
delijke richting tegen het bord aankijkt,
en in het Nederlands (Antwerpen i.p.v.
Anvers) als hij in noordelijke richting
kijkt.
Logeren in een eerste klas hotel
voor de prijs van een tweede klas ho
tel. Daar komt, volgens het Duits
Reis-Informatiebureau in Amsterdam,
de actie op neer die de VW van
West-Berlijn op touw heeft gezet. De
sterke reductie die in deze maanden
op (o.a.) de hotelprijzen wordt gege
ven, moet de vaart in het toerisme
houden en daartoe dient ook de (het
hele jaar geldige) „Bummelpas", waar
in 44 coupons zitten. Deze geven recht
op tal van prettige zaken, zoals gere
duceerde toegangsprijzen voor opera,
concert, een bockbierfeest e.d.
Het Bummelpasje is gratis en ligt
voor het meenemen bij het Duits-Reis-
Informatiebureau in Amsterdam, Spui
24.
in de westerse landen, rnaar vooral ook
Japan, en in de Derde Wereld waar
men besef heeft van de pracht en de
waarde van diamant", aldus de heer
Van Moppes.
Dan zijn het pijnlijke cijfers die door
het Centraal Bureau voor de Statistiek
zijn geregistreerd. Vorig jaar werd in
Nederland aan onbewerkte en bewerk
te diamant ingevoerd voor een waarde
van 108 miljoen gulden; uitgevoerd voor
110 miljoen gulden. Daar stonden in
1959 cijfers tegenover van 131 en 146
miljoen.
„Er zal straks nog plaats zijn voor
hoogstens vijf grote diamantindustrieën
in ons land; alle kleine slijperijen zul
len moeten verdwijnen, omdat er geen
bestaansmogelijkheid meer voor ze zal
zijn", voorspelt Van Moppes.
Zijn collega Lo Asscher is minder
pessimistisch: „De glorietijd is voor de
Nederlandse diamantindustrie voorbij,
maar ik geloof dat de toestand nu wat
stabieler is geworden". Hij meent dat
er ook straks zeker nog plaats zal zijn
voor tien industrieën en zeker ook voor
een aantal kleine slijperijen die het
vooral van de toerist moeten hebben
die hun showrooms bezoekt en eens
een steentje koopt.
„Maar", aldus Van Moppes, „in de
wereld doet de Nederlandse diamant
industrie eigenlijk alleen nog maar in
naam mee". Waar echter wel bij dient
te worden aangetekend dat het „Am
sterdamse slijpsel" in de wereld toch
nog steeds onovertroffen is; het grenst
aan de perfectie.
Nu hebben ze het slijpen in Amster
dam ook bijzonder goed geleerd, eigen
lijk vooral na 1727, toen in Brazilië
grote diamantvelden werden ontdekt.
Nederland wist gedaan te krijgen dat
alle Braziliaanse diamant in Neder
land bewerkt moest worden. Er kwa
men toen niet alleen grote hoeveelhe
den diamant naar Amsterdam maar te
vens stenèn van een soort die minder
zuiver was dan men tot dan toe be
werkte.
Van ouds kende men immers vrij zui
vere diamant uit India, waar Indiërs
al grote waarde aan de stenen hecht
ten. Nog voor het westen ervan ge
hoord had. Van slijpen hadden de In
diërs echter weer nooit gehoord.
Ergens in de vijftiende eeuw kwam
de eerste diamantbewerking voor in de
lage landen bij de Noordzee. Antwer
pen werd een centrum, maar verloor
zijn plaats voor een deel, toen de Span-
SANTANDER Een graf uit het
vroegstenen tijdperk, dat in augustus
in de buurt van Santander is gevonden,
zal naar de VS overgevlogen worden
om daar een speciale conserveringsbe
handeling te ondergaan in het Smithso
nian Institute in Washington.
Het graf, dat het fossiele lichaam be
vat van een man, die omstreeks 30.000
voor Christus heeft geleerd, is door
Amerikaanse en Spaanse archeologen
gevonden in grotten op 20 km afstand
van de Spaanse plaats Santander. Het
zou het eerste graf zijn uit de paleoli-
tische periode, dat ontdekt is.
Het volledige graf zal, in een kist ver
pakt, met 'n straalvielgtuig naar Wash
ington overgebracht worden. Na de
speciale conserveringsbehandeling gaat
het graf terug, waar het een plaats zal
krijgen in een museum in Santander.
Geref. Kerken
Beroepen: te Boornbergum: C. van der
Linden, kandidaat te Amsterdam; te
Emmen-Angelslo: B. Borreman te
Noord-Scharwoude; te Pieterburen
(tevens evangelisatiepredikant in de
classis Warffum): M. van der Werff
te Niezijl (Gr.); te Almelo: A. Nagel-
kerke te Dordrecht.
Benoemd: tot hulpprediker te Voorst:
D. Middelkoop, a.s. emeritus-predikant
te Workum.
Aangenomen: naar Zaandijk: N. C. de
Fockert, kandidaat te Amsterdam.
Geref. Kerken Vrijgemaakt (buiten ver
band)
Beroepen: te Kampen: A. H. Algra te
Wormer.
Enkele weken nog en dan begint de
wintersport écht. „Wie er straks met
Kerstmis of in het nieuwe jaar heen
gaat, moet tot zolang vooral doorgaan
met oefenen op de kunstijsbanen in ons
land", zegt jonkheer A. Th. G. Sand-
bcrg van de Nederlandse Ski Vereni
ging in Den Haag. „Dan kom je ge
traind en met losse spieren op de pis
te".
Die kunstbanen (in Wassenaar, Ber
gen (N.H.), Middelbeers en Heerhugo-
waard) zijn één van die hulpmiddelen
om niet onvoorbereid naar de Alpenge
bieden te gaan. Ook zeer doeltreffend
is de ski gymnastiek, die overal in ons
land wordt gegeven (veel qursussen
zijn al op de helft) en oefeningen met
speciale apparaten, die in de grote(re)
sportzaken te koop zijn.
jaarden de stad veroverden en veel dia
mantbewerkers naar Amsterdam
vluchtten. Tot dan ongekende glorie
maakte het Amsterdamse diamantbe
drijf meest huisvlijt door, toen de
Braziliaanse velden werden ontdekt.
Men leerde toen ook het kloven, want
aan de Braziliaanse stenen zaten nog
al eens wat hoeken die voor sieraden
niet bruikbaar waren.
Niet voor niets is tegenwoordig slechts
één-vijfde van wat aan diamant wordt
gedolven, geschikt als sierdiamant. De
grootste waarde hebben diamanten
waarvan de kleur blauw-wit tot wit is;
naarmate er meer geel of bruin in
voorkomt, zakt de waarde. Maar kost
baar blijft het; het delven ervan alleen
al is een kapitaalverslindende zaak.
Uit geweldig grote hoeveelheden grond
wordt slechts een geringe hoeveelheid
diamant gewonnen.
Met zagen en snijden wat soms
dagen kan duren bereikt men een
ruwe vorm voor de sierdiamant. Het
vakmanschap van de slijper is slechts
in staat om een diamant zijn optimale
schoonheid te geven. Maar diamant
zuivere koolstof die onder grote druk
en hoge temperatuur is gekristalliseerd
is zo hard dat het in zijn eigen
gruis, vermengd met olie, moet worden
geslepen.
Een nimmer meer bereikte bloeitijd
beleefde de Amsterdamse diamantin
dustrie, toen in Zuid-Afrika velden wa
ren ontdekt. Het duurde maar vijf jaar,
zo omstreeks 1880, maar het leidde tot
krankzinnige toestanden. Er was veel
groter behoefte aan diamantbewerkers
dan er waren; hun lonen kwamen ge
middeld op zo'n 130 gulden, tien maal
zo veel als een gewone arbeider ont
ving en de besten maakten lonen van
vijfhonderd en zelfs duizend gulden in
de week.
Bij bossen werden jongelui tot dia
mantbewerker opgeleid, maar de vrees
dat het zo niet lang kon duren drong
zich al op. De diamantbewerkersbond
werd geboren, de eerste bond die een
eigen, kapitaal bondsbureau liet bou
wen, e en bond met een bijzonder sterk
verenigingsleven. Uit dit midden kwam
een man als Jan van Zutphen voort, de
man die de diamantbewerkers mee
kreeg bij een actie ten bate van de
t.b.c.-bestrijding.
In de crisisjaren moest Amsterdam
een groot deel van zijn voorsprong weer
aan Antwerpen afstaan en in de twee
de wereldoorlog kwam de grote klap.
Het merendeel van de diamantbewer
kers was Jood en werd weggevoerd.
De diamantindustrie heeft geen toon
meer aan te geven; de diamanthandel
heeft minder moeten inboeten, al heeft
ook die heel veel veld moeten prijs
geven. Wel zijn er rapporten versche
nen waarin wordt opgemerkt dat de
diamanthandel zich zal moeten bezin
nen op de vraag in hoeverre samen
gaan mogelijk is, ofschoon de diamant
handel zich enigszins kenmerkt door
het individualisme en het zeer persoon
lijke karakter van elke zaak. Door de
groeiende omzet en de stijgende prij
zen, neemt de behoefte aan financie
ringsmiddelen toe. En geld is duur.
Toch zal de naam Amsterdam in de
diamantwereld altijd een grote
klank blijven houden. Per slot van re
kening werd hier in 1908 de grootste
diamant bewerkt: de Cullinan, gevon
den in Zuid-Afrika, ruim drieduizend
karaat zwaar (1 karaat is 0,20 gram).
Asscher kloofde de steen en maakte er
negen grote (de zwaarste 530 karaat en
kroonjuweel in Londen) en 96 kleine
sierstenen van.
Eén ervan de „ski - way"vol
doet volgens de heer Sandberg uitste
kend en is bedoeld om er de „wedelbe-
weging" (zig-zag de berg af) op te oefe
nen.
Het lijkt hem verder zeer verstandig
om dezer dagen nog eens een boek over
de skisport ter hand te nemen, „want
de theorie kunnen we nu eenmaal niet
missen". Hij noemt onder meer „Win
tersport" van mr. F. R. L. M. Dony,
„Hoe leer ik skiën" van Jan Boon en
het A.N.W.B.-boek „Naar de winter
sport".
Bij de praktijk, straks in de Alpen
gebieden, zullen de grote ski-tochten
volgens hem een hoofdstuk apart vor
men.
„Daaraan gaan nu ook steeds meer
mensen meedoen, die schoon genoeg
hebben van het skiën op de pistes,
waar het alsmaar drukker wordt. Som
mige banen zijn in het hoofdseizoen zo
vol, dat het nodig is om toetertjes aan
de skistokken te binden. Anders komen
er ongelukken van."
„Mensen die dit jaar de skitochten
verkiezen, kunnen zich laten inschrij
ven voor speciale cursussen", zegt hij.
„Deze worden gehouden in een aantal
plaatsen van Oostenrijk en zijn bedoeld
om de „omschakeling" soepel te laten
verlopen. Het is namelijk gebleken dat
veel skiërs (die op de pistes uitstekend
uit de voeten kunnen) tijdens lange
tochten moeilijkheden hebben met de
sneeuw, die immers buiten de „bebouw
de kom" ruller is een dieper".
„Op de cursussen wordt geleerd hoe
je onder die omstandigheden het mak
kelijkst en het best vooruit komt. Ze
worden onder meer gehouden in Prax-
mar (8—14 februari) en in Wattener
Lisum (1521 februari). De kosten
zijn 215 gulden, hotel, maaltijden en
lessen inbegrepen, maar exclusief de
reis heen en terug. Iedereen die lid is
of wil worden van de Nederlandse Ski
Vereniging of de Koninklijke Nede
landse Alpenvereniging is welkom. Or
adres hoofdgebouw van de A.N.W.B
in Den Haag, 070 - 81.43.81."
„Soortgelijke (zeer goedkope) cursussei
worden verder gehouden in de Taup-
litzalm (ook in Oostenrijk), waar van
1731 januari en van 31 januari tot 14
februari les in ski-tochten wordt gege
ven. De twee weken uit en thuis kosten
f 290,hotel cursusgeld en maaltijden
inbegrepen, maar alweer: niet de reis
heen en terug."
GRONINGEN De kop van Jut is verdwenen en nu hebben we het niet over dat
krachtdadig stuk kermisvermaak waarop gespierde lieden zich plegen uit te leven,
maar de enig echte kop van Jut.
Het hoofd van Hendrik Jacobus Jut, die btfna honderd jaar geleden twee vrouwen
in Den Haag vermoordde, en dat vele jaren lang op stérk water heeft gestaan in
het museum van het anatomisch laboratorium van de universiteit in Groningen.
Enige tijd later kwam er een scheur
in de fles en zonder dat iemand het
merkte, verdampte de alcohol en be
schimmelde het griezelige museum
stuk. Het is niet bekend of het gipsen
afgietsel van een mannenhoofd, dat zich
thans nog in het anatomisch lab be
vindt het hoofd van Hendrik Jut voor
stelt. Zo ja, dan is dit het laatste wat
aan deze tragische figuur herinnert,
want het echte roodbehaarde hoofd is
in de oven verdwenen....
Achter die kop van Jut gaat een gru
welijke tragedie schuil, die zoveel bi
zarre kantjes telt dat het de moeite
waard is het verhaal na bijna honderd
jaar nog eens te vertellen.
Hendrik Jut, zoon van een onbeken
de vader, werkte als kelner in het
Scheveningse Badhuis, toen hij verke
ring kreeg met Christina Goedvolk.
Hij was 19, zij 22. Christine werkte als
dienstbode bij de zeer rijke weduwe
Van der Kouwen, die aan de Bocht van
Guinea in het statige Den Haag woon
de. Hendrik leed sterk onder het feit,
dat hij een onecht kind was en toen
zijn Stientje in verwachting raakte, wil
de hij in ieder geval voorkomen dat
zijn kind een zelfde lot wachtte.
Geld om te trouwen was er niet en
op dat moment rijpte in zijn rossige
hoofd het plan om Stientjes „mevrouw"
te vermoorden en zich van haar vermo
gen meester te maken.
Vrijdag 13 december 1872 (let op de
datum) was het zover. Laat in de
avond belden Hendrik en Stientje bij
mevrouw Van der Kouwen aan. Het
dienstmeisje Leentje Beloo dat Stientje
inmiddels was opgevolgd, deed open.
Mevrouw liet het jonge span binnen
komen. Stientje ging naar boven en
onderhield zich met haar vroegere
werkgeefster. Hendrik wachtte beneden
in de keuken op zijn kans Leentje te
vermoorden.
Die kans kwam toen het niets ver
moedende meisje zich bukte om de
BRUSSEL De manier waarop
men in Antwerpen de slopershamer
hanteert tegen oude gebouwen in de
binnenstad druist regelrecht in tegen
hetgeen men in meer gevorderde lan
den als Nederland en Groot-Brittannië
heeft aanvaard als een gezond beleid
op het gebied van de monumenten
zorg.
Dit is de mening van Prins Albert,
broer van koning Boude wijn van Bel
gië, die zich met name in Brussel in
spant voor een zinvol behoud van oude
stadsdelen.
Zijn mening is vervat in een brief
aan het Antwerps liberaal verbond,
dat hem onlangs schriftelijk had ge
wezen op het slopen van huizen in de
oude stadskern van de Scheldestad,
achter het stadhuis.
Het antwoord van de Prins luidt, dat
de aanpassing van deze oude Antwerp
se wijk aan het moderne stadsleven
ook zonder omvangrijke sloperij had
kunnen gebeuren. In dit verband her
innert de brief aan een recente Euro
pese conferentie in Brussel, waar de
algemene conclusie luidde dat oude
stadswijken, als ze goed worden ge
saneerd en gemoderniseerd, in het mo
derne stadsleven een belangrijke func
tie kunnen vervullen en zich goed le
nen voor zowel huisvesting als voor al
lerlei economische en culturele activi
teiten.
kachel op te porren. Op dat moment
stak Hendrik haar met de dolk, die
hij in zijn mouw verborgen had gehou
den. Het degelijke corset van Leentje
deed het moordwapen afketsen. Ge
schrokken kwam ze overeind, en zag
Hendrik met zijn dolk staan en gaf hem
'n paar tikken met de pook op z'n hoofd.
Het was ook toen schijnbaar al een
hard hoofd, want het baatte Leentje
niet. Met enkele forse steken maakte
Hendrik een einde aan haar leven.
Hij liep de trap op en waarschuwde
mevrouw Van der Kouwen: „Leentje
is van zichzelf gevallen". Toen de rij
ke weduwe zich over haar dienstmeisje
boog, stak Hendrik ten tweede male
toe. Vallend greep ze naar de dolk,
maar de dolle kelner pakte het moord
tuig weer van zijn slachtoffer af en
stak haar met een geweldige uithaal
dood.
Druipend van het bloed ging hij naar
boven, waste zich en begon de buit te,
verzamelen: sieraden, bankpapier en
efecten, tezamen een vermogen. Uren
lang bleef het sinistere duo in het dood
stille huis daar aan de Bocht van Gui
nea.
Daarna vertrokken ze en lieten de po
litie drie jaar naar zich zoeken. De po
litie haalde ongelooflijke staaltjes van
bedrijfsblindheid en onkunde uit. Ze
volgde handenvol valse sporen, terwijl
de oplossing al die tijd voor het grij
pen lag.
De dubbele moord rukte het inge
dommelde vaderland met één klap uit
de slaap. Er werden gedichten over ge
maakt, boeken over geschreven, preken
over afgestoken en terwijl het hele va
derland het er druk mee had, trouwde
Hendrik en Stientje op 19 februari
1873 in Den Haag.
Het voormalige dienstmeisje droeg
een voor die tijd kapitale bruidsjapon
van f 150,-.
In maart werd het echtpaar de grond
toch te heet onder de voeten. Ze ver
huisden naar New York en verkochten
daar een deel van de buit. Na enkele
maanden keerden ze naar Neder
land terug en gingen in Vught wonen.
Bijna een jaar leefden ze daar als vor
sten op een groot buitenhuis. Hun
grootste hobby: het schieten op kip
pen, die ze aan een boom in de tuin
hadden vastgebonden...
In maart 1874 verlieten ze het land
opnieuw. Dit maal ging de reis naar
een zuster van Stientje in Zuid-Afrika.
Een half jaar later kwamen ze terug.
Hun kapitaal was geslonken tot f 5.000,-
Voor de helft van dat bedrag kochten
ze een tapperij aan het Haagse Veer
in Rotterdam en daar begon het nood
lot eindelijk vat op het drieste duo te
krijgen.
Er kwamen klanten in de zaak die
wisten dat Stientje bij mevr. Van der
Kouwen had gediend. Er werd over ge
praat en de moordenaar en zijn vrouw
begonnen een tweede reis naar Zuid-
Amerika voor te bereiden. Te laat.
Op 31 mei 1874 werden ze gearres
teerd. De justitie had een anonieme
brief ontvangen. De laatste dag van
maart kwam hun zaak voor. Duizenden
mensen hadden zich voor het Haagse
gerechtsgebouw verzameld, de publie
ke tribune liep over, de bewijzen sta
pelden zich huizenhoog op het hoofd
van Hendrik, die zijn Stientje buiten
schot trachtte te houden.
Tevergeefs. Hij werd tot levenslang
veroordeeld (de doodstraf was in 1870
afgeschaft), zij tot 12 jaar gevangenis
straf.
Huiveringwekkend detail: toen het
vonnis werd uitgesproken raakte Hen
drik buiten zichzelf. Zes veldwachters
konden hem nauwelijks in bedwang
houden.
Krakend sloeg hij vele malen met
zijn hoofd tegen de bank waar hij op
had gezeten. Mogelijk werd op dat mo
ment bij iemand uit het publiek het
idee voor de kermisattractie, zoals wij
die nog kennen, geboren...
Hendrik Jut hield het niet lang uit
in gevangenschap. Na een jaar stierf
hij in zijn cel in Leeuwarden.
Stientje zat haar 12 jaren in Gorkum
uit. Na haar vrijlating leefde ze onder
een schuilnaam en raakte zoek in de
nevel der historie. De kop van Jut
werd van zijn romp gescheiden en naar
het anatomische lab in Groningen ge
zonden, waar een professor, die zocht
naar het verband tussen de schedel
vorm en misdadigheid er jarenlang te
vergeefs tegenaan heeft zitten kijken.
Nu is ook de fles gebroken en is ook
het laatste deel van deze dubbele moor
denaar tot stof vergaan. Zelfs de kop
van Jut op de kermis raakt uit de mo
de. Een volgende generatie zal ook dat
aanknopingspunt niet meer hebben om
het spoor terug te kunnen volgen naar
Hendrik en zijn Stientje.
DEN HAAG De uitkeringen, die de
lcvensverzekeringmaatschappUen moe
ten verrichten eisen steeds grotere be
dragen. Bijna f 429 min. hebben de ge
zamenlijke maatschappijen in de eerste
negen maanden van dit jaar aan de po
lishouders of hun nabestaanden uitbe
taald. Dit was f 36 min. of 9 pet. meer
dan in hetzelfde tijdvak van 1968: het
komt neer op een bedrag van ca. f 2V«
min. per werkdag, zegt het Bureau
Voorlichting Levensverzekering.
In de vorm van uitkeringen-ineens
kwam in de periode januari t/m sep
tember aan de nabestaanden van polis
houders een bedrag van f 77 min. ten
goede. Op polissen, waarvan in deze pe
riode de einddatum viel, incasseerden
de belanghebbenden f 149,5 min. Ten
slotte keerden de maatschappijen aan
pensioenen, lijfrenten en andere perio
dieke uitkeringen f 202,3 min. uit. Er
kwamen in de eerste negen maanden
van dit jaar 2157 polissen tot uitkering
wegens overlijden van de verzekerde
binnen twee jaar na het sluiten van
die polissen. De maatschappijen ontvin
gen op deze polissen f 499.399 aan pre
mies, maar de uitkeringen die zij di
rect deden of in de toekomst moeten
doen, vertegenwoordigen een waarde
van bijna f 7,8 min, bijna 16x zoveel.
Blijkens de statistieken van de le
vensverzekeringmaatschappijen komen
jaarlijks een 4000 polissen binnen twee
jaar na het tot stand komen tot uitke
ring.
In de afgelopen tien jaar zijn 36.000
gevallen voorgekomen van verzekerden
die binnen twee jaar nadat zij een polis
van levensverzekering hadden geslo
ten, kwamen te overlijden. Op deze po
lissen hadden de maatschappijen f 6,1
min. aan premies en koopsommen ont
vangen, terwijl zij uitkeringen moesten
verrichten tot een bedrag van ruim f 91
min.
De risicodragende functie van het le-
vensverzekeringbedrijf wordt, voor des
kundigen ten overvloede, met dit alles
opnieuw aangetoond.
STEEN WIJKERWOLD Tijdens
een jachtpartij op het landgoed De
Eese in Steenwijkerwold, eigendom
van jonkheer mr. dr. Van Karnebeek,
heeft prins Claus zich als een goed
schutter ontpopt. De buit was vrijdag
99 stuks wild, geschoten met zes ge
weren.
De jachtpartij in de prachtige bos
sen werd vrijdagavond in het jacht
huis op het landgoed afgesloten met
een diner. Ook prinses Beatrix was
daarbij aanwezig.
In een ziekenhuis in Vlaardingen is
de 34-jarige timmerman W. Pols uit
Den Haag overleden. Hij was donder
dag door een plastic golfdak gevallen.
Hij liep daarbij een schedelbasisfrac-
tuur op.
De aldeling Brabant van de PvdA
zal voor de verkiezingen voor Provin
ciale Staten van volgend jaar een pro
gressief akkoord sluiten met de PPR.
De twee partijen zullen bij die verkie
zingen uitkomen met een gezamenlijke
lijst.
In Tourcoing aan de Frans-Bel
gische grens zijn de 26-jarige J. van
V. K. uit Rotterdam en de negentien
jarige E. van D. uit Amsterdam ge-
arresteeid en opgesloten. Ze hadden
achttien gram hasjiesj en rookgerei
bij zich.
„We hebben het zo goedkoop gehou
den" zegt de heer Sanderg, „om de
belangstelling te stimuleren."
Volop interesse blijkt er volgens hem
te bestaan voor de jeugdreizen van de
Nederlandse Ski Vereniging (eind van
dit jaar) die inmiddels zijn uitverkocht,
evenals de meeste kerst- en oude jaars
aanbiedingen van de reisbureaus, zowel
voor jongeren als volwassenen. En de
treinen naar de wintersportgebieden
zijn in die periode ook nagenoeg vol.
Dat is elk jaar hetzelfde liedje, al komt
er vaak vlak voor de vertrekdata nog
wel eens een aantal plaatsen vrij. Door
de gebruikelijke afzeggingen."
Laatste tip van de heer Sandberg:
„Vergeet vooral niet ook tijdig een goe
de ongevallenverzekering af te sluiten.
Omdat je nu eenmaal nooit kunt we
ten."
DEN HAAG Nieuwsgierige of ont
zette Hagenaars die willen weten of zij
in een buurt wonen die aan de rand
van de verpaupering staat, kunnen sinds
kort terecht bij hun plaatselijke over
heid.
Wensen zij te weten hoeveel krotten
hun gemeente telt en waar deze wan
kele bouwsels staan, dan hoeven zij
slechts een blik te werpen op het enke
le weken geleden verschenen overzicht
van het aantal krotten dat Hagenaars
een onderkomen biedt. Zelfs is uitge
rekend hoe sterk per jaar de Haagse
huizen in kwaliteit teruglopen.
Dq wethouder van volkshuisvesting
en ruimtelijke ordening, G. W. Hijlke-
ma, heeft dat zijn ondergeschikten in
nauwelijks zes maanden perfect laten
berekenen en in kaart brengen. Een
krottenkaart zogezegd.
Van de totale Haagse huizenvoorraad,
een kleine honderdtachtigduizend wo
ningen, heeft ruim negen procent de
titel krot gekregen. Zeker niet ten on
rechte want ijverige ambtenaren hiel
den rekening met oppervlakte van het
woonvertrek, keukenruimte, badgelegen
heid jn het al dan niet hebben van een
eigen voordeur.
De helft van de krotten ruim zes
tienduizend is zo slecht dat onmid
dellijke ontruiming en sloping de beste
oplossing zou zijn. De andere helft zou,
als er geld en vervangende woningen,
waren, binnen enkele jaren omver moe
ten.
Daarnaast heeft Den Haag nog een
kleine twintig procent huizen altijd
nog ong. vierendertigduizend stuks
die dringend aan verbetering toe zijn.
Dat verhoogt de haast, krotten te ont
ruimen, want het aantal woningen dat
met het jaar in de categorie krotten
komt, is achthonderd duizend.
Bijna zestig procent van de ruim zes-
beperkte gebreken, waardoor maar ruim
een kwart van de Haagse woningvoor
raad zonder een strafpuntje als perfec
te woning staat genoteerd.
Bijna zestig procent van de ruimzes-
tienduizend krotten staat in de binnen
stad en daarvan een gelijk percentage
in het centrum en de Schilderswijk. Dat
betekent dat een op de vier huizen in
de binnenstad slecht is, een op de ze
ven een krot kan worden genoemd en
een op achttien een verkrotte hofjeswo-
nin<* heet.
Wethouder Hijlkema heeft bijzonder
veel geld nodig om zijn gemeente uit
het woningslop te helpen. Den Haag wil
in de komende acht jaar ten minste
35 miljoen gulden gebruiken voor stads-
sanering, maar hoopt daarbij wel op
een rijkssubsidie van een kleine dertig
miljoen.
Overigens kosten saneringsprogram
ma's en bestemmingsplannen in Den
Haag zeer veel geld.
Met de verwervingen die nog nodig zijn
om alles te realiseren, is vijf zeshon
derd miljoen gemoeid. Aan kosten voor
openbare werken komt daarbij nog eens
400 500 miljoen gulden.
VEENDAM Zaterdagochtend heeft
in Veendam weer een brand gewoed
op het Beneden Verlaat, waar de vo
rige week al een café en twee huizen
uitbrandden.
Deze keer woedde het vuur in een
dubbele woning, bewoond door de al
leenstaande heer H. De brand was
snel bedwongen.
De politie van Veendam heeft pro-
ces-verbaal wegens brand door schuld
opgemaakt tegen de bewoner, een al
leenwonende vrijgezel, die volgens
haar onder invloed van sterke drank
verkeerde tijdens het bakken van vlees.
Daarbij is hij onvoorzichtig met vloei
bare brandstof omgesprongen waar
door vlakbij het petroleumstel materiaal
is gaan smeulen.
De man is daarop weggegaan zonder
acht te slaan op de gevolgen.
