Veenendaals
dagblad
Buiten
Partijen willen het
volk sterker bij
politiek betrekken
Sterke man" Torrijos
herovert Panama
Landend toestel
mist joy vlieger
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Hogerhuis heeft echter laatste woord
Vergeefse
strijd van
oceaanreus
WINTER
BLIJFT
Onderzoek naar
ineident politie-
Zwarte panters
Scholten-Honig
te Koog „plat'"
door staking
Oud-omroepster
Vertie Dixoii
overleden
SUSAN ATKINS
ALLEEN VOOR
RECHTER
LONDEN - Het Britse Lagerhuis heeft zich gisteravond
met een overweldigende meerderheid uitgesproken voor
afschaffing van de doodstraf in Engeland.
Streekgeschiedenis
Geschenk voor
vrouw van
Armstrong
Actie van de acht grootsten
„GEEN STUNT"
Kostbare films
verloren in
W.-Irian
Twee dagen afgezet
Brand bluste
zichzelf
Incident op Zestienhoren
Plaatselijk
strenge vorst
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
1,03 p.w., 4,40 p.m., 13,10 p.k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei"
opgericht in 1926.
Ultg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
WOENSDAG 17 DECEMBER I969 - 43e JAARGANG no. 296
LAGERHUIS STEMT VOOR
OPHEFFING DOODSTRAF
De Lagerhuisleden die vrij waren om volgens hun eigen geweten te stem
men. namen met 353 tegen 185 stemmen een voorstel van de regering aan
om de huidige situatie sinds 1965 is bij wijze van proet' de doodstraf op
geheven permanent te maken.
NEW YORK Een groep Ameri
kaanse leiders voor de burgerrechten
en advocaten, onder wie de vroegere
Amerikaanse vertegenwoordiger bij de
VN. Arthur Goldberg, zal een onder
zoek instellen naar de incidenten tus
sen de politie en de negerbeweging
„Zwarte Panters".
Men zal nagaan of ambtenaren, die
belast zijn met de uitvoering van de
wet de burgerrechten van de mili
tante negerorganisatie hebben ge
schonden.
Volgens de „Zwarte Panters" zouden
27 van hun leiders de afgelopen tijd bij
vuurgevechten door de politie zijn ge
dood.
KOOG AAN DE ZAAN De staking
bij Koninklijke Scholten Honig N.V. in
Koog aan de Zaan heeft zich gisteren
in de loop van de c en de avond
uitgebreid tot 500 s. Alle
bedrijven van het conct: u. ...Mig aan
de Zaan liggen stil.
Zover het mogelijk was, heeft alleen
het leidinggevend personeel doorge
werkt. De staking die uitbrak onder 90
werk-nemers, heeft als inzet een duur-
tetoeslag van één prócent. Ook speelt
een rol of de kwartier arbeidstijdver
korting die in januari ingaat, des
morgens of des middags moet worden
opgenomen.
OO
c
Yf/einigr Achterhoekers zullen
nooit van meester Heuvel (1864-
1926) hebben gehoord of bleven on
kundig van zijn klassieke platte
landskalender ,,Oud Achterhoeks
Boerenleven"want die beleefde
het vorig jaar dc 6e druk. Dit is
geen wonder voor zulk een mense
lijk, gevoelig volksboek. De schrij
ver bleef al ging hij reeds veer
tig jaar geleden van ons heen
een drager van het volkseigene,
universeel blijvend in zijn onver
woestbaar provincialisme. Zijn be
langstelling was zeer groot; Hit-
brandt Boschma en Hendrik Odink
geven in het herinneringswerkje
..Meester Heuvel herdacht(1927)
'n bibliografie met plm. 30 titels. Ik
vind daarin o.a. de ,,G e s c h i e -
denis van het land van
Berkel en Schipbeek",
reeds in 1903 geschreven en allang
antiquarisch, doch nu gelukkig in
facsimile her-uitgegeven door Gijs-
bers en Van Loon te Arnhem. Dit
boek toont de liefde van de auteur
tot de historie van genoemd gebied
op tientallen bladzijden aan; het
vond zijn oorsprong in een reeks
feuilletons, destijds verschenen in
de Lochem.se Courant. In het voor
woord van Heuvel zegt hij, dat een
goede geschiedenis rein intellec
tueel genot schenkt en onze blik op
wereld en leven verruimt; zij ver
edelt ons gemoed en vervult ons
met hoop op de zegepraal van het
goede. Van deze gedachte zijn vele
hoofdstukken doortrokken; zij han
delen over de historie van het noor
delijk deel der Graafschap Zutphen
en het zuidelijk gedeelte van Over
ijssel, ongeveer van Deventer en
Zutphen tot de Duitse grenzen. De
schrijver is op zijn best in de ruime
passages over de boerenstand 'm de
middeleeuwen, het platteland (15e
eeuw), uit grootvaders tijd e.a. lan
delijke beschrijvingen; hij weet in
eenvoudige doch boeiende taal le
ren en gestalte, kleur en glans aan
lang vergleden jaren te verlenen,
en de geestelijke evolutie evengoed
te verduidelijken als de materiële.
De tijden gaan opwaarts via Willi-
brordus, Lebuïnus, Geert Groote,
Erasmus en Thomas a Kempis, Re-
vius e.v.a., werkend in op- en neer
gang, maar uiteindelijk vlechters
van religieus leven en groeiende
krachten. Dit zeer lezenswaardige
boek (geb. f 14,90) werd extra ver
lucht met een serie oude foto's, die
in de le-druk niet stonden.
17 dec. '69 A. B. WIGMAN
Het thans door het Lagerhuis aange
nomen voorstel zal eerst van kracht
worden, als het ook door het Hoger
huis is goedgekeurd.
In het Hogerhuis begint hierover heden
een debat, dat twee dagen zal duren.
Hoe de stemming donderdagavond
zal uitvallen, hangt af van de steun die
de Hogerhuisleden weten te verkrijgen,
die vurig voor uitstel van de uiteinde
lijke beslissing met een jaar zijn, of in
ieder geval tot het einde van de proef
periode, die op 31 juli volgend jaar af
loopt.
In het Lagerhuis viel dinsdagavond
de beslissing, nadat de meest hardnek
kige voorstander Tan de doodstraf, de
conservatieve oud-minister Duncan
Sandy's, erop had gewezen, dat de
misdaad en het aantal moorden, waar
op vroeger de doodstraf stond, in de
afgelopen vier jaar sterk waren toege
nomen. Dit gold volgens hem in het
bijzonder voor de moorden door mid
del van vuurwapens.
Hij deed een beroep op het Lager
huis, niet de opiniepeilingen te nege
ren, die hebben aangetoond dat een
grote meerderheid van de bevolking
voor het handhaven van de doostraf
bij bepaalde vormen van moord is.
De minister van Binnenlandse Zaken,
James Callaghan, die altijd voor af
schaffing heeft gepleit zei, dat als de
doodstraf weer zou worden ingevoerd
de openbare mening opnieuw daarte
gen in opstand zou komen.
Hij had gedreigd af te treden als het
Lagerhuis de galg weer zou invoeren.
Callaghan kondigde aan dat een on
derzoek zal worden ingesteld naar de
oorzaken en de preventie van geweld
daden en dat aan dit onderzoek door
de Cambridge Universiteit zal worden
meegewerkt door prof. Marvin Wolf
gang van de universiteit van Pennsyl
vania.
Aan het slot van het debat van ze
ven en een half uur stemde zowel pre
mier Wilson als de leider van de con
servatieven Edward Heath voor af
schaffing.
Bij de stemming waren 532 van de
630 leden aanwezig.
BAD HOMBURG De Westduit-
se juwelier Jens Uwe Schimmel-
pfeng uit Bad Homburg is van plan
een „wereldbol", bestaande uit 131
blauwe saffieren, 110 blauw-witte en
58 gekleurde briljanten, te schen
ken aan de vrouw van Neil Arm
strong, de eerste mens die op de
maan landde.
Het sieraad, dat de juwelier „De
wereld waarin wij leven" noemt,
heeft een waarde van ongeveer
201000 gulden. Schimmelpfeng heeft
mevrouw Nixon gevraagd het ca
deau met Kerstmis aan mevrouw
Armstrong te overhandigen.
DEN HAAG Acht politieke partijen in Nederland slaan op het punt een
gezamenlijke actie te beginnen oni de Nederlanders intensiever bij de politiek
te betrekken.
Het centrum Vorming Democratisch Burgerschap in Den Haag is thans bezig
de partijen, die in de actie geloven, om de tafel te krijgen. Het initiatief tot deze
gezamenlijke actie, die door de partijen zonder enig'partijpolitiek oogmerk zal
worden gevoerd, is genomen door D '66. Men stelt echter bij D '66 geen prijs
op dit geestelijk vaderschap.
Enkele weken geleden heeft het
hoofdbestuur van D'fifi zich tot alle po
litieke partijen in Nederland gewend
met het verzoek om tot de gezamen
lijke actie te komen.
De mening van het hoofdbestuur van
D'66 was, dat elke serieuze politieke
partij het gebrek aan politieke belang
stelling in Nederland ter harte moet
gaan.
Van de KVP. PvdA, VVD, ARP,
CHU, PSP en de PPR zijn inmiddels
posjtieve antwoorden ontvangen: in de
ze partijen wil men graag gezamenlijk
naar mogelijkheden zoeken om tot een
dergelijke gezamenlijke actie te ko
men.
Van de SGP, het GPV, de Boeren
partij en haar splinters en de CPN
werd geen antwoord ontvangen.
De fractieleider van D'66 in de Twee
de Kamer, mr. Van Mierlo, reageerde
gisteravond
„Ik vind het vervelend dat is uitge
lekt dat dit een initiatief van ons is.
De mogelijkheid dat andere partijen.
die er nu positief togenoyer staan,
toch gaan denken aan een politieke
stunt, acht ik erg groot".
„Ik wil met nadruk stellen, dat het
thans geen zaak meer is van D'66. Ik
hoop dat het bureau in Den Haag erin
zal slagen er een gezamenlijke actie
van te maken".
Bijna macaber is het beeld van dc Nederlandse mammoettanker Marpessa
(210.000 ton), die zondagnacht in de Atlantische Oceaan ten onder ging.
De foto toont de laatste uren in het leven van een fonkelnieuw schip. Al
leen het voorschip steekt nog boven water uil. alsmede het topje van de
schoorsteen en de radarmast. Ze vormen het trieste symbool van de totale
ontreddering.
De oorzaak van de ramp is de gezagvoerder van het schip, kapitein E. J.
Stapper (48) een raadsel. Kapitein Stapper verklaarde dit dinsdagavond op
Schiphol, nadat hij daar met zijn bemanningsleden na het angstige avon
tuur op de Atlantische Oceaan was aangekomen.
De explosie in een van de ladingtanks deed zich vrijdagmiddag voor, toen
vrijwel de gehele bemanning aan de lunch zat. „Behalve de twee Chinese
slachtoffers was niemand aan dek. Als de explosie zich op een ander tijd
stip had voorgedaan, waren de gevolgen veel erger geweest", aldus ka
pitein Stapper.
PORT MORESBY (Nieuw-Guinea),
De Franse fotograaf Pierre Gais-
seau en de Amerikaanse antropoloog
Peter Jenning banen zich een weg door
de oerwouden van West-Irian, nadat zij
door een ongeluk niet een vlot op de
Idenburgrivier al hun bezittingen wa
ren kwijtgeraakt.
De VN-ambtenaar Thomas F. Power
jr., die zojuist uit Djajapoera in Port-
Moresby is aangekomen, verklaarde,
dat Gaisseau en Jennings veilig en
wel zijn en reizen in het gezelschap
van een Indonesische dokter, een Indo
nesische radiotechnicus en zes West-
Iriaanse parachutisten.
Gaiseau en Jeennings trekken sinds
september door het centrale bergland
van West-Irian om een primitieve stam
op te zoeken en te filmen.
Power heeft woensdag vernomen, dat
de stam gevonden werd, maar dat hun
kostbare kleurenfilms verloren gingen
toen het vlot op de terugreis naar de
kust op de Idenburgrivier omsloeg.
PANAMA-STAD De maandag door
zijn plaatsvervangers afgezette leider
van Panama, brigade-generaal Omar
Torrijos, is dinsdag weer in zijn land
teruggekeerd. Met de hulp -.an een aan
tal loyale officieren van de nationale
garde, wist hy de macht weer in han
den te krijgen. Na een kort gevecht
tussen troepen die achter Torrijos
staan en aanhangers van de staats
greep. werden de leiders van de mili
taire coup, de kolonels Ramiro Silvera
en Amando Sanjur. gevangen gezet.
NIJMEEGN De brandweer, die gis
ternacht werd gealarmeerd voor een
brand in het universiteitslaboratorium
in Nijmegen, stond bij aankomst voor
een raadsel. De vlammen bleken ge
doofd te zijn, terwijl het gebouw dreef
van het bluswater. Vastgesteld werd,
dat het vuur, dat door kortsluiting moet
zijn ontstaan, een kraan van de water
leiding had doen smelten, waardoor een
krachtige waterstraal precies in de
brandhaard terechtgekomen was.
Torrijos werd later op de dag op
grootse wijze in de hoofdstad van deze
Middenamerikaanse staat binnenge
haald. Gezeten op de schouders van le
den van de natiónale garde, nam hij
weer bezit van zijn hoofdkwartier-
Op een persconferentie zei Torrijos:
..Dit is slechts een incident, dat de p<
sitie van de nationale garde heeft ver
sterkt. Een inciden 'van 48 uur kan
een programma, dat thans een jaar
lang wordt uitgevoerd, niet aantasten
Torrijos verbleef in Mexico-Stad,
toen twee van zi.in voornaamste mede
werkers, kolonel Ramiro Silvera en ko
lonel Amada Sanjur, de macht overna
men uit protest tegen het gezag van de
sterke man. Silvera. onder-comman
dant van de nationale garde, benoem
de zichzelf tot commandant, terwij!
Sanjur, de stafchef, onder-commandant
werd.
Torrijos keerde dinsdagmorgen vroeg
terug naar David in westelijk Panama.
Hij werd daar begroet door het plaat
selijke garnizoen van de garde. Vervol
gens bezetten loyale troepen in de
hoofdstad het hoofdkwartier van de na
tionale garde. Deze korte operatie ver
oorzaakte geen slachtoffers, hoewel wat
heen en weer geschoten werd. Silvera
en Sanjur werden gearresteerd. Torri
jos maakte 'n triomfale autorit van Da
vid naar Panama-Stad. Hij werd over
al langs de 500 km lange route toege
juicht door gardisten en burgerij.
Torrijos, die verklaarde geen wraak
neming te willen, zei, dat de nationale
garde zal moeten beslissen wat er zal
gebeuren met kolonel José M. Pinilla
en kolonel Bolivar Urrutia, die de
staatsgreep bekendmaakten en die de
benoemingen van Silvera en Sanjur tot
de hoogste functies in de nationale gar
de tekenden.
In 1968 werd president Arnulfo Arias
(echtgenoot Tan „dame" Margot Fon-
teyn) door een junta van drie militai
ren uit de macht gezet. Twee ervan,
de kolonels José Pinilla en Bolivar Ur
rutia, voerden de leiding van het land
in afwezigheid van generaal Torrijos,
de derde man. Torrijos. de krachtigste
van het drietal, had de regeringszaken
steeds geleid vanuit zijn hoofdkwartier
in de stad David.
ROTTERDAM Een groot Engels transportvliegtuig miste gisteravond op
een haar na een gestolen sportvliegtuig, dat onverlicht op dc landingsbaan van
de Rofterdamse luchthaven Zestienhoven stond.
De gezagvoerder van het vrachttoestel, een viermotorige Britannia met vijf be
manningsleden, dat al aan de landing bezig was. ving het vliegtuigje in zijn
schijnwerper en kon zijn toestel nog net optrekken. Hij meldde hel gebeuren on
middellijk aan de verkeerstoren.
Een functionaris van de luchthaven
vond de man, terwijl die al bezig was
het toestel een eenmotorige Cessna
in een hangar te rijden. Toen hij kort
daarop werd weggeroepen, ontsnapte
de pretviieger in de duisternis.
Mogelijk heeft hij de luchthaven ver
laten in een oude, blauwe Renalt
Dauphine. die door een vrouw werd be
stuurd. Rijk- en gemeentepolitie in de
Randstad keken zonder resultaat
naar hem uit.
Het staat niet vast of de man al had
gevlogen of dat hij op de baan stond
om te gaan starten.
Op de verkeerstoren had men het
sportvliegtuig niet gesignaleerd. „Hel
was niet verlicht", aldus een woord
voerder van de luchthavendienst. „De
vlieger had ook geen contact opgeno
men met de toren".
Het toestel is eigendom van de Rot
terdamse luchtvaartmaatschappij Ge
neral Aviation. Het had net een revi
sie ondergaan en het was 's middags in
de hangar teruggezet. Daar was sinds
dien niemand meer aanwezig geweest,
omdat er met het oog op het beperkte
zicht niet werd gevlogen.
De pretviieger moet het toestel zelf
uit de hangar hebben getrokken. Hij is
met uitgeschakelde boord verlichting
naar de 4aaan getaxied. Uiteraard had
hij van de verkeersleiding geen toe
stemming om te starten noch om te
landen, zo hij in de lucht is geweest.
De Britannia had wel vergunning ge
kregen om te landen.
Nadat het vrachtvliegtuig rakelings
over hem was heen geraasd, bracht de
vlieger de Cessna terug naar de han
gar.
„Ik ben De Jong", kreeg de man van
de havendienst te horen, die met een
auto op onderzoek was uitgestuurd. De
heer Dc Jong vroeg dc functionaris
hem te helpen de kist naar binnen te
duwen. De man van de havendienst
verliet het toneel toen hij per mobilo
foon werd opgeroepen. Toen men latei-
naar de hangar terugkeerde, was de
heer De Jong niet meer aanwezig.
Uit de manier, waarop hij met het
toestel omging, leidde de havendienst af
dat de man met vliegtuigen bekend
moet zijn.
Weerverwaeliting van het KNMI van
woensdagavond tot donderdagavond:
In het algemeen weinig bewolking en
op de meeste plaatsen droog weer.
Zwakke tot matige oosteelijke wind.
Lichte tot matige, in de nacht en och
tend matige tot strenge vorst.
AMSTERDAM In Amsterdam is
maandagavond Vertie Dixon-Zwane-
veld na een langdurige ziekte overle
den. Zij was 41 jaar oud. Ze was een
van de eerste televisie-omroepsters in
Nederland. Zij heeft zestien jaar bij
de VPRO gewerkt.
De laatste anderhalf jaar werkte ze
op de afdeling documentatie van de
drukkerij Rotagravure in Amsterdam.
Ifi die periode is zij verschillende ke
ren lange tijd ziek geweest. Maandag
avond laat stierf zij.
LOS ANGELES De 21-jarige Susan
Atkins, die lid is geweest van de van
moord beschuldigde hippie-groep, zal
waarschijnlijk afzonderlijk worden be
recht. Dit is woensdag meegedeeld door
de plaatsvervangende openbare aankla
ger, Aaron Stowitz. Dit zal gebeuren
als de openbare aanklager besluit ge
bruik te maken van een verklaring die
Susan heeft afgelegd voor een grand
jury.
Zij zou toen bijzonderheden hebben
verstrekt over de wijze waarop de in
zwart geklede hippies op 9 augustus de
filmspeelster Sharon Tate en haar vier
gasten hebben vermoord en de volgen
de dag het echtpaar Labianca.
(Van onze weerkundige
medewerker)
Het heeft vannacht in het midden
van het land matig tot streng ge
vroren: in Zutphen iverd het -8, in
Apeldoorn en Doetinchem -9, En
schede -10, plaatselijk in Brabant
-11. Ook in Duitsland werd het kou
der: Hannover meldde -13, een
even lage temperatuur als in Mos
kou. Een station in Noord-Zweden
meldde -26 graden.
De luchtdrukverdeling blijft gun
stig voor het aanhouden van de
vorst in de rest van deze week. Tus
sen een hogedrukgebied van 1036
millïbaar boven Finland en een van
Ierland naar Frankrijk koersende
depressie van 995 millibaar blijven
oostelijke tot noordoostelijke win
den koude lucht uit Ruslpnd naar
onze contreien aanvoeren.
Waarschijnlijk kan de kou na
vandaag wat indringender worden
door het toenemen van de wind. De
kans op sneeuw van betekenis blijft
vooreerst klein. Ook in de komende
nacht zal het matig en plaatselijk
streng vriezen, met minima tussen
-7 en -11 graden.
