VVD-er Van Riel niet bang hete hangijzers aan te pakken V.M.F. legde in Den Haag verlangens op tafel: N.S.-order en krediet de Formidabel Laatst zei iemand dat je voor Royal Club Tonic veel meer betaalt dan voor gewone tonic Directeur van Aluchemie hoorde op van bericht over uitstootgassen Grote fracties willen meer openheid bij bestuurszaken Woningnood nog grote rem op ontwikkeling Geen „provo van de week Provinciale Staten behandelen begroting Vrouw kwam bij na wurgpoging :iub 'Indian Tonic 'I Quinine Nieuw landbouw centrum voor Groningen GEHOOR VAN KAMERCOMMISSIES FUSIE W e tenschappe 1 ij ke bureaus politieke partijen krijgen steun van rijk Begrijpelijk. Royal Club Tonic is ook zo goed. En toch is de prijs maar 75 cent voor een grote fles. THEORETISCH Voor mishandeling half jaar geëist NIET IDEAAL ZORGENKIND UITVERKOOP DONDERDAG 18 DECEMBER 1969 Mr. Harm van Riel is 63 jaar en sinds 1946 is hij al politicus van li beralen huize. Hij begon bij de Pro vinciale Staten van Zuid-Holland, werd in 1956 gedeputeerde van Zuid-Holland en tien jaar later deed hij zijn intrede in de Eerste Kamer. Naar wordt verwacht zal hij zich bij de komende Statenverkiezingen niet meer kandidaatstellen om nog maals vier jaar in het Provinciehuis in Den Haag werkzaam te zijn, maar als senator zijn er nog wel wat opvallende uitspraken van hem te verwachten. DEN HAAG De directie van de Verenigde Machinefabrieken (Stork- Werkspoor) heeft in Den Haag een paar wensen op tafel gelegd om haar gehavende bedrijf weer op poten te zet ten. Zij wil dat de Nederlandse Spoor wegen gedurende vijf jaar zeventig wagons per jaar bij haar bestellen. Van de Nationale Investeringsbank verlangt zij een krediet van f 35 mil joen. De directie van de VMF deelde dit gisteren mee tijdens een gehoor van de commissies voor Economische en Sociale Zaken uit de Tweede Kamer. Voor het krediet is nog geen officieel verzoek gedaan. Het is niet de bedoe ling, dat de f 35 miljoen tegen een lagere dan de normale rente worden geleend. De VMF willen echter bij mi nister De Block (Economische Zaken) aankloppen, omdat de handelsbanken niet bereid zouden zijn met het con cern in zee te gaan. De NS hebben tot nu toe voor eind 1970 zestig wagons bij de VMF besteld. Volgens de direc tie van de VMF leveren de buitenland se fabrieken tegen concurrentie-vervaï- sende voorwaarden. Hiermee is de directie van de Spoorwegen het oneens. Zij meent, dat buitenlandse fabrieken goedkoper DEN HAAG In Den Haag is de 25-jarige magazijnbediende C. A. L. ge arresteerd, die heeft bekend een po ging te hebben gedaan zijn vrouw, de 21-jarige M. C. W., te doden. Dit gebeurde woensdagmorgen vroeg, nadat het echtpaar in het huis van een 24-jarige melkslijter, met wie de vrouw een verhouding had, een gesprek had gevoerd. Besloten was, dat de vrouw haar man zou verlaten en bij de melk slijter zou gaan wonen. Na het gesprek ging het echtpaar te rug naar zijn woning, waar onenigheid ontstond. Volgens de politie, heeft de man vermoedelijk uit jaloezie gehan deld. Hij greep de vrouw bij de keel in een poging haar te wurgen. Na een tijdje liet hij los, maar toen hij haar nog zag ademen, sloot hij weer zijn handen om haar keel. Toen hij dacht, dat de vrouw dood was, bel de hij de recherche met de medede ling: „Kom me maar halen, ik heb mijn vrouw gedood". Toen de politie bij 't huis in de Schil- dersbuurt aankwam, bleek de vrouw nog in leven. Zij werd per ambulance naar het ziekenhuis Zuidwal vervoerd, waar bleek dat zij slechts gering let sel had opgelopen. IJaar man was inmiddels opgesloten in het bureau. De vrouw kon later het ziekenhuis verlaten en heeft bij de po litie een verklaring afgelegd. De man, die een bekentenis heeft afgelegd, heeft verklaard blij te zijn, dat zijn vrouw nog leefde. kunnen leveren omdat ze groter zijn. Er is geen markt voor kleinere bedrij ven. De directie van de VMF ziet, ook wel de noodzaak tot fusie, eventueel met buitenlandse ondernemingen, maar dat is een moeilijke zaak. Er zijn al wel incidentele besprekingen over de een of andere vorm van samenwer king. Volgens drs. Nederhorst, voorzitter van de Kamercommissie voor Econo mische Zaken, bestaat de indruk dat de slechte gang van zaken mede te wijten is aan het achterblijven van het wetenschappelijk speurwerk. Deze achterstand wordt wel ingehaald. Voor zover het op dit moment is te overzien, aldus drs. Nederhorst, staan geen verdere inkrimpingen van het concern voor de deur. Het is natuur lijk onmogelijk om nu al definitief vast te stellen, dat er in de toekomst geen enkele inkrimping of reorganisatie meer behoeft te volgen. DEN HAAG Al bij het eerste slok je sherry komt mr. H. van Riel tot een bedachtzaam protest: nou neen, hij ziet zich echt niet als de provo van de week" omdat hij enkele opval lende dingen heeft gezegd in de Eerste Kamer. Goed, hij heeft enkele politieke hang ijzers die nogal heet zijn, aangevat in zijn algemene beschouwing op de rijks begroting 1970, maar dat kan volgens hem best in de Tweede Kamer: „voor al als er aan actuele zaken theoretische kanten zitten". De heer Van Riel stond deze week centraal in het politieke nieuws om drie zaken. 1: Hij vertelde de regering dat er niet gemarchandeerd kan worden over de voorgestelde loonwet. 2: Hij meende dat Verolme niet op de huidige voorwaarden het gevraagde regeringskrediet mag krijgen. 3. hij vond dat de hele ontwikkeling van Rotterdam en wijde omtrek een regeringszaak is geworden, die niet langer tot de competentie van het Rot terdamse gemeentebestuur behoort. Zijn woorden over de loonwet kunnen nog tot het gewone politieke spel wor den gerekend. Mr. Van Riel weet dat de loonwet in februari onbedreigd door de Eerste Kamer zal worden aanvaard, worden uitgelegd als een politieke ma noeuvre om de oppositie het gras voor de voeten weg te maaien. Mr. Van Riel is het daar niet mee eens: „De heer Broeksz van de P.v.d.A. had voor mij het woord. Als ik hem achteraf het gras voor de voeten heb weggemaaid, dan heeft hij de verkeer de speech gehouden. Overigens heb ik slechts gepoogd meer duidelijkheid in de politiek te brengen." Ook als men het niet doorlopend met de heer Van Riel eens is, dan is een lunch met hem toch een charmante ge beurtenis. Hij is bijna 63 jaar, maar heeft weinig moeite om de problemen van morgen nu te schatten. Bovendien is hij een zeer onderhoudend gastheer met een voorzichtige, weloverwogen woordkeus. Mr. Van Riel laat zich noal eens ver leiden tot het doen van krasse uitspra ken, die ook bij zijn politieke vrienden soms opzien baren zoals toen hij in een vraaggesprek in de Nieuwe Linie zei dat hij het meest geëmotioneerd raakte door de Nederlandse vlag op een oorlogsschip. Het mocht, zo voegde hij er aan toe, niet een koopvaardijschip zijn. ,,Dat heeft niet met politiek te ma ken. De een raakt geëmotioneerd door een meisje in een nachtpon, nou en ik door de Nederlandse vlag op een oor logsschip." Is het niet wat ongewoon dat de aanval op Verolme uitgerekend van V.V.D.-zijde kwam? „Waarom? Het gaat mij om het pu blieke gevoel voor betamelijkheid. Zo als de zaak tot nu toe is verlopen met de vrijblijvende en soms elkaar tegensprekende uitspraken van Verol me en andere functionarissen uit het bedrijf krijgt het grote publiek de indruk dat er aan de top maar wat ge ritseld wordt. Ik wens niet dat deze regering met de zaak-Verolme in een onoverzichtelijke situatie belandt." „Begrijp me goed: ik vind de heer Verolme een hoogst interessante man, maar ik vind dat hij alleen maar re geringskrediet mag krijgen als alle papieren op tafel liggen. Ik ben er na melijk niet zeker van dat de heer Ver olme niet aan een zekere hubris lijdt". zyn uw politieke vrienden het eens met deze opvatting? „Ik weet alleen dat mijn fractie in de Eerste Kamer zich er volledig mee akkoord heeft verklaard". Is uw mening niet mede gebasseerd op de gevoelens van de V.V.D.-minis- ter Witteveen, die niet voor de kre dietverlening in haar huidige vorm voelt? „Ik heb van te voren geen contact met de heer Witteveen over deze zaak gehad". Dan zitten we ineens midden in de Del ta en de plannen van Rotterdam. Is het niet opvallend dat juist een V.V.D.-er op bestuursconcentratie aandringt.9 „Het gemeentebestuur van Rotterdam heeft zijn kans gehad en niet benut. Er is een tegenstroming gekomen, die voor al na de komende raadsverkiezing fu nest kan zijn. Mijn vaste overtuiging is ADVERTENTIE overigens dat rondom Rotterdam alleen die dingen verwezenlijkt mogen worden die niet te ingrijpend zijn voor de toe komstige structuur." Een duidelijker afweging van wel vaart en welzijn? „Het is wenselijk voor heel Neder land dat er nog slechts zeer geselec teerde industrieën komen, die geen mi lieuverontreiniging veroorzaken." Dus u kunt het eens zijn met het afwijzen van Progil door de Amster damse raad? „A.s Rotterdam Progil had afgewe zen, zou ik het er volledig mee eens ziin geweest. De situatie lag voor Am sterdam totaal anders. Over Amster dam maak ik me ongerust. Amster dam en omgeving dienen in het natio nale beleid iets meer aandacht te krij gen dan tot nu toe is gebeurd". Is alle planning in Nederland niet veel te economisch gericht? „Men begint, gelukkig, ook in andere dan zuiver economische waarden te denken, maar het is nog verbazend moeilijk: hoeveel kost industriële stank bijvoorbeeld. Wel vind ik dat vuile in dustrieën in elk geval alle aanwijsba re kosten dienen te betalen". Waarom krijgt Shell dan voor zijn vestiging aan de Moerdijk een over heidssubsidie van zeventig miljoen? „Dat is nu weer een actuele beleids beslissing, die voor een bepaalde streek noodzakelijk kan zijn. Ter voorkoming van prestigestrijd zou ik echter in der gelijke zaken de beslissing bij de lan delijke overheid willen brengen". Hierop glijden we het computertijd perk binnen en ook dat wordt een boei end gesprek, maar na een tijdje keert de heer Van Riel op het uitgangspunt terug: .Industrie-vestiging is in Neder land een zaak geworden van wijze soe pelheid met maar één kriterium: het be lang van het Nederlandse volk". DEN HAAG De politieke partijen kunnen volgend jaar al rekenen op overheidsbijdragen in de kosten van hun wetenschappelijke bureaus. Verleden week had in de Eerste Ka mer premier De Jong daarover al een* toezegging gedaan, maar gisteren kon minister mr. Beernink in de Tweede Kamer onthullen dat het kabinet thans hiertoe in principe had besloten. Er moet nog overleg komen over de bijzon derheden van de subsidievoorwaarden, maar de regeling zal in ieder ge val met ingang van 1 januari 1970 gaan wer ken. ADVERTENTIE Har mlp Namens de Nederlandse regering heeft de permanente vertegenwoordi ger van ons land bij de Raad van Eu ropa, de heer F. Gelderman, gisteren het verdrag ter bestrijding van de wa tervervuiling ondertekend. ROTTERDAM/DEN HAAG „Dit geluid is helemaal nieuw voor ons. We gaan het ook beslist onderzoeken". Zo reageerde gisteravond directeur Louw man van Aluchemie in het Botlekge- bied op de Zeeuwse onrust over drei gende luchtverontreiniging door het Franse aluminiumbedrijf Péchiney. De laatste onderneming gaat aan het Sloegebied aluminium smelten. Bij het vervaardigen van de anoden, die daar voor nodig zijn, komen stoffen vrij die, volgens deskundigen in Den Haag, schadelijk zijn voor de volksgezond heid. In het bedrijf van de heer Louw man in de Botlek zou dat dan echter ook gebeuren. Deze dochter van het Zwitserse concern Alusuisse produceer de dit jaar - met vergunning - 160.000 ton anoden, bestemd voor de alumini- umsmelterij in Delfzijl. Komend jaar gaat de onderneming 200.000 ton pro duceren. De heer Louwman geeft toe dat het theoretisch mogelijk is, dat bij de produktie gevaarlijke gassen vrij ko men'. Dat deze de volksgezondheid in gevaar brengen en aldus fractievoor zitter J. A. van Bennekom (a.r.) in de Zeeuwse staten ,een gevaarlijke ziekte' zullen veroorzaken noemt hij echter „wonderlijke geluiden". Samen met deskundigen van het con cern in Zwitserland zal een onderzoek worden ingesteld. De hoofdinspectie, belast met het toezicht op de hygiëne van het milieu (ministerie van Sociale Zaken en Volks gezondheid) gaf als verklaring voor het (voorlopig) weigeren van een vergun ning aan de Franse onderneming: „Wij weten, dat er een enorme luchtvervuiling is. Bij de bestrijding daarvan beperken wij ons tot nieuw op te richten bedrijven. Aan vervuiling van bestaande bedrijven is moeilijk iets te doen omdat zij beschikken over ver gunningen van de hinderwet. De lucht verontreiniging bij de bestaande be drijven zal echter ook worden aange pakt als de wet op de luchtverontreini ging er eenmaal is", aldus de hoofdin spectie. AMSTERDAM Wegens ontvoering van de 22-jarige student J. Orbons en mishandeling van twee ander studen ten, eiste de Amsterdamse officier van justitie gisteren zes maanden met af trek tegn drie mannen uit de hoofd stad. Het waren de 26-jarige J. A., de 24-ja- rige P. S., en de 23-jarige J. Th. A. De drie studenten liepen op een nacht in oktober naar de woonboot van stu dent Orbons in de Prinsengracht. Zij maakten enkele opmerkingen over een voor hen uitlopend meisje, dat later de tippelende vrouw van S. bleek te zijn. Er ontstond een ruzie, waarbij de vrouw de studenten uitschold en schop te. Later kwamen drie mannen naar de woonboot, waar zij student Orbons van boord haalden, meenamen in hun auto en buiten Amsterdam in de berm ach terlieten na hem enkele schoppen te hebben gegeven. GRONINGEN Op een terrein bij de Hereweg te Groningen - hel zogenaamde Engelse Kamp - zal begin januari, in opdracht van de Rijksge bouwendienst, een aanvang worden gemaakt met de bouw van een 58 me ter hoog kantoorpand en aansluitend een laagbouw. Dit complex is bestemd voor een aantal diensten van het mi nisterie van Landbouw en Visserij, die momenteel in een aantal over de stad en de provincie Groningen verspreide panden zijn gehuisvest. Het kantoorgebouw is ontworpen door het architectenbureau Olsmeijer te Groningen en wordt gebouwd door de Hollandse Beton Mij NV te Rijs wijk (Z.-H.) als hoofdaannemer, vol gens het voor Noord-Nederland nieu we jackblock-systeem. De totale bouwkosten inclusief ri« technische installaties, worden op cir ca f 10 min. geraamd. Naar verwachting zal de bouw medio mei 1971 gereed zijn. In een later stadium zal op eerdergenoemd terrein, aan de noordzijde nog eenzelf de object worden gebouwd. Tussen de beide torens in zal te zijner tijd een gebouw voor diensten van het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid verrijzen. De in een vierkante vorm ontworpen hoog bouw krijgt een beganen grond met 14 verdiepingen. 0 De heer H. T. Hooymans, die op 3 december jl. zware verwondingen op liep door het ontploffen van een olie tank op een tuindersbedrijf in Noot dorp, is woensdag overleden. Twee andere personen liepen minder ern stige verwondingen op. ARNHEM In de algemene beschouwingen die de leiders van de verschillende fracties woensdag by de behandeling van de begroting voor 1970 van de provincie Gelderland hebben gehouden, kwam duideiyk tot uiting dat men het, met uitzon dering van Binding Rechts, met het door Gedeputeerde Staten gevoerde beleid wel eens was. Wel hebben verschillende sprekers sterk gepleit voor een grotere open heid in bestuurs- en zelfs by beleidszaken en het verkleinen van de afstand tussen burger en overheid. Meer aandacht wilde men ook geschonken zien aan de ge dachte van regionale bestuursorganen. Vraagstukken als die van de gemeenteiyke herindeling, de ruimteiyke ordening, de recreatie en vooral de woningnood kre gen vanzelfsprekend de nodige aandacht, waarby tal van sprekers gewaagden van de noodzaak van inspraak en medezeggenschap. De drie grote fracties van de KVP, de CHU en de AR hadden besloten, een nieuwigheid, om te samen srie woordvoerders te laten optreden die ie der een apart aspect van de begroting voor alle drie de fracties aan de orde zou stellen. Dat bekortte de spreektijd aanmerkelijk zodat men dit jaar al op de eerste dag van de behandeling van de begroting door de sprekers in eerste instantie heen was. Sprekende over bestuurlijke zaken maakte de heer P. M. Oostlander (AR) die in deze kwesties de drie grote frac ties vertegenwoordigde, zich wat zor gen over de groeiende afstand tussen bestuurders en bestuurden. Men staat weliswaar niet onwelwillend tegenover een zekere openheid en inspraak, maar door sterke veranderingen in velerlei structuren worden de mogelijkheden tot meespreken en meedenken door de bur ger toch wel ernstig bedreigd meende de heer Oostlander. Aan de andere kant was de heer Oostlander bezorgd over het weinig overzicht biedende en moeilijk hanteerbare stelsel van inter gemeentelijke afspraken. De provincia le overheid zal zich wel moeten bezin nen over de verdeling van de provin cie in gemeentelijke samenwerkingsor ganen. Grenzen van gemeente, ja zelfs van de provincie, zullen moeten wor den aangepast aan de eisen van een sterk veranderende samenleving. De burgerij moet overtuigd worden van de noodzaak tot opheffing van sommige kleine gemeenten en gemeen tebesturen moet doordrongen worden van de wenselijkheid tot betere be stuurlijke organisaties te komen waar bij men zelf initiatieven dient te nemen tot een gesprek met Gedeputeerde Sta ten Een streekgewijze indeling van gemeenten kan leiden tot een vierde bestuurslaag, een zaak waarvoor de heer Oostlander ergens toch wel wat huiverig bleek. De heer Oostlander pleitte voorts voor een vermindering van de stapels pa pier die men als statenlid door dient te werken en zou wat meer tijd vrij willen zien gemaakt voor contact met de kiezers. De communicatie tussen provinciale en gemeentelijke overheden wordt niet as ideaal ervaren, aldus dr. D. de Zeeuw (KVP) die voor de drie genoem de fracties de ruimtelijke ordening aan de orde stelde. Met name het keurslijf van gedetailleerde voorschriften en de daarbij behorende voorschriften zag hij als een belemmering in het dagelijkse contact met de burgerij. De gemeenten dienen een zekere autonomie, meer speelruimte te hebben in zaken die het welzijnsaspect betreffen. De in druk wordt gewekt dat G.S. bij haar beleid meer de ruimte dan de mens centraal stelt. Dat zou volgens de heer De Zeeuw met name het geval zijn bij de ruimtelijke ontwikkeling van de Ve- luwe. Het voorontwerp streekplan Ve- luwe stelt het behoud van het Veluwe- massief centraal. Maar de mens, het wonen en werken in de tot ontwikke ling te brengen kernen, moet voorop staan, vindt de heer De Zeeuw. Het planologisch beleid van de provincie dient te stoelen op intergemeentelijke structuurplannen en niet op streekplan nen. Belangrijk voor de ontwikkeling van Gelderland is de werkgelegenheid en de woningbouw. Vele kleinere ge meenten zouden passende werkgelegen heid aan kunnen trekken als ze de daarvoor benodigde mensen ook zouden kunnen huisvesten. Wat de landbouwproblemen betreft kan de provincie niet ingrijpen in in ternationale afspraken, maar wel mee werken aan bevordering of afremming van verschillende bedrijfstakken in de landbouw. De heer De Zeeuw vroeg zich ook af of de provinciale landbouw kundige dienst niet teveel taken ver richt die al door rijksdiensten en land bouworganisaties worden verzet zodat men dubbel werk doet. Belangrijk acht de heer De Zeeuw het, dat de onzeker heid betreffende de stand van zaken rond de verdere concentratie van wa terschappen wordt opgeheven. Men wil weten waar men aan toe is. Gaarne zou hij ook het stroomgebied van de Barneveldse Beek, het Valleikanaal en de Eem onder gemeenschappelijk be heer brengen. De heer De Zeeuw was er sterk te gen dat de spoorlijnen Zutphen-Winters- wijk en Tiel-Elst worden opgeheven. Hij betreurde het dat daarover geen overleg van hogerhand met de provin cie is geweest. Hij vond het onduld baar dat in dergelijke zaken zonder en over de gemeenschap wordt beslist. Het openbaar vervoer is ook vol gens de heer H. P. Jager, die namens de WD sprak, een zorgenkind. Men moet echter niet alleen letten op econo mische rentabiliteit in deze sector. Hij vond het onaanvaardbaar dat kleinere plaatsen worden verstoken van open baar vervoer, in dit geval dat van rail- vervoer. Namens de drie grote fracties sprak voorts nog de heer J. D. Ie Grand (CHU), die het toejuichte dat de pro vincie zoveel zorg en geld wilde beste den aan de opbouw van net maatschap pelijk werk. Hij meende echter wel dat vele organen meer tot samenwerking dienden te komen. Nadat de heer Jager nog gepleit had voor een spoedige totstandkoming van een tweede IJsselbrug bij Zutphen en nog aandacht had gevraagd voor de penibele toestand van de Gelderse fruittelers, kwam de heer T. Boers (Binding Rechts) even zeggen dat hij niet blij was met het beleid van G.S. Hij vroeg subsidiëring van de exploita tietekorten van agrarische bedrijven en bleek tegen de steun aan ruilverka velingen te zijn. De bestemmingsplan nen hadden ook niet zijn goedkeuring omdat die de grondprijzen maar zou den opdrijven. Het geld dat men aan de recreatievoorzieningen wil besteden zou hij liever uitgegeven zien aan ver harding van de zandwegen. De heer Venverloo (PvdA) was bang dat de gemeenten zouden moeten over gaan tot uitverkoop van bezittingen om aan de nodige investeringsmiddelen te kunnen komen en maakte zich zor gen over de grote kosten waarvoor de provincie in de toekomst komt te staan In het toekennen van allerlei subsi dies voor cultureel werk zag ir. J. de Jong (CHU) niet veel heil. De jeugd organisaties hebben op dat terrein vroe ger meer bereikt meende hij. Wel gaf hij toe dat het dorpshuizenwerk floreer de. Hij was voor algemeen vormend onderwijs op jeugdige leeftijd en had daar ook geld voor over, niet echter voor subsidies voor muzieklessen op la tere leeftijd op muziekscholen. Meer zorg voor de financiële situaties aan de muziekscholen legde mej. N. H. Blaak (PvdA) aan de dag. Zij was ech ter ontevreden over de financiële gang van zaken bij het Gelders Orkest, ze ker wat de verdeling van de lasten be treft. Meer samenwerking bij de jeugdor ganisaties, waarvan er 15 in de provin cie werkzaam zijn, werd door de heer Vlam (Pvd() bepleit, die overigens de jeugd wel wil laten begeleiden, maar liever van eiling af wilde zien omdat de jeugd dat toch niet zou nemen. De heer G. van der Heide (PSP) waarschuwde tegen de steeds groter wordende afstand tussen hoog- en laag- gesalarieerden. Hij laakte de jacht naar een tweede woning waar er nog velen zijn die in krotten wonen of ge heel geen woning hebben. Hij liet voorts een scherp protest horen teger de medewerking aan de Nato-taptoe hetgeen volgens hem goedkeuring v«r de agressie in Viëtnam zal inhouden.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 15