Politie in schouwburg bij Belgen gewoonste zaak van de wereld Werven op de helling door afsluiting van Haringvliet Nonchalance oorzaak van vele branden Moeder aarde wordt steeds warmer Kip en karbonade zijn alleen favoriet op zon- en feestdagen Nederlandse acteur afgetuigd in Brussel ROOYAARDS: ZAAK IS STOM GE }<i t CHEF M. v. d. BLINK: Vogels gaan voor NIEUW VLIEGVELD BIJ TOKIO Nieuwe actie „glaasje op" GEVOGELTE NOG NIET VOOR ALLE DAG BOODSCHAP Boven Beneden en Merwede Bergse Maas BELANGRIJK VERTROEBELING WERKPLAN AFGEGOOID NUCHTER SCHADE VANGZEIL KOOLZUUR NADELIG SUPERMARKT PROBLEEM NIJMEGEN „Ik ben in de eerste plaats herkenbaar aan een blauw oog". Doodernstig en nog nahijgend ran de voorstelling die hij voor Nijmeegse scho lieren heeft gegeven, maakt acteur Jochem Royaards (26) een telefonische af spraak voor dit gesprek. Deze rossige en tenger gebonwde kleinzoon van de legendarische Willem Roy aards woont in Antwerpen en werkt bij de Eindhovense toneelgroep Proloog. Zaterdagavond raakte hij betrok ken bij een gevecht tussen een groep acteurs en de politie. Daarbij werden rake klappen uitgedeeld, zo raak zelfs dat Royaards er een blauw oog en een opgezwollen gezicht aan overhield. Dat weerhield hem er niet van om maandag uit dat hij erg onder de indruk is van staan en door te gaan met zijn van alle kanten fel bekritiseerde vak. „Wij hebben hier in Nijmegen het stuk „Jeugdproces" van Manuel van Loggem gespeeld. Voor de voorstelling hebben wij met zijn vieren een bood schap aan ons jeugdig publiek voorge lezen. Daarin vertelden wij wat er in Brussel is gebeurd. Ik hoop dat de scholieren de ernst van dit incident goed tot zich hebben laten doordringen. Eerst wou ik mijn tekst aanpassen aan Drie van de acteurs die in Brussel betrokken zijn geraakt bij een ge vecht met de politie. Van links naar rechts Jochem Royaards, Herman Vinck en Marja Kok. aiaiiiiiiiiiiiiiiimaiiiiimiiitiimiiiiiMMiiiiiiaiiiiiHMmitiMiiiiHiiiiiaiii lasaaBaaaaaaaaaaaaasaaasasaasaaBaaaaaaaaaisasaaaaaasaaaaiBaaaaaaassaisaaaaaaaaaaaassaaaaaaasaasaaaaasasaaaaaaaasssBaaaaaBaa Tientallen werven langs de grote rivieren dreigen in moeilijkheden te komen als gevolg van de afsluiting van het Haringvliet bij Hellevoet- sluis. Het is de bedoeling dat deze zee arm volgend jaar in de loop van de zomer zal zijn afgesloten. Er tre den dan veranderingen op in de wa terstand en de stroomsnelheid van de rivieren. De nieuwe situatie heeft invloed op het te water laten van schepen en op het op dwarshellin- gen trekken van reparatieschepen. Een jaar geleden werd een wets ontwerp ingediend over de tege moetkoming in de schade die scheepswerven en -sloperijen door de afsluiting van het Haringvliet zullen lijden. Het is niet bekend wanneer het parlement zich met dit wetsontwerp zal bezighouden. Hoofdingenieur ir. S. J. E. Blok (33), hoofd van het bureau aanpas- singswerken van de Deltawerken geeft toe: „De wet is onaangenaam te laat. De Deltadienst is evenwel bereid op basis van het wetsont werp via een voorschotregeling aan de oplossing van de moeilijkheden mee te werken. Als er op dit punt tijdens de behandeling in het parle ment veranderingen in de wet ko men, zullen deze worden verre kend". De vertraging in de aanpassing wordt veroorzaakt doordat de wer ven verre van gelukkig zijn met de in het vooruitzicht gestelde vergoe ding. Zij komen ervoor in aanmer king als de ontstane schade aan in komsten hoger is dan tien procent van de gemiddelde jaarlijkse winst. Als dit het geval is, zal volgens artikel 7 van het wetsontwerp de te gemoetkoming worden vastgesteld op het totaal bedrag van de kosten, verminderd met zeventig procent van de gemiddelde winst die de werven in vijf voorafgaande jaren hebben gemaakt. De werven zijn evenwei van me ning dat het stellen van een betrek king tussen winst en schadevergoe ding een onjuist uitgangspunt is. Het resultaat van dit meningsver schil is dat nog maar weinig werven aanstalten hebben gemaakt de nodi ge werken te laten uitvoeren. tliaaaaaiiaaaaaaaaaaanaaa De afsluiting van het Haringvliet wordt >olgend jaar maart ter hand genomen. Dit gebeurt met betonnen blokken die door een kabelbaan in het water wor den gestort Deltawerken denkt er drie maanden voor nodig te hebben. Ir. S. J. E. Blok, hoofd aanpassings bureau Deltawerken: „Als gevolg van de afsluiting gaat op de grote rivieren de laagwaterstand omhoog en de hoog waterstand wordt lager, zodat door bei de veranderingen het getijverschil klei ner wordt". De scheepswerven langs Noord, bo ven en Beneden Merwede en Bergse Maas gaan er de meeste last van on dervinden. In het Rotterdamse haven- vengebied zijn geen aanpassingswerken nodig. Afhankelijk van de individuele lig ging van de bedrijven zijn als belang rijkste werken nodig het verlengen van reparatiehellingen, het verhogen van nieuwbouwhellingen het maken van nieuwe afbouwkaden en het verande ren van kraanbanen. In sommige ge vallen kan de toestand worden verbe terd door het plaatsen van dokdeuren voor de hellingen. Ir. Blok: „De kosten ervan zullen variëren van enkele tienduizenden gul dens tot enige miljoenen. De duurste werken lopen in vijf gevallen op tot circa tien miljoen gulden". Ongeveer tachtig werven krijgen te maken met de invloed van de getijdem ping, „maar zij komen niet alle voor aanpassing in aanmerking". Ir. Blok: „Voor ruim veertig werven zijn plannen ingediend. Ik verwacht dat dertien er binnenkort mee aan het werk kunnen gaan. Drie andere werven TOKIO Het Japanse Ministerie van Bouwnijverheid heeft machtiging verleend voor de bouw van een nieuwe internationale luchthaven voor Tokio te Marita op ruim 65 kilometer van de Japanse hoofdstad. Het vliegveld zal met een capaciteit van 5.400.000 passagiers vier maal zoveel mensen verwerken als de huidige Tokiose luchthaven in 1966. Het vliegveld moet eind maart 1974 in gebruik worden genomen en het zal onder meer zijn uitgerust met een start baan van 4000 meter en twee kleinere. een verandering in de natuurlijke ge steldheid waarom niet is gevraagd". Ir. Blok antwoordt hierop: „De wer- is in een vroeg stadium gewezen op de noodzaak van aanpassingswer ken. Rijkswaterstaat heeft sinds 1961 contact hierover met deze bedrijven." Hij vindt dat een extra moeilijkheid teweeg wordt gebracht door de alge meen nogal ongunstige situatie van de scheepsbouw. „Wat gaat er gebeuren? Dit heeft weliswaar niets te maken met de aanpassingswerken maar het speelt er doorheen en vertroebelt de zaak". Ir. Blok verwacht niet dat bij de be handeling van het wetsontwerp in het parlement de financiële regeling anders zal uitvallen dan is voorgesteld. Delta werken doet er wel alles aan om het maken van oplossingen te bespoedigen. Er zijn 25 ambtenaren mee bezig sinds het begin van dit jaar. Circa de helft van hen zijn van andere diensten van Rijkswaterstaat daartoe aangetrok ken. UTRECHT In het kader van de zojuist gestarte nieuwe „glaasje op" campagne heeft het verbond voor Vei lig Verkeer in een open brief, gericht aan de eigenaars van café's, restaurants en hun gasten, gewezen op de geza menlijke verantwoordelijkheid en op de taxi, die een goede oplossing kan zijn als zelf rijden afgeraden moet worden. De nieuwe actie van het verbond wordt ondersteund door vele duizenden affiches en door een frequent uit te brengen poppenfilmpje, waarmee de te levisiekijkers op deze zaken worden ge attendeerd. In het eerste half jaar van 1968 wer den 2050 personen veroordeeld wegens het rijden onder invloed, in dezelfde pe riode van 1969 steeg dit aantal tot 2450. het Brusselse gevecht, maar dat vond de leiding van Proloog te ver gaan". Jochem Royaards komt er rond voor uit dat hij erg onderde ind ruk is van het gevecht, dat er in en rond de Beursschouwburg is geleverd. Bedacht zaam en af en toe nog haperend („ja, neem mij maar niet kwalijk dat ik een beetje van mijn stuk ben") vertelt hij zijn verhaal. „Ik was in Brussel omdat mijn Bel gische vriendin bij de werkgroep zit die de Beursschouwburg bespeelt. Zij had den, omdat er heel wat problemen zijn met de beheersraad van de schouw burg, een nieuw werkplan opgesteld. De Belgische Vereniging van Toneel spelers stond er helemaal achter en zou het bij de Belgische minister van Cultuur, Frans van Mechelen gaan toe lichten. Vorige week donderdag werd het bezoek aan de minister plotseling afgezegd. Toen besloot de werkgroep om het publiek zaterdagavond in de Beurs schouwburg na de voorstelling van Stu dio op de hoogte te stellen van de moei lijkheden die de werkgroep heeft. Er was een tekstje gemaakt, dat op verschillende plaatsen in de schouw burg zou worden voorgelezen. Verder zouden wij met een groepje op de trap pen gaan zitten. Nogal onschuldig niet waar? Maar meneer Peereboom van de Beursschouwburg belde de politie, die onmiddellijk het theater inkwam. Na de voorstelling liep ik vanaf het balkon naar beneden en toen zag ik dat het bierviltje, waarop mijn vriendin de tekst had geschreven, uit haar handen werd geslagen door een politie-agent. Daarna werd zij de trap afgegooid. Ik raakte haar kwijt en terwijl ik haar liep te zoeken werd ik door een agent beetgepakt. Ik zei: Even mijn jas ha len, maar hij begon met twee andere agenten aan mij te sjorren". „Ik werd in een politie-auto geduwd en wij reden naar het bureau. Tijdens de hele rit zweeg ik, maar plotseling gaf een van de twee agenten die voorin zaten mij een harde klap midden in mijn gezicht. Ik bleef zwijgen, ook toen ik in de politiegarage door drie agenten werd afgelost. Een van hen ging notabene boven op mij zitten. „Op het politiebureau werden er pro cessen-verbaal opgemaakt op allerlei dwaze formulieren, of op de verkeerde kant van een formulier. Maar uiteinde lijk heb ik toch maar getekend. Om half drie 's nachts werd ons gearres teerde groepje van vijftien twintig man weer vrijgelaten. Wij gingen on middellijk naar de Beursschouwburg terug en bespraken wat ons verder te doen stond." Royaards is nuchter genoeg om te beseffen, dat dit incident het streven van de Brusselse werkgroep ver buiten zijn proporties heeft getild. „Eindelijk is eens duidelijk geworden wat op dit gebied in België allemaal kan. Politie in een schouwburg, alsof het de ge woonste zaak van de wereld is. De Belgische overheid zal nu wel inzien dat dit te ver is gegaan en dat deze zaak gewoon stom gespeeld is. Ik neem aan dat zij er toch behoorlijk mee in hun maag z-iten, zeker gezien de reac ties in Nederland. En als je het zo ziet, dan is het toch wel goed dat dit is gebeurd. Het zal een hoop mensen aan het denken zetten, en daar kan misschien iets heel positiefs uit groeien. FRANKFORT De vice-bondskanse- lier en minister van Buitenlandse Zaken in Bonn, Walter Scheel, is uitgeroepen tot „dassenman van het jaar 1969". Het Westduitse dasseninstituut, dat hiervoor zorgde, had bondskanselier Brandt twee jaar geleden bekroond als „man met de meeste en de mooiste dassen". Er zit weer een piek in de branden en zelfs de vakman weet niet hoe dat komt. „Het is erg moeilijk om de mensen eerst te laten denken vóór ze iets doen, maar in elk geval is nonchalance dikwijls de oorzaak", aldus de heer M. van den Blink, chef bureau Brandbeveiliging Centrale Directie PTT in Den Haag. De tien jaar die vooraf gingen aan de eerste dag van deze maand was hij beroepsbrandweerman in Rotterdam. Chef technische dienst heette zijn functie. Vierhonderd en zesendertig keer heeft de heer Van den Brink een scheepsbrand meegemaakt, grote en kleintjes door elkaar genomen. In 1958 stond hij voor het eerst op een brandende tanker, de Artemis, bij Hoek van Holland. „Je dacht altijd: als me dat gebeurt stap ik op een tijdbom, misschien is het ook wel zo. Een geweldige brand, de rook hing tot boven Den Haag." Hij zegt wei dit: „U zult het zien, vandaag of morgen breekt er weer brand uit op een schip. Dan springen er weer vonken van elektrische snijapparaten over. Dat gebeurt onherroepelijk. En de mensen be grijpen maar niet, dat ze, als ze wat minder nonchalant waren, veel scha de voor hun bedrijf en hun collega's zouden voorkomen." Eén keer heeft de heer Van den Blink meegemaakt dat er een vang zeil werd gebruikt. De man die er in moest komen, sprong ernaast en was dood. „Zo'n zeil moet je m.i. zeker met twaalf man vast houden, anders is het een hache lijke zaak". En het publiek? Wel eens hinder gehad bij het blussen van bran den? „Het is een soort hobby om de politieradio af te luisteren, zucht naar sensatie", zegt de heer Van den Blink. „Als een man dan denkt: Och, ik heb toch net ruzie met m'n vrouw, ik ga er achter aan met de auto ja, dat kan zeer hinderlijk zijn. Ik heb eens een brand gehad, waar we honder den meters voor de brandhaard al niet verder konden door de auto's van de kijkers". Het zou zo moeten zijn, dat ie dereen de hele dag bedacht was op brand, die hij moet voorkomen. „Maar de maatschappij moet ook leefbaar blijven", zegt de heer Van den Blink. „Als ik bij een vriend op bezoek ben en ik zeg: Staat dat kacheltje niet te dicht bij het gordijn, dan zal hij snel antwoorden: „Kom je nou kaarten vanavond of weer zeu ren over de brandweer". DEN HAAG Het wordt onrustba- gestadige stijging van de temperatuur, rend warm op aarde. De laatste ja- Alleen bossen en planten zuurstof- ren is wetenschappelijk vastgesteld dat de gemiddelde temperatuur met enkele tienden van graden is geste gen. En zij stijgt nog steeds. De ge volgen kunnen ernstig zijn. Geleerden van naam vrezen het smelten van de ijskappen aan de pool en een stijging van het zeeniveau met vele meters. Tal van landen zullen onderlopen. Prof. Kuenen, Leids hoogleraar in de biologie en vice-president van de In ternationale unie van natuur- en land schapsbescherming: „Het klinkt onge- lachen. Als we te lang blijven lachen staat Nederland vijftig meter onder wa- lofelijk en we zijn geneigd erom te ter". Oorzaak van de temperatuurstijging is het groter wordende koolzuurgehalte in de lucht om ons heen. Daarvoor zorgen de industrieën en de wereldbe volking die alsmaar meer zuurstof aan de lucht onttrekken en er koolzuur voor in de plaats leveren. Koolzuur verhindert een vlotte uit straling van de warmte die de aarde zelf produceert, en het gevolg is een zijn al in een vroeg stadium begonnen. Dat zijn Holland-v.h. M. Caljé in Hardinxveld en C. M. van der Rees en v.h. C. A. Lanser beide in Sliedrecht". Hij vervolgde: „Als de werven van de voorschotregeling gebruik willen maken, zouden alle werken tijdig ge reed kunnen zijn, vooruitlopend dus op de vaststelling van de wet. Als dit niet gebeurt, kunnen enkele grote werven in moeilijkheden geraken. Die kans lo pen de werven van Verolme in Heusden en Alblasserdam. Bij Heusden moet de Bergse Maas over een lengte van bij na drie kilometer naar het noorden den worden verschoven". Ir. Blok zei ook: „De betrokken wer ven die tot een groep behoren, worden als afzonderlijke bedrijfseenheden be keken. De werven van Verolme langs de Noord en de Maas worden daarom naar eigen draagkracht beoordeeld". Op 2 mei van dit jaar werd een open bare commissievergadering gehouden waarop belanghebbenden hun bezwa ren naar voren konden brengen. Hier van maakt ook gebruik de heer A. van Vliet Azn. als voorzitter van de Centra le bond van scheepsbouwmeesters ip Nederland. Hij zei: „De scheepswerven heb ben het al moeilijk. Door de relatie tus sen winst en schadevergoeding komen zij in een extra nadelige positie ten op zichte van de werven buiten het Del tagebied. Zij zijn hierin geraakt door LUXE Karbonade en hips favoriet De „zondagse maaltijd" is allereerst een karbonademaaltijd. Uit een motieven- onderzoek, in opdracht van het Produktschap voor Pluimvee en Eieren door het Nederlands Instituut Agrarisch Marktonderzoek ingesteld naar het verbruik van gevogelte, is gebleken dat in 36 procent van de Nederlandse gezinnen 's zondags karbonade op tafel komt. Kik kwam met 28 procent op de tweede plaats. Vaste dagen waarop altijd kip wordt gegeten zijn vooral Kerstmis en ver jaardagen. De „gemakkelijke dag" is niet de gelegenheid bij uitstek om kip- pesoep te maken. De huisvrouwen pre fereren dan carbonade of ei. De „feestelijke maaltijd" wordt geken merkt door het gebruik van kip. Van de ruim 1100 ondervraagde huisvrou wen uit 70 gemeenten noemde 37 pro cent kip voor een dergelijke gelegen heid als eerst in aanmerking komend produkt Deze gegevens verklaren misschien, waarom de consumptie van gevogelte in Nederland stagneert en nog lang niet het peil van de consumptie in West- Duitsland of bijvoorbeeld de Verenig de Staten heeft gehaald. Vorig jaar was het gemiddeld verbruik per hoofd van de bevolking nog geen 5,5 kilo gram. Kip wordt in ons land kennelijk nog steeds als iets bijzonders be schouwd, wel geschikt voor zon- en feestdagen, maar niet voor een gewone doordeweekse dag. i0*ï De huisvrouwen denken er trouwens anders over. Negen van de tien men sen zeggen, dat verbruik van kip is toe genomen. De redenen die werden aan gevoerd: kip is overal verkrijgbaar, er wordt meer reclame gemaakt en kip wordt steeds minder een luxe artikel. Degenen die dachten dat het verbruik is afgenomen (maar 2 procent) zeiden vooral dat kip eten gaat vervelen. Een lichtpuntje voor de kuikenprodukten is, dat 14 procent van de huisvrouwen verklaarde, vaker kip te zullen kopen als er recepten bij worden verstrekt. Bijna de helft van de ondervraagde huisvrouwen die thuis wel kip eten, verklaarde dat nooit buitenshuis te doen. De tien procent die ook thuis nooit kip eet, houdt er zelf niet van of maakt geen gevogelte klaar omdat een of meer gezinsleden er niets voor voelen. Kippesoep wordt in vier van de vijf huishoudingen wel eens gege ten. In bijna de helft van de gevallen maakt de huisvrouw de soep zelf klaar. Kip wordt het meest verkocht in de supermarkt (37 procent). De poelier wordt door 25 procent genoemd. Kant en-klaar kippeprodukten worden wei nig gekocht, evenals delen van kip. Toch zouden drie van de tien huis vrouwen graag een van te voren ver deelde kip (liefst in vieren) kopen. Speciale recepten voor kip stuiten op twee bezwaren: de bewerkelijkheid (24 procent) en het gewend zijn aan eigen recepten (30 procent). Maar 2 procent noemde „te duur" als bezwaar. Uit het onderzoek bleek dat 35 pro cent van de huisvrouwen niet aan cu linaire experimenten toekomt door de angst voor mislukkingen of gebrek aan waardering van de huisgenoten. producenten bij uitstek zouden het evenwicht kunnen bewaren. Helaas de mensheid is in een adembenemend tempo bezig bossen om te hakken en de plantengroei te remmen door ste denbouw en luchtvervuiling. Prof. Kuenen waarschuwde gister middag voor deze ontwikkeling bij de inluiding van het Natuurbeschermings jaar 1970. In dit jaar zullen vrijwel alle landen van Europa aandacht besteden aan de natuurbescherming en het be derf van ons leefmilieu. In Nederland zullen een speciale boekenweek in scholen, een serie tentoonstellingen en congressen en bijzondere uitzendingen op radio en tv de bevolking moeten prikkelen maatregelen te treffen. Ver der heeft de commissie van voorberei ding twee nieuwe Nederlandse natuur reservaten van de grond kunnen krij gen (één van 130 en één van 500 hec tare). Ook staan acties voor de over wintering van ganzen en de bescher ming van de zeearend op het program ma. Het Natuurbeschermingsjaar zal geen aandacht aan de temperatuurstijging besteden. Prof. Kuenen: „Het is een wereldprobleem dat te lang aan onze aandacht is ontsnapt. Net aL de steeds groter wordende hoeveelheid stof in de bovenste lagen van de atmosfeer. Daar zorgen de straalvliegtuigen voor. Nog een paar jaar en we hebben alleen nog maar somber, bewolkt weer. In som mige delen van Amerika schijnt de zon al aanzienlijk minder dan vroeger". WASHINGTON Het Amerikaanse Ministerie van Openbare Werken heeft besloten de bouw van een brug van 20 miljoen dollar bij Decatur in de staat Alabama gedurende de wintermaanden te onderbreken om 65.000 in het gebied overwinterende vogels niet te storen. De brug komt in een nationaal park en vormt een schakel in de verkeersweg die Chicago met Mobile aan de Golf van Mexico verbindt. Het zijn vooral wilde eenden en ganzen uit Canada en het noorden van de Verenigde Staten die in het park overwinteren. Minister van Vervoer John Volpe, onder wie openbare werken valt, han delt op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken dat belast is met de dierenbescherming. „Het is onze politiek het Amerikaanse natuurschoon, dat ons dierbaar is, te be schermen", aldus Volpe.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1969 | | pagina 11