KANKER
PAVILJOEN
nanciele
notities
Rondreizende expositie
industriële vormgeving
Revolutie of evolutie
in de detailhandel?
beurs
overzicht
r.
Concurrentie
positie op de
exportmarkten
V akbeurzen
in Utrecht
Kareltje Knetter
en de
blauwgeruite kiel
Goedkoper dan
in buitenland
Bundeling van
VFW en Fokker
nu voltooid
International,1-
in herstel
s?
PILOOT STORM
TEKKO TAKS
CRISIS IN MEUBELINDUSTRIE AANLEIDING TOT SYMPOSIUM
MOMENTEEL IN HET
STADHUIS HENGELO
Mogelijkheden tot nieuwe bedrijfsvormen
Pagina 2
ZATERDAG 20 DECEMBER 1969
i-gflis.
■gSsSHHsa saSdyaSi
diïi'SÈ'ffi," -if 5
5 f'SIBIaBBBimgHmgratein IB.
a(taram®»w_ -sm&-sse, sa^s?
w^iaè^Èa^isa^iskêêék
HiaNaaiÉaai3BUaiiBiHafitfffila
is
KE
53
windsel deed, dat hij net gedroogd'had,
en vervolgens een afschuwelijke, ver
fomfaaide rubber kaplaars aantrok met
ruwe plekken op de vouwen, blafte hij:
„Iets ergers dan kanker? Jawel. Le-
Rusanov besefte dat hier zijn zwakke pra!
punt lag. Hij haatte speculanten, maar Het harde, zware, dreigende woord
zijn tumor zou niet wachten tot de galmde als een salvo door de zaal.
nieuwe medicijn door de Academie van Pavel Nikolayevïch glimlachte ver-
Medische Wetenschappen was goed- goelijkend.
gekeurd of totdat de Centraal-Russische „Ach, dat hangt ervan af. Is het
Coöperaties een doorlopende aanvoer werkelijk erger? Melaatsheid is een veel
ervan geregeld hadden. langzamer proces."
De stemloze nieuweling, die er met Kostoglotov staarde met een donkere,
aljn opschrijfboekje uitzag als een onvriendelijke uitdrukking op zijn ge
verslaggever van een invloedrijke krant, zicht in Pavel Nikolayevich's fonkelen-
klom praktisch op Kostoglotov's bed. de brilleglazen en in de heldere ogen
Hij sprak indringend en schor. „Het daarachter.
adres van de leveranciers? Staat het „Het is erger omdat je al uit de
adres van die leveranciers in de brief? wereld wordt verbannen terwijl je nog
Ook Pavel Nikolayevich zat klaar om leeft. Ze slepen je weg van je gezin en
het adres op te schrijven. stoppen je achter prikkeldraad. Denk je
Maar om de een of andere reden gaf dat zoiets gemakkelijker te dragen is
Kostoglotov geen antwoord. Hij vertel- dan een tumor?
de gewoonweg niet of er al of niet een Pavel Nikolayevich voelde zich alles-
adres stond in die brief. In plaats behalve op zijn gemak. De duistere,
daarvan kwam hij van de vensterbank af brandende blik van deze ruwe, onfht-
en begon onder het bed naar zijn soenlijke man was zo dicht bij l?em
schoenen te rommelen. Ondanks alle en hij had geen enkel verweer,
ziekenhuisvoorschriften hield hij ze „Nu ja, wat ik bedoel is, al die
daar verstopt om te kunnen gaan verdomde ziektes..."
wandelen. Elke welopgevoede man zou op dit
Dyoma verborg het recept in zijn punt hebben ingezien dat het tijd was
nachtkastje. Zonder te proberen nog een verzoenend gebaar te maken, maar
meer te weten te komen begon hij heel. die Kostoglotov begreep dat niet. Hij
voorzichtig zijn been op bed te leggen, had geen begrip voor Pavel Nikolaye-
Zoveel geld had hij niet, en zou hij ook vich's tact. Hij kwam in zijn volle,
nooit krijgen. magere lengte overeind en trok een
Ja, de berkezwam hielp, maar hielp wijde, vuilgrijze bombazijnen vrouwen-
niet iedereen. ochtendjas aan, die hem bijna tot op
Rusanov was echt in verlegenheid zijn laarzen hing (die gebruikte hij als
geraakt. Hij had net een schermutseling overjas als hij een wandeling ging
met Kostoglotov achter de rug gehad maken). Toen kondigde hij op zijn
overigens niet voor de eerste keer in zelfvoldane manier aan, bij zichzelf
deze drie dagen en was nu hevig denkend hoe geleerd dat klonk: „Een
gei'nteresseerd in zijn verhaal en voor zekere filosoof heeft eens gezegd: als
het adres van hem afhankelijk. Hij vond een mens nooit ziek werd zou hij nooit
-dat hij de man maar een beetje moest zijn eigen beperkingen leren kennen."
paaien en begon eigenlijk onopzettelijk Hij haalde uit de zak van de
en onvrijwillig, qver iets dat ze gemeen ochtendjas die hij had omgeslagen een
hadden. Hij zei nogal oprecht: opgerolde legerriem te voorschijn, vier
„Ja, kun je je iets ergers voorstellen vingers breed en met een vijfpuntige
dan deze..." (deze kanker? Hij had ster op de gesp, en deed die om, waarbij
geen kanker! dan deze... onkologi- hij er alleen op lette dat hij hem niette
sche... nu ja, kanker? strak aantrok op de plaats waar zijn
Maar Kostoglotov was niet in het tumor zat. Kauwend op een armzalig,
minst getroffen door dit blijk van goedkoop sigarettepeukje van het soort
vertrouwen, afkomstig van iemand die dat uitgaat voordat het is opgerookt,
zoveel ouder was, hoger in rang stond wandelt hij naar de deur.
en meer ervaring had dan hij. Terwijl hij De verslaggever met de piepende keel
om zijn been een roestkleurig been- liep voor Kostoglotov uit het gangetje
tussen de bedden door. Hoewel hij er
nog aldoor uitzag als een bankier of
minister, bleef hij toch bij Kostoglotov
op antwoord aandringen. Hij deed heel
onderdanig, alsof Kostoglotov een
schitterende ster van de onkologische
wetenschap was, die op het punt stond
het gebouw voorgoed te verlaten. „Zeg
me eens, in hoeveel percent van de
gevallen blijkt een keeltumor kanker te
zijn?
Het gaat niet aan, de draak te steken
met ziekte of verdriet, maar zelfs zie en
verdriet moeten gedragen worden zon
der in het belachelijke te vervallen.
Kostoglotov keek naar het verdoolde,
beangste gezicht van de man die zo
dwaas door de zaal had gefladderd.
Voordat hij die tumor kreeg was hij
waarschijnlijk nogal zelfverzekerd ge
weest. Zelfs de begrijpelijke gewoonte,
tijdens het spreken zijn keel met zijn
vingers vast te houden ieek om de een
of andere reden wat dwaas als hij het
deed.
„Vierendertig," zei Kostoglotov. Hij
glimlachte tegen hem en ging aan de
kant staan.
Had hij vandaag niet teveel gekletst?
Had hij misschien niet teveel gezegd, of
iets gezegd dat hij beter had kunnen
laten?
Maar zijn rusteloze ondervrager wilde
hem niet loslaten. Hij haastte zich
achter hem aan de trap af, boog zijn
zware lichaam voorover en bleef praten
en over Kostoglotov's schouders heen
piepen: „Wat denk je, kameraad? Als
een tumor geen pijn doet, is dat een
goed of een slecht teken? Waar duidt
dat op?
Hopeloze, hulpeloze mensen.
„Wat doe je voor de kost? vroeg
Kostoglotov en stond stil.
„Ik ben lector." De grote man met
het grijze, sluike haar richtte zijn blik
hoopvol op Kostoglotov als öp een
dokter.
„Lector waarin? Wat voor vak?
„Filosofie," antwoordde de bankdi
recteur, die aan zijn roegere zelf
terugdacht en weer iets van zijn
houding terugvond. Hoewel hij de hele
dag een zuur gezicht had getrokken,
had hij Kostoglotov zijn misplaatste en
klungelige aanhalingen van filosofen uit
het verleden vergeven. Hij wilde hem
geen erwijt maken; hij had het adres
van de leveranciers nodig.
„Lector, en dan uitgerekend aan je
keel." Kostoglotov schudde zijn hoofd.
Hij had er geen spijt van dat hij de
adressen van de leveranciers niet hardop
in de zaal had gegeven. Volgens de
maatstaven van de gemeenschap die
hem zeven jaar lang had voortgesleurd
als een metalen plaat door een draad-
trakmachine, zou alleen een stomme
sukkel zoiets gedaan hebben. Iedereen
zou dan hals over kop naar de
leveranciers zijn gaan schrijven, de
prijzen zouden oplopen en hij zou zijn
,chaga' niet krijgen.
(wordt vervolgd)
4305. Nadat iedereen de sporen van de lange reis van
zich had afgespoeld in de luxueuze badkamers van het
Hoofdkwartier en zich in wat comfortabeler kleding
had gestoken, liet men zich het feestmaal in de grote
Inner-Circle zaal goed smaken. Welk een genot om
weer eens vers voedsel te eten na al die maanden syn
thetisch dieet. Door onprettige ervaringen in het verle
den waakten de tafelbedieners er wel voor hun gasten
te overladen met al te zware kost. De stemming in de
zaal was uitstekend, niet het minst door de komische
wijze waarop kapitein Marc in een toespraak zijn ont
moetingen met vreemde „blurpers, prtschers, umphten
en szochtlummels" in het negatief heelal beschreef. De
tranen biggelden Val Marian over de wangen, terwijl
hij Piloot Storm toevoegde: „Is 't niet om je slap te
lachen? Die Marc is een echte „tafelspreker" hoor. Hij
zegt, dat hij dat „speechen" van jullie, Aardlingen, heeft
overgenomen. Een leuke gewoonte!" Arend knikte, hij
was 't geheel met de president eens, waar het Mare
betrof, maar voor de rest had hij op Terra teveel di
neetjes meegemaakt om nog respect voor „tafelspre
kers" te hebben. Na een laatste heildronk ging het ge
zelschap uit elkaar. Storm en de zijnen waren bijna
vanzelfsprekend te gast bij Mare en spoedig suisden
zij in diens zweefcar de stad uit.
51. De bewolking begon langzamerhand minder te
worden. Het werd helder weer en weldra was er ruim
zicht. Met gespannen aandacht bleef de professor uit
zitten kijken en zo nu en dan keek Tekko ook mee.
Uitgestrekte bossen en heidevelden gleden onder hen
weg en even later ook meer heuvelachtige landstreken.
„Nog niets in zicht, professor?" vroeg Tekko, die zijn
vriend wilde bezig houden om te voorkomen dat hij
zich aan sombere overpeinzingen zou overgeven.
„Nee, nee! Nog niet mijn waarde!" antwoordde
Starreveld, terwijl hij gespannen het landschap aftuur-
de zover de blik reikte. „Maar het is ook heel goed
mogelijk, dat de concierge-ingenieur om niet tegen de
grond geslagen te worden, de motoren op volle kracht
gezet heeft en dat zij nu op grote hoogte door de wind
hoos worden meegevoerd. Wie weet waar zij heen ge
stuurd worden. Er behoeft nu niet bepaald direct een
ongeluk gebeurd te zijn. Maar dat die arme mensen
in angst zitten is zeker. Je bent er toch wel van over
tuigd dat we goed vliegen!"
Voor alle zekerheid riep Tekko nog even de meest
dichtbij liggende vliegvelden op. Maar van allen kreeg
hij ten antwoord. „Niets gehoord! Niets gezien! Niets
bekend! Richting windhoos zuid-zuid-oost!" De profes
sor werd er zenuwachtig van. Zouden zij de verdwenen®
flat nog wel ooit kunnen vinden?"
DEN HAAG De contactgroep van
werkgevers in de metaalindustrie heeft
zich in een schrijven gericht tot de mi
nister van Economische Zaken om
diens aandacht te vragen voor de con
currentiepositie van de middengrote on
dernemingen op de exportmarkten.
De contactgroep is van mening dat in
vele andere landen, waaronder de
meeste EEG-landen, faciliteiten aan
exporterende bedrijven worden ver
leend, die ons land niet kent. De Ne
derlandse exporterende industrie ver
keert daardoor in een nadelige positie.
De contactgroep verzoekt de minister
van Economische Zaken te willen be
vorderen dat de middengrote onderne
mingen in staat worden gesteld op de
wereldmarkten te concurreren op ba
sis van gelijkwaardigheid met de indus
trieën van andere hoog geïndustriali
seerde landen door verlening van over
eenkomstige faciliteiten, met name op
het gebied van rente, financiering en
kredietverzekering.
AMSTERDAM De Stichting Industriële Vormgeving heeft voor 1970 diverse
activiteiten op haar program geplaatst, die aansluiten op de actualiteit. Zo wordt
de crisis in de Nederlandse meubelindustrie aanleiding tot een symposium over
„de kortsluiting tussen meubelfabrikanten en meubelontwerpers". Dit symposium
zal, dit voorjaar worden gehouden in samenwerking met de centrale Bond van
Meubelfabrikanten en de Nederlandse Beroepsorganisaties van Industriële Ont
werpers.
In het oostèn van het land is de
stichting begonnen met een rondreizen
de expositie over „vormgeving in de
praktijk van de industrie". De expo
sitie bevindt zich op het ogenblik in
het stadhjuis van Hengelo en reist be
gin 1970 naar de diverse industrieker
nen van Twente. Dit jaar gaat gepaard
met een voorlichtingsactie onder deze
industrieën door de technische consu
lent van de stichting. De exposities
worden gehouden onder auspiciën van
de gemeentebesturen, die als gastheer
optreden. Doel is in het bijzonder de
jongste ontwerpersgeneratie te introdu-
AMSTERDAM Voor het departement Amsterdam van de Nederlandse Maat
schappij voor Nijverheid en Handel heeft dr. P. L. van der Velden, directeur ad
ministratie, financiën en research Bijenkorf Beheer N.V., gesproken over: revolu
tie of evolutie in de detailshandel?
Dr. Van der Velden besprak de opkomst van nieuwe detailhandelsvormen in het
buitenland en de mogelijkheden voor deze nieuwe winkeltypen binnen de Ne
derlandse detailhandelsstructuur. Deze nieuwe bedrijfsvormen, die zich onder uit
eenlopende namen aandienen, zijn bijzonder groot in aantal, maar de concurren
tie is erg onvolkomen en wel door de enorme verscheidenheid waarin deze be
drijvigheid wordt uitgeoefend. Spreker voorzag geen revolutie maar wel een
evolutie in de detailhandel voor ons land. De veranderingen die zich aandienen
zijn te verklaren door de omstandigheden, die de markt en de omzet bepalen,
zoals de plaats van vestiging, het assortiment, het aantal inwoners en het wel
vaartspeil, alsook de stand van het verkeer, dus de mogelijkheden om het winkel
centrum te bereiken. In het algemeen hebben de nieuwe detailhandelsvormen nog
maar een klein percentage van de markt veroverd. Him kenmerk is vooral: het
„image" te geven van goedkoper te zijn dan elders. Overigens ziet men van land
tot land grote verschillen in het marktaandelen van supermarkten, cash and
carry zaken, discount houses enz. In Duitsland schijnt hun succes het snelst te
gaan en ook in België en Zweden maken zij vrij grote opgang. In weerwil van
de stijgende welvaart blijken prijsverlagingen op primaire levensbehoeften wel
kom te zijn wegens de daardoor ontstane mogelijkheden in sterker mate de an
dere behoeften te bevredigen. Dat in Nederland de consumptieve bestedingen
in minder snel tempo groeien dan in sommige andere landen ligt volgens spreker
vooral daaraan, dat er bij ons veel minder werkende gehuwde vrouwen zijn. Een
tweede rederi £aft zijn dat elders het aantal koopuren groter is dan hier. Dr. Van
der Velden meent dat op den duur de oude en riieuwe bedrijfsvormen naar el
kaar toe zullen groeien.
ceren bij het bedrijfsleven. Over indus
triële vormgeving als probleem van
de ondernemingsleiding wordt in 1970
een studiedag gehouden onder de titel
„design en management". Dit gebeurt
in samenwerking met het georganiseer
de bedrijfsleven en met de TH Twente,
waar de nieuwe studierichting bedrijfs
kunde in dit ontwerp is geïnteresseerd.
De stichting wil in 1970 in Amster
dam over de betekenis en de zin van
het verschijnsel vormgeving een teach-
in beleggen. Over de plaats van indus
triële vormgeving in de samenleving
zal medio 1970 een „basisnota" verschij
nen. Deze nota wordt thans voorbe
reid door een commissie uit de raad
voor industriële vormgeving (deze raad
vormt het algemeen bestuur der stich
ting industriële vormgeving). Daar
naast wordt de opzet uitgewerkt voor
een wetenschappelijk onderzoek naar
„de houding van de Nederlandse indus
trie tegenover industriële vormgeving
en de weerstanden die er bestaan om
industriële vormgeving in praktijk te
brengen". Een eerste opzet voor dit on
derzoek is inmiddels gemaakt. Doel er
van is de propaganda onder de indus
trie, als praktische taak der stichting
industriële vormgeving, meer effectief
te maken.
De dienstverlenende activiteiten zul
len in 1970 vooral gericht zijn op het
bedrijfsleven, met name o£ verdere in
schakeling van industriële ontwerpers
UTRECHT In het nieuwe Beatrix-
gebouw van de Koninklijke Nederland
se Jaarbeurs in Utrecht worden van 5
tot en met 9 januari de 18e internatio
nale souvenirbeurs en de wintervak-
beurS voor koffers en lederwaren ge
houden.
De souvenirbeurs wordt ondergebracht
in het expositiegedeelte op de parterre
van het Beatrixgebouw, terwijl de win-
tervakbeurs voor koffers en lederwa
ren wordt gehouden op de tweede eta
ge.
De souvenirbeurs telt 96 deelnemers,
die in totaal ruim 1900 m2 netto expo
sitieruimte in beslag nemen. Zij tonen
produkten uit zes landen: Duitsland,
Frankrijk, Groot Brittanië, Hongarije,
Japan en Nederland.
De.winterbeurs voor koffers en leder
waren heeft 'inzendingen uit België,
Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië,
Japan en Zweden. Het aantal deelne
mers bedraagt-102 en de netto ruimte
expositieruimte is 2750 m2.
(Slotkocrsen van gisteren)
Fonds
Vorige
koers
lste
oot.
Nederland 9 j.
Nederland 25 j.
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Ned. staffell.
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Ned. grootb. obl.
Ned. dollarling
1969
1969
1969
1966-1
1969
1968-1
8 101.2
8 110.3
7è 96.9
7 93.4
7 92.7
6* 88
1968-2 6è 87.9
1968-3 6è 87.6
1968-4 64 87.6
1966 6i 88.4
1967 6i 85.4
1967 6 84
1965-1 51 85.2
1964-1 5è 83.3
1964 5 79.6
1958 4* 82.3
1964 44 95.2
1959 44 80.5
1963-1 4è 75.2
1961 4 77.8
1953 33 72
1947 34 68.2
1951 34 89.2
1953 1-2 34 78.3
1950 1-2 3i 66
1954 1-2 3* 68.5
1946 3 79.5
1947 3 86.5
Bk. v. N. gem.won.bl. '57 6 89.4
id. 30-jar. 1958/'59 44 77.3
H.V.A.-mijen ver. a. 58
A.K.Z.O. f. 105.4
Deü mij f. eert. 51.2
Heineken's Bier f. 173.7
Hoogovens n.r.c.v.a. 102.8
101.2
100.2
96.8
93.5
92.7
88
87.8
87.7
87.7
88.6
85.6
84.9
85.2
83.4
79.8
82.4
95.2
80.9
75.4
78
72.4
68.5
89.2
78.1
66.6
69.2
79.6
87
89.8
77.6
58
107.6
52.3
174.7
102.6
Philips gem. bez.
Unilever
Dordtsche Petr.
Kon. Petr. f.
H.A.L.
Java-China p. n.r.
K.L.M.
Rotterd. Lloyd
Scheepvaart Unie
Bk v. Ned. Gem.
Bk v. Ned. Géhi.
61.9
c.v.a. 110.5
a.894
a.140.6
a. 91.1
c.v.a.176
a.156
a.153
a. 143.2
67-1-2 63 89.2
68-1-2 63 87.7
90. Asmar schrok zich een aap, toen „Bramah
dit zei. In pure paniek deed hij enkele passen te
rug om zich te verbergen achter een boom. Daar
stak hij angstig om vandaan en hij piepte: „Hoe
w..weet jij dat allemaal?" „Ik zei U toch al,
dat ik in het verleden kan kijken," antwoordde
de smid. „Niet verder kijken, niet verder kijken!"
brulde Asmar. „Het is al genoeg! En ook niks te
gen de politie zeggen asjeblieft!" Toen de smid
zag hoe bang Asmar voor de politie was, rijpte
er een plannetje in zijn hoofd. Een héél slim
plannetje. Daarom riep hij smalend: „Kom toch
van ons helderzienden? Denkt ge dat wij verra
ders zijn? Nee, nee, kleine man! Wij hebben wel
wat anders te doen. In het verleden kijken is on
ze taak. Met de rest bemoeien wij ons niet. Boon
tje komt heus wel om zijn loontje zonder dat wij
er ons mee bemoeien! Wees dus gerust. Ik zal
niet klikken!" „Da's een pak van mijn hart,"
zuchtte Asmar opgelucht en tevreden kwam hij
weer achter de boom vandaan. „Nou.., ik sta per
plex, broer," vervolgde hij. „Jij bent een knappe
helderziende, want je hebt geen woord gelogen bij
wat je zei. Ik ben inderdaad een afschuwelijke
ullicuc. lyoai uiu nty
te voorschijn kleine kruimeldief! Wat denk je wel slechtaard. Maar nou wat anders. Jouw baas Lot-
har is nog veel beter dan jij, hé? Zei je dat
niet?" „Zo is het precies. Dat zei ik," ant
woordde de smid. „Dat moet ik net hebben,"
giechelde Asmar. „Dan kan-ie misschien ook wat
voor mij doen. En voor mijn baas. Bedankt
baardmans! En tot kijk!" Tevreden huppelend
ging het ventje er vandoor en de smid keek het
doortrapte kereltje slim lachend na. En werkelijk,
niet zo heel veel later stormde Asmar al door het
warnet van slopjes en vuile steegjes in het oude
centrum van Zoutkapelle, waar professor Nos-
co zijn hoofdkwartier had opgeslagen.
Bk v. Ned. Gem.'67-l-2-3 64 86.8
Bk v. Ned. Gem. 1965-1 6 86
Bk v. Ned. Gem.'58-l-2-3 43 79.6
Nat. bk. v. mid- kred. '66 7 95.6
Nat. Investeringsb. 1965 53 87.5
Fr.-Gron. h.b. dw. 6 82.6
Alb. Heijn wdlobl. 1955 4 117V4
British Petrol. '66 7i% 92.8
Bijenkorf Beheer
Co-op Ned. r.-spaarbr.
Ned. Gasunie 1969
Ned. Gasunie 1966
Ned. Gasunie 1969
Philips dir. 250-1000 '51
Pegem 1-2 1967
Pgem 1958
Rott. Rijn Pijpl.
K.L.M. 1968
K.L.M. 15-jarig
Ned. Spoorw. 1957 1-2
A.K.Z.O.
Berghuizer Papierfabr.
Gelder Zonen v.
Grasso's kon. m'.fabr.
K.L.M.
Meteoor beton
Stokvis en Zonen 43% 80.4
Thomassen/Dr.-Verbl. 4Va°/n 92
Alg. Bank Ned. 3 260
Amrobank f 20,— a. 54.1
Nationale Ned. cert. 105.5
Ned. credietb. aand. b. 180.5
Ned. Middenstandsbank a. 102.9
Slavenburg's bank
Albert Heijn
Americain
Arnh. scheepsb.
Befo „b"
Bergh en Jurgens
Blijdenst. f 1000
Bols Lucas
Brakke Grond.
Bredero
Bredero n.r. eert.
Bredero ver. bedr.
Bührmann-Tetterode
Bij enk.' beh. n.r. c.v.a. 534
Bijenk. beh. 6% pref 77
Calvé D. 539
Calvé D. n.r. c.v.a. 742
Calvé com. pref. wo. r. eert, 113
6
97.5
161
74
94.2
7i
94.9
64
88.2
4
75
6
87.7
54
83.5
5i%
90.8
7
89.5
5
89.6
43
83.2
43
87.2
44
95
43
86.6
53%
87
53
91
53%
101
eert.
n.r. c.v.a.
a. 211.5
175.3
665
93.5
136
181
52
202
21
176.8
173.5
496
547
Drents-Ov. houth.
114
D.R.U.
459
Elsevier
739
Erdal Mij vvasverw.
768
Etna-Daalderop-Holding
f. 44.5
Europe PI) Hotel
269
Fokker
398.5
Gazelle
133
Gelder (van)
170
M Gelder (van)
pref. 165.5
62.8
112.5
902.5
142.9
91.1
178.5
165
156
144.4
89.4
87.8
86.9
86.3
80
95.5
88
83.5
92.6
161
94.3
94.6
88.4
88
82.7
89.9
89.8
89.5
83.3
87.5
95
87
90
102
80.2
94.5
260
54
106
180.5
104
211.5
175.1
94
135
179
49
204.9
177.9
174.3
505
545
540
77
746
115
453
768
45
269
399
170
165.5
Gist-Broc. 113.5
Grasso 149
Hellingman 224
Holec 113.5
Internatie 265
Kluwer f. 257
Kon. Ned. Papier 173.5
Kon. Ned. Textiel eert. 42.5
Krasnapolsky f. 53.3
K.V.T. 151
Leidse Wol 172.2
Lips en Gispen eert. 123.9
Meteoor 216
Naarden Chem. 795
Naeff gebr. 200
Nedap. 137
Ned. Kabel 271
Nelle, wed. van 321.5
Nijma n.r.c.v.a. 14.8
Nijverdal-ten Cate 75.2
Overz. gas bez. v. a. f. 88
Pakhoed 77.5
Palthe 53
Parkhotel 390
Pont hout 89
Reesink en co a. 127
Scheveningen expl. mij. f.a. 20
Schokbeton aand. b. 183
Scholten carton en papier a. 162
Schuppen sajetfabrlek a. 114
Simon de Wit aand. b. 211
Technische Unie a. 236
Thomassen/Dr.-Verbl. f.a. 86
Twentsche kabelfabriek a. 318
Ubbink-Davo a. 56.5
Unilever 1000 cert. 7c.pr a. 120.2
Ver. Machinefabrieken a. 85.1
Ver. Ned. Uitg.bedr. a. 249.5
Ver. Ned. Uitg. f. 249.2
Ver. Touw c.v.a. 122.5
Vredestein c.v.a. 150
Vulcaansoord 45
Wegener n.r.c. 116.7
Wessanen 71.2
Billiton 2e rubriek a. 143.2
Geldersche tramweg mij. a. 53
H.B.B beleg, depot 1-2 pb.f. 855
Interbonds lpb f. 601
Vastgoedbeleg.fonds part. f. 493
I.K.A. belegging mij. f. 201.7
Robeco f 50 a. 238.6
Rolinco f. 224.5
Unitas f 50 a. 104.8
Canadian pacificrailw eert. 66.5
Int. nickel cy of can. cert 45.4
Shell oil can. (10 a.) cert. 27.5
Am.tel/tell5-10a33-l /3d cert 49.4
Anaconda cert 26.85
Bethlehem steel cert. 26
Chesapeake and Ohio cert. 49.6
Cities ser. 10 a 10 dlr cert. 39.8
Dupont d. N. 10 a 5 dlr cert. 112
General electric cert. 78.8
General motors cert. 66.6
Kennecott copper cert. 41.3
Philips petroleum cert 22
Radio corp. of America cert. 36
Republic steel cert 33.3
Shell oil cert 42.6
Standard brands 10 a cert 48.8
United States steel (10) cert. 33.9
Woolworth :ert. 35.3
115
149.5
224
115
267
259
172.5
42.1
51
155
174.5
121
213
803
200
137
274
322
15
75
88
80
54
390
91.9
127
20.1
182
162
238
87.5
316
56.5
85.8
254
123.5
146
46
117.5
72
143.1
53
860
602
493
202
240.4
225.5
105
69
45.4
28.1
49.3
28
26.4
41
116
79
69
42.2
bij de ontwikkeling van nieuwe produk
ten. In de onderwijstentoonstelling var.
de Vereniging Nederlands Fabrikaat
wordt getracht het thema vormgeving
didactisch in te vlechten.
Elektriciteitstarieven
AMSTERDAM Voor supergrootver
bruikers als de proces-industrie hee
Nederland met zijn elektriciteitstari'
ven een gunstige concurrentieposit
ten opzichte van de buurlanden. Tot de
ze conclusie komt ir. T. Bogerd, direc
teur van de Provinciale Zeeuwseb
Elektriciteitsmaatschappij N.V. tij
dens een lezing, die hij in Amsterdrr
hield voor het Koninklijk Instituut va:
Ingenieurs en de Koninklijke Nede:
landse Chemische Vereniging, zei ir.
Bogerd, dat de Nederlandse concurren
tiepositie goed is. De huidige elektrici
teitsvoorziening was een reële stimu
lans voor de groei van de Nederlandse
proces-industrie, daarbij inbegrepen de
elektrometallurgische industrie. Als
voorbeelden noemde ir. Bogerd de ves
tigingen en uitbreidingen, die tot stand
kwamen dan wel waartoe werd beslo
ten: Hoechst met Fosforovens in Vlis-
singen, Pechiney met een aluminium
smelter, uitbreidingen bij Natronche-
mie in Linne Herten, Aldel met een
aluminiumsmelter in Delfzijl, een zink-
elektrolyse in Budel enz.
Een voor wat Nederland betreft bo
ven alle verdenking staand gegeven
noemde ir. Bogerd een tarief svergelii-
king, gepubliceerd door de Vereinigung
Deutscher Elektrizitatswerke. Hierin
worden vergelijkende gegevens van
1968 vermeld voor afname van 10.000
kw. Stelt men het Nederlandse gemid
delde tarief op 100, dan was dit voor
Duitsland 110, voor België 129, voor
Frankrijk 120 en voor Italië 112. Eer.
lijst waarop Nederland ook al zijn
cijfers dan mogelijk niet helema
exact te bepalen wel een heel mooie
plaats bezet.
BREMEN Gisteren heeft de bunde
ling van Vereinigten Flugtechnischen
Werke (VFW) in Bremen en NV Ko
ninklijke Nederlandse Vliegtuigenfa-
briek Fokker in Amsterdam in VFW-
Fokker mbH in Dusseldorp haar beslag
gekregen. Beide maatschappijen heli-
ben een belang van 50 procent in de
centrale maatschappij.
De nieuwe groep, waarbij in totaal
ongeveer 24.000 mensen werken, werkt
reeds vanaf 1960 nauw samen bij de
ontwikkeling en de uitvoering van ci
viele en militaire projecten. Het pro-
duktieprogramma omvat behalve mili
taire produkten de passagiersvliegtui
gen Fokker f 28 Fellowship, de Fokker
f 27 Friendship en de VFW 614 (met
twee straalmotoren en voor ongeveer
40 passagiers). De combinatie heeft
een belang van zestig procent in Errv -
Raumfahrttechnik GmbH in Bremen en
een van 50 procent in de Belgische
vliegtuigfabriek SABCA in Brussel als
mede een belang van vijftig procent in
Marcel Dassault in Parijs.
Daar de door beide partners nage
streefde fusie op het ogenblik wegens
het ontbreken van een Europees maa -
schappijrecht nog niet uitvoerbaar is
is voor de bundeling een constructie g'
kozen, die wat betreft de economisch
bundeling van ondernemingen overeer
komt met een volledige fusie.
AMSTERDAM In navolging var,
Wall Street, alwaar donderdag et
krachtig technisch koersherstel plaats,
vond, heeft ook Beursplein 5 vanda;
een dergelijk koersherstel te zien gege
ven voor de internationale waardei
Hoogovens deed hieraan echter niet
mee. Dit fonds opende op 102.20 on
daarna aan te trekken tot 102.60
(102.90). De Rotterdamse gemeente
raad heeft de combinatie Hoogovens-
Hoesch toestemming gegeven voor het
vestigen van een hoogoven en staalbe
drijf op de Maasvlakte.
De kerstboodschap van ir. Philips
trok ter beurze grote belangstelling.
Het Philips-concern heeft grote uitbrei
dingsplannen waarvoor honderden mil
joenen guldens nodig zijn. Die zullen
grotendeels uit eigen middelen moeten
komen, want geld lenen is een dure
zaak, aldus ir. Philips. In de Philips-
hoek verbeterde het aandeel een gulder
(10 punten) tot 62.90 waarna 62.60 werd
gedaan. Unilever ging bij de opening
f 1,50 omhoog tot 112 en trok later ver
der aan tot 112.40. Kon. Olie lag vast in
de markt op 142.80 (140.50). Akzo was
vast op 107.30 om daarna verder op te
lopen tot 107.60 (105.60). De handel in
de hoofdfondsen verliep zeer kalm me
de in verband met het naderende week
einde. Het publiek nam wat stukken
uit de markt terwijl daarnaast dek
kingsaankopen plaatsvonden.
Na de recente koersdalingen vond
gisteren in Wall Street een krachtig
technisch koersherstel plaats met rui
me handel. Het Dow Jones-gemiddelde
voor industrie-aandelen liep de deze
week opgedane achterstand bijna ge
heel in met een verbetering van circa
14 punten tot 783.79. Als oorzaak voor
dit koersherstel werd de uitlating aan
gegrepen van de nieuwe voorzitter van
de Federal Reserve Board om verbete
ringen aan te brengen t.o.v de krapte
op de geldmarkt.
Van de cultures was Amsterdam rub
ber gemakkelijker. De scheepvaartsec
tor kon zich merendeels verbeteren. De
Staatsfondsenmarkt was vriendelijker.
Vandaag werd ingeschreven op f 50
min. 8 1/4 pet. Amro-bank lening te
gen 100 procent. De belangstelling was
zeer groot mede door het buitenland.
De beurs houdt er dan ook rekening
mede dat de toewijzing gering zal zijr.
