notities
r
Onze Weerman zit in
een papieren huisje
REMMEN MET RADAR
J
Moeilijk jaar voor
restaurants
aan de Veluwezoom
De meest verkochte
auto's (in Nederland)
J.J.G. de Jong:
„Hoe meer je er van weet, des te
voorzichtiger word je er mee
Sjiek, sportief
en voor
boodschappen
HET BLIJF'
W INTERETS'
„Gijs, vergeet
me niet...
Computer
brengt
hond terug
Tenten en boten
Autosalon
Wit of geel
Voetgangers
Katteoog
Yfolgens de VV V-federatie
Zuid-Veluwe, heeft het
toeristenseizoen 1969 voor de
Veluwezoom zeer gunstige re
sultaten gehad. De hoge tem
peraturen in de afgelopen zo
mer hebben gunstig gewerkt
op het bezoek aan zwemba
den en kampeerbedrijven. In
het voor- en naseizoen zijn
voor wat het verblijfsbezoek
aan hotels en pensions be
treft aan de Veluwezoom goe
de resultaten bereikt, al gaf
het hoogseizoen een lichte
teruggang. Het bezoek aan de
verschillende toeristische
„trekpleisters" is in het sei
zoen 1969 zeker niet tegenge
vallen. Globaal genomen zijn
de cijfers gelijk aan die van
het seizoen 1968. Aan de Ve
luwezoom kreeg de restau
rantsector het in 1969 echter
zwaar te verduren.
TJet is de restaurants in
A 1969 slechter gegaan dan
de hotels. Uit een enquête van
de WV-federatie Zuid-Veluwe
blijkt dat wanneer wordt ge
vraagd naar de bedrijfsresulta
ten bij de hotels ten opzich
te van het vorig jaar, 25 pet.
van de reacties negatief uit-
ALS de storm komt aan-
razen over het vlakke
Friese land, weet oud-onder
wijzer J. J. G. de Jong in Gor-
redijk precies uit welke hoek
de wind waait. Nu niet direct
zeggen: „dat kan ik óók, met
een natte vinger," want de heer
De Jong weet het al vóórdat
die storm ter plekke is ge
arriveerd. Htf weet het boven
dien niet alleen voor Friesland,
maar voor ons hele land. Daar
heb je méér voor nodig dan
een natte vinger: je moet er
weerkundige voor zijn en dat
is hij dan ook.
In onze krant en in vele
•ndere dagbladen legt hij er
het getuigenis van af, dat we
vinden bij het weeroverzicht.
„Van onze weerkundige mede
werker" staat er bij en zó laat
hij het over ons stortregenen,
doet hij ons bevriezen en stelt
hij een enkel zonnestraaltje in
*t vooruitzicht, al naar het hem
ingefluisterd wordt door krach
ten, die wij niet kennen.
Meestal krijgen we inder
daad wat hij belooft en de
enige klacht die we ons op de
redactie kunnen herinneren is
er een van heel andere aard:
een dame vroeg, of het niet
een beetje prettiger kon met
die weerberichten. Geconfron
teerd met deze klacht, keek de
rijzige Fries ons ernstig aan
en zei: Wat willen ze d&n dat
ik ze vertel?" Zo is dèt.
Als een pianist slecht speelt,
kun je nog op hem schieten,
zoals de zegswijs wil. Maar een
weerkundige verwijten dat de
door hem gesproken waarheid
zo triest is dè.t gaat te ver.
Dan zouden we terechtkomen
In het achttiende-eeuwse
Frankrijk, dat door zijp wijs
geer Chamfort kreeg toege
roepen: „In dit land laat men
de brandstichters met rust en
vervolgt men hen, die de
alarmklok luiden."
WÈL mogen we er nieuws
gierig naar zijn, hoe deze
eenling zich handhaaft naast
een machtig instituut als het
KNMI, dat overigens aan het
weer zelf ook niets kan ver
anderen. Hij doet het met hon
derdveertig waarnemers op
posten overal in het land, met
de radio, met de telefoon en
niet in de laatste plaats met
een ontzagwekkende hoeveel
heid papier. Papier, waarop
weerverlopen tot in de klein
ste bijzonderheden staan vanaf
het begin van deze eeuw. Daar
is niets geheimzinnigs aan
hij leest geen raadseltjes uit
de sterren maar je moet
wel inzicht, ervaring en ken
nis hebben om er iets mee te
kunnen doen.
Wie deze drie verworven
heden heeft en er niet tegen
opziet om er dagelijks in ver
der te studeren, kan het op
weerkundig gebied een heel
eind brengen. Hij lflkt dan mis
schien op een weermannetje in
een papieren huisje eigen
lijk Is hij dat ook maar dan
toch een weerman die wéét
wat hij zegt..
En wat zegt hij nu bijvoor
beeld, als je hem ronduit
vraagt of we een strenge win
ter krijgen?
Er zijn genoeg lieden in dit
land die zich gaarne aan een
voorspelling wagen dus,
hup meneer De Jong, komt u
ook eens met een voorspelling
voor de dag.
Dan zegt hij, aan de rand
van een ernstige verontwaar
diging: „Wilt u dan dat ik er
naar ga gokken? Dit is iets,
waar je nooit een verant
woorde uitspraak over kunt
doen. Wie het wél doet, die
gokt. Je kunt uit de statistie
ken leren, hoe vaak een herfst
met bepaalde temperaturen
wordt gevolgd door een winter
met een Elfstedentocht. Je
kunt ook vaststellen, dat de
gemiddelde luchtdruk bij IJs
land dit jaar laag was in com
binatie met hoge gemiddelde
temperaturen hier en dat die
combinatie in twee van de der
tig gevallen wordt gevolgd
door een koude winter. Zo kun
je nog veel meer doen en je
kunt zeggen, wat je ervan
denkt. Maar je kunt er geen
huizen op bouwen."
Zo zegt hij het ook tegen
instanties, die al by hem zyn
geweest om te vragen of ze
op een Elfstedentocht moeten
rekenen. En we mogen hem
nageven, dat zo'n benadering
van het probleem meer ver
trouwen wekt dan een gok, die
een miskleun wordt. De weer
man zelf: „Hoe meer je ervan
te weten komt, des te voorzich
tiger word je met w&t je
weet."
A LS aankomend onderwijzer
op de kweekschool hield
hy al een dagboek by van het
weer. Maar dat verveelde al
gauw, dat was gewoon op
schrijven en later kon je er
geen verband meer in zien. Er
kwamen dus instrumenten en
er kwam literatuur. Hij wist
nu hoeveel het te koud was,
hoeveel te nat, hoeveel te
droog, erg negatief allemaal,
maar zo is het weer nu een
maal. Maar toen hy ook
nog met behulp o.m. van
radioberichten voor schepen en
vliegtuigen de zaak zóver
geperfectioneerd had, dat er
al een aardig weeroverzicht
uitkwam, raakten de Friese
kranten geïnteresseerd.
De heer De Jong bleek na
melijk ook een regionaal weer-
praatje te kunnen maken en
dat is nog eens iets anders dan
een bericht voor 't hele land,
waar we 't allemaal samen mee
moeten doen. Van oudsher zijn
we - en waariyk niet alleen in
Friesland - het eerst geïnteres
seerd in het nleuws-van-vlak-
bij en daar is het weer een be
langrijk onderdeel van.
Zo vonden vele regionale
kranten de weg naar Gorredyk
om zich vandaaruit te laten
vertellen hoe 't er met het
weer uitziet in hun eigen
streek. Andere relaties zijn
onder meer de RONO en be
langstellenden, die moeten we
ten hoe het weer op een be
paald tijdstip op een bepaalde
plaats is geweest. Dat kan van
belang zyn by de reconstruc
tie van een ongeluk, maar de
heer De Jong kon ook eens
een Apeldoornse industrie hel
pen, die in verband met klach
ten over luchtverontreiniging
moest weten, waar de wind
vandaan kwam op de dag van
het malheur.
By dit alles ziet hy zichzelf
allerminst als een concurrent
van het KNMI: hy is immers
vooral regionaal gericht en
heeft in die kring zyn grote
publiek. Afgezien van de me
dewerkers op de waarnemings
posten doet hy alles nog zelf
ook: het verzamelen, het ver
werken, het verkopen van de
gegevens, het om zes uur
's morgens het eerste telefoon
tje plegen, het nooit tevoren
weten wanneer de dag zal ein
digen.
„Zeer arbeidsintensief werk"
noemt hy het opgewekt. Met
het lesgeven aan school is hy
dan ook tien jaar geleden al
opgehouden.
TVITEMAND is hierin uitge-
studeerd en nooit wordt het
routinewerk, aldus het credo in
het weerhuls van Gorredyk.
Daarom luistert de heer De
Jong niet alleen naar de pro
fessor, die een verhandeling
houdt over de invloed van zon
nevlammen op de circulatie op
aarde, maar ook naar een een
voudige streekgenoot, die al
leen met onweer werkt. Die
man bekijkt het onweer in de
herfst en voorspelt dan het
verloop van de winter. Het
komt dan vaak nog aardig uit
ook „en daarom luister ik
graag naar die man, al kan ik
zijn systeem onmogeiyk over
nemen".
En zelf schrijft hij, met het
zelfde genoegen als waarmee
hij een weerkundige verhan
deling opzet, voor een Fries
blad het stripje met Gurbe
en Loltsje, die het weer met
een kernachtig Fries bon mot
toelichten. Dat heeft nog wel
eens moeilijkheden gegeven,
want toevallig was er in Gor
redyk een bejaard echtpaar,
waarvan de partners ook Gur
be en Loltsje heetten. De ech
telieden snapten maar niet
waarom die krant hén steeds
moest hebben en lieten dat
gramstorig weten aan de be
zorger, die er weinig aan kon
doen.
Maar goed, dat is allemaal
geregeld.
Nog één ding: houdt de fa
milie De Jong zelf by het ma
ken van vakantieplannen ook
rekening met weersverwachtin
gen? Of gaé,t ze voor alle ze
kerheid maar naar het buiten
land? Nou?
Dan komt op het gezicht
van die man een glimlach, zon
niger dan enig weerbericht zou
kunnen voorspellen.
En hy zegt: „We gaan altijd
naar de Waddeneilanden, dan
kan ik het werk nog een
beetje bijhouden ook".
Wie daar enige conclusie uit
wil trekken, moet dat maar
voor eigen rekening doen
g;: Van ome weerkundige
medewerker/
meeuwfront boven Engeland
ziet geen kans het continent te be
reiken. Het irekl in zuidoostelijke
lichting iceg en verzwakt. Tegelij
kertijd stijgt de luchtdruk in Mid-
den-Europa en handhaaft zich Hétj
hogeluchtdrukgebied haven Koord-
Rusland en Finland. Dit betekent
dat de vorst in de komende da gei
zal aanhouden', terwijl er èlepiti
plaatselijk wat meeuw kan vallen
De laagste temperaturen zMlteii
in ons gebied tussen. -? en -10 gra
den liggen; plaatselijk kan strenge
vorst optreden (-10 tot -12 graden
is filet uitgesloten)De laagste tem
peratuur van Europa was vrijdagA
m Midd en-Nöarweg en-25 graden.
valt. Bij de geënquêteerde res
taurants was 50 pet. van de
reacties negatief.
De WV-federatie Zuid-Ve
luwe stelt dat de invoering
van de BTW funest is ge
weest voor de restaurants aan
de Veluwezoom. Het warme
zomerweer zal eveneens de
eetlust van de toeristen niet
erg hebben opgewekt.
De restaurateurs zijn over
het algemeen tevreden over
de resultaten van het nasei
zoen, dat dank zij het mooie
weer lang heeft doorgewerkt.
Minder Duitsers gingen In het
afgelopen seizoen dineren aan
de Veluwezoom. In de restau
rants bediende men echter
meer Engelsen en Fransen.
/^unstige resultaten boekten
de campings aan de Ve
luwezoom. Ongeveer de helft
van de campings had een
goed voorseizoen. Ook hier
boekte men minder Duitsers
dan in voorgaande jaren. Het
bezoekersaantal van kam-
peercentrum de Dikkenberg
in Bennekom steeg ten op
zichte van het vorig jaar
van 16.500 naar 24.300. Ook
de Wageningse camping „de
Eng" constateerde een haus
se in haar bezoekersaantal.
"Y^oor de hotels aan de Ve
luwezoom leverde het
voorseizoen van 1969 gunstige
resultaten op. Door het toene
mende aantal Britse toeristen
in de „bollentijd", waren ver
schillende hotels gedurende 6
tot 8 weken nagenoeg geheel
bezet. Ook de Zweedse toeris
ten maakten in 1969 aanzien
lijk meer gebruik van de ho
tels aan de Veluwezoom.
De VW-federatie Zuid-Ve
luwe stelt dat uit de gege
vens van haar enquête is ge
bleken dat bij 40 pet. van de
hotels het bezoekersaantal
hoger ligt dan vorig jaar. 25
pet. is van mening dat het
bedrijfsbezoek slechter was
dan vorig jaar en 35 pet. zag
geen verschil met het vorig
jaar.
Een eigenaardig bijver
schijnsel bij de enquête onder
de hoteliers is, dat meer dan
de helft van de ondervraag
den geen oordeel heeft over
de eventuele gevolgen en In
vloeden van de invoering van
de BTW.
XK/at er ook allemaal ge-
beurd is sinds Adam en
Eva, we zijn blijkbaar altijd
gek op vijgebladeren geble
ven. Wie daar de schouders
over ophaalt, moet maar na
vragen aan de heer Gijs Wil-
dekamp, plantsoenchef van
Ouwehands Dierenpark in
Rhenen: evenals vorig jaar
komen er duizenden aanvra
gen bij hem binnen om de
vijgestekjes, die het dieren
park elk jaar in december
beschikbaar stelt voor lief
hebbers. Er zijn dagen, waar
op de post een paar honderd
verzoeken tegelijk binnen
draagt en daar zijn vaak be
paald lyrische ontboezemin
gen bij in één brief stond
,,Gijs ik ben nog bij je op
school geweest, je kunt mij
toch niet vergeten..." Een in
woner van Utrecht kwam zijn
aanvraag persoonlijk bren
gen, met de bus.
Stafmedewerkers van Ou
wehand kijken elkaar maar
eens aan. Snappen doen ze
't ook niet, maar zij zullen
zoveel mogelijk mensen pro
beren te helpen aan een stek
je, dat blijkbaar in diep ge
voelde menselijke behoeften
voorziet.
mm
Pen ondernemende Ameri-
kaan heeft een middeltje
gevonden tegen het kidnap
pen van honden: bij zijn Na
tional Pet Registration Center
kan men zijn hond pijnloos met
een nummer laten tatoeëren
en een Univac-computer doet
dan de rest, wanneer de hond
verdwenen blijkt te zijn. Die
computer verwerkt niet al
leen de gegevens van de
hond, maar ook over de vijf
tienhonderd laboratoria die
honden inkopen, over de
hondenhandelaren, de gebie
den waarin zij opereren, de
kentekens van hun auto's en
zo nog het een en ander.
Het schijnt prima te wer
ken en veel Amerikaanse ge
zinnen zijn daar blij mee,
want er verdwijnen in dat
land twee miljoen honden
per jaar, waarvan zeker een
miljoen in de sluikhandel tè-
recht komen via de kidnap
pers. Die verkopen de hon
den vaak door aan laborato
ria, die er graag een dollar of
veertig voor neertellen. Tot
dusver hebben de straffen
(vijfduizend dollar boete of
vijf jaar gevangenisstraf) de
kidnappers nauwelijks afge
schrikt; in combinatie met
het opsporingssysteem via de
computer zal het ongetwij
feld beter helpen.
Trouwens, ook de laborato
ria kunnen nu een flinke boe
te krijgen wanneer zij een ge
registreerde hond in huis blij
ken te hebben.
r» c hap -1 echni R-vrker-ve t «ris ohap ■-1 c ft» i
ap-te clmiek~v*rkeör-w©t*ns chap-techniek-
'o chniek-verkc er- wq t ene chap-1 echni ek-verk
erke er-wet en gchap-techni«k-,verkeer~we te
chap-verkeer- t eclmiek-vvC ten a chap-verkee
"YJan de nieuwe Fiat 128, die al
tweemaal tot ,,Auto van het
jaar" is uitgeroepen, heeft de
bekende Italiaanse koetswerk
stilist Bertone een apart cou-
peetje afgeleid. De lijn is mo
dern en de details zijn tamelijk
extreem uitgevoerd. Opvallend
is de gestroomlijnde vorm van
het front. De voorruit en de mo
torkap liggen haast in eikaars
verlengde. De achtersteven is in
fastback stijl. Bertone heeft de
basisconceptie van de 128 niet
aangetast. Het chassis, het me
chanische gedeelte en de maten
zijn ongewijzigd overgenomen.
Het interieur, dat ingericht is
voor vier personen, ziet er
smaakvol en sjiek sportief uit.
De wagen heeft enkele interes
sante snufjes. De voorzetels heb
ben rugleuningen, die uit twee
verstelbare delen bestaan. Het
aantal zit- en siëstaposities is
groot genoeg om precies de juis
te te vinden. De leuning van de
achterbank kan naar beneden
om extra bagageruimte vrij te
maken. Handig is het shopping-
karretje, dat onder de kofferbak
is bevestigd. Het kan gemakke
lijk worden uitgeklapt en weer
opgeborgen. Moeders kunnen er
boodschappen mee doen of ba
by's in zetten. De inhoud van het
wagentje is 70 dm3.
Aan de lay-out van het instru
mentenpaneel is veel zorg be
steed. Aan weerszijden van het
dashboard (met toerenteller en
al) zijn vakken voor het opber
gen van kleine spullen, die men
bij de hand moet hebben. De
aankleding en uitrusting zijn ge
raffineerd. De kleur is diep rood
bruin met goudkleurige stipjes.
Als 't licht erop schijnt ontstaat
er een soort kleurenschakering
De Bertone-coupé 128 wordt op
de aanstaande autosalon in Brus
sel tentoongesteld.
JQe groei van de Nederlandse
automarkt van de laatste ja
ren heeft zich In 1969 doorgezet.
Er werden circa 350.000 auto's ver
kocht, vijftienduizend meer dan in
1968. Het meest spectaculaire
nieuwtje is natuuriyk dat Volks
wagen na elf jaar van zyn eerste
plaats is verdrongen door Opel,
de eeuwige tweede. Er zUn echter
nog heel wat meer verschuivin
gen.
DAF verloor zyn vierde plaats
van vorig jaar aan Ford-Duits-
land. Evenzo moest Renault zyn
zesde plaats van 1968 afstaan aan
Simca en Ford-Engeland z'n acht
ste plaats aan Citroën.
LXieronder het rytje van de tien
(in Nederland) meest verkoch
te merken in 1969. Achter de aan
tallen de marktpercentages, de
percentages die het merk ten op
zichte van de totale verkoop heeft.
De genoemde aantallen zyn na
tuurlijk nog niet definitief.
stuks
L
Opel
47.003
13,4*/»
2.
Volkswagen
45.300
13,IV»
3.
Fiat
39.872
11,4V»
4.
Ford-Duitsl.
35.568
10, OV»
5.
DAF
25.887
7,4*/.
6.
Simca
24.009
6,8
7.
Renault
22.454
6,4V»
8.
Citroën
20.285
5,8*/.
9.
Ford-Eng.
15.171
4,2
10. Peugeot
12.347
S.4V»
In een laboratorium van de
Goodyear Tire Rubber
Company, 's werelds grootste
bandenmaatschappij, wordt een
vingerafdrukgenomen van 'n
enorme band, die gebruikt wordt
op grondverzetmachines. Dit
exemplaar is drie meter hoog, 'n
meter breed en weegt ca. 1600
kg. De afdruk die van de band
wordt gemaakt, dient om het
gedrag van het loopvlak vast te
stellen onder verschillende be
lastingen en spanningen.
De autoverkoop kan worden on
derverdeeld in merken, maar vele
fabrieken maken tegenwoordig
deel uit van concerns. Het lUstje
van meest verkochte merken zegt
nog niet welke concerns het mees
te klandizie hebben. Hieronder de
vyf die het meeste leveren
stuks
1. Volkswagen (VW,
Audi, NSU, Por
sche) 56.165 16,2
2. General Motors
(Opel, Vauxhall,
Chevrolet e.a.) 54.111 15,5
3. Ford (Duitse, En
gelse en Ameri-
se) 51.003 14,3
4. Fiat (Fiat, Auto-
bianchi, Lancia) 40.030 11,5
5. Chrysler (Chrys
ler, Simca, Sun
beam) 22.571 6,8
/"Aver dit ïystje valt te stryden.
Fiat en Citroën werken sa
men. Als ze als één concern zou
den worden beschouwd hetgeen
ze (nog) niet zyn zouden ze sa
men als nummer één uitkomen,
met 60.157 stuks en 17,2'/t. Ook
zouden de verkopen van Renault
en Peugeot bjj elkaar kunnen
worden geteld op grond van een
steeds nauwer wordende samen
werking. Dat zou dan een totaal
van 34.801 stuks opleveren, met 'n
marktpercentage van 9,8*/».
De 15e internationale water
sport- en kampeertentoonstelling
HIS WA (van 13 t/m 22 maart in
de RAI) zal de grootste tentoon
stelling op dit gebied ter wereld
worden: 50.000 vierkante meters
vol ideeën voor vakantie- en
vrijetijdsbesteding (tenten en
kampeeruitrustingen, meer dan
duizend schepen, van rubber
bootjes tot plezierjachten, onder
delen en toebehoren en een grote
collectie binnen- en buitenboord
motoren).
„Het Salon", de Brusselse
autotentoonstelling, wordt de ko
mende keer van 14 tot 25 januari
gehouden, in de Eeuwfeestpalei
zen vlak bij het Atomium.
De Stichting wetenschappe
lijk onderzoek verkeersveiligheid
zal volgend jaar een literatuurstu
die uitbrengen over de voor- en
nadelen van een witte en/of gele
hoofdverlichting op motorvoer
tuigen.
De Nederlandse verening be
scherming voetgangers heeft e
in een brief aan de minister van
Justitie bezwaar tegen gemaakt
dat de politie enige souplesse be
tracht bij de controle op snel
heidsbeperkingen. Met name vindt
de vereniging het helemaal fout
dat het autorijdend publiek zo
langzamerhand weet dat de poli
tie een kleine marge naar boven
aanhoudt.
A
Het laboratorium Battelle in
Frankfort heeft een katteoog (een
in het wegdek verzonken reflec-
tortje) ontwikkeld, dat groen licht
weerkaatst bij temperaturen bo-
van de zeven graden, oranje licht
bij plus drie tot min vier graden
en rood licht bij temperaturen
onder vier graden vorst. Deze
kleurige katteogen kunnen prach
tig waarschuwen als automobi
listen op ijzel moeten rekenen.
Een klein radar apparaat je kan mogelijkerwijs spoedig botsin
gen voorkomen. Tot de technische noviteiten van AEG-Tele-
funken behoort een gallium-arsenide-gunneffectdiode, CGY 12
(foto hiernaast, op een luciferskop)waarmee microgolven-occilato-
ren kunnen, worden opgebouwd. Eén van de gebruiksmogelijkheden
is de elektronische rembesturing van een treinmodel. De frequentie
van het gereflecteerde radar-signaal uit de trechterstraler verandert
bij het naderen van een hindernis. Het signaal wordt door de anten
ne weer opgepikt en komt via de circulator terecht op de als ont
vanger dienende microgolvendetector. De door de detector afge
geven gelijkstroom regelt de motorbesturing, die zó ingesteld kan
worden, dat het voertuig op een vastgestelde afstand van de hin
dernis blijft staan.
