Veenendaals
dagblad
Noordelijke helft
geheel verloren
Fransman kaapte
Boeing van TWA
Buiten
Mogelijkheden om
fusies wettelijk
te stimuleren
Gelders-Utrechtse, streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Arnhemse brandweer kon met moeite
tegen beijzelde heuvels opkomen
Nasser aan de
dood ontsnapt
IJzel rem op
trein- en
wegverkeer
Succesvolle strijd om
behoud Koopmanshuis
ALGEMENE VERWACHTING IN DEN HAAG:
Taptoe Arnhem
maakt het
niet lang meer
Tekeningen
bewaard
Tussen Parijs en Beiroet
Dodelijke val
uit trein
groot raadsel
TIJDELIJK
REGEN
ARNHEM Vannacht omstreeks half vier heeft een laaiende
vuurhel het grootste deel van het Zaanse dorp in het Arnhemse
Openluchtmuseum volledig met de grond gelijk gemaakt. Het
„huilde" door de houten huisjes, vertelde de zeer bewogen heer
H. Geertsema, hoofd van de Monumentendienst en tevens de
enige bewoner, die moest toezien hoe de noordelijke helft van wat
de voornaamste trekpleister van het museum was, volledig in de
as ging. Minutenlang duurde het wachten op de brandweer, die
op de spiegelgladde beijzelde heuvels benoorden Arnhem slechts
tergend langzaam vooruit kon komen.
Sijs I
SER- VOORZITTER SUGGEREERT:
PERSPECTIEF
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm 10757 en
10955 (red Giro 1321600.
Losse nummers I 0,25; Abonnement
1,03 p.w., 4,40 p.m., 13,10 p.k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad ..De Vallei''
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
VRIJDAG 9 JANUARI I970 - 44e JAARGANG no. 7
llllltlMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIUIHIHIHIi
VUUR TROF „ZAANSE BUURT"
IN OPENLUCHTMUSEUM
De Arnhemse brandweer stond
vrijwel machteloos tegenover
het laaiende vuur, dat vannacht een I
deel van de Zaanse buurt" in het
Openluchtmuseum verteerde.
cl
ARNHEM De Navo-taptoc maakt
het niet lang meer. Op hoog niveau
wordt op het ogenblik overleg gepleegd
over het Arnhemse evenement. Het
lijkt er op, dat defensie het zwaar ge
kritiseerde muziekfeest niet langer wil
steunen. Het ontbreken van gratis voe
ding en huisvesting in de Arnhemse ka
zernes betekent voor de taptoe zonder
meer de doodsteek.
Minister Den Toom, Gelderlands com
missaris der Koningin mr. H. W.
Bloemers, Arnhems burgemeester, drs.
J. A. F. Roeien en stichtingsvoorzit
ter N. J. D. Verbeek buigen zich nu
over de vraag of voortzetting van de
taptoe wel mogelijk en wenselijk is.
Er is de laatste jaren een toenemen
de stroom kritiek over het hoofd van
de taptoe los gebarsten. Nog onlangs
vroeg het PSP-statenlid G. v.d. Heide
aan GS van Gelderland het provincie
huis niet langer ter beschikking te stel
len. De Arnhemse raad bleek al eerder
niet veel zin meer in het feest te heb
ben. Ook de Centrale Kerkeraad van de
Hervormde Gemeente in Arnhem sprak
zich al enkele malen over de taptoe
uit als een „feest van schijnvrede".
Al in 1968 heeft minister Den Toom
laten weten zijn steun in te trekken als
de taptoe een uitsluitend militaire af
faire meer zou zijn. Vorig jaar werd
onder druk van de buitenwacht voor
het eerst het „burgerelement" inge
voerd.
Wel lijkt het erop dat de taptoelei
ding het feest dit jaar nog wil laten
doorgaan, voor de dertiende maal nu,
om niet de indruk te wekken te zdjn be
zweken voor de kritiek.
De brand begon in liet schoenma
kershuisje. waarin een boekbinderij
was gevestigd, en sloeg onmiddellijk
over naar de prachtige antieke tabaks
winkel en de daarachter gelegen schil
derswerkplaats. Ook het tentoonstel
lingsgebouw, waarin veel kostbare
maquettes, kon door de vertraging die
de brandweer opliep, niet worden ge
red. Met succes vochten de brandweer
lieden voor het behoud van het grote
Koopmanshuis en het souvenirwinkel
tje aan de overkant van de straat.
De vuurzee werd ontdekt door sur
veillerende politiemannen. Toen de heer
Geertsema. in der baast aangekleed bij
het houten dorp arriveerde, viel er al
niets meer te redden van de dikwijls
onvervangbare antieke panden.
Het Zaanse dorp. dat bestond uit huis
jes van omstreeks 1850, werd in 1939 en
de daarop volgende jaren in Arnhem
opnieuw opgebouwd. Het was daarbij
direct al een van de drukst bezochte on
derdelen van het museum. Vooral de
tabakswinkel en de volop in bedrijf
zijnde boekbinderij trokken veel aan
dacht, evenals de in het openluchtmu
seum zelf met minitieuzc zorg vervaar
digde maquettes van molens en boerde
rijen.
„Ik ben volkomen uit het veld ge-
BEIROET Een gekaapte Boeing-707 van de Amerikaanse T.VV.A. is heden
morgen om 05.17 uur op het vliegveld van Beiroet geland.
Enkele seconden na de landing reden brandweerwagens, ziekenauto's en red
dingvoertuigen met grote snelheid achter het vliegtuig op de landingsbaan aan.
Gehelmde soldaten zetten de rolbaan af. Het vliegtuig wras kort na de start uit
Parijs gekaapt. Het kwam uit New York. Boven de Middellandse Zee vuurde
iemand een schot in de w.c. af.
Dc Boeing-707 kwam aan het einde van de landingsbaan tot »tilstand en draaide
vervolgens langzaam om naar het stationsgebouw te taxiën. De kaper werd gear
resteerd.
slagen." Prof. dr. A. Bernet Kempers,
directeur van het museum, schatte de
schade, die de brand aanrichtte, op
ruim een miljoen gulden. „Maar daar
mee is niet veel gezegd: het was alle
maal onvervangbaar authentiek mate
riaal." Desondanks denkt hij sterk aan
wederopbouw. Alle tekeningen van de
verloren gegane huisjes zijn bewaard
gebleven.
Prof. Bernet Kejnper.s toonde /.ich er/
bijzonder gelukkig over, dat de brand
weer op het laatste nippertje het Goede-
jaarshuis, de riante Zaanse koopmans
woning annex souvenirwinkel, wist
te behouden. Op een geblakerde gevel
na, werd aan dit gebouw, dat een kost
bare verzameling antieke meubels her
bergt, niets beschadigd.
Omtrent de oorzaak van de brand
valt weinig te zeggen. Waarschijnlijk
begon de brand bij een van de olie- of
kolenkachels. Een voorraad gaskachels,
die juist dezer dagen overal zouden
worden aangesloten, ging eveneens ver
loren. Aan brandstichting wordt niet ge
dacht.
1 XKfelbeschouwd kun je dit ivoord
I moeilijk in het enkelvoud schrij-
ven, want de sijs zie je nooit al-
1 lêén, maar altoos in gezelschap.
I Op de winterse elzen en bezken ko
men ze de zaadjes pikken, doch ook
die van vele onkruiden zijn hun
dierbaar. Ze vertonen zich als le
vendige geelgroene, zwart ge
streepte kleine reizigers, behendige
klauteraars, die onvermoeid ba
lanceren en gymnastiseren, vaak
met de kop naar beneden bunge
lend .om de heen-en-weer zwaaien
de katjes te kunnen bereiken. On
ophoudelijk laat zo'n zwerm zijn
gekweel en gelok horen. Een week
of wat geleden zaten ze misschien
nog in Scandinavië en zagen de
Lappen met de rendieren voor de
slee over de toendra trekken, hoor
den in de poolschemering de lem
mingen fluiten en bemerkten tel
kens de schaduw van de sperwer
uil, die gedachtloos jacht op deze
noordelijke ratten maakte. Ook zou
het wel kunnen, dat ze van minder
ver gebied gereisd kwamen: uit de
naaldwouden van Oost- en West-
pruisen. achter het IJzeren Gordijn,
want daar staat de wieg van ons
sijsje evenzeer. Over land en water
droegen hen de zwakke wiekjes en
waar het scherpe oog berken of el
zen ontdekte, streken de vogels
neer, om er van het overvloedige
zaad te snoepen, zodat het er soms
op leek, alsof zich zo'n stil, drome
rig winterwereldje ontijdig en voor-
bijgaand in prille, ijle lentetooi had I
gestoken. We troffen deze montere j
zwavelgele vogeltjes vroeger voor-
al in de Geld. Vallei aan en omdat f
ze zich weinig mensenschuw ge-
dragen, kon je een poos rustig naar
dit vrolijke vertier dichtbij kijken, l
want in hun beweeglijkheid en kun-
stenmakerij personifiëren ze de i
aanstekelijke en blijmoedige on be-
kommerdheid, die veel mensen te- f
genwoordig slechts moeizaam
schijnen te kunnen opbrengen.
9 JAN. '70 A. B. WIGMAN I
DEN HAAG De voorzitter van de Sociaal Economische Raad, dis. J. W.
de Pous, heeft \anmorgen in zijn nieuwjaarsrede gepleit voor wettelijke mo
gelijkheden om fusies te stimuleren, vooral in gevallen waarin een belangrijk
beroep op overheidsmiddelen wordt gedaan.
„De moderne economic is zonder
ondernemingsconcentratie niet denk
baar. Men kan zich eerder een plei
dooi voorstellen voor het instellen van
een parlementaire enquête naar fusies
die niet, of nog niet, tot stand zijn ge
komen. Het Nederlandse bedrijfsleven
lijdt eerder aan een gebrek aan groot
te dan aan overmaat. Het is mogelijk,
dat hierin een belangrijke oorzaak ligt
van de steeds meer aan de dag treden
de structurele zwakte van bepaalde
sectoren", zei hu".
De heer De Pous noemde de groei
ende belangstelling voor het economi
sche machtsprobleem verheugen, maar
hij acht het voorbarig nu al over te
gaan tot het innemen van verankerde
posities en het „met getrokken zwaard"
betrekken van de wacht bij het fusie-
en concentratieverschijnsel.
De SER-voorzitter zei onder meer,
dat er alle aanleiding is al een begin
te maken met het benoemen van com
missarissen op de manier die materi
eel het voorstel van de SER benadert.
De huidige wet verzet er zich geens
zins tegen om de inzichten en gedach
ten van de ondernemingsraad te ge
bruiken bij het bezetten van vacatures
in de raden van commissarissen. Reeds
nu is het mogelijk de raden van com
missarissen in te schakelen bij het ne
men van belangrijke beslissingen.
Wat de tc verwachten conjuncturele
ontwikkeling betreft is het verloop van
de wereldhandel van wezenlijke in
vloed. Het is vrij zeker dat de zeer ho
ge stijgingspercentages van 1968 en
1969 (in beide jaren 15 procent) niet
zullen kunnen worden gehandhaafd.
De economische ontwikkeling is on
getwijfeld indrukwekkend. Vrijwel pa
rallel met de stijging der produktie
van bedrijven is het reële nationale in
komen met in totaal circa 145 procent
en per hoofd van de bevolking met on
geveer negentig procent toegenomen.
Er is een neiging lot meer gelijkma
tigheid in de personele inkomensverde
ling, hetgeen betekent dat door een
evenwichtiger verdeling steeds meer
groepen bij deze welvaartstoeneming
zijn betrokken. De heer De Pous ves
tigde tevens de aandacht op het sterk
parallel lopen van de loon- en prijsont
wikkeling. Na 1960 is een duidelijke
verscherping van de prijzenconjunc-
tuur opgetreden met een voorlopig
hoogtepunt in 1964. Daarna heeft zich
enige matiging voorgedaan, maar se
dert 1967 dreigt, de situatie opnieuw te
verscherpen.
CAÏRO President Nasser en de
„sterke man" van Libië, kolonel
Moammar Kazafi, zijn in december
tijdens het bezoek van Nasser aan
Libië bij een vliegtuigongeval ter
nauwernood aan de dood ontsnapt.
De hoofdredacteur van het dagblad
„Al Achram", Hassaneiri Heikal
schrijft in zijn wekelijks hoofdartikel,
dat tientallen brandweerwagens en
ziekenauto's naar het vliegveld Be-
nina in Benghazi waren geraasd, toen
het vliegtuig, waarmede de twee Ara
bische staatslieden uit Tripoli onder
weg waren tijdens de vlucht in moei
lijkheden kwam te verkeren. De voor
ste wielen van het vliegtuig waren
geblokkerd, zodat het op en neer
vloog tussen vliegveld en woestijn,
terwijl de bemanning vergeefse moei
te deed de wielen te deblokkeren, al
dus Heikal.
Na 20 minuten werd duidelijk dat het
vliegtuig een riskante buiklanding
diende te maken. Het was niet onmo
gelijk dat het toestel daarbij in brand
zou vliegen. „Het was een wonder,
dat de vlieger er tenslotte in slaag
de de wielen naar buiten te brengen
hij deed het met de hand" aldus 't
bericht.
Op enkele honderden meters van
het stationsgebouw kwam het vlieg
tuig definitief tot stilstand. Onmiddel
lijk gingen de brandweerwagens en
ziekenauto's langszij staan. Veilig
heidsmannen zwermden om het toe
stel. terwijl technici de landingstrap
klaarzetten.
Een gebrilde Frans-sprekende Eu
ropeaan blijkt het TWA-vliegtuig met
de revolver in dc vuist, gekaapt te
hebben. Hij heeft de Boeing gedwon
gen een landing in Beiroet te maken.
Nadat het enorme vliegtuig was ge
land vuurde de kaper een aantal
schoten af op het instrumentenbord
in de cockpit. Niemand werd echter
gewond.
Boordwerktuigkundige Earl Lima,
zei, dat de kaper de bemanning van
Parijs tot Beiroet vrijwel onafgebro
ken onder schot had gehouden. Toen
het vliegtuig in Rome tankte, aldus
Lima. stond de kaper niet toe, dat er
een deur werd geopend.
De kaper had donker haar eh droeg
een bril. Hij reisde in de toeristen
klasse met een Frans paspoort en hij
sprak Frans. Hij had volgens Lima
niets weg van een Arabier.
De passagiers en de bemanning
trokken hun schoenen uit en verlieten
het toestel na de landing via de nood
voorzieningen. Do kaper volgde hen
en werd door Libanese agenten ge
pakt zodra hij de vaste grond bereik
te.
Hij kreeg een aantal klappen en
werd ontwapend. Hij bood geen ver
zet maar protesteerde in het Frans.
Een van de passagiers, mevrouw
Elizabeth O'Connell uit Georgetown
in Connecticut, zei, dat de kaper de
gehele vlucht bijzonder rustig was
Op een gegeven ogenblik knoopte hij
zijn overhemd los. Een revolver werd
zichtbaar in een tas. Hij vroeg de
passagiers hun nationaliteit.
De kaper kreeg van de veiligheids
mannen geen kans te zeggen waarom
hij het vliegtuig had gekaapt en of
hij behoorde tot een Palestijnse guerril
la-organisatie.
Een TWA-functionaris zei, dat de
kaper volgens de papieren een zeke-
GRONINGEN Dr. S. L. Mansholt,
de 61-jarige vice-voorzitter van de Eu
ropese Commissie, ligt met een lichte
hersenschudding in het huis van zijn
broer, de arts U. J. Mansholt in het
Groningse Winsum.
Dr. Mansholt kwam ten val, toen hij
samen met zijn broer een schaatstocht
maakte in de buurt van Mensingeweer.
Hij zal nog zeker een week het bed
moeten houden.
re Christian Belon, een Fransman,
was. Hij sprak Frans en enig Duits,
aldus de functionaris. Hij werd van
het vliegtuig naar het stationsgebouw
gebracht voor een ondervraging door
de veiligheidsdienst.
Volgens de directeur van het vlieg
veld van Beiroet heeft de kaper ver
klaard, dat zijn daad een vergelding
was wan „de Israëlische actie tot ont
voering van 23 Libanese gijzelaars".
..Mijn daad sproot voort uit mijn lief
de voor Libanon".
UTRECHT Ijzelvorming op de
bovenleiding heeft de Nederlandse
Spoorwegen vanmorgen vooral in het
zuiden des lands danig parten ge
speeld. In en bij Roermond brak de
bovenleiding op drie plaatsen, waar
door geruime tijd de verbinding tus
sen Eindhoven en Midden- en Zuid-
Limburg verbroken was. Doordat het
wegverkeer ook sterke hinder van de
gladheid ondervond, viel het niet mee
om voor vervangend busvervoer (e
zorgen. Na enkele uren begon men
eehter de moeilijkheden de baas te
worden.
Op veel plaatsen in het land kwam
het verkeer vanmorgen slechts moei
zaam op gang als gevolg van de be
ijzelde wegen. Duizenden mensen'
kwamen te laat op hun werk. Het
openbaar vervoer ging in veel geval
len te laat van start doordat men
pas kon uitrijden nadat er gestrooid
was.
Met name in Amsterdam hadden
enkele tientallen aanrijdingen plaats,
die voor stagnatie zorgden en in en
kele gevallen aanzienlijke blikschadp
veroorzaakten.
De sneeuw op het bevroren IJssel-
meer werd gisteren door een felle
wind op de Afsluitdijk geblazen. Fr
hoopten zich snecuwduinen op, die
soms wel anderhalve meter hoog wa
ren.
Vrachtwagens konden er nog door
heen, maar personenauto's raakten
zonder meer vast.
Ook in de Zuidwesthoek van Fries
land waren grote sneeuwverstuivin
gen. Nabij Riis sneeuwde het wegdek
over driehonderd meter totaal dicht
met een laag die 1.20 meter dik werd.
Zo was hel: de .Zaanse Buurt"
in volle luister. De brand van i
vannacht heeft de huisjes links op l
de foto volledig in de as gelegd. De
panden aan de overzijde van het
straatje kon de brandweer met de I
grootste moeite behouden, zij het I
(lat sommige ervan een zwaarge-
blakerde voorgevel kregen.
BOSKOOP In de gemeente Reeu-
wjjk is donderdagmorgen omstreeks
kwart voor negen een man uit een
trein van Utrecht naar Gouda geval
len. 's Middags is hij aan zijn ver
wondingen overleden.
Op grond van sporen in de sneeuw
naast de rails, is het de politie een
raadsel hoe het ongeluk gebeurd kan
aijn. Niemand heeft de man, de 45-ja-
rige M. Winkel, uit de trein zien val
len. Er is tenminste geen enkele mel
ding binnengekomen.
Enige tijd nadat de trein de bewus
te plaats was gepasseerd, werd de
man door een voorbijganger gevonden.
Zijn ledematen waren bevroren. In
het ziekenhuis constateerde men her
senletsel. De man was afkomstig uit
het Labrehuis in Utrecht, een onder
dak voor zwervers. Hij had geen trein
kaartje bij zich.
Kabinet heden weer compleet
DEN HAAG Vandaag wordt zeer waarschijnlijk de naam van de nieuwe
minister van Economische Zaken bekendgemaakt. Staatssecretaris Grapper-
haus (Financiën) heeft nog steeds de beste kansen, met als „gevaarlijke tweede"
mr. Nelissen, lid van de Tweede Kamerfractie voor de KVP.
De CHU en in iets mindere mate, de
AR, maken grote, zy het niet onover
komelijke bezwaren tegen dré Grap-
perhaus.
Zij zijn bang dat minister Witteveen
te weinig tegenspel van zijn voorma
lige staatssecretaris in het kabinet zal
krijgen. Dit is duidelijk geworden, na
dat premier De Jong gistermiddag met
de fractievoorzitters van de vier rege
ringspartijen heeft gepraat.
Politiek Den Haag verwacht, dat de
opvolging van mr. De Block vandaag
eerst in de ministerraad wordt bespro
ken. Daarna kan de benoeming worden
verwacht.
Behalve dr. Grapperhaus en mr. Ne
lissen die het aanbod niet zal wei
geren, spelen ook o.m. de vroegere
staatssecretaris van financiën, dr.
Hoefnagels en dr. Van den Brink, oud-
minister van Economische Zaken, mee,
evenals de Tilburgse hoogleraar prof.
Bosman.
Minister Witteveen wilde gistermid
dag na zijn aankomst uit Frankrijk op
de vliegbasis Valkenburg niets zeggen
over de mogelijkheid, dat dr. Grapper
haus minister van Economische Zaken
zou worden. ,,lk zou het als minister
van Financiën zeer betreuren, wanneer
ik deze staatssecretaris zou moeten
verliezen."
De smeulende resten van de
noordelijke helft van de ,,Zaan-
se buurt" stemden de directie van
I het Openluchtmuseum vanmorgen
uitermate droevig.
limiiMitiiiiffiiitHimi
IHIIIIIIMIIIHIMHIIIIIIIIII
Weersverwachting van het KNMI
van vrijdagavond tot zaterdagavond:
Veel bewolking met tijdelijk regen.
Matige tot vrij krachtige wind tussen
zuidoost cn zuid. Temperaturen enkele
graden boven het vriespunt.
Morgen:
Zon op: 08.45: onder: 16.50.
Maan op: 10.34; onder: 20.35.
