Over smaak
valt niet te
twisten, maar
smaak is wel
'n studie waard
ANTIEK OF KLASSIEK
Het wonen van
oudere mensen
Echt een huis
voor jonge mensen
Huis als
gebruiks
voorwerp
Eerst studeren - dan kopen
VOORAL
DE RUIMTE
PRAKTISCH
VERDELEN
Te laag
Warme tint
Schoorsteen
door: Mark. H. Douma
Eén ruimte
Rustieke eethoek in de van oorsprong Engelse Wind-
sorstijl. Op de achtergrond een broodkast en een
hoekkastje naar antieke voorbeelden uit eigen land.
(Door Will Simons)
„Over smaak valt niet te twisten" is een bekend en zéér waar Hollands spreek
woord. Zo zal de één weg ztfn van antiek, een tweede zal „zweren" b(j klassieke
meubelen, terwijl weer een ander modern of zelfs ultra-modern prefereert. En dat
is niet zo erg, want een ieder heeft toeh immers het recht om z'n huis op zjjn
manier in te richten. Ditmaal willen w(j ons beperken tot het antieke en klassieke
meubel, omdat hierover nogal wat misverstanden bestaan. Wat is bijvoorbeeld het
verschil tussen antiek en klassiek
Antieke meubelen zijn over het algemeen meubelen, die vóór het midden van de
vorige eeuw zijn gemaakt. Zijn de meubelen van latere datum dan betreft het ko-
piëen, die heel moeilijk zelfs door een vakman van echt zijn te onderschei
den! De laatste meubelstijl die als „antiek" wordt beschouwd is de Biedermeier
stijl, die tot ca. 1820 heeft geduurd.
Vervalsingen worden ook nu nog gemaakt en het vereist werkelijk een jarenlange
studie, willen we niet „bij de neus genomen worden"! Over de prijzen valt geen
zinnig woord te zeggen. Net als bij andere artikelen, postzegels bijvoorbeeld, gaat
het om de vraag en het aanbod, ofwat men maar wil betalen
Klassieke modellen, zoals bijvoorbeeld dit stoeltje en de
zgn. Windsor stoeltjes voldoen oudere mensen meestal
goed. Wel moet de zithoogte juist zijn en natuurlijk ver
schilt het zitcomfort voor iedereen: een langer iemand
heeft eigenlijk een hogere stoel nodig dan een klein iemand.
In elke fase van ons leven kan een huis zo worden
ingericht dat die inrichting aansluit op onze be
hoeften, bij onze omstandigheden past. Een moe
der van een stel kleine kinderen, zowel als een
bejaarde vrouw kan niet veel tijd besteden
aan het onderhoud haar hun woning. Men doet er
dan verstandig aan door de keur van meubels,
vloerbedekking enz. én door de manier van in
richten, het onderhoud te vergemakkelijken.
De gezelligheid lijdt daar niet onder, integendeel.
Voor oudere mensen wil dit bovendien zeggen dat
ze in eigen vertrouwde omgeving zelfstandig kun
nen blijven wonen. We moeten er bijtijds op aan
sturen dat dit wonen geen al te hoge eisen gaat
stellen aan ons uithoudingsvermogen en onze
energie.
Klassieke of stijlmeubelen hebben
helemaal niets met antiek te maken en
kunnen dus ook geen vervalsingen zijn.
We maken hierbij onderscheid tussen
zuivere kopieën en aangepaste model
len. Deze zijn beide gloednieuw en ko
men daar ook eerlijk voor uit. De ko
pieën, die er uiterlijk uitzien als echt,
zijn met de modernste machines ge
maakt en dit kunnen we ook heel dui
delijk zien aan het steekwerk en de
profilering. Het is namelijk allemaal
even gaaf en volmaakt en als u acht
..Lodewijken" op een rijtje zet, zult u
geen enkel verschil kunnen ontdekken.
Bij handwerk zou dit natuurlijk niet
mogelijk zijn.
Er zijn ook modellen, die maar ge
deeltelijk machinaal worden gemaakt
en dan wordt het wat moeilijker om te
zien dat het hedendaags werk is. Dit
heeft niets meer te maken met het
edele handwerk van vroeger. Bij de
aangepaste stijlen is het vaak niet meer
mogelijk de oorspronkelijke stijl te
herkennen. Vaak gaat het om een nor
maal modern meubel, dat dan voorzien
wordt van schijnpanelen, lijsten en
verroeste schanieren.
Zoals bij veel artikelen, hebben we
bij deze soorten meubelen ook betere
en slechtere kopieën. Het is duidelijk
dat het vrij moeilijk is om met deze
meubelen een goede huisinrichting te
maken, omdat zouden we het conse
quent willen doen we zelfs verande
ringen op onze moderne(?) deuren, pla-
Onae energie wordt minder op de duur. Daar kragen we allemaal mee te ma
ken. Traplopen mag dan een goede spieroefening z\jn, er kan een ttfd komen
dat we er te véél moeite mee hebben.
Soms tijdelijk, na een ongeluk of ziekte, soms blijvend, bij hoge ouderdom.
Daarom is het verstandig voor slaapgelegenheid te zorgen op dezelfde ver
dieping waar men overdag verblijft.
Een bank die breed genoeg is om
goede slaapplaats te dienen, kan bo
vendien als extra logeergelegenheid
worden gebruikt. De banken die we
in de winkels zien zijn meestal vrij
laag. Dit bezwaar kunnen we onder
vangen door er een extra matras op
te leggen. Een andere mogelijkheid
is: een verticaal opklapbed tegen de
wand te plaatsen. Dat neemt weinig
ruimte in. In elke situatie zal men
zelf naar de meest voor de hand
liggende oplossing moeten zoeken.
Waar het op aan komt is, dat de
noodzaak van zo'n oplossing ons niet
plotseling overvalt.
Voor oudere mensen brengt ook
het klimmen op trapjes, stoelen, het
reiken en bukken soms problemen
mee. Men kan er gemakkelijk zijn
evenwicht door verliezen, een ge
vaar dat niet altijd bijtijds wordt
onderkend. Goede, betrouwbare
huishoudtrappen met een steunpunt
waaraan men zich vast kan houden
zijn een eerste vereiste. Voorts kun
nen we het klimmen, reiken en buk
ken (op zichzelf een goede oefening
maar niet als het ons duizelig
maakt!) zoveel mogelijk voorkomen
door te zorgen voor praktische berg
ruimte. De hoogte waarop we
wandkasten aanbrengen in kamer en
keuken is natuurlijk ook van groot
belang. De indeling van die kasten
eveneens.
Een bekend verschijnsel bij het
ouder worden is het minder vast ter
been zijn waardoor men soms valt.
Losse matjes en een gladde vloerbe
dekking verhogen dat gevaar. Losse
matjes zijn vaak zinloos maar als
we ze desondanks willen gebruiken
doen we er wijs aan rubberstrips te
plakken aan de achterkant. We kun
nen ze in elke zaak voor woningin
richting kopen. Stroeve vloerbedek
king die weinig onderhoud vraagt is
tegenwoordig in allerlei kwaliteiten
en prijzen voorradig. Er is zelfs ny
lontapijt (Barwick tapijt, van
Wyers) dat we ook in badkamer en
keuken kunnen gebruiken. Vetvlek
ken kan men er gemakkelijk uit
verwijderen, vocht droogt zonder
kringen op. Wie over de zeventig is
gaat meestal wat opzien tegen zwaar
tillen en sjouwen. De oudere huis
vrouw die haar meubels af en toe
wil verzetten kan dat echter zonder
moeite doen als ze een stukje mate
riaal onder de poten laat zetten
waardoor ze gemakkelijk verschuif
baar zijn.
Mensen die een hoge leeftijd be
reiken hebben soms wat moeite met
opstaan uit een diepe stoel of een
bed dat vrij laag is. De meeste ou
dere mensen voelen niets voor een
speciale „bejaardenstoel". Allicht
niet. Ouderen worden toch al veel
teveel als een apart soort mensen
beschouwd, teveel van andere bevol
kingsgroepen geïsoleerd. Meubelont
werpers hoeven dus niet te piekeren
over een „bejaardenstoel" maar wél
over een ruststoel waaruit iederéén
die zich moeilijk beweegt gemakke
lijk op kan staan. De zitting zal niet
te laag moeten zijn. Een extra bij
passend kussen kan die zitting des
gewenst verhogen, waarbij de leu
ning dezelfde prettige steun moet
geven. Armleuningen die men met
een stevige greep kan omvatten zijn
bij het opstaan een grote hulp.
Evenals te lage „gemakkelijke" stoe
len brengen te lage bedden bezwa
ren mee. Wie handig is kan er zelf
klossen onder maken.
dn tijd van ziekte lenen we die
van de kruisvereniging.
Het heeft zin zich te verdiepen in
alle problemen die bij het zelfstan-
Een speciaal voor bejaarden ont
worpen stoel. Deze stoel voldoet
aan de meeste eisen die een ouder
iemand zal moeten stellen. De stoel
biedt een zekere hoofdsteun, de
handgrepen vergemakkelijken het
opstaan en de rugleuning helt niet
zover achterover dat het opstaan
hierdoor wordt bemoeilijkt.
dig wonen van oudere mensen ont
staan. Maar dat is niet alleen een
zaak voor ontwerpers en fabrikan
ten. De gebruikers zelf kunnen hun
werk stimuleren. Belangrijk is dat
we niet verstarren in een bepaalde
manier van wonen. Als we het wo
nen zien als iets dat beweeglijk
moet blijven, net zo beweeglijk als
het leven zelf, zullen we bijtijds
voorzieningen treffen die in een be
paalde periode nodig zijn.
fonds en ramen zouden moeten aan
brengen. Dus blijft het altijd een beet
je „schipperen".
Tegenwoordig is er nog een heel an
dere manier om je huis in-te richten.
We kopen een heel duur meubel, bij
voorbeeld een bank van drieduizend
gulden en voor de rest gaan we lekker
„artistiek rommelen" bij allerlei opko
pers en uitdragerszaakjes. En origi
neel dat het dan wordt! Ja, dat
wel...maar waarom dan eerst zo'n duur
meubelstuk aangeschaft? Om te laten
zien dat de rommel, die eromheen staat
niet is gekocht uit geldgebrek!?
Kostbaar. Er zijn mensen die echt
antiek verzamelen en dat is een kostba
re zaak, die veel tijd kan vergen. Als
we enkele antieke meubelstukken heb
ben, is het helemaal niet noodzakelijk
om verder ook geheel antiek ingericht
te zijn. Modern en antiek is heel goed
samen te combineren. Goed antiek en
goed modern wel te verstaan!
We zouden zo'n antiek meubel niet in
onze» leefruimte moeten betrekken,
doch het een apart en opvallend plaats
je moeten geven. Het is een beziens
waardigheid uit het verre verleden.
Juist dat contrast tussen heden en ver
leden is zo fascinerend.
Hebben we een aantal kleine antieke
voorwerpen, zoals tinnen borden, oud
aardewerk of antiek glaswerk, dan ko
men deze voorwerpen veel beter tot
hun recht als we ze een eigen plaats,
Wandcombinaties zoals deze heb
ben, naast een grote hoeveelheid
bergruimte, een uiterlijk dat uitste
kend past bij de meeste klassieke en
rustieke meubelen. Eikehout is voor
dit soort meubelen favoriet.
O
bijvoorbeeld in een vitrine geven. We
moeten ze samenvoegen, zodat ze een
decoratie vormen.
Dikwijls wordt gedacht dat stijlmeu
belen veel degelijker zijn dan de mo
derne meubelen. Dit is een fabeltje.
Maar we zijn nu eenmaal gewend om
klassiek met wat meer eerbied te be
handelen. Wat kinderen wel mogen op
een eenvoudige moderne stoel, mogen
ze niet op een Queen Anne-fauteuiltje!
Ja, wat zou er dan langer meegaan?
Hetzelfde geldt voor de bekleding.
Dure klassieke stoelen worden dikwijls
bekleed met originele trijp, gemaakt
van mohair. Zo'n stofje komt ongeveer
op tachtig gulden per meter. Is het dan
verwonderlijk dat een moderne bekle-
dingsstof van ongeveer dertig gulden
het „maar" een jaar of zes uithoudt?
Verwachtingen. Van moderne meu
belen verwachten we dat ze overal
tegen kunnen: hondepoten, moddervoe-
ten, alcoholvlekken, scherpe asbakken.
Een tafel of stoel in een Queen Anne-
stijl weet niet eens dat deze verwoes
ter s" bestaan!
We hadden vroeger een kostbaar por
seleinen eetservies, dat alleen op zon
en feestdagen werd gebruikt én dat de
huisvrouw dan liever zelf afwaste, dan
dat het dienstmeisje er aankwam. Is
het dan iets bijzonders dat deze servie
zen vele geslachten later nog onge
schonden staan te pronken? Het ge
bruik van al deze zaken spreekt een
heel t^elangrijk woordje mee!
En zoals we in het begin al zeiden
„Over smaak valt niet te twisten". Nie
mand is verplicht zich antiek, klassiek
of modern in te richten. We mogen
onze eigen smaak volgen.
(door E. J. van der
Linden-Nijdam
Misschien bent u wel eens in
Schoonoord (Dr) geweest en
hebt u daar de plaggenhutten
gezien die er op initiatief van
een der oudste bewoners zijn
gebouwd. De gemeente stelde
een terrein beschikbaar voor dit
bescheiden openluchtmuseum
dat veel bezoekers trekt. Het
was de bedoeling van de initia
tiefnemer om het nageslacht te
laten zien hoe een veenarbeider
tot in het begin van deze eeuw
nog woonde. Hij is zelf geboren
en getogen in een plaggenhut,
een uiterst primitieve behuizing
die bestond uit stammetjes met
heiplaggen bedekt.
Als mensen gingen trouwen
bouwden de buren hun onderko
men. Dat gebeurde 's nachts
omdat men overdag van vroeg
tot laat moest werken. De bu
ren zorgden ook voor meubi
lair; een tafel, twee stoelen,
een plank langs de wand, een
bedstee met een strozak erin.
Dat was alles. Kasten had men
niet nodig. Men bezat immers
niets, zelfs geen extra stel kle
ren. De gehuwde vrouw die hele
dagen meewerkte in het veen
en een moeizaam bestaan had
hoefde zich in elk geval niet
druk te maken over het onder
houd van haar huis. Naarmate
de woningen beter werden
vroeg dat onderhoud meer tijd
en energie. Naast apparaten die
het huishoudelijk werk verge
makkelijken komen er talloze
dingen op de markt die het in
gewikkelder maken. Kamers en
kasten puilen vaak uit. Menige
oudere huisvrouw ondervindt
het ongemak van wat het gezin
in de loop der jaren vergaart.
De klacht van bejaarden die het
meest naar voren springt be
treft het huishoudelijk werk. Ik
heb sterk het gevoel dat elke
huisvrouw veel beter voorbereid
zou zijn op tijden van lichame
lijke zwakte als ze van meet af
aan haar woning als een ge
bruiksvoorwerp beschouwt, als
een middel om te leven. Een
woning wordt nog maar al te
vaak gezien als een ding dat
netjes" moet zijn, ,,mooi",
waardoor het interieur geen
middel is maar doel.
De woonhoek
van de kamer
is vooral prak
tisch ingericht.
De twee langs de
hele wand door
lopende planken
bieden plaats
aan curiositeiten,
mooie boeken,
geluidsinstallatie
en een heleboel
gewoon maar
decoratieve
dingen en
dingetjes.
De vloer werd bekleed met stroken
meubelplaat met een bovenlaag van
ocoumé hout. Door dit ocoumé een keer
per half jaar in oxaan-olie te zetten,
verkrijgt het hout een warme lichtbrui
ne tint. Alle platen werden rondom
voorzien van een voeg en aan elkaar
verbonden door het inbrengen van tri
plex stroken, die de tegenover elkaar
liggende voegen verbinden. De platen
werden verspringend in de breedte ge
legd, om het pijpelade-effect van de
ruimte zoveel mogelijk op te heffen.
Het bed werd, zoals de wens van de
bewoners was, centraal in de ruimte
geplaatst. De bak werd opgetrokken uit
spaanplaat en daarna oranje gesausd.
Een 15 cm uitspringende rand van
wengé-hout vergemakkelijkt het zitten.
Groene dekens en een aantal kleurige
kussens geven kleur aan het geheel.
Boven het bed werd een verlaagd pla
fond aangebracht wat het slaapgedeel
te een grotere intimiteit geeft. Vertica
le balken aan het hoofdeinde vormen
het verbindende element tussen het bed
en plafond.
clubjes waarvan één in rood laqué, een
tweede in Hindelopen-blauw, beide
met een rieten rug. Naast de radio een
forse fauteuil op sledevoet met los
zitkussen. Alle stoelen zijn ontworpen
döor Van Tongeren en gemaakt door
Jonkers Meubelfabriek te Wezep.
Dit verlaagde plafond werd afgedekt
met zachtboard, dat aan de binnenzijde
met aluminium folie werd beplakt.
Voor de houtconstructie werd gebruik
gemaakt van blank geschuurd vure-
hout. De kamerdeuren werden afge-
plaat met geplasticieerd mat wit
board, dat de deuren nét niet helemaal
bedekt. De lijsten, die zo ontstonden
werden afgeschuurd en oranje gebeitst.
Het zitje in de voorruimte wordt ge
vormd door een 3-tal gemakkelijke
In de schoorsteen verkreeg men een
reliëfwerking, door deze eest met een
structuurbehang te beplakken en daar
na donkerblauw te sauzen, de aanslui
tende muren werden in een lichtgrijze
toon geverfd. De plinten langs plafond
en vloer doen een beetje merkwaardig
aan. Beide zijn 8 cm breed en werden
blauw-groen gebeitst. Hierdoor lijkt het
plafond in deze hoge kamer iets lager,
wat de intimiteit ten goede komt. De
erker wordt 's avonds weggesloten door
een gordijnen wand, in rode-kool-rood.
dat gebroken wordt door een tikkeltje
oranje. De veel kleine, vaak verborgen,
spotjes en schemerlampjes geven aan
de kamer 's avonds een ander gezicht
dan overdag.
In zijn geheel een interieur, dat niet
alleen van durf getuigt, maar ook een
aanvaardbare oplossing is voor jonge
mensen.
Studenten zijn mensen met zéér eigen opvattingen over het wonen.
In het oude gedeelte van Amsterdam-Zuid kreeg een jong studen
tenechtpaar met zoontje Jeroen, een verdieping toegewezen be
staande uit 2 kamers „en suiteen een piepklein zijkamertje.
Direct na het betrekken van de nieu
we etage werd besloten om de inrich
ting aan te passen aan de bestaande
studie- en leefgewoonten. De binnen
huisarchitect B. A. van Tongeren uit
A'dam werd in de arm genomen en hij
begreep al gauw dat hij met deze
„oude" gewoonte rekening zou moeten
houden en op deze manier aan de wen
sen van de bewoners tegemoet zou
moeten komen. Als men nooit meer
heeft gehad dan één kamer om te stu
deren en te leven, kan een 2-persoons-
bed een grote sta-in-de-weg zijn. Nood
gedwongen krijgt het dan allerlei extra
functies toebedeeld, zoals zitbank, af-
legruimte voor boeken en dictaten en
kan zelfs, op den duur het bureau ver
vangen. Uit deze benauwde woonsitua
tie ontwikkelde zich dan ook de ge
woonte om liggend of zittend op bed te
studeren.
Hiervan uitgaande besloot hij dus
van de 2 kamers één ruimte te maken
en het bed hierin een centrale plaats te
geven. Verdere wensen waren boeken-
berging, aflegruimte voor een grote
verzameling snuisterijen en rommeltjes
en tenslotte zou de ruimte praktisch in
het onderhoud moeten zijn. De gehele
tussenwand, die bestond uit schuifdeu
ren, die wegvielen achter kasten, werd
dus weggebroken. Beide schoorstenen
werden onderhanden genomen, in de
achterkamer verdween de hele schoor
steen en die in de kamer werd afge
vlakt. De stukadoor ontfermde zich
over het marmer en maakte er voor
zichzelf een prachtige tuintafel van.
De slaap-
studeerhoek van
de kamer met,
centraal, het bed.
Het bed wordt
ook gebruikt als
plaats om lekker
ontspannen te
studeren of om
domweg lekker
lui te liggen
lezen.