BIJNA DER TIG JAAR NA INVOERING.
Kinderbijslag is als „economisch
noodverband"
s Ieder kwartaal opnieuw
honderden miljoenen
onmisbaar
Voorproefjes van de zomer
aa
tó
In VS. meer dan een miljoen
drankzuchtige vrouwen
Als t kind
maar een
naam heeft
N
Proef tot snel opsporen
van baarmoederkanker
Goed besteed
Tijdelijk...
Comjsetisatie
Ook elders
Overtuigen
Eerste glas
Grote schade
I
Yflke drie maanden fin januari, april, juli en oktoberzetten vele winkeliers
zich schrap. Ze moeten het hoofd bieden aan de duizenden mensen, die de
kinderbijslag komen besteden. Vooral de kledingbedrijven, de woningtextiel
winkels en de handel in radio's, televisietoestellen, koelkasten en wasmachines
moeten zich er degelijk op instellen.
Vaak moet er voor de eerste zaterdag na de uitbetaling extra personeel worden
aangetrokkenvan tevoren worden veelal grote advertenties geplaatst en de
0*agarijnen dienen tot de nok toe gevuld te zijn.
IVTederland is bevrijd van de be
ruchte ,.11 germinal XI". zoals
de Franse wet heet, waarnaar wij ons
tot nu toe bij de naamgeving van
kinderen hadden te richten.
Twaalf jaar na de uitvaardiging van
dit decreet (1803) kreeg ons land
trouwens al een aanzienlijke verlich
ting van de voorschriften. Niet lan
ger dienden alleen maar namen, be
kend van kalenders, van heiligen uit
de rooms-katholieke kerk of van
personen uit de oude geschiedenis tot
het jaar 395 te worden gekozen.
Reeds bekende namen mochten ook
worden gevoerd. Vooral in Friesland,
waar de traditie veel namen had
voortgebracht, verruimde dit de mo
gelijkheden.
Nu mag sinds 1 januari 1970 iedereen
zijn kind noemen naar wie of wat hij
wil. Alleen waarschuwt de wet voor
onwelvoegelijke namen, wijselijk in
het midden latend wat onder onwel
voegelijke namen wordt verstaan.
Maar mr. Pieter Cornelis Breedveld,
hoofd van de afdeling burgerlijke
vtand, bevolkingsaangelegenheden en
militaire zaken in Den Haag wil wel
een handje helpen: denk maar aan
Jan Cremer.
Een tweede punt, waaraan de ambte
naren van de burgerlijke stand zich
hebben te houden is te waken voor
de bescherming van de familienaam.
Het mag dus niet dat Enno van Gel
der (voornaam Enno) zijn kinderen
en kindskinderen Piet, Jan en Klaas
Enno van Gelder laat heten. Van
Gelder is de achternaam en verder
geen gezeur.
Voor het overige zal het hen een zorg
zijn.
Dat. was trouwens de laatste tien jaar
al zo, bekent mr. Breedveld. Wij
maakten geen moeilijkheden. Hoog
stens wezen wij de vader erop wat
voor narigheden een bepaalde naam
- later voor het kind kon meebrengen.
Zo probeerden wij hem bij te bren
gen zijn dochter, die hij wellicht in
een overmoedige bui met „Urientje"
het leven wilde insturen, dan des
noods maar Annie te noemen.
Ook het gezellige „Fiep" is een argeloze
vader eens sterk ontraden, omdat,
volgens de afwetende ambtenaar
achter het loket, dit op ,z'n Brabants
ouwe hoer betekent.
Mr. Breedveld denkt dat er met deze
laatste modernisering wel bereikt is
wat er bereikt kan worden. Veel ver
nieuwingen zitten er niet meer in, of
het zou moeten zijn dat wij alleen
nog maar een nummer hebben. Ad
ministratief is dat in 1980 het geval,
maar aan het vernoemen blijven wij
hangen, voorspelt hij.
Nu wordt tenminste nog een 60 procent
van alle kinderen de naam Jan, Piet
en Marietje meegegeven. „Want zo
heten oma en opa ook".
Het gaat niet om een paar kwartjes,
niaar om honderden miljoenen guldens,
elk kwartaal weer (vorig jaar is ruim
twee miljard gulden uitgekeerd aan
kinderbijslag, waarbij het meeste kin
dergeld, dat aan ambtenaren is betaald,
niet is meegeteld en waarbij „ruim" wil
zeggen, dat het 87 miljoen gulden méér
was).
De driemaandelijkse koopgolf be
wijst dat de kinderbijslag nog steeds
beantwoordt aan zijn doel: de herver
deling van de totale inkomsten in Ne
derland. De mensen kopen er veelal
kleren, schoenen en spullen voor hun
huis voor: vrij elementaire behoeften
die velen ondanks de veelbesproken
welvaart kennelijk niet van hun sa
laris kunnen betalen (de enkeling die
het bedrag in drank of drugs omzet, er
een hengeluitrusting voor koopt of het
op een andere manier aan het gezin
onttrekt, is statistisch niet achterhaal
baar).
„De kinderbijslag wordt over het al
gemeen goed besteed", zegt de heer A.
C. van der Kleij, één van de deskundi
gen van het ministerie van Volksge
zondheid en Sociale Zaken.
Het is niet bedoeld als een vaderlijk
schouderklopje voor brave ouders die
netjes kinderschoentjes voor de kinder
bijslag kopen. Veel meer duidt hij er
mee aan, dat we deze sociale verzeke
ring nog steeds niet kunnen missen.
De verzekering in 1939 ingevoerd
door de Nederlandse regering en in
1941 door de Duitsers niet onmogelijk
gemaakt (wat iets anders is dan inge
voerd) gold aanvankelijk van 't derde
kind af. Bedoeling: de mensen die het
meest gedupeerd waren door de prijs
stijgingen de gezinnen de helpen
de hand te reiken (belastingfacilitei
ten zetten voor mensen met lage inko
mens geen zoden aan de dijk; loonsver
hogingen waren sociaal-economisch
niet wenselijk).
In 1946 was Nederland dermate arm
en berooid dat het onverantwoord was
om de schrijnend nodige loonsverhogin
gen door te voeren. Weer bracht de kin
derbijslag uitkomst: loontrekkenden
kregen voortaan uitkeringen vanaf het
eerste kind.
Het was een tijdelijke maatregel, die
opgeheven zou worden zodra 's lands
economie echte lonen zou toestaan. In
1963 verving de algemene kinderbij
slagwet (kinderbijslag voor iedereen
vanaf het derde kind) de bestaande re
gelingen maar er was nog geen wel
vaart genoeg om de kinderbijslag voor
loontrekkenden voor het eerste en
tweede kind af te schaffen en te ver
vangen door loon. Sterker: veel kleine
zelfstandigen bleken er zo beroerd aan
toe, dat ook zij met extra kinderbijslag
geholpen moesten worden.
En de situatie is nu bijna een
kwart eeuw na invoering van de „tijde
lijke" maatregel eigenlijk nog net zo.
Wanneer er geen kinderbijslag voor de
Voordeliger per dozijn is 'n de
vies, dat de heer en mevrouw
Kubbe. ouders van dit Rotterdam
se twaalftal, zeker niet zullen on
derschrijven. Het rijk moet dan ook
elke drie maanden voor de sluiten
de begroting zorgen. In 1968 was dit
per kwartaal zo'n kleine 1650 gul
den. De twee oudste kinderen werk
ten toen al.
De kinderen, van onder naar bo
ven
Edward. 8 maanden; John, 2 jaar;
Tineke, 3 jaar; Jos, 6 zaar. Kees. 7
jaar; Cora, 10 jaar; Bennie, 12 jaar;
Ria. 13 jaar; Jose. 15 jaar; Hennie,
16 jaar; Joke, 17 jaar; Frans, 18
jaar.
eerste twee kinderen sou worden uitge
keerd, ,zou dat een looncompensatie
moeten inhouden van zes tot zeven pro
cent per kind (boven de gebruikelijke
loonsverhogingen.)
Een dergelijke loonsverhoging zou
voor iedereen (en niet alleen voor va
ders, zoals de bijslag) moeten gelden en
dat kan Bruin, die overigens niet te
klagen schijnt te hebben, nog steeds
niet trekken. Dat die compensatie er
moet komen, staat als een paal boven
water: zeventig percent van de kinde
ren waarvoor kinderbijslag wordt be
taald (door de werkgevers) zijn eerste
en tweede kinderen, een aantal van
rond de drie miljoen.
Minister Roolvink (Sociale Zaken)
heeft de Sociaal-Economische Raad ge
vraagd wat hij op den duur met de
kinderbijslag aan moet. De raad weet
er voorlopig geen antwoord op zonder
daarbij de hele programmering van de
sociale verzekering op lange termijn te
betrekken. De gedachte daarbij is dat
de sociale premies hun maximum lang
zamerhand hebben bereikt, zodat nieu
we voorzieningen (heel wat pensioenre
gelingen zijn bijvoorbeeld verre van
ideaal) alleen maar betaald kunnen
worden wanneer andere sociale uitke
ringen worden verminderd. Minder
kinderbijslag zou dan zonder dat daar
extra voor betaald hoeft te worden,
geld vrijmaken voor betere sociale
voorzieningen op ander gebied. Dat is
een dermate ingewikkelde /.aak dat
aangenomen mag worden, dat de SER
er nog wel even zoet mee zal zijn.
En zo zal de kinderbijslag vanaf het
eerste kind voorlopig nog wel blijven
bestaan: een economisch noodverband,
dat in een rijk land nog nodig blijkt te
zijn voor gewone dingen als kleren,
schoenen en televisie. Zolang 'de drie
maandelijkse koppgolf de juweliers en
de effectenbeurs nog niet bereikt, is
het geld goed besteed.
Kinderbijslag is geen Nederlands be
grip. De andere Europese landen ken
nen het ook. Een vergelijking met een
paar andere landen leert dat de Neder
landse uitkeringen zeker niet tot de
hoogste behoren.
DUITSLAND
Voor het perste kind: geen bijslag
Voor het tweede alleen voor mensen
met een inkomen van minder dan
6630,- per jaar en met twee kinderen:
21,75 per maand.
Derde kind: 42,50 per maand. Vier
de kind: 51,- per maand. Vijfde kind:
59,50 per maand, (volgende kinderen
ook).
BELGIE
Eerste
kind: 40,75 per maand.
In Rome hebben de Italiaanse modehuizen hun lente-
en zomercollectie weer aan den volke getoond. De fo
to links laat een zwart-op-wit geborduurde maxi-japon
van het Huis Fontana zien, waarin men op warme dagen
toch de benen koel kan houden.
In Parijs heeft de ontwerper Pa co Rabanne deze week
een nogal revolutionaire zomercollectie uitgebracht. Als
de vrouwen zijn Ideeën navolgen, zullen zij deze zomer
half doorzichtig gekleed gaan. De couturier introduceer
de hiertoe u ziet het op de foto rechts een nieuw
materiaal met glas als grondstof.
Tot uw en mijn stichting heb ik het alles braaf
doorgelezen bladzijden en bladzijden enquête over de
emancipatie van de Nederlandse vrouw. En na al dat letters
en cijfers etc zit ik op mijn papier te kijken en moet eerlijk bekennen,
net als Fausi, dat ik nog even wijs ben als toen ik begon.
Want wat daar allemaal verteld wordt over de denkwereld
en het gedragspatroon van onze vaderlandse zusters, kunnen wij met
onze eigen blote ogen iedere dag om ons heen waarnemen.
Het recept voor een geslaagd vrouwenbestaan kennen wij van binnen
en van buiten, en dat recept is misschien nog huisbakkenèr
dan een kwart eeuw geleden.
Gaat u maar na, en tik mij gerust op de schrijvende vingers als ik het
mis heb. Wat is zo ongeveer de doorsnee moederlijke opvoeding
van de doorsnee dochter? Als het wicht nog klein is, krijgt
zij bij feestelijke gelegenheden een mooi jurkje aan, dat zij vooral niet
vuil mag maken. Dat laatste is meer het natuurlijke privilege
van de jongens, die nu eenmaal van natuure voorbestemd zijn tot
wilde spelletjes en waaghalzerij. Is zij jarig of verschijnt
Sinterklaas aan de horizon, dan staat er natuurlijk een
pop met toebehoren, een wiegje of een fornuisje op haar verlanglijst.
Wat zou het lieve kind ook anders moeten vragen?
Zij schrijft eenvoudig op wat zij bij vriendinnetjes of
nichtjes heeft gezien, en wat de speelgoedetalages voor
haar neusje zetten. Een boek tussen al dat douwderiedeine
is al een opvallende uitzonderingen een jongensboek als ,,Winnetou"
of „De reis naar de maan" staat helemaal buiten spel.
Een kleine doorzetster weet zich wel te redden met een exemplaar uif
de schoolbibliotheek of jeugdleeszaal, maar dat wordt dan
ook later wel het eigenaardige buitenbeen (negentien op de honderd
jongens) dat wiskunde wil gaan studeren of dierenarts worden.
De wieg en het fornuisje hebben het paadje al
afgebakend. Broerlief mag voetballen en lezen zoveel hij wil zij
helpt bij de afwas, is baby-sit bif de buren, breit baby-sokjes
voor tantes eersteling en staat met moeder vlak vooraan
tussen de toeschouwers aan de voet van het bordes om de Bruid
uit het stadhuis te zien komen.
Over haar toekomst praten betekent hoofdzakelijk het opvullen
van de wachtperiode tussen het eind van de leerplicht en
de trouwdatum. Zo wordt van huis uit nog altijd
de verbeten stille wedloop tussen vriendinnen en nichten gestimuleerd:
wie het eerst vaste verkering zal hebben. Want dan is, ook
voor moeder, de opvoedingskous af en kan zij haar hoofd
gerust op het kussen leggen.
Immers een getrouwde dochter is onder de pannen, is goed
verzorgd, heeft haar bestemming gevondende uitdrukkingen liggen
zo in de mond van het spraakgebruik bestorven, dat niemand
er de wenkbrauwen bij optrekt. Een meisje kiest dan ook niet zozeer
een beroep, zij zoekt een baantje, waarmee zij een spaarcentje
verdient voor het bankstel en het gasfornuis, en waaraan zij
,.iets heeft in haar trouwen".
En wat zou dat dan nog? Zal een verontwaardige moeder
mij tegenwerpen. Wat is erop tegen, dat een meisje graag trouwt en
een gezin sticht? Als de maatschappij ergens gebxek aan heeft
is het aan goede moeders.
Agh ja, mevrouw erop tegen is zo n groot woord. Als mijn
buurmeisje of nichtje van achttien mij komt vertellen, dat
zij gaat trouwen zodra haar vaste vriend is afgezwaaid zeg ik:
,,Van harte kind, van harte" met een steelpan
of een bromelia toe, naar gelang haarinstelling
Maar ik zou haar dan toch zo graag iets willen vragen. Zo van .Kind,
weet je nu wel wat je begint? Je bent nu met allebei
je handjes achttien, nog nauwelijks schoolkind af. Na de zesde klas
een beetje lavo of mavo of havo; een beetje typen of steno,
een beetje vakopleiding misschien. Hoe lang heb jij helemaal
in de wereld rondgekeken, mensenkennis opgedaan, een vak
geleerd waarmee je te allen tijde, als het boze hondje Tegenslagbijt,
je in je onderhoud kunt voorzien?
Heb je ooit wel eens iets van je stad, laat staan van je land gezien, om
van de wijde wereld maar te zwijgen? Heb Je wel eens één gesprek
gevoerd dat over iets anders ging dan jurken en jongens,
platen en pleziertjes?
Straks ben je getrouwd, in het wit en het lang. en met een album vol
staatsiefoto's van de Grote Dag. Met amper twintig wandel je achter
de kinderwagen, dag in dag uit weer naar moeder.
Wat heb je dan eigenlijk aan je heerlijke jeugd gehad
Ontwikkeling, ervaring, ontspanning, sport en spel alles
opgeofferd in die wedren om maar zo gauw mogelijk mevrouw
voor je naam te kunnen zetten.
Terwijl er echt wel eeij pienter kopje op je tengere halsje
stond zeven op de tien van jullie bleven op school nooit zitten,
tegen zes van de jongens. Na een jaar of wat in je flatje
met een dreumes als enig gezelschap en geen andere conversatie
dan met moeder en buurvrouw, en geen andere lectuur dan een
stukje krant en het damesblad ben je al het geleerde glad vergeten.
En blijft alle belangstelling voor samenleving en wereldgebeuren
beperkt tot het journaal op de tv.
Moeten wij dan nog over emancipatie van de vrouw praten? Mevrouwtje
Doorsnee vindt het wel goed zo, een kwart van haar is zelfs nog
tegen beroepsarbeid van de getrouwde vrouw. Zij kiest
levenslang de weg van de minste weerstand en die weerstand, op
alle gebied, slijt met de dag.
Het is geen bitterheid die mij dit doet schrijven. Alleen spijt over
alles wat hier verloren gaat of ongebruikt blijft liggen. Om
alle gemiste kansen en braak liggend talent. Want de
ware emancipatie gaat tenslotte niet om het veroveren van rechten.
maar om de kans op volle ontplooiing van de mens,
man of vrouw om het even.
Tweede kind: 65,66 per maand. Derde
kind (en de volgende): 94,32 per
maand.
FRANKRIJK
Eerste kind: alleen een uitkering als
de moeder geen baan heeft (de Franse
kinderbijslag, hoogste van Europa, wil
het kindertal opvoeren). Tweede kind:
55,61-per maand. Derde kind (en de
volgende): 83,39 per maan.
Deze bedragen zijn in de praktijk
vaak veel hoger, doordat er in Frank
rijk stelsels van gezinstoeslagen be
staan waarvoor grote groepen mensen
in aanmerking komen.
ITALIë
34,32 per maand voor elk kind.
LUXEMBURG
Eerste kind: 40,79 per maand.
Tweede kind: idem. Derde kind (en vol
gende) 73,50 per maand.
NEDERLAND
Eerste kind: 35,62 per maand.
Tweede en derde kind: 40,56 per
maand. Vierde en vijfde kind: f 54,60
per maand. Zesde en zevende kind:
60,58 per maand. Achtste kind (en
volgende): 67,08 per maand. Al deze
cijfers zijn van 1968.
a jaren gedronken te hebben acher gesloten deuren en de schuld te hebben ge
geven aan haar „zenuwen", treedt in Amerika de drankzuchtige vrouw thans
in de openbaarheid. In sommige gevallen zet z(J eenvoudig het drinken in het
openbaar voort, maar meer en meer begint zy hulp te zoeken en te ontdekken, dat
zjj niet de enige is. Naar schatting van de nationale raad inzake alhocolisme, zijn
er in de VS meer dan een miljoen vrouwelijke drankzuchtigen en volgens Alcoho
lics Anonymus een organisatie van drankzuchtigen voor onderlinge steunver
lening zijn ongeveer een op de vier van haar leden vrouwen.
„Er zijn tegenwoordig waarschijnlijk
evenveel vrouwelijke drankzuchtigen
als mannelijke", zei Harvey Fiske, een
functionaris van de nationale raad, „en
die doen misschien meer kwaad en zijn
misschien zelfs moeilijker te helpen
dan mannen. Wij dóen heel wat voor
mannen in de industrie, maar de vrou
wen bereiken wij zelfs niet".
„Het merkwaardige is, dat in een tijd
DEN HAAG Huis
artsen zullen gedurende
een experiment van drie
jaar proberen te komen
tot vroegtijdige opspo
ring van baarmoeder-
kanker. De bedoeling
van staatssecretaris
Kruisinga (Sociale Za
ken) is na te gaan of
opsporing en behande
ling van kwaadaardige
nieuwvormingen in de
vrouwelijke geslachtsor
ganen kan worden be
spoedigd en of dat op
grotere schaal kan wor
den toegepast.
Na de aanloopperiode
zullen ongeveer zestig
huisartsen meewerken.
Dr. Kruisinga heeft een
rijksbijdrage van hon
derd procent toegezegd.
Hij meent dat vooral
moet worden gelet op de
epidemiologische kanten
bij het voorkomen van
deze ziekte.
De deelnemende art
sen zullen het onderzoek
voorlopig inpassen in
hun routinewerk. Daar
na zal worden bekeken
welke groepen vrouwen
naar leeftijd en/of
ziektegeschiedenis voor
al voor deze voorziening
in aanmerking moeten
komen.
Voor dit onderzoek is
het nodig dat de huis
arts een aantal cellen
uit de baarmoederwand
verzamelt. In een labo
ratorium kan aan de
hand daarvan worden
vastgesteld of er sprake
is van kwaadaardige
cellen. Vroege opsporing
én behandeling bepalen
in belangrijke mate de
kansen op genezing.
Een bijkomend voor
deel van het onderzoek
is, dat de in aanmerking
komende vrouwen re
gelmatig onder controle
blijven. Uiteraard is de
bereidheid van de vrou
wen ook van degenen
die geen klachten heb
ben onmisbaar.
waarin de vrouwen meer in het open
baar drinken dan ooit tevoren, de oude
dubbele maatstaf voor vrouwen de
mensen doet aarzelen een vrouw
drankzuchtig te noemen", zei Fiske.
„Het is soms minder moeilijk een
vrouw ertoe te brengen te bekennen
dat zij alcoholica is, dan haar man er
toe te bewegen toe te geven dat zijn
vrouw het is", zei Fiske.
Een man in Cincinnati zei tegen zijn
vrouw, die Alcoholics Anonymus wilde
opbellen: „Over mijn lijk" en was ver
volgens verbijsterd, toen zij bedwelmd
door de drank, probeerde hem te ver
moorden.
Iemand uit Philadelphia, wiens
vrouw haar rijbewijs was kwijtgeraakt
wegens dronken chaufferen, nam een
chauffeur in dienst in plaats van haar
te laten behandelen.
De eerste reactie van een man op de
drankzucht van zijn vrouw is gewoon
lijk de voorraad drank te verstoppen
of weg te gooien, een maatregel, die
vrouwen gemakkelijk vruchteloos kun
nen maken door geheime drankvoorra
den te bewaren in parfumflessen. Een
vrouw bewaarde haar whisky in een
stoomstrijkijzer en een andere verborg
flessen in de watertank van een toilet.
„Vrouwen kunnen er ook op rekenen,
dat hun dranken worden aangeboden
in bars", zei mevrouw Marty Mann, de
oprichtster van de nationale raad inza
ke alcoholisme en zelf al 30 jaar een
bekeerde alcoholiste. „Ik placht te zeg
gen, dat ik, als ik een kwartje had. de
hele dag kon 'drinken", vervolgde zij.
„Het kwartje was voor mijn eerste glas
bier".
Deskundigen zeggen, dat de behande
ling van vrouwen niet verschilt van de
behandeling van mannen, maar er is
nog geen dozijn grote behandelingscen
tra, die vrouwen opnemen, ofschoon de
meeste staatsziekenhuizen in hun afde
lingen voor drankzuchtigen bedden
voor hen hebben.
Een man kan in tien jaar verslaafd
raken aan alcohol. Gedurende die tijd
kan hij zijn betrekking, zijn gezin en
zijn financiële middelen verliezen. Een
vrouw, die de hele dag thuis is, heeft
meer tijd om te drinken en kan het in
korter tijd even ver brengen in de ver
slaving, terwijl haar middelen vaak nog
onaangetast blijven.
De schade, die een vrouw gedurende
die tijd haar gezin kan berokkenen, is
evenwel onmetelijk. Twee statistische
gegevens dringen zich op: 51 procent
van de drankzuchtigen zijn kinderen
van drankzuchtigen en 50 procent van
de jeugdige misdadigers komt uit
drankzuchtige gezinnen.
„Als de vader dronken tfouis komt,
kan de moeder dat heel vaak voor de
kinderen verborgen houden, maar als
de moeder de hele dag pimpelt wordt
hun innerlijke stabiliteit vernietigd",
zei mevrouw Mann. „De kinderen we
ten niet in welke toestand zij haar zul
len vinden en zullen geen ander® kin-
d«ren mee naar huis brengen".
