JL spon zege op de 5000 meter Börjes weer sneller DE BESTE ZESTIEN Behandeling van de haan vormde apart probleem Drievoudige Nederlandse Telegram van de minister Tijdschema van 10 km Kees Verkerk 7 had weer een verrassing in petto Hoogtepunt Ingehouden start Teleurgesteld Versterkt MAANDAG 26 JANUARI 1970 SI DEN HAAG Minister dr. M. A. M. Klompé van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, heeft de Euro pese schaatskampioen Ard Schehk in Innsbruck het volgende telegram ge stuurd: „Gelukgewenst met dit tweede Euro pese kampioenschap in uw schaatcar- rière-stop-grandioos". Op de tien kilometer had Fornaess de bijna waanzinnige moed om uit vrjjwel ge slagen positie zó hard terug te vechten, dat er van de vorstelijke marge van 18,6 seconden, die Ard mocht verliezen, bij het ingaan van Fornaess' laatste ronden nog maar 1,4 seconden waren overgebleven. Op het „moment van de waarheid" bleek de Noor teveel te hebben gegeven. Hij verloor snelheid en in plaats van het laatste verschil weg te werken werd de marge vergroot tot 1,8 seconden in het voordeel van de Nederlandse kampioen. Deze had door de gestage regelmaat waar mee Fornaess in het tweede gedeelte van zijn rit een seconde per ronde van zijn in het eerste paar gestelde tijd wegliep, alle hoop op het kampioenschap al laten varen. Schenk zag, dat Fornaess het laatste rechte stuk binnen de elf seconden moest afleggen. Hij realiseerde zich ook, dat de Noord wankelde en niet meer tot een sprint in staat was. Toen Fornaess' tijd op het scorebord verscheen en er een enorm gejuich opging, verborg hjj zijn gezicht tegen de schouder van Pfrommer. De uitgebalanceerde, gerijpte, scherp analisérende sportman huilde. HU mocht Het duurde maar een ogenblik, toen ving hU, samen met Grönvold, de uitgeputte Fornaess op, die bU het uitrUden geen woord meer kon uitbrengen. De Noorse kampioen was niet geslaagd, maar door zyn tomeloze geldingsdrang had hy toch iets veroverd, dat hem in zUn gehele carrière tot nu toe was ontgaan de eindzege in een van de vier ritten van een groot kampioenschap. Een grandioos titelgevecht was beslist. Een wedstrydenreeks om niet snel te vergeten en die Nederland, naast enkele teleurstellingen, voor de eerste keer in de geschiedenis van de schaatssport een drievoudige zege op de 5000 meter bezorgde. En wie stond daar op de hoogste tre de van het platform? Kees Verkerk!!! Dezelfde Verkerk, die vijf weken we gens ziekte geen wedstrijd had kunnen rijden en die weer zijn latent aanwezi ge eerzucht had ontstoken om net als bij de Olympische Winterspelen van 1964 op een afstand keihard toe te slaan. Kees' eerzucht reikte wellicht nog verder. Dagenlang had hi] in volledige afzondering zijn concentratie opge voerd tot een niet eerder bereikte in tensiteit. Maar op de tweede dag wil den de benen niet. Een nachtje rust na de geweldige krachtsinspanning op de 5000 meter was niet genoeg geweest. Op de 1500 meter ontbrak hem de macht om krachtig toe te slaan en toen .hij daarmee zijn kansen op een plaatsje in de top had verspeeld reed hij een ont spannen tien kilometer tot slot. Bijzon der verheugd over het succes van Ard en verre van ontevreden over hetgeen hijzelf had gepresteerd. „Kees kan er in Oslo weer helemaal bij zijn", was het oordeel van coach Leen Pfrommer. In Innsbruck bereikte Jan Bols een hoogtepunt in zijn nog vrij korte schaatsloopbaan. Een vierde plaats in het eindklassement en twee tweede plaatsen, nl. op de vijf en de tien kilo meter. In het directe duel tegen Göran Claeson deed hij op de langste afstand een uiterste poging de Zweed uit diens comfortabele positie op de ranglijst te verdrijven. Van de veertien seconden, Leen Pfrommer zorgde weer voor een goede coaching van de Neder landers. Een seconde sneller dan For naess, beduidde hij Jan Bols tijdens diens rit op de 5000 meter. Kees Verkerk in diep gepeins ver zonken na zijn goudenrit op de 5000 meter. die hij goed moest maken, had hij er op een gegeven moment negen verdiend. Toen versnelde de gewaarschuwde Zweed. Hij liet het verschil niet verder oplopen en greep zodoende de derde plaats. Daarmee eenzelfde prestatie verrichtend als vorig jaar in Inzeil. Leen Pfrommer was over het optre den van zijn team uiterst tevreden. „Ard Schenk Europees kampioen, Jan Bols vierde, Kees Verkerk zevende, de debuterende Jappie van Dijk twaalfde en alleen peter Nottet tegenvallend met een vijftiende plaats. „Ook Peter heeft aan de opdracht de laatste zestien bereiken voldaan", sprak Leen Pfrommer bij wijze van inleiding op zijn meer kritische opmerkingen. „Maar zijn rijden viel me tegen. Ik had ge dacht, dat een twaalfde plaats voor hem haalbaar moest zijn. Zijn kansen om in Oslo bij het wereldkampioen schap te starten heeft hij echter nog niet verspeeld. Er komen nog wedstrij den in Davos en Cortina d'Ampezzo. Dan zal ik mijn keus maken tussen hem en Eddie Verheyen." Peter Nottet zelf was evenmin tevreden. „Technisch gaat het allemaal goed. Maar ik kan geen kracht zetten. De fut is eruit. Het is helemaal geen pretje om op deze ma nier een 10.000 meter te moeten rijden. Maar aan de andere kant wil ik toch ook niet op deze wijze mijn carrière beëindigen". De sleutel tot het Nederlandse succes op de 5000 meter was de meer ingehou den start, ongewoon naar Nederlandse begrippen, maar in overleg met Pfrom mer en ploegleider De Koning overeen gekomen. „Als je, zoals Lavroesjkin, in de eerste rit begint met een ronde van 34,5 seconden", aldus Ard Schenk, „en eindigt op 40,5 seconden, is het verloop veel te groot. We zijn dit keer van het principe afgestapt om met 32 33 se conden te beginnen. Daar had vooral Kees nogal een handje van. Ik geloof niet, dat dit de methode is. Claeson heeft dat ook bij de nieuwjaairwedstrlj- den in Oslo bewezen. Hij vertrok met tijden van 36 en 37 seconden en ging la ter ,toen hij eenmaal de cadans te pak ken had, over naar 35 seconden. Dat le vert veel meer winst op". Hiervan pro fiteerden Bols, Schehk en Verkerk, die allen op het schema van 7.40,0 weggin gen. Bols kwam uit op 7.34,2, Verkerk verraste iedereen en finishte in 7.32,9, hetgeen hem de eerste plaats opleverde. „Kees heeft veel moeten afzien", Leen Pfrommer aan het eind van de eerste dag. „Daarom weet ik nog niet zo zeker, of hij er morgen ook weer zo te genaan gaat". Ard Schenk, die pas in het dertiende paar op de baan ver scheen, constateerde tot zijn opluchting, dat de een dag tevoren aangekonddgde föhn niet was gekomen. Ook zijn te genstander, Johnny Höglin, liet verstek gaan. Op medisch advies trok de Zweed, die 38 graden koorts had, zich terug. „Ik vond dat eigenlijk niet eens nadelig", zei Schenk, „nu kon ik ten minste precies op schema rijden. An ders zou ik me misschien bij een snelle start van Höglin hebben geforceerd". Schenk bleef uiteindelijk ruim onder zijn schema: 7.34,9 (derde). De stemming in het Noorse kamp was inmiddels het nulpunt genaderd. Dag Fornaess had de ongunstige tweede rit geloot. Ongunstig, omdat hij weinig houvast had aan de tegenvallende Rus sische kampioen Valerie Lavroesjkin (8.03,4) en wegens onzorgvuldig sproei- werk en de te krachtige vriesarbeid, hetgeen een nadelige uitwerking had op de kwaliteit 'van het ijs. De Noorse coach Tenman ging ervan uit, dat tij den van 39,84 (Keiler bleef voor de eer ste keer tijdens een Europees kam pioenschap onder de 4 Oseconden), 40,13 (Fornaess), 40,31 (Grönvold) en 40,55 (Schenk) een schema van 7.22,0 reëel maakten. Fornaess vertrok ongehoord snel. Maar halverwege de race stokte het ritme. De rondetijden liepen om hoog. Het laatste gedeelte reed de 21- jarige student op zijn wilskracht. Strompelend ging hij na 7.43,4 over de finish. Naar adem snakkend moest hij steun zoeken bij een Noorse official. Anderhalve ronde had Fornaess nodig, om weer wat bij zijn positieven te ko men. Daarna plofte hij teleurgesteld op een bankje. De Noor zou op de voor hem beschamende tiende plaats eindi gen. Dit bracht hem op de vierde posi tie in het klassement na twee afstan den. Na Schenk, de sterk rijdende Grönvold en Magne Thomassen. Jan Bols, die ondanks een voorzichtige tweede bocht op de 500 meter naar 41,37 reikte .stond als ze9de hoog in het klas sement. Voor Verkerk was de sprint niet gelukkig uitgevallen. Een zwakke start bracht hem niet ver genoeg van Höglin, maar de felle eindsprint ver goedde veel (41,68 tegen 41,88 ten gun ste van Verkerk). Jappie van Dijk viel op de sprint wat tegen met 42,95 secon den, maar zijn 7.42,5 op de 5000 meter (achtste) was van redelijk gehalte. Pe ter Nottet was niet bij machte om zich kandidaat te stellen voor een van de hoogste plaatsen: 42,23 en 7.48,9. De rustige start, zoveel rendement opleverend op de 5000 meter, was ook voordelig op de 10.000 meter. Ard Schenk ging op een schema van 15.40,0 weg. „Ik ging ervan uit, dat de concurrenten dan 15.20,0 moesten rij den", aldus een gelukkige Pfrommer, „maar dat leek me onmogelijk". Schenk was na de indrukwekkende overwin ning in het directe duel op de 1500 me ter die zich aanvankelijk in dichte nevel afspeelde met Dag Fornaess (2.04,8 - 2.06,3) sterk favoriet. „Die 1500 meter vind ik echt wel de belangrijkste afstand", verklaarde Schenk voldaan, „vooral in vergelijking tot Claeson, die normaal sterker is, ging het goed". Met rondjes van 37 38 opende Schenk be heerst. De regelmaat in zijn kracht was echter het grootst. Het schema moest wel via 15.48,0 tot 16.04,0 herzien wor den, maar dat was ook meer een gevolg van het slechte ijs in de middaguren. De zon, die al spoedig de in de nacht overvloedig gevallen sneeuw deed smelten, maakte het ijs zacht. „Mis schien werkte de zware lucht ook nade lig", analyseerde Schenk. „Mijn tijd van 15.59,7 viel wel wat tegen. Ik wist, dat er een paar aan konden komen. Maar toch had ik wel vertrouwen. Tenslotte was Grönvold dertien seconden achter gebleven. En hij heeft de laatste tijd be wezen sterker op de tien kilometer te zijn geworden". Het gevoel van veiligheid werd in de volgende rit nog versterkt. Stayer Jan Bols reed Claeson op ruim verschil: 15.46,6 tegen 15.55,5. Bols was zelfs dichtbij de passering van de lange Zweedse kampioen, die op de 1500 me ter in 2.06,0 tweede werd, in het eind klassement. Toen hij met nog zes ron den te rijden evenveel seconden moest goed maken versnelde Claeson en het verschil werd niet meer groter. Later bekende Bols: „Ik heb er geen moment aan gedacht, dat ik Claeson kon inha len. Ik heb gewoon mijn eigen race ge reden". De 25-jarige Hoogevener was tevoren alleen bang geweest voor de 1500 meter. „Maar die is goed uitgeval len. Hoewel mijn schema op 2.06,0 stond zat er niet meer in daa 2.07,3". De enige, die Schenk redelijkerwijs van het kampioenschap kon afhouden, Ard Schenk, diep geconcentreerd en oververmoeid tijdens zijn rit op de 10.000 meter. was nog Dag Fornaess, die al na de eer ste dag verslagen werd geacht, maar nog zoveel reserves over bleek te heb ben om terug te vechten. Fornaess, op een matig schema van 15.48,0 wegge gaan („hij ging er kennelijk niet vanuit, dat hij mij kon pakken", reageerde Ard Schenk), bleef na enkele snelle ronden een tijdlang „hangen" op een winst van drie a vier seconden. Schenk: „Het zag er toen niet zo ongunstig uit voor me. Ik heb de tijden ook een paar keer met Pfrommer vergeleken, maar ik hield er geen rekening mee, dat het nog gevaar lijk zou kunnen worden. Dat was ook aan de manier van Fornaess te merken. Ineens moet hij echter zijn kans gero ken hebben. Iedere ronde pakte hij een seconde. Op het laatst dacht ik, dat hij het nog zou redden. Hij kon echter niet meer aanzetten voor het laatste rechte eind". Na de mislukte „coup" van Fornaess klonk er een bevrijd gejubel van de tri bunes, waar zich onder de 4000 toe schouwers ruim 2000 Nederlandse schaatsliefhebbers in de meest vreemd soortige kledij bevonden. Schenk kon normaal gesproken niets meer gebeu ren. De microfonAst, die al tijdens de rit van Fornaess was overgegaan tot een hinderlijke voorkeur („Dames en heren, het hangt van u af of Fornaess Schenk nog inhaalt") zag echter ook in Magne Thomassen nog een titelkandidaat. Kees Verkerk hield de Noor echter op af stand en het was al spoedig duidelijk, dat hij geen bedreiging voor Schenk was. Verkerk bleef nog juist 0,6 secon den beneden de tijd van Schenk (15.59.1), terwijl Thomassen op 16.03.5 uitkwam. Van de overige Nederlanders moest Jappie van Dijk zich weliswaar gewonnen geven aan stayer bij uitstek Per Willy Guttormsen, maar zijn 16.06.7 (tiende) mocht er toch zijn. Hij werd als twaalfde de vierde Nederlander. Voor Peter Nottet werd de tien kilometer een beproeving. Al snel moest hij de Fin Koskinen laten gaan. Het gat werd steeds groter en was aan het slot zelfs meer dan een halve baan: 15.59.9 tegen 16.29.1. De Loosduiner moest zich met een vijftiende plaats in het eindklasse ment tevreden stellen. Coach Leen Pfrommer had na afloop INNSBRUCK De vergelijking van de tussentijden van Schenk en Fornaess de Noor moest 18,7 seconden sneller zijn dan Schenk om Europees kampioen te worden ziet er als volgt uit: afstand FornaeSs Schenk 400 meter 39.4 41.1 800 1.17.2 1.19.3 1200 1.55.3 1.57.2 1600 2.32.6 2.35.0 2000 3.09.8 3.12.4 2400 3.47.1 3.49.9 2800 4.24.5 4.28.0 3200 5.01.9 5.05.9 3600 5.39.3 5.43.6 4000 6.17.0 6.21.1 4400 6.54.2 6.58.5 4800 M 7.31.5 7.36.2 5200 8.08.9 8.14.2 5600 8.46.1 8.52.4 6000 9.23.3 9.30.7 6400 10.00.7 10.08.9 6800 10.38.2 10.47.3 7200 11.15.9 11.25.9 7600 11.53.4 12.04.7 8000 12.31.0 12.43.6 8400 13.08.7 13.23.2 8800 13.46.8 14.02.6 9200 14.25.2 14.42.0 9600 15.03.8 15.21.0 10.000 15.42.9 15.59.7 ALMA ATA De Zweedse schaatser Hasse Börjes heeft zondag op de 1711 meter boven zeeniveau gelegen baan van Alma Ata het wereldrecord op de 500 meter verbeterd en gebracht op 38,87 sec. Het record stond met een tijd van 38,9 seconde reeds op naam van de 22-jarige sprinter. Hij verrichtte zijn prestatie tydens internationale wed strijden op de „wonderhaan". Zaterdag werd Börjes tweede op de 500 meter achter de Rus Valery Mura- tov in 39,05 sec. Muratov zegevierde in 38,99 sec. De Rus zorgde voor een nieuw we reldrecord óp de 1000 meter door in 1 min. 19,25 sec. te winnen. De Noor Ivar Eriksen was met 1.19.5 houder van het record. nog maar één wens: Rust. Ik hoop, dat we in Davos en Cortina d'Ampezzo in alle rust naar Oslo toe kunnen werken. Net als in Inzeil het geval voor Inns bruck is geweest". INNSBRUCK Het klassement van de eerste zestien ziet van de rijders op de verschillende afstanden als volgt uit: 500 5000 1500 1. Schenk (Ned.) 40,55 4) 7.34,9 3) 2.04,8 1) 2. Fornaess (Noorw.) 40,13 2) 7.43,4 (10) 2.06,3 3) 3. Claeson (Zwe.) 40,73 6) 7.37,6 5) 2.06,0 2) 4. Bols (Ned.) 41,36 8) 7.34,2 2) 2.07,3 7) 5. Thomassen (Noorw.) 40,64 5) 7.37,4 4) 2.06,6 5) 6. Grönvold (Noorw.) 40,31 3) 7.37,9 6) 2.06,6 5) 7. Verkerk (Ned.) 41,68 (11) 7.32,9 1) 2.08,2 9) 8. Tveter (Noorw.) 41,03 7) 7.37,9 6) 2.06,4 4) 9. Koskinen (Finl.) 41,45 9) 7.53,8 (15) 2.08,3 (10) 10. Guttormsen (Noorw.) 42,67 (20) 7.43,0 9) 2.07,8 8) 11. Sandler (Zwe.) 42,53 (19) 7.46,6 (11) 2.08,7 (11) 12. Van Dijk (Ned.) 42,95 (23) 7.42,5 8) 2.09,5 (12) 13. Zimmerman (WD1.) 42,33 (17) 7.48,5 (12) 2.10,7 (14) 14. Joemasjev (Rusl.) 41,97 (14) 7.50,6 (14) 2.10,2 (13) 15. Nottet (Ned.) 42,23 (16) 7.48,9 (13) 2.10,8 (15) 16. Hietala (Finl.) 43,20 (24) 8.03,0 (16) 2.11,8 (17) ey met de prestaties 10.000 15.59.7 5) 15.42,9 1) 15.55.5 3) 15.46.6 2) 16.03.5 9) 16.13,1 (12) 15.59,1 4) 16.17.8 (13) 15.59.9 6) 16.00,9 8) 16.00,7 7) 16.06.7 (10) 16.11,1 (11) 16.31.8 (15) 16.27,1 (14) 16.37.6 (16) Totaal 175,625 175,715 176,265 176,543 176,755 176,955 177,658 177,843 179,492 179,815 180,125 180,702 181,302 182,030 182,042 185,313 INNSBRUCK Eddy Verheyen loodste op de tweede dag van het Euro pees kampioenschap de sproeimachine zo dicht mogelijk langs de sneeuwrand. „In opdracht van Pfrommer", aldus de reserve van de Nederlandse ploeg. De Nederlandse coach was terecht argwa nend. Het onoordeelkundig besturen van de sproeimachine, dat resulteerde in het ongelijk dweilen van de baan na de 500 meter-ritten en een (pijnlijk) te krachtige werking van de compressoren heeft het verloop van de titelstrUd beïnvloed. De Noorse favoriet Dag Fornaess had zaterdag de rondgang van de machine niet in het oog gehouden en was, uit gaande van de snelle sprinttijden, ver trokken op een uiterst scherp schema van 7 minuten 22 seconden. Tijdens zijn rit sloeg de baan hier en daar wit uit, terwijl er op andere plekken water stond. Het glijvermogen van het ijs was aangetast, Fornaess be merkte dat i n zijn derde rondgang, maar toen was het te laat om in een ander tempo over te gaan. Hij bleef hard doorduwen en moest voor die overmatige inspanning zwaar boeten. Jappie van Dijk en Jan Bols, die res pectievelijk twee en drie paren later de baan opgingen, merkten nog iets van de moeilijkheden waarmee Fornaess te kampen had gehad. Pas in de achtste rit werd de kwaliteit van het ijs beter. Nadat Kees Verkerk zijn triomfantelij ke tocht naar de overwining op de vijf kilometer had besloten, was zijn eerste uitroep: ,Ja mensen, dit is ons ijs." Paulsen,' de voorzitter van de Noorse schaatsbond, klaagde over 'het feit, dat er water was gebruikt. Scheidsrechter Jean Heckly, die na de 5000 meter op dracht had gegeven om de motoren op volle kracht te laten draaien om de ge volgen van het tweemaal dweilen van het ijs zo snel mogelijk teniet doen, sprak echter: „Door schaven wordt de baan ongelijk. Wat er dan gebeurt heb ben wij in 1964 kunnen zien, toen Sven Laftman dat beval en Jonny Nillsson volkomen onverwacht het Olympisch goud op de 10 kilometer pakte. Om het nog ingewikkelder te maken vond Leen Pfrommer, dat er juist te weinig water was gebruikt. De drie betrokke nen gingen klaarblijkelijk uit van een verschillende stand van de machines: Poulsen wilde ze uitgeschakeld hebben, Pfrommer wilde ze liever zacht laten staan en Hecky had de motoren op vol vermogen gezet. IJsmaker ir. Richter zei: „De inslagen van de schaatsen waren na de 500 me ter bijna een centimeter diep. Dan moet je wel schaven en dweilen. Maar ik be twijfel, of die noodzakelijke ingreep enige invloed op de wedstrijd heeft ge had. Zowel voor als na het dweilen van de baan was de ijstemperatuur min twee graden. Er bestaat een theoreti - sche mogelijkheid, dat het eerste paar last heeft ondervonden, maar Fornaess zeker niet." SCHENK EUROPEES KAMPIOEN NA ENER VEREND DUEL MET FORNAESS INNSBRUCK Tegen de achtergrond van besneeuwde hellingen en pittoresk wit bestoven dennebossen voerde het „legioen-op-klompen" een onbeheerste vreugdedans uit. Ard Schenk, voor de tweede keer in zijn schitterende carrière Europees kampioen hardrijden op de schaats, reed met enkele vlugge halen van zijn schaatsen uit de dichte kluwen weg. Het legioen was los gebroken na zoveel emo ties en angsten in zo'n kort tijdsbestek te hebben door staan. Er móést een ontlading volgen van alle opgekropte spanningen. De enkele hoffelijke Oostenrijkse politie-agen- ten zagen tot hun verbijstering, dat supporters over de hek ken wipten, het ijs overstaken en en masse bezit namen van het middenveld voor de viering van een nationaal Hol lands feest. Het „Wilhelmus" werd massaal meegezongen. Na twee jaar van Noorse zegepralen had Nederland de hegemonie in de schaatssport weer overgenomen. Maar wat heeft het allemaal weinig gescheeld, of de hau taine Noorse titelhouder Dag Fornaess had zijn titel gepro longeerd en daarmee de enkele Noorse supporters het besef gegeven, dat hun land nog altijd de grootste macht in het schaatsenrijden is. Tot die laaiende vreugde-uitbarstingen. waaraan Schenk nu bijna ten prooi viel, zouden zij echter niet zijn gekomen. Zo populair is Dag Fornaess niet. Maar hij zou het wel verdiend hebben, evenals de uitbun dige huldiging van Schenk volkomen op zijn plaats was. Want hier streden twee grote kampioenen. Met inzet van hun uiterste krachten gaven zij meer dan elk voor zich waarschijnlijk voor mogelijk had gehouden en werkten zij zich op de tweede dag met kop en schouders uit boven hun directe concurrenten. Een concurrentie, die na de eer ste dag uit niet minder dan zes man had bestaan For naess plus zijn landgenoten Grönvold, Tveter en Thomas sen, Schenk met Jan Bols en Kees Verkerk en een enkele Zweed Göran Claeson. Schenk bezette toen al de eerste plaats dank zij een rappe sprint (40.55) en e envoor zijn doen zeer sterke 5000 meter (7.34.9). Dag Fornaess was nog niet boven de vierde positie uitgekomen. De winst op de sprint (een razendsnelle 40.34) had hij door overmoed (het rijden op een te scherp sche ma) en de slechte conditie van het ijs verspeeld. Op de 1500 meter gaf de in topvorm verkerende Ard Schenk hem een klap, die zelfs het ijzeren zelfvertrouwen van de Noor moet hebben ondergraven.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 7